TR NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG
NGUY N TH H NG DI M
TH C HI N TIÊU B N MÔ
NG V T:
NG TIÊU HÓA V T
Lu n v n t t nghi p
Ngành: BÁC S THÚ Y
n Th , 2010
TR NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C
NG D NG
Lu n v n t t nghi p
Ngành: BÁC S THÚ Y
Tên
tài:
TH C HI N TIÊU B N MÔ
NG V T:
NG TIÊU HÓA V T
Giáo viên h ng d n:
Th.S Lê Hoàng S
Sinh viên th c hi n:
Nguy n Th H ng Di m
MSSV: 3064507
L p: Thú y K32
n Th , 2010
TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG
B MÔN THÚ Y
Tên
tài: TH C HI N TIÊU B N MÔ
NG V T:
NG TIÊU HÓA
V T do sinh viên Nguy n Th H ng Di m l p Thú Y Khóa 32 th c hi n t i
phòng thí nghi m mô h c thu c b môn Thú Y, Khoa Nông Nghi p & Sinh H c
ng D ng, Tr
ng
i h c C n Th t tháng 08 – 10 n m 2010.
C n Th , ngày....tháng....n m......
C n Th , ngày....tháng....n m......
Duy t B môn
Cán b h
ng d n
Lê Hoàng S
C n Th , ngày....tháng....n m......
Duy t khoa Nông Nghi p & SH D
ii
IC MT
u tiên tôi xin g i l i c m n chân thành nh t
th y Tr n Hi n Nh n. Nh s quan tâm giúp
th y ã giúp tôi th c hi n t t
n th y Lê Hoàng S và
và s t n tình ch d n c a hai
tài này.
Xin c m n ba m , gia ình và b n bè ã ng h ,
ng viên, giúp
tôi
trong su t th i gian tôi h c t p.
Xin c m n toàn th quý th y cô c a tr
ng
i H c C n Th nói chung
và t t c quý th y cô thu c b môn Thú y nói riêng. Nh ng ng
i th y cô ã
truy n d y cho tôi các ki n th c vô cùng qúi giá trong su t th i gian theo h c t i
tr
ng.
Xin kính chúc t t c d i dào s c kh e, thành
t và g p nhi u may m n
trong cu c s ng.
Xin chân thành cám n!
iii
CL C
Trang t a....................................................................................................i
Trang duy t................................................................................................ii
L i c m t ..................................................................................................iii
M c l c......................................................................................................iv
Danh sách hình...........................................................................................ix
Tóm l
c ...................................................................................................x
Ch
ng 1:
Ch
ng 2:
tV n
.............................................................................1
S Lý Lu n ......................................................................2
2.1. M t s khái ni m v mô h c .................................................2
2.1.1. Mô h c............................................................................2
2.1.2. T bào.............................................................................2
2.1.3. Mô ..................................................................................2
2.1.3.1. Bi u mô....................................................................2
2.1.3.1.2. Nhi m v ............................................................2
2.1.3.1.3. Phân lo i bi u mô ...............................................3
2.1.3.1.3.1. Theo hình thái t bào .......................................3
2.1.3.1.3.2. Theo ch c n ng c a t bào...............................3
2.1.3.2 T ch c liên k t........................................................4
2.1.3.3. T ch c c ..............................................................4
2.1.3.4. T ch c th n kinh....................................................4
2.2. Khái quát v ph
ng pháp th c hi n tiêu b n hi n vi............4
2.2.1. L y m u..........................................................................5
2.2.2. C
nh ...........................................................................6
2.2.3. Kh n
c ........................................................................7
2.2.4. T m dung môi trung gian c a paraffin ............................7
2.2.5.T m paraffin ....................................................................8
2.2.6. úc khuôn ......................................................................8
2.2.7. C t lát m ng....................................................................8
2.2.8. T i m nh tiêu b n lên lame .............................................9
iv
2.2.9. Nhu m kép Hematoxyline-Eosin ....................................9
2.2.10. Dán lamelle...................................................................11
2.3. C u t o c a h tiêu hóa
gia c m và th y c m ....................11
2.3.1. Mi ng .............................................................................11
2.3.2. Y t h u ...........................................................................12
2.3.3. Th c qu n .......................................................................12
2.3.4. D dày ...........................................................................12
2.3.4.1. D dày tuy n ................................................................12
2.3.4.2. D dày c .....................................................................12
2.3.5. Ru t ................................................................................13
2.3.5.1. Ru t non ...................................................................13
2.3.5.2. Ru t già ....................................................................13
2.3.6. L huy t .......................................................................14
2.3.7. Gan ...............................................................................14
2.4. C u t o chung c a ng tiêu hóa............................................14
2.4.1. L p áo trong ..................................................................15
2.4.1.1. L p màng nh y ..........................................................15
2.4.1.2. L p d
i màng nh y ..................................................16
2.4.2. L p áo gi a ...................................................................16
2.4.3. L p áo ngoài .................................................................16
2.5. C u t o vi th
ng tiêu hóa gia c m và th y c m..................16
2.5.1. Th c qu n .....................................................................16
2.5.1.1 L p áo trong ..............................................................16
2.5.1.1.1. L p màng nh y ...................................................16
2.5.1.1.2. L p d
i màng nh y ...........................................17
2.5.1.2. L p áo gi a...............................................................17
2.5.1.3. L p áo ngoài .............................................................17
2.5.3. D dày tuy n ...............................................................17
2.5.3.1. L p áo trong..............................................................17
2.5.3.1.1. L p màng nh y....................................................17
2.5.3.1.2. L p d
i màng nh y ...........................................17
v
2.5.3.2. L p áo gi a ..............................................................18
2.5.3.3. L p áo ngoài ............................................................18
2.5.4. D dày c ......................................................................18
2.5.4.1. L p áo trong.............................................................18
2.5.4.1.1. L p màng nh y...................................................18
2.5.4.1.2. L p d
i màng nh y ..........................................18
2.5.4.2. L p áo gi a...............................................................18
2.5.4.3. L p áo ngoài .............................................................19
2.5.5. Ru t non ........................................................................19
2.5.5.1. L p áo trong..............................................................19
2.5.5.1.1. L p màng nh y....................................................19
2.5.5.1.2. L p d
i màng nh y ...........................................19
2.5.5.2. L p áo gi a...............................................................20
2.5.5.3. L p áo ngoài .............................................................20
2.5.6. Ru t già .........................................................................20
2.5.6.1. Manh tràng................................................................20
2.5.6.1.1. L p áo trong........................................................20
2.5.6.1.1.1. L p màng nh y..............................................19
2.5.6.1.1.2. L p d
i màng nh y......................................19
2.5.6.1.2. L p áo gi a .........................................................21
2.5.6.2. Tr c tràng .................................................................21
2.5.6.2.1. L p áo trong........................................................21
2.5.6.1.1.1. L p màng nh y..............................................21
2.5.6.1.1.2. L p d
i màng nh y......................................21
2.5.6.2.2. L p áo gi a .........................................................21
2.5.6.2.3. L p áo ngoài .......................................................21
2.5.7. Gan .................................................................................21
2.5.7.1. Ti u thùy gan ............................................................21
2.5.7.2. Các lo i t bào gan ....................................................22
2.5.7.2.1. T bào gan...........................................................22
2.5.7.2.2. T bào Kupffer ....................................................22
vi
2.5.7.3. Mao qu n gan............................................................22
2.5.7.4. M ch qu n
gan.......................................................23
2.5.7.5. ng d n m t và túi m t .............................................24
2.5.7.5.1. ng d n m t........................................................24
2.5.7.5.1. Túi m t................................................................24
Ch
ng 3: Ph
3.1. Ph
ng Ti n và P
ng Pháp..............................................25
ng ti n ...........................................................................25
3.1.1.
a
m th c hi n...........................................................25
3.1.2. D ng c , trang thi t b , hóa ch t.......................................25
3.2. Ph
ng pháp th c hi n ..........................................................25
3.2.1.L y m u............................................................................25
3.2.2. C
nh m u.....................................................................26
3.2.3. L y m u nh ....................................................................26
3.2.4. R a n
c .........................................................................27
3.2.5. Kh n
c.........................................................................28
3.2.6. T m dung môi trung gian .................................................28
3.2.7. T m paraffin ...................................................................28
3.2.8. úc khuôn .......................................................................29
3.2.9. C t m u ...........................................................................30
3.2.10. T i, dán, h p m u...........................................................31
3.2.11. Nhu m m u ...................................................................31
3.2.12. Dán lamellle - Dán nhãn.................................................33
3.2.12.1. C
nh m u b ng keo Mount quick.........................33
3.2.12.2. Dán nhãn..................................................................33
Ch
ng 4: K t Qu và Th o Lu n..........................................................34
4.1. Th c qu n.............................................................................34
4.2 D dày tuy n.........................................................................36
4.3. D dày c ..............................................................................37
4.4. Ru t non ...............................................................................38
4.5. Ru t già ................................................................................40
4.6. Gan.......................................................................................41
vii
Ch
ng 5: K t Lu n và
Ngh .............................................................44
5.1 K t lu n .................................................................................44
5.2
ngh ..................................................................................44
Tài li u tham kh o .....................................................................................45
Ph ch
ng................................................................................................47
viii
DANH SÁCH HÌNH
Hình 1: H tiêu hóa gia c m .......................................................................11
Hình 1: C u t o chung c a ng tiêu hóa .....................................................15
Hình 3: Khuôn úc m u .............................................................................30
Hình 4: Máy c t vi m u..............................................................................30
Hình 5: Tiêu b n vi th c a gi a th c qu n c t ngang ...............................35
Hình 6: Tiêu b n vi th c a cu i th c qu n c t ngang ................................35
Hình 7: Tiêu b n vi th c a
u th c qu n c t ngang .................................36
Hình 8: Tiêu b n vi th c a d dày tuy n c t ngang ...................................36
Hình 9: Tiêu b n vi th c a d dày tuy n c t ngang ...................................37
Hình 10: Tiêu b n c u t o vi th c a d dày c c t ngang ..........................37
Hình 11: Tiêu b n vi th c a d dày c c t ngang.......................................38
Hình 12: Tiêu b n vi th c a không – h i tràng c t ngang .........................38
Hình 13: Tiêu b n vi th c a tá tràng c t ngang .........................................39
Hình 14: Tiêu b n vi th c a tá tràng c t ngang ........................................39
Hình 15: Tiêu b n vi th c a manh tràng c t ngang ...................................40
Hình 16: Tiêu b n vi th c a tr c tràng c t ngang .....................................40
Hình 17: Tiêu b n vi th c a gan c t ngang ...............................................41
Hình 18: Tiêu b n vi th c a gan c t ngang ...............................................41
Hình 19: Tiêu b n tr c tràng b rách ..........................................................42
Hình 20: Tiêu b n gan b n p g p ..............................................................42
Hình 21: Tiêu b n tá tràng b s c ...............................................................42
Hình 22: M t s tiêu b n c a th c qu n .....................................................47
Hình 23: M t s tiêu b n d dày c và dà dày tuy n...................................48
Hình 24: M t s tiêu b n ru t non và ru t già ...........................................49
Hình 25: M t s tiêu b n gan .....................................................................50
ix
TÓM L
V i
tài “Th c hi n tiêu b n mô
C
ng v t: ng tiêu hóa v t” bao g m:
Th c qu n, d dày, ru t non, ru t già và gan nh m t o ra tiêu b n vi th . Nh ng
tiêu b n này có th quan sát
c
Trong th i gian t tháng 08
m c c u t o t bào.
n tháng 10 n m 2010, t i phòng thí nghi m
mô h c - Khoa Nông nghi p & SH D -
i h c C n Th cùng các trang thi t b
và các hóa ch t c n thi t, tôi ã th c hi n
tiêu b n hoàn ch nh. Qua ó rút ra
cm ts
v i qui trình chung.
x
c 250 lame trong ó ch n ra 198
c
m riêng trên t ng m u so
Ch ng 1
TV N
M i sinh v t có th ho t
ng m t cách linh ho t là nh s ph i h p nh p
nhàng và n kh p c a t t c các h c quan trong c th . Trong ó, m i h c quan
(h th n kinh, h tu n hoàn, h hô h p, h tiêu hóa…) óng m t vai trò quan tr ng
trong c th v i nh ng ch c n ng và c u t o khác nhau.
H tiêu hóa là m t c quan có ý ngh a r t l n vì th gi i
cao
u thu c nhóm sinh v t d d
ng l
ng mà ph i l y dinh d
ti p nh n, bi n
tr
ng,
ng v t t th p
n
u không th t t o ra
c ch t s ng và
ng t th c n. Th c n này s
c h tiêu hóa
i thành ch t có th h p thu
ng và phát tri n c a c th . Vì th vi c xác
c, cung c p cho nhu c u sinh
nh c u trúc mô h c c a h tiêu hóa
là r t c n thi t cho vi c h c t p, nghiên c u và gi ng d y.
Vi c nghiên c u m t c quan, b ph n nào ó c a c th
t nh ng
u
n v c b n nh t c a c quan, b ph n ó là t bào, mô.
Xu t phát t nh ng lý do trên và
khoa Nông Nghi p và Sinh H c
th c hi n
òi h i ph i b t
ng D ng, tr
tài: “Th c hi n tiêu b n mô
ó M c tiêu c a
Thông qua ph
c s phân công c a b môn Thú Y,
ng
i h c C n Th , tôi ti n hành
ng v t: ng tiêu hóa v t”
tài:
ng pháp th c hi n tiêu b n ng tiêu hóa v t g m: Th c
qu n, d dày tuy n, d dày c , ru t non, ru t già và gan
bào và c u trúc bình th
bi t
cs s px pt
ng c a ng tiêu hóa v t.
Th c hi n nh ng tiêu b n hi n vi c a ng tiêu hóa v t ph c v công tác gi ng
d y và nghiên c u.
1
Ch ng 2
S LÝ LU N
2.1. M T S
KHÁI NI M V MÔ H C
2.1.1. Mô h c: là khoa h c v c u t o hi n vi và siêu hi n vi c a t t c các c quan,
b máy trong c th
2.1.2. T bào: là
ng v t.
n v c b n v ph
v t. T bào có hình dáng, s l
ng di n c u t o và ho t
ng, kích th
c thay
ng c a c th sinh
i tùy theo loài gia súc.
2.1.3. Mô: là s h p thành do nh ng t bào có c u t o hình d ng và ch c n ng
gi ng nhau. Có 4 nhóm t ch c c
b n trong c th
ng v t:
- Bi u mô
- Mô liên k t
- Mô c
- Mô th n kinh
2.1.3.1. Bi u mô: là nhóm t bào bao ph m t ngoài c th hay lót bên trong nh ng
ng, xoang c a c th sinh v t.
Bi u mô phân hóa cao
t o thành tuy n.
2.1.3.1.1 C u t o chung c a bi u mô
- Bi u mô g m m t hay nhi u l p t bào x p khít vào nhau.
-D
i l p bi u mô là l p màng áy.
-D
i l p màng áy là t ch c liên k t m m.
- Bi u mô hi n di n
hai m t khô và
t c a c th .
+ Ph n khô nh : lòng bàn tay, chân, có nhi u l p t bào, l p trên cùng hóa
s ng.
+ Ph n
rung
t th
ng ch có m t l p t bào, ôi khi có thêm ph n ph nh lông
khí qu n, lông nhung
ru t.
2.1.3.1.2. Nhi m v :
- Bi u mô b o v c th hay b máy không b tác
t n th
ng, khi b t n th
ng c a ngo i c nh làm
ng chúng có th phát tri n, hàn g n l i
2
c.
- Bi u mô ph c a m t s c quan có kh n ng h p th m t s ch t nh : bi u
mô ru t, bàng quang.
- Bi u mô ph các tuy n ti t ra m t s ch t giúp cho quá trình sinh tr
phát d c và trao
ng,
i ch t c a c th .
2.1.3.1.3. Phân lo i bi u mô
2.1.3.1.3.1. Theo hình thái t bào
- Hình tr
- Hình h p
- Hình d t (chi m a s )
2.1.3.1.3.2. Theo ch c n ng c a t bào
ó Bi u mô ph :
- Bi u mô ph
+ Bi u mô ph
n:
n lát: g m m t l p t bào hình lát d t, nhân tròn n m gi a
t bào và n i lên b m t bi u mô.
+ Bi u mô ph
n h p: có d ng hình h p, nhân tròn, to n m gi a t bào.
+ Bi u mô ph
n tr : có hình tr hay hình ng. Nhân t bào hình tròn hay
hình thoi n m gi a ho c thiên v c c áy t bào.
- Bi u mô ph kép: có nhi u l p t bào, tùy theo hình d ng chia làm 2 nhóm:
+ Bi u mô ph kép lát: có nhi u l p t bào, l p trên cùng có hình lát d p,
càng sâu d
i t bào có hình a giác hay hình h p. Nhân t bào n m gi a t bào,
ôi khi l p trên cùng hóa s ng.
+ Bi u mô ph kép tr : l p trên cùng có hình tr , nhân thiên v c c áy t
bào.
t ng sâu h n t bào có hình a giác, hình h p, hình thoi…
+ Bi u mô ph kép tr gi : ch có m t l p t bào nh ng có m t s t bào
không lên
n b m t bi u mô, nhân n m
trên b m t bi u mô, nhân n m
áy t bào. Nh ng t bào còn l i lên
trên. Do v y khi nhìn vào tiêu b n gi ng nh có
hai hàng t bào.
3
+ Bi u mô ph kép bi n d : có l p t bào trên cùng r t to, có th dãn n
c, t bào bên d
i hình a giác. Bi u mô này th
ng hi n di n
n i có s dãn
n .
ó Bi u mô tuy n: là nh ng t p oàn t bào chuyên hóa cao
thích nghi v i
ch c n ng ch ti t và bài xu t. Bi u mô tuy n g m:
- Tuy n
n bào: ch có m t t bào t o thành, mang c 2 nhi m v ch ti t và
bài xu t nh : t bào hình ày c a ru t.
- Tuy n a bào: do nhi u t bào h p l i t o thành, có c u trúc ph c t p, to,
nh khác nhau. C n c vào tuy n có hay không có ng d n, phân bi t thành hai lo i:
+ Tuy n ngo i ti t: có ng d n ch t ti t ra ngoài hay vào các xoang, ng
thông v i bên ngoài. Tuy n ngo i ti t g m: tuy n túi, tuy n ng, tuy n
n, tuy n
t p.
+ Tuy n n i ti t: ch có các t bào chuyên làm nhi m v ch ti t, không có
ng d n. Các ch t ti t t o thành
c th m th u qua màng t bào r i ng m qua các
vi huy t qu n vào máu. Các mao m ch t o thành l
n i ti t g m: tuy n t n mác, tuy n túi, tuy n l
i chung quanh tuy n. Tuy n
i.
2.1.3.2 T ch c liên k t: có nhi m v chính là n i li n và g n ch t các lo i mô l i
v i nhau. T ch c này a d ng g m: d ng l ng, d ng r n, d ng m m
2.1.3.3. T ch c c : bao g m t t c các c và chia ra làm 3 lo i: c tr n, c vân, c
tâm.
2.1.3.4. T ch c th n kinh: là lo i mô cao c p nh t có nhi m v
ho t
u khi n m i
ng c a c th sinh v t. Mô th n kinh bao g m 2 thành ph n: th n kinh trung
ng (não b và t y s ng) và th n kinh ngo i vi (dây th n kinh và h ch th n kinh).
2.2. KHÁI QUÁT V PH
NG PHÁP TH C HI N TIÊU B N HI N VI
- Mu n nghiên c u v c u trúc c a t bào và mô thì kính hi n vi là m t
ph
ng ti n không th thi u. Mu n s d ng
tiêu b n (thi t
ho c phi n
) có
c kính hi n vi thì ta ph i có nh ng
dày thích h p cho phép quan sát d
hi n vi.
4
i kính
- Có nhi u ph
xét nghi m t
ph
i; ph
ng pháp làm tiêu b n
ng pháp hóa t bào, hóa mô; ph
ng pháp làm tiêu b n c
- Trong các ph
nhu m màu là ph
nghiên c u bao g m: p
ng pháp
ng pháp phóng xa t ch p;
nh và nhu m màu.
ng pháp trên, ph
ng pháp làm tiêu b n hi n vi c
nh và
ng pháp ph bi n dùng trong xét nghi m m u b nh so v i m u
i ch ng.
- Ph
ng pháp làm tiêu b n c
nh và nhu m màu.
+ Th c hi n tiêu b n hi n vi c
nh b ng ph
nhu m kép b ng Hematoxylin và Eosin Y. Ph
ng pháp tiêu b n c t lát và
ng pháp này nh m t o
m nh c t m ng, trong su t c a mô và c quan, cho phép quan sát
hi n vi. Thêm vào ó tiêu b n s
c nh ng
cd
c nhu m b ng các thu c nhu m
i kính
c hi u, các
ph n c a tiêu b n có màu khác nhau giúp cho vi c quan sát d dàng.
+ Tiêu b n hi n vi c
nh th c hi n theo ph
giai o n. Ph i th c hi n t t t t c các giai
ch t l
ng, n u m t giai
không
t ch t l
nm i
ng pháp này ph i qua nhi u
m b o thu
c tiêu b n có
n nào ó th c hi n không t t thì tiêu b n thu
ng. Tóm l
cs
c quy trình nh sau: l y m u – c
nh – c t lát
m ng – nhu m kép b ng Hematoxylin và Eosin Y (Ph m Phan
ch và Tr nh
Bình, 1998).
2.2.1. L y m u
Trong ph
mô, c quan
ng pháp này, l y m u là b
c th s ng hay ã ch t. B
c
u tiên có m c ích là l y t bào,
c l y m u này có ý ngh a r t to l n. Vì
v y, khi th c hi n ph i h t s c tuân th m t s quy t c sau:
-M u
-
c l y ph i t
i.
ng tác l y m u ph i nh nhàng, tránh gây nh ng bi n
i do tác nhân c
h c.
- Không dùng k p ph u tích k p vào vùng c n nghiên c u, không bóp m nh
và không r a m u.
- Khi c t ph i dùng dao s c và c t theo m t h
5
ng (
i v i nh ng m u l n).
- Khi c t xong ph i c
c a t bào (Ph m Phan
2.2.2. C
nh ngay
tránh hi n t
ng ho i t sau khi ch t
ch và Tr nh Bình, 1998).
nh
-C
nh là th thu t làm ch t t bào nh ng v n gi chúng trong tình tr ng
gi ng nh khi chúng còn s ng. Vi c c
nguyên
c hình dáng, gi
nh
t
c k t qu t t khi t bào gi
c nh ng thành ph n c u t o nh khi còn s ng,
ng th i không làm xu t hi n nh ng chi ti t m i. (V Công Hòe, 1975).
- Dung d ch c
Dung d ch c
trúc. Mô
dáng,
nh có tác d ng ng n c n s ho i t sau khi t bào ã ch t.
nh t t là dung d ch có tác d ng nhanh mà ít gây s thay
c g i là c
nh t t khi t bào c u t o nên mô ó v n gi nguyên hình
ng th i v n gi
c m i liên quan t
gi ng nh khi còn s ng. M i s thay
0.2 µ m (Ph m Phan
c
ng h trong t bào và trong mô
i v kích th
c và c u trúc không v
t quá
ch và Tr nh Bình, 1998).
- M t s lo i thu c c
+ Thu c c
ic u
nh th
ng g p:
nh khoáng ch t: acid osmic, acid chromic (CrO3) và các thu c
nh mu i khoáng.
+ Thu c c
nh h u c : bao g m các acid h u c nh acid acetic, acid piric
và các ch t kh oxy nh : methylic, ethylic, formaldehlyde.
+ Các dung d ch c
nh h n h p: dung d ch Bouin, dung d ch Duboscq-
Brasil, dung d ch Carnoy, dung d ch Branca…
- Vi c ch n thu c c
mô c n c
nh và ph
ng pháp c
nh ph thu c vào b n ch t
nh, m c ích c n nghiên c u, tính ch t thu c c
- Th i gian c
nh.
nh ph thu c vào t ng lo i mô và t ng lo i thu c c
trên nguyên t c kéo dài th i gian c
nh,
nh t t h n là rút ng n (tr m t s thu c c
nh làm giòn mô).
- Vi c r a mô sau khi c
khi c
nh có t m quan tr ng l n. Trên nguyên t c sau
nh ph i làm cho mô m t ch t c
nh có nh h
ng
nh càng s m càng t t, vì nh ng ch t c
n vi c nhu m và b o t n tiêu b n. Các ch t c
nhau có cách r a mô khác nhau. Có th r a ngang v i th i gian c
6
nh khác
nh n u r a
b ng n
Phan
c. Các dung d ch c
nh có chrome r a v i dung d ch c n + Iod (Ph m
ch và Tr nh Bình, 1998).
ó Nguyên t c c
- M u ph i
- Không
nh m u:
cc
nh ngay sau khi l y
c làm d p, nát m u
- M u không
- Không
c c t quá dày
m t m t l dính vào l
- Dung d ch dùng
c
ng m u
nh ph i
t úng n ng
, th tích dung d ch c
nh g p 30-60 l n th tích m u.
- Th i gian c
2.2.3. Kh n
nh thích h p 48-72 gi .
c
- Chúng ta ph i kh n
c vì paraffin không tan trong n
không th ng m vào kh i m u còn n
- M c ích c a vi c kh n
mô ho c t bào b thay
c. Vì v y paraffin
c (V Công Hè, 1975)
c là rút h t n
c trong m u ra mà không làm
i v c u t o và v trí. M u sau khi c
nh, r a n
ck r i
chuy n sang ngâm trong l c n 700, ti p t c ngâm trong các l c n có n ng
d n
n c n nguyên ch t. Th i gian kh n
- Dung d ch c n
kh n
c tùy theo
dày c a m u.
c là ethylic, methylic, butylic và cateton.
- Mu n bi t m t m u ã kh h t n
c ch a, ng
i ta cho xylen vào l
m u ã rút c n. N u xylen v n trong, i u này ch ng t s kh n
i có v n
Phan
cao
c (màu tr ng s a) thì ph i kh n
ng
c t t, n u xylen
c l i b ng c n tuy t
i (Ph m
ch và Tr nh Bình, 1998).
2.2.4. T m dung môi trung gian c a paraffin
M c ích là dùng m t dung môi c a paraffin
rút h t n
y c n trong mô sau khi
c ra (vì paraffin c ng không tan trong c n). Dung d ch
ph i v a hòa tan trong c n v a hòa tan
3 l xylen, th i gian ngâm m u thay
Các dung môi th
c s d ng
c paraffin. Nên chuy n m u d n qua 2i tùy theo lo i mô và kh i l
ng m u.
ng dùng là benzene, toluene, xylen, chloroform.
7
2.2.5. T m paraffin
Tr
c h t c n ch n lo i paraffin t t và thích h p. Paraffin ch có th ng m
vào m u và lo i xylen ra khi nó
gian b ng cách chuy n m u l n l
tr ng thái l ng. Ng
i ta kh dung môi trung
t vào nh ng l có paraffin ngày càng tinh khi t.
Th i gian t m lâu hay mau là tùy khích th
c và tính ch t c a m u: n u
m u nh và l ng l o thì t m 2-3 gi , n u to và c ng thì t m t 24-36 gi .
M c ích c a vi c t m paraffin là làm cho m u và paraffin liên k t v i nhau
thành m t kh i th ng nh t. Nh v y có th c t m u thành nh ng lát m ng theo
m c ích nghiên c u (V Công Hòe, 1975).
2.2.6. úc khuôn
N
i ta
vào khuôn (khuôn b ng kim lo i hay b ng gi y) ch t paraffin
l ng ã l c t tr
c (paraffin tinh khi t). Nhúng ngay m u vào paraffin ang l ng
này. Dùng k p ã
paraffin s
c ng, làm
ông
c làm nóng
c l i và gi m u
nh h
ng m u theo ý mu n. Sau vài phút
nguyên v trí. Khi l p v ngoài paraffin ã
t c khuôn vào trong bát
ng
yn
c l nh và chú ý
ng làm r n,
v màng m ng paraffin bên trên. Kho ng 20-30 phút sau paraffin s c ng l i và
thu n nh t toàn b . C n tránh làm l nh ngay khi paraffin còn l ng. Không
m nh ngay mà ph i
i
cc t
n 24 gi sau. (V Công Hòe, 1975).
2.2.7. C t lát m ng
M c ích là c t m u thành nh ng lát th t m ng
hi n vi. Qui trình c t kh i paraffin g m các b
có th quan sát d
i kính
c sau:
- C t kh i m u sao cho ch còn l i kho ng 2-3 mm paraffin quanh m u. G t
kh i m u sao cho 2 c nh trên và d
i song song nhau.
- G n kh i m u ã g t vào kh i g b ng cách làm nóng kh i g mang kh i
m u và
ng th i làm nóng ph n áy kh i m u, g n m t áy c a kh i m u vào
kh i g , ch nh cho kh i m u song song v i kh i g .
-
t l
i dao vào máy khóa th t ch t, ch nh
0
kho ng 15-30 so v i m t c a kh i paraffin.
8
nghiêng c a l
i dao
- C t m u: vi c c t có th b t
ã n
nh thì ch nh l i
s c và nhi t
dày t 10-12 µ m. Sau khi dây m u
u
dày kho ng 6-7 µ m. N u vi c t m paraffin t t, l
i dao
phòng c t thích h p các lát c t s dính vào nhau thành dãi b ng.
-T c
c a tay quay v a ph i, không quá nhanh c ng không quá ch m
nh ng ph i d t khoát (V Công Hòe, 1975).
2.2.8. T i tiêu b n lên lame.
t i tiêu b n lên lame có th dùng nhi u lo i dung d ch: n
d ch lòng tr ng tr ng pha v i glycerin theo t l 1:1. Tr
c khi dán tiêu b n lên
lame ph i làm tiêu b n giãn ra b ng cách
t dãi b ng lên ch u n
(400C). Sau ó,
v t tiêu b n
ih p
a lame xu ng phía d
i
600C trong 30 phút (Ph m Phan
c c t, dung
c nóng m
c ch n lên và mang
ch và Tr nh Bình, 1998).
2.2.9. Nhu m kép Hematoxyline-Eosin Y
t bào s ng, các thành ph n c u t o t bào và mô có ch s chi t quang
g n gi ng nhau nên khó phân bi t d
i kính hi n vi quang h c. Vì v y vi c nhu m
màu làm cho các thành ph n này b t màu khác nhau, t o
cs t
ng ph n giúp
ta d quan sát.
V ph
ng di n mô h c ng
i ta chia thu c nhu m ra thành hai nhóm:
Thu c nhu m t nhiên và thu c nhu m nhân t o.
- Thu c nhu m t nhiên là nh ng lo i
c chi t xu t t
ng v t ho c th c
v t nh Carmine hay Hematoxyline.
- Thu c nhu m nhân t o
c chia làm ba nhóm: Các ch t base, các ch t
acid, các ch t màu trung tính.
Có nhi u ph
ng pháp nhu m màu.
- S nhu m màu t ng, gi m d n: nhu m màu t ng d n
cách ngâm tiêu b n trong dung d ch nhu m màu cho
. Nhu m màu gi m d n là nhu m cho
r i sau ó t y màu
tiêu b n cho
c ti n hành b ng
n lúc tiêu b n b t màu v a
n khi t bào ho c mô b t màu th t th m
n khi màu v a ý.
9
- Xem thêm -
.PDF 
64 
1 
79 
