Tài liệu Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn huyện sơn tây, tỉnh quảng ngãi .

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI LÝ THỊ THU HỒNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN SƠN TÂY, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, năm 2019 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI LÝ THỊ THU HỒNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN SƠN TÂY, TỈNH QUẢNG NGÃI Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THỊ TÂM HÀ NỘI, năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chứccấp xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi” là công trình nghiên cứu của bản thân cùng với sự hướng dẫn nhiệt tình của PGS.TS. Nguyễn Thị Tâm. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác tương tự như công trình tôi nghiên cứu. Các số liệu, kết quả và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này. Tác giả luận văn Lý Thị Thu Hồng LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu đề tài “Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chứccấp xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi” bản thân học viên đã nhận được sự giúp đỡ của Ban Giám đốc, các khoa, phòng và quý thầy, cô trong Học viện Khoa học xã hội, các đồng nghiệp và các đồng chí là lãnh đạo các Phòng, ban huyện cũng như lãnh đạo UBND các xã. Đặc biệt, bản thân xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Thị Tâm, cô là người đã trực tiếp hướng dẫn đề tài khoa học, là người đã dành nhiều thời gian, công sức để hướng dẫn Luận văn, giúp học viên nghiên cứu và hoàn thành Luận văn một cách tốt nhất. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong suốt quá trình thực hiện đề tài, song có thể còn có những mặt hạn chế, thiếu sót như phần đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân để đề xuất các giải pháp từ đó giúp cho địa phương vận dụng trong thời gian đến. Vậy nên, bản thân học viên rất mong nhận được ý kiến đóng góp và sự chỉ dẫn của quý thầy cô và bạn bè để Luận văn có thể được hoàn thiện tốt hơn. Xin chân thành cảm ơn! MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ..................................................9 1.1. Cán bộ, công chức cấp xã và chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã...........................................................................................................................9 1.2. Quy trình thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ..20 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã .......................................................................................................23 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC XÃ TẠI HUYỆN SƠN TÂY, TỈNH QUẢNG NGÃI ........................................................................................................29 2.1. Khái quát về huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi .................................................29 2.2. Thực trạng chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi ................................................................................................33 2.3. Thực trạng và kết quả tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi ...................................40 2.4. Đánh giá chung về kết quả thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi ...................................53 CHƯƠNG 3: MỤC TIÊU, GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN SƠN TÂY, TỈNH QUẢNG NGÃI ........................................................................................................................60 3.1. Mục tiêu nâng cao chất lượng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi ...................................60 3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi............61 3.3. Kiến nghị, đề xuất ..............................................................................................70 KẾT LUẬN ..............................................................................................................74 TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC CÁC BẢNG Số Tên bảng hiệu Trang Tổng hợp theo cơ cấu Giới tính và độ tuổi của cán bộ, công 2.1 chức cấp xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi 34 từ năm 2014 đến năm 2018 Tổng hợp theo Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ, 2.2 công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng 35 Ngãi từ năm 2014 đến năm 2018 Tổng hợp theo trình độ Lý luận chính trị và Quản lý nhà 2.3 nước của cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sơn 36 Tây, tỉnh Quảng Ngãi từ năm 2014 đến năm 2018 Tổng hợp theo trình độ Tin học và Ngoại ngữ của cán bộ, 2.4 công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng 37 Ngãi từ năm 2014 đến năm 2018 Tổng hợp kết quả phân loại cuối năm của cán bộ, công chức 2.5 cấp xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi từ năm 2014 đến năm 2018 39 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hệ thống chính trị nước ta hiện nay có bốn cấp từ Trung ương đến tỉnh đến huyện và đến xã. Trong đó cấp xã là cấp chính quyền gần dân, sát dân và gắn bó với dân nhất, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân để thực hiện tốt các chủ trương, chính sách nhằm phát huy các tiềm năng, thế mạnh của địa phương vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh - quốc phòng trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay. Bởi tầm quan trọng đó, nên việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có đủ trình độ, năng lực và phẩm chất đáp ứng yêu cầu mới đã được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm, nhiều chủ trương, chính sách cần thiết đã được ban hành. Như Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở ở xã, phường, thị trấn, đặt ra nhiệm vụ phải “chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở”; Hiến pháp năm 2013; Luật Cán bộ, công chức năm 2008 hay Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015; cùng các văn bản hướng dẫn đã tạo cơ sở pháp lý để từng bước xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Để những văn bản, Nghị quyết trên mang lại hiệu quả thì yêu cầu sự quan tâm của tất cả các cấp, các ngành trong việc tổ chức thực hiện chính sách “đào tạo, bồi dưỡng”. Bởi có đào tạo và bồi dưỡng để cập nhật những kiến thức mới thì mới có được những người cán bộ, công chức đủ năng lực, đủ trình độ để giải quyết công việc trong thời đại công nghệ như hiện nay. Thực tế cho thấy, việc đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đã và đang thực hiện sâu rộng trên tất cả các địa bàn trên cả nước, trong đó có cả huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi. Và trong những năm gần đây, việc thực hiện chính sách đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi được tiến hành định kỳ thường xuyên và được các cấp lãnh đạo quan tâm sâu sắc. UBND huyện đã khảo sát nhu cầu, xây dựng kế hoạch để tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức xã 1 nhằm chuẩn hóa và nâng cao chất lượng của đội ngũ này để ngày càng đáp ứng những yêu cầu, thách thức mới của thời kỳ hội nhập và thực hiện có hiệu quả của chương trình Cải cách hành chính mà Đảng, Nhà nước đã đề ra. Tuy nhiên, trong việc tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng tại huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi còn có những bất cập nhất định như đôi lúc đào tạo chưa chưa gắn với yêu cầu, tiêu chuẩn và chức danh quy hoạch, nội dung đào tạo bồi dưỡng thiếu đồng bộ, thiếu chiều sâu, nguồn ngân sách hàng năm thực hiện cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức còn quá hạn chế chưa đáp ứng được mục tiêu của chính sách đã đề ra, làm giảm hiệu quả của chính sách đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức. Vì vậy, để thực hiện chính sách đạt hiệu quả cao, đồng thời nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong thực tiễn hiện nay và trong thời gian tới là một vấn đề có ý nghĩa cấp thiết. Thông qua việc nghiên cứu, đánh giá việc triển khai thực hiện chính sách đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn của huyện Sơn Tây, đồng thời có những đề xuất nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện chính sách đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã trong thời gian tới cho cả nước nói chung, huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi nói riêng. Từ thực tiễn nêu trên bản thân học viên chọn đề tài "Thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chứccấp xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi" để làm Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Chính sách công cho tốt nghiệp của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức là nền tảng cho sự phát triển của đất nước và là một lĩnh vực được nhiều nhà quản lý, nhà khoa học quan tâm, nghiên cứu. Trong thời gian qua, đã có rất nhiều bài viết, công trình nghiên cứu về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, có thể kể ra một số công trình tiêu biểu như: - Tác giả Nguyễn Thị Hồng Hải (2013): "Hỏi đáp về quản lý cán bộ công chức cấp xã", NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. 2 - PGS.TS. Nguyễn Minh Phương, ThS. Trần Thị Hạnh (2014), "Hoàn thiện quy phạm pháp luật về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức", Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 10/2014. - ThS. Nguyễn Thị La (2015), "Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức trong quá trình cải cách hành chính", Tạp chí Cộng sản số 9/2015. Tác giả đánh giá thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức hiện nay, chỉ ra một số hạn chế của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức như một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa coi trọng đúng mức công tác đào tạo, bồi dưỡng; cán bộ, công chức chủ yếu vừa học vừa làm nên công việc chi phối quá trình học tập, thời gian dành trọn vẹn cho việc học tập không nhiều; quá trình đào tạo chưa đi liền với bố trí và sử dụng sau khi được cử đi đào tạo, bồi dưỡng, hay công tác này còn mang nặng tính hình thức, chưa có hiệu quả rõ rệt…. - TS. Trần Nghị (2013), Đề tài cấp Bộ “Trách nhiệm cán bộ, công chức trong thực thi công vụ đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước”. - Tác giả Lê Vĩnh Tân (2019), "Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức ở nước ta hiện nay", Tạp chí Cộng sản, số 918/2019. - TS. Đặng Xuân Hoan (11/01/2019), "Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới", Tạp chí Cộng sản. - TS. Nguyễn Thanh Giang (2019), "Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong giai đoạn hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh", Tạp chí cộng sản, số 916/2019. - Ban chấp hành Trung ương (25/10/2017), “Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu ban chấp hành Trung ương khoá XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. - Trường Đại học Nội vụ Hà Nội: “Báo cáo kết quả Dự án điều tra cấp bộ “Điều tra cơ bản thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng bồi dưỡng công chức đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước”. - PGS. TS Nguyễn Minh Phương (2018), “Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức và một số vấn đề đặt ra trong hội nhập quốc tế”. 3 - PGS. TS Nguyễn Minh Phương (2019), “Đổi mới hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ở nước ta hiện nay” - PGS.TS. Lưu Kiếm Thanh – TS. Đoàn Văn Dũng (2019), “Nghiên cứu khoa học – động lực và giải pháp cho mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng của Học viện Hành chính Quốc gia” - TS. Trần Văn Ngợi (2019), “Công tác xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã và một số vấn đề đặt ra hiện nay” - Viện Khoa học tổ chức nhà nước, (2016), Dự án “Điều tra đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức”. - TS. Trần Anh Tuấn (2017), đề tài khoa học cấp quốc gia “Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã”. - Tác giả Nguyễn Thanh Bình (2018), Đề tài cấp Bộ “Chính phủ điện tử trong điều kiện đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước ở Việt Nam”. - ThS. Đặng Thị Mai Hương (2018), Đề tài khoa học cấp Bộ “Hoàn thiện quy định pháp luật quản lý nhà nước về bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, ở Việt Nam hiện nay”. Qua nghiên cứu và tìm hiểu, có thể nhận định rằng, những công trình nghiên cứu, bài viết trên đều có giá trị về lý luận và thực tiễn trong việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. Các tài liệu đã nêu ra những lý luận cơ bản nhất về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức và đánh giá được chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chứctrong thời gian qua. Đồng thời cũng nêu những ý kiến và đề ra những phương pháp nhằm để nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cũng như nâng cao năng lực thực thi công vụ của cán bộ, công chứctrong thời gian đến. Tuy nhiên, để chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngày càng nâng cao, đáp ứng được yêu cầu trong thời kỳ hội nhập hiện nay và trong thời gian đến thì cần có nhiều hơn nữa các đề tài, các công trình nghiên cứu sát hơn nữa, thực tế hơn nữa nhằm 4 hoàn thiện việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ở địa phương. Thực tế hiện nay trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi chưa có đề tài hay công trình nào nghiên cứu về chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã. Nên lần này, học viên sẽ thực hiện việc nghiên cứu một cách cụ thể nhất về việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi. Đề tài này sẽ nghiên cứu sát hơn, sâu hơn và phân tích cụ thể, rõ ràng hơn việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn của huyện Sơn Tây, để từ đó đưa ra các giải pháp mang tính thực tiễn cao góp phần vào sự phát triển chung của địa phương, đặc biệt là trong việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức cấp xã ở địa phương huyện nhà, cũng như những huyện có đặc điểm tương đồng giống huyện Sơn Tây có thể xem xét và vận dụng. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận và việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây để đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian đến. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để quá trình nghiên cứu đạt hiệu quả và thì luận văn phải thực hiện một số nhiệm vụ sau: Thứ nhất: luận văn nghiên cứu kỹ về các cơ sở lý luận để hệ thống lại và phát triển thêm, làm rõ thêm các lý luận nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã. Thứ hai: khảo sát, phân tích, nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng cũng như đánh giá về ưu điểm, những hạn chế bất cập trong việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây. Thứ ba: đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách 5 đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây, nhằm xây dựng một lực lượng cán bộ, công chức xã tốt hơn trong thời gian đến. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi bao gồm chủ trương, đường lối, các chính sách cụ thể của Đảng và Nhà nước có liên quan đến việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về không gian: luận văn tập trung nghiên cứu về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức trên địa bàn 09 xã của huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi. Về thời gian: luận văn nghiên cứu thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn huyện huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi trong 05 năm (từ năm 2014 - 2018) để phản ánh và phân tích về thực trạng việc thực hiện chính sách của địa phương. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Luận văn vận dụng phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; cơ sở lý luận nghiên cứu chính sách công kết hợp giữa nghiên cứu lý thuyết với nghiên cứu thực tế tại địa bàn nghiên cứu. Vận dụng cách tiếp cận đa chiều, gắn liền với các văn kiện, Nghị quyết của Đảng Cộng sản Việt Nam và các văn bản quản lý nhà nước đối với cán bộ, công chức và công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chứccấp xã. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Học viên đã vận dụng các phương pháp tốt nhất mà bản thân có thể tiếp cận để thực hiện nghiên cứu Luận văn của mình, cụ thể như sau: Phương pháp phân tích, tổng hợp, đánh giá chính sách: Trên cơ sở quá trình tổ chức thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức tại địa bàn nghiên cứu, học viên phân tích các báo cáo liên quan đến tình hình hoạt động và các 6 biện pháp thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ở địa phương, từ đó có những tổng hợp và đánh giá quá trình thực hiện chính sách. Phương pháp tìm kiếm, thu thập và chọn lọc thông tin: Học viên đã nghiên cứu dữ liệu lưu trữ của các ban ngành có liên quan, thực hiện việc tìm kiếm, thu thập và chọn lọc các thông tin có liên quan để thực hiện việc nghiên cứu. Như các văn kiện Đại hội, Văn kiện lịch sử, Nghị quyết của Đảng, các Nghị định, Thông tư, Quyết định, Chỉ thị của Nhà nước ở Trung ương, các công trình nghiên cứu, tạp chí chuyên ngành, các sách đã xuất bản tại các địa chỉ được cấp phép xuất bản và lưu hành, các Quyết định, Kế hoạch, chỉ thị, báo cáo và tài liệu thống kê…. ở địa phương có liên quan trực tiếp tới chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã ở nước ta nói chung và từ thực tiễn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi nói riêng. Bên cạnh đó, để Luận văn đạt hiệu quả tốt nhất, học viên còn sử dụng các phương pháp như khái quát thực tiễn, suy luận logic, diễn giải, quy nạp… Đặc biệt, học viên sẽ sử dụng phương pháp so sánh để so sánh kết quả thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã tại thời điểm năm 2018 so với năm 2014, để từ đó biết được việc thực hiện chính sách này trên địa bàn huyện Sơn Tây có được quan tâm hay không? 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận của luận văn Thông qua Kết quả nghiên cứu, luận văn sẽ làm rõ thêm và bổ sung thêm một số lý luận về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã hiện nay từ thực tiễn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi. Để địa phương có thể tham khảo và vận dụng vào làm căn cứ và cơ sở lý luận trong việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn Kết quả nghiên cứu của luận văn cung cấp những chứng cứ thực tiễn và đề xuất giải pháp có giá trị tham khảo với Đảng, Nhà nước về giải pháp thực hiện 7 chính sách nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn được học viên nghiên cứu và thể hiện thành 03 chương, cụ thể: Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã tại huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi Chương 3: Mục tiêu, giải pháp nâng cao chất lượng việc thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ thực tiễn huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi. 8 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Cán bộ, công chức cấp xã và chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã 1.1.1. Cán bộ, công chức cấp xã 1.1.1.1. Khái niệm cán bộ, công chức và cán bộ, công chức cấp xã Để tìm hiểu rõ hơn về cán bộ, công chức cấp xã thì ta phải tìm hiểu “Khái niệm cán bộ, công chức”: Tại khoản 1, Điều 4 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 đã nêu: "Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước" Tại khoản 2, Điều 4 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 đã nêu: "Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật" [22]. Theo quy định tại Nghị định số 06/2010/NĐ-CP ngày 25/01/2010 của Chính 9 phủ: "Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật…" [11]. Từ những “Khái niệm cán bộ, công chức” ta sẽ tiếp tục tìm hiểu “Khái niệm cán bộ, công chức cấp xã”. Tại khoản 3, Điều 4 của Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định: "Cán bộ xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội; công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước". [22]. Tại Nghị định 92/2009/NĐ-CP ngày 22 tháng 10 năm 2009 của Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đã chỉ rõ: - Cán bộ cấp xã bao gồm các chức vụ sau đây: + Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; + Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; + Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân; + Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; + Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; + Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; + Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam (áp dụng đối với xã, phường, thị trấn có hoạt động nông, lâm, ngư, diêm nghiệp và có tổ chức Hội Nông dân Việt Nam); + Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam. - Công chức cấp xã bao gồm các chức danh sau: + Trưởng Công an + Chỉ huy trưởng Quân sự 10 + Văn phòng - Thống kê + Địa chính – xây dựng - đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc địa chính – nông nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã) + Tài chính - Kế toán + Tư pháp - Hộ tịch + Văn hóa - Xã hội 1.1.1.2. Đặc điểm của cán bộ, công chức cấp xã Cán bộ, công chức cấp xã có những đặc điểm cơ bản của đội ngũ cán bộ, công chức trong nền công vụ Việt Nam. Tuy nhiên, do vị trí, vai trò của chính quyền cấp xã nên đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có những đặc điểm mang tính đặc thù như sau: Thứ nhất, cán bộ, công chức cấp xã là người trực tiếp tiếp xúc và làm việc thường xuyên với người dân. Tất cả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước từ Trung ương, tỉnh, huyện, xã đều do đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã phổ biến, nghiên cứu và cụ thể hóa để triển khai trực tiếp đến Nhân dân để Nhân dân hiểu rõ và thi hành. Thứ hai, cán bộ, công chức cấp xã thường hội tụ đủ các vai trò khác nhau mà họ phải thể hiện như vừa là công dân; vừa là đồng hương, bà con, họ hàng; vừa là người đại diện của cộng đồng; vừa là người đại diện cho Nhà nước... và cán bộ, công chức cấp xã luôn phải là những người vừa có lý, vừa có tình. Những vai trò này làm cho cán bộ, công chức cấp xã luôn có một gánh nặng là bắt buộc phải làm sao để hài hòa mọi thứ mà không sai quy định của pháp luật. Đây cũng là một việc ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cũng như hiệu quả trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, công chức cấp xã. Thứ ba, hoạt động thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp xã mang tính đa dạng, phức tạp, vừa phải truyền tải "thông điệp" của cấp trên đến người dân, vừa tiếp nhận thông tin, phản ánh của người dân để trực tiếp xem xét giải quyết hoặc chuyển đến cơ quan cấp trên nếu không đủ thẩm quyền. Họ phải là người am hiểu, 11 phải là người có năng lực để giải quyết tất cả các công việc thuộc thẩm quyền một cách tốt nhất cho người dân, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người dân. Thứ tư, hiện nay trình độ của cán bộ, công chức cấp xã đã có sự nâng tầm so với trước kia. Tuy nhiên, trình độ văn hoá, nhận thức, năng lực thực thi công vụ của một số cán bộ, công chức xã vẫn chưa đáp ứng được thời đại công nghệ phát triển hiện nay, đặc biệt là cán bộ, công chức là người đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã vùng sâu, vùng xa. Bên cạnh đó, một số cán bộ, công chức cấp xã còn làm việc một cách thụ động, ít sáng tạo cho dù đã được trang bị đầy đủ kiến thức về chuyên môn, nghiệp vụ; vẫn còn không ít cán bộ, công chức cấp xã mới chỉ dừng lại ở trình độ "cầm tay chỉ việc", và cũng còn nhiều cán bộ, công chức chuyên môn nghiệp vụ không đúng chuyên ngành nên chưa am hiểu nhiều về lĩnh vực chuyên môn. Bên cạnh đó, cũng có một số cán bộ, công chức trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm trong giải quyết công việc nên cũng đã gặp khó khăn trong quá trình xử lý các tình huống, gây ra chậm trễ trong công việc chung của địa phương. Với những đặc điểm đã nêu, đòi hỏi trong việc thực hiện chính sách đào tạo cán bộ, công chức cấp xã phải có những phương pháp, cách thức, hướng đi phù hợp với từng giai đoạn cụ thể, với từng địa bàn, từng nhóm đối tượng cụ thể để đảm bảo tính ứng dụng và hiệu quả lâu dài, góp phần vào việc sử dụng có hiệu quả nguồn lực sau đào tạo và bồi dưỡng, ngày càng góp phần vào sự phát triển của địa phương. 1.1.1.3. Vị trí, vai trò của cán bộ, công chức cấp xã Trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã luôn có vị trí và vai trò rất quan trọng. Chính sách của Đảng và Nhà nước có được người dân đón nhận hay không cũng phần nào là do sự tuyên truyền, triển khai thực hiện của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Bởi họ là những người trực tiếp truyền tải những nội dung của đường lối, chính sách đến tận người dân, để người dân tiếp cận, hiểu được nội dung và thực hiện theo quy định. Vậy nên, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã được đào tạo bài bản và đủ vững mạnh thì tất cả những chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước sẽ được triển khai thực hiện đảm bảo và sẽ duy trì được sự ổn định góp phần vào sự đổi mới, phát triển ở địa phương. 12 Những năm đổi mới vừa qua cũng đã chỉ ra rằng sự thành công hay thất bại của Đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế xã hội ở cơ sở phụ thuộc rất lớn vào đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Đội ngũ cán bộ, công chức ở cấp xã có vai trò đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của bộ máy Đảng, chính quyền, các đoàn thể nước ta hiện nay. Tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã thể hiện bằng những kế hoạch tổ chức triển khai, hiện thực hoá đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước. Họ vừa là người đại diện cho Đảng và Nhà nước thực hiện việc quản lý, điều hành trong các lĩnh vực như: kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng và an ninh, vừa là người trực tiếp lãnh đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương đường lối của Đảng, thực thi quyền hành pháp, cũng như tiến hành tổ chức, triển khai các chương trình phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. Mặt khác cán bộ, công chức cấp xã cũng là người thường xuyên chăm lo đến mọi mặt đời sống, cả vật chất và tinh thần của mọi người dân; là người đại diện cho ý chí, quyền lợi của nhân dân địa phương, đấu tranh và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân khi bị vi phạm. Cán bộ, công chức cấp xã là người cụ thể và trực tiếp nhất trong việc thực hiện phương châm của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Cán bộ vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ trung thành của nhân dân”. Thực tiễn cho thấy, chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức xã có ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Cán bộ, công chức cấp xã là những người sống và hoạt động thường xuyên, gần gũi, liên hệ mật thiết với Nhân dân. Do vậy, người cán bộ, công chức cấp xã cần phải được trang bị đầy đủ kiến thức, trình độ và năng lực chuyên môn để chủ động, vững vàng trong quản lý điều hành, mặt khác người cán bộ, công chức cấp xã cần có đủ các tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức có lối sống trong sạch, lành mạnh, trung thành với mục tiêu lý tưởng của Đảng, biết hi sinh, gương mẫu để lôi cuốn quần chúng Nhân dân tích cực tham gia lao động sản xuất thực hiện tốt các chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. 13 1.1.2. Chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã 1.1.2.1. Một số khái niệm - Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức Đào tạo là các hoạt động học tập cung cấp những kiến thức, kỹ năng nhằm giúp cán bộ, công chức có thể thực hiện hiệu quả hơn chức năng, nhiệm vụ vị trí việc làm của mình. Đó là quá trình truyền thụ khối kiến thức mới một cách có hệ thống để thông qua đó cán bộ, công chức được đào tạo trở thành người có văn bằng mới cao hơn trình độ trước đó, “đào tạo là các hoạt động học tập để nâng cao trình độ, kỹ năng của người lao động để thực hiện có hiệu quả hơn chức năng và nhiệm vụ của mình” [34]. Có thể thấy đào tạo là hoạt động làm cho cán bộ, công chức trở thành người có năng lực theo những tiêu chuẩn nhất định gắn với vị trí việc làm, khung năng lực của tổ chức. Quá trình đào tạo được tiến hành trong khoảng thời gian dài và được hiểu là quá trình chuẩn bị cho nguồn nhân lực phát triển trong tương lai. Đặc trưng của đào tạo là phải gắn liền với những thay đổi của môi trường, đáp ứng đòi hỏi của công việc và môi trường trong hiện tại và tương lai. Như vậy có thể khái quát khái niệm đào tạo cán bộ, công chức là quá trình truyền thụ kiến thức, kỹ năng về chuyên môn, nghiệp vụ bằng các hình thức khác nhau, phương pháp khác nhau cho cán bộ, công chức phù hợp với yêu cầu giải quyết công việc được nhà nước giao, do các cơ sở giáo dục thực hiện với thời gian, nội dung và chương trình khác nhau và được dành cho các cấp, bậc đào tạo khác nhau. Sau khi học viên được đào tạo hoàn thành chương trình thì sẽ được cấp văn bằng tương ứng với trình độ đào tạo đã tốt nghiệp. Bồi dưỡng là quá trình cán bộ, công chức phải tiếp thu những kiến thức mới trong một thời gian ngắn nhằm mục đích nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc trong quá trình thực thi nhiệm vụ của mình. Có nhiều hình thức bồi dưỡng như: bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch là trang bị kiến thức, kỹ năng hoạt động công vụ; bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý là trang bị kiến thức, kỹ năng, phương pháp làm việc cho từng vị trí lãnh đạo, quản lý; bồi dưỡng theo vị trí việc làm là trang bị, cập nhật kiến thức, kỹ năng, phương pháp cần thiết để làm tốt công 14