Tài liệu Thực hiện chính sách cải cách hành chính tại huyện sìn hồ, tỉnh lai châu.

VIỆN HÀN LÂMKHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI TỐNG MẠNH HÙNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH TẠI HUYỆN SÌN HỒ, TỈNH LAI CHÂU LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, 1 2018 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI TỐNG MẠNH HÙNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH TẠI HUYỆN SÌN HỒ, TỈNH LAI CHÂU Chuyên ngành: Chính sách công Mã số : 8340402 LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. VŨ TUẤN HƯNG HÀ NỘI, 2018 2 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam thì cải cách hành chính được cho là một trong những nội dung quan trọng nhất, là khâu đột phá chiến lược của Đảng và Nhà nước. Hoạt động cải cách hành chính hướng đến xây dựng một nền hành chính gọn nhẹ, năng động và hiệu quả nhằm đáp ứng tốt các yêu cầu của hộ nhập kinh tế quốc tế. Chúng ta luôn xác định rõ cải cách hành chính được xem là mục tiêu hàng đầu khi xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch vững mạnh, chuyên nghiệp, lấy dân làm gốc nhằm thúc đẩy đất nước nhanh chóng hội nhập khu vực và thế giới. Sau hơn 30 năm của công cuộc đổi mới toàn diện về mọi mặt, mọi lĩnh vực của đất nước thì nền kinh tế của Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc với những đóng góp quan trọng của cải cách hành chính. Cải cách hành chính là điều kiện cần trong việc đẩy nhanh sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Sìn Hồ là huyện vùng cao biên giới của tỉnh Lai Châu, nằm cách thành phố Lai Châu khoảng 60 km về phía Tây. Thực hiện Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 về việc ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 của Chính phủ và Quyết định 1331/QĐUBND tỉnh phê duyệt kế hoạch cải cách hành chính nhà nước Lai Châu 2016 - 2020, thì trong việc thực hiện chính sách cải cách hành chính ở huyện Sìn Hồ, đã đạt được những kết quả nhất định: Bộ máy tổ chức hành chính của huyện đã được tinh gọi, hoạt động một cửa đã được áp dụng và nhận được những phản hồi tích cực của người dân… Những kết quả đạt được trong cải cách hành chính đã góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của huyện Sìn Hồ chuyển biến, tăng trưởng, phát triển mạnh. Đặc biệt theo Quyết định số 3 502/QĐ-UBND ngày 22/5/2018 của UBND tỉnh Lai Châu về việc công bố kế quả thực hiện công tác cải cách hành chính (Chỉ số cải cách hành chính) năm 2017 của các sở, ban, ngành tỉnh; UBND các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Lai Châu thì chỉ số này của huyện Sìn Hồ là 81,13%, xếp loại khá và đứng thứ 6 trong các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Tuy nhiên, kết quả thực hiện chính sách cải cách hành chính trên địa bàn huyện Sìn Hồ chưa đáp ứng được sự thay đổi liên tục của kinh tế - xã hội của huyện, một số nội dung chưa đạt được hiệu quả đề ra. Quá trình tổ chức thực hiện chính sách cải cách hành chính trên địa bàn huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu còn bộc lộ một số hạn chế, vướng mắc làm ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện các mục tiêu chính sách như cơ sở vật chất và đội ngũ công chức, viên chức vừa thiếu vừa yếu, sự phối hợp giữa các cơ quan hữu quan chưa chặt chẽ, một số thủ tục còn rườm rà, quá trình triển khai, thể chế hóa chủ trương thiếu đồng bộ, chưa có đột phá mang tính nổi bật… Từ những lý do nêu trên, tác giả lựa chọn đề tài “Thực hiện chính sách cải cách hành chính tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Chính sách công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Cải cách hành chính, chính sách cải cách hành chính và quá trình thực hiện chính sách cải cải cách hành chính được nhiều tác giả, nhà khoa học quan tâm nghiên cứu tìm hiểu, ở nhiều góc độ và phương diện khác nhau: Đề tài đã tìm hiều và nghiên cứu một số công trình chủ yếu sau: Tác giả nêu ra một số công trình tiêu biểu như sau: “Cải cách hành chính nhà nước - thực trạng, nguyên nhân và giải pháp” của tác giả Thang Văn Phúc[24], Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2001; “Thủ tục hành chính; Lý luận và thực tiễn”của tác giả Nguyễn Văn Thâm (Chủ biên), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2002[30]; “Hành chính nhà nước”tác giả Nguyễn Hữu 4 Khiển - Phạm Văn Hùng, Nxb Đại học sư phạm TP HCM, 2006[23]; “Đổi mới cung ứng dịch vụ công ở Việt Nam” Đinh Văn Ân, Hoàng Thu Hòa, (đồng chủ biên), Nxb Thống kê 2006[2]; “Đánh giá kết quả của cải cách hành chính và các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính ở nước ta” tác giả Đào Trí Úc, Nxb Công an Nhân dân, Hà Nội 2007[36]; “Cải cách hành chính nhà nước ở Việt Nam từ góc nhìn của các nhà khoa học” Học viện Hành chính Quốc gia, Kỷ yếu hội thảo khoa học, Nxb Lao động 2011[20]. Bên cạnh những tài liệu trên, vấn đề cải cách hành chính còn được đề cập trong một số bài nghiên cứu, báo cáo như: Tác giả Phạm Minh Hùng (2016), “Kết quả thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 và phương hướng đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước trong thời gian tới” [21]. Đề tài đã đưa ra những nhận định, đánh giá về thực hiện chương trình cải cách hành chính nhà nước trong giai đoạn 2011-2015. Những thành công, hạn chế đã đươc tác giả phân tích và tìm ra nguyên nhân, qua đó đề xuất các phương hướng, kiến nghị nhằm đẩy mạnh và hoàn thiện việc thực hiện cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2016 – 2020. Tuy nhiên, tác giả chưa đi sâu phân tích quá trình thực hiện cải cách hành chính tại một địa phương nào cụ thể mà chỉ đánh giá tổng thể chương trình cải cách hành chính của quốc gia. Tác giả Đỗ Phú Hải (2014), Về chính sách công hiện nay ở nước ta, [14], tác giả bài viết đã có những phân tích đánh giá về chính sách công và thực hiện các chính sách công tại nước ta trên cơ sở các khái niệm, đặc điểm của nền hành chính công của Việt Nam. Các hạn chế trong việc thực hiện chính sách công được tác giả đưa ra, phần nào gợi mở cho người đọc phương hướng hoàn thiện chính sách công trong lĩnh vực của mình đang thực hiện. Tuy nhiên, tác giả mới dừng lại ở khái luận về chính sách công trong bối cảnh 5 hiện nay của Việt Nam mà chưa đi sâu nghiên cứu được nhiều ở một số chính sách công cụ thể như chính sách cải cách hành chính. Tác giả Trần Văn Tuấn (2009), Tiếp tục thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính trong tình hình hiện nay, [26], tác giả bài viết đã đánh giá đúng thực trạng của hành chính nước ta trong giai đoạn trước đó và đây là cơ sở quan trọng giúp người đọc nhìn nhận rõ hơn về Chương trình cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 – 2020. Các công trình nghiên cứu nêu trên chủ yếu nghiên cứu lý luận và thực tiễn cải cách hành chính trên bình diện rộng, hoặc nghiên cứu chính sách cải cách hành chính ở một cấp, lĩnh vực, địa phương khác nhau và chưa có đề tài nào nghiên cứu việc thực hiện cải cách hành chính tại các địa phương cụ thể như cấp huyện, cấp xã như tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. Bên cạnh đó, việc thực hiện Chương trình quốc gia về cải cách hành chính liên tục có sự cập nhật với những quy định và kinh nghiệm từ các địa phương, kết hợp với đặc thù là huyện miền núi với nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống thì việc nghiên cứu quá trình tổ chức thực hiện chính sách cải cách hành chính trên địa bàn huyện Sìn Hồ có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn và rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Đề tài khái quát chung một số vấn đề về thực hiện chính sách cải cách hành chính. Trên cơ sở nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn thực hiện chính sách cải cách hành chính tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu để từ đó đề xuất, đưa ra những giải pháp, kiến nghị góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách cải cách hành chính tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 6 Để đạt được mục đích nêu trên, luận văn thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể sau: - Nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận liên quan đến cải cách hành chính trên địa bàn huyện - Nghiên cứu và đánh giá thực trạng thực hiện chính sách cải cách hành chính tại huyện huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. - Đề xuất kiến nghị và góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách cải cách hành chính tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Là chính sách cải cách hành chính và tổ chức thực hiện chính sách cải cách hành chính từ thực tiễn huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu thực hiện chính sách cải cách hành chính tại UBND huyện và các xã, thị trấn trên địa bàn huyện từ năm 2011 đến nay. Từ hoạt động thực tiễn cải cách hành chính để từ đó có những kiến nghị, đề xuất các giải pháp tiếp tục hoàn thiện cải cách hành chính tại huyện Sìn Hồ. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Trong quá trình nghiên cứu luận văn đã sử dụng phương pháp luận của củ nghĩa duy vật biện chứng, tư tưởng Hồ Chí Minh và các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thực hiện chính sách cải cách hành chính. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể như: Phương pháp thu thập thông tin, phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp thống kê và so sánh. 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về cải cách hành chính tại một địa phương cấp huyện của tỉnh miềm núi Tây Bắc. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn đề xuất được các giải pháp khả thi góp phần thực hiện tốt chính sách cải cách hành chính trên địa bàn huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu và có thể triển khai áp dụng rộng rãi tại các địa phương khác của tỉnh Lai Châu và cả nước. Đồng thời, kết quả nghiên cứu của luận văn cũng là tài liệu tham khảo cho những ai quan tâm đến lĩnh vực chính sách công và cho các cơ sở đào tạo về chính sách công. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài được kết cấu gồm 3 chương: Chương 1. Khái luận về thực hiện chính sách cải cách hành chính Chương 2. Thực trạng thực hiện chính sách CCHC tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu Chương 3. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách CCHC tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. 8 Chương 1 KHÁI LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Chính sách công Khái niệm chính sách đã được nhiều tác giả đưa ra theo các quan điểm khác nhau. Theo tác giả James Aderson: chính sách là một quá trình hành động có mục đích được theo đuổi bởi một hay nhiều chủ thể trong việc giải quyết các vấn đề mà họ quan tâm. Chính sách là chương trình hành động do các nhà lãnh đạo hay các nhà quản lý đề ra để quản lý một vấn đề nào đó thuộc phạm vị thẩm quyền của mình [22, tr.12]. Theo Giáo trình Hoạch định và phân tích chính sách của Học viện Hành chính (2008) thì chính sách được hiểu là những hành động ứng xử của chủ thể với các hiện tượng tồn tại trong quá trình vận động phát triển nhằm đạt mục đích tiêu chuẩn nhất định [19, tr.47]. Theo William Jenkins, “chính sách công là một tập hợp các quyết định có liên quan với nhau được ban hành bởi một nhà hoạt động chính trị hoặc một nhóm các nhà hoạt động chính trị liên quan đến lựa chọn các mục tiêu và các phương tiện để đạt mục tiêu trong một tình huống cụ thể thuộc phạm vi thẩm quyền của họ” [37, tr.6]. Theo tác giả Nguyễn Duy Gia (1998) thì Chính sách công được hiểu là một tập hợp các quyết định hành động của Nhà nước nhằm giải quyết các vấn đề đang đặt ra trong đời sống kinh tế - xã hội theo mục tiêu xác định [11, tr.7]. Tóm lại chính sách công có các thuộc tính căn bản như: tính nhà nước, tính công cộng, tính hành động thực tiễn, tính hệ thống, tính kế thừa lịch sử và 9 gắn với một quốc gia cụ thể với các điều kiện chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội nhất định. Đây là nhận thức bước đầu về chính sách công theo hướng tiếp cận của khoa học tổ chức nhà nước. 1.1.2. Chính sách cải cách hành chính Nghiên cứu về chính sách cải cách hành chính đã nhận được nhiều sự quan tâm của các tác giả, có quan niệm cho rằng cải cách hành chính là sự cải tổ và điều chỉnh cơ cấu tổ chức do đó dẫn đến sự thay đổi về chức năng, phương thức quản lý và cơ cấu nhân viên. Có tác giả cho rằng cải cách hành chính có tính cộng đồng xã hội nhất định khi thúc đẩy khoa học hoá sự quản lý công việc của toàn bộ hệ thống hành chính nhà nước và phải phục tùng nhu cầu khách quan của sự phát triển lực lượng sản xuất xã hội [27]. Tùy theo hoàn cảnh và điều kiện lịch sử của từng thời kỳ khác nhau, mục tiêu và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của mỗi đất nước, mà hoạt động cải cải cách hành chính có những nhiệm vụ chủ chốt khác nhau. Trên cơ sở đó triển khai các nội dung về cải cách hành chính như thủ tục hành chính, hiện đại hóa nền hành chính hay ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính… Từ đó, khái niệm chính sách cải cách hành chính là: “là một tập hợp các quyết định có liên quan của Đảng và Nhà nước, qua đó lựa chọn và thực hiện các mục tiêu cụ thể của hoạt động này và hệ thống các công cụ chính sách để giải quyết các vấn đề của nền hành chính theo mục tiêu tổng thể đã được xác định ban đầu”. 1.1.3. Thực hiện chính sách cải cách hành chính Sau khi chính sách cải cách hành chính được hoạch định và ban hành chính sách đó cần được thực thi trong cuộc sống. Các cơ quan nhà nước, trước hết bộ máy hành chính là chủ thể chủ yếu hoạch định chính 10 sách cải cách hành chính, cũng đồng thời là chủ thể tổ chức thực thi chính sách đó [23]. Thực hiện chính sách cải cách hành chính bao gồm thực hiện chính sách ở các khía cạnh cải cách thể chế; cải cách tổ chức bộ máy hành chính; cải cách thủ tục hành chính; xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ; cải cách tài chính công; hiện đại hóa hành chính. 1.2. Sự cần thiết thực hiện chính sách cải cách hành chính Việt Nam đang hướng tới xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN và hoạt động cải cách hành chính là nội dung quan trọng và nằm trong khuôn khổ của định hướng này và những lý do chủ yếu dẫn đến sự cần thiết phát thúc đẩy nhanh chóng thực hiện chính sách cải cách hành chính là: Thứ nhất, quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ kế hoạch hoá tập trung sang kinh tế thị trường định hướng XHCN: Cải cách hành chính hướng tới việc nâng cao khả năng hoạt động của bộ máy hành chính để giúp cho quá trình quản lý xã hội của Nhà nước được tốt hơn, trước hết là quản lý nền kinh tế, định hướng cho nền kinh tế phát triển theo đúng định hướng của Nhà nước. Nhà nước cần thúc đẩy quá trình cải cách hành chính nhằm tạo bước đệm trong phát triển một nền kinh tế nhiều thành phần định hướng XHCN. Đặc biệt, Nhà nước cần có những giải pháp nhằm điều chỉnh, bổ sung và làm rõ chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan hành chính trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong giai đoạn tới. Thứ hai, nền hành chính Việt Nam còn tồn tại nhiều bất cập thể hiện trên các mặt: chức năng, nhiệm vụ của bộ máy quản lý nhà nước của bộ máy hành chính còn cồng kềnh, chưa xác định rõ nhiệm vụ của các bộ phận, tình trạng chồng chéo vẫn còn xảy ra; phương thức quản lý hành chính còn quan liêu chưa thúc đẩy được sự tự chủ trong hoạt động tài chính của các đơn vị; 11 đội ngũ cán bộ, công chức còn nhiều điểm yếu về năng lực chuyên môn, tình trạng trái ngành vẫn còn xảy ra… Thứ ba, quá trình toàn cầu hóa, đặc biệt trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 khiến cho các quốc gia trở nên gần nhau hơn, có mối quan hệ chặt chẽ hơn với sự phụ thuộc nhiều hơn ở các lĩnh vực khác nhau. Các cơ hội và thách thức đang đan xen với nhau tác động đến tất cả các quốc gia, thúc đẩy bộ máy quản lý nhà nước và hành chính phải vận động nhanh nhạy hơn để tăng cường khả năng cạnh tranh trong quá trình hợp tác và phân công lao động quốc tế. Để làm được những điều trên, thể chế chính sách và hệ thống luật pháp của Việt Nam cần phải tiệm cận với thế giới qua đó thúc đẩy nhanh quá trình hội nhập về kinh tế và xã hội của đất nước. Thứ tư, cuộc cách mạng kỹ thuật - công nghệ trên thế giới có ảnh hưởng không nhỏ tới mọi mặt của đời sống xã hôi, trong đó có hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Những tác động này đặt ra cho nền hành chính truyền thống của Việt Nam nhiều thách thức và cần phải thay đổi với những bước tiến mới trong việc áp dụng công nghệ thông tin trong hoạt động hành chính sự nghiệp. Thứ năm, những yêu cầu và đòi hỏi đặt ra đối với nền hành chính Nhà nước của các tổ chức và nhân dân. Khi nền kinh tế có sự phát triển nhất định thì đời sống về vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao và nhận thức của người dân cũng được nâng lên. Nhân dân đã hiểu được vai trò làm chủ đất nước của mình và trách nhiệm của họ với đất nước nên họ cần sự minh bạch, rõ ràng và dân chủ trong hành chính. 1.3. Mục đích và yêu cầu của việc thực hiện chính sách cải cách hành chính 12 1.3.1. Mục đích Trong quá trình phát triển của mình, mọi quốc gia trên thế giới đều hướng đến thúc đẩy hoạt động cải cách hành chính. Hoạt động cải cách hành chính Nhà nước về bản chất là tăng cường hiệu lực và hiệu quả quản lý của bộ máy hành chính Nhà nước đối với các mặt, các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trước hết, hoạt động này cần tạo ra môi trường nhằm thúc đẩy quá trình phát triển của đất nước trong lĩnh vực kinh tế, đầu tư. Thành công của công cuộc đổi mới đất nước là làm cho đời sống của nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao, đồng thời duy trì được mục tiêu tiến lên XHCN. Trong công cuộc đổi mới của đất nước thì hoạt động cải cách hành chính nhà nước đã trở thành một trong những đòi hỏi cần thiết và khách quan của sự phát triển đất nước trong thời kỳ mới với những yêu cầu mới. Qua đó, tầm quan trọng của hoạt động cải cách hành chính nhà nước với tư cách là một bộ phận không thể tách rời và là mắt xích quan trọng tạo nên sự thành công của công cuộc đổi mới và cải cách kinh tế - xã hội đất nước mà Đảng và Nhà nước ta đã xác định khi xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN thì cải cách hành chính là nội dung trọng tâm của công cuộc đổi mới và cải cách Nhà nước. 1.3.2. Yêu cầu Thứ nhất, yếu tố tiên quyết để dẫn đến thành công của việc thực hiện chính sách cải cách hành chính là cần phải có sự chỉ đạo xuyên suốt, quyết liệt, kiên trì và quyết tâm của tất cả các cấp chính quyền. Thứ hai, cần có kế hoạch thống nhất từ Trung ương đến địa phương trong việc thực hiện chính sách cải cách hành chính. Thứ ba, các công tác theo dõi, kiểm tra giám sát cần được thực hiện một cách thường xuyên, liên tục với sự đa dạng về hình thức và phương pháp kiểm tra. Đặc biệt, đối với các đơn vị còn yếu kém, nhiều sai sót thì cần được 13 quan tâm hơn nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hành chính cũng như hiệu quả thực hiện các giải pháp tăng cường cải cách hành chính. Thứ tư, bên cạnh sự quan tâm của Đảng và Nhà nước thì để hoạt động cải cách hành chính được triển khai sâu, rông và có hiệu quả cần phải sự quan tâm hơn nữa của chính quyền các cấp và quần chúng nhân dân; cần có đòn bẩy để tăng cường công tác này thông qua việc đầu tư cơ sở hạ tầng, năng lực cán bộ thực hiện… Thứ năm, trong việc thực hiện chính sách cải cách hành chính, cần phải xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm cần ưu tiên thực hiện trước trong sự thống nhất đối với các nhiệm vụ khác. Cần có các tiêu chí phù hợp thúc đẩy quá trình thực hiện chính sách cải cách hành chính. Thứ sáu, quy chế dân chủ ở cơ sở là một trong những điểm quan trọng nhất của cải cách hành chính qua đó phát huy sức mạnh tập thể, tạo sự đồng thuận cao trong thực hiên, kiểm tra và đấu tranh với các biểu hiện, hành vi tiêu cực… nhằm thúc đẩy hơn nữa sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân. Đề làm được điều đó, cần có những hội nghị trực tuyến, hội nghị thường xuyên nhằm tuyên truyền, phổ biến các kế hoạch, chương trình, nội dung hoạt động cải cách hành chính nhà nước ở địa phương một cách minh bạch, rõ ràng. Thứ bảy, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, đặc biệt là các cơ quan thông tin đại chúng nhằm tuyên truyền hiệu quả, kịp thời và chính xác chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về các chính sách cải cách hành chính. Thứ tám, cải cách hành chính có thể ví như công cuộc cách mạng trong lĩnh vực hành chính sự nghiệp. Các cán bộ, công chức và người lao động cần phải có những kiến thức chuyên sâu, tư duy, quan điểm, lập trường, kinh 14 nghiệm thực tiễn thì cần phải thực sự có tâm, có tầm, có ý chí để thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ của công tác cải cách hành chính. 1.4. Các bước thực hiện chính sách cải cách hành chính 1.4.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện chính sách cải cách hành chính Để đưa chính sách công nói chung và chính sách thực hiện cải cách hành chính nói riêng đi vào thực tế cuộc sống cần phải xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách. Hiệu quả thực hiện chính sách cải cách hành chính chính phụ thuộc rất nhiều vào tính chính xác, tính khả thi của bản kế hoạch thực hiện chính sách được đề ra ban đầu. Kế hoạch cải cách hành chính phải bám sát theo lộ trình và từng giai đoạn cụ thể để thực hiện hiệu quả nhất khi Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản, có từng giai đoạn cụ thể trong hoạt động cải cách hành chính. Ở từng giai đoạn khác nhau thì kế hoạch cải cách hành chính có những điều kiện thực hiện khác nhau nhưng vẫn có những nội dung cơ bản sau: Cải cách thể chế; Cải cách tổ chức bộ máy; Cải cách thủ tục hành chính; Cải cách tài chính công; Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC, viên chức; Hiện đại hóa nền hành chính. Các đơn vị, cơ quan thực hiện cải cách hành chính cần phải giao nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng đến từng CBCC, viên chức trong cơ quan mình và có cơ chế khen thưởng những tập thể, cá nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ và hình thức kỷ luật với những cơ quan, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ được giao. Việc lập kế hoạch tốt làm cho việc thực thi dễ dàng, hiệu quả, khả thi để đạt kết quả tốt nhất. 1.4.2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách cải cách hành chính 15 Phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách cải cách hành chính của Đảng và Chính phủ đề ra là một nội dung hoạt động quan trọng trong thực hiện chính sách cải cách hành chính. Việc phổ biến, tuyên truyền cải cách hành chính giúp cán bộ, công chức, viên chức làm nhiệm vụ cải cách hành chính nắm được tổng thể chương trình cải cách hành chính, với Nhân dân sẽ năm bắt được những ưu điểm và điểm mới của cải cách hành chính qua từng giai đoạn thực tế. Để cán bộ và Nhân dân hiểu rõ được tầm quan trọng của cải cách hành chính thì cần phải phổ biến và tuyên truyền về thực hiện cải cách hành chính qua đó nhằm thay đổi dần những tư tưởng lạc hậu, cố chấp gây cản trở quá trình cải cách hành chính trước đây. Tuyên truyền trên hệ thống thông tin đại chúng như truyền hình, đài phat thanh…là các biện pháp hiệu quả về phổ biến và tuyên truyền về thực hiện cải cách hành chính. Ở các địa phương, cơ sở thì tuyên truyền bằng các áp phích, khẩu hiệu, băng rôn trên các trục đường chính, hệ thống phát thanh huyện, xã… nhằm tuyên truyền đến từng Đảng viên và nhân dân tại các chi bộ để họ nắm được chương trình cải cách hành chính của nhà nước. Các ban ngành đoàn thể như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, Cựu chiến binh tuyên truyền đến từng hội viên của mình về các nội dung và chủ trương cải cách hành chính của Nhà nước. 1.4.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách cải cách hành chính Việc phân công hợp lý và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, các cấp, các ngành trong thực hiện chính sách tạo ra hiệu quả cho việc thực hiện chính sách cải cách hành chính. Cấp huyện lập Ban Chỉ đạo cải cách hành chính do Chủ tịch UBND huyện làm Trưởng ban, Trưởng Phòng Nội vụ làm Phó Ban thường trực và các thành viên đại diện Văn phòng Ủy ban, 16 Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, Phòng Giáo dục, Phòng Y tế, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Thanh tra, phòng Tài chính - Kế hoạch, phòng Tư pháp, Chi cục thuế, Bảo hiểm xã hội huyện... Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện và các đoàn hội thành viên của Mặt trận huyện làm thành viên. Cấp xã lập Ban Chỉ đạo cải cách hành chính do Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã trực tiếp điều hành chỉ đạo các cán bộ, công chức trong 7 chức danh công chức tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo Nghị định số 09/2015/NĐ-CP về triển khai thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông phối hợp với Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc xã, cùng các đoàn thể ở xã. Người dân và doanh nghiệp: có trách nhiệm giám sát, đánh giá việc triển khai thực hiện công tác cải cách hành chính, nhất là cải cách hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông hiện đại, từ đó người dân có quyền được hưởng lợi từ các chính sách liên quan đến chính sách cải cách hành chính. 1.4.4. Duy trì, điều chỉnh chính sách cải cách hành chính Duy trì chính sách cải cách hành chính là hoạt động cần thiết trong tổ chức thực hiện chính sách, hoạt động này nhằm bảo đảm cho chính sách cải cách hành chính tồn tại và phát huy được tác dụng trong môi trường thực tế. Trong tổ chức thực hiện chính sách cải cách hành chính nếu gặp các khó khăn do môi trường biến động các cơ quan nhà nước, các chủ thể tham gia tổ chức thực hiện chính sách cần sử dụng các công cụ quản lý tác động tạo môi trường thuận lợi cho việc thực hiện chính sách. Đến một lúc nào đó, các yếu tố của nền hành chính nếu không có những thay đổi, cải cách sẽ trở thành lực cản, làm cho hiệu lực, hiệu quả nền hành chính nhà nước kém đi, đó là lúc nền hành chính cần phải được cải cách 17 một cách tổng thể hoặc cải cách một số yếu tố đang bất cập. Nhà nước ta đã xác định việc thực hiện cải cách hành chính là nhiệm vụ trọng tâm của cải cách nhà nước nên việc đầu tư và chỉ đạo triển khai thực hiện xuyên suốt là điều cần thiết để duy trì chính sách qua đó, cần duy trì thực hiện chính sách cải cách hành chính trong thời gian dài và từng bước triển khai thực hiện rồi đánh giá chính sách, đánh giá sát với thực tế, từ đó có sự điều chỉnh chính sách trong thời gian tới để mang lại hiệu quả với những mục tiêu được xác định ngay từ ban đầu ban hành chính sách. Hoạt động cải cách hành chính, chung quy lại chỉ để làm sao cho nhà nước quản lý có hiệu quả mọi ngành, mọi lĩnh vực, xây dựng nhà nước của dân, do dân và vì dân. 1.4.5. Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra thực hiện chính sách cải cách hành chính Thực hiện chính sách cải cách hành chính diễn ra trên phạm vi rộng lớn với nhiều thành phần và đối tượng tham gia, các đối tượng này là các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, cá nhân ở các lĩnh vực khác nhau, có trình độ chuyên môn, năng lực và kỹ năng cũng rất khác nhau, do đó các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải tiến hành theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách cải cách hành chính nhằm kịp thời bổ sung, hoàn thiện chính sách, chấn chỉnh tổ chức thực hiện chính sách để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách. Để thực hiện tốt 05 mục tiêu cải cách hành chính với các nội dung tập trung vào cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách bộ máy, cải cách đội ngũ cán bộ công nhân viên cải cách tài chính công, hiện đại hóa hành chính. Chính phủ cần có những chỉ đạo quyết liệt, kết hợp với công tác kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện cải cách hành chính tại các cấp từ trung ương đến địa phương. Đặc biệt, thái độ và tinh thần phục nhân dân trong các 18 cơ quan quản lý nhà nước cần được thường xuyên theo dõi và kiểm tra, tránh tình trạng quan liêu, tiêu cực trong thực hiện cải cách hành chính. 1.4.6. Tổng kết, đánh giá thực hiện chính sách cải cách hành chính Tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm thực hiện chính sách cải cách hành chính là nội dung, nhiệm vụ cuối cùng nhưng rất quan trọng trong tổ chức thực hiện chính sách. Chính phủ đã ban hành hướng dẫn kế hoạch tổ chức đánh giá giữa kỳ thực hiện mục tiêu cải cách hành chính trong phạm vi cả nước nhằm thực hiện việc đánh giá những kết quả đạt được so với tiến độ thực hiện chương trình cải cách hành chính Nhà nước. Qua đánh giá, rút ra những kiến nghị, đề xuất thực hiện mục tiêu đẩy mạnh cải cách hành chính, nêu bật những hạn chế, tồn tại và thiếu sót, đưa ra bài học kinh nghiệm và phương hướng, giải pháp trong chỉ đạo, điều hành và chấp hành chính sách trong thời gian tới, đưa công tác cải cách hành chính của cả nước đạt được những kết quả tốt nhất, có hướng tiếp cận cải cách hành chính phù hợp và hiệu quả hơn trong giai đoạn 2016 - 2020. 1.5. Nội dung của chính sách cải cách hành chính Chương trình tổng thể cải cách hành chính của nước ta giai đoạn 2011 2020 đã đề ra những nhiệm vụ, nội dung chính bao gồm: Cải cách thể chế; Cải cách thủ tục hành chính; Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước; Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC, viên chức; Cải cách tài chính công; Hiện đại hóa hành chính. 1.5.1. Cải cách thể chế Trên cơ sở Hiến pháp năm 1992, sử đổi bổ sung năm 2013, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong mọi lĩnh vực của đất nước cụ thể: xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách gắn với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đảm bảo sự công bằng và khoảng cách thu nhập 19 của người dân; Các hoạt động xây dựng pháp luật cần tiếp tục được thực hiện trên tinh thần đổi mới và hoàn thiên; Hoàn thiện các cơ chế về thành phần kinh tế, tạo ra sự cạnh tranh bình đẳng cho mỗi thành phần kinh tế, thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư nhân, nhưng lấy kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể làm chủ đạo; Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế về tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước; Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện các thể chể, chính sách xã hội hóa trong các lĩnh vực mà trước đây chủ yếu là Nhà nước đầu tư; xây dựng, hoàn thiện quy định của pháp luật về mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân [8]. 1.5.2. Cải cách thủ tục hành chính Cải cách thủ tục hành chính nhằm giải quyết mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước với nhau và cơ quan nhà nước với công dân và tổ chức trong xã hội theo hướng đơn giản, gọn nhẹ và công khai, minh bạch. Những nhiệm vụ cụ thể đặt ra trong cải cách thủ tục hành chính giai đoạn 2011-2020 bao gồm: Cắt giảm và nâng cao chất lượng thủ tục hành chính trong tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước, nhất là thủ tục hành chính liên quan tới người dân, doanh nghiệp; thực hiện cải cách thủ tục hành chính để tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, giải phóng mọi nguồn lực của xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo đảm điều kiện cho nền kinh tế của đất nước phát triển nhanh, bền vững. Một số lĩnh vực trọng tâm cần tập trung là: Đầu tư; đất đai; xây dựng; sở hữu nhà ở; thuế; hải quan; xuất khẩu, nhập khẩu; y tế; giáo dục; lao động; bảo hiểm; khoa học, công nghệ và một số lĩnh vực khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định theo yêu cầu cải cách trong từng giai đoạn; Cải cách thủ tục hành chính giữa các cơ quan hành chính nhà nước, các ngành, các cấp và trong nội bộ từng cơ quan hành chính nhà nước; Kiểm soát chặt chẽ việc ban hành mới các thủ tục hành chính theo quy định của pháp 20