Tài liệu Skkn tăng cường lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào hoạt động ngoài giờ lên lớp ở liên đội tiểu học hà huy tập

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề Từ xưa đến nay, Trái đất là hành tinh duy nhất trong hệ mặt trời mang sự sống. Đó chính là môi truờng sống tuyệt vời của con người và mọi vật chất. Nhưng có một vấn đề gây xôn xao và khó giải quyết, đó chính là “ Ô nhiễm môi trường” , trái đất của chúng ta đang dần bị ô nhiễm do chính sự thiếu ý thức của con người. Ô nhiễm không khí từ các phương tiện phục vụ con người hằng ngày. Ô nhiễm nguồn nước xuất phát từ sự vô ý thức của từng cá nhân, tập thể, cộng đồng, bên cạnh đó còn có nhiều loại ô nhiễm khác trong môi trường gây ảnh hưởng đến con người và sinh vật. Bảo vệ môi trường đang là việc làm cấp thiết được chú ý hiện nay, song tầm quan trọng vẫn chưa được đề cao, cụ thể nguyên nhân là do ý thức của mỗi con người về khái niệm môi trường và bảo vệ môi trường, vậy nên tiểu học là nền móng để xây dựng ý thức, cũng như đạo đức con người, trong quá trình học tập, hoạt động trong nhà trường, các em nhỏ được thể hiện thông qua tính giáo dục đạo đức trong các môn học cũng như các hoạt động ngoại khoá. Số lượng học sinh tiểu học rất đông chiếm khoảng gần 10% dân số. Con số này sẽ nhân lên nhiều lần nếu các em biết và thực hiện được tuyên truyền về bảo vệ môi trường trong cộng đồng, tiến tới tương lai có cả một thế hệ biết bảo vệ môi trường Nhằm đáp ứng được yêu cầu tình hình mới trong công tác Đội và phong trào thiếu nhi, với vai trò trách nhiệm của mình là phụ trách và chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng trong đó vấn đề giáo dục thiếu nhi bảo vệ môi trường cần phải được tăng cường, bỡi hiện nay trên đất nước chúng ta nói chung và các tỉnh tây nguyên nói riêng nguồn tài nguyên rừng đang bị suy thoái nghiêm trọng về chất luợng lẫn số lượng, đa dạng sinh học rừng cũng bị suy giảm một cách trầm trọng. Một trong những nguyên nhân cơ bản góp phần huỷ hoại môi trường là sự thiếu hiểu biết của con người. Chính vì thế với mong muốn công tác nhi đồng ở trường Tiểu học Hà Huy Tập hoạt động có hiệu quả, đạt được mục tiêu. Tôi đã nghiên cứu và thực hiện đề tài: “Tăng cường lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào hoạt động ngoài giờ lên lớp ở Liên đội Tiểu học Hà Huy Tập”. 1 II. Mục đích nghiêng cứu: Mục tiêu: Tìm ra những giải pháp khoa học để nâng cao hiệu quả của công tác tổ chức “lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường” hoạt động có hiệu quả, mang tính thiết thực của Liên đội Trường Tiểu học Hà Huy Tập. - Xác định trách nhiệm cá nhân trong việc góp phần bảo vệ môi trường ở nhà trường và địa phương. - Hình thành và phát triển tình cảm yêu quý, gần gũi, thân thiện với thiên nhiên và môi trường xung quanh, quan tâm tới việc bảo vệ môi trường. - Biết thực hiện nếp sống ngăn nắp, vệ sinh. - Có khả năng tham gia một số hoạt động bảo vệ môi trường phù hợp với lứa tuổi. Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lý luận của vấn đề: Một số khái niệm có liên quan đến đề tài: - Môi trường là gì?: Môi trường là tổng thể các yếu tố xung quanh hay là các điều kiện bên ngoài có tác động qua lại (trực tiếp, gián tiếp) tới sự tồn tại và phát triển của sinh vật. - Theo điều 3 Luật Bảo vệ Môi trường (2005) “Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người” * Môi trường còn được hiểu là tất cả các nhân tố tự nhiên và xã hội cần thiết cho sự sinh sống, sản xuất của con người như tài nguyên thiên nhiên, không khí, đất, nước, ánh sáng, cảnh quan, quan hệ xã hội… Tóm lại: Môi trường là tất cả những gì có xung quanh ta, cho ta cơ sở để sống và phát triển. 2 - “Giáo dục về môi trường” là gì?: Giáo dục môi trường là một quá trình thông qua các hoạt động giáo dục trên lớp và ngoại khoá, hình thành và phát triển ở học sinh sự hiểu biết, kĩ năng, giá trị và quan tâm tới những vấn đề về môi trường, tạo điều kiện cho các em tham gia vào phát triển một xã hội bền vững về sinh thái. Tiểu học là bậc học cơ bản, là cơ sở ban đầu hết sức quan trọng cho việc đào tạo trẻ em trở thành công dân tốt cho đất nước. Mục đích quan trọng của giáo dục bảo vệ môi trường không chỉ làm cho các em hiểu rõ tầm quan trọng của bảo vệ môi trường mà quan trọng là phải hình thành thói quen, hành vi ứng xử văn minh, thân thiện với môi trường. Nếu ở cấp học này các em chưa hình thành được tình yêu thiên nhiên, sống hòa đồng với thiên nhiên, quan tâm tới thế giới xung quanh, có thói quen sống ngăn nắp, vệ sinh thì ở các cấp sau khó có thể bù đắp được. Vì vậy, nội dung và cách thức bảo vệ môi trường trong trường tiểu học mang tính quyết định đối với Để thực hiện được mục tiêu, nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong trường tiểu học hiện nay, con đuờng tốt nhất là: Tích hợp lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường qua các môn học, đặc biệt là các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Đưa giáo dục bảo vệ môi trường trở thành một nội dung của hoạt động ngoài giờ lên lớp. Quan tâm tới môi trường địa phương, thiết thực cải thiện môi trường địa phương, hình thành và phát triển thói quen ứng xử thân thiện với môi trường. II. Thực trạng vấn đề * Thuận lợi: Hoạt động ngoài giờ lên lớp tại Liên đội TH Hà Huy Tập luôn được sự quan tâm của Ban giám hiệu trường, BCH Chi đoàn luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi kết hợp, giúp đỡ. - Sự nhiệt tình cộng tác và hỗ trợ của tất cả giáo viên phụ trách lớp, giáo viên dạy bộ môn và Ban phụ trách đội trong nhà trường. - Sự năng nổ và nhiệt tình của các em học sinh. - Tổng phụ trách là một giáo viên trẻ, năng động, nhiệt tình nên tính linh hoạt và khoa học trong nhiều hoạt động được từng bước nâng cao. 3 Trong những năm qua, việc thực hiện tổ chức lồng ghép giáo dục về môi trường vào hoạt động ngoài giờ lên lớp ở Liên đội trường Tiểu học Hà Huy Tập được tiến hành 1 buổi/ 1 tháng. Nhìn chung, việc thực hiện đuợc các em học sinh huởng ứng nhiệt tình. * Khó khăn: - Số lượng cây xanh trong sân trường nhiều nhưng vẫn chưa đảm bảo bóng mát và môi trường trong lành cho học sinh vì diện tích khuôn viên nhà trường quá rộng. - Ý thức của người dân và học sinh về môi trường và bảo vệ môi trường chưa cao. Hầu hết cha mẹ các em HS đều làm nghề nông, buôn bán, và lao động phổ thông như: thợ nề, thợ mộc, làm thuê… Đời sống của đại đa số gia đình các em rất khó khăn. Vì thế các em chưa được gia đình quan tâm một cách đúng mức về việc học tập cũng như rèn luyện hạnh kiểm. Chưa nói đến việc ngay bản thân nhiều bậc phụ huynh cũng chưa có nhận thức đúng mức về bảo vệ môi trường. Đa số học sinh đã được giáo dục bảo vệ môi trường, thế nhưng qua khảo sát, theo dõi tôi nhận thấy vẫn còn nhiều học sinh do nhận thức bảo vệ môi trường sống chưa cao nên một số em còn bộc lộ rất nhiều hành vi có tác động xấu đến môi trường như: + Khạc nhổ bừa bãi, vứt rác tứ tung, đi tiêu, đi tiểu không đúng nơi quy định, chạy chân đất, chơi nhiều trò chơi mất vệ sinh như hốt cát ném nhau ... + Trèo cây, bẻ cành, giẫm đạp lên cây trồng, thảm cỏ,... Không tôn trọng, bảo vệ tài sản của công, vẽ bậy trên tường, bảng, bàn ghế... + Tham gia lao động vệ sinh ở trường với thái độ thờ ơ, bắt buộc, chưa biết gìn giữ an toàn trong lao động vệ sinh, không đeo khẩu trang, đùa nghịch bằng dụng cụ lao động. + Ở nhà các em còn đi bắt chim, trong đó có các loại có ích như chim sâu, chưa có ý thức bảo vệ cây trồng trong vườn nhà, đường thôn, khối phố. + Một số gia đình của các em học sinh nghèo còn sử dụng bao ni- lông ruột xe để đun nấu thức ăn, sử dụng than tổ ong để nấu rượu, cám heo hằng ngày... - Thời gian học tập của các em quá nhiều không có thời gian trống nên thời gian dành cho sinh hoạt ngoại khoá còn hạn hẹp. 4 - Trường thuộc xã khó khăn điểm trường phụ xa điểm trung tâm không thuận lợi cho học sinh đi lại và đến trường tham gia các hoạt động. Trong tháng 9 của năm học 2018-2019, tôi tiến hành theo dõi, khảo sát, điều tra đối với học sinh toàn truờng, kết quả như sau: Khảo sát nhận thức học sinh về bảo vệ môi trường Để tìm hiểu nhận thức, nắm bắt khả năng thích ứng và nhu cầu của học sinh nhằm thực hiện giáo dục môi trường cho học sinh đạt hiệu quả cao, chúng tôi cũng đã khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến từng học sinh và kết quả như sau: TS HS 303 Tốt Khá TB Yếu (có ý thức BVMT) (có ý thức BVMT) ( có ý thức BVMT) (chưa có ý thức BVMT) SL TL SL TL SL TL SL TL 27 8.9% 36 11,8% 75 24,7% 165 54,4% *Kết quả: Có ý thức BVMT chiếm < 50% Chưa có ý thức BVMT chiếm > 50% Khảo sát về hành vi bảo vệ môi trường: Tổng số HS 303 Hành vi tốt Hành vi xấu Bảo vệ môi trường Bảo vệ môi trường SL TL SL TL 118 38.9% 185 61.1% Từ thực trạng nêu trên, tôi ý thức được rằng trách nhiệm của giáo viên trong việc giáo dục bảo vệ môi trường cho các em là rất lớn, rất cần thiết và cấp bách. III: Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. Giải pháp 1: Lồng ghép giáo dục môi trường vào các môn học. Trong năm học 2018 – 2019 tôi được phân công giảng dạy một số môn học như: Toán, tiếng việt, đạo đức, tự nhiên và xã hội, mỹ thuật, thể dục. Sau quá trình dạy tôi thấy cần lồng ghép những nội dung sau: 5 Chương trình môn Đạo đức ở Tiểu học từ lớp 1 đến lớp 5 đều phản ánh các chuẩn mực hành vi đạo đức phù hợp với lứa tuổi trong các mối quan hệ của học sinh với gia đình, nhà trường, cộng đồng và môi trường tự nhiên. Chương trình môn Tự nhiên và xã hội ở các lớp 1, 2, 3 có thể giúp học sinh hiểu biết về môi trường tự nhiên và xã hội, các nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường và các biện pháp bảo vệ môi trường. Môn Tiếng Việt, có thể lồng ghép giáo dục môi trường qua các bài có nội dung về lòng yêu quê hương đất nước, ca ngợi thiên nhiên tươi đẹp; ở môn Mĩ thuật có thể cho học sinh vẽ tranh về môi trường, vệ sinh môi trường, bảo vệ môi trường… Thông qua các bài học được tiến hành với các hình thức tổ chức đa dạng, linh hoạt, có thể ở các địa điểm khác nhau (trên lớp, ngoài trời), giáo viên có thể đem lại cho học sinh các thông điệp phong phú về giữ gìn và bảo vệ môi trường, giúp các em lĩnh hội kiến thức về giáo dục bảo vệ môi trường một cách tự nhiên, sinh động và hiệu quả. Giải pháp 2: Giáo dục bảo vệ môi trường qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp - Căn cứ vào thực tiễn và hướng dẫn hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở tiểu học, giáo dục bảo vệ môi truờng trong trường tiểu học có thể được thực hiện thông qua một số nội dung, hình thức sau: - Hoạt động làm sạch đẹp trường lớp, bao gồm các hình thức cơ bản như: + Làm vệ sinh lớp học, sân trường, phạm vi trường học. + Trang trí lớp học (bằng cây xanh, hoa tươi, ...) + Thi làm đẹp lớp bằng hoạt động trang trí lớp học,... - Làm sạch, đẹp đường phố, làng bản, thôn, xóm + Dọn vệ sinh đường phố làng bản, thôn, xóm vào những ngày cuối tuần. + Trồng, chăm sóc cây và hoa làm cho môi trường nơi cư trú và nơi công cộng xanh, sạch, đẹp. 6 Hình 1: Làm vệ sinh lớp học 15 phút đầu giờ khi đến truờng Biện pháp 1: Tổ chức hội thi hiểu biết về môi trường và bảo vệ môi trường + Trồng, chăm sóc cây và hoa trong vườn trường, sân trường. - Tổ chức thi tim hiểu, khám phá về môi trường xung quanh theo các chủ đề: Môi trường em đang sống, Nước, không khí và ánh sáng cho chúng em; Hãy cứu lấy môi trường; Môi trường xanh, sạch đẹp và nhiệm vụ của học sinh chúng ta; Tìm hiểu về ô nhiễm môi trường nơi em ở,... * Thảo luận theo chủ đề về môi trường. Ví dụ: “Hãy hành động vi môi trường sạch đẹp”, “Hãy bảo vệ màu xanh quê hương” - Thi vẽ về đề tài môi trường. Hình 2: Tổ chức thi vẽ tranh chủ đề ‘Nhà vệ sinh thân thiện tại truờng TH Hà Huy Tập’ 7 Hình 3: Thi vẽ trang trí bồn vệ sinh tạo sự thân thiện cho học sinh khi sử dụng - Thi sáng tác thơ, ca, báo chí, tiểu phẩm về đề tài môi trường. - Tổ chức câu lạc bộ về môi trường. Ví dụ: Câu lạc bộ “Các bạn yêu thiên nhiên”; “Nhung nhà nghiên cứu môi trường nhỏ tuổi”; “Khám phá môi trường” - Tham quan, du lịch về môi trường, di sản văn hóa, di sản thiên nhiên, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, công trinh công cộng. - Thi tuyên truyền viên giỏi về giáo dục và bảo vệ môi trường. - Phát thanh, tuyên truyền về môi trường ; vận động mọi người cùng thực hiện bảo vệ môi trường. - Thi hùng biện về đề tài môi trường. - Tổ chức các trò chơi về môi trường. - Nghe nói chuyện về chủ đề môi trường. - Giao lưu với các nhà nghiên cứu, hoạt động về môi trường. - Các hinh thức đóng vai, đoán ô chữ, hái hoa dân chủ về đề tài môi trường. 8 Hình 4: Tổ chức ngày hội vệ sinh truờng học cho các em tìm hiểu và thi vẽ tranh thi trả lời các câu hỏi về môi truờng tại truờng TH Hà Huy Tập. Thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và các hoạt động tập thể, nội dung giáo dục và bảo vệ môi trường cho học sinh hết sức đa dạng và hiệu quả. Phong trào thi đua vệ sinh làm sạch đẹp trường, lớp tại Trường tiểu học Hà Huy Tập đã đưa nhà trường trở thành một môi trường trong sạch, an toàn và lành mạnh. Ngoài ra, thông qua các tiết sinh hoạt đầu tuần, các buổi sinh hoạt lớp, các hoạt động của Đội, các hội thi hiểu biết về giáo dục môi trường được tổ chức hết sức đa dạng với các nội dung và hình thức rất phong phú và phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học. Cũng có thể tổ chức cho học sinh biểu diễn thời trang có nội dung bảo vệ môi trường. Hay tổ chức cho học sinh thi chuyên hiệu khéo tay hay làm, các em đã làm đuợc rất nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp như hộp đựng bút, xe đap, giỏ hoa,… từ các sản phẩm tái chế, qua đó giáo dục học sinh thấy được trách nhiệm của mình với biện pháp bảo vệ môi trường. Việc đưa giáo dục bảo vệ môi trường lồng ghép các tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần cũng rất có hiệu quả. Đây là một cách giúp các em nắm kiến thức về môi trường một cách nhẹ nhàng, không khô khan mà lại có hiệu quả cao. 9 Từ đó, các em có thái độ và hành vi đúng đắn với việc bảo vệ môi trường, có suy nghĩ đúng đắn trước những sự việc xảy ra trong thực tế và thấy được trách nhiệm của chính mình, mặc dù đó có thể là những hành động chưa lớn nhưng cũng sẽ hình thành cho các em tinh thần trách nhiệm trước môi trường đang bị đe dọa *Dọn vệ sinh lớp, chăm sóc công trình măng non Ngay từ đầu năm học, tổng phụ trách phân công chi tiết cho các lớp đảm nhận công trình măng non và lên kế hoạch qui định ngày, giờ các lớp phải làm vệ sinh trường, lớp 1 lần/1 tuần vào các ngày thứ 2 trong thời lượng 20 phút. Nhóm khác phân công nhổ cỏ tưới cây ở công trình măng non của lớp mình. Trong quá trình học sinh tổng vệ sinh, giáo viên chủ nhiệm phải trực tiếp theo dõi, hướng dẫn để giúp cho lớp học vừa sạch, vừa đảm bảo an toàn cho học sinh và đảm bảo cơ sở vật chất cho nhà trường. Giáo viên Tổng phụ trách và đội cờ đỏ lần lượt đến các lớp để quan sát, chấm điểm, đánh giá công việc và kịp thời nhắc nhở những hiện tượng học sinh còn đùa nghịch trong khi lao động (nếu có). Tổ chức cho các em đi thăm và quét dọn vệ sinh khu tượng đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, vừa giáo dục các em “uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa” vừa giáo dục các em biết bảo vệ và giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh. Hình 5: Tổ chức cho các em học sinh quét dọn vệ sinh đài tuởng niệm tại xã Dray sáp nhân ngày 22/12/2018 10 * Phát động phong trào “kế họạch nhỏ” thu gom giấy vụn Thông qua phong trào Kế hoạch nhỏ nhằm góp phần giáo dục cho các em về truyền thống vẻ vang của Đội TNTP Hồ Chí Minh, giáo dục ý thức tiết kiệm, bảo vệ môi trường, truyền thống tương thân, tương ái trong thiếu nhi; góp phần xây dựng nguồn quỹ Đội ở cơ sở. Qua hoạt động này giáo dục các em ý thức xây dựng nhà trường thân thiện, nâng cao trách nhiệm của mỗi cá nhân trong cô ̣ng đồng xã hô ̣i, góp phần xây dựng môi trường “xanh, sạch, đẹp, an toàn”. Biện pháp 2: Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua các trò chơi Vui chơi giúp học sinh hiểu về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên và với xã hội. Chính sự mô phỏng, tượng trưng này đã đem lại cho các em niềm say mê, hứng thú khám phá những điều thú vị trong cuộc sống. Vui chơi là hoạt động mang màu sắc xúc cảm chân thực mạnh mẽ, là điều kiện để hình thành ở trẻ thái độ đối với môi trường. Học sinh yêu quý, gần gũi, thân thiện với thiên nhiên; tự hào và có ý thức giữ gìn trường, lớp, gia đình phong cảnh, địa danh của quê hương và tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Vui chơi là cơ hội thuận lợi để để học sinh trải nghiệm cuộc sống thực, thông qua trò chơi các em được chơi theo nhu cầu, sở thích và hứng thú với nhiều tình huống khác nhau. Từ đó học sinh có thói quen sống gọn gàng, ngăn nắp, vệ sinh môi trường sạch sẽ; chia sẻ, hợp tác với bạn bè và những người xung quanh, có cách ứng xử có văn hóa; học sinh phân biệt được những hành vi văn hóa và hành vi phá hoại môi trường, từ đó tích cực tham gia vào các hoạt động giữ gìn, bảo vệ môi trường. Để lồng ghép giáo dục môi trường vào hoạt động vui chơi đạt hiệu quả giáo viên xác định mục đích yêu cầu cần dựa vào nội dung kiến thức, kỹ năng về giáo dục môi truờng và khả năng nhận thức của học sinh. Lựa chọn hình thức, phương pháp, biện pháp hướng dẫn: Căn cứ vào nội dung chơi và đặc điểm nhận thức về môi trường của học sinh, tuỳ thuộc vào mục đích của trò chơi hình thành cho trẻ những kiến thức mới về môi trường, hay củng cố, rèn luyện những kiến thức và kĩ năng đã biết.. 11 Giáo viên cần xác định rõ nhiệm vụ, mục tiêu, nội dung giáo dục môi truờng cụ thể cho học sinh. Tổng phụ trách sưu tầm các trò chơi, chính là việc tìm các trò chơi từ các nguồn tài liệu như sách, báo, tạp chí, sáng kiến kinh nghiệm của giáo viên, của phụ huynh và cộng đồng... Ở mỗi buổi sinh hoạt, tổng phụ trách căn cứ vào nội dung, mục tiêu dục môi truờng cho các em học sinh, căn cứ vào đặc điểm nhận thức và vốn kinh nghiệm của học sinh, để tiến hành lựa chọn trò chơi có nội dung phù hợp. Tạo tình huống có vấn đề trong khi chơi chính là việc giáo viên tạo ra những tình huống mới. Những tình huống mới có thể là bằng câu hỏi, lời đề nghị, hay làm phức tạp dần các tình huống chơi, nâng cao yêu cầu chơi, nâng dần mức độ khó của nhiệm vụ, luật chơi và hành động chơi, có thể là việc đưa thêm các dấu hiệu bổ sung hướng sự chú ý của trẻ vào vấn đề vừa xuất hiện, cô có thể dùng yếu tố nghệ thuật (bài thơ, câu đố, ca dao…) phù hợp với nội dung giáo dục môi truờng trong quá trình chơi. Trong quá trình hoạt động ngoại khoá, giáo viên quan sát, theo dõi để biết được khả năng thể hiện, mức độ tham gia và hứng thú của từng học sinh để luân chuyển vai chơi, nhóm chơi phù hợp; tạo cơ hội cho các em được thực hành những hành vi bảo vệ môi trường ở những hoàn cảnh khác nhau. Trong hoạt động ngoại khoá mỗi học sinh đảm nhận một nhiệm vụ khác nhau. Tổng phụ trách cần động viên, khích lệ và tạo điều kiện cho các em thi đua cá nhân. Đối với những trò chơi có luật như trò chơi học tập, trò chơi vận động, tổng phụ trách có thể tổ chức trò chơi dưới hình thức chia nhóm, thi đua giữa các nhóm với nhau, tạo sự hứng khởi, tích cực hơn trong hoạt động chơi, hoàn thành tốt nhiệm vụ của nhóm, bên cạnh đó sẽ giúp các em củng cố và mở rộng những kiến thức, kĩ năng, thái độ về môi trường. Để những biện pháp nói trên có hiệu quả, đội ngũ giáo viên cần nắm chắc nội dung giáo dục bảo vệ môi trường, vận dụng được các phương pháp phù hợp gắn với cuộc sống thực tế của học sinh. Bên cạnh đó, rất cần sự quan tâm của Ban giám hiệu và hoạt động nâng cao nhận thức của phụ huynh thông qua công tác tuyên truyền về giáo dục bảo vệ môi trường. 12 Cũng cần khen thưởng kịp thời đối với các lớp và giáo viên thực hiện tốt giáo dục bảo vệ môi trường trong trường tiểu học. Các giải pháp trên là độc lập tưởng như chúng không phụ thuộc vào nhau nhưng chúng đều góp phần vào việc tổ chức tốt các buổi sinh hoạt ngoại khoá. Chính vì thế chúng ta cần được thực hiện xen kẽ, nhịp nhàng trong mỗi buổi sinh hoạt ngoài giờ lên lớp. Khi thực hiện tất cả các giải pháp trên mới phù hợp với mỗi nội dung của các buổi sinh hoạt ngoại khoá, đồng thời giúp các em phát huy được tính tự giác tích cực và nhiệm vụ trong quá trình học tập, rèn luyện và vui chơi. Các giải pháp được đưa vào các buổi sinh hoạt là một điều kiện không thể thiếu được nhằm thúc đẩy mọi hoạt động giáo dục của các em. Hình 6: Giao lưu văn nghệ với nội dung bảo vệ môi truờng IV. Tính mới của giải pháp - Qua đúc kết kinh nghiệm và đã có kết quả khảo nghiệm trong năm học 2017 – 2018 vừa qua, tôi thấy được rằng việc triển khai đồng bộ công tác giáo dục môi trường trong cả chương trình chính khoá và chương trình ngoại khoá rất có hiệu quả. Ở các 13 năm truớc chỉ nhắc nhở thôi không đủ thay đổi ý thức của các em, nhưng từ khi tôi lồng ghép các nội dung phong phú về bảo vệ môi truờng vào các buổi sinh hoạt thì ý thức của các em đã có sự thay đổi rõ rệt về suy nghĩ và việc làm của bản thân, biết tự giác trong việc giữ vệ sinh chung, biết nhắc nhở nhau cùng làm vệ sinh, từ đó tôi thấy đuợc sự đổi mới về cách làm mang lại hiệu quả rất khả thi tại truờng tôi. Từ đó các em ý thức được rằng việc bảo vệ môi trường là ở mọi lúc mọi nơi, hình thành ở các em một đức tính tốt luôn luôn biết giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường. V. Hiệu quả của SKKN Khảo sát nhận thức học sinh về bảo vệ môi trường sau khi áp dụng sáng kiến. Để khảo sát hiệu quả của việc lồng ghép bảo vệ môi trường, tôi đã lặp lại khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến từng học sinh và kết quả như sau: TS HS 303 Tốt Khá TB Yếu (có ý thức BVMT) (có ý thức BVMT) ( có ý thức BVMT) (chưa có ý thức BVMT) SL TL SL TL SL TL SL TL 128 42.2% 138 45.5% 25 8.3% 12 3.9% *Kết quả: Có ý thức BVMT chiếm > 80% Chưa có ý thức BVMT chiếm < 20% Khảo sát về hành vi bảo vệ môi trường: Tổng số HS 303 Hành vi tốt Hành vi xấu Bảo vệ môi trường Bảo vệ môi trường SL TL SL TL 218 71.9% 85 28.1% Từ kết quả trên, tôi thấy được rằng hiệu quả của việc giáo dục bảo vệ môi trường cho các em là rất ý nghĩa và đã đem lại kết quả cao sau một thời gian áp dụng tại trường tiểu học Hà Huy Tập. - Trong phong trào xây dựng "Trường học Thân thiện-Học sinh tích cực" trường chúng tôi là một trong những trường đi đầu của phong trào này. Tất cả các phòng học, 14 phòng làm việc đều được trang trí, tạo cảnh quang môi trường "thân thiện" với học sinh. - Những giải pháp tôi đưa ra bên trên đã trực tiếp áp dụng tại Liên đội TH Hà Huy Tập, cho các em học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 trong năm học vừa qua và đã thu được kết quả rất khả quan: + Học sinh biết vệ sinh cá nhân sạch sẽ. + Ở nhà, các em đã biết dọn dẹp nhà cửa gọn gàng. + Biết giữ vệ sinh trường, lớp tốt. + Tích cực trong việc tham gia bảo vệ và chăm sóc cây xanh tại trường. + Có ý thức giữ gìn nhà vệ sinh chung, đi tiêu, đi tiểu đúng nơi quy định. + Không ăn quà vặt được bày bán không hợp vệ sinh, không ăn quả xanh, không uống nước lã. + Biết bảo vệ các loài vật có ích. - Tất cả các bồn hoa trong sân trường đều được trồng hoa và chăm sóc tốt. Các bộ phận và học sinh các lớp theo dõi, trực vệ sinh sân trường hằng ngày. Với ý thức giữ vệ sinh chung của mỗi cá nhân học sinh, sân trường và lớp học lúc nào cũng luôn sạch sẽ . - Đa số giáo viên các lớp thành thạo về cách lồng ghép giáo dục môi truờng vào tiết học ngoại khoá. Đã hướng dẫn cho học sinh thục thực hiện các hoạt động về bảo vệ môi truờng. - 100% học sinh các lớp đều ý thức được trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của mình khi sinh hoạt ngoại khoá về bảo vệ môi truờng. Hầu hết tất cả các đội viên đều tham gia tốt các hoạt động, phong trào mà Đoàn – Đội tổ chức. Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận - Kế hoạch của một buổi sinh hoạt phải được tổng phụ trách nghiên cứu căn cứ vào tình hình thực tế phù hợp với tình hình của liên đội. Kế hoạch phải lên từ đầu 15 năm học và đặt ra những chỉ tiêu hoàn thành hay chương trình kiểm tra đánh giá một cách đầy đủ, rõ ràng và cụ thể. - Việc lập kế hoạch và tham mưu cho ban giám hiệu nhà trường là vô cùng quan trọng, để từ đó tranh thủ sự chỉ đạo và sự giúp đỡ của các lực lượng trong nhà trường, chủ động khắc phục và giải quyết những khó khăn trong công việc cũng như những nảy sinh trong quá trình triển khai đề tài. - Phải tranh thủ sự giúp đỡ của các lực lượng trong và ngoài nhà trường như Đoàn thanh niên, công đoàn nhà trường, và đặc biệt là kinh nghiệm của giáo viên chủ nhiệm lâu năm cũng như đội ngũ giáo viên trẻ nhiệt tình, sáng tạo hăng hái và yêu trẻ, cùng với đó là sự ủng hộ của Hội cha mẹ học sinh, sự quan tâm chỉ đạo của hội đồng Đội các cấp, các cơ quan, đơn vị đóng quân trên địa bàn… - Để thành công một đề tài thì ngoài những yếu tố trên còn cần đến một yếu tố không nhỏ để thành công là phải có một đội ngũ ban chỉ huy liên đội và đội ngũ phụ trách Sao nhiệt tình, yêu công tác Đội, có khả năng nhận thức tốt các kiến thức về công tác Đội nói chung, công tác sinh hoạt ngoài giờ lên lớp nói riêng, có kĩ năng về tổ chức hoạt động Đội và sinh hoạt ngoại khoá. Muốn vậy tổng phụ trách phải thường xuyên quan tâm đến các em, lắng nghe những mong muốn, những suy nghĩ, những yêu cầu đề đạt và cả những sáng kiến của các em một cách sát sao gần gũi để từ đó có sự rút kinh nghiệm trongviệc triển khai hoạt động cũng như tổ chức cho các em sinh hoạt ở các chủ điểm sau một cách tốt hơn và giải quyết các yêu cầu một cách cụ thể, nhanh chóng và linh hoạt. - Bản thân sẽ áp dụng : “Tăng cường lồng ghép giáo dục về môi trường vào hoạt động ngoài giờ lên lớp ở Liên đội Tiểu học Hà Huy Tập”. trong suốt thời gian năm học và những năm tiếp theo. 2. Kiến nghị - Bản thân là Tổng phụ trách phải luôn tự học hỏi không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ công tác, sưu tầm những hình thức sinh hoạt mới nhằm từng bước nâng cao hiệu quả của công tác sinh hoạt ngoại khoá, từ đó nâng cao hiệu quả của các buổi sinh hoạt trong nhà truờng. 16 - Giáo viên chủ nhiệm các lớp phải luôn quan tâm đến công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp nói chung, công tác lồng ghép bảo vệ môi truờng nói riêng, nhằm chỉnh sửa nội dung cũng như hình thức sinh hoạt sao làm cho công tác này có chất lượng hơn. Tăng cường việc mời các báo cáo viên nói chuyện, tọa đàm, trao đổi với các em học sinh, tăng cường tổ chức các hoạt động thăm quan thực tiễn, giao lưu, kết nghĩa, tuyên truyền gương người tốt, việc tốt….. Cá nhân tôi là một tổng phụ trách rất mong được sự quan tâm hơn nữa của BGH nhà trường, Đoàn Thanh niên, các bậc phụ huynh, và của các cấp lãnh đạo. Đề nghị các cấp lãnh đạo tổ chức nhiều buổi tập huấn chuyên sấu hơn nữa về công tác Đoàn – Đội để các TPT như chúng tôi được lĩnh hội, tiếp thu nững cái hay, cái tốt để ngày càng xây dựng công tác Đoàn – Đội ngày một đi lên. Đây là ý kiến chủ quan của cá nhân tôi nên không tránh khỏi những hạn chế. Rất mong nhận được sự tham gia góp ý của bạn bè đồng nghiệp. Dray Sáp, tháng 02 năm 2019 Người viết Nguyễn Thị Kim Ngọc 17 NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG Huỳnh Thị Biên 18 MỤC LỤC Phần thứ nhất: Mở đầu I. Đặt vấn đề II. Mục đích nghiêng cứu Phần thứ hai: Giải quyết vấn đề I. Cơ sở lý luận của vấn đề II. Thực trạng của vấn đề III. Các giải pháp để tiến hành giải quyết vấn đề IV. Tính mới của giải pháp V. Hiệu quả của SKKN Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị 1. Kết luận 2. Kiến nghị Trang 1 1 2 2 2 3 5 13 14 15 15 16 19