Tài liệu Skkn một số giải pháp nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh cho học sinh tiểu học

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN LỘC BÌNH TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ ĐỒNG BỤC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÊN ĐỀ TÀI "MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO Ý THỨC GIỮ GÌN VỆ SINH CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ ĐỒNG BỤC" Họ, tên: Vũ Phương Thảo Chức danh: Giáo viên - Tổng phụ trách Đội Lộc Bình, tháng 3 năm 2012 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN LỘC BÌNH TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ ĐỒNG BỤC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÊN ĐỀ TÀI "MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO Ý THỨC GIỮ GÌN VỆ SINH CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC XÃ ĐỒNG BỤC" Xác nhận của cơ quan Người thực hiện HIỆU TRƯỞNG Lưu Thị Duyên Vũ Phương Thảo Lộc Bình, tháng 3 năm 2012 MỤC LỤC I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI 1 II. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI 2 III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 2 IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2 V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 3 1, Cơ sở lý luận 3 2, Thực trạng 4 3, Biện pháp giải quyết vấn đề nghiên cứu 6 VI. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 11 VII. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 12 1, Kết luận 12 2, Kiến nghị 13 VIII. TRANH ẢNH VIII. TRANH ẢNH Một tiết hoạt động tập thể của học sinh lớp 1A1 18 Chăm sóc Nghĩa trang liệt sĩ Thầy và trò nhà trường tổng vệ sinh trường lớp Rửa tay sau tiết học Thể dục Kiểm tra vệ sinh trước khi vào lớp Trường lớp được trang trí “thân thiện” CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Đồng Bục, ngày 22 tháng 03 năm 2012 ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Năm học 2011 – 2012 I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Mục tiêu của Giáo dục - Đào tạo là cung cấp nguồn nhân lực đáp ứng được nhu cầu đổi mới nền kinh tế xã hội rất cần những con người có bản lĩnh, có năng lực, chủ động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm thích ứng được với đời sống xã hội đang từng ngày từng giờ thay đổi trong giai đoạn công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Trong xu thế hội nhập có tính toàn cầu của đất nước, các chính sách và chủ trương của Đảng và nhà nước đều hướng tới xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa trong một xã hội hiện đại và văn minh cần phải có văn hoá, luôn giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc mà thế hệ ông cha ta đã dày công vun đắp. Để xây dựng con người mới đòi hỏi toàn xã hội phải quan tâm do đó đã đặt mục tiêu cho ngành giáo dục là đào tạo nguồn nhân lực về lâu dài, giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Nhằm đáp ứng mục tiêu trên ngành giáo dục đã và đang xây dựng văn hoá học đường ngay từ lứa tuổi mầm non, tiểu học vì đây là giai đoạn đầu tiên trong tiến trình giáo dục của một đời người, góp phần xây dựng nền tảng ban đầu của nhân cách con người, xây dựng 1 nền văn hóa học đường bền vững. Trong việc xây dựng văn hoá học đường ở trường học có nội dung giáo dục văn hoá vệ sinh là một trong những nhiệm vụ giáo dục toàn diện. Nó hình thành cho học sinh tính cẩn thận, có những hành vi văn minh đối với người xung quanh và có ý thức giữ vệ sinh thân thể, giữ gìn môi trường xung quanh. Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh cho học sinh là 1 trong những nội dung liên quan trực tiếp tới công tác Đội ở trường học. Qua thực tế hoạt động công tác Đội trong những năm qua, tôi muốn được chia sẻ với các bạn đồng nghiệp những kinh nghiệm của mình trong việc "Một số giải pháp nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh cho học sinh Trường Tiểu học xã Đồng Bục". II. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI Góp phần làm cho hoạt động giờ giờ lên lớp được tổ chức thực sự có hiệu quả trong trường học. Nâng cao ý thức, quan tâm và góp phần cải thiện vệ sinh cá nhân, sức khỏe và vệ sinh môi trường xung quanh. Rèn cho học sinh thói quen sống gọn gàng, ngăn nắp, biết giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường sạch sẽ. Tích cực tham gia các hoạt động giữ gìn, bảo vệ môi trường, lớp học, gia đình, nơi ở với những công việc vừa sức. Làm thế nào để hoạt động “vệ sinh” trở thành hoạt động giúp học sinh rèn kỹ năng sống, kỹ năng hợp tác, tham gia các hoạt động tập thể. Rút ra bài học kinh nghiệm về công tác tổ chức, tham mưu với các cấp về công tác vệ sinh. Đề ra một số hình thức, biện pháp thực hiện về cách tổ chức, nâng cao chất lượng vệ sinh trong trường học. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Nội dung, kế hoạch, thực trạng và các biện pháp tổ chức công tác giữ gìn vệ sinh ở Trường Tiểu học xã Đồng Bục. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Khi nghiên cứu đề tài này, tôi đã vận dụng và kết hợp một số phương pháp cơ bản sau: STT Phương pháp Mục đích sử dụng phương pháp 1 Phương pháp đọc tài Tìm tòi những vấn đề lý luận có liên quan đến 2 3 liệu Quan sát thực tế Đàm thoại 4 Điều tra đề tài nghiên cứu. Nắm được những khó khăn, thuận lợi, hướng khắc phục của công tác vệ sinh ở đơn vị. Tìm hiểu ảnh hưởng của vệ sinh tới sức khỏe, môi trường xung quanh. Xử lý số liệu thông tin và kết quả thu được 5 Xử lý bằng toán học trong quá trình so sánh, đối chiếu khi nghiên cứu đề tài. V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 1, Cơ sở lý luận Ở tiểu học, mỗi môn học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu rất quan trọng của nhân cách con người Việt Nam. Trong các môn học ở tiểu học, cùng với học văn hoá thì hoạt động ngoài giờ lên lớp có vị trí quan trọng trong hoạt động giáo dục. Hoạt động ngoài giờ lên lớp hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu về quá trình phát triển tài năng, trí tuệ và các kỹ năng cơ bản. Nó giúp các em có lòng nhân ái, biết yêu quê hương đất nước, yêu hoà bình, biết giữ gìn vệ sinh, xây dựng môi trường sống xanh – sạch – đẹp, biết kính trên nhường dưới, đoàn kết và sẵn sàng hợp sức với mọi người. Tự có ý thức về bổn phận của bản thân, với bạn bè, cộng đồng và môi trường sống xung quanh. Giúp các em sống hồn nhiên, mạnh dạn, tự tin hơn trong hoạt động và trong cuộc sống. Ngoài ra, hoạt động ngoài giờ lên lớp còn giúp các em học sinh phát triển về mặt trí tuệ, có kỹ năng rèn luyện thân thể, bảo vệ sức khoẻ. Trong thực tế cho thấy hiện nay ở các nhà trường phổ thông thường tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp với nhiều hình thức hoạt động phong phú và đa dạng như: Hoạt động vệ sinh, hoạt động của đội cờ đỏ, thể dục giữa giờ, văn nghệ, hoạt động ngoại khoá, hoạt động tập thể, hoạt động xã hội thông qua tổ chức Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Ngoài ra còn có hoạt động chào mừng, kỷ niệm các ngày lễ lớn, các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, hoạt động nhân đạo từ thiện đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện để hình thành con người mới theo mục tiêu đào tạo. 2, Thực trạng 2.1. Khó khăn * Về phía nhà trường: Là 1 trường đóng trên địa bàn xã đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, trình độ văn hoá hạn chế nên sự quan tâm của các bậc phụ huynh tới các hoạt động của nhà trường nói chung và công tác vệ sinh trường học là chưa thường xuyên. Kinh phí dành cho công tác vệ sinh chưa nhiều, đồ dùng để tổ chức các hoạt động liên quan tới vệ sinh còn thiếu. Công tác kiểm tra vệ sinh đôi khi chưa sát sao do trong nhà trường còn có rất nhiều hoạt động khác. * Về phía học sinh: Năm học 2011 - 2012 trường có 13 lớp (11 lớp đơn ở trường chính và 2 lớp ghép ở phân trường Khuôn Van) với 269 học sinh, trong đó: - Khối lớp 1: 2 lớp: 64 em - Khối lớp 2: 3 lớp: 52 em - Khối lớp 3: 2 lớp: 48 em - Khối lớp 4: 3 lớp: 53 em - Khối lớp 5: 2 lớp: 47 em Nhiều em có ý thức giữ gìn vệ sinh. Bên cạnh đó còn có 1 số em chưa có ý thức chưa tốt và còn ngại tham gia các hoạt động giữ vệ sinh. * Về phía giáo viên Một số cán bộ, giáo viên, học sinh chưa nhìn nhận 1 cách đúng đắn vai trò của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, chưa nhiệt tình phối hợp trong các hoạt động, còn có thái độ ỷ lại. Chưa thực sự quan tâm đúng mức tới công tác vệ sinh cá nhân của học sinh, vệ sinh môi trường lớp học, nhà trường nên trong quá trình tổ chức các hoạt động liên quan còn gặp khó khăn, hiệu quả chưa cao. * Về phía các lực lượng khác Công tác phối kết hợp giữa các lực lượng giáo dục, các đoàn thể trong và ngoài nhà trường chưa đồng bộ. Các hoạt động phong trào còn nhiều và dàn trải. Hầu hết Tổng phụ trách Đội ở các trường học hiện nay đều là giáo viên, không được đào tạo để hoạt động công tác phong trào 1 cách bài bản, công việc không ổn định, hơn nữa chúng tôi còn phải tham gia giảng dạy chuyên môn nên không thể yên tâm đầu tư chuyên sâu cho công tác phong trào. Ngoài những khó khăn trên, tôi cũng tìm thấy được những thuận lợi cơ bản để thực nghiệm đề tài. 2.2. Thuận lợi - BGH quan tâm, hiểu và thông cảm với những khó khăn của công tác Đội, thường xuyên chỉ đạo sâu sát, góp ý, tạo điều kiện thuận lợi để tôi thực hiện nhiệm vụ và thể nghiệm đề tài. - Nhà trường có nhân viên lao công làm công tác vệ sinh do phụ huynh đóng góp kinh phí trả lương hàng tháng. - Nhà trường có bể nước sạch mới được xây dựng cuối năm 2011 từ dự án “Nước sạch nông thôn”. - Các lớp đều tự trang bị đầy đủ dụng cụ làm vệ sinh như chổi, xô, ky, thùng đựng rác. - Đội ngũ giáo viên trẻ, có khả năng hoạt động. - Học sinh cơ bản ngoan, lễ phép, biết nghe lời và có ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung. - Trong những năm gần đây, phụ huynh học sinh đã có sự quan tâm tới các hoạt động của nhà trường. - Bản thân có kinh nghiệm 04 năm học làm Tổng phụ trách, có tinh thần học hỏi, tiếp thu ý kiến của cấp trên, đồng nghiệp. 3, Biện pháp giải quyết vấn đề nghiên cứu Để giáo dục học sinh ý thức giữ gìn vệ sinh, bản thân tôi nói riêng, đội ngũ cán bộ quản lý, các đồng chí giáo viên, nhân viên trong nhà trường đã phối hợp thực hiện các biện pháp sau: 3.1. Vệ sinh cá nhân: - Tuyên truyền, nhắc nhở học sinh giữ vệ sinh cá nhân như thường xuyên tắm gội; quần áo gọn gàng, sạch sẽ, phù hợp với thời tiết; đầu tóc chải gọn gàng; móng tay, móng chân được cắt ngắn; rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn hoặc sau khi đi vệ sinh; mặc quần áo.....trong các buổi chào cờ đầu tuần, chương trình Phát thanh Măng non hay trong các tiết sinh hoạt lớp. - Phối hợp với chương trình “P/S bảo vệ và chăm sóc răng miệng” tổ chức tuyên truyền về sức khỏe, cách giữ vệ sinh răng miệng và khám răng cho học sinh toàn trường. - Thường xuyên kiểm tra vệ sinh cá nhân trước khi vào lớp và đưa nội dung này vào các buổi sinh hoạt Sao hàng tuần. - Nhắc nhở học sinh thực hiện vệ sinh, sắp xếp đồ dùng học tập gọn gàng, sạch sẽ. - Trường Tiểu học xã Đồng Bục có 1 lớp học bán trú, chính vì vậy mà ngoài việc giáo dục học sinh thực hiện các hoạt động vệ sinh như trên nhà trường còn phải quan tâm đến công tác vệ sinh của lớp bán trú. Phụ huynh có học sinh học lớp bán trú đã tự nguyện đóng góp kinh phí để thuê 1 nhân viên phục vụ chịu trách nhiệm nấu ăn, vệ sinh, nhắc nhở và hướng dẫn học sinh cùng thực hiện như gấp chăn màn, quét dọn phòng ngủ......... 3.2. Vệ sinh môi trường: - Để nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc lồng ghép, tích hợp nội dung bảo vệ môi trường nhà trường đã chỉ đạo các tổ khối đưa nội dung này vào các bài học, môn học trong chương trình chính khóa theo hướng dẫn của cấp trên. Ví dụ: Lớp 1 Môn/phân Địa chỉ tích hợp Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường môn Chủ đề: Tự nhiên - Biết nhà ở là nơi sống của mỗi người - Sự cần thiết phải giữ sạch môi trường nhà Tự nhiên và Bài 12: Nhà ở ở. xã hội Bài 13: Công - Ý thức giữ gìn nhà ở sạch sẽ ngăn nắp gọn việc ở nhà gàng. - Các công việc cần làm để nhà ở luôn được sạch sẽ gọn gàng ngăn nắp. Bài 17: Giữ gìn - Sự cần thiết phải giữ sạch môi trường lớp lớp học sạch học. đẹp - Ý thức giữ gìn lớp học sạch sẽ, không vứt rác, vẽ bậy - Các công việc cần làm để lớp học sạch, đẹp. Bài 29: Nhận - Cây cối và các con vật xung quanh là biết cây cối và thành phần của môi trường tự nhiên các con vật - Tìm hiểu một số loại cây, con quen thuộc - Yêu quý cây cối và các vật Bài 30: Thời tiết - Thời tiết là một yếu tố của MT - Mối quan hệ giữa thời tiết và sức khỏe của con người Tiếng Việt Chủ điểm: Quan hệ giữa con người và thế giới tự (Tập đọc) Thiên nhiên - đất nhiên: nước - Giới thiệu vẻ đẹp của thiên nhiên: Hương thơm đặc biệt của hoa, vẻ đẹp của đầm sen, Các bài: Hoa ngọccủa luỹ tre làng, của Hồ Gươm, cảnh đẹp lan, Ai dậy sớm, của thiên nhiên vào buổi bình minh hoặc Đầm sen, Sau cơnsau cơn mưa, vẻ đẹp của mùa thu ở vùng mưa, Mùa thu ở cao… vùng cao, Luỹ tre- Sự giao cảm của con người với thiên Hồ gươm, Mời nhiên. vào - Trân trọng, yêu quý thiên nhiên, bảo vệ thế giới tự nhiên. - Tình yêu quê hương gắn liền với tình yêu thế giới tự nhiên xung quanh. Các bài: Chú công, Anh hùng - Vẻ đẹp, nét đáng yêu của thế giới động biển cả, ò.. ó..o, vật. Không nên phá tổ- Yêu quý, bảo vệ loài vật. chim - Ích lợi của cây và hoa đối với cuộc sống Đạo đức Bài 14: Bảo vệ của con người. cây và hoa nơi - Không đồng tình với các hành vi, việc làm công cộng phá hại cây và hoa nơi công cộng. - Biết bảo vệ cây và hoa nơi công cộng bằng những việc làm phù hợp với khả năng Âm nhạc Thông qua việc dạy hát một số bài hát nhi Nghệ thuật đồng có nội dung về môi trường giúp cho Các bài: Quê các em: Cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương tươi đẹp, hương đất nước; của bầu trời trong xanh; vẻ Lí cây xanh, Đàn đẹp, nét đáng yêu những con vật bé nhỏ gà con, Thật là quanh em....Từ đó bồi dưỡng lòng nhân ái, hay tình yêu quê hương, ý thức chăm sóc bảo vệ vật nuôi, bảo vệ cây xanh và các loài chim Mĩ thuật - Xem tranh hoặc quan sát phong cảnh - Bài 4, 5, 6, 7, thiên nhiên. 8, 10, 15, 16, 20:- Vẽ cảnh thiên nhiên. Vẽ, nặn, xé - Vẽ, nặn, xé dán một số hình quả, cây, hoa, dán một số quả con vật, làm đẹp cho cuộc sống. cây, hoa quen - Rèn cho học sinh kĩ năng quan sát môi thuộc trường xung quanh, thưởng thức vẻ đẹp của - Bài 13, 19, 22, môi trường xung quanh. 23: Vẽ, nặn, xé - Giáo dục ý thức giữ gìn cảnh quan môi dán các con vật. trường. - Bài 17, 21, 24, - Rèn luyện đức tính ngăn nắp, gọn gàng, 26, 29, 31, 33; sạch sẽ, ý thức tiết kiệm vật liệu khi làm Vẽ tranh phong thủ công. cảnh. - Phân công cho lớp trực tuần, Đội sao đỏ theo dõi, chấm điểm công tác vệ sinh của các lớp. Mẫu Sổ cờ đỏ (năm học 2011 – 2012) Thứ Vệ sinh Trường (ko vứt, Lớp đổ rác bừa bãi) Sạch đẹp 10 5 5 Xếp hàng 10 Hát 10 Nề nếp Trèo lan can viết vẽ bậy 10 15 phút 20 2 3 4 5 6 Tổng điểm tuần: Xếp loại: - Tổ chức các hoạt động có chủ đề về môi trường như: Cuộc thi vẽ tranh, biểu diễn thời trang, kể chuyện, tiểu phẩm, chăm sóc nghĩa trang...... - Ngay từ đầu năm học liên đội đã có kế hoạch và thực hiện phong trào “5 phút sạch sân trường” tổ chức vào 15 phút đầu giờ hoặc trong giờ ra chơi, phong trào đã thực sự thu hút được sự tham gia của học sinh toàn trường. - Muốn giáo dục được học sinh, trước tiên giáo viên phải là tấm gương để học sinh quan sát thực hiện theo, chính vì vậy mà chúng tôi thường xuyên cùng học sinh tham gia vào các hoạt động như vệ sinh lớp học, chăm sóc bồn hoa,...... - Để hạn chế tối đa lượng rác thải, liên đội đã quán triệt tới toàn thể học sinh không được ăn quà trong trường, nhắc nhở kịp thời những trường hợp học sinh vi phạm và có hình thức xử lý nếu còn tái phạm (nêu tên trong buổi chào cờ, chương trình Phát thanh Măng non hay phạt lao động vệ sinh...) - Phân công bồn hoa, cây xanh cho từng lớp chăm sóc, tổ chức trồng bổ sung nhiều loại cây, hoa theo mùa.