Tài liệu Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường tiểu học

Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) của Đảng đã khẳng định đội ngũ nhà giáo là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Để nâng cao chất lượng giáo dục, trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ. Chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là “chìa khóa vàng” và là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng và đổi mới giáo dục toàn diện GD&ĐT. Đúng vậy, đội ngũ nhà giáo đóng vai trò quyết định chất lượng giáo dục. Nhà giáo không chỉ đơn thuần là người chia sẻ kiến thức và kỹ năng mà còn là người góp phần nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn, hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ. Để đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội, để thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng về giáo dục, việc nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục là một yêu cầu cấp thiết đặt ra cho những nhà quản lý cũng như mỗi người giáo viên trong các nhà trường nói chung và trường Tiểu học nói riêng. Đổi mới chất lượng giáo dục ở các nhà trường, trọng tâm là đổi mới chất lượng chuyên môn và nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo. Để làm tốt công tác này, cần làm rõ trách nhiệm đổi mới ở hai khâu chi phối trực tiếp đến chất lượng đội ngũ nhà giáo là khâu đào tạo của các trường sư phạm và khâu bồi dưỡng của các cơ sở giáo dục phổ thông. Là người quản lý một trường tiểu học, tôi luôn suy nghĩ, quan tâm tìm các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ. Trong những năm gần đây, cùng với đổi mới sách giáo khoa, giáo dục nước nhà không ngừng đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động, khuyến khích điều chỉnh chương trình và nội dung sao cho phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương. Các cấp quản lý hàng năm đều có chương trình tập huấn cho giáo viên, tuy nhiên kết quả đạt được chưa đáp ứng được sự kỳ vọng của phụ huynh học sinh và toàn xã hội. Vậy vấn đề còn nằm ở đâu ? Phải chăng là ở khâu tổ chức và quản lý ? Có thể khẳng định: Hoạt động của tổ chuyên môn tốt, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ như Điều lệ Trường Tiểu học đã qui định sẽ góp phần tích cực, quyết định rất lớn đến việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu của quá trình đổi mới giáo dục. Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 1 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------Trong các năm trước đây hoạt động của tổ chuyên môn chưa đi vào thực chất để nâng cao chất lượng dạy học, sinh hoạt tổ chuyên môn còn nặng về hình thức giải quyết các sự việc chưa liên quan đến công tác chỉ đạo chuyên môn, thi đua ... Họp tổ chuyên môn chưa đều, còn mang nặng thủ tục hành chính đảm bảo về số lượng sinh hoạt trong tuần, tháng mà chưa đầu tư về chất lượng sinh hoạt. Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn đạt hiệu quả như mong muốn? Tìm câu trả lời cho vấn đề này, qua thực tế quản lí chỉ đạo ở trường Tiểu học, chúng tôi nhận thấy việc việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên qua sinh hoạt tổ chuyên môn là một yếu cầu cấp bách mà bất kỳ nhà quản lí giáo dục nào cũng phải băn khoăn, trăn trở. Trong kinh nghiệm nhỏ này, tôi mạnh dạn đề xuất "Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường Tiểu học". II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU: - Hoạt động của tổ chuyên môn trong trường Tiểu học. - Biện pháp, cách thức, phương pháp tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học. - Các nô ̣i dung sinh hoạt tổ chuyên môn của nhà trường nơi tôi công tác. III. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU: - Mục tiêu: Nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh. - Nhiệm vụ: Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, thực trạng về sinh hoạt tổ chuyên môn của nhà trường đề xuất các giải pháp có tính khả thi để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. IV. GIẢ THIẾT KHOA HỌC: Nếu tổ chức thực hiê ̣n sinh hoạt tổ chuyên môn có hiệu quả thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục ở trường Tiểu học. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: - Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc và nghiên cứu các tài liệu văn bản để hiểu được cơ sở lý luận tổ chuyên môn ở trường tiểu học. - Phương pháp quan sát: Thông qua việc kiểm tra nô ̣i dung, cách thức sinh hoạt tổ chuyên môn để có những số liệu về thực trạng giúp cho việc nghiên cứu. Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 2 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Phương pháp đàm thoại: Trao đổi, chia sẻ với các cán bộ quản lý và giáo viên tiểu học để thu thập thông tin phục vụ cho mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tập hợp lại những kinh nghiệm nghiên cứu và thực tiễn về đánh giá đề xuất các biện pháp. VI. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI: Một vài đề xuất cải tiến giúp CBQL ở trường Tiểu học tổ chức chỉ đạo tốt viê ̣c thực hiê ̣n sinh hoạt tổ chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục trong các nhà trường. PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ KHOA HỌC 1. Cơ sở lý luận: Công tác chuyên môn là hoạt động quan trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành, nơi thực thi nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh. Một nhà trường chỉ có thể thay đổi bằng chính nội lực của mình. Động lực quan trọng để giúp nhà trường phát triển chính là mối quan hệ, sự tương tác, giúp đỡ lẫn nhau trong khối đoàn kết và sự nỗ lực vươn lên của mỗi cá nhân. Mục 2 Điều 18 Điều lệ Trường Tiểu học quy định nhiệm vụ của tổ chuyên môn như sau: - Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục; - Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường; - Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó. Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 3 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------Như vậy tổ chuyên môn có chức năng, nhiệm vụ, vai trò rất quan trọng trong việc triển khai, thực hiện các nhiệm vụ giáo dục của nhà trường. Có thể khẳng định: Hoạt động của tổ chuyên môn tốt, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ như Điều lệ Trường Tiểu học đã qui định sẽ góp phần tích cực, quyết định rất lớn đến việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu của quá trình đổi mới giáo dục. Sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động nhằm bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm cho giáo viên, góp phần tháo gỡ những khó khăn trong quá trình giảng dạy và thực hiện nhiệm vụ. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là những vấn đề về thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện các văn bản chỉ đạo, thực thi nhiệm vụ năm học và các yêu cầu mang tính thức tiễn được mang ra thảo luận, phân tích dưới nhiều góc độ và rút ra những kết luận sư phạm, những biện pháp khả thi có thể vận dụng vào thực tiễn, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên. Sinh hoạt chuyên môn nhằm góp phần bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học. Để việc sinh hoạt tổ chuyên môn trong nhà trường đi đúng hướng, đạt được mục tiêu thì cần thiết phải quản lí, chỉ đạo nội dung này một cách khoa học, chặt chẽ và có những biện pháp quản lí khả thi nhất phù hợp điều kiện thực tế về đội ngũ giáo viên, tình hình học sinh trong môi trường sư phạm của nhà trường. 2. Cơ sở thực tiễn: 2.1. Thực trạng chung Thực tiễn cho thấy, trường nào mà công tác quản lí, chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn có hiệu quả thì sinh hoạt của tổ chuyên môn có nền nếp, nội dung sinh hoạt bám sát yêu cầu, mục tiêu dạy học, nội dung chương trình, sách giáo khoa và nhiệm vụ năm học, tháo gỡ kịp thời những khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giảng dạy của giáo viên, phong trào thi đua dạy và học tốt, chất lượng học tập của học sinh từng bước được nâng lên. Ngược lại, trường nào công tác quản lí thiếu khoa học, buông lỏng quản lí việc sinh hoạt tổ chuyên môn thì chất lượng giảng dạy của nhà trường đó đạt hiệu quả thấp. Một giáo viên tiểu học nhất là giáo viên văn hoá làm công tác chủ nhiệm và dạy các môn của một lớp rất bận. Mỗi tuần dạy 8 - 10 buổi, soạn bài, chấm bài, chuẩn bị phương tiện thiết bị dạy học và làm công tác chủ nhiệm và các công việc khác chiếm Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 4 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------rất nhiều thời gian. Làm thế nào để giáo viên hào hứng tham gia sinh hoạt tổ chuyên môn là cả một vấn đề cần quan tâm của công tác quản lí chuyên môn trong nhà trường, đòi hỏi phải có sự quản lí chặt chẽ về mặt thời gian, về nội dung. Nội dung sinh hoạt phải thiết thực, gắn bó chặt chẽ với nhiệm vụ của giáo viên, làm cho giáo viên thấy cần phải tham gia sinh hoạt chuyên môn và có nhu cầu sinh hoạt chuyên môn. Theo quy định, tổ chuyên môn sinh hoạt hai tuần một lần nhưng thực tế có những nơi không thực hiện đầy đủ, cắt xén thời gian, không đảm bảo thời lượng dẫn đến nội dung sinh hoạt không đảm bảo, giáo viên khi gặp khó khăn không được giúp đỡ kịp thời; các văn bản chỉ đạo không được tìm hiểu kĩ càng dẫn đến thực hiện không tốt, ảnh hưởng đến hiệu quả giảng dạy của giáo viên và người phải chịu thiệt thòi chính là học sinh. 2.2 Thực trạng đội ngũ giáo viên và việc sinh hoạt chuyên môn ở trường nơi tôi công tác. - Trường có 3 tổ chuyên môn ( Tổ 1, Tổ 2+3, Tổ 4+5 ). Mỗi tổ chuyên môn có từ 6 đến 12 giáo viên, đều có trình độ trên chuẩn đạt tỉ lệ 90% trở lên ; Nhìn chung, đội ngũ giáo viên nhà trường ổn định, có sức khỏe, có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín với học sinh và nhân dân địa phương, nhiệt tình trong công việc và có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Hoạt động chuyên môn của nhà trường trong nhiều năm có nền nếp, chất lượng dạy và học được nâng lên qua từng năm học. Tuy vậy, cũng như một số trường khác, vấn đề chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn còn bộc lộ một số tồn tại sau: - Tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lí coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; chưa phân công nhiệm vụ cho giáo viên theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; chưa chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn. - Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong tổ. Trong các buổi sinh hoạt, sự chuẩn bị của từng giáo Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 5 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------viên trước khi tham gia sinh hoạt hầu như không có; ý thức tham gia xây dựng chưa cao, trong buổi họp thảo luận ít. - Hồ sơ, sổ sách cập nhật hàng ngày, hàng tuần, tháng còn sai sót và tẩy xóa nhiều; hồ sơ có khả năng đáp ứng việc thu thập thông tin thấp; nội dung thông tin tuy được cập nhật khá đầy đủ tuy nhiên chưa có sự logic; II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC. 1. Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, đổi mới nhận thức cho cán bộ, giáo viên về việc thực hiện các văn bản chỉ đạo chuyên môn ở trường Tiểu học. 1.1.Tổ chức quán triệt trong toàn trường quan điểm của Đảng và Nhà nước về Giáo dục đào tạo. Đây là giải pháp đầu tiên và quan trọng mà ngành chỉ đạo các trường tập trung triển khai thực hiện ngay từ đầu mỗi năm học. Việc nắm vững quan điểm chỉ đạo và những đường lối, chủ trương phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo sẽ giúp các cán bộ quản lý và giáo viên có định hướng đúng đắn trong việc xác định vai trò, trách nhiệm của mình đối với công việc được giao. Hình thức quán triệt quan điểm, đường lối và các chủ trương về phát triển giáo dục đào tạo không chỉ dừng lại ở một vài buổi báo cáo nghị quyết mà phải được thực hiện một cách đa dạng hơn thông qua các đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn, các diễn đàn trao đổi, các buổi sinh hoạt chi bộ, trong cuộc họp của các tổ chức đoàn thể và các hội nghị, các cuộc sinh hoạt tổ chuyên môn. 1.2. Tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên ở các nhà trường quán triệt, học tập và nắm chắc các quy định, quy chế và triển khai các văn bản về chỉ đạo chuyên môn một cách kịp thời. a. Nhà trường lưu trữ đầy đủ các văn bản chỉ đạo về hoạt động dạy học và các quy chế chuyên môn. Phân công rõ trách nhiệm trong việc triển khai các văn bản này đến cán bộ, giáo viên một cách đầy đủ, kịp thời, chính xác; - Đối với các văn bản về quy chế chuyên môn do Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn triển khai cho tất cả giáo viên trong phiên họp chuyên môn chung toàn trường; Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 6 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Ngoài ra trong phòng họp của giáo viên, chọn một chỗ thuận lợi để niêm yết các văn bản chuyên môn quan trọng hay sử dụng; các văn bản chuyên môn mới để cán bộ, giáo viên tiện theo dõi học tập và thực hiện. b. Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn lập kế hoạch kịp thời cho các hoạt động chuyên môn chung toàn trường trong từng tuần, từng tháng, từng học kỳ và cả năm học, dành thời gian hợp lý cho các tổ chuyên môn sinh hoạt; Dựa vào kế hoạch trên các bộ phận và đặc biệt là các tổ chuyên môn chủ động trong việc lập kế hoạch hoạt động của tổ. Trong đó có kế hoạch tổ chức học tập các chuyên đề giảng dạy, phân công giáo viên thao giảng minh hoạ chuyên đề, ... Do có kế hoạch sớm, cụ thể nên việc thực hiện được chuẩn bị chu đáo, đạt kết quả khá tốt. 1.3. Tăng cường bồi dưỡng phẩm chất chính trị, năng lực quản lí, điều hành và nghiệp vụ chuyên môn cho các tổ trưởng chuyên môn. Tổ trưởng chuyên môn thường là những giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn, có sức khỏe tốt, được Ban giám hiệu tin tưởng, giáo viên tin cậy nhưng lại chưa được bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lí như hiệu trưởng hay phó hiệu trưởng. Vì vậy tôi quan tâm đến bồi dưỡng năng lực tổ chức, chỉ đạo chuyên môn trong tổ. - Bồi dưỡng các kiến thức, kĩ năng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch tổ theo năm học, tháng, tuần; - Bồi dưỡng về nghiệp vụ kiểm tra nội bộ: kiểm tra hồ sơ sổ sách, việc thực hiện chương trình, thời khóa biểu của các thành viên trong tổ; - Bồi dưỡng kĩ năng kiểm tra, đánh giá hiệu quả công tác của các thành viên trong tổ; kiểm tra việc sử dụng sách, thiết bị dạy học của các thành viên trong tổ; - Kĩ năng tham gia kiểm tra toàn diện giáo viên theo sự điều động của hiệu trưởng nhà trường. - Bồi dưỡng cho tổ trưởng kĩ năng đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học. - Bồi dưỡng những kĩ năng tổ chức, sắp xếp nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cho cả năm học, cho từng buổi cụ thể. Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 7 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Bồi dưỡng năng lực tổ chức, điều hành một buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ chức một chuyên đề, một cuộc thi trong tổ; một số kĩ năng ra đề kiểm tra cho học sinh trong các đợt kiểm tra định kì, phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong tổ đúng người, đúng việc; kiểm tra, đôn đốc để điều chỉnh và giúp đỡ giáo viên một cách kịp thời. Biện pháp bồi dưỡng là: Yêu cầu tổ trưởng nghiên cứu, nắm vững các văn bản chỉ đạo, năm vững chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản các môn học của các lớp thuộc khối lớp trong tổ phụ trách. Những vấn đề nào chưa hiểu thì tôi giải thích bổ sung trên nguyên tắc tự bồi dưỡng là chủ yếu. 2. Đổi mới nội dung, cách thức sinh hoạt của tổ chuyên môn ở trường Tiểu học. 2.1. Tổ chức chỉ đạo các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn một cách khoa học, có tính khả thi, phù hợp với thực tế của đơn vị. 2.1.1. Chỉ đạo các tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ mình dựa vào các căn cứ: Các kế hoạch của nhà trường (kế hoạch năm học, kế hoạch dạy học), điều kiện thực tiễn của nhà trường, tình hình đội ngũ giáo viên, điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ dạy học và thực tiễn về tình hình của học sinh các lớp trong tổ. 2.1.2. Xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn đúng quy trình: Bước 1: Tổ trưởng chuyên môn xây dựng dự thảo kế hoạch hoạt động của tổ; Bước 2: Tổ chức cho các thành viên trong tổ góp ý dự thảo (bổ sung, điều chỉnh); Bước 3: Trình Hiệu trưởng (góp ý, bổ sung); Bước 4: Hoàn chỉnh kế hoạch; Bước 5: Triển khai thực hiện. 2.1.3. Kế hoạch tổ chuyên môn được xây dựng trên cơ sở cụ thể hóa kế hoạch năm học, kế hoạch dạy học, kế hoạch bồi dưỡng của nhà trường: - Về nề nếp dạy và học - Về các hoạt động nâng cao chất lượng dạy học - Về tổ chức dạy học 2 buổi/ ngày, dạy học tăng buổi - Về BD HS giỏi, phụ đạo HS yếu, GD HS khuyết tật - Về các hoạt động GD kĩ năng sống, các hoạt động NGLL... - Về công tác VS,CĐ - Về tổ chức các đợt thao giảng, chuyên đề, hội thảo Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 8 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Kế hoạch kiểm tra, đánh giá - Viết SKKN và nghiên cứu KHSPƯD . 2.1.4. Kế hoạch tổ chuyên môn cần đề ra các chỉ tiêu cụ thể, các giải pháp thực hiện cho các mặt hoạt động. - Về giáo viên: Xếp loại về hồ sơ, xếp loại về Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, danh hiệu thi đua, ... - Về học sinh: Chất lượng đại trà, chất lượng mũi nhọn, chất lượng Vở sạch - chữ đẹp, ... - Về xếp loại tổ chuyên môn cuối năm. 2.2. Chỉ đạo các tổ chuyên môn chuẩn bị nội dung sinh hoạt chuyên môn đảm bảo tính thiết thực, phù hợp với yêu cầu của hoạt động chuyên môn của tổ. Trong kế hoạch tổ chuyên môn thì nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là một phần quan trọng. Nội dung này phải thể hiện được những công việc cần làm cho cả năm học và bổ sung những vấn đề nhà trường chỉ đạo hoặc nảy sinh như tăng cường biện pháp bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu sau mỗi lần kiểm tra định kì; dạy học theo nhóm đối tượng học sinh, theo nhóm sở thích; những vấn đề giáo viên chưa nắm vững hoặc gặp khó khăn trong quá trình giảng dạy đặc biệt quan tâm đến những giáo viên mới ra trường hoặc năng lực chuyên môn còn hạn chế. Năm học 2013- 2014, chúng tôi chỉ đạo và tư vấn cho tổ trưởng sinh hoạt chuyên môn tập trung vào các vấn đề thực hiện chương trình, kế hoạch giáo dục, dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn học, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng vận dung linh hoạt các phương pháp và hình thức tổ chức lớp học phù hợp với từng đối tượng học sinh, phát huy tính tích cực trong lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng của học sinh, đánh giá xếp loại học sinh, dự giờ rút kinh nghiệm, tổ chức chuyên đề, sử dụng và tự làm đồ dùng dạy học, giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu, rèn viết đúng chính tả, rèn viết chữ đẹp; thực hiện hướng dẫn nhiệm vụ năm học về phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, nội dung giáo dục địa phương. Học tập, bồi dưỡng chuyên môn bằng các hình thức khác như xem băng hình giáo khoa, băng hình bồi dưỡng giáo viên, đọc sách trong thư viện nhằm tăng vốn hiểu biết của giáo viên, nghiên cứu các bài viết, các chuyên đề trên các tạp chí chuyên ngành như Tạp chí Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 9 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo dục, Giáo dục tiểu học, Thế giới trong ta, các kinh nghiệm sáng kiến do Sở phát hành, khai thác thông tin trên mạng và học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp trong và ngoài trường. Nghiên cứu, học tập các văn bản chỉ đạo, tìm hiểu tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của địa phương bổ trợ kiến thức cho giáo viên… Dành quỹ thời gian cố định cho việc học tập các bài viết trên các tạp chí chuyên ngành. Ưu tiên cho những vấn đề còn vướng mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của giáo viên. Chú trọng đến kĩ năng tổ chức giờ dạy, phối hợp các phương pháp giảng dạy nhằm giúp học sinh học tập tích cực, tự giác, chủ động và phát huy được khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân. Tôi chỉ đạo mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn thường gồm có 2 hoặc 3 phần. Phần đầu là đánh giá công tác cũ và triển khai công tác mới (phần này chỉ thực hiện 4 lần vào giữa học kì I, cuối học kì I, giữa học kì II và cuối năm học). Phần chính là sinh hoạt chuyên môn. Phần thứ ba là các hoạt động bổ trợ kiến thức cho giáo viên. Tổ trưởng chủ động thiết kế nội dung, duyệt với lãnh đạo nhà trường trước một tuần. Khi đó, tôi mới tư vấn cho tổ trưởng về nội dung để đảm bảo tính kế hoạch của nhà trường. Coi trọng sự chủ động, sáng tạo của tổ trưởng và giáo viên trong tổ chứ không áp đặt phải sinh hoạt về nội dung gì. Trong quá trình chỉ đạo các tổ chuyên môn sinh hoạt Ban giám hiệu nhà trường phải định hình cho các tổ trưởng quy trình tổ chức sinh hoạt, có thể phác hoạ như sau: Bước 1: Chọn nội dung sinh hoạt: - Tập hợp các ý kiến đề xuất của các thành viên trong tổ. - Thống nhất nội dung sẽ trao đổi trong buổi sinh hoạt chuyên môn tuần tới. (Bước này được thực hiện trong buổi sinh hoạt tổ tuần kề trước). Bước 2: Các thành viên nghiên cứu và chuẩn bị ý kiến thảo luận của mình bằng văn bản (Bước này giáo viên thực hiện cá nhân trong một tuần). Bước 3: Tổ trưởng báo cáo nội dung sinh hoạt của tổ trong tuần tới lên Ban giám hiệu vào ngày thứ sáu hàng tuần. Bước 4: Tổ chức buổi sinh hoạt theo nội dung đã chuẩn bị. Để tạo được động hình, nề nếp sinh hoạt của các tổ một cách tự giác và trở thành thói quen, những buổi sinh hoạt đầu năm của các tổ Ban giám hiệu nhà trường Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 10 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------phải hướng dẫn, cùng tham dự sinh hoạt, cùng tham gia tìm hiểu với giáo viên trong tổ để giúp giáo viên làm quen, tiến tới trở thành động hình. Với quy trình tổ chức sinh hoạt tổ như trên qua áp dụng thực tế tại đơn vị tôi thấy rằng nó có tác dụng rất thiết thực đối với mỗi giáo viên. Tạo ra động lực bắt buộc mỗi giáo viên phải tự giác tìm hiểu, nghiên cứu những vấn chuyên môn cụ thể của của khối lớp mình phụ trách, qua sinh hoạt tổ mỗi giáo viên phải trình bày ý kiến của mình nên rèn được kĩ năng diễn đạt, trình bày một vấn đề trước đông người. Nội dung sinh hoạt thực sự có tác dụng thiết thực trong công tác chuyên môn của mỗi giáo viên. 2.3. Ban giám hiệu nhà trường chủ động lựa chọn các chuyên đề về chuyên môn, giao nhiệm vụ tìm hiểu và xây dựng nội dung cho các tổ chuyên môn thực hiện theo tháng. Những chuyên đề mà Ban giám hiệu lựa chọn là những vấn đề nảy sinh qua thực tiễn hoạt động chuyên môn ở đơn vị qua kiểm tra, theo dõi, qua tiếp nhận kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học ở cấp trên Ban giám hiệu thấy cần thiết phải tổ chức cho các thành viên trong các tổ chuyên môn nghiên cứu tìm hiểu, trao đổi, thống nhất phương pháp thực hiện cho có hiệu quả. Năm học 2013 - 2014, trên cơ sở kế hoạch năm học, kế hoạch dạy học của đơn vị, chúng tôi tiếp tục hướng dẫn các tổ chuyên môn lựa chọn các nội dung phù cần thiết đối với tổ ở từng giai đoạn để triển khai, định hướng các tổ các chuyên đề sinh hoạt, chẳng hạn: - Chuyên đề về cách tổ chức sinh hoạt chuyên môn, đổi mới cách đánh giá tiết dạy - Chuyên đề về cách viết, cấu trúc một bản SKKN, phổ biến rộng rãi trong toàn trường sáng kiến kinh nghiệm đã được công nhận bậc 4/4 ở cấp Tỉnh. - Chuyên đề về công tác chủ nhiê ̣m. - Chuyên đề về giáo dục đạo đức, rèn kĩ năng sống cho học sinh theo từng khối lớp - Chuyên đề về công tác phụ đạo học sinh yếu kém. - Chuyên đề về nâng cao chất lượng: Văn hay - chữ đẹp trong nhà trường. Lưu ý khi tổ chức triển khai các chuyên đề: Chuyên đề là vấn đề chuyên môn được nghiên cứu sâu cả về lí luận và thực tiễn, được xem xét toàn diện và thực hiện trong một thời gian tương đối dài, các biện pháp đưa ra phải được kiểm chứng trước Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 11 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------khi báo cáo và áp dụng. Chuyên đề phải có báo cáo bằng văn bản, có thể được dạy minh hoạ tùy theo nội dung. Các chuyên đề dự định làm trong năm học phải được xây dựng, dự kiến từ đầu năm học, phân công người thực hiện. Báo cáo chuyên đề phải được phô-tô-cop-py gửi đến các thành viên tham gia trước 3- 5 ngày để nghiên cứu trước. Cách tiến hành buổi sinh hoạt chuyên đề: - Tổ trưởng tập trung các thành viên tham dự, nêu mục đích, nội dung buổi sinh hoạt. - Báo cáo viên trình bày nội dung chuyên đề bằng văn bản. - Dự giờ dạy minh họa - Rút kinh nghiệm cho báo cáo và giờ dạy minh họa. Thống nhất những nội dung áp dụng vào công tác giảng dạy. 2.4. Tổ chức học tập chuyên đề dạy - học, hội giảng, hội họp. Đây là một hoạt động rất quan trọng của tổ chuyên môn, điều này càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay: Thực hiện đổi mới nội dung, chương trình, và phương pháp dạy - học; theo hướng lấy học sinh làm trung tâm. + Về phía Nhà trường: - Phân công, theo dõi, động viên giáo viên thực hiện tốt công tác học tập bồi dưỡng thường xuyên trong hè và trong cả năm học. - Lập kế hoạch và dành thời gian họp để tổ chuyên môn triển khai học tập chuyên đề. Sau đó có thao giảng minh họa. Kế hoạch học tập chuyên đề, thao giảng được hiệu phó chuyên môn thể hiện rõ ngay từ đầu năm học và cụ thể hóa ở mỗi đầu học kỳ. Song song với việc tổ chức thao giảng tập trung, chúng tôi luôn yêu cầu các tổ chuyên môn thực hiện tốt kế hoạch "Dự giờ theo chỉ đạo của tổ chuyên môn". + Về phía Tổ chuyên môn: - Hàng tuần tổ trưởng chuyên môn lên kế hoạch và phân công nhóm giáo viên dự giờ đồng nghiệp theo thời khoá biểu chính khoá, nhằm tăng cường trao đổi, rút kinh nghiệm trong giảng dạy, đặc biệt là các bài khó dạy, các dạng bài quan trọng. - Thống nhất chỉ đạo 1 tuần 2 tiết trong đó phải thực hiện 1 tiết dự giờ theo chỉ đạo của tổ chuyên môn. + Về phía Giáo viên: Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 12 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Tham gia thao giảng theo kế hoạch của tổ và dành thời gian dự giờ đúng kế hoạch của tổ chuyên môn đồng thời chủ động dự thêm ít nhất 1 tiết/tuần; - Cùng trao đổi ngay sau tiết dạy để cùng đúc rút kinh nghiệp dạy – học; - Tham gia đầy đủ các buổi tập huấn; có vở tự học, ghi chép đầy đủ nội dung các buổi tập huấn và thể hiện nội dung bài tự học ít nhất 1 bài/ tháng. 2.5. Chỉ đạo tốt hoạt động dự giờ thường xuyên của các giáo viên: a. Sắp xếp thời khóa biểu, lên lịch dự giờ cho mỗi giáo viên Trong thực tế việc tổ chức rút kinh nghiệm cho mỗi tiết dạy sau các tiết dự giờ còn rất hạn chế, phần lớn các giáo viên chỉ dự giờ chứ ít tham gia khi rút kinh nghiệm. Cũng chính vì lí do trên mà công tác dự giờ của giáo viên kém hiệu quả, giáo viên chưa thực sự ý thức tự giác trong trao đổi bài với đồng nghiệp và dần đánh mất cơ hội tham gia góp ý bài dạy cho đồng nghiệp, các đóng góp ý kiến thường chỉ tập trung vào các cán bộ chỉ đạo như Tổ trưởng hay Hiệu trưởng, Hiệu phó. Xuất phát từ những thực tế đó, mấy năm gần đây chúng tôi đã chú ý khắc phục để đưa ra những cách làm khác nhau giúp giáo viên tích cực chủ động hơn trong việc dự giờ thăm lớp. Căn cứ vào thời khoá biểu trên lớp của mỗi giáo viên, chúng tôi đã cùng với các tổ trưởng chuyên môn lên lịch dự giờ cụ thể cho mỗi giáo viên. Trước đây các giờ trống, mọi người thường không biết làm gì thì nay đã có lịch cụ thể để giáo viên đến dự giờ các đồng nghiệp. Việc làm này đã giúp giáo viên tự giác, tích cực hơn rất nhiều trong hoạt động dự giờ. Nếu như trước đây giáo viên e ngại không đến dự giờ đồng nghiệp vì làm họ mất tự nhiên thì nay giáo viên đã chủ động hơn vì có lịch cụ thể. Đây là một hoạt động theo chúng tôi là rất có hiệu quả, người dạy thì chủ động về bài dạy do đó chất lượng bài dạy sẽ cao hơn rất nhiều, còn người dự thì không phải chỉ được dự giờ một tuần 1 tiết theo quy định mà có khi được dự cả 2-3 tiết. Sau mỗi tiết dạy, cả người dạy và người dự đều rút được kinh nghiệm để chủ động hơn cho các bài sau. b. Tổ chức tốt hoạt động rút kinh nghiệm giờ dạy của giáo viên: Đây có thể nói là một hoạt động quan trọng nhất trong việc dự giờ, thăm lớp. Nắm được vai trò và ý nghĩ của hoạt động đó, chúng tôi đã chủ động giúp giáo viên thực hiện tốt nhất quyền tự chủ của mình. Khác với cách làm trước đây, giáo viên ít khi được góp ý bài dạy của đồng nghiệp hoặc có góp ý cũng rất e dè chưa mạnh dạn thì nay chúng tôi đã tạo điều kiện để giáo viên khắc phục tình trạng này bằng cách Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 13 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------cho giáo viên ghi lại những ý kiến đóng góp của mình vào phiếu dự giờ, khi sinh hoạt chuyên môn, mỗi giáo viên dựa vào phiếu đó để phát biểu ý kiến xây dựng tiết dạy. Nếu trong tiết dạy có nhiều ý kiến đóng góp trái ngược nhau thì Tổ trưởng, BGH sẽ trực tiếp thống nhất ý kiến với các giáo viên để đi đến kết luận và có thể chỉ đạo giáo viên dạy lại tiết dạy đó để mỗi giáo viên thực sự hết những thắc mắc băn khoăn về tiết dạy.Một điểm cũng rất quan trọng là chúng tôi đã chủ động đưa các giáo viên đến dự các tiết dạy cùng nhau của các giáo viên khác nhau, trên cơ sở đó giáo viên dự giờ sẽ rút kinh nghiệm qua mỗi tiết dạy và sẽ học được ở mỗi người dạy cách chủ động sáng tạo khi xử lí tình huống.Cụ thể, chúng tôi đã triển khai và thực hiện có hiệu quả các hoạt động sau: * Triển khai chuyên đề về đổi mới cách nhận xét, đánh giá tiết dạy thao giảng Năm học 2013 - 2014, chúng tôi đã áp dụng có hiệu quả chuyên đề về đổi mới cách nhận xét, đánh giá tiết dạy thao giảng mà ngành đã triển khai đầu năm học; 100% giáo viên nhà trường nắm vững các nội dung của chuyên đề, cụ thể: Quy trình của một tiết dạy thao giảng Bước 1 (Chuẩn bị bài dạy minh họa) bồi dưỡng cho giáo viên năng lực gì ? Bước 2 (Tiến hành dạy và dự giờ) bồi dưỡng cho người dự giờ năng lực gì ? Bước 3 (Suy ngẫm và chia sẻ về bài dạy) bồi dưỡng cho giáo viên năng lực gì Bước 4 (Áp dụng thực tế) bồi dưỡng cho giáo viên năng lực gì ? Cách quan sát, ghi chép - Thái độ của HS (cử chỉ, nét mặt, điệu bộ,…). - Nhận thức của HS (sản phẩm học, lời nói,...). - Mối quan hệ GV-HS, HS-HS,… - Sự tham gia của HS vào bài học. Quan sát và ghi chép: việc học của HS - Kết hợp nhìn bao quát lớp và tìm chọn HS điển hình nhất để tập trung chú ý, thu thập thông tin. - Lắng nghe câu trả lời, các ý kiến của HS. - Tìm hiểu, xem kết quả bài làm của HS. Phân tích bài học, việc học như thế nào ? Suy ngẫm - chia sẻ (4 vấn đề cơ bản): Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 14 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Thái độ của HS - Nhận thức của HS - Mối quan hệ giữa GV-HS; HS-HS - Sự tham gia của HS - Chỉ đạo các tổ chuyên môn, các giáo viên nghiên cứu suy ngẫm, nhận xét, đánh giá tiết dạy đúng nội dung của chuyên đề, đặc biệt chú ý đến 3 các vấn đề cơ bản: + Chỗ ngồi của người dự giờ phải đảm bảo tính hợp lý và có thể quan sát một cách bao quát nhất hoạt động học của học sinh. + Quan sát và ghi chép: trọng tâm hướng vào việc học của học sinh. + Suy ngẫm, chia sẻ: dành một lượng thời gian thích hợp tập trung vào 4 vấn đề cơ bản (đã nêu ở trên), dựa vào việc học, hiệu quả tiếp thu bài của học sinh để nhận xét, đánh giá tiết dạy. + Áp dụng vào thực tế những cái hay, bổ ích qua sinh hoạt chuyên môn, dự giờ thăm lớp. - Triển khai việc đổi mới đánh giá, nhận xét tiết dạy, hướng dẫn vận dụng chuyên đề trong năm học 2013-2014 đúng theo tinh thần đổi mới của chuyên đề: + Các tổ triển khai phân công thành viên trong tổ dạy thao giảng để thể nghiệm chuyên đề. + Chuyên đề đánh giá, nhận xét tiết dạy được áp dụng trong tất cả các tiết dự giờ. * Tăng cường tổ chức các hình thức dự giờ thăm lớp nâng cao kĩ năng nghề nghiệp cho mỗi giáo viên. * Dự giờ hội giảng: Là hoạt động sư phạm mang tính tập thể GV trong trường. - Qua hội giảng GV củng cố kiến thức các bước lên lớp mỗi môn, mỗi phân môn. - Qua hội giảng GV học tập kinh nghiệm sư phạm: tri thức, phương pháp, phong thái sư phạm, từ đó điều chỉnh hoạt động dạy học của mình mỗi ngày một vững vàng về tri thức nhuần nhuyễn về phương pháp hơn. Thông qua việc dự giờ hội giảng, BGH chỉ đạo các tổ tổ chức chuyên đề đánh giá những ưu điểm, những tồn tại trong hoạt động chuyên môn của một đợt hội giảng như vậy thúc đẩy sự sáng tạo, sự đột phá, sự đổi mới trong việc linh hoạt sử dụng các Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 15 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------phương pháp dạy học. Khích lệ được những GV có nhiều cố gắng trong chuyên môn, từ đó tạo lên phong trào thi đua dạy tốt học tốt. * Dự giờ chuyên đề: Là hoạt động sư phạm cấp trường hoặc cấp tổ nhằm đi đến thống nhất các bước lên lớp, hay tháo gỡ một dạng bài lí thuyết hoặc thực hành nào đó khó dạy. - Qua dự giờ chuyên đề GV nắm bắt được tiến trình, phương pháp dạy học của một dạng bài nào đó - Qua hoạt động chuyên đề đẩy mạnh hoạt động tổ chuyên môn - Qua dự giờ chuyên đề tháo gỡ những khó khăn chuyên môn cấp khối tổ gặp phải, làm chỗ dựa vững chắc cho GV mới ra nghề học tập chuyên môn. Thông qua dự giờ chuyên đề thúc đẩy hoạt động chuyên môn bằng việc thực hiện đúng tiến trình lên lớp, GV trao đổi những kinh nghiệm dạy học, việc làm đó tôn vinh những nhà giáo có nhiều kinh nghiệm và thúc đẩy việc dạy học và việc đúc rút kinh nghiệm trong dạy học. *Dự giờ có sử dụng công nghệ thông tin: là hoạt động sư phạm ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. - Những tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin khai thác được nhiều hình ảnh sống động vào bài giảng làm cho bài giảng sinh động HS tiếp thu bằng cả kênh hình và kênh chữ tốt hơn. - Đối với GV tiết dạy nhẹ nhàng mà hiệu quả hơn. - Đối với BGH nhà trường đã mở ra cho GV một sân làm việc tri thức mà cập nhật được nhiều thông tin. Để đẩy mạnh hoạt động chuyên môn trong nhà trường có ứng dụng công nghệ thôn tin chúng tôi làm từng bước như sau: Bước 1: Khuyến khích GV dạy học và soạn giảng có ứng dụng công nghệ thông tin, có thể lúc đầu là những tiết dạy trong hội giảng được sự hỗ trợ của những CBGV có tay nghề vi tính tốt. Bước 2: Nhân điển hình bằng việc tuyên dương những tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin, tuyên dương những GV đi đầu trong việc tiếp cận công nghệ thông tin. Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 16 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------Bước 3: Trong hội giảng hoặc dự giờ toàn diện việc đánh giá của CBQL có cộng điểm ưu tiên. * Dự giờ song song: là việc dự cùng một tiết nhưng dự hai GV khác nhau. So sánh được cùng một nội dung kiến thức: mỗi GV vận dụng phương pháp dạy học, cách thức tổ chức khác nhau...nên hiệu quả giờ dạy khác nhau.Tìm được những sáng tạo của mỗi GV để tháo gỡ kiến thức nội dung bài giảng. Thông qua việc dự giờ: cho người dạy tiết 1cùng dự để rút kinh nghiệm cho việc dạy của mình và bổ sung cho đồng nghiệp.GV dạy tiết thứ nhất học được ở GV dạy tiết sau những vấn đề gì? Người dạy tiết thứ nhất bổ sung cho người dạy ở tiết dạy sau những vấn đề gì? Thông qua việc làm đó mỗi GV thấy rõ nhất điểm mạnh của mình để phát huy, để tự khẳng định mình và điểm hạn chế của mình của đồng nghiệp để rút kinh nghiệm cho tiết dạy sau tốt hơn. c. Tổ chức tốt việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lí và dạy học. - Công việc xếp loại, thống kê kết quả học tập của học sinh. Cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác các kết quả đó cho tổ chuyên môn dựa vào các phần mềm; - Nhập điểm; xếp loại học lực của học sinh; kết quả lên lớp, thi lại, ở lại; chương trình in giấy khen; - Thống kê kết quả kịp thời ngay khi giáo viên nhập điểm các bài kiểm tra. Nội dung thống kê theo từng giáo viên, từng khối lớp và toàn trường. Ngay sau khi nhập xong, cung cấp các bảng thống kê này cho tổ chuyên môn để phục vụ cho việc sinh hoạt tổ. 3. Đổi mới phương pháp đánh giá xếp loại thi đua giáo viên hàng tháng, học kì, năm học một cách hiệu quả. 3.1. Chỉ đạo, tổ chức các tổ chuyên môn duy trì tốt nề nếp đánh giá, xếp loại các thành viên hàng tháng, hàng kì theo hiệu quả lao động. Để thực hiện công tác đánh giá xếp loại giáo viên hàng tháng một cách hiệu quả, Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo tổ chuyên môn làm tốt các khâu sau: - Vào đầu năm học Ban giám hiệu tổ chức cho các tổ chuyên môn bàn bạc thảo luận và thống nhất các nội dung đánh giá giáo viên theo từng tháng, sau đó ban giám hiệu công bố trước Hội nghị công chức đầu năm. Nội dung đánh giá mỗi giáo viên được xây dựng trên 4 tiêu chí lớn sau: Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 17 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------Đối với giáo viên làm chủ nhiệm lớp được đánh giá trên các nội dung: a. Công tác chủ nhiệm; b. Thực hiện quy chế chuyên môn; c. Chất lượng giảng dạy; d. Các hoạt động khác. Biểu điểm đánh giá như sau: 1. Công tác chủ nhiệm lớp: điểm tối đa: 25 điểm. - Duy trì sĩ số 100%, học sinh nghỉ học phải có lý do chính đáng và có giấy xin phép: 4 điểm. - Thực hiện tốt sinh hoạt 15 phút đầu buổi theo quy định của Đội: 4 điểm. - Thực hiện tốt việc mặc đồng phục các ngày trong tuần: 4 điểm. - Thực hiện tốt vệ sinh trường lớp, vệ sinh cá nhân theo quy định: 4 điểm. - Tham gia các hoạt động tập thể do trường, Đội tổ chức và quy định: 4 điểm. - Chăm sóc bồn hoa cây cảnh của lớp được phân công: 5 điểm. 2. Thực hiện quy chế chuyên môn: 25 điểm. - Ngày công, giờ công đảm bảo 100% hoặc nghỉ 3 buổi có lý do chính đáng: 5 điểm. - Hồ sơ giáo viên (bao gồm hồ sơ chuyên môn và hồ sơ bồi dưỡng thường xuyên) đầy đủ theo quy định, nội dung tốt: 10 điểm. - Thực hiện tốt các quy định về chuyên môn: 10 điểm. 3. Chất lượng giảng dạy: 45 điểm. - Kết quả khảo sát hàng tháng của 2 môn Tiếng Việt, Toán (đề của Ban giám hiệu, khối chấm chung lấy kết quả): Chất lượng đại trà theo quy định: 20 điểm Chất lượng khá - giỏi: 15 điểm. - Chất lượng khảo sát Vở sạch - chữ đẹp: 10 điểm. - Chất lượng kiểm tra định kỳ các đợt trong năm học là một số liệu để tổ chuyên môn và ban giám hiệu đánh giá chất lượng của lớp vào cuối học kỳ I và cuối năm học. 4. Các hoạt động khác: 5 điểm. Giáo viên và học sinh do giáo viên phụ trách tham gia tốt các hoạt động xã hội do các cấp phát động trong tháng: 5 điểm. 10.2. Đối với giáo viên dạy môn đặc thù, không làm chủ nhiệm lớp được đánh giá trên các nội dung: Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 18 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------a. Kỷ luật lao động. b. Thực hiện quy chế chuyên môn. c. Chất lượng giảng dạy. d. Các hoạt động khác. Biểu điểm đánh giá như sau: 1. Ngày công, giờ công, kỷ luật lao động: 5 điểm. - Giáo viên nghỉ không quá 2 buổi/tháng, có lý do chính đáng, trong quá trình giảng dạy không có hiện tượng bỏ tiết, chậm giờ: tối đa 5 điểm. 2. Quy chế chuyên môn: 25 điểm. - Thực hiện chương trình đúng tiến độ, nếu chậm chương trình có lý do chính đáng (do mưa lũ, nghỉ lễ, ...) thì phải có kế hoạch bù chương trình kịp thời: tối đa 5 điểm. - Hồ sơ giáo viên đủ số lượng theo quy định, đảm bảo chất lượng tốt, soạn bài chu đáo phục vụ thiết thực cho dạy trên lớp, đánh giá học sinh đúng theo Thông tư số 32/2009/TT-BGDĐT ngày 27 tháng 10 năm 2009 của Bộ giáo dục - Đào tạo quy định, chấm, chữa bài kịp thời: tối đa 10 điểm. - Thực hiện đầy đủ các quy chế chuyên môn khác: tối đa 10 điểm. 3. Chất lượng giảng dạy: 50 điểm. - Chất lượng đại trà đạt tỉ lệ 95% trở lên: 20 điểm. - Chất lượng khá - giỏi đạt tỉ lệ 40% trở lên: 15 điểm. - Giảng dạy đúng phương pháp, đặc trưng môn học đã chuyên đề: Tốt: 9 -10 điểm; Khá: 7 - 8 điểm; Trung bình: 5 - 6 điểm; Đạt yêu cầu: 0 điểm. Kĩ năng thực hành của học sinh qua khảo sát của Ban giám hiệu: 90% học sinh thực hành tốt kĩ năng theo yêu cầu bài học: 10 điểm. Cứ giảm 10% trừ 1 điểm, chất lượng đạt dưới 50% khôngcho điểm. 4. Hoạt động khác: 20 điểm. - Thực hiện đầy đủ, có hiệu quả các công tác được Ban giám hiệu giao trực tiếp: tối đa 10 điểm. - Tham gia đầy đủ có chất lượng các hoạt động xã hội: tối đa 10 điểm. Các nội dung trên được cụ thể hoá bằng một bản đánh giá hiệu quả công tác tháng (giáo viên dạy đặc thù và giáo viên không chủ nhiệm lớp có bản đánh giá hiệu quả công tác tháng khác với giáo viên chủ nhiệm lớp). Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 19 ------------------------------------------------------- Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường tiểu học -----------------------------------------------------------------------------------------------------Để việc đánh giá hiệu quả công tác của giáo viên hàng tháng đảm bảo vận hành có hiệu quả, thúc đẩy được phong trào thi đua trong đơn vị, Ban giám hiệu nhà trường xác định phải lấy hoạt động đánh giá của tổ chuyên môn làm hạt nhân nòng cốt. Ban giám hiệu nhà trường giao trách nhiệm cho các dồng chí tổ trưởng chuyên môn chịu trách nhiệm theo dõi việc thực hiện quy chế chuyên môn của các giáo viên, kiểm định chất lượng giảng dạy hàng tháng của các giáo viên, kiểm định chất lượng giảng dạy hàng tháng của giáo viên trong tổ của mình. Cuối mỗi tháng tổ trưởng chuyên môn tập hợp bản đánh giá hiệu quả công tác tháng của mỗi giáo viên trong tổ, trên cơ sở các số liệu theo dõi của tổ, tổ trưởng tiến hành sinh hoạt tổ để đánh giá hiệu quả hoạt động của các thành viên trong tổ. Gửi kết quả đánh giá của tổ về Ban giám hiệu nhà trường để Ban giám hiệu nhà trường thẩm định lần cuối. Việc duy trì đánh giá hiệu quả công tác của mỗi giáo viên theo quy trình cá nhân tự đánh giá, tổ chuyên môn đánh giá (đây là khâu cơ bản), Ban giám hiệu thẩm định đã thúc đẩy được ý thức tự giác lao động của các thành viên trong đơn vị. Vì thế chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn về nội dung đánh giá xếp loại thi đua giáo viên hàng tháng cũng đảm bảo thực chất, hiệu quả hơn. Và đây cũng là minh chứng để làm căn cứ đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cuối năm học. 3.2. Tham gia sinh hoạt cùng tổ chuyên môn và đánh giá sinh hoạt tổ chuyên môn hàng tháng, hàng kì. Mỗi tháng chúng tôi tham gia sinh hoạt cùng một tổ chuyên môn một lần. Khi tham gia sinh hoạt BGH chúng tôi đóng vai trò là thành viên chứ không phải cán bộ quản lí đến giám sát để tạo không khí bình đẳng, dân chủ, thân thiện trong buổi sinh hoạt, không áp đặt ý kiến của mình, không đánh giá ý kiến của người khác, lắng nghe ý kiến của mọi thành viên với thái độ trân trọng. Tôi cũng nhận một phần việc như chuẩn bị tài liệu, báo cáo, phân tích hoặc làm rõ một số điểm mới đối với những văn bản chỉ đạo hoặc những thuật ngữ khó hiểu, hỗ trợ giáo viên khi cần thiết. Trong quá trình dự sinh hoạt, tôi ghi chép các nội dung chính, hoặc những vấn đề mà giáo viên còn vướng mắc. Từ những thông tin thu thập được sau mỗi lần dự sinh hoạt cùng các tổ, tôi chỉ đạo, góp ý cho tổ trưởng cần bổ sung những nội dung nào giáo viên còn yếu, phát huy thế mạnh, năng lực sở trưởng của giáo viên nào để có thể nghiên cứu sâu hơn. Trần Thị Nhật - Trường Tiểu học Sơn Tây - Hương Sơn - Hà Tĩnh ------------------------------------------------------------- 20 -------------------------------------------------------