Tài liệu Quan niệm của khổng tử về đạo hiếu và ý nghĩa của nó đối với xây dựng đạo hiếu ở việt nam hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ******* DƢƠNG THỊ THƢƠNG QUAN NIỆM CỦA KHỔNG TỬ VỀ ĐẠO HIẾU VÀ Ý NGHĨA CỦA NÓ ĐỐI VỚI ĐẠO HIẾU CỦA CON NGƢỜI VIỆT NAM HIỆN NAY Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Triết học HÀ NỘI – 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN DƢƠNG THỊ THƢƠNG QUAN NIỆM CỦA KHỔNG TỬ VỀ ĐẠO HIẾU VÀ Ý NGHĨA CỦA NÓ ĐỐI VỚI ĐẠO HIẾU CỦA CON NGƢỜI VIỆT NAM HIỆN NAY Chuyên ngành : Triết học Mã số : 60 22 03 01 Giảng viên hướng dẫn : TS. Nguyễn Thị Lan Chủ tịch hội đồng Giảng viên hƣớng dẫn PGS.TS Nguyễn Thúy Vân HÀ NỘI – 2016 TS. Nguyễn Thị Lan CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Lan. Các nhận định, giả thuyết, kết luận nêu ra trong luận văn là kết quả nghiên cứu nghiêm túc, độc lập của bản thân trên cơ sở tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu khoa học đã được công bố. Hà Nội, ngày 30 tháng 12 năm 2016 Học viên Dƣơng Thị Thƣơng i LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ tình cảm quý trọng và tri ân chân thành và sâu sắc nhất tới TS. Nguyễn Thị Lan là tấm gương nghiên cứu khoa học mẫu mực, là cán bộ hướng dẫn khoa học đã trực tiếp chỉ bảo tận tình, hướng dẫn và động viên giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thiện luận văn này. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô đang công tác trong trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội, đặc biệt là các thầy cô trong Khoa Triết học đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, chia sẻ, động viên, có những ý kiến khoa học quý báu trong suốt thời gian tôi học tập tại Khoa và để tôi có thể hoàn thành luận văn này. Cuối cùng, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè đã luôn ủng hộ và giúp đỡ để tôi thực hiện tốt luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 30 tháng 12 năm 2016 Học viên Dƣơng Thị Thƣơng ii MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1.Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2.Tình hình nghiên cứu ..................................................................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ............................................................ 8 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................ 8 5.Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu .................................................. 9 6. Đóng góp của luận văn.................................................................................. 9 7. Kết cấu luận văn ............................................................................................ 9 CHƢƠNG 1: QUAN NIỆM CỦA KHỔNG TỬ VỀ ĐẠO HIẾU............... 10 1.1 Những điều kiện và tiền đề cơ bản cho sự ra đời quan niệm của của Khổng Tử về đạo hiếu ..................................................................................... 10 1.1.1. Những điều kiện cho sự ra đời của quan niệm của Khổng Tử về đạo Hiếu . 10 1.1.2. Tiền đề cho sự ra đời của quan niệm của Khổng Tử về đạo Hiếu ......... 14 1.1.3. Khổng Tử và những tư tưởng cơ bản của ông ....................................... 18 1.2. Những nội dung cơ bản trong quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu27 1.2.1. Quan niệm về đạo Hiếu ........................................................................... 27 1.2.2. Nội dung đạo Hiếu trong tư tưởng của Khổng Tử ................................. 30 1.3. Giá trị và hạn chế trong quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu ........ 43 CHƢƠNG 2: Ý NGHĨA QUAN NIỆM CỦA KHỔNG TỬ VỀ ĐẠO HIẾU ĐỐI VỚI ĐẠO HIẾU CON NGƢỜI VIỆT NAM HIỆN NAY ....... 51 2.1. Thực trạng giáo dục đạo hiếu ở Việt Nam hiện nay ............................ 51 2.2. Một số giải pháp giáo dục đạo Hiếu ở Việt Nam hiện nay .................. 56 2.3. Ý nghĩa quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu đối với giáo dục đạo hiếu ở Việt Nam hiện nay ............................................................................... 67 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 83 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 86 iii MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế hiện nay, cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn, một mặt vừa phải chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, mặt khác vừa phải bảo tồn và phát triển những giá trị văn hóa truyền thống. Giá trị văn hóa truyền thống luôn là hệ chuẩn nhận diện sức sống nội tại cũng như tương lai phát triển của mỗi dân tộc. Do đó, việc nghiên cứu làm rõ vai trò của các giá trị truyền thống với tư cách là ngọn nguồn hình thành nên bản sắc văn hóa là việc làm có ý nghĩa thiết thực đối với đất nước ta hiện nay. Sự tiến bộ của đạo đức là do những giá trị đạo đức trong lịch sử phát triển của nó tạo thành. Trong các học thuyết về đạo đức, có học thuyết chỉ có giá trị thúc đẩy tiến bộ xã hội ở một thời điểm nhất định nào đó, nhưng cũng có những học thuyết đạo đức có thể có giá trị lâu dài đối với sự phát triển xã hội. Nho giáo đã từng là hệ tư tưởng thống trị, là bộ phận chủ yếu trong kiến trúc thượng tầng của chế độ chính trị Trung Quốc trong thời gian khá dài, nó cũng có ảnh hưởng to lớn đến sự hình thành các giá trị văn hóa truyền thống một số nước ở phương Đông, trong đó có Việt Nam. Ngày nay, Nho giáo nói chung, học thuyết đạo đức của nó nói riêng vẫn đang tiếp tục tác động đến nhiều lĩnh vực đời sống tinh thần ở những quốc gia này. Do đó, vấn đề đặt ra là cần kế thừa, phát huy những giá trị nào và phải khắc phục những hạn chế nào của Nho giáo cho phù hợp với xu thế hội nhập và toàn cầu hóa hiện nay, đồng thời thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội. Vấn đề xây dựng đạo đức mới ở nước ta hiện nay đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, bởi lẽ, “hiện đại hóa” đã góp phần đưa nước ta có sự tiến bộ cao hơn về khoa học kỹ thuật, công nghệ và phát triển kinh tế.Nhưng nó cũng đặt ra những thách thức đối với đời sống văn hóa và đời sống tinh thần. Sự 1 suy thoái đạo đức, sự tan rã của các gia đình, tội phạm, bạo lực, trộm cắp, tệ nạn xã hội…đang làm cho con người cảm thấy hụt hẫng, bất an và xã hội rối loạn. Việt Nam hiện nay đang đối mặt với những thách thức về suy thoái đạo đức, việc trở lại nghiên cứu những giá trị đạo đức căn bản như đạo hiếu nhằm giáo dục ý thức trách nhiệm của con người cũng như xây dựng đạo đức mới cho con người càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Vì vậy, tác giả chọn đề tài “Quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu và ý nghĩa của nó đối với đạo hiếu của con người Việt Nam hiện nay” làm đề tài luận văn thạc sỹ triết học của mình nhằm góp phần làm rõ quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu, những giá trị và hạn chế trong quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu, đồng thời đề xuất một số giải pháp phát huy giá trị và khắc phục hạn chế trong quan điểm của Khổng Tử về đạo Hiếu đối với quá trình xây dựng đạo hiếu nói riêng và xây dựng các mối quan hệ xã hội nói chung ở Việt Nam hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu Lịch sử hình thành, phát triển của Nho giáo với nội dung, tính chất và vai trò lịch sử của nó luôn là đề tài hấp dẫn đối với giới nghiên cứu lý luận. Dường như mỗi một bước tiến mới của lịch sử thì từng vấn đề trong nội dung của Nho giáo, đặc biệt là vấn đề đạo đức lại được đề cập, xem xét lại và được đánh giá một cách đầy đủ hơn, đúng đắn hơn. Có thể nói, một học thuyết ra đời cách đây hơn 2.500 năm đã được sự kiểm chứng của thời gian thì giá trị của nó về mặt lý luận và thực tiễn là điều chúng ta không dễ bỏ qua. Do vậy trong thời gian gần đây, đã có những công trình nghiên cứu khoa học, đề tài chuyên khảo, các bài viết trên các tạp chí chuyên ngành đã bàn luận và đánh giá sự ảnh hưởng của Nho giáo đối với xã hội và con người trong lịch sử và hiện nay. Nghiên cứu về Nho giáo nói chung và quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu nói riêng đã có nhiều công trình khoa học đề cập từ nhiều góc độ tiếp 2 cận, với những nội dung và phạm vi nghiên cứu khác nhau, có thể khái quát một số kết quả nghiên cứu ở những công trình nghiên cứu tiêu biểu sau đây: Nho giáo là học thuyết ra đời từ thời kỳ cổ đại ở Trung Quốc. Sự tồn tại, hưng vong và những nội dung cơ bản của Nho giáo đã nhận được sự quan tâm rộng khắp của giới nghiên cứu ở Trung Quốc, Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới. Nghiên cứu về đạo đức Nho giáo nói chung vì thế cũng không tách bạch một cách siêu hình với việc nghiên cứu các nội dung của Nho giáo. Vì vậy, một sự khảo sát, đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài chỉ là phác những nét cơ bản thông qua những công trình nghiên cứu có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp để từ đó chúng tôi có thể đi sâu nghiên cứu và đạt được những kết quả nhất định. Luận bàn về sự hình thành và phát triển của Nho giáo đầu tiên phải kể đến tác phẩm “Nho giáo” của Trần Trọng Kim.Trong tác phẩm này, tác giả đã phân tích cơ sở, nền tảng mà từ đó Nho Giáo hình thành.Tác phẩm được trình bày rất công phu, hệ thống các chương mục và được ví như “vẽ cái bản đồ của Nho giáo”, Cho đến nay, bộ Nho giáo của Trần Trọng Kim sau nhiều lần tái bản vẫn là cuốn sách kinh điển cho những ai muốn tìm hiểu cổ học để “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ” và để “tri kỷ tri bỉ”. Trong phần hình nhi hạ học – phần thiết thực ở đời, Trần Trọng Kim đã chia thành các tiết mục để khảo cứu, với mục Sự giáo hóa của Khổng giáo, cách lập giáo của Khổng Tử, tác giả đề cập đến vấn đề đạo hiếu, ông khẳng định “Khổng giáo lấy hiếu đễ và lễ nhạc làm cái nền giáo hóa, bỏ những điều ấy đi thì bỏ hết cả sự giáo hóa của Khổng giáo...trong sự giáo hóa Khổng giáo lấy hiếu đễ làm nết trọng.” [44;tr.105].Mặc dù đề cập đến nội dung liên quan đến vấn đề đạo hiếu không nhiều nhưng qua đó cho thấy tác giả đặt vấn đề hiếu, đạo hiếu có một vị trí vô cùng quan trọng trong sự giáo hóa của Khổng giáo nói riêng và Nho giáo nói chung. 3 Bàn về đạo đức Nho giáo, Quang Đạm trong “Nhogiáo xưa và nay” đã khẳng định rằng, Khổng Khâu và các đồ đệ trực tiếp hoặc gián tiếp của “Phu Tử” dành công phu nhiều nhất vào sự giảng dạy trau dồi các đức hiếu đễ, đức nhân và đức lễ. Nhà nghiên cứu Quang Đạm đã từ nhiều luận điểm trong Ngũ Kinh, Tứ Thư…và nhiều tài liệu diễn giải của những danh nho về sau để nêu lên mấy nguyên lý lớn nhất của chữ hiếu: sự thân và thủ thân gắn liền với nhau; suốt đời thiện kế, thiện thuật; dương danh hiển thân, cách báo hiếu tốt nhất [22tr.178] Trong xã hội Trung Hoa truyền thống, đạo Hiếu là một vấn đề văn hóa trọng đại, điều này được thể hiện trong tác phẩm “Chữ hiếu trong nền văn hoá Trung Hoa” của Tiêu Quần Trung.Ông khẳng định: “Bản thân hiếu đạo là đạo đức giao tế điều hòa quan hệ cha con, họ tộc. Hiếu đạo là một cử chỉ thân tình tự nhiên, song cũng lại là công cụ giáo dục nghĩa vụ con người.Hiếu đạo không trực tiếp thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, song nó có tác dụng làm cho gia đình và xã hội ổn định, như vậy là đã gián tiếp làm cho xã hội phát triển” [68; tr.373].Nhìnchung, những nhìn nhận và đánh giá của Tiêu Quần Trung là khá sâu sắc. Tuy nhiên, có thể do nghiên cứu từ góc độ của văn hóa nên về tính chất là mang tính triết học trong tác phẩm còn mờ nhạt. Chưa thấy Tiêu Quần Trung phân tích về cơ sở tồn tại xã hội, cái mà trên đó văn hóa hiếu đạo nảy sinh và phản ánh. Đây là khu vực có thể tiếp tục bổ sung, mở rộng khai thác và nghiên cứu ở một cấp độ chi tiết hơn. Tác giả Vũ Khiêu, với tác phẩm “Đạo đức Nho giáo” đã trình bày kết cấu tác phẩm bằng sự sưu tầm và ghi lại những câu nói của Nho giáo, chủ yếu là của Khổng Tử và Mạnh Tử và chủ yếu là rút ra từ bộ Tứ Thư, nội dung chính là đạo đức. Theo đó, đạo đức là nội dung cơ bản và bao trùm nhất trong Nho giáo và thể hiện ở mọi lĩnh vực của con người và xã hội.Từ đó giúp cho người nghiên cứu cũng như bạn đọc có thể dễ dàng tiếp cận với đạo đức Nho 4 giáo. Nhưng ở đây tác giả mới đề cập đến đạo đức Nho giáo nói chung, chưa tập trung vào vấn đề đạo hiếu, công trình nghiên cứu của Vũ Khiêu là tài liệu tham khảo quý báu cho luận văn của tác giả. Trong cuốn “Tập bài giảng đạo đức học”, tác giả Phạm Văn Chung đã làm sáng tỏ và cụ thể hơn về lịch sử, lý luận và thực tiễn những vấn đề đạo đức. Đặc biệt là trong bài “Nhân hay tình yêu thương”, mặc dù chỉ là hướng đến chứ chưa phải là tổng kết lý luận về “tình yêu thương” - một trong những nội dung về đời sống đạo đức, chưa thể hiện thật rõ đạo hiếu, nhưng phần nào tác phẩm đã cung cấp phương pháp nghiên cứu, cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu luận văn. Trần Thị Lan Hương trong luận án tiến sĩ “Đạo đức trung hiếu và ý nghĩa của nó đối với việc giáo dục ý thức trách nhiệm ở Việt Nam hiện nay” đã phân tích nội dung cơ bản của đạo đức trung, hiếu trong lịch sử Nho giáo với tiến trình tồn tại luôn chịu ảnh hưởng của điều kiện lịch sử cụ thể và tác động của các nhân tố chủ quan, khách quan khác nhau. Điều này khiến cho Nho giáo nói chung và đạo đức trung, hiếu của nó nói riêng trải qua từng thời kỳ đều có những biến đổi nhất định.Với thời lượng một chương, tác giả đã trình bày được nội dung cơ bản đạo đức trung, hiếu trong trong tiến trình lịch sử Nho giáo.Song, trong công trình này, tác giả không bàn trực tiếp vấn đề quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu. Do đó cần có sự tập trung nghiên cứu chuyên sâu, so sánh để làm rõ sự tương đồng cũng như khác biệt trong quan niệm về đạo hiếu của Khổng Tử nói riêng và của Nho giáo nói chung. Nguyễn Thị Thọ trong bài viết “Từ đạo hiếu truyền thống, đến đạo hiếu ngày nay” khi phân tích vấn đề “hiếu” được hình thành từ xa xưa, gắn liền với phong tục thờ cúng tổ tiên, về sau được Nho giáo phát triển và thể chế hóa thành chuẩn mực đạo đức, về cơ bản, nội dung phạm trù hiếu mang ý nghĩa tích cực, đó là bổn phận làm con phải có hiếu với cha mẹ. Người Việt Nam 5 chịu nhiều ảnh hưởng của Nho giáo song đạo hiếu ở Việt Nam vẫn có những nét sắc riêng, không hà khắc và cứng nhắc như trong quan niệm của Nho giáo” [64; tr.17].Tác giả đã nêu lên những điểm lớn có thể kế thừa, phát huy từ “đạo hiếu truyền thống của dân tộc được kế thừa và nâng cao trong tư tưởng và nhân cách Hồ Chí Minh, ở Người phạm trù hiếu mang tính cách mạng và trong điều kiện hiện nay chúng ta cần tiếp tục khẳng định và nâng cao vai trò chữ hiếu trong gia đình cũng như ngoài xã hội” cho thấy điều này càng có ý nghĩa hơn trong việc xây dựng và hoàn thiện đạo đức con người Việt Nam hiện nay. Cao Vọng Chi trong tác phẩm “Đạo hiếu trong Nho gia” đã chỉ ra cơ sở của hệ tư tưởng, những lời răn dạy về chữ hiếu, đối với nhiều đối tượng xã hội khác nhau cũng như ảnh hưởng, tác động của đạo Hiếu trong Nho gia đối với đời sống tinh thần. Trong bài “Bảo tồn và phát huy giá trị đạo Hiếu trong gia đình truyền thống”, tác giả Trần Đăng Sinh đã chỉ rõ “cái hồn cốt của văn hóa đạo đức trong gia đình truyền thống là đạo Hiếu. Đó là giá trị văn hóa đạo đức rất căn bản của văn hóa gia đình mà chúng ta cần kế thừa và phát huy trong xã hội hiện đại”[60;tr.14]. Bài viết còn đưa ra các biện pháp giáo dục đạo hiếu trong đó cần phải kết hợp giáo dục giữa gia đình và nhà trường, chính là góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa đạo đức gia đình truyền thống trong tiến trình hội nhập và phát triển bền vững của đất nước ta hiện nay. Trong “Chữ hiếu trong Nho giáo và ảnh hưởng của nó đến pháp luật Việt Nam xưa và nay”, tác giả Ngô Thị Minh Hằng khẳng định rằng, “Theo Nho giáo, hiếu là một khái niệm đạo đức nền tảng, là cái gốc của mọi vấn đề về đạo đức, chính trị”. Chịu ảnh hưởng sâu sắc của ý thức hệ Nho giáo “Trong xã hội phong kiến Việt Nam luôn lấy “hiếu” làm chuẩn mực trong xã hội, làm tiêu chuẩn rèn luyện và đánh giá nhân cách con người, lấy hiếu để 6 buộc người với người. Tuy tác giả không đi sâu luận giải vấn đề này nhưng cách đặt vấn đề này cho thấy đạo hiếu của Nho giáo nói chung và quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu nói riêng đã trở thành những đạo lý thấm dần vào đời sống tinh thần người dân, giúp hình thành nên một phần nhân cách, đạo đức của người Việt Nam hiện nay. “Chúng ta hãy mời phu tử rời đàn tế, hạ phàm tâm tình trò chuyện” giữa Hồ Văn Phi và Khổng Tử được trình bày dưới dạng đàm thoại trong “Đàm đạo với Khổng Tử”, Hồ Văn Phi phân tích về đạo hiếu trong thiên bàn về người đó là: giữ gìn da tóc là hiếu đầu tiên; lập thân nên danh, điểm cuối của hiếu;chứa được cả trời cả đất mới là hiếu lớn;ý nghĩa thời đại của chữ hiếu”. Hồ văn Phi khẳng định “qua việc mạn đàm với ngài, vãn bối mới hiểu được nhiều ý nghĩa mới của đạo hiếu”[56; tr.146].Đó là biến tình yêu riêng thành một tình cảm rộng lớn hơn, việc đó có ý nghĩa rất lớn trong xây dựng một nền văn minh tinh thần ngày nay.Đạo hiếu còn có tác dụng lớn đến sức mạnh và tình đoàn kết gắn bó của dân tộc Trung Hoa. Những phân tích về đạo hiếu và ý nghĩa của nó mà tác giả đã trình bày càng làm phong phú nguồn tài liệu và căn cứ lý luận cho đề tài luận văn. Với việc quan tâm giáo dục đạo đức mới cho sinh viên - đạo đức xã hội chủ nghĩa, tác giả Nguyễn Thị Thủy trong bài viết “Vấn đề giáo dục đạo đức mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay” phân tích “việc giáo dục đạo đức cho sinh viên hiện nay, trong những giá trị đạo đức truyền thống, thì giá trị chuẩn mực của đạo đức cách mạng chung và cơ bản của con người Việt Nam trong thời đại mới. Đó là: Trung với nước, hiếu với dân” [55; tr.32]. Tuy có đề cập tới vấn đề đạo hiếu và là giá trị đạo đức căn bản trong phương pháp giáo dục đạo đức cho sinh viên, song chưa thấy tác giả lý giải cơ sở xã hội nào đưa đến việc hình thành đạo hiếu và tại sao đó lại là phương pháp giáo dục có hiệu quả để từ đó hình thành đạo đức cho con người Việt Nam hiện nay. 7 Tóm lại, trong các công trình nghiên cứu có liên quan trực tiếp và gián tiếp tới quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu đã được các tác giả đề cập ở các tầng bậc khác nhau.Tuy nhiên, đi sâu vào đề tài đạo hiếu của khổng Tử nói riêng thì có lẽ, chưa có công trình nào nghiên cứu cụ thể. Trên cơ sở kế thừa có chọn lọc thành tựu nghiên cứu của các học giả đi trước, luận văn tập trung khai thác trên bình diện triết học một cách hệ thống, chi tiết vấn đề “Quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu và ý nghĩa của nó đối với đạo hiếu củacon người Việt Nam hiện nay”. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn Mục đích Luận văn nghiên cứu làm rõ quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu và ý nghĩa của nó đối với đạo hiếu của con người Việt Nam hiện nay. Nhiệm vụ - Phân tích cơ sở hình thành quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu. - Làm rõ những nội dung cơ bản trong quan niệm của Khổng tử về đạo hiếu. - Chỉ ra ý nghĩa trong quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu đối với đạo hiếu của con người Việt Nam hiện nay. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu Quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu và ý nghĩa của nó đối với đạo hiếu của con người Việt Nam hiện nay Phạm vi nghiên cứu Đạo hiếu con người Việt Nam hiện nay là một vấn đề lớn.Vì vậy, trong phạm vi của luận văn thạc sĩ, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu Quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu và ý nghĩa của nó đối với giáo dục đạo hiếu ở Việt Nam hiện nay. Những giá trị có thể kế thừa, phát huy và những hạn chế cần 8 khắc phục trong quan niệm của Khổng Tử về đạo hiếu trong quá trình giáo dục đạo hiếu ở Việt Nam hiện nay. 5.Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu Cơ sở lý luận Cơ sở lý luận của luận văn là quan điểm của Chủ nghĩa Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về con người, đạo đức, xã hội. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn dựa trên cơ sở phương pháp luận của triết học Mác-Lênin; phương pháp kết hợp giữa lôgic và lịch sử của khoa học lịch sử triết học; các phương pháp khác như: phân tích, tổng hợp, quy nạp, diễn dịch, so sánh… 6. Đóng góp của luận văn Về mặt lý luận: Luận văn góp phần làm rõ những nội dung căn bản trong quan niệm của Khổng Tử đạo hiếu, đồng thời chỉ ra ý nghĩa của quan niệm đó đối với đạo hiếu của con người Việt Nam hiện nay. Về mặt thực tiễn: Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu giảng dạy và học tập môn lịch sử triết học phương Đông. 7. Kết cấu luận văn Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, Nội dung của luận văn gồm 2 chương với 5tiết. 9