Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Quản lý nhà nước về môi trường nước từ thực tiễn tỉnh hòa bình...

Tài liệu Quản lý nhà nước về môi trường nước từ thực tiễn tỉnh hòa bình

.PDF
88
559
146

Mô tả:

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM THỊ THANH HÀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ MÔI TRƢỜNG NƢỚC TỪ THỰC TIỄN TỈNH HÒA BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Hà Nội, 2018 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM THỊ THANH HÀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ MÔI TRƢỜNG NƢỚC TỪ THỰC TIỄN TỈNH HÒA BÌNH Ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 8.38.01.02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM HỮU NGHỊ Hà Nội, 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học, độc lập của tôi; các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng năm 2018 TÁC GIẢ LUẬN VĂN PHẠM THỊ THANH HÀ MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ MÔI TRƢỜNG NƢỚC ............................................................................ 5 1.1.Khái niệm và đặc điểm của môi trường nước ............................................. 5 1.2. Khái niệm, đặc điểm và các nguyên tắc của quản lý nhà nước về môi trường nước ....................................................................................................... 8 1.3 Nội dung và phương pháp quản lý nhà nước về môi trường nước ......... 10 1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý môi trường nước............................... 19 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ MÔI TRƢỜNG NƢỚC TẠI TỈNH HÒA BÌNH ................................................. 23 2.1.Thực trạng cơ sở pháp lý về quản lý môi trường nước tại tỉnh Hòa Bình .... 23 2.2. Đánh giá chung về quản lý nhà nước đối với môi trường nước tại tỉnh Hòa Bình ......................................................................................................... 29 Chƣơng 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QLNN VỀ MTN TỪ TỈNH HÒA BÌNH ..................................................... 70 3.1 Định hướng quản lý nhà nước về môi trường tỉnh Hòa Bình ................... 70 3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về môi trường nước tỉnh Hòa Bình .................................................................................................. 72 KẾT LUẬN .................................................................................................... 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 81 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Stt Từ viết tắt Tên viết tắt 1 BTTH Bồi thường thiệt hại 2 BVMT Bảo vệ môi trường 3 CP Chính phủ 4 NĐ Nghị định 5 MTN Môi trường nước 6 KCN Khu công nghiệp 7 KT - XH Kinh tế - Xã hội 8 QLNN Quản lý nhà nước 9 TN & MT Tài nguyên & môi trường 10 UBND Uỷ ban nhân dân DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu 2.1. Tình hình sử dụng nước tại tỉnh Hòa Bình ...................................... 41 Biểu 2.2. Số hộ đăng ký giấy phép khoan giếng............................................. 48 Biểu đố 2.1 Số lượng hồ đập tại Hòa Bình ..................................................... 49 Biểu 2.3 Tình hình thu gom rác thải ( 2015 – 2017)....................................... 50 Biểu 2.4. Công tác lập, thẩm định, phê duyệt, hậu kiểm tra khai thác khoáng sản ....................................................................................................... 50 Biểu 2.5: Số lượng nguồn ô nhiễm thực tế ở tỉnh Hòa Bình ......................... 53 Biểu 2.6. Bảng chỉ tiêu thủy lý hóa các điểm nghiên cứu tại hồ Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình ( năm 2017 )............................................................................. 46 Biểu 2.7 Kết quả đánh giá theo hệ thống Lee và Wang.................................. 46 MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Môi trường nước sạch là mục tiêu của mọi quốc gia. Bảo vệ môi trường sống nói chung, môi trường nước nói riêng là một trong những vấn đề cấp bách hiện nay của toàn nhân loại, của mọi quốc gia cũng như các địa phương. Với sự phát triển kinh tế như hiện nay, nước không chỉ là sự sống còn của riêng một quốc gia mà còn là vấn đề của tất cả các tập thể cá nhân, mọi vùng, mọi khu vực ở khắp nơi trên trái đất. Song song với sự phát triển về kinh tế thì con người ngày càng thải ra nhiều chất thải vào môi trường làm cho chúng bị suy thoái và gây ô nhiễm nặng nề, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng mà trong đó chất lượng nước là mối quan tâm hàng đầu. Có quản lý tốt, kiểm soát được nguồn nước sử dụng đầu vào thì ta mới có thể làm giảm bớt và khắc phục tình trạng nước bị ô nhiễm. Nhận thức được vấn đề môi trường nước là hết sức cấp thiết, trong thời gian qua công tác quản lý nhà nước về môi trường đã đạt được thành quả nhất định về nhiều mặt: cơ cấu tổ chức đã cơ bản hoàn thiện, các thể chế, chính sách thực hiện nghiêm túc, nguồn lực tài chính được đầu tư, các công tác chuyên môn đã quan tâm đúng mức. Đã ban hành các quy định, quyết định về quản lý và bảo vệ môi trường tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của các ngành kinh tế và công tác bảo vệ môi trường nước. Công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường nước đã được chú trọng và có nhiều tiến bộ. Hòa Bình là một trong những tỉnh có vai trò quan trọng để điều tiết nguồn nước cho khu vực vùng núi Tây Bắc, trong đó phải kể đến Sông Đà. Sông Đà, còn gọi là sông Bờ là phụ lưu lớn nhất của sông Hồng. Sông bắt nguồn từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc chảy theo hướng Tây bắc - Đông Nam để rồi nhập với sông Hồng ở Phú Thọ. Sông Đà dài 910 km (có tài liệu ghi 983 km), diện tích lưu vực là 52.900 km. Sông Đà là lưu vực có tiềm năng tài nguyên to lớn với nhiều loại khoáng sản quý hiếm, các hệ sinh thái đặc trưng 1 bao gồm các nguồn sinh vật với mức đa dạng sinh học cao. Hàng năm Sở Tài nguyên môi trường phối hợp với các Sở ban ngành đặc biệt Công an môi trường đã đi kiểm tra đột xuất nhiều nhà máy, khu khai thác khoáng sản phát hiện ra các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nước. Công tác đánh giá tác động môi trường và thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường được chú trọng và dần hiệu quả. Xây dựng Báo cáo hiện trạng môi trường hàng năm là một trong các nhiệm vụ quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường trên địa bàn. Chủ động triển khai các dự án, đề tài nhằm tăng cường công tác quản lý môi trường như hiện trạng môi trường đất và đa dạng sinh học; Điều tra, thống kê đánh giá các chỉ tiêu về Tài nguyên - Môi trường và phát triển bền vững tỉnh Hoà Bình;… Triển khai các Nghị quyết liên tịch đã được ký kết giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường với các tổ chức đoàn thể. Tăng tỷ lệ che phủ rừng Công tác thu gom và xử lý rác thải tại các đô thị và một số khu vực nông thôn có nhiều tiến triển theo hướng tích cực, hình thành nhiều mô hình người dân tham gia thu gom rác thải. Nguồn nước tại Hòa Bình - nơi có mạch nước ngầm ảnh hưởng rất lớn trong đời sống của người dân Tây Bắc. Không chỉ mang lại nguồn nước cho người dân Hòa Bình, còn mang đến cho người dân ở đây cuộc sống ấm no đầy đủ hơn. Bên cạnh sự phát triển của nền kinh tế thì việc bảo vệ nguồn nước là vấn đề rất cần được quan tâm. Chính vì những điều đó mà việc đề tài “Quản lý nhà nước về môi trường nước từ thực tiễn tỉnh Hòa Bình" là một sự cần thiết đối với tỉnh Hòa Bình. 2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Các nghiên cứu đề cập trực tiếp đến quản lý nhà nước về môi trường nước phần nhiều là các chương trình, dự án điều tra và nghiên cứu thực tiễn. Các chương trình, dự án này đã cung cấp nhiều tài liệu, số liệu về môi trường nước phục vụ cho công tác quản lý nhà nước về môi trường nước trong đó có các đề tài như: 2 Đề tài: Ô nhiễm môi trường nước của Việt Nam – tác giả: Nguyễn Thế Hưng. Đề tài: Phân tích, đánh giá hiện trạng môi trường nước sông Đà đoạn chảy qua địa phận tỉnh Hòa Bình và đề xuất một số giải pháp bảo vệ môi trường, tác giả Ngô Thị Kim Lan. Kết quả nghiên cứu các đề tài nói trên là tài liệu tham khảo quý đối với học viên trong quá trình thực hiện đề tài luận văn của mình. 3.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn của quản lý nhà nước về môi trường nước trên địa bàn Hòa Bình nhằm bảo đảm phát triển bền vững. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Lý giải các vấn đề về quản lý nhà nước về môi trường nước; - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về môi trường nước tại tỉnh Hòa Bình; - Đề xuất định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về môi trường nước tại tỉnh Hòa Bình. 4.Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Những vấn đề lý luận về quản lý nhà nước về môi trường nước; - Nội dung quản lý nhà nước về môi trường nước; - Thực tiễn quản lý nhà nước về môi trường nước tại tỉnh Hòa Bình. 4.2. Phạm vi nghiên cứu * Phạm vi không gian: Luận văn nghiên cứu trên phạm vi địa bàn tỉnh Hòa Bình để giải quyết những vấn đề quản lý nhà nước về môi trường nước đặt ra. Phần tích thực tiễn là quản lý nhà nước về môi trường nước tỉnh Hòa Bình (trong đó có một phần thực tiễn liên quan đến việc quản lý môi trường Thủy Điện Hòa Bình). 3 Phạm vi thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu trên cơ sở thông tin và tư liệu trong giai đoạn 2015 – 2018. Phạm vi nội dung: Thể chế, chính sách, pháp luật có liên quan đến nội dung, công cụ và phương thức quản lý nhà nước về môi trường nước trên địa bàn tỉnh Hòa Bình. 5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn sử dụng phương pháp luận nghiên cứu duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác – Lênin và các quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về môi trường nước. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình thực hiện đề tài, học viên sử dụng các phương pháp: Phân tích, tổng hợp, lịch sử, thống kê, so sánh, khảo sát để giải quyết các vấn đề đặt ra trong các chương của luận văn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn Đóng góp về mặt lý luận: Góp phần làm sáng tỏ lý luận quản lý nhà nước về môi trường nước. Đóng góp về mặt thực tiễn: Chỉ ra thực trạng quản lý nhà nước về môi trường nước tại Hòa Bình, từ đó, đề xuất một số giải pháp hoàn thiện nội dung quản lý nhà nước về môi trường nước của Hòa Bình. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài Mở đầu, Kết luận, Luận văn bao gồm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về quản lý nhà nước về môi trường nước. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về môi trường nước tại tỉnh Hòa Bình. Chương 3: Định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về môi trường nước tại tỉnh Hòa Bình 4 Chƣơng 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ MÔI TRƢỜNG NƢỚC 1.1.Khái niệm và đặc điểm của môi trƣờng nƣớc 1.1.1.Môi trường Môi trường là tổng thể các thành tố sinh thái tự nhiên, xã hội nhân văn và các điều kiện tác động trực tiếp hay gián tiếp lên phát triển, lên đời sống và hoạt động của con người trong thời gian bất kỳ” (Bách khoa toàn thư về môi trường năm 1994). Môi trường là hệ thống các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo có tác động đối với sự tồn tại và phát triển của con người và sinh vật (Khoản 1 Điều 3 Luật BVMT năm 2014). Thành phần môi trường là yếu tố vật chất tạo thành môi trường gồm đất, nước, không khí, âm thanh, ánh sáng, sinh vật và các hình thái vật chất khác (Khoản 2 Điều 3 Luật BVMT năm 2014). Hoạt động bảo vệ môi trường là hoạt động giữ gìn, phòng ngừa, hạn chế các tác động xấu đến môi trường; ứng phó sự cố môi trường; khắc phục ô nhiễm, suy thoái, cải thiện, phục hồi môi trường; khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên nhằm giữ môi trường trong lành (Khoản 3 Điều 3 Luật BVMT năm 2014) Phát triển bền vững là phát triển đáp ứng được nhu cầu của hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu đó của các thế hệ tương lai trên cơ sở kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, bảo đảm tiến bộ xã hội và bảo vệ môi trường (Khoản 4 Điều 3 BVMT năm 2014). Tiêu chuẩn môi trường là mức giới hạn của các thông số về chất lượng môi trường xung quanh, hàm lượng của các chất gây ô nhiễm có trong chất thải, các yêu cầu kỹ thuật và quản lý được các cơ quan nhà nước và các tổ chức công bố dưới dạng văn bản tự nguyện áp dụng để BVMT (Khoản 6 Điều 3 Luật BVMT năm 2014). 5 Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của các thành phần môi trường không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật môi trường và tiêu chuẩn môi trường gây ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật (Khoản 8 Điều 3 Luật BVMT năm 2014). Quản lý môi trường là tổng hợp các biện pháp, luật pháp, chính sách kinh tế, kỹ thuật, xã hội thích hợp nhằm bảo vệ chất lượng môi trường sống và phát triển bền vững kinh tế xã hội quốc gia (quan điểm nghiên cứu về môi trường phổ biến hiện nay).[3, trang 16] Quản lý nhà nước về môi trường là Nhà nước sử dụng tổng hòa có chọn lọc các biện pháp, luật pháp, chính sách kinh tế, kỹ thuật, xã hội thích hợp nhằm bảo vệ chất lượng môi trường sống và phát triển bền vững KT-XH quốc gia (quan điểm tác giả). 1.1.2. Môi trường nước Môi trường nước là môi trường mà những cá thể tồn tại, sinh sống và tương tác qua lại đều bị ảnh hưởng và phụ thuộc vào nước. Vai trò của môi trường nước Đối với cơ thể: Nước là một loại thức uống không thể thiếu được đối với cơ thể chúng ta. Nước chiếm 70% trọng lượng cơ thể và nó phân phối khắp nơi trong cơ thể như: Máu, cơ bắp, xương tủy, phổi….. Chúng ta có thể nhịn ăn vài tuần, thậm chí vài tháng nhưng không thể chịu khát được vài ngày. Các vai trò cụ thể như: Nuôi dưỡng tế bào: Nước cung cấp nguồn chất khoáng, vận chuyển chất dinh dưỡng cần thiết cho các tế bào trong mọi hoạt động trong cơ thể. Nước mà chúng ta sử dụng hàng ngày thường chứa một lượng đáng kể các chất khoáng có lợi cho sức khỏe. Chuyển hoá và tham gia các phản ứng trao đổi chất: Nước là dung môi sống của các phản ứng hóa học trong cơ thể. Nước trong tế bào là một môi trường để các chất dinh dưỡng tham gia vào các phản ứng sinh hóa nhằm xây 6 dựng và duy trì tế bào. Nhờ việc hòa tan trong dung môi mà các tế bào có thể hoạt động và thực hiện được các chức năng của mình. Đào thải các chất cặn bã: Nước loại bỏ các độc tố mà các cơ quan, tế bào từ chối đồng thời thông qua đường nước tiểu và phân. Ổn định nhiệt độ cơ thể: Nước có vai trò quan trọng trong việc phân phối hơi nóng của cơ thể thông qua việc phân phối nhiệt độ cơ thể. Nước cho phép cơ thể giải phóng nhiệt độ khi nhiệt độ môi trường cao hơn so với nhiệt độ cơ thể. Giảm ma sát: Nước có tác dụng bôi trơn quan trọng trong cơ thể, đặc biệt là nơi tiếp xúc các đầu nối, bao hoạt dịch và màng bao, tạo nên sự linh động tại đầu xương và sụn… Nước cũng hoạt động như một bộ phận giảm xóc cho mắt, tủy sống và ngay cả thai nhi trong nước ối…[12, trang 41] Đối với nông nghiệp: Nước cần thiết cho cả chăn nuôi lẫn trồng trọt. Thiếu nước, các loài cây trồng, vật nuôi không thể phát triển được. Bên cạnh đó, trong sản xuất nông nghiệp, thủy lợi luôn là vấn đề được ưu tiên hàng đầu. Trong công tác thủy lợi, ngoài hệ thống tưới tiêu còn có tác dụng chống lũ, cải tạo đất… Đối với công nghiệp: Mức độ sử dụng nước trong các ngành công nghiệp là rất lớn. Tiêu biểu là các ngành khai khoáng, sản xuất nguyên liệu công nghiệp như than, thép, giấy…đều cần một trữ lượng nước rất lớn. Đối với du lịch: Du lịch đường sông, du lịch biển đang ngày càng phát triển. Đặc biệt ở một nước nhiệt đới có nhiều sông hồ và đường bờ biển dài hàng ngàn kilomet như ở nước ta. Đối với giao thông: Là một trong những con đường tiềm năng và chiến lược, giao thông đường thủy mà cụ thể là đường sông và đường biển có ý nghĩa lớn, quyết định nhiều vấn đề không chỉ là kinh tế mà còn là văn hóa, chính trị, xã hội của một quốc gia. 7 Có thể thấy phần lớn các hoạt động kinh tế đều phụ thuộc rất nhiều vào tài nguyên nước. Giá trị kinh tế của nước không phải lúc nào cũng có thể quy đổi thành tiền, bởi vì tiền không phải là thước đo giá trị kinh tế, có những dịch vụ của nước không thể lượng giá được nhưng lại có giá trị kinh tế rất lớn. Ngoài ra, nước và môi trường nước đóng góp các nguồn tài nguyên quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội như vùng ven biển; đóng góp của kinh tế biển, ven biển vào tổng GDP không ngừng tăng lên. Môi trường nước trong sạch là cơ sở để phát triển một số ngành, lĩnh vực: Phát triển du lịch, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ hải sản, làm muối, bảo vệ sức khoẻ cộng đồng. BVMT nước tốt dẫn đến giảm chi phí xã hội cho hoạt động BVMT nước và là cơ sở tăng nguồn tài chính cho hoạt động khác.[16, trang 21] Ô nhiễm môi trường nước làm suy giảm nguồn lợi thuỷ hải sản, du lịch..., do vậy, làm ảnh hưởng môi trường sống và giảm thu nhập của người dân. Bởi vậy BVMT nước là cơ sở phát triển bền vững, góp phần xoá đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống cho tất cả các tầng lớp dân chúng, nhất là cộng đồng dân cư ven biển. 1.2. Khái niệm, đặc điểm và các nguyên tắc của quản lý nhà nƣớc về môi trƣờng nƣớc Quản lý nhà nước về môi trường nước là việc Nhà nước sử dụng tổng hợp có chọn lọc các biện pháp, pháp luật, chính sách kinh tế, kỹ thuật, xã hội thích hợp nhằm bảo vệ số lượng, chất lượng môi trường nước phục vụ phát triển kinh tế- xã hội quốc gia và quyền con người sống trong môi trường trong lành. Một số đặc điểm cơ bản của quản lý nhà nước về môi trường nước Xuất phát từ những đặc điểm mang tính đặc thù của môi trường nước như: Môi trường nước chịu sự tác động của nhiều nguồn ô nhiễm (hoạt động sống của con người, phát triển nông nghiệp, phát triển công nghiệp và dịch vụ...) do nhiều chủ thể gây ra do vậy quản lý nhà nước về môi trường nước BVN có một số đặc điểm cơ bản sau: 8 Có liên quan đến lợi ích và sự tham của nhiều chủ thể (các bộ ngành Trung ương, địa phương), có liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực ( rác thải, nước thải, khai thác khoáng sản, nuôi trồng và đánh bắt hải sản, du lịch, …) Chịu tác động của nhiều nhân tố: Chính trị, pháp luật, kinh tế, văn hóa, xã hội, đầu tư, thương mại quốc tế, an ninh, quốc phòng, tổ chức thực hiện QLNN.[10, trang 11] Chịu sự tác động và sức ép ngày càng lớn từ việc phát triển công nghiệp (các chất thải công nghiệp như khối, bụi…tạo nên mưa axít không những làm thay đổi chất lượng nước ngọt, mà còn ảnh hưởng xấu đến đất và môi trường sinh thái. Việc xả nước thải sản xuất từ các nhà máy, khu chế xuất khu công nghiệp chưa được xử lý vào sông rạch, ao hồ gây ô nhiễm nước mặt, nước dưới đất. Thậm chí có nơi còn cho nước thải chảy tràn trên mặt đất để tự thấm xuống đất hoặc đào các hố dưới đất để xả nước thải làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các tầng nước dưới đất). Phát triển kinh tế công nghiệp nói chung thì hệ quả là gia tăng áp lực cho việc bảo vệ môi trường nước đối với các cơ quan QLNN. QLNN về bảo vệ môi trường nước mang tính tổng hợp. Do xuất phát từ đặc điểm đặc trưng của môi trường nước, liên quan đến lợi ích và sự tham gia của nhiều chủ thể mà quản lý ở đây phải mang tính tổng hợp để điều phối, tạo sự phát triển hài hòa; đồng thời áp dụng nhiều cách thức quản lý tổng hợp mới, đặc biệt là quản lý tài nguyên nước. QLNN càng dựa trên khung pháp lý ngày càng hoàn thiện. Đến nay đã có nhiều văn bản liên quan đến bảo vệ môi trường nước đã được ban hành như: Luật bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên nước và các văn bản hướng dẫn thi hành. Hoạt động quản lý nhà nước về môi trường nước phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây: Nguyên tắc phòng ngừa, nghiêm cấm mọi hành vi gây ô nhiễm môi trường, làm suy thoái môi trường, gây sự cố môi trường nước; 9 Nguyên tắc tăng cường thể chế, chính sách quản lý hiệu quả và bền vững theo cách tiếp cận liên ngành; Nguyên tắc lồng ghép các cân nhắc về môi trường vào các kế hoạch phát triển KT-XH. 1.3 Nội dung và phƣơng pháp quản lý nhà nƣớc về môi trƣờng nƣớc 1.3.1. Nội dung quản lý nhà nước về môi trường nước Điều 139, Luật bảo vệ môi trường 2014 thì nội dung quản lý nhà nước về môi trường nước bao gồm 11 nội dung, trong đó có những nội dung quan trọng như: Xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật về BVMT, ban hành hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật môi trường; xây dựng, chỉ đạo thực hiện chiến lược, kế hoạch về BVMT; quy hoạch BVMT; thẩm định báo cáo đánh giá môi trường chiến lược; thẩm định, phê duyệt báo cáo ĐTM; quản lý chất thải; kiểm soát ô nhiễm; cải thiện và phục hồi môi trường; thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BVMT; thanh tra trách nhiệm QLNN; xử lý vi phạm pháp luật về BVMT; tổ chức nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học; đánh giá việc thực hiện ngân sách nhà nước cho các hoạt động BVMT; hợp tác quốc tế trong lĩnh vực BVMT. Trong quá trình nghiên cứu, Luận văn sẽ tập trung vào những vấn đề thực tiễn QLNN tại Hòa Bình đang là điểm nghẽn, nút thắt cần giải quyết và đặc biệt đi sâu nghiên cứu những vấn đề về thể chế, thiết chế, tổ chức thực hiện BVMT, trong đó có việc QLNN liên quan đến bảo vệ tài nguyên nước huyện Lương Sơn. Xuất phát từ những đặc điểm riêng có của môi trường MTN, QLNN về bảo vệ môi trường nước ngoài việc áp dụng các nội dung như đối với việc BVMT nói chung (bộ máy, công cụ, phương thức, hệ thống văn bản pháp luật,… còn có thêm một số quy định riêng về biện pháp, luật pháp, chính sách kinh tế, kỹ thuật, xã hội,… phù hợp với đặc trưng môi trường nước. 10 1.3.1.1. Quy hoạch tài nguyên nước Theo Quyết định số 04/2018/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hòa Bình tại Điều 3 Việc điều tra cơ bản tài nguyên nước được thực hiện theo quy định từ Điều 10 đến hết Điều 13 Luật Tài nguyên nước số 17/2012/QH13 và từ Điều 6 đến Điều 12 của Nghị định số201/2013/NĐ-CP ngày 27 tháng 11 năm 2013; đồng thời phải đáp ứng được yêu cầu xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quy hoạch vùng, chiến lược tài nguyên nước.[8, trang 32] 1. Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức xây dựng kế hoạch, thực hiện điều tra cơ bản tài nguyên nước của tỉnh, bao gồm: a) Điều tra, đánh giá tài nguyên nước đối với các nguồn nước nội tỉnh, nguồn nước liên tỉnh trên địa bàn; tổng hợp kết quả điều tra, đánh giá tài nguyên nước trên các lưu vực sông nội tỉnh, trên địa bàn báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh kết quả thực hiện để gửi về Bộ Tài nguyên Môi trường tổng hợp; b) Kiểm kê tài nguyên nước đối với các nguồn nước nội tỉnh, nguồn nước trên địa bàn tỉnh; tổng hợp kết quả kiểm kê của các lưu vực sông nội tỉnh, nguồn nước trên địa bàn báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh để gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp; c) Điều tra hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước đối với các nguồn nước nội tỉnh, nguồn nước trên địa bàn; tổng hợp kết quả điều tra hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước trên các lưu vực sông nội tỉnh, trên địa bàn báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh để gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp; d) Xây dựng, quản lý, khai thác hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước của địa phương trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt và tích hợp vào hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia; 11 đ) Hằng năm xây dựng dự thảo báo cáo tình hình sử dụng tài nguyên nước của tỉnh trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 30 tháng 01 năm sau đểtổng hợp, theo dõi. 2. Nội dung, biểu mẫu, báo cáo kết quả của việc kiểm kê, điều tra, sử dụng tài nguyên nước được thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường. 1.3.1.2. Kế hoạch sử dụng tài nguyên nước Tại Điều 4. Tổ chức thực hiện Quy hoạch phân bổ và bảo vệ tài nguyên nước theo Quyết định số 2079/QĐ-UBND ngày 26 tháng 12 năm 2012 của Ủy ban nhân dân tỉnh 1. Sở Tài nguyên và Môi trường: a) Tham mưu, đề xuất để Ủy ban nhân dân tỉnh phối hợp với các bộ, ngành trung ương, các tỉnh liên quan trong việc triển khai xây dựng, điều chỉnh Quy hoạch; tổ chức, chỉ đạo thực hiện các nội dung của Quy hoạch; b) Hướng dẫn, đôn đốc các sở, ngành, huyện, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch, đề án, dự án bảo đảm phù hợp với mục tiêu, nội dung giải pháp của Quy hoạch; c) Chỉ đạo rà soát, thống kê, đánh giá, phối hợp với các sở, ngành, huyện, thành phố liên quan thực hiện các danh mục nhiệm vụ, dự án ưu tiên đầu tư, trên cơ sở đó xây dựng các chương trình cụ thể, xác định rõ các nội dung cần ưu tiên theo chức năng của sở, ngành, địa phương thực hiện; d) Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, huyện, thành phố và các cơ quan chức năng có liên quan thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Quy hoạch, định kỳ hàng năm, 5 năm sơ kết, tổng kết, đánh giá việc thực hiện Quy hoạch, trình chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định điều chỉnh mục tiêu, nội dung Quy hoạch trong trường hợp cần thiết. 12 2. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường và các sở, ngành liên quan cân đối, bố trí vốn đầu tư hàng năm theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước để thực hiện có hiệu quả các nội dung của Quy hoạch. 3. Các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân cấp huyện khi lập quy hoạch chuyên ngành, quy hoạch của địa phương có khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước (quy hoạch về thủy lợi, thủy điện, du lịch, cấp thoát nước, đô thị, khu dân cư, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, giao thông đường thủy nội địa và các quy hoạch khác có hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước) phải phù hợp với Quy hoạch phân bổ, bảo vệ tài nguyên nước đã được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt. 1.3.1.3. Thủ tục cấp phép sử dụng tài nguyên nước Giấy phép tài nguyên nước bao gồm: Giấy phép thăm dò nước dưới đất; giấy phép khai thác, sử dụng nước dưới đất; giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt; giấy phép xả nước thải vào nguồn nước. Các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước có quy mô không thuộc trường hợp quy định tại Điều 16 Nghị định số 201/2013/NĐ-CP ngày 27 tháng 11 năm 2013 đều phải lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép tài nguyên nước. Nguyên tắc, căn cứ, điều kiện cấp phép; thời hạn giấy phép; gia hạn, điều chỉnh, đình chỉ hiệu lực, thu hồi, trả lại, chấm dứt hiệu lực, cấp lại giấy phép và thẩm quyền cấp phép được quy định từ Điều 18 đến hết Điều 28 Nghị định số 201/2013/NĐ-CP ngày 27 tháng 11 năm 2013. Giấy phép hành nghề khoan nước dưới đất Việc khoan điều tra, khảo sát, thăm dò, khoan khai thác nước dưới đất trên địa bàn tỉnh phải do tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép hành nghề khoan nước dưới đất thực hiện. 13 Việc cấp, gia hạn, điều chỉnh nội dung, cấp lại, đình chỉ hiệu lực, thu hồi giấy phép hành nghề khoan nước dưới đất cho các tổ chức, cá nhân được thực hiện theo quy định tại Thông tư số40/2014/TT-BTNMT ngày 11 tháng 7 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.[9, trang 18] 1.3.1.4. Cách thức sử dụng tài nguyên nước tiết kiệm hiệu quả, hợp lý Sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả Việc sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả được thực hiện theo quy định từ Điều 39 đến hết Điều 42 Luật Tài nguyên nước số 17/2012/QH13; Nghị định số 54/2015/NĐ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2015 của Chính phủ Quy định về ưu đãi đối với hoạt động sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả. Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu giúp Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo áp dụng đồng bộ các biện pháp quản lý, kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện quy định về sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả tại địa phương. Sở Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính và các cơ quan liên quan tham mưu giúp Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí kinh phí và xây dựng các chương trình nghiên cứu khoa học, công nghệ nhằm sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả và xử lý, cải tạo, khôi phục nguồn nước bị ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt. 1.3.1.5. Thủ tục quản lý bảo vệ nguồn nước Lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước Việc lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước trên địa bàn tỉnh được thực hiện theo quy định tại Điều 31 Luật Tài nguyên nước số 17/2012/QH13; Nghị định số 43/2015/NĐ-CP ngày 06 tháng 5 năm 2015. Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính và các cơ quan liên quan tham mưu, xây dựng, thực hiện và trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt Danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ; kế hoạch, phương án cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn 14
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan