Tài liệu Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh gia lai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGU QU N N VI T H NG NHÀ N ỚC V C NG TÁC THANH NI N TẠI TỈNH GIA AI ` LU N V N TH C S QU N L C NG ĐĂK ĂK - NĂM 2017 i BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGU QU N N VI T H NG NHÀ N ỚC V C NG TÁC THANH NI N TẠI TỈNH GIA AI LU N V N TH C S QU N L C NG Chuy g h: Qu c g Mã số: 60.34.04.03 NG ỜI H ỚNG DẪN KHOA HỌC: TS TR N THỊ DIỆU OANH ĐĂK ĂK - NĂM 2017 ii ỜI C M ƠN T i xi châ th h b y tỏ ò g biết ơ sâu sắc đế Ba Giám đốc Học việ H h chí h Quốc gia, Ba Giám đốc Phâ việ H h chí h Tây Nguy , các thầy c giáo Khoa sau đại học v các phò g, khoa của Học việ và Phân việ đã tham gia qu tập, ghi , gi g dạy v giúp đỡ t i tro g suốt quá trì h học cứu. Đặc biệt, t i xi c m ơ TS. Trầ Thị Diệu Oa h, khoa Nhà ƣớc v Pháp uật, Học việ H h chí h quốc gia đã tậ tì h hƣớ g dẫ , giúp đỡ t i ho th h uậ vă . Xi c m ơ các cá bộ, c g chức tại Sở Nội vụ tỉ h Gia Lai, Phò g Nội vụ các Huyệ thuộc tỉ h Gia Lai đã hiệt tì h thu thập, cu g cấp t i iệu, số iệu giúp t i ho Luậ vă th h hiệm vụ ghi y đƣợc ho cứu y. th h với sự ỗ ực của b thâ tro g tìm hiểu t i iệu thực tế để tổ g hợp, đá h giá, dù cố gắ g hƣ g do sự hiểu biết cò hạ chế, ki h ghiệm thực tế chƣa hiều kh g trá h khỏi hữ g thiếu sót, hạ chế. Rất mo g hậ đƣợc sự góp của thầy c giáo v độc gi . Xi châ th h c m ơ ! Tác giả luận văn Nguyễn Viết Hùng i ỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy, chính xác và trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. TÁC GI Nguyễn Viết Hùng ii DANH MỤC B NG Trang Bảng 2 1 Cơ cấu tha h i so với tổ g dâ số của tỉ h Gia Lai từ 2011-2015. Bảng 2 2 Trì h độ học vấ phổ th g của tha h i tham gia ực ƣợ g ao độ g các ăm 2011-2015. Bảng 2 3. Số vụ tha h i (16-30 tuổi) phạm pháp hì h sự tại tỉ h Gia Lai, từ 2011-2015. Bảng 2 4. Kết qu thực hiệ các chỉ ti u c g tác tro g 02 ăm 2013, 2014 của Tỉ h đo Gia Lai iii 45 48 51 52 DANH MỤC TỪ VI T TẮT Từ viết tắt ATGT CLB Nội dung An toàn giao thông Câu ạc bộ ĐVTN Đo GTNT Giao thông nông thôn HĐND Hội đồ g hâ dâ HIV/AIDS vi tha h i Virus gây ra hội chứ g suy gi m miễ dịch mắc ph i ở gƣời KHKT Khoa học kỹ thuật LHTN Li hiệp tha h i SKSS/SKTD Sức khỏe si h s / Sức khỏe tì h dục TBXH Thƣơ g bi h xã hội THPT Trung học phổ th g TNTN Tha h i UBND Ủy ba tì h guyệ hâ dâ UNICEF Quỹ hi đồ g Li UNFPA Quỹ Dâ số Li hợp quốc hợp quốc iv MỤC ỤC LỜI C M ƠN ............................................................................................................ i LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... ii DANH MỤC B NG ................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VI T TẮT.................................................................................. iv 1 T n c p t iết c t i .......................................................................................1 2 Tn n ng i n c u li n qu n ến 3 M c c v n iệm v ng i n c u .......................................................................5 4 Đ it ng v p 5 P 6 m vị ng i n c u ........................................................................6 ng p áp luận v p ng l luận v 7 Kết c u c C t i .........................................................3 ng p áp ng i n c u ................................................6 ng t c tiễn c luận văn .............................................7 luận văn .............................................................................................7 ng 1: CƠ SỞ U N QU N NHÀ N ỚC V C NG TÁC THANH NIÊN ...........................................................................................................8 11 T n ni n v c ng tác t 1.1.1. Tha h i 1.1.2. C n ni n...................................................................8 v vai trò của tha h i ................................................................8 g tác tha h i .........................................................................................12 1 2 Quản l n n ớc v c ng tác t 1.2.1. Khái iệm v đặc điểm qu 1.2.2. Nội du g qu h n ni n ......................................................15 h ƣớc về c ƣớc về c g tác tha h i 1.2.3. Hì h thức v phƣơ g pháp qu h 1.3. Các yếu t tác ộng ến quản l n C g tác tha h niên ..................15 ƣớc về c ........................................20 g tác tha h i ............29 n ớc v công tác thanh niên .............31 ng 2: TH C TRẠNG C NG TÁC THANH NI N VÀ QU N NHÀ N ỚC V C NG TÁC THANH NI N TẠI TỈNH GIA AI ...........................38 2.1. K ái quát v tỉn Gi iv t c tr ng t n ni n tr n ị n tỉnh ......38 2.1.1. Đặc điểm tự hi , tì h hì h ki h tế-xã hội của tỉ h Gia Lai.........................38 2.1.2. Thực trạ g tha h i 2.1.3. C g tác tha h i tr địa b tỉ h Gia Lai .............................................42 tại tỉ h Gia Lai qua hoạt độ g Đo Tha h i cộ g s Hồ Chí Mi h của tỉ h Gia Lai...................................................................................51 v 22 T c tr ng quản l n n ớc v c ng tác t n ni n t i tỉn Gi i .......55 2.2.1. Công tác xây dự g, ba h h v tổ chức thực hiệ chí h sách, pháp uật và ƣợc, chƣơ g trì h phát triể tha h i chiế tr địa b 2.2.2. Công tác xây dự g tổ chức bộ máy qu h tỉ h Gia Lai .................55 ƣớc về c g tác tha h i ...................................................................................................................................64 2.2.3. C g tác đ o tạo, bồi dƣỡ g v xây dự g đội g cá bộ, c g chức m c g tác thanh niên ............................................................................................................68 2.2.4. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên ...............................................................................................69 2.2.5. Hợp tác quốc tế về công tác thanh niên ..........................................................71 2.2.6. Tha h tra, kiểm tra v gi i quyết khiếu ại, tố cáo v x thực hiệ chí h sách pháp uật về tha h i v c vi phạm tro g việc g tác tha h i ......................71 2.2.7. Công tác thống kê, thông tin báo cáo về công tác thanh niên .........................72 2 3 Đán giá c ung quản l n n ớc v c ng tác t 2.3.1. Nhữ g kết qu đạt đƣợc trong công tác qu n ni n t i Gi h i .......73 ƣớc về công tác thanh niên hiện nay .............................................................................................................73 2.3.2. Nhữ g hạ chế, vƣớng mắc v h tác qu C guy hâ của hữ g hạ chế tro g c g ƣớc về công tác thanh niên. ...........................................................75 ng 3: PH ƠNG H ỚNG VÀ GI I PHÁP TĂNG C ỜNG QU N NHÀ N ỚC V C NG TÁC THANH NI N TẠI TỈNH GIA AI .................81 31 P ng tỉn Gi ớng tăng c ờng quản l n n ớc v c ng tác t n ni n t i i ..............................................................................................................81 3 2 Các giải p áp tăng c ờng quản l n n ớc v c ng tác t n ni n t i tỉn Gia Lai ......................................................................................................................84 3.2.1. Tă g cƣờ g c về tha h i tr g tác giáo dục, tuy địa b truyề , phổ biế chí h sách, pháp uật tỉ h â g cao hậ thức về tha h i v c g tác tha h niên ............................................................................................................................87 vi 3.2.2. Ho thiệ hệ thố g chí h sách, pháp uật đối với tha h i v c g tác thanh niên, xây dự g cơ chế phối hợp liên ngành trong xây dựng và thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên .............................................................................89 3.2.3. Kiệ to tổ chức bộ máy, tă g cƣờ g tổ chức đ o tạo, bồi dƣỡ g, xây dự g đội g cá bộ m c g tác tha h i ....................................................................95 3.2.4. Nâng cao chất ƣợng nguồn ao động phù hợp với chiế ƣợc, tầm nhìn phát triển kinh tế-xã hội đặc thù của tỉnh Gia Lai.............................................................96 3.2.5. Gi i quyết việc m, tă g thu hập v c i thiệ đời số g cho tha h i .......98 3.2.6. Vậ độ g sự tham gia của cộ g đồ g v trách hiệm của mọi tổ chức, mọi guồ ực xã hội tro g v tác tha h i go i tỉ h đối với hoạt độ g qu h ƣớc về c g ..........................................................................................................100 3.2.7. Phát huy vai trò của Đo Tha h i cộ g s Hồ Chí Mi h ....................101 3.2.8. Tă g cƣờ g c g tác tha h tra, kiểm tra đối với hoạt độ g qu về c .............................................................................................103 g tác tha h i h ƣớc K T U N ............................................................................................................106 DANH MỤC TÀI IỆU THAM KH O .............................................................108 PHỤ ỤC ...............................................................................................................112 vii MỞ Đ U 1 T n c p t iết c Tha h i t i u đó g vai trò qua trọ g tro g ịch s đấu tra h dự g ƣớc v giữ ƣớc của dâ tộc ta. Chủ tịch Hồ Chí Mi h đã kh g đị h: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà... nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” [21]; độ g vi đú g cách thì tha h i mới say sƣa với ph i đị h hƣớ g, tƣở g số g cao đ p, phát huy t i ă g, tí h sá g tạo, sẵ s g hy si h vì đại ghĩa. Tro g suốt quá trì h ã h đạo đất ƣớc, Đ g Cộ g s đặt iềm ti v o tha h i kiệ để tha h i va g m Đ g v Việt Nam u v quyết tâm bồi dƣỡ g, giáo dục, tạo mọi điều g y c g phát triể , xứ g đá g với sứ mệ h ịch s vẻ hâ dâ trao cho. Nghị quyết Đại hội Đ g to quốc ầ thứ XI đã chỉ rõ: “Làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, truyền thống, lý tưởng, đạo đức và lối sống, tao điều kiện học tập, lao động, giải trí, phát triển thể lực cho thế hệ trẻ; khuyến khích, cổ vũ thanh niên nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão lớn, xung kích, sáng tạo, làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại; hình thành lớp thanh niên ưu tú trên mọi lĩnh vực, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc”. Việt Nam đa g tro g thời kỳ “cơ cấu dâ số v g” với tỷ ệ tha h thiếu i cao hất tro g ịch s khi hóm dâ số từ 10-29 tuổi chiếm kho g 33% dâ số v dự kiế thời kỳ y sẽ kéo d i cho đế ăm 2040 [4]. Đây cơ hội ớ để Việt Nam có thể phát triể ki h tế - xã hội v phát huy tối đa tiềm ực của đất ƣớc bằ g đẩy mạ h vai trò của ực ƣợ g tha h i . Qu ƣớc về c g tác tha h i càng có ghĩa qua trọ g, kh g chỉ xuất phát từ y u cầu của sự ghiệp c g ghiệp hóa, hiệ đại hóa m cò giá trị co h gƣời cầ hƣớ g tới tro g thời kỳ đổi mới. 1 đòi hỏi của Thực tế tại địa b si h số g tỉ h Gia Lai có hữ g đặc điểm đặc thù về ki h tế-xã hội. Các chƣơ g trì h do Chí h quyề địa phƣơ g v các cơ sở Đo tổ chức đã đạt đƣợc hiệu qu hất đị h. Tuy hi , tỷ ệ tha h i việc m ổ đị h, thu hập tốt, hất tha h i ở các xã vù g sâu, vù g xa, vù g dâ tộc thiểu số vẫ chƣa cao. Có rất hiều guy trạ g thất ghiệp của tha h i đặc biệt tha h i có hâ dẫ đế tì h tại địa phƣơ g. Đa số tha h i tr địa b , dâ tộc thiểu số cò hiều hạ chế về hậ thức v ti h thầ chủ độ g ập ghiệp. Một số si h vi sau khi tốt ghiệp, mặc dù có bằ g cấp hƣ g thiếu kiế thức thực tiễ , gại khó, gại khổ kh g đáp ứ g đƣợc y u cầu c g việc của các doa h ghiệp, cơ qua , dẫ đế tì h trạ g một bộ phậ tha h i kh g m đú g g h ghề mì h theo học m chuyể sa g m hữ g c g việc thời vụ, ao độ g phổ th “y g hƣ g kh g y hƣơ g” c g việc m của tha h i g th g. B cạ h đó, tâm h hƣở g rất ớ đế cơ hội tìm kiếm v việc tạo điều kiệ đi ao độ g có thời hạ ở ƣớc go i hay tă g cƣờ g i kết với các doa h ghiệp ở các th h phố ớ c g kh g mấy kh qua Tro g thời kỳ hội hập quốc tế, m i trƣờ g vă hóa g th c g bị xáo trộ , điều kiệ học tập v r địa phƣơ g chƣa đầy đủ, b cạ h đó kh g có việc m hoặc việc ổ đị h, tác độ g ti u cực đế ối số g v kh g chỉ ri g tro g địa b tỉ h. Chí h vì vậy, hơ chí h quyề , đo m kh g hậ thức của tầ g ớp tha h i thể cầ có sự qua tâm hơ ƣớc về c g tác tha h i , m chủ yếu uyệ ở úc o hết các cấp ữa đế vấ đề qu h c g tác gi i quyết việc tha h i , ổ đị h đời số g, xây dự g sâ chơi vă hóa, thể thao m cho h mạ h, â g cao điều kiệ chăm sóc sức khỏe v việc giáo dục đị h hƣớ g co tha h i gƣời thời kỳ đổi mới chứa đự g các yếu tố dâ tộc, hâ vă , dâ chủ, v khoa học. Với hữ g do tr , tác gi chọ đề t i G m đề t i uậ vă của mì h. 2 2 Tn n ng i n c u li n qu n ến Việt Nam, vấ đề Qu h t i ƣớc về tha h i ở phạm vi c ƣớc ói chu g v của từ g địa phƣơ g ói ri g đề t i thu hút sự qua tâm của hiều h khoa học, các h ã h đạo v qu . Tro g một số c g trì h, các tác gi đã đề cập đế vấ đề qu h ƣớc về c g tác tha h i khía cạ h, góc độ khác hau, so g về cơ b Nghi cứu về qu h góc độ khái quát, đƣa ra hữ g kiế guồ hâ ở hiều có các hóm vấ đề sau: ƣớc đối với c g tác tha h i ở ghị, gi i pháp v các đề t i phát triể ực trẻ, đ c biệt là đối với thanh niên là người đ ng bào dân tộc thiểu số ở khu vực Tây Nguyên. Điều y có thể thấy qua một số c g trì h khoa học hƣ: - “Thanh niên và lối sống của thanh niên Việt Nam trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế”. GS.TS. Phạm Hồ g Tu g, Nh xuất b Chí h trị Quốc gia, 2011. Tro g c g trì h y, các tác gi đã trì h b y khái quát hữ g vấ đề uậ về tha h i , ối số g tha h i , độ tuổi tha h i , c g hƣ thực trạ g ối số g, xu hƣớ g biế đổi ối số g của tha h i hữ g ghi ay. Tr cơ sở cứu với hữ g uậ chứ g có tí h thuyết phục cao, tác gi đã đƣa ra hữ g khuyế ghị khoa học v đề xuất các gi i pháp hằm xây dự g ối số g của tha h i ay. B hiệ Việt Nam phù hợp tiế trì h đổi mới đất ƣớc hiệ cạ h đó, c g trì h ghi c g tác tha h i cứu của Đ g, Nh yc g góp phầ đá h giá, tổ g kết ƣớc v các tổ chức tha h i tro g 25 ăm đổi mới đất ƣớc vừa qua. [27] - “ uản lý nhà nước về thanh niên thời kỳ công nghiệp h a, hiện đại h a” của TS. V Đă g Mi h, Bộ Nội vụ – Nh xuất b Chí h trị quốc gia, 2016. Tro g c g trì h thực tiễ về hiệu qu qu y, các tác gi đã trì h b y một số cơ sở h ƣớc; các chủ trƣơ g của Đ g v Nh 3 uậ v ƣớc về tha h i v c g tác tha h i ; thực trạ g hiệu qu hoạt độ g của bộ máy qu h ƣớc về tha h i hằm â g cao hiệu qu qu từ 1945 đế h ay v đƣa ra gi i pháp ƣớc về tha h i giai đoạ hiệ Đặc biệt, phâ đị h rõ thẩm quyề , chức ă g, hiệm vụ của Nh hiệm vụ qu h ƣớc về tha h i ay. ƣớc về tro g c g tác tha h i , v các ti u chí cụ thể để đá h giá hiệu qu qu h ƣớc về thanh niên. [23] - “ hát triển ngu n nhân lực ở v ng dân tộc thiểu số Việt Nam đáp ứng yêu cầu đ y mạnh công nghiệp h a, hiện đại h a đất nước”, của GS.TS. Nguyễ Đă g Th h – Nh xuất b Trong c g trì h ghi Chí h trị quốc gia, 2012. y, các tác gi đã trì h b y khái quát hữ g hữ g cứu cơ b , uậ cứ thuyết v thực tiễ cho hậ thức đầy đủ v to diệ hơ về vấ đề phát triể guồ hâ đề xuất hệ qua điểm, gi i pháp to triể guồ hâ với đối tƣợ g cụ thể thiệ qu diệ cho hoạch đị h chí h sách phát ực dâ tộc thiểu số. [25] Nghi không gia ực ở vù g dâ tộc thiểu số, m cò cứu về qu qu h hất đị h hằm h h ƣớc đối với c g tác tha h i ƣớc về c g tác tha h i với phạm vi gi i hữ g đặc thù v tìm kiếm gi i pháp ho ƣớc về c g tác tha h i . Một số c g trì h hƣ sau: - “Chính sách việc làm cho thanh niên dân tộc thiểu số tỉnh Đăk Nông”, đề t i thạc sĩ chuy g h qu c g của Phạm Vƣơ g Quốc Trung, 2013. [26] - “ uản lý nhà nước về công tác thanh niên tại thị xã n hê, tỉnh Lai”, đề t i thạc sĩ chuy - g h qu c g của Ma g Vi ia Tâ , 2015. [24] uản lý nhà nước về công tác thanh niên từ thực tiễn quận C m Lệ, thành phố Đà Nẵng, Ths. V Tha h Li m, 2014; uản lý nhà nước về công tác thanh niên từ thực tiễn tỉnh on Tum, Ths. han Thị Thủy, 2014; Hỗ trợ giải quyết việc làm đối với thanh niên từ thực tiễn huyện im Động, tỉnh Hưng Yên, Ths. Đ o Thị Tỉ h, 2015. 4 - uản lý nhà nước về công tác thanh niên hiện nay, tạp chí tổ chức h ƣớc, ThS. Nguyễ Hồ g Ki Vụ Vă hóa, Giáo dục, Tha h i , Thiếu i v Nhi đồ g Vă phò g Quốc hội. - Bộ Tư pháp và nhiệm vụ quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên, Ths. Nguyễ Xuâ Tù g - Trƣở g phò g C g tác cá bộ Vụ Tổ chức cá bộ. Đối với địa phƣơ g có hiều đặc thù hƣ tỉ h Gia Lai, việc ghi hoạt độ g qu đầu tƣ ghi ghi h cứu một cách cơ b cứu vấ đề m ƣớc về c g tác tha h i cứu vẫ chƣa có tác gi o v hệ thố g. Vì vậy, tác gi mạ h dạ y với mo g muố góp phầ v o uậ gi i hữ g vấ đề uậ v thực tiễ đã v đa g đặt ra. 3 M c c v n iệm v ng i n c u Đề xuất gi i pháp góp phầ ho về c g tác tha h i thiệ v tă g cƣờ g qu h ƣớc tại tỉ h Gia Lai tro g thời gia tới (giai đoạ 2016- 2020). L m rõ cơ sở uậ v thực tiễ về hoạt độ g qu h ƣớc về c g tác tha h i . Phâ tích, đá h giá thực trạ g hoạt độ g qu tha h i h ƣớc về c g tác tại tỉ h Gia Lai chỉ ra đƣợc hữ g ƣu điểm, hạ chế, xác đị h hữ g guy hâ của hạ chế, qua đó rút ra hữ g vấ đề cầ gi i quyết. Xác đị h qua điểm v đề xuất một số gi i pháp hằm â g cao hiệu qu hoạt độ g qu h ƣớc về c g tác tha h i Lai trong giai đoạ mới. 5 tr địa b tỉ h Gia 4 Đ it ng v p m vị ng i n c u Đối tƣợ g ghi tác tha h i tr cứu của đề t i địa b h ƣớc về c g tỉ h Gia Lai. Về kh g gia : đề t i ghi h hoạt độ g qu ƣớc về c g tác tha h i cứu thực trạ g thực hiệ c g tác qu tr địa b tỉ h Gia Lai (gồm 1 th h phố, 2 thị xã v 14 huyệ ). Về khách thể ghi tuổi tr địa b cứu: Đề t i ghi cứu tha h i tỉ h Gia Lai. Về thời gia kh o sát thực trạ g giai đoạ từ 2011 đế pháp dự kiế đề xuất cho giai đoạ từ ay đế 5 P ng p áp luận v p Luậ vă ăm 2020. ấy phép biệ chứ g duy vật mác xít, tƣ tƣở g Hồ Chí Mi h, m phƣơ g pháp uậ Đối với việc ghi i ay; các gi i ng p áp ng i n c u qua điểm của Đ g v Nh i từ 16 đế 30 ƣớc ta về qu ghi h ƣớc về c g tác tha h h ƣớc về c g tác tha h cứu. cứu đề t i “Qu tại tỉ h Gia Lai” tác gi đã s dụ g các phƣơ g pháp sau: Phƣơ g pháp kh o cứu t i iệu: Đề t i tham kh o các t i iệu về qu h ƣớc về c g tác tha h i , Phát triể guồ hâ ực ở vù g dâ tộc thiểu số Việt Nam đáp ứ g y u cầu đẩy mạ h c g ghiệp hóa, hiệ đại hóa đất ƣớc, các c g trì h, b i viết đƣợc đă g t i tr các vă b pháp uật i qua đế tha h i v qu tác tha h i . Tác gi thu thập dữ iệu thứ cấp từ i Lai, báo cáo của UBND tỉ h Gia Lai. 6 các báo, tạp chí, I ter et, h ƣớc về c g giám thố g k tỉ h Gia Phƣơ g pháp thố g k , phâ tích, tổ g hợp: Phƣơ g pháp y dù g để hệ thố g hóa các số iệu thứ cấp v sơ cấp thu đƣợc tro g quá trì h điều tra, ghi cứu; phâ tích tỷ ệ đƣợc đ o tạo của tha h i , tỷ ệ có việc tha h i tr 6 l luận v ng địa b m của tỉ h Gia Lai. ng t c tiễn c luận văn Đ ng g p về lý luận: Luậ vă góp phầ hệ thố g hóa hữ g cơ sở uậ về hoạt độ g qu h ƣớc về c g tác tha h i , tro g đó cập hật v hệ thố g hữ g qua điểm mới về c g tác tha h i , đồ g thời tập tru g m rõ hơ ội du g qu h ƣớc đối với tha h i gƣời dâ tộc thiểu số tại tỉ h Gia Lai. nghĩa thực tiễn của luận văn: Phâ tích, đá h giá hoạt độ g qu tr địa b h ƣớc về c g tác tha h i tỉ h Gia Lai tro g thời gia qua. Đề xuất gi i pháp hằm â g cao hiệu qu hoạt độ g qu về c g tác tha h i tr địa b Luậ vă có thể dù g ghi cứu hoặc h ƣớc tỉ h Gia Lai. m t i iệu tham kh o cho việc gi g dạy v m t i iệu tham kh o cho hữ g ai qua tâm đế vấ đề y. 7 Kết c u c luận văn Ngo i phầ mở đầu, kết uậ , da h mục t i iệu tham kh o v phụ ục, uậ vă gồm 3 chƣơ g: - Chƣơ g 1: Cơ sở uậ qu h - Chƣơ g 2: Thực trạ g tha h i tha h i tr địa b ƣớc về c g tác tha h i . v qu h ƣớc về c g tác tỉnh Gia Lai. - Chƣơ g 3: Phƣơ g hƣớ g v gi i pháp tă g cƣờ g qu về c g tác tha h i tr địa b tỉ h Gia Lai. 7 h ƣớc C CƠ SỞ U N QU N NHÀ N ỚC V C NG TÁC THANH NI N 11 T n ni n v c ng tác t n niên 1.1.1.1. hái niệm thanh niên Thực tế tha h i đối tƣợ g ghi cứu của hiều g h khoa học khác hau, tùy theo ội du g tiếp cậ , góc độ hì hậ hoặc cấp độ đá h giá mỗi g h đƣa ra các đị h ghĩa khác hau về tha h i . Theo từ điể Tiế g Việt, do việ Ng gữ học c g bố v o ăm 2003 thì: “Thanh niên là người c n trẻ, đang ở độ tuổi trưởng thành” [23,7]. Khái iệm y chỉ hì hậ tha h i dƣới góc độ si h học (độ tuổi) v tâm , giáo dục (sự trƣở g th h). Dưới g c độ sinh học: Tha h i trì h tiế hoá của cở thể co xác đị h một giai đoạ xác đị h tro g quá gƣời.Theo cách tiếp cậ một giai đoạ phát triể của co gƣời - y, tha h i giai đoạ chuyể tiếp từ trẻ em sa g gƣời ớ để trƣở g th h hơ . Tro g giai đoạ thể chất đƣợc y, biế đổi về đặc điểm rõ ét hất. Dưới g c độ tâm lý học: Tha h i một giai đoạ chuyể tiếp từ tuổi thơ phụ thuộc sa g hoạt độ g độc ập với tƣ cách hiệm. Nhì hậ tha h i dƣới góc độ tâm giai đoạ kh g chỉ biế đổi về si h gƣời tro g giai đoạ tha h i mộtc g dâ có trách học cho thấy tha h i m cò biế đổi rõ ét về tâm có một số biểu hiệ tâm . Co đặc trƣ g hƣ: s i ổi, hiệt huyết, trẻ tru g, gi u ƣớc mơ ho i bão, thích khám phá v gi u sức sá g tạo, thích thể thể hiệ cái t i cá hâ , có hu cầu cao về tì h bạ c g hƣ tì h y u am ữ. Mặt khác, tha h i giai đoạ y phẩm chất xã hội chƣa ho hữ g gƣời trẻ tru g, tro g thiệ v ổ đị h hạ chế hƣ: sốc ổi, bồ g bột, thiếu ki h ghiệm,... Nhì 8 họ có một số hậ tha h i dƣới góc độ tâm học cho thấy tha h i giai đoạ chuyể tiếp qua trọ g quyết đị h quá trì h trƣở g th h của đời gƣời. inh tế học cho rằng: Tha h i guồ bổ su g cho đội g ao độ g tr của các h ki h tế học cho thấy tha h i một ực ƣợ g ao độ g xã hội, tất c các ĩ h vực. Dƣới góc hì chiếm một phầ ớ ực ƣợ g ao độ g của xã hội - ực ƣợ g tạo ra phầ rất ớ của c i vật chất cho xã hội, gia đì h, quyết đị h sự phát triể của một đất ƣớc. Với các triết gia, văn nghệ sĩ: Tha h i ại đƣợc đị h ghĩa bằ g cách so sá h hì h tƣợ g: “thanh niên là m a xuân của xã hội” “bình minh của cuộc đời”. Tro g một số từ điể g gữ khác, mục từ “tha h i ” c g đƣợc chú gi i so g khá chu g chu g, chủ yếu ghi g về khía cạ h gữ dụ g học đời thƣờ g. Tro g tiế g A h, bộ từ điể Oxford gi i thích mục từ “youth” (tha h i ) hƣ sau: “Là người trẻ tuổi trong giai đoạn giữa tuổi ấu thơ và người lớn, hăng hái, nhiệt tình ho c thiếu kinh nghiệm ho c chỉ những đ c trưng khác của độ tuổi này. hi được sử dụng ở dạng số nhiều thì từ này chỉ tập hợp những người trẻ tuổi”. [23,7] Từ hữ g khái iệm i y, có thể rút ra một số đặc điểm chu g của tha h hƣ sau: - Tha h i hội, tha h i kh g ph i một giai cấp m một ớp gƣời tro g xã Việt Nam có mặt tro g tất c các giai cấp v tầ g ớp xã hội, có mặt tro g tất c 54 dâ tộc a h em, đƣợc quy đị h ở độ tuổi hất đị h theo Luật tha h i ăm 2005 từ 16 đế 30 tuổi. (chiếm 27,7% dâ số v 36,6% ực ƣợ g ao độ g xã hội). [23, 10] - Tha h i có hữ g đặc điểm về tâm , si h , có tâm tƣ guyệ vọ g; có hu cầu v ho i bão, khát vọ g theo ứa tuổi v giới. 9 - Tha h i có mặt v giữ vai trò qua trọ g tro g các ĩ h vực ki h tế, xã hội, quốc phò g, a - Tha h i i h của đất ƣớc; đại diệ cho tƣơ g ai đất ƣớc. giữ vai trò ti pho g ( u xu g kích tro g các hoạt độ g xây dự g v b o vệ đất ƣớc); có sức sá g tạo, khao khát đƣợc cố g hiế v muố m hữ g việc ớ để mi h chứ g kh Nhƣ vậy với các cách tiếp cậ tr tuổi v ă g của mì h. đây, tha h i hữ g gƣời trẻ ằm tro g độ tuổi hất đị h, so g tùy thuộc v o chí h sách của từ g quốc gia m độ tuổi tha h i tha h i c g đƣợc quy đị h khác hau. Đị h ghĩa về có thể đị h ghĩa khác hau tùy theo trì h độ phát triể ki h tế-xã hội, đặc điểm của từ g thời đại ịch s , các yếu tố truyề thố g của từ g quốc gia, dâ tộc, đặc biệt sự thay đổi các thiết chế về vă hóa – xã hội, t i chí h, ki h tế, hâ khẩu học qua từ g thời kỳ. Tuy hi , với việc s dụ g hóm tuổi để đị h ghĩa về tha h i ghi đã phục vụ khá tốt cho mục đích thố g k , cứu xây dự g hữ g chí h sách chiế ƣợc phát triể c g hƣ đị h hƣớ g cho sự phát triể tha h i . Theo quy đị h của Li hiệp quốc thì “thanh niên là những người trong độ tuổi từ 15 đến 24”. Tất c các số iệu thố g k của Li đị h ghĩa i y m kh g m của các tổ chức th h vi hiệp quốc dựa tr h hƣở g đế các đị h ghĩa khác về tha h của Li hiệp quốc. Đối với Việt Nam, Điều 1 của Luật Tha h i ăm 2005 quy đị h: “Thanh niên quy định trong Luật này là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi”. [7] 1.1.1.2. Vai tr của thanh niên Tha h i một bộ phậ rất qua trọ g của xã hội, giữ vị trí v vai trò h g đầu tro g “xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. C.Mác, Ph. V.I.L i đều coi tha h i v một ực ƣợ g cách mạ g hù g hậu, có vai trò qua trọ g tro g cách mạ g v xem xét vấ đề tha h i cấp c g hâ v đ g ti gghe u gắ bó với giai pho g. C.Mác kh g đị h: “Do hữ g quy uật 10 khách qua của xã hội, tha h i việc kế thừa v phát triể bao giờ c g giữ vai trò qua trọ g tro g hữ g th h tựu của gƣời đi trƣớc”. [21] Thực tế đã chứ g mi h tha h i lu giữ vai trò qua trọ g, u chiế tra h giữ ƣớc v đất ƣớc. Tha h i u Việt Nam tro g các giai đoạ ịch s thể hiệ ti h thầ xã thâ tro g các cuộc ực ƣợ g qua trọ g tro g thời kỳ kiế thiết Việt Nam tro g các cuộc cách mạ g dâ tộc, dâ chủ; tro g cuộc khá g chiế chố g Pháp v cuộc khá g chiế chố g Mỹ cứu ƣớc; tro g thời kỳ kiế thiết đất ƣớc sau chiế tra h; tro g thời kỳ đổi mới, thời kỳ đẩy mạ h c g ghiệp hóa, hiệ đại hóa đất ƣớc u thố g của dâ tộc, u đi đầu để ho phát huy truyề u cao ti h thầ xu g pho g tì h guyệ , xu g kích, th h xuất sắc hiệm vụ của Đ g, Nh ƣớc v hâ dâ giao phó. Tro g quá trì h ã h đạo của Đ g ta u qua trọ g của tha h i đá h giá đú g vị trí, vai trò v c g tác tha h i tro g sự ghiệp cách mạ g của Đ g v dâ tộc. Nghị quyết Tru g ƣơ g 4 (khóa VII) về c g tác tha h i tro g thời kỳ đổi mới kh g đị h: “Sự ghiệp đổi mới có th h c g hay kh g, cách mạ g Việt Nam có vữ g bƣớc theo co đƣờ g xã hội chủ ghĩa hay kh g phầ r tộc, ớ tùy thuộc v o ực ƣợ g tha h i , v o việc bồi dƣỡ g, uyệ thế hệ tha h i ”. C g tác tha h i vấ đề số g cò của dâ một tro g hữ g hâ tố quyết đị h sự th h bại của cách mạ g”. Nghị quyết Tru g ƣơ g 7 (khóa X) “Về tă g cƣờ g sự ã h đạo của Đ g đối với c g tác tha h i ” tiếp tục kh g đị h: Tha h i ực ƣợ g ao độ g xã hội to ớ , một tro g hữ g hâ tố qua trọ g quyết đị h tƣơ g ai, vậ mệ h của dâ tộc, ực ƣợ g chủ yếu tr hiều ĩ h vực, đ m hậ c g việc đòi hỏi hy si h, gia khổ, sức khỏe, sá g tạo. Tha h i su g sức hất về thể chất v phát triể trí tuệ, u tự kh g đị h mì h. 11 hữ g độ tuổi ă g độ g sá g tạo, muố