Tài liệu Quản lý đội ngũ giáo viên tại trường trung cấp nghề tổng hợp hà nội trong bối cảnh hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC VŨ THẾ PHÚC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ TỔNG HỢP HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2020 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC VŨ THẾ PHÚC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ TỔNG HỢP HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 8.140114 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS PHẠM THỊ THANH HẢI HÀ NỘI - 2020 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thiện luận văn “Quản lý Đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay” tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với PGS.TS. Phạm Thị Thanh Hải, người đã tận tình hướng dẫn và tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi nghiên cứu hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn thầy cô khoa Quản lý giáo dục và đặc biệt là các thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy các chuyên đề toàn khóa học của Đại học Giáo dục đã tạo điều kiện và góp ý cho tôi để tôi hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn tới các Đồng chí trong Ban Giám hiệu, các phòng chức năng và các khoa chuyên môn trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin cảm ơn anh chị em đồng nghiệp, bạn bè đã quan tâm, giúp đỡ trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn./. Tác giả luận văn Vũ Thế Phúc i DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT TỪ VIẾT TẮT NỘI DUNG CỤ THỂ 1 CBQL Cán bộ quản lý 2 ĐNGV Đội ngũ giáo viên 3 GD&ĐT Giáo dục và đào tạo 4 GV Giáo viên 5 GVDN Giáo viên dạy nghề 6 HS Học sinh 7 HSSV Học sinh sinh viên 8 KT- ĐG Kiểm tra – Đánh giá 9 KT-XH Kinh tế - Xã hội 10 QLGD Quản lý giáo dục 11 TCNTH Trung cấp nghề Tổng hợp 12 UBND Ủy ban nhân dân ii MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn ......................................................................................................... i Danh mục các từ viết tắt.................................................................................... ii Danh mục các bảng ......................................................................................... vii Danh mục biểu đồ, sơ đồ ................................................................................ viii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ ................................................ 6 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ................................................................. 6 1.1.1. Các nghiên cứu về đội ngũ giáo viên trung cấp nghề .................... 6 1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý đội ngũ giáo viên trung cấp nghề ....... 9 1.2. Những khái niệm cơ bản........................................................................ 11 1.2.1. Đội ngũ giáo viên ở trường Trung cấp nghề ................................ 11 1.2.2. Quản lý đội ngũ giáo viên ở trường Trung cấp nghề ................... 13 1.3. Trường Trung cấp nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân .............. 14 1.3.1. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của trường Trung cấp nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân .......................................................... 14 1.3.2. Đội ngũ giáo viên ở trường trung cấp nghề ................................. 14 1.4. Nội dung quản lý giáo viên tại trường Trung cấp nghề ..................... 18 1.4.1. Quy hoạch đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề .................. 18 1.4.2. Thu hút đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề ....................... 18 1.4.3. Tuyển chọn, bố trí sử dụng đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề .................................................................................................. 19 1.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề .... 21 1.4.5. Đánh giá kết quả hoạt động của đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề ................................................................................................... 22 1.4.6. Chính sách đãi ngộ đội ngũ giáo viên trường trung cấp nghề ..... 23 1.5. Giáo dục nghề nghiệp trong bối cảnh hiện nay ................................... 24 iii 1.5.1. Mối quan hệ của giaó dục nghề nghiệp với thị trường lao động ......................................................................................................... 29 1.5.2. Hội nhập quốc tế về giáo dục dạy nghề ........................................ 31 1.5.3. Yêu cầu của cách mạng 4.0 đối với thị trường lao động .............. 32 1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đội ngũ giáo viên .................... 24 1.6.1. Nhận thức và trình độ, năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý của Nhà trường .......................................................................... 29 1.6.2. Ý thức và động cơ làm việc của đội ngũ giáo viên………..…….31 1.6.3. Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong công tác phát triển đội ngũ giáo viên……………………………………….………..…….32 1.6.4. Đổi mới giáo dục dạy nghề trong bối cảnh hiện nay………..…..33 Kết luận chương 1 ......................................................................................... 36 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ TỔNG HỢP HÀ NỘI................................... 37 2.1. Khái quát về Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội .................. 37 2.1.1. Khái quát về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội thành phố Hà Nội .................................................................................... 37 2.1.2. Khái quát về Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội ............. 38 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ở trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội..................................................................................................... 40 2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội .................................................................................................... 47 2.3.1. Số lượng đội ngũ giáo viên ........................................................... 47 2.3.2. Cơ cấu độ tuổi đội ngũ giáo viên .................................................. 47 2.3.3. Trình độ và chất lượng đội ngũ giáo viên..................................... 48 2.4. Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội ........................................................................................... 49 2.4.1. Quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề ...... 50 2.4.2. Thu hút đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề ....................... 53 iv 2.4.3. Tuyển chọn, bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề .................................................................................................. 54 2.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề .... 56 2.4.5. Đánh giá kết quả hoạt động của đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề ................................................................................................... 60 2.4.6. Chính sách đãi ngộ đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề .... 61 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề ........................................................................... 63 2.6. Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội ............................................ 64 2.6.1. Mặt mạnh ...................................................................................... 65 2.6.2. Mặt yếu .......................................................................................... 66 Kết luận chương 2 ......................................................................................... 68 CHƯƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ TỔNG HỢP HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ................................................................................ 69 3.1. Các nguyên tắc lựa chọn biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên .......... 69 3.1.1. Nguyên tắc tính kế thừa ................................................................ 69 3.1.2. Nguyên tắc tính thực tiễn .............................................................. 70 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính chất lượng, hiệu quả ............................ 71 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính bền vững............................................... 71 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ ............................ 71 3.2. Các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay ........................................ 71 3.2.1. Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của đội ngũ giáo viên và công tác quản lý đội ngũ giáo viên ................ 71 3.2.2. Quy hoạch đội ngũ giáo viên phù hợp với yêu cầu phát triển của Nhà trường.............................................................................. 75 3.2.3. Chỉ đạo tuyển chọn đội ngũ giáo viên theo chuẩn trình độ v đào tạo .................................................................................................... 81 3.2.4. Sử dụng đội ngũ giáo viên hợp lý, đảm bảo phát huy tối đa khả năng chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên ...................................... 85 3.2.5. Tổ chức các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn GV dạy nghề ...... 88 3.2.6. Kiểm tra đánh giá giáo viên theo quy trình khách quan .............. 90 3.2.7. Đảm bảo các điều kiện vật chất và tinh thần cho đội ngũ giáo viên theo chế độ chính sách .................................................................... 93 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tại Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội .............. 95 Kết luận chương 3 ....................................................................................... 100 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 101 PHỤ LỤC vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Bảng 2.2: Bảng 2.3: Bảng 2.4: Bảng 2.5: Bảng 2.6: Bảng 2.7: Bảng 2.8: Bảng 2.9: Bảng 2.10: Bảng 2.11: Bảng 2.12: Bảng 2.13: Bảng 2.14: Bảng 2.15: Bảng 2.16: Bảng 2.17: Bảng 3.1: Bảng 3.2: Tình hình đội ngũ cán bộ và giáo viên ....................................... 41 Thống kê cơ cấu giáo viên theo giới, thâm niên công tác và độ tuổi năm 2020 ........................................................................ 42 Bảng tỷ lệ theo cơ cấu về độ tuổi GV ........................................ 42 Bảng tỷ lệ theo thâm niên giảng dạy .......................................... 44 Phân bổ giáo viên theo các ngành nghề đào tạo......................... 45 Kết quả công tác tuyển sinh đào tạo của trường ........................ 46 Thống kê đào tạo về chuyên môn của ĐNGV ........................... 48 Thống kê trình độ nghiệp vụ sư phạm của GV tại trường TCNTH Hà Nội .......................................................................... 49 Thống kê trình độ Tin học, ngoại ngữ của GV tại trường TCNTH Hà Nội .......................................................................... 49 Kết quả khảo sát quy hoạch ĐNGV trường Trung cấp nghề ..... 50 Kết quả khảo sát thu hút ĐNGV trường Trung cấp nghề .......... 53 Kết quả khảo sát tuyển chọn, bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề ....................................................... 54 Kết quả khảo sát đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề ............................................................... 56 Kết quả khảo sát đánh giá kết quả hoạt động của đội ngũ giáo viên trường Trung cấp nghề ............................................... 60 Kết quả khảo sát chính sách đãi ngộ đội ngũ giáo viên trường trung cấp nghề................................................................. 61 Kết quả khảo sát thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ĐNGV tại trường Trung cấp nghề ............................ 64 Bảng tổng hợp kết quả khảo sát đánh giá thực trạng quản lý ĐNGV .............................................................................. 65 Kết quả thăm dò ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên Nhà trường về sự cấp thiết của các biện pháp quản lý ĐNGV trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội ..................... 96 Kết quả thăm dò ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên Nhà trường về sự khả thi của các biện pháp quản lý ĐNGV trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội .......................................... 97 vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Biểu đồ 2.1: Cơ cấu về độ tuổi của GV .......................................................... 42 Biểu đồ 2.2: Cơ cấu về thâm niên của GV...................................................... 44 Biểu đồ 2.3: Thống kê độ đào tạo về chuyên môn của ĐNGV ...................... 48 Sơ đồ 2.1. Tổ chức của nhà trường ................................................................. 41 viii MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thế kỉ XXI chúng ta được chứng kiến sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ; kỉ nguyên của công nghệ thông tin và tự động hóa, giảm tải lao động chân tay của con người và thay thế vào đó là máy móc, nguồn lao động yêu cầu trình độ cao. Những chuyển biến mạnh mẽ kéo theo là những tác động không nhỏ vào hệ thống các giá trị xã hội, đặc biệt là công tác GD&ĐT. Vậy bài toán đặt ra là làm thế nào để giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa sự phát triển của khoa học công nghệ ngày nay và tình hình giáo dục đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho việc công nghiệp hóa hiện đại hóa. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI có nói: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp [1]”. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII cũng đề ra phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp phát triển KT-XH năm 2016-2020, trong đó nhấn mạnh: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tăng cường tiềm lực KH-CN: Thực hiện đồng bộ các cơ chế, chính sách, giải pháp phát triển nguồn nhân lực, ... . Gắn đào tạo với NCKH, chuyển giao công nghệ và thu hút các nhà khoa học tham gia giảng dạy. Đẩy mạnh dạy nghề và gắn kết đào tạo với doanh nghiệp [2].” Từ những Nghị quyết nêu trên ta thấy được việc đầu tư cho giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao đã và đang được Đảng và Nhà nước ưu tiên hàng đầu. Ngày 27 tháng 11 năm 2014, Luật giáo dục nghề nghiệp ra đời trong đó ghi rõ: “Nhà nước có chính sách phân luồng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở, trung học phổ thông vào nghề nghiệp phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội”. Từ sự quan tâm sâu sát đó, kết hợp với việc hội nhập sâu rộng, ngoài ra tình trạng khó tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp đại học 1 ngày càng nhiều đã và đang làm thay đổi mạnh mẽ trong suy nghĩ của học sinh, phụ huynh học sinh nên số lượng học sinh tham gia học nghề ngày càng đông. Cụ thể tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội, số lượng học sinh đăng ký học tăng nhanh theo từng năm, vài năm gần đây số lượng học sinh trung cấp luôn đạt hơn 100% chỉ tiêu được giao. Chính vì vậy lượng cán bộ, giáo viên tham gia giảng dạy bị thiếu hụt tương đối nhiều. Mặc dù đã tạo mọi điều kiện ưu đãi về chế độ, quyền lợi được hưởng nhưng việc Tuyển dụng giáo viên, thợ giỏi vẫn gặp rất nhiều khó khăn... . Bên cạnh đó những giáo viên đã ứng tuyển vào đa phần vừa mới tốt nghiệp đại học, cao đẳng ra trường có kinh nghiệm thực tế chưa nhiều nên ảnh hưởng khá lớn đến việc truyền thụ kiến thức, đặc biệt là kỹ năng thực hành nghề cho người học. Về phía Nhà trường, Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội luôn luôn quán triệt quan điểm: “ĐNGV là lực lượng lao động chính, đóng vai trò nòng cốt trong Nhà trường, chất lượng đào tạo gắn liền với chất lượng ĐNGV. Vì vậy công tác quản lý ĐNGV luôn là nhiệm vụ quan trọng vừa mang tính cấp thiết, vừa mang tính chiến lược trong bối cảnh hiện nay của Nhà trường. Với những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài “Quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay”. Để giải quyết những khúc mắc cho bản thân nói riêng, cho tập thể Nhà trường nói chung. 2. Mục đích nghiên cứu Xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội, qua đó đề xuất các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên của nhà trường trong bối cảnh hiện nay. 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp. 2 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay. 4. Câu hỏi nghiên cứu Thực trạng quản lý ĐNGV tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay như thế nào? Có những biện pháp hiệu quả nào giúp quản lý ĐNGV Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay? 5. Giả thuyết khoa học Khi chủ thể quản lý thực hiện tốt các nội dung như: Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của ĐNGV; Tuyển chọn ĐNGV theo chuẩn trình độ đào tạo, sử dụng ĐNGV hợp lý, Đảm bảo đầy đủ các điều kiện vật chất và tinh thần cho ĐNGV thì sẽ quản lý tốt ĐNGV tại Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng, nâng cao chất lượng giảng dạy của Nhà trường trong tình hình mới. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận quản lý ĐNGV tại trường Trung cấp nghề - Đánh giá thực trạng quản lý ĐNGV tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội. - Đề xuất biện pháp quản lý ĐNGV tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội. 7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Về địa điểm nghiên cứu: Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội. Về thời gian nghiên cứu: Trong khoảng thời gian từ năm 2019-2020. Về đối tượng tham gia khảo sát: Cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm, giáo viên thỉnh giảng tại trường. 8. Phương pháp nghiên cứu 3 Để nghiên cứu luận văn này, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau đây: 8.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu Nghiên cứu Luật dạy nghề, Luật giáo dục nghề nghiệp, Luật giáo dục, Điều lệ trường dạy nghề, các văn kiện; đọc, phân tích, tổng hợp các nguồn tài liệu nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho luận văn: - Tổng quan các tài liệu khoa học về quản lý, QLGD trong lĩnh vực giáo dục, giáo dục nghề nghiệp và quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề; - Tổng hợp các Nghị quyết của Đảng, Thông tư, luật dạy nghề của Nhà nước về phát triển ĐNGV, GVDN; các văn bản của Bộ GD&ĐT, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội và các văn bản khác có liên quan. 8.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp khảo sát: Thông qua việc sử dụng phiếu khảo sát với hệ thống các câu hỏi dùng để phát hiện thực trạng quản lý ĐNGV tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội. - Phương pháp quan sát: Việc quan sát về công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên, bố trí sử dụng, đào tạo bồi dưỡng và đánh giá hoạt động của ĐNGV; chế độ chính sách đãi ngộ cũng như việc tạo môi trường phát triển đội ngũ giáo viên là cơ sở giúp cho việc nhận định, đánh giá được chính xác, khách quan về thực trạng vấn đề nghiên cứu. - Phương pháp khảo nghiệm: Trong quá trình khảo nghiệm cần sử dụng hệ thống các phiếu hỏi để khảo sát một số đối tượng CBQL, GV, NV thông qua kết quả tổng hợp được rút ra những kết luận quan trọng về đánh giá mức độ cấp thiết, tính khả thi từ đó đề xuất các biện pháp giải quyết trong luận văn. 8.3. Phương pháp phân tích thống kê 4 Sử dụng các phương pháp kiểm tra đánh giá, toán thống kê để tính toán số liệu kết quả khảo sát thu được. Qua đó rút ra những kết luận chính xác về kết quả thu được. 9. Dự kiến cấu trúc luận văn Cấu trúc bản luận văn gồm có phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, ngoài ra luận văn dự kiến được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề trong bối cảnh hiện nay. Chương 2: Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội. Chương 3: Các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tại trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay. 5 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu 1.1.1. Các nghiên cứu về đội ngũ giáo viên trung cấp nghề Qua hơn 25 năm đổi mới và từng bước tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đất nước ta đã thoát khỏi khủng hoảng kinh tế và đã có những chuyển biến tích cực về kinh tế, chính trị, xã hội. Cùng với sự phát triển của đất nước, hệ thống dạy nghề cũng lớn mạnh lên, đội ngũ giáo viên dạy nghề nước ta đã góp phần đào tạo cho đất nước nguồn lao động có kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp ở các cấp trình độ khác nhau, có đạo đức, lương tâm nghề nghiệp, có ý thức, tác phong công nghiệp, có sức khoẻ, có năng lực ngoại ngữ, có tri thức xã hội. Để hoàn thành sứ mệnh của mình, đội ngũ giáo viên dạy nghề đã phải vượt qua mọi khó khăn, trở ngại, làm việc tận tuỵ để truyền thụ tri thức cho học sinh, sinh viên những kiến thức chung, hiểu biết về pháp luật, kinh tế, chính trị, xã hội, quân sự... truyền thụ kiến thức văn hoá, kỹ thuật cơ sở như hình hoạ, vẽ kỹ thuật, điện kỹ thuật... và chuyên môn nghề nghiệp như lý thuyết nghề, kỹ năng, kỹ xảo nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên. Ngay từ những ngày đầu khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất quan tâm đến giáo dục nói chung và người thầy nói riêng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Nhiệm vụ giáo dục rất quan trọng và vẻ vang, nếu không có thầy giáo thì không có giáo dục”. Theo tác giả Trần Thị Kim Liên cho biết: “Hiện nay, đội ngũ giáo viên dạy nghề đã tăng về số lượng, các cơ sở dạy nghề có nhiều nỗ lực trong việc phát triển chất lượng GVDN, đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định của Tổng cục dạy nghề” (Trần Thị Kim Liên, Thực trạng chất lượng ĐNGV, Tạp chí giáo dục, số 249, tr 6-10). 6 Tác giả Phạm Văn Hòa cho rằng: “Trong những năm gần dây, hệ thống các trường dạy nghề đang phát triển nhanh, đúng hướng, góp phần đào tạo nguồn nhân lực cho phát triển KT-XH và đảm bảo an ninh quốc phòng” (Phạm Văn Hòa, Đào tạo, Bồi dưỡng giáo viên dạy nghề đáp ứng yêu cầu phát triển nghề nghiệp giáo viên dạy nghề trong các trường dạy nghề, Tạp chí giáo dục số đặc biệt, 2016). Theo tác giả Lê Chí Dũng: “Trong những năm qua, đội ngũ GV dạy nghề đã tăng nhanh về số lượng; năm 2010 đã có khoảng 33,000 giáo viên dạy nghề (gấp gần 4 lần so với năm 2001), chất lượng từng bước được nâng lên theo các tiêu chuẩn về trình độ ĐT, KNN và năng lực sư phạm. Về cơ bản, 85% GV dạy trong các trung tâm dạy nghề đều đạt chuẩn về trình độ sư phạm; trong đó có khoảng 46,9% GV tích hợp được cả lí thuyết và thực hành nghề. Mặc dù vậy, so với yêu cầu đổi mới và phát triển dạy nghề, số lượng GV tại các trường nghề vẫn còn thiếu trầm trọng” (Lê Chí Dũng, Vai trò của đội ngũ giáo viên dạy nghề, Tạp chí giáo dục số 345, kì 1 – 11/2014). Đội ngũ giáo viên dạy nghề luôn dày công giáo dục phẩm chất đạo đức, thái độ và hành vi cho học sinh, sinh viên giúp đỡ họ trở thành người có nhân cách, biết đối nhân, xử thế, biết sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật, biết làm giàu chính đáng cho bản thân và cộng đồng bằng kỹ năng nghề nghiệp của mình. Không những thế đội ngũ giáo viên dạy nghề còn dốc sức mình tạo cho học sinh, sinh viên tiềm năng tiếp tục phát triển và trang bị cho học sinh, sinh viên những tri thức vào đời ngay trên ghế nhà trường. Vì thế học sinh, sinh viên sau khi học xong dễ dàng thích nghi với sự thay đổi của đời sống xã hội. Đội ngũ giáo viên dạy nghề đã ngày càng phát triển về số lượng, đảm bảo về cơ cấu, ổn về chất lượng, không ngừng nâng cao năng lực, chuyên môn, nghiệp vụ. Đa phần giáo viên dạy nghề hiện có đủ trình độ chuyên môn cả về lý thuyết, thực hành, nhiều giáo viên tham gia giảng dạy tích hợp, 7 ĐNGV dạy nghề cũng thường xuyên được tiếp xúc trao đổi với doanh nghiệp để cập nhật công nghệ mới kịp thời, khả năng hiểu biết thực tế, trình độ tin học, ngoại ngữ, sư phạm, khả năng nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, phương pháp giảng dạy mới vào quá trình đào tạo và ngày càng có nhiều chuyển biến tích cực. Yêu cầu nghề nghiệp của người Giáo viên dạy nghề: Theo Luật dạy nghề, tại điều 58 có nói về giáo viên dạy nghề như sau:"Giáo viên dạy nghề là người dạy lý thuyết, dạy thực hành hoặc vừa dạy lý thuyết vừa dạy thực hành trong các cơ sở dạy nghề; Giáo viên dạy lý thuyết trình độ trung cấp nghề phải có bằng tốt nghiệp đại học sư phạm kỹ thuật hoặc đại học chuyên ngành; giáo viên dạy thực hành phải là người có bằng tốt nghiệp cao đẳng nghề hoặc là nghệ nhân, người có tay nghề cao[24]". Những quan điểm về đào tạo nghề hiện đại đang đặt ra những yêu cầu gắt gao cả về mặt phẩm chất và năng lực đối với đội ngũ giáo viên dạy nghề. Để đào tạo được nguồn nhân lực kỹ thuật có trình độ văn hoá cao, có năng lực chuyên môn giỏi, có khả năng thích ứng linh hoạt và sáng tạo đối với các yêu cầu thay đổi của khoa học công nghệ và sản xuất dịch vụ..., đội ngũ người giáo viên dạy nghề phải có những thay đổi cơ bản về mô hình chung. Có thể hình dung ở một số đặc điểm sau: Trình độ văn hoá tốt nghiệp THPT và trình độ đào tạo chuyên môn bậc đại học phải là trình độ tối thiểu của người giáo viên dạy nghề. Trong thời gian tới đây, phần đáng kể giáo viên dạy nghề có trình độ tối thiểu về chuyên môn phải là trình độ sau đại học (Thạc sĩ và Tiến sĩ). Đào tạo giáo viên dạy nghề là nhiệm vụ chung của hệ thống giáo dục đại học (các trường ĐHSPKT và công nghệ)… . Cơ cấu ngành nghề đào tạo ngày càng rộng để hình thành đội ngũ giáo viên dạy nghề theo các lĩnh vực khoa học - công nghệ chứ không theo các 8 ngành nghề kinh tế như hiện nay. Giáo viên dạy nghề phải thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ về chuyên môn, nghiệp vụ, nhất là công nghệ mới ... Kiến thức và năng lực sư phạm hiện đại có vai trò quyết định đến năng lực hoạt động của người giáo viên dạy nghề, trong đó việc hình thành nhân cách thái độ của con người, việc phát triển năng lực tư duy nhận thức trở nên quan trọng hơn việc hình thành kĩ năng kĩ xảo hoạt động lao động nghề nghiệp thuần tuý. Giáo viên dạy nghề phải sử dụng thành thạo công nghệ dạy học hiện đại. Các phương tiện thông tin (máy tính, đa phương tiện, mô hình ảo...) là những phương tiện lao động hàng ngày của giáo viên. Quá trình người giáo viên vừa dạy - vừa học xen kẽ với nhau (học tập suốt đời). Người giáo viên dạy nghề cần có năng lực tốt trong việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học, thể hiện vừa mềm dẻo, linh hoạt nhưng khách quan, công bằng. Sử dụng và khai thác tốt các phương thức kiểm tra, đánh giá hiện đại, sử dụng máy tính. Trình độ nhận thức xã hội, ngoại ngữ trở thành nhân tố quan trọng trong quá trình đào tạo và phát triển nghề nghiệp của giáo viên dạy nghề. Ngoại ngữ trở thành chìa khóa mở cửa kho tàng tri thức nhân loại, giúp người giáo viên dạy nghề nhanh chóng nắm bắt kỹ thuật công nghệ mới của thế giới. 1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý đội ngũ giáo viên trung cấp nghề Trong những năm gần đây, vấn đề quản lý ĐNGV đã được đề cập nhiều trong chủ trương, đường lối, chính sách phát triển GD & ĐT của Đảng và nhà nước. Vấn đề này đã thu hút không ít sự quan tâm của các nhà quản lý, các nhà khoa học trong và ngoài nước để xác định rõ các ý nghĩa của vấn đề xây dựng quản lý NNL nói chung hay ĐNGV nói riêng. Ở Mỹ, ngay từ những năm đầu thế kỉ XX, tác giả W.F.Taylor, trong tác phẩm quản lý khoa học đã đề cao các nguyên tắc tuyển chọn, huấn luyện đội ngũ nhân viên trong một tổ chức. 9 Trong thực tế đã có rất nhiều công trình nghiên cứu, những bài viết trên sách, báo, tạp chí, đi sâu về các vấn đề liên quan đến quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên. Chẳng hạn như tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc, (2010) với tác phẩm “Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong thế kỷ XXI”, NXB Giáo dục Việt Nam; Tác giả Phạm Minh Hạc, (2001) Về phát triển toàn diện con người trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa; tác giả Nguyễn Trọng Hậu, (2014), trong Tài liệu giảng dạy lớp cao học “Quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục”, Trường Đại học Giáo dục Đại học Quốc gia Hà Nội; tác giả Nguyễn Nguyên Quang với tác phẩm “Những khái niệm cơ bản về lý luận quản lý giáo dục”, 1989”. Ngoài ra còn có một số luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục nghiên cứu về ĐNGV, quản lý phát triển đội ngũ CBQL trường học của một số tỉnh, thành, địa phương như: Tác giả Nguyễn Huyền Ngọc, (2016) với đề tài “Quản lý đội ngũ giảng viên Trường cao đẳng công nghiệp cẩm phả tỉnh Quảng Ninh theo quan điểm phát triển NNL”; Tác giả Nguyễn Văn Tuyến, (2016) với đề tài “Phát triển đội ngũ Giáo viên trường Trung cấp Y tế Bắc Giang đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”; Tác giả Hà Mạnh Hùng, (2017) với đề tài "Quản lý chất lượng trong các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh theo tiếp cận AUN-QA". Qua các luận văn, các tác giả đã đề xuất đến các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên và Cán bộ quản lý giáo dục cho khối các trường mầm non, tiểu học, trung học, phổ thông nhưng chưa thấy đề tài nào nói về việc quản lý đội ngũ giáo viên trong khối trường Trung cấp nghề. Chính vì vậy, đề tài “Quản lý đội ngũ giáo viên tại Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội trong bối cảnh hiện nay” là đề tài tác giả luận văn xác định nghiên cứu để phục vụ cho Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội và cũng là nghiên cứu để cho khối các trường trực thuộc Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hà Nội tham khảo, đề tài này hiện là đề tài hoàn toàn mới, chưa có ai trong Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội nghiên cứu. 10