Tài liệu Quản lí ngân sách xã đồng thịnh, huyện định hóa

Luận văn tốt nghiệp i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết quả nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị thực tập. Tác giả luận văn tốt nghiệp SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 ii Luận văn tốt nghiệp MỤC LỤC Trang bìa................................................................................................. Lời cam đoan........................................................................................... Mục lục.................................................................................................... Danh mục các chữ viết tắt....................................................................... Danh mục các bảng................................................................................. Danh mục các hình.................................................................................. MỞ ĐẦU................................................................................................. Chương 1................................................................................................. NHẬN THỨC CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ VÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ............................................................................................... 1.1 Những vấn đề chung về ngân sách xã............................................... 1.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của ngân sách xã............... 1.1.2 Nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách xã.............................. 1.1.3 Vai trò của ngân sách xã đối với sự phát triển kinh tế - xã hội 1.2 Quản lý ngân sách xã........................................................................ 1.2.1 Lập dự toán ngân sách xã......................................................... 1.2.2 Chấp hành dự toán ngân sách xã.............................................. 1.2.3 Quyết toán ngân sách xã.......................................................... Chương 2................................................................................................. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ ĐỒNG THỊNH, HUYỆN ĐỊNH HÓA TRONG GIAI ĐOẠN 2013-2015...................................... 2.1 Khái quát về đặc điểm kinh tế, xã hội và cơ cấu tổ chức quản lý ngân sách xã Đồng Thịnh......................................................................................... 2.1.1Khái quát về đặc điểm kinh tế, xã hội....................................... 2.1.2 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ngân sách xã.......................... SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 iii Luận văn tốt nghiệp 2.2 Thực trạng quản lý ngân sách xã Đồng Thịnh.................................. 2.2.1Quản lý thu ngân sách xã.......................................................... 2.2.2Quản lý chi ngân sách xã.......................................................... 2.3 Tổng hợp đánh giá thực trạng quản lý ngân sách xã Đồng Thịnh.... 2.3.1 Những kết quả.......................................................................... 2.3.2 Những tồn tại............................................................................ 2.3.3 Nguyên nhân............................................................................ Chương 3................................................................................................. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ ĐỒNG THỊNH TRONG THỜI GIAN TỚI...................................................................... 3.1Mục tiêu, phương hướng về tăng cường quản lý ngân sách xã.......... 3.2 Giải pháp tăng cường công tác quản lý ngân sách xã....................... 3.2.1 Nhóm giải pháp về quản lý thu 3.2.2 Nhóm giải pháp về quản lý chi. 3.3 Các điều kiện để thực hiện giải pháp................................................ KẾT LUẬN............................................................................................. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................ SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 iv Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CNH – HĐH : Công nghiệp hoá – hiện đại hoá HĐND : Hội đồng nhân dân KBNN : Kho bạc Nhà nước KH : Kế hoạch KT-XH : Kinh tế - xã hội NSNN : Ngân sách Nhà nước NSX : Ngân sách xã TC-KH : Tài chính - kế hoạch UBND : Uỷ ban nhân dân XDCB : Xây dựng cơ bản SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 v Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 2.1.Tình hình thu chi NSX giai đoạn 2013-2015 Bảng 2.2. Tình hình hoàn thành dự toán thu ngân sách giai đoạn 2013-2015 Bảng 2.3. Tình hình khoản thu NSX hưởng 100% giai đoạn 2013-2015 Bảng 2.4. Tình hình các khoản thu NSX hưởng 100% giai đoạn 2013-2015 Bảng 2.5. Số thu NSX được hưởng phân chia theo tỷ lệ% giai đoạn 2013-2015 Bảng 2.6. Tình hình các khoản thu NSX được hưởng phân chia theo tỷ lệ % giai đoạn 2013-2015 Bảng 2.7.Số thu bổ sung từ ngân sách cấp trên giai đoạn 2013-2015 Bảng 2.8.Tình hình chi thường xuyên NSX giai đoạn 2013- 2015 Bảng 2.9. Một số khoản chi thường xuyên ở xã giai đoạn 2013- 2015 SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 vi Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC CÁC HÌNH Trang Hình 2.1.Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý NSNN xã Đồng Thịnh Hình 2.2. Tổng thu ngân sách xã dự toán – thực hiện giai đoạn 2013-2015 Hình 2.3.Tổng chi NSX dự toán thực hiện giai đoạn 2013- 2015 Hình 2.4. Chi thường xuyên NSX giai đoạn 2013-2015 Hình 2.5.Chi đầu tư phát triển NSX giai đoạn 2013- 2015 SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Xã (phường, thị trấn) là một cấp chính quyền nhà nước ở cơ sở, thực hiện các mục tiêu KT-XH do Đảng và Nhà nước đặt ra tại địa phương. Xã còn là nơi giải quyết các mối quan hệ phát sinh ban đầu giữa Nhà nước với nhân dân. Hoạt động tài chính xã cụ thể là ngân sách xã (NSX) là hoạt động tài chính cơ sở trong hệ thống Ngân sách Nhà nước (NSNN). NSX góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tại địa phương, gián tiếp tác động đến tốc độ tăng trưởng của đất nước... Để thực hiện được chức năng, nhiệm vụ đó, chính quyền cấp xã phải có ngân sách đủ mạnh được hình thành cân đối và chi tiêu theo những nguyên tắc ổn định, bền vững. Trong nền kinh tế thị trường, ngân sách xã (NSX) là một bộ phận cấu thành của ngân sách nhà nước (NSNN), là phương tiện vật chất để chính quyền cấp xã thực hiện được các chức năng nhiệm vụ do pháp luật quy định. NSX được ổn định và quản lý tốt sẽ góp phần thực hiện những mục tiêu phát triển KT-XH do Đảng và Nhà nước đề ra. Trong những năm qua, cùng với sự đổi mới của nền kinh tế xã hội, công tác quản lý NSX của cả nước nói chung và của xã Đồng Thịnh nói riêng đã có những bước chuyển biến nhất định, đang từng bước đổi mới nhằm thực hiện quản lý theo luật ngân sách Nhà nước và những chủ trương của Nhà nước. Tuy vậy, tình hình quản lý NSX trong thời gian qua còn bộc lộ những mặt tồn tại, hạn chế cần phải có những biện pháp sửa đổi, bổ sung và khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả trong quản lý NSX. Xuất phát từ lý do đó, sau một thời gian thực tập tại phòng TC-KH huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên , với những kiến thức đã được trang bị tại nhà trường cùng với kiến thức thực tế tiếp thu được, tôi đã tập trung nghiên cứu và mạnh dạn chọn lựa đề tài: “Quản lí ngân sách xã Đồng Thịnh, huyện Định Hóa” SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp 2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu Đối tượng: Quản lý NSX Đồng Thịnh giai đoạn 2013 – 2015. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở làm rõ một số vấn đề về lý luận, quan điểm của Đảng, thực tiễn của địa phương để trình bày bài luận văn tốt nghiệp của mình; đồng thời thông qua sự nghiên cứu này có thể có đóng góp nhỏ về suy nghĩ của bản thân tôi trong lĩnh vực quản lý NSX Đồng Thịnh. 3. Phạm vi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu các vấn đề về công tác quản lý thu, chi ngân sách tại xã Đồng Thịnh , huyện Định Hóa , tỉnh Thái Nguyên. Không gian nghiên cứu: xã Đồng Thịnh. Thời gian nghiên cứu: từ năm 2013 đến năm 2015. 4. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu và thể hiện, luận văn coi trọng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, đồng thời bám sát vào quan điểm đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong lĩnh vực của đề tài nêu ra.Để thể hiện đề tài, luận văn còn sử dụng tổng hợp phương pháp phân tích, thống kê, tổng hợp từ tình hình và các số liệu của thực tiễn, để từ đó đưa ra những nhận xét có căn cứ. Luận văn còn coi trọng tính kế thừa có chọn lọc thành quả của những công trình, những tác giả đã nghiên cứu vấn đề này. 5. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các tài liệu tham khảo phần nội dung gồm 3 chương như sau: Chương 1: Nhận thức chung về NSX và quản lý NSX. Chương 2: Thực trạng về việc quản lý NSX Đồng Thịnh , huyện Định Hóa trong giai đoạn 2013- 2015. Chương 3:Giải pháp tăng cường quản lý NSX Đồng Thịnh trong thời gian tới. SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp CHƯƠNG I NHẬN THỨC CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ VÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ 1.1 Những vấn đề chung về ngân sách xã 1.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân sách xã 1.1.1.1 Lược tả về Ngân sách xã. Xét về nguồn gốc xuất hiện NSNN nói chung và NSX nói riêng, thì các nhà nghiên cứu đều nhất trí rằng: Sự xuất hiện và tồn tại của nhà nước và nền kinh tế hàng hóa – tiền tệ đã tạo ra những điều kiện cần và đủ cho NSNN ra đời và tồn tại. Chừng nào còn tồn tại cả 2 điều kiện trên, thì NSNN vẫn còn tồn tại.Cơ cấu tổ chức của bộ máy nhà nước ở mọi quốc gia đều là sự hợp thành của một số cấp hành chính nhất định, và có sự phân công, phân cấp về quản lý kinh tế, xã hội cho mỗi cấp đó.Tuỳ theo hệ thống tổ chức hành chính của nhà nước và phân cấp quản lý ngân sách, hệ thống NSNN tại mỗi quốc gia được hình thành khác nhau. Ở nước ta, hệ thống NSNN cũng được tổ chức thành bốn cấp: Ngân sách trung ương, ngân sách tỉnh (thành phố trực thuộc trung ương), ngân sách huyện (quận, thị xã), NSX (phường, thị trấn). 1.1.1.2 Khái niệm ngân sách xã NSX là một bộ phận của NSNN, ta có thể hiểu khái niệm NSX như sau: “NSX là toàn bộ các quan hệ kinh tế giữa các chủ thể phát sinh trong quá trình hình thành tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ của chính quyền Nhà nước cấp xã nhằm phục vụ cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã trong khuôn khổ đã được luật pháp quy định”. 1.1.1.3 Đặc điểm của ngân sách xã SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp Trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hệ thống NSNN ngày càng đước hoàn thiện và nền tài chính quốc gia đã và đang được nâng cao hiệu quả. Song với quá trình đó, NSX ngày càng được chứng minh tầm quan trọng. tính hiệu quả trong hoạt động của mình góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế. Là một cấp trong hệ thống NSNN nên NSX cũng mang đầy đủ các đặc điểm chung của các cấp chính quyền địa phương đó là: - Được phân cấp nguồn thu nhiệm vụ chi theo quy định của pháp luật. - Được quản lý và điều hành theo dự toán và theo chế độ, tiêu chuẩn định mức do cơ quan có thẩm quyền quy định. Bên cạnh các đặc điểm chung, NSX còn có các đặc điểm riêng: Thứ nhất: Ngân sách xã là một loại quỹ tiền tệ của cơ quan chính quyền Nhà nước cấp cơ sở. Hoạt động của quỹ dựa trên hai phương diện: Huy động nguồn thu vào quỹ gọi là thu NSX, phân phối và sử dụng quỹ gọi là chi NSX. Thứ hai: Hoạt động thu, chi NSX luôn gắn chặt với chức năng, nhiệm vụ của chính quyền xã đã được phân cấp; đồng thời chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan quyền lực Nhà nước ở cấp xã và chính quyền cấp trên. Vì vậy các chỉ tiêu thu chi NSX mang tính pháp lý cao. Thứ ba: Đằng sau quan hệ thu chi NSX là quan hệ lợi ích phát sinh trong quá trình thu chi NSX giữa hai chủ thể: Một bên là lợi ích chung của cộng đồng cấp cơ sở mà đại diện là chính quyền cấp xã, một bên là chủ thể kinh tế xã hội khác. Thứ tư: NSX vừa là một cấp ngân sách vừa là một đơn vị dự toán đặc biệt( dưới nó không có đơn vị dự toán trực thuộc) đặc điểm này có ảnh hưởng chi phối lớn đến tổ chức lập, chấp hành và quyết toán NSX. SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp Xã là đơn vị cơ sở trong hệ thống tổ chức bộ máy nhà nước, gắn bó trực tiếp với người dân và nền kinh tế xã hội. Chính vì vậy nghiên cứu công tác quản lý NSX không phải là công việc mới đặt ra song lại vô cùng cần thiết để tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách trong điều kiện hiện nay. NSX mang tính chất “lưỡng tính” vừa là một cấp vừa tự cân đối thu chi, vừa là đơn vị trực tiếp chi tiêu, hay nói cách khác NSX vừa là một cấp ngân sách, vừa là đơn vị dự toán, nó không có đơn vị dự toán trực thuộc nào, nó vừa tạo nguồn thu vừa phải phân bổ nhiệm vụ chi. 1.1.2 Nguồn thu và nhiệm vụ chi của ngân sách xã Thực chất của sự phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cho NSX là giải quyết mối quan hệ giữa cấp xã với cấp ngân sách cấp trên từ quản lý sử dụng NSNN. Một trong những yêu cầu của việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách là phải nhận định rõ ràng cụ thể, phải phù hợp với chức năng của từng cấp . Do vậy việc phân cấp nguồn thu nhiệm vụ chi NSX phải phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội . quốc phòng- an ninh của nhà nước và chức năng nhiệm vụ quản lý nhà nước của cấp xã. Tuy nhiên trong mỗi thời kỳ, nguồn thu, nhiệm vụ chi cũng có sự điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tế. Theo luật NSNN đã được quốc hôi nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoác XI, kỳ họp thứ hai( từ ngày 12/11 đến ngày 16/12/2002) thông qua thì cơ cấu nguồn thu cho các xã ở địa phương khác nhau do hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định, do đó quyết định đó phải phù hợp với những chỉ dẫn tại thông tư 60/2003 TT-BTT ngày 23/6/2003 của bộ tài chính quy định về quản lý NSX và các hoạt động tài chính khác ở xã, phường, thị trấn trong đó phân định nguồn thu cho NSX như sau: SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp 1.1.2.1 Thu ngân sách xã Thu ngân sách xã bao gồm các khoản thu của NSNN phân cấp cho NSX và các khoản huy động đóng góp của tổ chức, cá nhân trên nguyên tắc tự nguyện để xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng theo quy định của pháp luật do HĐND xã quyết định đưa vào NSX quản lý. 1.1.2.1.1 Các khoản thu ngân sách xã hưởng một trăm phần trăm (100%) Là các khoản thu dành cho xã sử dụng toàn bộ để chủ động về nguồn tài chính bảo đảm các nhiệm vụ chi thường xuyên, đầu tư. Căn cứ quy mô nguồn thu, chế độ phân cấp quản lý kinh tế - xã hội và nguyên tắc đảm bảo tối đa nguồn tại chỗ cân đối cho các nhiệm vụ chi thường xuyên, khi phân cấp nguồn thu, HĐND cấp tỉnh xem xét dành cho NSX hưởng 100% các khoản thu dưới đây: - Các khoản phí, lệ phí thu vào ngân sách xã theo quy định. - Thu từ các hoạt động kinh tế và sự nghiệp của xã, phần nộp vào NSNN theo chế độ quy định; - Thu từ quỹ đất công ích và đất công; - Các khoản huy động đóng góp của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; - Đóng góp của nhân dân theo quy định - Thu kết dư ngân sách xã năm trước; - Các khoản thu khác của ngân sách xã theo quy định của pháp luật. 1.1.2.1.2 Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm giữa ngân sách xã với ngân sách cấp trên SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp Theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước gồm: - Thuế chuyển quyền sử dụng đất; - Thuế nhà, đất; - Thuế môn bài thu từ cá nhân, hộ kinh doanh; - Thuế sử dụng đất nông nghiệp thu từ hộ gia đình; - Lệ phí trước bạ nhà, đất. - Tiền cấp quyền sử dụng đất. Đối với các khoản thu trên, NSX được hưởng tối thiểu 70% căn cứ vào nguồn thu nhiệm vụ chi của xã. HĐND cấp tỉnh có thể quyết định tỷ lệ NSX được hưởng cao hơn , tối đa là 100%. Ngoài các khoản thu phân chia theo quy định trên , HĐND cấp tỉnh còn có thể bổ sung cho các nguồn thu phân chia cho xã nếu sau khi các khoản thuế, phí, lệ phí phân chia theo luật NSNN đã dành 100% cho xã và các khoản thu được hưởng 100% nhưng vẫn chưa cân đối được nhiệm vụ chi. Tỷ lệ phần trăm các khoản trên cho NSX do UBNN quy định và ổn định từ 3-5 năm, phù hợp với tình hình ngân sách địa phương để giảm bớt khối lượng nghiệp vụ, khuyến khích tăng thu. Theo quy định của HĐND tỉnh Thái Nguyên bao gồm: - Thuế GTGT từ các cá nhân doanh nghiệp, công ty sản xuất kinh doanh hàng hoá, dịch vụ. - Thuế nhà đất; - Thuế môn bài thu từ cá nhân, hộ kinh doanh; - Thuế sử dụng đất nông nghiệp từ hộ gia đình; - Lệ phí trước bạ nhà,đất; - Thuế thu nhập cá nhân; SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp - Thuế GTGT - Thuế thu từ các khoản phân chia khác do tỉnh quy định 1.1.2.1.3 Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách xã. Trong tổ chức hệ thống NSNN các cấp có mỗi quan hệ hữu cơ với nhau và mỗi cấp phải tự cân đối thu chi ngân sách. Tuy nhiên trong những hoàn cảnh cụ thể nếu cấp ngân sách( hay một bộ phận cấp ngân sách ) nào tự cân đối được thì ngân sách cấp trên có trách nhiệm bổ sung vốn cho cấp ngân sách( hay bộ phận cấp ngân sách đó) để đảm bảo thu chi ngay từ khâu xây dựng dự toán. Từ đó hình thành khoản thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới. Trong điều kiện nước ta hiện nay phần lớn ngân sách cấp xã chưa tự cân đối được thu chi nên ngân sách cấp trên phải cấp bổ sung và hình thành nguồn thu thứ 3 cho NSX. Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách xã gồm: - Thu bổ sung để cân đối ngân sách là mức chênh lệch giữa dự toán chi được giao và dự toán thu từ các nguồn thu được phân cấp (các khoản thu 100% và các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm). Số bổ sung cân đối này được xác định từ năm đầu của thời kỳ ổn định ngân sách và được giao ổn định từ 3 đến 5 năm. - Thu bổ sung có mục tiêu là các khoản bổ sung theo từng năm để hỗ trợ xã thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể. Ngoài các khoản thu nêu tại các khoản thu trên chính quyền xã không được đặt ra các khoản thu trái với quy định của pháp luật. 1.1.2.2 Chi NSX Chi NSX gồm: chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên. 1.1.2.2.1 Các khoản chi đầu tư phát triển SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp Theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước gồm: - Chi đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội không có khả năng thu hồi vốn theo phân cấp của cấp tỉnh. - Chi đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của xã từ nguồn huy động đóng góp của các tổ chức, cá nhân cho từng dự án nhất định theo quy định của pháp luật, do HĐND xã quyết định đưa vào NSX quản lý. - Các khoản chi đầu tư phát triển khác theo quy định của pháp luật. Theo quy định của HĐND tỉnh Thái nguyên bao gồm: - Chi đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội không có khả năng thu hồi vốn do cấp tỉnh quản lý; - Đầu tư và hỗ trợ cho các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế, các tổ chức tài chính của nhà nước theo quy định của pháp luật; - Chi đầu tư phát triển các dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia do cấp tỉnh quản lý; - Chi đầu tư phát triển khoa học và công nghệ. - Các khoản chi đầu tư phát triển khác theo quy định của pháp luật. 1.1.2.2.2 Các khoản chi thường xuyên Theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước gồm: - Chi cho hoạt động của các cơ quan nhà nước ở xã: - Kinh phí hoạt động của cơ quan Đảng cộng sản Việt Nam ở xã. - Kinh phí hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội ở xã sau khi trừ các khoản thu theo điều lệ và các khoản thu khác (nếu có). SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp - Đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho cán bộ xã và các đối tượng khác theo chế độ quy định. - Chi cho công tác dân quân tự vệ, trật tự an toàn xã hội. - Chi cho công tác xã hội và hoạt động văn hoá, thông tin, thể dục thể thao do xã quản lý. - Chi sự nghiệp giáo dục: Hỗ trợ các lớp bổ túc văn hoá, trợ cấp nhà trẻ, lớp mẫu giáo, kể cả trợ cấp cho giáo viên mẫu giáo và cô nuôi dạy trẻ do xã, thị trấn quản lý (đối với phường do ngân sách cấp trên chi). - Chi sự nghiệp y tế: Hỗ trợ chi thường xuyên và mua sắm các khoản trang thiết bị phục vụ cho khám chữa bệnh của trạm y tế xã. - Chi sửa chữa, cải tạo các công trình phúc lợi, các công trình kết cấu hạ tầng do xã quản lý; Riêng đối với thị trấn còn có nhiệm vụ chi sửa chữa cải tạo vỉa hè, đường phố nội thị, đèn chiếu sáng, công viên, cây xanh... (đối với phường do ngân sách cấp trên chi). Hỗ trợ khuyến khích phát triển các sự nghiệp kinh tế như: khuyến nông, khuyến ngư, khuyến lâm theo chế độ quy định. Theo quy định của HĐND tỉnh Thái Nguyên bao gồm: - Các khoản chi thường xuyên khác ở xã theo quy định của pháp luật.Các hoạt động sự nghiệp giáo dục, đào tạo, y tế, xã hội, văn hoá, thông tin, thể dục - thể thao, sự nghiệp khoa học công nghệ, tài nguyên và môi trường và các sự nghiệp khác do các cơ quan cấp tỉnh quản lý, bao gồm: + Các trường trung học phổ thông, trung học bổ túc văn hoá, trung học phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc nội trú cấp 2, các trung tâm giáo dục thuờng xuyên cấp tỉnh, cấp huyện, thành phố và các hoạt động giáo dục khác; SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp + Đại học chính quy, đại học tại chức, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, đào tạo nghề, đào tạo ngắn hạn và các hình thức đào tạo khác; - Các hoạt động sự nghiệp y tế: Chi phòng bệnh, chữa bệnh tại bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tỉnh, các cơ sở y tế như trung tâm y tế dự phòng cấp tỉnh, trung tâm phòng chống các bệnh về mắt,…; bệnh viện đa khoa, trung tâm y tế dự phòng tuyến huyện, thành phố và các hoạt động y tế khác; - Các trại xã hội, cứu tế xã hội, phòng, chống các tệ nạn xã hội và các hoạt động xã hội khác; - Bảo tồn, bảo tàng, thư viện, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động văn hoá khác; - Phát thanh, truyền hình và các hoạt động thông tin khác; - Bồi dưỡng, huấn luyện viên, vận động viên các đội tuyển cấp tỉnh, các giải thi đấu cấp tỉnh, quản lý các cơ sở thể dục thể thao và các hoạt động thể dục thể thao khác; - Nghiên cứu khoa học và công nghệ, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, các hoạt động sự nghiệp khoa học công nghệ khác; - Các sự nghiệp văn hoá xã hội khác do cấp tỉnh quản lý. 1.1.3 Vai trò của ngân sách xã trong quản lý kinh tế xã hội. Ngân sách xã vừa là một cấp trong hệ thống NSNN, vừa là một cấp ngân sách cơ sở, nó có vai trò hết sức quan trọng đối với chính quyền cấp xã. Để thực hiện được chức năng nhiệm vụ của chính quyền cấp xã thì đòi hỏi phải có chính sách đủ mạnh mẽ để điều chỉnh các hoạt động ở xã đi đúng hướng, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đảng và nhà nước. Cụ thể : SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp Thứ nhất, NSX là công cụ tài chính quan trọng đảm bảo sự tồn tại và hoạt động của bộ máy Nhà nước ở cơ sở. Thông qua thu NSX đã tập trung nguồn lực để đáp ứng nhu cầu chi tiêu ở cấp xã như chi lương, sinh hoạt phí, chi cho quản lý hành chính, mua sắm các trang thiết bị văn phòng … Thứ hai, NSX là công cụ điều chỉnh, kích thích mọi hoạt động của xã đi đúng hướng, đúng chính sách, chế độ và tăng cường mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội công bằng trên địa bàn xã , bằng việc đề ra hệ thống luật pháp, hệ thống thuế đã kiểm tra, kiểm soát điều chỉnh lại các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn xã , chống lại các hoạt động kinh tế phi pháp, trốn thuế và nghĩa vụ đóng góp khác. Thứ ba, NSX góp phần quan trọng trong kế cấu xây dựng kinh tế hạ tầng nông thôn với phương châm “nhà nước và nhân dân dùng làm” hệ thống giao thông liên thôn, liên xã đượng xây dựng mới và nâng cấp thường xuyên, nhờ đó các cụm dân cư dần được hình thành, tác động mạnh đến sự phát triển và giao lưu kinh tế. Kinh tế nông thông từng bước có sự chuyển dịch từ kinh tế thuần nông sang kinh tế sản xuất hàng hóa, bộ mặt của làng xã từng bước được đổi mới về vật chất và tinh thần, người dân được hưởng lợi ích xã hội lớn hơn từ giáo dục, y tế. Thứ tư, NSX là công cụ thúc đẩy, phát triển ổn định kinh tế. Để thúc đẩy công tác giáo dục và đào tạo, các khoản chi cho sự nghiệp giáo dục đào tạo đã khẳng định sự vượt lên trước của sự nghiệp giáo dục và sự đóng góp quan trọng của NSX nhằm thúc đẩy hơn nữa sự nghiệp giáo dục. Các khoản chi này đã góp phần thiết thực vào việc nâng cao dân trí, đảm bảo an toàn sức khoẻ cho người dân ngay từ bước đầu. Những vấn đề liên quan đến sức khoẻ của người dân được quan tâm giải quyết ngay từ mạng lưới y tế xã. Vấn đề giáo dục mần non, tiểu học, xoá SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp mù chữ được sự trợ giúp đắc lực của NSX. Thông qua các hoạt động chi NSX mà các cơ quan Đoàn thể, các cơ quan Đảng mới có thể duy trì hoạt động của mình một cách ổn định đem lại tính hiệu lực cho công tác quản lý Nhà nước ở cơ sở. Trình độ dân trí của người dân ngày càng được nâng cao. Có được kết quả này có một phần đóng góp quan trọng của các khoản chi NSX cho các hoạt động văn hoá, thông tin, thể dục thể thao. Hệ thống truyền hình, truyền thanh ở xã cũng được xây dựng, sửa chữa và nâng cấp từ các khoản chi của NSX nhằm mục đích mở mang văn hoá nâng cao nhận thức con người, xây dựng nông thôn mới, loại trừ các hủ tục văn hoá phẩm đồ truỵ, các âm mưu, hoạt động chống phá chính quyền của các đối tượng thù địch. Thứ năm, NSX giúp bù đắp khiếm khuyết thị trường, đảm bảo công bằng xã hội, gìn giữ môi trường. Các khoản chi thăm hỏi và tặng quà những gia đình có công với cách mạng, chi cứu tế xã hội cho cá nhân, gia đình gặp khó khăn, chi trợ cấp cho các gia đình thương binh…đã thể hiện rằng chi NSX đã góp phần đảm bảo cho các chính sách xã hội được thực hiện tại địa bàn. Qua hoạt động thu, chi NSX đã khẳng định vai trò cực kỳ quan trọng của NSX đối với quá trình quản lý kinh tế xã hội của chính quyền Nhà nước cấp cơ sở. Nếu NSX được quản lý tốt sẽ tạo ra động lực và những điều kiện tối quan trọng cho quá trình phát triển ngược lại khi NSX bị quản lý lỏng lẻo sẽ gây ra tình trạng thất thoát ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển kinh tế xã hội ở cấp cơ sở. Vì vậy, cần phải tăng cường nội lực, đổi mới công tác quản lý cho phù hợp với những đòi hỏi của thời kỳ đổi mới thì NSX mới được thực hiện tốt và có hiệu quả. 1.2 Quản lý ngân sách xã SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01 Luận văn tốt nghiệp 1.2.1 Lập dự toán ngân sách xã Căn cứ vào nhiệm vụ phát triển KT-XH và đảm bảo an ninh -quốc phòng dự toán NSNN sẽ được lập, UBND xã trên cơ sở hướng dẫn của UBND Tỉnh dưới sự chỉ đạo của UBND Huyện sau đó trình HĐND xã quyết định sẽ lập dự toán NSX. Căn cứ lập dự toán NSX. - Chế độ quy định về thu, chế độ, định mức tiêu chuẩn về chi ngân sách. - Chế độ phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi của NSX. - Các nhiệm vụ kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng. - Số kiểm tra về dự toán NSX năm hiện hành. Trình tự lập dự toán NSX. - Các tổ chức thuộc UBND xã và các ban căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao và chế độ định mức, tiêu chuẩn chỉ lập dự chù nhu cầu chi. - Ban tài chính xã phối hợp với đội thu thuế tính toán các khoản thu NSNN trên địa bàn. - Ban tài chính xã cân đối lập dự toán thu chi NSX trình UBND xã sau đó báo cáo Chủ tịch và phó chủ tịch HĐND xã xem xét và có quyết định. Quyết định dự toán NSX. - UBND xã hoàn chỉnh dự toán NSX theo từng lĩnh vực trình HĐND xã quyết định. - UBND xã sẽ tiến hành báo cáo cho UBND Huyện, phòng tài chính vật giá huyện, đồng thời thông báo công khai cho nhân dân biết theo quy chế công khai tài chính về NSNN, ngay sau khi được HĐND xã quyết định. Điều chỉnh dự toán NSX ( nếu có ). SV: Sỹ Văn Dũng Lớp: CQ50/01.01