Tài liệu Quan hệ thương mại việt nam asean từ năm 2001 đến nay.

Formatted: Font: Not Bold Formatted: Heading 1, Left, Line spacing: single, Border: Top: (No border), Bottom: (No border), Left: (No border), Right: (No border) ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI Formatted: Footer distance from edge: 1,9 cm Formatted: Heading 1, Line spacing: single, Border: Top: (No border), Bottom: (No border), Left: (No border), Right: (No border) TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ Formatted: Font: Not Bold Formatted: Heading 1, Line spacing: single, Border: Top: (No border), Bottom: (No border), Left: (No border), Right: (No border) HOÀNG THỊ LÊ MAI Formatted: Heading 1, Line spacing: single, Border: Top: (No border), Bottom: (No border), Left: (No border), Right: (No border) QUAN HỆ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – ASEANASEAN TỪ NĂM 2001 ĐẾN NAY Chuyên ngành: KTTG và QHKTQT Mã số: 603107 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ ĐỐI NGOẠI Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HOC Field Code Changed HHhHa 1 TS.Nguyễn Thị Hồng Nhung Hà Nội, 2012 Formatted: Font: Not Bold Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 2 MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT 2 Formatted: Heading 1, Centered, Tab stops: Not at 15,91 cm Field Code Changed DANH MỤC CÁC BẢNG 2 Field Code Changed DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ 2 Field Code Changed MỞ ĐẦU 2 Field Code Changed CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUAN HỆ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – ASEANASEAN 9 Field Code Changed 1.1 Cơ sở lý luận Thương mại quốc tế Việt Nam – AseanASEAN. 2 Field Code Changed 1.1.1Khái niệm Thương mại quốc tế 2 1.1.2 Nguồn gốc hình thành Thương mại quốc tế Việt Nam – AseanASEAN (Lợi thế so sánh và lợi thế nhờ quy mô). 2 1.1.3ASEANTác động của Thương mại quốc tế đến quan hệ Việt Nam – ASEAN 2 HHhHa 3 Field Code Changed Field Code Changed Field Code Changed Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed 1.2 Hội nhập kinh tế quốc tế trong ASEANASEAN 2 Field Code Changed 1.2.1Hội nhập kinh tế: vấn đề tất yếu khách quan của các nền kinh tế hiện nay 2 Field Code Changed 1.2.2 Các chương trình hội nhập trong ASEANASEAN AFTA 2 Field Code Changed 1.2.3Tác động của hội nhập kinh tế quốc tế đến quan hệ Thương mại Việt Nam – ASEANASEAN: Tạo lập thương mại và chuyển hướng Thương mại 2 Field Code Changed 1.3 Một số xu hướng trong nền kinh tế thế giới và tác động của chúng đến quan hệ thương mại Việt Nam – ASEANASEAN: 2 Field Code Changed 1.3.1 Xu hướng khu vực hóa 2 Field Code Changed 1.3.2 Xu hướng phát triển các mạng sản xuất toàn cầu 2 Field Code Changed Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 4 1.3.3 Xu hướng cùng phối hợp trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu và khu vực như biến đổi khí hậu, an kinh kinh tế, an ninh và ổn định chính trị khu vực. 2 Field Code Changed CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUAN HỆ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – ASEANASEAN TỪ NĂM 2001 ĐẾN NAY 2 Field Code Changed 2.1 Chính sách Thương Mại của Việt Nam đối với ASEANASEAN từ khi thành lập đến nay. 2 Field Code Changed 2.1.1 Chính sách Thương Mại nội khối ASEANASEAN 2 Field Code Changed 2.1.2 Chính sách Thương Mại ASEANASEAN với thế giới 2 Field Code Changed 2.1.3 Chính sách Thương Mại Việt Nam – ASEANASEAN 2 Field Code Changed Field Code Changed Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt 2.2 Quan hệ Thương Mại Việt Nam ASEANASEAN 2 Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 5 2.2.1 Kim ngạch trao đổi song phương Việt Nam sang ASEANASEAN 2 Field Code Changed 2.2.2 Xuất khẩu Việt Nam sang ASEANASEAN: 2 Field Code Changed 2.2.3 Nhập khẩu Việt Nam từ ASEANASEAN: 2 Field Code Changed 2.3 Đánh giá quan hệ Thương mại Việt Nam – ASEANASEAN 2 Field Code Changed 2.3.1Ưu điểm 2 Field Code Changed 2.3.2 Nhược điểm và nguyên nhân 2 Field Code Changed CHƯƠNG 3: TRIỂN VỌNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẤY QUAN HỆ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ASEANASEAN 2 Field Code Changed 3.1 Triển vọng quan hệ Thương Mại Việt Nam – ASEANASEAN 2 Field Code Changed 3.1.1 Bối cảnh của Đông Á và thế giới 2 Field Code Changed Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 6 3.1.2 Cơ hội của Việt Nam khi ra đời AEC 2 Field Code Changed 3.1.3 Thách thức của Việt Nam khi ra đời AEC 2 Field Code Changed 3.2 Định hướng phát triển của Thương mại Việt Nam- ASEANASEAN đến năm 2020 2 Field Code Changed 3.2.1 Phát triển xuất khẩu theo mô hình tăng trưởng bền vững và hợp lý giữa chiều rộng và chiều sâu, vừa mở rộng quy mô xuất khẩu, vừa chú trọng nâng cao giá trị gia tăng xuất khẩu. 2 Field Code Changed 3.2.2 Chuyển dịch cơ cấu hàng hóa xuất khẩu một cách hợp lý theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tập trung nâng nhanh tỷ trọng các sản phẩm xuất khẩu có giá trị gia tăng cao, sản phẩm chế biến sâu, sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao, sản phẩm thân thiện với môi trường trong cơ cấu hàng hóa xuất khẩu. 2 Field Code Changed Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 7 3.2.3 ợChủ động điều chỉnh nhịp độ tăng trưởng nhập khẩu hàng hóa, đồng thời phát triển sản xuất nguyên, nhiên, phụ liệu phục vụ các ngành hàng xuất khẩu, đáp ứng nhu cầu trong nước và phát triển công nghiệp hỗ trợ, kiểm soát chặt việc nhập khẩu các mặt hàng không khuyến khích nhập khẩu, góp phần giảm nhập siêu trong dài hạn. 2 Field Code Changed 3.2.4 Đáp ứng yêu cầu nhập khẩu nhóm hàng máy móc thiết bị và công nghệ cao phù hợp với nguồn lực, trình độ sản xuất trong nước và tiết kiệm năng lượng, vật tư; định hướng nhập khẩu ổn định cho các ngành sản xuất sử dụng các nguyên, nhiên, vật liệu mà khai thác, sản xuất trong nước kém hiệu quả hoặc có tác động xấu đến môi trường. 2 Field Code Changed 3.2.5: Đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu: 2 Field Code Changed Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 8 3.3 Các giải pháp thúc đẩy quan hệ Thương mại Việt Nam – ASEANASEAN trong thời gian tới: 2 Field Code Changed 3.3.1 Nhóm giải pháp với chính phủ Việt Nam 2 Field Code Changed 3.3.2 Nhóm giải pháp với doanh nghiệp 2 Field Code Changed 3.3.3 Nhóm giải pháp chính sách đối với một số lĩnh vực cụ thể 2 Field Code Changed KẾT LUẬN 2 Field Code Changed TÀI LIỆU THAM KHẢO 2 Field Code Changed Formatted: Centered Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 9 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT Formatted: Font: 16 pt ASEANASEAN: Association of Southeast Asian Nations, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Heading 1, Centered, Line spacing: single Formatted: Font: 16 pt AEC: ASEANASEAN Economic Community, Cộng Đồng kinh tế ASEANASEAN ARF : ASEANASEAN Regional Forum, Diễn đàn khu vực ASEANASEAN APEC: Asia-Pacific Economic Cooperation, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương AFTA : ASEANASEAN Free Trade Area, Khu vực thương mại tự do ASEANASEAN CEPT : Common Effective Preferential Tariff , Hiệp định thuế quan ưu đãi có hiệu lực chung Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Heading 1, Centered, Indent: Left: 0 cm, First line: 0 cm, Line spacing: single Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Heading 1, Centered, Line spacing: single Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold CLMV: Campuchia - Lào - Myanma - Việt Nam, Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold CGT : Chuỗi giá trị Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold EU: European Union, Liên minh Châu Âu Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold EURO: Đơn vị tiền tệ của Liên minh Tiền tệ châu Âu Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold ECOWAS : Economic Community of West African States, Cộng đồng kinh tế các nước Tây Phi Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold FTA: Free Trade Area, Hiệp định thương mại tự do Formatted: Font: 16 pt FDI : Foreign Direct Investment,Đầu tư trực tiếp nước ngoài Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm GDP: Gross Domestic Product, tổng sản phẩm quốc nội Field Code Changed HHhHa 10 IMF: International Monetary Fund, Quỹ tiền tệ quốc tế Formatted: Font: 16 pt, Not Bold MSX: Mạng sản xuất Formatted: Font: 16 pt, Not Bold SADC : Cộng đồng phát triển phía Nam châu Phi Formatted: Font: 16 pt, Not Bold SAARC: South Asian Association for Regional Cooperation, Hiệp hội các quốc gia Nam Á Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt TMQT: World Trade Organization , Tổ chức Thương mại Thế giới . Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Centered Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Heading 1, Centered, Indent: Left: 0 cm, First line: 0 cm, Line spacing: single Formatted: Font: 16 pt DANH MỤC CÁC BẢNG Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Bảng 1.1 Một số chỉ tiêu kinh tế xã hội của các nước Đông Nam Á năm 2010 Formatted: Heading 1, Centered, Line spacing: single, Adjust space between Latin and Asian text, Adjust space between Asian text and numbers Formatted: Font: 16 pt Bảng 1.2. Cắt giảm thuế suất xuống 0-5% của ASEANASEAN-4 Bảng 1.3. Cắt giảm thuế suất xuống 0%. Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Heading 1, Centered, Space Before: 0 pt, Line spacing: single Formatted: Font: 16 pt Bảng 2.1. FTA của các nước ASEANASEAN Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Heading 1, Centered, Line spacing: single Bảng 2.2. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt NamASEANASEAN từ 2006-2011 Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Bảng 2.3. Kim ngạch xuất nhập khẩu Việt NamASEANASEAN giai đoạn 2001-2011 Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Bảng 2.4. Cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam với các nước ASEANASEAN giai đoạn 2009-2011 Bảng 2.5.Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các nước ASEANASEAN 2001-2011 Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted Field Code Changed HHhHa 11 .. Bảng 2.6. Cơ cấu các mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam với các nước ASEANASEAN giai đoạn 2009-2011 Bảng 2.7. Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ ASEANASEAN phân theo các nước Hình 1: Tổng kim ngạch NXK Việt Nam- AseanASEAN giao đoạn 2006-2011 Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Heading 1, Centered, Line spacing: single, Tab stops: Not at 0,79 cm + 0,95 cm Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, French (France) Bảng 2.1. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt NamASEANASEAN từ 2006-2011 Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, French (France) Bảng 2.2. Kim ngạch xuất nhập khẩu Việt NamASEANASEAN giai đoạn 2001-2011 Formatted: Heading 1, Centered, Line spacing: single Formatted: Font: 16 pt Bảng 2.3. Cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam với các nước ASEANASEAN giai đoạn 2009-2911 Bảng 2.4.Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các nước ASEANASEAN 2001-2011 Bảng 2.5. Cơ cấu các mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam với các nước ASEANASEAN giai đoạn 2009-2011 Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt, French (France) Bảng 2.6. Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ ASEANASEAN phân theo các nước Formatted: Font: 16 pt Formatted Bảng 2.7. Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ ASEANASEAN phân theo các nước .. Formatted: Font: 16 pt Formatted .. Formatted .. Formatted: Font: 16 pt Formatted .. Formatted: Heading 1, Centered Formatted: French (France) Formatted .. Formatted .. Formatted: Centered DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Formatted .. Formatted .. Field Code Changed HHhHa 12 Hình 1: Tổng kim ngạch NXK Việt Nam- AseanASEAN giao đoạn 2006-2011 Formatted: Heading 1, Centered, Line spacing: single, Tab stops: Not at 0,79 cm + 0,95 cm Formatted: Font: 16 pt Hình 2: Kim ngạch XNK Việt Nam- AseanASEAN giai đoạn 2001-2011 Hình 3: Cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam với các nước ASEANASEAN giai đoạn 2009-2011 Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Heading 1, Centered, Line spacing: single Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt Hình 4: Kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang các nước AseanASEAN 2001-2011 Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: 16 pt Hình 5 : Cơ cấu các mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam với AseanASEAN 2009-2011 Hình 6: Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ AseanASEAN theo nhóm nước 2001-2011 Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: 16 pt, Not Bold Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: 16 pt Formatted: Font: 16 pt, French (France) Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 13 Formatted: Heading 1, Line spacing: single MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tổng quan tình hình nghiên cứu. triển của mình đã đóng góp đáng kể cho sự phát triển của nền văn minh nhân Formatted: Justified, Level 2, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 1 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm loại, các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á là những nước có tương đồng Formatted: Font: 14 pt, Bold, French (France) Đông Nam Á là một khu vực có lịch sử lâu dài, trong quá trình phát cao trên nhiều lĩnh vực văn hóa- xã hội cũng như phát triển kinh tế. Chính vì Formatted: Bullets and Numbering vậy, nhu cầu hợp tác, liên kết các quốc gia trong khu vực luôn được đặt ra ở mọi thời điểm lịch sử. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, trước xu thế toàn cầu hóa và đa cực hóa thế giới đang diễn ra nhanh chóng, nhu cầu về sự liên kết giữa các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á càng trở nên bức thiết hơn bao Formatted: French (France) giờ hết. Đông Nam Á là một khu vực có lịch sử lâu dài, trong quá trình phát triển của mình đã đóng góp đáng kể cho sự phát triển của nền văn minh nhân loại, các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á là những nước có tương đồng HHhHa 14 Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed cao trên nhiều lĩnh vực văn hóa- xã hội cũng như phát triển kinh tế. Chính vì vậy, nhu cầu hợp tác, liên kết các quốc gia trong khu vực luôn được đặt ra ở mọi thời điểm lịch sử. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, trước xu thế toàn cầu hóa và đa cực hóa thế giới đang diễn ra nhanh chóng, nhu cầu về sự liên kết giữa các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á càng trở nên bức thiết hơn bao giờ hết. Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của tổ chức Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) kể từ ngày 28/7/1995 và từ năm 2001, Việt Nam đã bình thường hóa được quan hệ với Mỹ và khối ASEAN đã ký kết hiệp định khung thành lập khu vực mậu dịch tự do với Trung Quốc. Từ thời điểm đó, quan hệ thương mại của Việt Nam với Mỹ và Trung Quốc nói riêng và với bên ngoài nói chung được cải thiện đáng kể, mở đầu một thời kỳ phát triển mới. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những thách thức mới trong việc mở rộng quan hệ của Việt Nam với các nước ASEAN. Tại sao lại nghiên cứu về quan hệ Thương Mại Việt Nam- ASEAN? Ngoài những đóng góp quan trọng cho ASEAN, việc hội nhập toàn diện vào tổ chức này cũng mang lại những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của Việt Nam. Việc tham gia ASEAN đã tạo ra môi trường chính trị, an ninh, kinh tế thuận lợi cho chúng ta trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, tạo môi trường thuận lợi để giao lưu, thông thương hàng hóa, dịch vụ, con người với các nước trong khu vực và mở rộng ra bên ngoài. Bên cạnh đó, ASEAN là thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam, đồng thời cũng là đối tác thương mại quan trọng nhất cho Việt Nam tăng trưởng kinh tế những năm qua và cả giai đoạn tới ở cả cấp độ đa Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt phương và song phương. Kim ngạch Thương mại Việt Nam- ASEAN tăng Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm trưởng trung bình hàng năm trên 20%. Mặc d trong thời gian qua quan hệ Field Code Changed HHhHa 15 thương mại Việt Nam - ASEAN đã đạt được nhiều kết quả khả quan nhưng những thành quả này v n chưa đạt đến đ nh cao, chưa xứng tầm với tiềm năng hợp tác phát triển giữa hai bên, nhất là trong bối cảnh bên thềm của việc ra Comment [H1]: đời Cộng Đồng kinh tế ASEAN (AEC) năm 2015. Xuất phát từ thực tế nêu trên và là một trong những người quan tâm đến vấn đề này, tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu:“Quan hệ thương mại Việt Nam- ASEAN từ năm 2001 đến nay” làm Luận văn Thạc sỹ ngành kinh tế thế giới và quan hệ kinh tế quốc tế. Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của tổ chức Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEANASEAN) kể từ ngày 28/7/1995 và từ năm 2001, Việt Nam đã bình thường hóa được quan hệ với Mỹ và khối ASEANASEAN Formatted: French (France) Formatted: Space Before: 0 pt Formatted: French (France) Formatted: French (France) đã ký kết hiệp định khung thành lập khu vực mậu dịch tự do với Trung Quốc. Từ thời điểm đó, quan hệ thương mại của Việt Nam với Mỹ và Trung Quốc nói riêng và với bên ngoài nói chung được cải thiện đáng kể, mở đầu một thời kỳ phát triển mới. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những thách thức mới trong việc mở rộng quan hệ của Việt Nam với các nước ASEANASEAN. Tại sao lại Formatted: French (France) nghiên cứu về quan hệ Thương Mại Việt Nam- ASEANASEAN? Ngoài Formatted: French (France) những đóng góp quan trọng cho ASEANASEAN, việc hội nhập toàn diện vào Formatted: French (France) tổ chức này cũng mang lại những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của Việt Nam. Việc tham gia ASEANASEAN đã tạo ra môi trường chính trị, an Formatted: French (France) ninh, kinh tế thuận lợi cho chúng ta trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, tạo môi trường thuận lợi để giao lưu, thông thương hàng hóa, dịch vụ, con người với các nước trong khu vực và mở rộng ra bên ngoài. Bên cạnh đó, ASEANASEAN là thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam, đồng thời cũng là đối tác thương mại quan trọng nhất cho Việt Nam tăng trưởng kinh tế những năm qua và cả giai đoạn tới ở cả cấp độ đa phương và song HHhHa 16 Formatted: French (France) Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed phương. Kim ngạch Thương mại Việt Nam- ASEANASEAN tăng trưởng Formatted: French (France) trung bình hàng năm trên 20%. Mặc d trong thời gian qua quan hệ thương mại Việt Nam - ASEANASEAN đã đạt được nhiều kết quả khả quan nhưng Formatted: French (France) những thành quả này v n chưa đạt đến đ nh cao, chưa xứng tầm với tiềm năng hợp tác phát triển giữa hai bên, nhất là trong bối cảnh bên thềm của việc ra Comment [H2]: Formatted: Font: Times New Roman đời Cộng Đồng kinh tế ASEANASEAN (AEC) năm 2015. Formatted: French (France) Xuất phát từ thực tế nêu trên và là một trong những người quan tâm Formatted: French (France) đến vấn đề này, tôi tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu:“Quan hệ thương mại Formatted: French (France) Việt Nam- ASEANASEAN từ năm 2001 đến nay” làm Luận văn Thạc sỹ Formatted: French (France) ngành kinh tế thế giới và quan hệ kinh tế quốc tế. 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu. Formatted: Level 2 Về Quan hệ thương mại Việt Nam – ASEANASEAN , cho đến thời điểm Formatted: Bullets and Numbering Formatted: French (France) hiện tại, có thể nói trên thế giới hay trong khu vực cũng như ở Việt Nam đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu về Quan hệ Việt Nam- ASEANASEAN. Formatted: French (France) Đó là các công trình nghiên cứu các mối quan hệ tổng thể Việt NamASEANASEAN, hoặc là quan hệ của Việt Nam với từng nước trong khu vực Formatted: French (France) ASEANASEAN. Các công trình nghiên cứu này hầu hết làm rõ các vấn đề về Formatted: French (France) lý thuyết hương mại quốc tế hoặc môi trường thương mại quốc tế, từ đó phân tích các tác động ảnh hưởng đến hoạt động thương mại của Việt Nam với các nước đối tác, và đưa ra các giải phải hợp lý để áp dụng thúc đẩy hoạt động Formatted: Space Before: 0 pt, After: 0 pt thương mại của Việt Nam. Formatted: French (France) Về thực tiễn nghiên cứu quan hệ Thương Mại Việt NamASEANASEAN, đây là quan hệ có tính chiến lược lâu dài và bền chặt, ảnh hưởng rất nhiều đến nền kinh tế Việt Nam, nhất là trong thời điểm, ASEANASEAN đang tiến đến phát triển một Cộng Đồng ASEANASEAN theo định hường Tầm Nhìn ASEANASEAN 2020. Vì vậy, việc nghiên cứu HHhHa 17 Formatted: French (France) Formatted: French (France) Formatted: French (France) Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed quan hệ Thương mại Việt Nam- ASEANASEAN từ năm 2001 đến nay là đề Formatted: French (France) tài cần thiết để nhìn lại chặng đường hơn 10 năm trong quan hệ Thương Mại Việt Nam - ASEANASEAN đồng thời từ đó vạch ra những định hướng cho Formatted: French (France) sự phát triển ngoại thương giữa Việt Nam với các quốc gia trong khu vực. Ở Việt Nam, có một số công trình nghiên cứu về Quan hệ thương mại Việt Nam- ASEANASEAN có thể kể đến như sau: Formatted: French (France) 1. "Hợp tác kinh tế Việt Nam với ASEANASEAN và ASEANASEAN mở rộng" của Bộ Công Thương (Nhà xuất bản Công thương, năm 2010). Cuốn Formatted: French (France) Formatted: French (France) sách đã trình bày quá trình hình thành và phát triển của tổ chức ASEANASEAN, rồi từ đó mở rộng ra ASEANASEAN 3+ (Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc) và ASEANASEAN 6+ (Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Formatted: French (France) Formatted: French (France) Formatted: French (France) Thông qua tiến trình mở rộng Formatted: French (France) ASEANASEAN, cuốn sách cũng phân tích quá trình hợp tác kinh tế giữa các Formatted: French (France) Hàn Quốc, Ốt tray lia, Niu Di Lan). nước ASEANASEAN và ASEANASEAN mở rộng trên tất cả các lĩnh vực và đưa ra triển vọng phát triển trong thời gian tới. Chương cuối của cuốn sách Formatted: French (France) Formatted: French (France) Formatted: French (France) tập trung phân tích để cho chúng ta cái nhìn tổng quan về quan hệ hợp tác kinh tế của Việt Nam với ASEANASEAN và ASEANASEAN mở rộng. Formatted: French (France) 2. Đề tài “Từ Hiệp hội (ASEANASEAN) đến Cộng đồng (AC): những vấn đề nổi bật trong giai đoạn 2011 - 2020 và tác động đến Việt Nam" của Formatted: French (France) Formatted: Space Before: 0 pt, After: 0 pt Formatted: French (France) PGS.TS. Nguyễn Duy Dũng (Viện nghiên cứu Đông Nam Á). Đề tài đã tập trung phân tích và đánh giá quá trình hình thành và xây dựng Cộng đồng AC trong thời gian qua; Phân tích những vấn đề nổi bật đang và sẽ đặt ra trong quá trình chuyển từ Hiệp hội (ASEANASEAN) thành Cộng đồng (AC); Đánh giá những tác động chủ yếu đến Việt Nam và đề xuất các gợi ý về chính sách nhằm thúc đẩy liên kết và gia tăng vai trò của Việt Nam trong AEC hiện nay và thời gian tới. Formatted: French (France) Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed HHhHa 18 3. “Việt Nam trong ASEANASEAN: Nhìn lại và hướng tới”, nhóm tác giả Formatted: French (France), Condensed by 0,3 pt Phạm Đức Thành ; Trần Khánh ; (Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 2006). Cuốn Formatted: Condensed by 0,3 pt sách trình bày những thành tựu, phân tích những thách thức, triển vọng của ViIệt Formatted: French (France), Condensed by 0,3 pt Nam sau 10 năm gia nhập ASEANASEAN trên các mặt : hợp tác chính trị - an Formatted: French (France), Condensed by 0,3 pt ninh và quan hệ đối ngoại, hợp tác liên kết kinh tế, hợp tác chuyên ngành, và các vấn đề văn hóa xã hội. Đưa ra những khuyến nghị Việt Nam nên tiếp tục làm gì để đóng góp phần mình vào tiến trình xây dựng và phát triển của ASEANASEAN. 4. “Việt Nam – ASEANASEAN quan hệ song phương và đa phương”, tác giả Vũ Dương Ninh, (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, năm 2004). Cuốn sách Formatted: Condensed by 0,3 pt Formatted: French (France), Condensed by 0,3 pt Formatted: Condensed by 0,3 pt Formatted: French (France), Condensed by 0,3 pt Formatted: French (France) Formatted: French (France) phân tích khái quát tiềm năng, thế mạnh và cả những mặt hạn chế và tồn tại của từng quốc gia (Bruney, Campuchia, Indonedia, Malaysia, Mianma, Lao, Philippines, Thái Lan,m Singapore). Cuốn sách cũng khái quát mối quan hệ Formatted: French (France) giữa nước ta với tổ chức khu vực (ASEANASEAN), với từng nước thành Formatted: French (France) viên trên nhiều lĩnh vực: chính trị, kinh tế, ngoại giao, văn hóa, từ đó nêu lên một suy nghĩ về hướng phát triển tiếp theo. 5. “ Quan hệ thương mại Việt Nam – ASEANASEAN và chính sách xuất nhập Formatted: French (France), Condensed by 0,3 pt khẩu của Việt Nam”, tác giả Nguyễn Đình Hương và Vũ Đình Bách, (Nhà xuất Formatted: Condensed by 0,3 pt bản Chính trị quốc gia, năm 1999). Cuốn sách giới thiệu khái quát về lý thuyết Formatted: French (France), Condensed by 0,3 pt thương mại quốc tế, và kinh nghiệm thực thi chính sách thương mại của các nước trong khu vực và thế giới. Đồng thời cũng nêu lên thực trạng của hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam và giới thiệu các chính sách thương mại Việt Formatted: Condensed by 0,3 pt Nam. Từ đó, phân tích thực trạng và những vấn đề còn hạn chế, rồi đưa ra các giải Formatted: French (France), Condensed by 0,3 pt pháp để thúc đẩy hoạt động thương mại Việt Nam – ASEANASEAN. Formatted: French (France) 6. “Doing Business in the ASEANASEAN countries”, tác giả Balbir B.Bhasin, nhà xuất bản Business Exprert Press, năm 2011. Cuốn sách tập trung giới thiệu những nét chung về ASEANASEAN, về thị trường HHhHa 19 Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed ASEANASEAN cũng như những tiềm năng mà thị trường này mang lại. Ngoài ra cuốn sách còn đi sâu vào giới thiệu môi trường kinh doanh của 10 quốc gia thành viên ASEANASEAN: Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, Philipphines, Singapore, Thailand, Vietnam, bao gồm: môi trường kinh tế, môi trường chính trị và môi trường pháp luật ; và phân tích số liệu thương mại trên các lĩnh vực: nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ. Thông qua đó, phân tích cơ hội, thách thức khi mở rộng quan hệ thương mại với các quốc gia ASEANASEAN. 7. Đề tài “Vietnam in ASEANASEAN: Regional Intergration Process and Formatted: Condensed by 0,2 pt Challenges” Tác giả: Neal Porster and Adam McCarty thuộc UNDP, năm 2001. Đề tài tập trung nói về các thể chế thương mại trong thời ký quá độ lên kinh tế thị trường với vai trò là một thành viên của tổ chức ASEANASEAN. Đề tài cũng giới thiệu đến những chính sách thương mại mà Việt Nam đã áp dụng trong quá trình tham gia AFTA, đặc biệt làm rõ chính sách thuế quan của Việt Nam để hướng đến tự do thương mại giữa Việt Nam và các nước trong khu vực. Ngoài ra còn một số các bài báo đăng trên các tạp chí chuyên ngành khác. Hầu hết các công trình nghiên cứu chủ yếu tập chung nghiên cứu lý luận và diễn biến quan hệ Việt Nam – ASEANASEAN nói chung, trên mọi lĩnh vực. Tuy nhiên, đối với việc nghiên cứu riêng về lĩnh vực thương mại thì chưa có công trình nào tập trung nghiên cứu một cách chuyên sâu và toàn diện. 2.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn. Formatted: Level 2 Formatted: Bullets and Numbering Mục đích nghiên cứu: Phân tích đánh giá quan hệ thương mại Việt Nam- ASEANASEAN từ năm 2001 đến nay , thông qua kim ngạch xuất nhập khẩu theo từng ngành nghề và theo các thị trường trọng tâm trong khối, và chính sách thúc đẩy thương mại hai bên, từ đó nêu lên một số triển vọng về quan hệ thương mại HHhHa 20 Formatted: Font: Times New Roman, 13 pt Formatted: Position: Horizontal: 18,04 cm, Relative to: Page, Vertical: -1,42 cm, Relative to: Paragraph, Width: Exactly 1,04 cm Field Code Changed