Phần 1: Tổng quan về Nokia
1.1. Lịch sử hình thành
Câu chuyện về thương hiệu di động nổi tiếng số 1 thế giới bắt đầu từ năm1865,
khi kỹ sư mỏ Fredrik Idestam - cha đẻ của Nokia cho xây dựng Nhà máy sản xuất
bột gỗ, giấy công nghiệp Nokia trên bờ song Tammerkoski tại Tampere thuộc miền
Tây Nam Phần Lan. Đến năm 1868, Idestam cho xây nhà máy thứ hai ở thị trấn có
tên Nokia để khai thác tiềm năng thủy điện từ con sông nơi đây. Chính tên gọi của
thị trấn nhỏ này là ý tưởng để về sau, Idestam đổi tên nhà máy thành công ty Nokia
– công ty sản xuất giấy và năng lượng thủy điện.
Tiếp đó là sự ra đời của nhà máy sản phẩm cao su Phần Lan (sản xuất ủng cao su,
lốp, các sản phẩm cao su công nghiệp và tiêu dùng khác) vào năm 1898 nhằm khai
thác nguồn lợi thủy điện của dòng sông bên bờ thị trấn Nokia.
Cao su, hoá chất các loại là những ngành công nghiệp mũi nhọn cơ bản vào thời
bấy giờ. Vào đầu thế kỷ 20 diễn ra một sự thay đổi lớn lao nữa là sự phát triển, mở
rộng của công nghiệp điện và điều này đã dẫn đến sự ra đời của nhà máy sản phẩm
cáp Phần Lan (cung cấp dây cáp cho các mạng truyền tải điện, điện tín và điện
thoại) vào năm 1912. Ngay từ đầu những năm 60, nhà máy này đã thành lập một
phòng nghiên cứu công nghệ bán dẫn. Đây là điểm khởi phát của Nokia trong cuộc
hành trình vào thị trường viễn thông.
Năm 1967, tập đoàn Nokia được thành lập từ sự sáp nhập của ba công ty Phần Lan:
Nokia Company(nhà máy sản xuất bột gỗ làm giấy), Finnish Rubber Works Ltd.,
(nhà máy sản phẩm cao su Phần Lan) và Finnish Cable works (nhà máy sản phẩm
cáp Phần Lan)
Nokia có trụ sở chính đặt tại Espoo, ngoại ô thủ đô Helsinki, Phần Lan. Các nhà
máy sản xuất chính nằm ở Phần Lan, Đức, Trung Quốc, Indonesia, Đài Loan,
Brazil…Trung tâm nghiên cứu và phát triển của Nokia đặt tại Phần Lan, Đức,
Trung Quốc và Mỹ với hơn một 100 ngàn nhân viên tại 120 quốc gia.
1.1. Quá trình phát triển
Cuộc hành trình vào thị trường viễn thông không dây
Tiền thân là một công ty sản xuất bột gỗ và ủng cao su, trong những năm 1960,
Nokia bắt đầu thâm nhập vào thị trường viễn thông.
Năm 1963, điện thoại vô tuyến đã được Nokia phát triển, sau đó là mô-đem dữ liệu
vào năm 1965, rất lâu trước khi những phương tiện trên được thị trường đại chúng
biết đến.
Vào đầu thập niên 70, khi mà hầu hết các trao đổi điên thoại đều sử dụng bộ chuyển
mạch cơ điện analog thì Nokia bắt đầu phát triển bộ chuyển kĩ thuật số (Nokia DX
200) và đạt được nhiều thành công.Nokia DX 200 được trang bị ngôn ngữ máy tính
cao cấp và bộ xử lý Intel đã trở thành nền tảng để Nokia phát triển cơ sở hạ tầng
mạng điện thoại như hiện nay.
Cũng vào thời điểm này, luật pháp cho phép các công ty viễn thông lập các mạng di
động chung cho điện thoại lắp đặt trên ô tô. Và kết quả là mạng điện thoại di động
Bắc Âu (NMT) ra đời. NMT là mạng di động đa quốc gia đầu tiên trên thế giới, mở
ra nền tảng cho sự phát triển nhanh chóng cho ngành công nghiệp di động sau đó.
Năm 1984, Nokia bắt đầu sản xuất ra chiếc điện thoại cầm tay đầu tiên - Mobira
Talkman tuy nhiên với trọng lượng gần… 5kg. Có lẽ, với trọng lượng như vậy thì
người ta cũng khó lòng có thể coi đây là một chiếc điện thoại cầm tay được. Mãi
đến năm 1987, Nokia mới cho ra đời chiếc điện thoại di động đúng nghĩa là Mobira
Cityman 900 (chỉ nặng 800g), sử dụng trên mạng NMT – 900 và đạt sự tăng trưởng
mạnh mẽ tỷ lệ nghịch với kích thước của điện thoại ngày càng thu nhỏ. Kể từ đây,
Nokia bắt đầu đi sâu vào khai thác thị trường điện thoại di động để trở thành một
trong những nhà sản xuất điện thoại di động hàng đầu thế giới.
Vào cuối những năm 80, một tiêu chuẩn chung cho mạng điện thoại di động được
áp dụng đó là mạng GSM. Những thay đổi kinh ngạc về công nghệ cũng như là
những thay đổi trong môi trường chính trị đã tạo điều kiện cho sự ra đời của mạng
không dây toàn cầu. Công nghệ trong thời điểm này là công nghệ tiêu chuẩn kỹ
thuật số, GMS, có thể truyền dữ liệu đồng thời với âm thanh chất lượng cao.
Năm 1991, Nokia đồng ý cung cấp mạng GSM cho 9 quốc gia châu Âu và tạo một
bước đột phá khi quyết định từ bỏ những hoạt động không phải là chủ lực của tập
đoàn và tập trung vào thị trường viễn thông trong kỷ nguyên kỹ thuật số vào năm
1992. Đến năm 1997, hệ thống mạng GSM của hãng đã lên tới 59 quốc gia.
Vào năm 2000, chính chức năng cơ bản của tổ hợp cầm tay đã thay đổi nhanh
chóng. Dĩ nhiên, nó vẫn có nhiệm vụ cung cấp dịch vụ điện thoại truyền thống song
sự bùng nổ về dữ liệu đã chuyển dịch các dịch vụ viễn thông truyền thống sang
cuộc cách mạng truyền thông di động, ngay cả trước khi có cạnh tranh công nghệ
thế hệ thứ 3. Lấy ví dụ, dịch vụ gửi tin nhắn (SMS) là đặc tính nhắn tin kiểu văn
bản của điện thoại tế bào số GSM (Hệ thống truyền thông di động toàn cầu) được
sử dụng khắp châu Âu. Dù có những khả năng giới hạn, SMS vẫn là một lĩnh vực
kinh doanh đầy ấn tượng và là hiện tượng xã hội ở châu Âu, đặc biệt ở Phần Lan
nơi giới trẻ nhanh chóng sử dụng dịch vụ này. Sonera, tiền thân của Telecom
Finland và đối thủ cạnh tranh Radiolinja đã cung cấp dịch vụ nhắn tin nhóm để tin
nhắn được gửi tới nhiều người sử dụng, kiểu như một loại phòng chat di động. Qua
thiết bị Zed của Sonera, “cổng vào di động” của nhà khai thác, người sử dụng có thể
truy nhập vào các trang Web cá nhân và cấu hình cho dịch vụ qua điện thoại.
Những dịch vụ này bao gồm thông tin chi tiết, danh sách nhắn tin nhóm, các kiểu
chuông cá nhân và các kiểu bưu thiếp với phong cách riêng có thể gửi tới điện thoại
cá nhân hoặc tới điện thoại của bè bạn.
Vào năm 1999, Sonera cộng tác với Nokia để phát triển giao thức ứng dụng không
dây (WAP) đầu tiên - dựa trên dịch vụ gửi ảnh qua môi trường không dây. Hai công
ty này cùng phát triển việc truyền và nhận hình ảnh số với điện thoại WAP. Ngoài
ra, Sonera còn đưa ra các dịch vụ theo yêu cầu hoặc thực hiện mua bán qua điện
thoại di động. Ví dụ, đồ uống nhẹ, một đoạn nhạc hoặc là dịch vụ rửa xe có thể
được mua bán, yêu cầu từ máy bán hàng thông qua việc sử dụng điện thoại di động
và chi phí sẽ được tính vào hóa đơn của điện thoại di động. Trong khi đó ngân hàng
Phần Lan - Thuỵ Điển là Merita-Nordbanken trở thành một trong những ngân hàng
đầu tiên làm việc với Sonera để khám phá ra những cơ hội kinh doanh tài chính mới
sản sinh từ Internet di động.
Sử dụng thiết bị tổ hợp cầm tay với nhiều mục đích, sự tăng trưởng ngoạn mục của
SMS, phòng chat di động và cổng vào di động, thương mại di động và mua bán
bằng di động, ngân hàng di động, WAP và những ứng dụng dựa trên WAP, những
cải tiến ngoạn mục khác giờ đây đã là điều có ý nghĩa trên toàn thế giới. Hầu hết, có
thể nói là tất cả, đều có khả năng tập trung Nokia. Cái mà người Phần Lan nắm
được đầu tiên vào cuối những năm 1990 sau đó cũng đã thâm nhập các thị trường
khác. Cùng với các nước Bắc Âu khác, Phần Lan được biết đến về kinh doanh di
động nhiều hơn so với các đại gia công nghiệp truyền thống ở Mỹ hay Nhật Bản.
Những đổi mới và phát triển
Từ thập niên 90, Nokia đã tập trung vào những thiết kế mang tính cấp cao và đổi
mới công nghệ để trở thành công ty hàng đầu thế giới về những thiết bị liên lạc
bằng di động
Từ khi cho ra đời loại điện thoại di động nhỏ cầm tay đầu tiên vào năm 1987, Nokia
đã trở thành một nhà tiên phong về công nghệ. Điện thoại Nokia là sản phẩm đầu
tiên có những đặc tính như: nhắn tin, kết nối với dịch vụ thông tin trên Internet và
bao gồm cả quay phim đa chức năng. Ngày nay, Nokia đang dẫn đầu về sự thay đổi
trong thế hệ thứ ba của chức năng điện thoại di động, điều này đã được chứng minh
bằng dòng sêri Nokia máy tính truyền thông đạt hiệu quả cao, đem đến các dịch vụ
di động bao gồm: internet, âm nhạc di động, và cả quay phim hình ảnh, email và
game.
Điện thoại Nokia dòng Eseries cũng được mong chờ xuất hiện trên thị trường vào
năm 2006, với những giải pháp được tận dụng như email di động dành cho doanh
nhân.
Nokia cũng dẫn đầu trên thị trường về lĩnh vực âm nhạc di động- điện thoại di động
Nokia đầu tiên với chức năng bao gốm máy MP3 được cho ra mắt vào năm
2002.Từ đó, chức năng âm nhạc đã trở thành thứ cố định trong dòng điện thoại
Nokia - dẫn đầu là điện thoại N91, với khả năng chứa 3000 bài hát.Trong năm
2005, Nokia đã bán được hơn 45 triệu điện thoại di động có gắn máy nghe nhạc kĩ
thuật số đa chức năng,điều này làm cho Nokia trở thành nhà sản xuất lớn nhất toàn
cầu về thiết bị nghe nhạc kĩ thuật số.
Thiết kế cũng là lĩnh vực quan trọng của thương hiệu Nokia.Cách đây gần một thập
niên,hầu hết màu sắc của điện thoại di động là màu đen.Sau đó, Nokia đã giới thiệu
các nắp di động có màu sắc đa dạng và lập tức điện thoại di động trở thành một sản
phẩm thời trang.Tiếng tăm của Nokia về thiết kế biểu tượng được biểu hiện với hai
bộ sưu tập thời trang (Fashion Collections) – bộ sưu tập được thiết kế để làm đẹp
cho khuynh hướng sàn diễn thời trang hiện nay.
Thành công lâu dài của Nokia không bởi vì do sản phẩm của mình – bên cạnh đó,
chiến lược marketing thực tiễn, đổi mới và mang tính tương tác cũng đóng vai trò
quan trọng và Nokia tiếp tục trao đổi với người tiêu dùng của mình với một cách
đầy xúc cảm - sử dụng hoạt động tài trợ để mang lại giá trị cho khách hàng, và tạo
ra sự khát khao cho thương hiệu của mình.
Nokia là một trong những thương hiệu công nghệ đầu tiên tham gia vào nghành
công nghiệp thời trang. Nokia đã tài trợ cho tuần lễ thời trang Luân Đôn từ năm
1999 đến 2004 và cộng tác với các nhà thiết kế thời trang như: Kenzo, Louis
Vuitton và Donatella Versace.
Trong lĩnh vực âm nhạc, Nokia là thương hiệu đầu tiên bắt đầu tài trợ cho các tài
năng mới và các sự kiện trực tiếp vào năm 1997 và tiếp tục hoạt động này trong
năm 2006, với năm thứ ba tham gia vào lễ hội “The Isle of Wight” (Tạm dịch:”Đảo
của những linh hồn” ) và năm thứ hai với tuần lễ Carling: lễ hội Reading và Leeds,
nơi mà chương trình”Rock Up and Play” mang cho những nhạc sĩ trẻ có có cơ hội
để thể hiện tài năng của họ và trình diễn trên sân khấu cùng với những tên tuổi lớn.
Năm 2006, hãng Nokia tại Anh đã cộng tác với công ty tổ chức âm nhạc hàng đầu
thế giới, Live Nation, cho ra mắt một dịch vụ âm nhạc mobile trực tiếp độc quyền,
đó là Tickettrush, một chương trình mang lại cho các fan âm nhạc cơ hội mua vé
những chương trình âm nhạc và lễ hội ưa thích của họ - đó là những show cháy vé.
Năm 2006 cũng là năm mà Nokia tài trợ cho chương trình năm thứ ba “X-Factor
của ITV – một chương trình đặt ra thử thách cho các nhân tố âm nhạc với những
gíam khảo nổi tiếng như Simon Cowell, Sharon Osbourne và Louis Walsh.
Nokia cũng phát triển lĩnh vực làm phim với cuộc thi làm những đoạn phim ngắn
trên điện thoại Nokia,cuộc thi này đã thực hiện được bốn năm.Từ khi ra đời,cuộc thi
này đã tạo ra trào lưu mới cho các nhà làm phim - chỉ kể một câu chuyện trong 15
giây – và đã tạo ra một vị trí cho Nokia trong thị trường tài trợ phim đông đảo.
. Là nhà tiên phong trong lĩnh vực sản xuất điện thoại di động, hiện nay Nokia
đã khẳng định vị trí “đại gia” của mình. Nokia đang dẫn đầu về doanh số bán,
doanh thu và lợi nhuận. Năm 2006 và 2007, thương hiệu Nokia liên tục được xếp
hạng Nhất tại Châu Á do Synovate bình chọn, đồng thời năm 2007, Nokia cũng giữ
vị trí số 1 tại Châu Âu do European Brand Institute bình chọn. Hơn thế nữa, trong
bảng xếp hạng thương hiệu toàn cầu, Nokia đã từ vị trí thứ 6 vượt lên chiếm giữ vị
trí thứ 5 cũng trong năm 2007. Có mặt trên khắp các châu lục, Nokia chiếm trung
bình hơn 35% thị phần điện thoại di động trên toàn thế giới và con số này vẫn luôn
duy trì ổn định trong những năm gần đây.Theo thống kê của Nokia hiện nay :
Hơn 800 triệu người sử dụng thiết bị Nokia mỗi ngày.
Là nhà cung cấp cho 58 mạng lưới WCDMA.
Nokia cho doanh nghiệp sẵn sàng phục vụ các nghiệp vụ kinh doanh trên
toàn cầu.
Cứ mỗi giây có 10 điện thoại mang thương hiệu Nokia ra đời.
Tiên phong trong việc khai thác và sử dụng những công nghệ mới (sản xuất
thiết bị di động Wifi đầu tiên; kênh truyền hình di động đầu tiên; máy thu
phát sóng cầm tay với cơ chế kép, sóng 3 băng tần đầu tiên).
Nokia có sự khởi đầu thuận lợi tại những thị trường đang tăng trưởng nhanh
như Trung Quốc và Ấn Độ. Công ty này còn có khoản vốn là 9,5 tỷ USD tiền mặt
và không hề có nợ nần. Do đó, Nokia có thể đầu tư những khoản lớn hơn rất nhiều
so với các đối thủ khác trong việc phát triển các sản phẩm mới và chiếm lĩnh các thị
trường mới. Anssi Vanjoki, Giám đốc phụ trách bộ phận thiết bị đa phương tiện của
Nokia nói: “Chúng tôi muốn được công bố về khách hàng thứ hàng tỉ của mình, do
đó, chúng tôi buộc phải làm mọi thứ theo cách đúng đắn.”
1.2. Cấu trúc tổ chức - Các bộ phận kinh doanh của Nokia.
Từ tháng 1 năm 2004, Nokia đã sắp xếp lại cấu trúc tổ chức toàn cầu nhằm tập
trung vào tính hội tụ, các thị trường di động mới và đang tăng trưởng. Để phục vụ
các lãnh vực kinh doanh mới trong thời đại di động trong khi vẫn củng cố được vị
trí hàng đầu trong lĩnh vực truyền thông thoại di động, Nokia đã có 4 bộ phận kinh
doanh để đáp ứng tốt nhất những yêu cầu của mỗi lĩnh vực.
Mobile Phones cung cấp nhiều sản phẩm điện thoại di động có tính cạnh tranh cao
trên toàn cầu cho các phân khúc khách hàng lớn và phát triển điện thoại di động cho
tất cả các chuẩn chính và các phân khúc khách hàng tại hơn 130 quốc gia. Bộ phận
này chịu trách nhiệm kinh doanh điện thoại di động chính, chủ yếu dựa trên các
công nghệ WCDMA, GSM, CDMA và TDMA. Mobile Phones tập trung cung cấp
những sản phẩm điện thoại giàu tính năng cho tất cả các phân khúc trên thị trường
toàn cầu.
Multimedia cung cấp đa truyền thông di động cho khách hàng qua các thiết bị di
động và ứng dụng tiên tiến. Các sản phẩm có tính năng và chức năng như hình ảnh,
trò chơi, âm nhạc, truyền thông và một loạt các nội dung hấp dẫn khác cũng như các
phụ kiện di động và giải pháp sáng tạo.
Networks tiếp tục cung cấp hạ tầng mạng, công nghệ hàng đầu và các dịch vụ liên
quan dựa trên các chuẩn không dây chính cho các nhà điều hành di động và các nhà
cung cấp dịch vụ. Tập trung vào các công nghệ GSM, bộ phận Networks hướng đến
vị trí hàng đầu trong lĩnh vực mạng GSM, EDGE và WCDMA. Các mạng của
chúng tôi được lắp đặt ở tất cả các thị trường chính trên toàn cầu theo những tiêu
chuẩn này. Networks cũng là bộ phận cung cấp hàng đầu việc truy cập băng thông
rộng và các mạng TETRA cho những người sử dụng chuyện nghiệp trong lĩnh vực
an toàn và bảo mật.
Enterprise Solutions cung cấp hàng loạt các thiết bị đầu cuối và giải pháp kết nối di
động không dây dựa trên cấu trúc di động cuối-cuối chuyên dành cho doanh nghiệp
và các tổ chức trên toàn cầu giúp cải tiến hoạt động thông qua tính di động mở
rộng. Các giải pháp cuối-cuối bao gồm từ các thiết bị di động tối ưu hóa cho doanh
nghiệp trên front end đến một danh sách nhiều cổng gateway tối ưu hóa doanh
nghiệp di động bao gồm: internet và email không dây, di động ứng dụng, bảo vệ tin
nhắn, các mạng cá nhân ảo, bức tường lửa và bảo vệ chống xâm nhập.
Phần 2: Nokia cải tổ bộ máy lãnh đạo – chiến lược mới vì ngôi vị số 1
2.1. Nokia thay CEO
Từ năm 2009 trở lại đây, thương hiệu Nokia gắn liền với sự trì trệ và bảo thủ cả
trong tính năng lẫn thiết kế. Không một chiến lược mới mà vẫn tập trung quanh
quẩn các dòng sản phẩm cũ đã khiến điện thoại Nokia dần mất điểm trong mắt
người dùng.
Một trong những sáng kiến hàng đầu của CEO Kallasvuo là thúc đẩy mảng
kinh doanh Internet lợi nhuận cao, nhằm bù đắp cho sự sa sút của tỷ suất lợi
nhuận trong lĩnh vực phần cứng có thể nói đã thất bại trên nhiều phương diện.
Trong 4 năm nắm giữ vị trí lãnh đạo này, ông Olli-Pekka Kallasvuo đã thất
bại trong việc ngăn chặn sự suy giảm lợi nhuận và thị phần thị trường khiến
giá cổ phiếu của Nokia liên tục sụt giảm.
Cùng với đó, doanh thu của công ty mạng Nokia Siemens Networks, một liên
doanh giữa Nokia và tập đoàn Siemens AG của Đức, tiếp tục chứng kiến sự
xuống dốc của doanh thu.
Đang chiếm vị trí số một trên thị trường di động thế giới, Nokia vẫn đang phải
đối mặt với sự sụt giảm thị phần đáng kể trong cuộc cạnh tranh với các nhà
sản xuất khác. Mặc dù vẫn giữ ngôi vị hãng điện thoại di động lớn nhất thế
giới về doanh thu, với thị phần 33%, Nokia tỏ ra khá “lề mề” trong việc phát
hiện những xu hướng mới như điện thoại vỏ sò trước đây hay điện thoại màn
hình cảm ứng hiện nay. Tính đến ngày 9/9/2010, thị phần của Nokia đã giảm
60% kể từ khi Apple giới thiệu iPhone vào tháng 6/2007, giá trị thị trường của
Nokia bị mất đi 48 tỷ Euro (61 tỷ USD). Thị phần smartphone của Nokia, bộ
phận phát triển nhanh nhất của ngành này, cũng đã thu hẹp lại
Kallasvuo đảm trách chức vụ CEO của Nokia từ năm 2006 - một năm trước khi
Apple tung ra thị trường chiếc điện thoại iPhone đầu tiên và “xân lấn” mảnh đất
màu mỡ vốn từ trước đến nay thuộc về Nokia. Hãng sản xuất đến từ Phần Lan đã
để lỡ nhiều lần cơ hội vượt mặt Apple. Mặc dù vẫn giữ ngôi vị hãng điện thoại di
động lớn nhất thế giới về doanh thu, với thị phần 33%, Nokia tỏ ra khá “lề mề”
trong việc phát hiện những xu hướng mới như điện thoại vỏ sò trước đây hay điện
thoại màn hình cảm ứng hiện nay.
Thị trường liên tục kỳ vọng những điều mới mẻ từ Nokia, một tập đoàn từng dẫn
đầu về năng lực sáng tạo trong lĩnh vực điện thoại di động, nhưng điều này đã
không xảy ra kể từ khi ông Kallasvuo lên nắm chức CEO vào năm 2006. Vị CEO
này đã không thể giải quyết những vấn đề mà Nokia phải đương đầu ở thị trường
Bắc Mỹ, nơi được xem là thị trường chông gai nhất của hãng, dù đã cam kết đưa
mục tiêu này vào ưu tiên hàng đầu.
Nokia dự báo, thị trường điện thoại di động toàn cầu sẽ tăng trưởng 10% trong năm
nay. Tuy nhiên, doanh số của hãng gần như vẫn đi ngang. Cùng với đó, doanh thu
của công ty mạng Nokia Siemens Networks, một liên doanh giữa Nokia và tập đoàn
Siemens AG của Đức, tiếp tục chứng kiến sự xuống dốc của doanh thu.
Tháng 5/2010, một tháng sau khi Nokia công bố doanh thu sụt giảm trong quý
I, hãng đã bắt đầu cải tổ bộ máy quản lý, thay thế những lãnh đạo chủ chốt và
mở thêm một bộ phận chuyên trách sản xuất smartphone. Mới đây, Nokia
cũng tuyên bố sẽ trình làng một dòng smartphone mới vào cuối năm nay.
Đến giữa tháng 6, Nokia lại tiếp tục hạ mức dự đoán doanh thu với lý do “môi
trường cạnh tranh khốc liệt, đặt biệt là trên thị trường điện thoại cao cấp”
Giới phân tích cho rằng Nokia nên “tân trang” lại hệ điều hành của mình và
kêu gọi sự hỗ trợ của các nhà phát triển phần mềm để cạnh tranh với iPhone
và các điện thoại Android.
Nokia dự kiến sẽ tung ra phiên bản mới của hệ điều hành Symbian trong quý
II này. Và mới đây, Nokia lại quyết định lựa chọn hệ điều hành của Intel có
tên là MeeGo để “tăng lực” cho smartphone của mình.
Hiện tại Nokia đang chiếm giữ 40% thị phần trên thị trường di động, chiếm ưu
thế nhất là tại thị trường châu Âu và các nước đang phát triển. Mặt hàng mà
Nokia bán chạy nhất là các mẫu điện thoại giá rẻ.
Trước tình hình đó, tháng 9/2010, Nokia đã mời Stephen Elop, Giám đốc kinh
doanh của tập toàn Microsoft về làm CEO
Ông Kallasvuo sẽ rời ghế CEO của Nokia, đồng thời sẽ thôi giữ vị trí trong Hội
đồng quản trị. Tuy nhiên, ông Kallasvuo sẽ tiếp tục giữ vị trí Chủ tịch Hội đồng
quản trị của Nokia Siemens Networks, một công ty con của Nokia.
Nhiệm vụ đầu tiên của ông Elop tại Nokia là sẽ phát triển một đối thủ xứng tầm đối
với chiếc iPhone đình đám của Appe, điều mà ông Kallasvuo đã không thể làm
được mặc dù đã mất nhiều năm nỗ lực. Nhiều chuyên gia phân tích cảm thấy Nokia
đang cố bắt kịp thành công của iPhone và đổ lỗi cho sự yếu kém của hãng trong
lĩnh vực smartphone khiến Nokia mất đi 70% (khoảng 90 tỷ USD) giá trị thị trường
của Nokia trong 3 năm qua.
Việc lựa chọn một giám đốc điều hành phần mềm của Nokia cho thấy tầm nhìn đối
với thị trường điện thoại di động. Apple đã có công biến điện thoại di động giống
như một chiếc máy tính cầm tay, có thể chạy 1.000 ứng dụng phần mềm cho tất cả
mọi thứ từ chơi game video, xem phim, ghi âm thời gian biểu cho đến việc tìm một
nơi để dùng bữa.
Giới đầu tư đã hoan nghênh quyết định thay CEO của Nokia, giúp giá cổ phiếu của
tập đoàn này tăng 2% lên mức 9,94 USD tại Sở giao dịch chứng khoán New York.
Ông Elop đầu quân cho hãng phần mềm Microsoft từ năm 2008 và từng giữ chúc
Chủ tịch bộ phận kinh doanh của hãng này. Với nhiều năm kinh nghiệm, ông Elop
được kì vọng sẽ đưa Nokia vươn được bàn tay của mình sang mảnh đất mới là phần
mềm và mang đến cho tập đoàn này những tầm nhìn mới. Khi còn đương chức tại
Microsoft, ông Elop chịu trách nhiệm về các sản phẩm như Microsoft Office. Trước
đó, ông Eop là COO của Juniper Networks và là Chủ tịch kiêm CEO của
Macromedia khi Adobe mua lại công ty này.
Stephen Elop chính thức ngồi vào ghế CEO Nokia từ 21/9. Theo Reuters, Elop
phải đối mặt với 5 thách thức không dễ giải quyết chút nào.
1. Mảng điện thoại thông minh yếu kém
Sự phụ thuộc lâu năm của Nokia vào hệ điều hành Symbian trong những chiếc điện
thoại thông minh của hãng đã khiến tập đoàn Phần Lan này “chịu trận”, kể từ khi
đối thủ Apple tung ra chiếc iPhone vào năm 2007. Sức mạnh của Nokia trên phân
khúc thị trường điện thoại thông minh đã sa sút, bất chấp việc sản xuất khối lượng
lớn vẫn đảm bảo được lợi nhuận cho hãng.
Mặc dù Nokia hiện vẫn là đối thủ dẫn đầu thị trường điện thoại di động toàn cầu,
nhờ sự hiện diện rộng khắp ở các nước như Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia,
nhưng điểm yếu của hãng trong lĩnh vực điện thoại thông minh đã góp phần đưa
Apple trở thành hãng sản xuất điện thoại cầm tay có tỷ suất lợi nhuận cao nhất.
Sự chậm chân của Nokia trong cuộc cạnh tranh với Apple ở công nghệ màn hình
cảm ứng, cộng với việc hãng “lề mề” khi tận dụng một số lượng lớn những nhà phát
triển ứng dụng trên điện thoại di động, khiến người tiêu dùng kém mặn mà với
những chiếc điện thoại gắn mác Nokia. Trong khi đó, cả Apple và Google - tác giả
của hệ điều hành mã nguồn mở Android dành cho điện thoại di động - đều đã rất đề
cao việc phát triển ứng dụng.
Hồi tháng 4, CEO Kallasvuo của Nokia khiến giới đầu tư thất vọng khi cho biết,
việc tung ra phần mềm Symbian mới nhất - vũ khí chủ chốt của Nokia trong cuộc
chiến với Apple - sẽ bị trì hoãn tới cuối năm 2010 và việc nâng cấp sẽ được chuyển
sang năm 2011.
Từ khi chiếc N95 được đưa ra thị trường vào năm 2006 tới nay, Nokia hầu như
không tung ra được một chiếc điện thoại cao cấp nào thực sự gây ấn tượng. Điều
đáng nói là, sự chậm trễ này của Nokia xảy ra đúng lúc những đối thủ mạnh nhất về
thiết kế công nghệ và quảng bá sản phẩm như Apple bắt đầu bước chân vào thị
trường điện thoại thông minh.
2. Tình trạng xuống dốc ở thị trường Mỹ
Vào cuối thập niên 1990, khi Nokia vượt qua Motorola để trở thành hãng sản xuất
điện thoại di động lớn nhất thế giới, một yếu tố quan trọng tạo ra thành công này
chính là sự thống trị của Nokia tại thị trường Mỹ cả về phương diện lợi nhuận và
sức hấp dẫn đối với người tiêu dùng.
Nhưng đến nay, sức hấp dẫn đó đã không còn nữa. Giờ Nokia chỉ chiếm thị phần
chưa đầy 10% tại Mỹ, bị bỏ xa bởi các đối thủ nặng ký như Apple, Samsung và LG.
Nokia đang thiếu sức sống ở thị trường công nghệ hàng đầu thế giới đúng lúc hãng
cần tới sức mạnh đó nhất.
Khi nhậm chức CEO Nokia vào năm 2006, ông Kallasvuo đã “mạnh miệng” hứa là
sẽ tập trung vào giải quyết những khó khăn ở thị trường Mỹ, rằng ông sẽ dành mỗi
tháng 1 tuần cho vấn đề này. Nhưng từ đó tới nay, tình hình chẳng có chuyển biến
gì.
Một rào cản lớn đối với Nokia tại thị trường Mỹ là sự thống trị của các nhà mạng
lớn như AT&T và Verizon cộng với sự “ngạo mạn” của hãng khi không chịu thiết
kế và bán điện thoại qua các nhà mạng này.
3. Ban lãnh đạo “cũ kỹ” của Nokia
Việc bổ nhiệm Elop được xem là một bước tiến mới của Nokia, vì từ rất lâu, hãng
này không đưa những gương mặt mới vào thay thế cho những nhân vật cũ, chủ yếu
là người Phần Lan - vốn là những người có công đưa Nokia từ một doanh nghiệp
kinh doanh gỗ và giấy thành “đế chế” điện thoại di động.
Chủ tịch Hội đồng quản trị của Nokia là ông Jorma Ollila và CEO Kallasvuo đã làm
việc cùng nhau từ thập niên 1980, khi Nokia bắt đầu tăng đầu tư vào lĩnh vực điện
thoại di động và loại bỏ dần những mảng kinh doanh như màn hình máy tính, TV,
lốp xe, dây cáp…
Việc bổ nhiệm ông Elop vào ghế CEO của Nokia làm gia tăng sự hiện diện của
người nước ngoài trong ban lãnh đạo hãng. Phó chủ tịch Hội đồng quản trị của
Nokia hiện là bà Marjorie Scardino, một người Mỹ. Hai thành viên nước ngoài khác
trong Hội đồng quản trị Nokia là ông Alberto Torres, một người Venezuela, và bà
Mary McDowell người Mỹ.
4. Nỗ lực bất thành ở mảng dịch vụ
Một trong những sáng kiến hàng đầu của CEO Kallasvuo là thúc đẩy mảng kinh
doanh Internet lợi nhuận cao, nhằm bù đắp cho sự sa sút của tỷ suất lợi nhuận trong
lĩnh vực phần cứng có thể nói đã thất bại trên nhiều phương diện.
Công cụ chủ lực của Nokia trong mảng dịch vụ là trang dịch vụ Ovi không thể thu
hút được số lượng người sử dụng đông đảo như ở gian hàng ứng dụng App Store
của Apple. Trang chia sẻ hình ảnh và video “Share on Ovi” của Nokia mở cửa vào
năm 2008 đã phải ngưng hoạt động vào năm 2009. Dịch vụ trò chơi N-Gage cũng
sẽ giải thể vào năm nay. Tháng trước, Nokia cho biết, một dịch vụ khác là Ovi Files
sẽ “đội nón ra đi” từ ngày 1/10 tới đây.
Vào năm 2007, Nokia chi 8,1 tỷ USD để mua hãng sản xuất bản đồ kỹ thuật số
Navted, đánh dấu bước đi tốn kém nhất vào lĩnh vực dịch vụ, nhưng tới nay, vẫn
chưa được hưởng thành quả nào từ vụ mua lại này. Tháng 1 năm nay, Nokia tuyên
bố sẽ cung cấp dịch vụ chỉ đường miễn phí trên điện thoại của hãng nhằm nỗ lực
tăng doanh số và giá bán điện thoại.
5. Sự tham gia tốn kém vào thị trường thiết bị viễn thông
Nokia vẫn cho rằng, việc tham gia vào thị trường hạ tầng viễn thông, đầu tiên là qua
công ty Nokia Networks và tiếp đó là qua liên doanh Nokia Siemens Networks,
giúp ích cho hãng trong việc thiết kế điện thoại. Điều này có thể là thật, nhưng chi
phí cho sự hiện diện của Nokia trong lĩnh vực trên không phải là nhỏ.
Nokia Siemens Networks đã chật vật suốt nhiều năm nay do ảnh hưởng từ xu
hướng giảm đầu tư của các nhà mạng và sự cạnh tranh gay gắt từ những đối thủ như
Huawei và ZTE của Trung Quốc
2.2. Nokia hợp tác cùng Microsoft với đội ngũ lãnh dạo và cơ cấu hoạt động mới
Ngôi vị số 1 của Nokia lung lay
Đối mặt sức ép cạnh tranh ngày một tăng từ các đối thủ mới nổi, Nokia dự định sẽ
giới thiệu một loạt các sản phẩm mới trong năm nay. Tuy nhiên, theo giới phân tích,
hãng đang vấp phải một cuộc chiến khốc liệt để bảo toàn thế thống trị.
Để phản công lại iPhone của Apple và Blackberry của RIM, Nokia tuyên bố kế
hoạch ra mắt 3 chiếc smartphone mới có màn hình cảm ứng, một chiếc Netbook cơ
động và hợp tác với Microsoft để tích hợp Office trên các thiết bị của hãng.
Giới quan sát chỉ trích gã khổng lồ di động Phần Lan vì đã để “lão hóa” các dòng
sản phẩm và không đưa các smartphone mới ra thị trường đủ sớm để cạnh tranh với
các đối thủ mới nổi.
Một số nhà phân tích khi được phỏng vấn bởi hãng tin AFP, đã đồng ý rằng Nokia
chưa có sản phẩm nào đủ sức thách thức iPhone khi đa số các thiết bị của hãng vẫn
sử dụng hệ điều hành đã lỗi thời.
“Phải đến sau năm 2011 họ mới có được hệ điều hành đủ “chuẩn” để tạo sức cạnh
tranh thực sự”, Richard Windsor, một nhà phân tích thuộc Nomura Securities ở
London, nói với hãng tin AFP.
Chiếc smartphone mới nhất của Nokia, N97, cho đến nay mới đạt được doanh số
bán ra rất khiêm tốn so với iPhone.
Hãng tư vấn công nghệ Gartner ước tính Nokia chỉ bán được khoảng 500.000 chiếc
N97 kể từ khi nó được giới thiệu hồi tháng Sáu. iPhone thế hệ thứ 3 của Apple đã
bán được tới 1 triệu chiếc chỉ trong mấy ngày cuối tuần đầu tiền sau khi ra mắt.
Nokia cần phát triển các model mới với khả năng kết nối Internet tốc độ cao để tạo
ra những chiếc smartphone thực sự thành công. Đây đang là phân khúc thị trường
điện thoại di động tăng trưởng nhanh nhất với giá thành cao, đồng nghĩa với lợi
nhuận lớn hơn các điện thoại đơn giản giá rẻ hơn.
Thị phần của gã khổng lồ điện thoại Phần Lan ở phân khúc smartphone đã giảm khá
nghiêm trọng trong những tháng gần đây. Trong quý II năm nay, Nokia chiếm 45%
trong tổng số 40 triệu chiếc smartphone bán ra trên toàn thế giới.
Theo số liệu thống kê của Gartner, cùng kỳ năm trước, Nokia chiếm 47,4% trong
tổng số 32 triệu chiếc smartphone bán ra.
“Một sản phẩm high-end thực sự và các dịch vụ có trọng tâm hơn là nhiệm vụ sống
còn của Nokia nếu muốn lấy lại danh tiếng cũng như làm hài lòng các nhà đầu tư”,
Carolina Milanesi, nhà phân tích của Gartner, nhận xét.
Bên cạnh việc hợp tác với Microsoft, Nokia cũng sẽ sử dụng hệ điều hành Linux và
đàm phán với mạng xã hội số 1 thế giới, Facebook, để phát triển các dịch vụ mới
“Họ đã ý thức được điều gì thực sự có ý nghĩa đối với các cổ đông”, Ben Wood,
giám đốc bộ phận nghiên cứu của CCS Insight, nói với AFP.
Apple cũng đã đánh bại Nokia trong việc thu thêm lợi nhuận từ việc bán các sản
phẩm “ăn theo” trên dịch vụ trực tuyến như nhạc chuông, video, game…
Cửa hàng ứng dụng trực tuyến Store của Apple khai trương vài tháng Bảy năm
ngoái, trong khi Ovi của Nokia mới được khai trương hồi tháng Năm năm nay.
“Nokia đã không thể tạo ra một “sảm phẩm sát thủ” để đánh bại Apple và Google.
Nokia cần phải có một giải pháp để tạo những sản phẩm đủ hấp dẫn khách hàng tới
mức họ phải thốt lên “tôi mãn nguyện với chiếc điện thoại này”, ông Wood nói.
Olli-Pekka Kallasvuo, giám đốc điều hành Nokia, nói với các phóng viên hôm 2/9
rằng những dịch vụ ăn theo là “vấn đề then chốt trong tương lai”, và rằng hãng của
ông muốn tạo ra những chiếc smartphone giá cả phải chăng hơn để vươn tới phạm
vi khách hàng rộng lớn hơn.
Nhưng đó là nhiệm vụ vô cùng khó khăn trong tình hình hiện tại của nền kinh tế.
Suy thoái kinh tế toàn cầu đã khiến nhu cầu điện thoại di động sụt giảm sau 6 năm
tăng trưởng liên tục.
Nokia, hãng có 1,1 tỷ khách hàng trên toàn thế giới, đã thông báo giảm 66% lãi
ròng trong quý II của năm 2009 và giảm 25% tổng doanh thu trong 12 tháng gần
đây.
Trong một nỗ lực kéo lại lợi nhuận, Nokia đã khởi động kế hoạch cắt giảm chi tiêu
hồi tháng Giêng, hướng đến cho thôi việc khoảng 4.000 nhân viên.Ba tháng đã trôi
qua kể từ khi cựu giám đốc điều hành Microsoft nắm quyền tại hãng sản xuất di
động Phần Lan. Đó cũng là khoảng thời gian xuất hiện liên tiếp những tin xấu mà
hệ quả là 560 nhân viên phát triển phần mềm đã bị sa thải bởi Elop.
Rắc rối thì rất nhiều, từ vụ Nokia N8 bị chậm ra mắt do vấn đề phần mềm đến một
loạt các thiết bị mới gặp lỗi không thể khởi động. Niềm hy vọng duy nhất của hãng
đặt tại hệ điều hành MeeGo mới, song đó lại là câu chuyện của năm 2011.
Hào quang của quá khứ
Trong nhiều năm , vị trí số 1 của Nokia là chẳng thể nghi ngờ, nhưng giờ đây có vẻ
như điều đó đã thay đổi. Thực vậy, giấc mơ cạnh tranh của châu Âu với các chú dế
đến từ Mỹ đặt cả trong tay hãng sản xuất Phần Lan. Hãy nhớ, vào đầu thiên niên kỷ
mới, giá trị của công ty ước tính lên tới 395 tỷ đô la và chiếm tỷ trọng GDP cao
ngất ngưởng ở nước sở tại.
Vào những năm 90, Nokia thành công trên hầu hết mọi lĩnh vực hãng kinh doanh.
Người người, nhà nhà mong sở hữu một chiếc di động mang thương hiệu Nokia. Đó
là đại điện của sự sang trọng. Đó là một tôn giáo.
Thảm họa iPhone
Thực tế, Nokia bán nhiều điện thoại hơn bất kỳ hãng sản xuất nào trên thế giới, gần
như cứ mỗi 3 chiếc di động sẽ có 1 chiếc của Nokia. Thậm chí, ngay cả trên sân nhà
của mình, các công ty thuộc thung lũng Silicon (Mỹ) cũng phải chào thua. Tuy
nhiên, hầu hết sản phẩm của họ đều là các mẫu máy giá rẻ, tiêu thụ ở thị trường mới
nổi với lợi nhuận thấp. Trong khi trên mảnh đất màu mỡ nhất là smartphone, họ lại
ngày càng chìm nghỉm trước những đối thủ đến từ California.
Vấn đề nằm ở chỗ, các công ty của Mỹ không chỉ đề ra một cấp độ mới về chất
lượng của smartphone hay hệ điều hành, mà họ còn tái cơ cấu lại toàn bộ quy trình
sản xuất. Trong đó, nổi bật là khía cạnh phần cứng – vốn là thế mạnh một thời của
Nokia.
iPhone đã vượt qua ranh giới của một smartphone tao nhã và thân thiện. Đó là hệ
thống hoàn chỉnh với trung tâm là App Store có hơn 300.000 ứng dụng. Hơn nữa,
khả năng hỗ trợ chơi game tuyệt vời cũng là cú đấm thực sự cho hãng di động Phần
Lan. Với Apple iPhone, di động Internet đã thực sự chiếm được thị trường. Và dĩ
nhiên, “quả táo cắn dở” là vị vua mới.
Cơn ác mộng Android
Cùng với Apple, một kẻ phá bĩnh khác mang tên Android của Google. Mặc dù
Google Nexus là dòng sản phẩm thất bại, song hệ điều hành mở của gã khổng lồ tìm
kiếm đã quá mức thành công.
Android trở thành đối tượng yêu thích cho các nhà phát triển phần mềm. Đến như
Samsung hay Sony Ericsson – bạn hàng lâu năm của Symbian do Nokia khởi
xướng, nay cũng chuyển sang nền tảng này. Tính đến quý 3 năm 2010, thị phần của
Android chiếm tới ¼ số lượng smartphone, tăng 3,5% so với năm ngoái. Trong khi
đó, Nokia giảm chỉ số tới 8%, chỉ còn 36,6%.
Có vẻ vô lý, song mối đe dọa thực sự của “cựu hoàng di động” lại đến từ một công
ty chẳng làm lấy nổi một “chú dế” ra hồn.
Quá nhiều mẫu mã
Thành công của Apple và Google cho thấy một sự thật, đó là thay đổi cơ bản trong
kinh doanh điện thoại thông minh ở cả phần cứng và phần mềm. Cựu giám đốc điều
hành Ollila đã công nhận điều này khi cách đây khá lâu, ông cho hay tương lai của
smartphone nằm ở khả năng truy cập Internet và các ứng dụng đi kèm. Đồng thời,
ông cũng đề cập tới khả năng một bộ phận của hãng sản xuất Phần Lan sẽ chuyển
đổi thành công ty phần mềm.
Trên thực tế, những nỗ lực ban đầu của Nokia rất đáng được ghi nhận. Năm 1996,
Communicator 9000 – điện thoại đầu tiên có biểu lịch, trình duyệt Internet và email
đã được hãng cho ra mắt. Song, thành công thu về không đáng kể.
Tới năm 1999, Nokia 7110 với trình duyệt WAP xuất hiện. Tuy vẫn có chút rườm rà
và chậm chạp nhưng đây vẫn là một bước đột phá lớn.
Ấy vậy mà tất cả đã thay đổi vào năm 2000. Oillila muốn Nokia hướng tới những
thị trường bùng nổ một cách toàn diện hơn. Sản xuất từ 40 đến 50 model mỗi năm –
có nghĩa là mỗi người mỗi điện thoại khác nhau. Song chu kỳ thành công thì dường
như đã kết thúc.
Có quá nhiều vấn đề tồn đọng ở Nokia, ngay trong nội bộ và cả những thách thức
đến từ những đối thủ sừng sỏ. Và cứ như thế, chiếc ngai vàng một thủa sẽ không thể
trở về với công ty này nữa.
Nokia: Chiến lược mới vì ngôi vị số 1
Đang chiếm vị trí số một trên thị trường di động thế giới, Nokia vẫn đang phải
đối mặt với sự sụt giảm thị phần đáng kể trong cuộc cạnh tranh với các nhà sản xuất
khác. Để giữ vững vị trí này, có rất nhiều chiến lược mà Nokia cần thay đổi trong
thời gian sắp tới.
Nokia sẽ dừng dự án phát triển N9-00 MeeGo
Đơn cử nhìn vào doanh số bán hàng, Apple iPhone và các thiết bị Android nhanh
chóng chiếm lĩnh thị phần, khiến doanh thu của Nokia giảm đáng kể. Giám đốc điều
hành mới của Nokia là Stephen Elop cũng nhận định, trong suốt bốn năm kể từ khi
iPhone trình làng, Nokia đã không cho ra thêm được sản phẩm nào vượt trội, hay ít
nhất là ngang tầm với đối thủ.
Những thông tin rò rỉ gần đây cho thấy Nokia đang có những thay đổi chiến lược
nhằm giành lại ngôi vị đầu bảng của mình. Dưới đây là những bước đi cơ bản của
Nokia khẳng định quyết tâm của hãng.
Từ bỏ MeeGo
MeeGo có thể đã trở thành lựa chọn của Nokia cho nền tảng smartphone của hãng,
nhưng trên thực tế chưa từng có bất kỳ điện thoại MeeGo nào được công bố, thậm
chí dự án phát triển smartphone N9-00 chạy MeeGo đầu tiên đã bị hủy bỏ. Dường
như Nokia không còn đặt niềm tin vào hệ điều hành mà chính hãng này đồng sáng
lập nữa.
Tuy nhiên, đây được xem là một động thái khôn ngoan của Nokia tại thời điểm này.
Với cung cách làm việc của những nhà điều hành Nokia, MeeGo có thể sẽ được thế
chấp thiệt hại trong vụ thải hồi, thậm chí ngay cả khi công ty không tuyên bố rõ
ràng rằng đã ngừng hỗ trợ nền tảng.
Hợp tác với Microsoft sản xuất thiết bị nền tảng Windows Phone 7
Thông tin mới nhất từ phía Nokia cho biết nhà sản xuất di động Phần Lan sẽ chính
thức hợp tác với Microsoft sản xuất đện thoại WP7. Symbian là nền tảng riêng của
Nokia nhưng mới dừng ở bản nâng cấp thứ 2.
Người dùng sẽ sớm được trải nghiệm smartphone tương tự N8 nền tảng WP7?
Trong khi đang đánh mất thị phần và không có ưu thế tại Mỹ, Nokia đang chuyển
hướng tới Microsoft và hệ điều hành Windows Phone 7. Nokia cam kết sẽ mang
đến những thiết kế mới, bổ sung thêm các ngôn ngữ đồng thời mở rộng thêm nhiều
phân khúc giá và thị trường hơn.
Ngoài ra, hai công ty còn hợp tác trong lĩnh vực marketing, phát triển phần mềm
cho điện thoại di động. Tiêu biểu phải kế đến những điểm cơ bản sau:
- Bing sẽ trở thành dịch vụ tìm kiếm chính trên thiết bị và các dịch vụ của Nokia
- Microsoft adCenter sẽ cung cấp dịch vụ quảng cáo cho thiết bị
- Dịch vụ định vị Nokia Maps sẽ tích hợp vào Bing Maps
- Nokia giúp mở rộng thanh toán thông qua các nhà mạng thay vì thanh toán tín
dụng
- Microsoft cũng sẽ phát triển các các ứng dụng chạy trên điện thoại Nokia WP7
- Kho ứng dụng của Nokia cũng sẽ tích hợp chung với Marketplace.
Những yếu tố chính của chiến lược mới bao gồm:
Hoạch định một mối quan hệ hợp tác chiến lược rộng lớn với Microsoft nhằm
xây dựng một hệ thống sinh thái di động toàn cầu mới; Windows Phone sẽ
đóng vai trò nền tảng chính cho điện thoại thông minh của Nokia.
Một phương thức tiếp cận đổi mới để đạt tăng trưởng doanh số và giá trị nhằm
kết nối "một tỷ người sử dụng tiếp theo" với Internet tại các thị trường đang
phát triển.
Tập trung đầu tư vào những công nghệ đột phá thế hệ tiếp theo.
Một đội ngũ lãnh đạo và cơ cấu tổ chức mới với sự tập trung rõ ràng vào tốc
độ, kết quả và tinh thần trách nhiệm
“Nokia đang ở một bước ngoặt quan trọng, trong đó sự thay đổi quan trọng là cần
thiết và không thể tránh khỏi trong hành trình hướng đến tương lai của chúng tôi,”
Stephen Elop, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Nokia phát biểu. “Hôm nay, chúng tôi
đang đẩy mạnh thay đổi đó thông qua một lộ trình mới, hướng đến việc giành lại vị
thế lãnh đạo về điện thoại thông minh của chúng tôi, củng cố nền tảng thiết bị di
động của chúng tôi và thực hiện đầu tư cho tương lai.”
Nokia dự kiến thiết lập một mối quan hệ hợp tác chiến lược với Microsoft nhằm
xây dựng một hệ thống sinh thái di động toàn cầu dựa trên những tài sản mang tính
bổ sung cao. Hệ thống sinh thái Nokia-Microsoft hướng đến việc tạo ra những sản
phẩm sáng tạo và khác biệt và có được qui mô, sự đa dạng về sản phẩm, tầm bao
phủ địa lý và bản sắc nhãn hiệu vô song. Với Windows Phone như nền tảng chính
cho điện thoại thông minh, Nokia sẽ giúp thúc đẩy tương lai của nền tảng bằng cách
phát huy kinh nghiệm của Nokia về tối ưu hóa phần cứng, thiết kế phần mềm, hỗ
trợ ngôn ngữ và qui mô. Nokia và Microsoft cũng sẽ kết hợp những tài sản dịch vụ
để thúc đẩy khả năng sáng tạo. Chẳng hạn, Nokia Maps sẽ là tâm điểm của những
tài sản chính của Microsoft như Bing và AdCenter và ứng dụng và các nội dung của
Nokia sẽ được tích hợp vào Microsoft Marketplace. Trong mối quan hệ hợp tác dự
tính này, Microsoft sẽ cung cấp các công cụ dành cho công ty phát triển, giúp các
công ty phát triển ứng dụng phát huy qui mô toàn cầu của Nokia một cách dễ dàng
hơn.
Với việc Nokia dự kiến chuyển sang Windows Phone như nền tảng chính cho điện
thoại thông minh của mình, Symbian trở thành một nền tảng nhượng quyền, tận
dụng những khoản đầu tư trước đây để thu được giá trị bổ sung. Chiến lược này
nhận thức cơ hội để giữ lại và chuyển tiếp một cơ sở đã được thiết lập gồm 200
triệu chủ sở hữu Symbian. Nokia dự kiến bán khoảng 150 triệu thiết bị Symbian
nữa trong những năm sắp tới.
Theo chiến lược mới này, MeeGo trở thành một dự án hệ điều hành di động mã
nguồn mở. MeeGo sẽ tập trung nhiều hơn vào việc khám phá thị trường dài hạn hơn
cho những thiết bị, nền tảng và trải nghiệm sử dụng thế hệ tiếp theo. Nokia vẫn dự
kiến xuất hàng một sản phẩm liên quan đến MeeGo-tại một thời điểm sau trong
năm nay.
Về điện thoại phổ thông, Nokia công bố một chiến lược đổi mới để phát huy tính
sáng tạo và thế mạnh của Nokia tại những thị trường đang tăng trưởng để kết nối 1
tỷ người kế tiếp với trải nghiệm đầu tiên của họ về Internet và ứng dụng.
Đội ngũ lãnh đạo và cơ cấu hoạt động mới
Chiến lược mới này được sự hỗ trợ bởi những thay đổi quan trọng trong cơ cấu lãnh
đạo, hoạt động và phương thức tiếp cận của Nokia. Kể từ hôm nay, Nokia có một
đội ngũ lãnh đạo mới với sự cam kết, khả năng chuyên môn và suy nghĩ sáng tạo
cần thiết trong môi trường năng động hiện nay.
Đội ngũ lãnh đạo mới của Nokia, trước đây là Ban Lãnh đạo Tập đoàn, sẽ bao gồm
những thành viên sau: Stephen Elop, Esko Aho, Juha Akras, Jerri DeVard, Colin
Giles, Rich Green, Jo Harlow, Timo Ihamuotila, Mary McDowell, Kai Oistamo,
Tero Ojanpera, Louise Pentland và Niklas Savander.
Alberto Torres đã từ nhiệm khỏi ban lãnh đạo kể từ ngày 10/2 để theo đuổi những
mối quan tâm khác bên ngoài công ty.
Ban lãnh đạo mới sẽ thúc đẩy quá trình đưa ra quyết định và thời gian tung ra thị
trường các sản phẩm và phát minh, đặt trọng tâm vào kết quả, tốc độ và tinh thần
trách nhiệm. Chiến lược và cơ cấu hoạt động mới dự kiến sẽ có tác động quan trọng
đối với các hoạt động và nhân sự của Nokia.
Cơ cấu công ty mới
Vào ngày 01/04, Nokia sẽ có một cơ cấu công ty mới thể hiện hai bộ phận kinh
doanh riêng biệt là Smart Devices và Mobile Phones. Các bộ phận này sẽ tập trung
vào những lãnh vực kinh doanh then chốt của Nokia: các điện thoại thông minh cao
cấp và các điện thoại di động dành cho thị trường đại chúng. Mỗi bộ phận sẽ chịu
trách nhiệm về lãi lỗ và trách nhiệm cuối cùng về trải nghiệm đầy đủ của người tiêu
dùng, bao gồm phát triển sản phẩm, quản lý sản phẩm và tiếp thị sản phẩm.
Smart Devices sẽ chịu trách nhiệm thiết lập vị thế lãnh đạo của Nokia về điện thoại
thông minh và sẽ do Jo Harlow lãnh đạo. Những đơn vị trực thuộc hiện thuộc
Mobile Solutions sẽ được chuyển sang Smart Devices:
Symbian Smartphones
MeeGo Computers
Strategic Business Operations
Để hỗ trợ mối quan hệ hợp tác mới được hoạch định với Microsoft, Smart Devices
sẽ chịu trách nhiệm tạo ra một danh sách sản phẩm Windows Phone giành chiến
thắng.
Mobile Phones sẽ thúc đẩy chiến lược ”web cho một tỷ người kế tiếp” của Nokia.
Mobile Phones sẽ phát huy khả năng sáng tạo và thế mạnh của mình tại những thị
trường tăng trưởng để kết nối một tỷ người kế tiếp và mang lại cho họ khả năng
truy cập với giá cả hợp lý vào Internet và các ứng dụng. Bộ phận Mobile Phones sẽ
do Mary McDowell lãnh đạo.
Markets sẽ chịu trách nhiệm bán sản phẩm, tiến hành các hoạt động tiếp thị và
truyền thông, tạo ra một hệ thống sinh thái địa phương cạnh tranh, tìm nguồn cung
cấp, chăm sóc khách hàng, sản xuất, công nghệ thông tin và hậu cần cho mọi sản
phẩm Nokia. Bộ phận này sẽ do Niklas Savander lãnh đạo.
Services and Developer Experience sẽ chịu trách nhiệm về danh sách dịch vụ toàn
cầu của Nokia, các đề nghị dành cho công ty phát triển, quan hệ với công ty phát
triển và tích hợp các dịch vụ của đối tác. Tero Ojanpera sẽ lãnh đạo bộ phận
Services and Developer Experience.
NAVTEQ, một bộ phận quan trọng của việc kinh doanh quảng cáo và địa điểm của
Nokia, sẽ do Larry Kaplan lãnh đạo và tiếp tục hoạt động như một bộ phận báo cáo
độc lập.
CTO Office sẽ chịu trách nhiệm về chiến lược công nghệ và các hoạt động công
nghệ tương lai của Nokia, bao gồm Nokia Research Center. Bộ phận này sẽ do Rich
Green lãnh đạo.
Design, chịu trách nhiệm thiết kế trải nghiệm sử dụng và sản phẩm Nokia, sẽ do
Marko Ahtisaari lãnh đạo.
CFO Office, chịu trách nhiệm về mọi hoạt động tài chính, sẽ do Timo Ihamuotila
lãnh đạo.
Corporate Development, chịu trách nhiệm thúc đẩy việc thực thi chiến lược hệ
thống sinh thái và các quan hệ đối tác chiến lược của Nokia, sẽ do Kai Oistamo lãnh
đạo.
Corporate Relations & Responsibility, chịu trách nhiệm về các quan hệ chính quyền
và đối ngoại, phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội của Nokia, sẽ do Esko Aho
lãnh đạo.
Human Resources sẽ do Juha Akras lãnh đạo.
Legal and Intellectual Property sẽ do Louise Pentland lãnh đạo.
Nokia Siemens Networks tiếp tục hoạt động như một bộ phận báo cáo độc lập trong
Tập đoàn Nokia.
Cải tổ Hội đồng quản trị
Nokia đang tiến hành cải tổ bộ máy, hàng loạt các thành viên cấp cao của Hội
đồng quản trị sẽ phải ra đi. Bản thân Stephen Elop - cựu lãnh đạo Microsoft mới
được bổ nhiệm làm CEO Nokia cuối năm ngoái cũng không giúp tương lai
của Symbian sáng sủa hơn. Stephen Elop cũng nhấn mạnh Nokia đang ở trong một
thời điểm quan trọng cần nhiều sự thay đổi nhằm củng cố từ nhân lực, sản phẩm
đến các khoản đầu tư trong tương lai.
Stephen Elop - CEO khẳng định việc cải tổ bộ máy lãnh đạo là hết sức cần thiết với
Nokia trong thời điểm này.
Nokia cũng đưa ra một cơ cấu mới cho hoạt động của công ty, gồm hai đơn vị
kinh doanh khác biệt: Đơn vị kinh doanh các thiết bị thông minh và điện thoại di
động phổ thông. Mỗi một đơn vị sẽ có những chiến lược riêng, từ phát triển, quản
lý, tiếp thị sản phẩm cũng như hạch toán độc lập về tài chính.
Do vậy, hãng rất cần một đội ngũ lãnh đạo mới với cơ cấu tổ chức chặt chẽ và có
trách nhiệm với công việc. Đội ngũ lãnh đạo mớiđược đổi tên thành Leadership
Team (trước đó là Group Executive Board), gồm có các thành viên sau: Stephen
Elop, Esko Aho, Juha Akras, Jerri DeVard, Colin Giles, Rich Green, Jo Harlow,
Timo Ihamuotila, Mary McDowell, Kai Oistamo, Tero Ojanpera, Louise
Pentland và Niklas Savander. Alberto Torres sẽ chính thức rời khỏi hàng ngũ quản
lý kể từ ngày 10/2.
Cụ thể:
- Mary McDowell phụ trách bộ phận điện thoại di động
- Niklas Savander sẽ quản lý tìm hiểu thị trường, nguồn cung, tiếp thị sản phẩm và
truyền thông
- Tero Ojanpera chịu trách nhiệm về phát triển các dịch vụ toàn cầu của Nokia
- Larry Kaplan phụ trách NAVTEQ - một bộ phận định vị và kinh doanh quảng cáo
của Nokia
- Rich Green sẽ dẫn dắt CTO Office tập trung vào các chiến lược công nghệ của
hãng
- Marko Ahtisaari chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan đến thiết kế
- Timo Ihamuotila sẽ nhận vai trò Giám đốc tài chính
- Kai Oistamo đảm nhiệm chức vụ Giám đốc phát triển
- Esko Aho sẽ có trách nhiệm về ngoại giao, duy trì quan hệ với chính phủ cũng
như các cơ quan xã hội
- Juha Akras làm Giám đốc nhân sự
- Louise Pentland quản lý các vấn đề pháp lý và sở hữu trí tuệ.
Chuyển trụ sở đến thung lũng Silicon
Hiện Nokia có trụ sở tại Phần Lan nhưng hãng đang nhắm đến việc di chuyển tới
thung lũng Silicon. Việc này sẽ kéo theo phải di chuyển toàn bộ hoạt động của công
ty cùng hàng ngàn người đến California nhưng sẽ có lợi thế là địa điểm này chỉ
cách Redmond - nơi sẽ diễn ra cuộc họp của hãng với các đối tác vài giờ ngắn
ngủi.
Tuy nhiên, chuyển trụ sở cũng sẽ dẫn đến sự thay đổi đáng kể nhiều phương diện,
như đội ngũ điều hành, và có thể là cả các nhà phát triển ở bờ biển phía Tây.
Nhà sản xuất Phần Lan thông báo, từ 1/7, các bộ phận thiết bị và dịch vụ trước đây
cũng hãng sẽ được bỏ và Nokia sẽ đưa ra 3 bộ phận mới là Mobile Solution, Mobile
Phones và Markets.
Mobile Solution nhắm tới phân khúc smartphone và di động cao cấp, Mobile
Phones quản lý các dòng di động tập trung chạy S40. Đây là hai bộ phận riêng về
quản lý, nghiên cứu và phát triển. Trong khi đó, bộ phận Markets sẽ hướng vào phát
triển thị trường, marketing sản phẩm.
Song song với quá trình cơ cấu lại bộ máy, nhân sự của Nokia cũng được thay đổi
lại. Mỗi bộ phận sẽ có một trưởng nhóm chuyên trách, đáng chú ý, Mobile Solution
sẽ có các nhóm nhỏ hơn như Meego, Symbian, Dịch vụ. Ông Olli-Pekka Kallasvuo
vẫn là CEO của hãng.
Những thay đổi của Nokia được các nhà phân tích đánh giá là chịu sức ép từ các cổ
đông, rất nhiều trong số họ đã bán tháo cổ phiếu khi nhà sản xuất số một thế giới
công bố kết quả kinh doanh quý I. Nokia vẫn chưa tạo ra một chiếc smartphone đủ
mạnh để cạnh tranh với Apple iPhone và các đối thủ khác đang mở rộng thị phần.
Thứ Sáu, 28/01/2011 - 14:25
Nokia đang mất dần vị thế trên thị trường di động
(Dân trí) - Nokia vẫn được xem là hãng sản xuất điện thoại di động số 1 thế giới
hiện nay. Tuy nhiên, kết quả tổng kết doanh thu năm 2010 của Nokia khiến nhiều
người yêu mến hãng sản xuất điện thoại đến từ Phần Lan không khỏi lo lắng.
Nokia mới đây đã thông báo về thống kê tình hình tài chính trong năm qua. Doanh
thu tính riêng quý IV đã giảm xuống còn 745 triệu Euro (tương đương 1,02 tỉ USD),
so với 948 triệu Euro (1,3 tỉ USD) cùng kỳ năm trước.
Không chỉ thế, cũng trong Quý IV/2010, Nokia chỉ còn chiếm 31% thị trường
smartphone trên toàn thế giới, so với 40% của Quý IV/2009.
Dù vậy, doanh thu cả năm vẫn tăng 6% so với 2009, từ 12 tỉ Euro (tương đương
16,6 tỉ USD) vào năm 2009 lên 12,7 tỉ Euro (17,4 tỉ USD). Riêng thị trường
smartphone hãng cũng đã thu về 28,3 triệu USD tính riêng trong Quý IV/2010.
Tuy nhiên, sự tăng trưởng của Nokia vẫn bị xem là vẫn chưa đủ nhanh để bắt kịp
với sự tăng trưởng của các đối thủ trên thị trường smartphon
Nguyên do chính giải thích cho sự phát triển chậm chạp này của Nokia là hãng đã
chậm đổi mới trong công nghệ, đặc biệt vẫn còn quá đặt nhiều lòng tin vào hệ điều
hành Symbia đã cho là quá “già cỗi”, không đủ sức để cạnh tranh với sự bùng nổ
của Android hay iOS.
Đáp lại nhận định này, Nokia tung ra hệ điều hành MeeGo mới với nhiều sự cải
tiến. Tuy nhiên, chưa có nhiều sản phẩm hoạt động trên nền tảng này, ngoại trừ
N900 và N9… xuất hiện dưới dạng... tin đồn.
Trước kết quả doanh thu giảm, Stephen Elop, CEO của Nokia vẫn lạc quan về
tương lai của hãng: “Trong Quý IV vừa qua, chúng tôi đã có màn hình trình diễn
hoàn hảo để kéo lại doanh thu cho 3 quý trước. Thêm vào đó, xu hướng phát triển
trên thị trường smartphone trong quý vừa qua đã giúp chúng tôi có thêm tự tin để
tiếp tục. Nokia đang phải đối mặt với nhiều đối thủ trong cuộc cạnh tranh trên thị
trường di động, nhưng đây sẽ là “cuộc trình diễn” của chúng tôi. Đây là thời điểm
chúng tôi sẽ thay đổi và phát triển nhanh hơn”.
Lời tuyên bố của Stephen Elop khiến những người yêu mến Nokia cảm thấy an tâm
phần nào, nhưng thử thách thực sự của hãng sẽ đến khi Apple bắt đầu tung ra
iPhone 5, dự kiến trong năm nay.
Nokia 2002
Nokia bao gồm hai tập đoàn kinh doanh: Nokia Mobile Phones và Nokia Networks.
Ngoài ra, công ty còn có đơn vị Nokia Venture Organization riêng biệt và đơn vị
nghiên cứu Nokia Research Center.
* Nokia Mobile Phones là nhà sản xuất điện thoại di động lớn nhất thế giới. Với
danh mục sản phẩm toàn diện bao gồm mọi phân khúc thị trường tiêu dùng và các
loại sản phẩm cầm tay, Nokia ở vào một vị thế mạnh để dẫn dắt sự phát triển của
ngành dựa trên tầm nhìn của công ty về một thế giới trong đó truyền thông cá nhân
chiếm phần ngày càng lớn trên các thiết bị vô tuyến cá nhân đầu cuối như điện thoại
di động.
* Nokia Networks là một nhà cung cấp hàng đầu cơ sở hạ tầng mạng di động, băng
thông rộng và IP và các dịch vụ có liên quan. Chúng tôi đặt mục tiêu trở thành công
ty hàng đầu về lõi di động IP, truy cập vô tuyến và băng thông rộng dành cho các
nhà điều hành mạng và nhà cung cấp dịch vụ. Nokia Networks cũng tìm cách phát
huy tiềm năng của các ứng dụng đa phương tiện di động và Internet nhằm đạt được
và duy trì ở mức cao những công việc kinh doanh giá trị gia tăng với các nhà điều
hành mạng và nhà cung cấp dịch vụ và trở thành một đối tác được ưa chuộng của
các nhà điều hành lớn.
* Nokia Venture Organization có chức năng nhận diện và phát triển những ý tưởng
kinh doanh mới ngoài mối quan tâm chính hiện nay của Nokia và góp phần phát
triển và đổi mới những công việc kinh doanh then chốt hiện nay của chúng tôi. Bộ
phận này bao gồm hai doanh nghiệp là Nokia Internet Communications cung cấp
những giải pháp an toàn IP và mạng cá nhân ảo (VPN) hàng đầu thế giới cho mạng
điện thoại của các doanh nghiệp và những nhà cung cấp dịch vụ; và Nokia Home
Communications thiết kế và sản xuất những giải pháp truyền thông kỹ thuật số cho
môi trường tại nhà. Nokia Ventures Organization cũng đầu tư vào Nokia Venture
Partners, một công ty vốn rủi ro độc lập chuyên đầu tư vào những doanh nghiệp
mới khởi đầu liên quan đến IP và di động.
* Nokia Research Center tạo ra khả năng cạnh tranh và đổi mới công nghệ của
Nokia trong những lãnh vực công nghệ thiết yếu cho sự thành công của công ty
trong tương lai. Có quan hệ mật thiết với tất cả các đơn vị kinh doanh của Nokia,
trung tâm nghiên cứu này hỗ trợ những doanh nghiệp then chốt của Nokia bằng
cách phát triển những khái niệm, công nghệ và ứng dụng mới. Ngoài việc tập trung
phát triển sản phẩm hiện tại, trung tâm nghiên cứu còn đẩy mạnh phát triển những
công nghệ mang tính đột phá và cũng đóng vai trò một vườn ươm cho những công
việc kinh doanh mạo hiểm theo định hướng công nghệ mới với ý tưởng kinh doanh
rõ ràng. Cho đến ngày 31 tháng 12 năm 2002, Nokia tuyển dụng 19.579 người trong
các trung tâm nghiên cứu và phát triển tại 14 quốc gia, chiếm khoảng 38% lực
lượng lao động.
Mỹ và Anh là những thị trường lớn nhất của Nokia
Năm 2002, 10 thị trường lớn nhất của Nokia là Mỹ, Anh, Trung Quốc, Đức, Ý,
Pháp, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Thái Lan, Braxin và Ba Lan.
Tính theo khu vực thì châu Âu chiếm 54% doanh số bán ròng của Nokia, châu Á –
Thái Bình Dương chiếm 24% và châu Mỹ 22%.
Nokia có cơ sở sản xuất tại chín quốc gia
Cuối năm 2002, Nokia có 17 cơ sở sản xuất hoạt động tại Braxin, Trung Quốc,
Phần Lan, Đức, Hungary, Mêhicô, Hàn Quốc, Anh và Mỹ.
- Xem thêm -