Tài liệu Phát triển ttck ở vn

TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh PHÇN Më §ÇU C«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ®Ó nµy cña níc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· vµ kÐo theo hµng lo¹t nh÷ng thay ®æi tÝch cùc t¹o nªn nh÷ng c¬ së quan träng ban ®Çu ®Ó tiÕn tíi mét thÞ trêng tµi chÝnh ®¶m b¶o cho sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch bÒn v÷ng. §Ó cã thÓ x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ nh ë níc ta hiÖn nay ®ßi hái ngµy cµng nhiÒu vèn. Bªn c¹nh vèn cña Nhµ níc cÇn ph¶i huy ®éng vèn cña d©n c trong níc vµ níc ngoµi. VÊn ®Ò huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chiÕn lîc quan träng. Thùc tiÔn sinh ®éng cña c«ng cuéc ®æi míi á níc ta ®· chØ ra r»ng ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vÒ vèn ®Æc biÖt lµ vèn trung vµ dµi h¹n nh»m thùc hiÖn sù nghiªp CNH- H§H ®Êt níc th× viÖc x©y dùng TTCK ë níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ rÊt cÇn thiÕt nh trong NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng VIII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh “ph¶i x©y dùng thÞ trêng vèn tõng bíc h×nh thµnh TTCK”. ViÖt Nam hiÖn nay tÝn dông th¬ng m¹i vÒ cæ phiÕu míi ra ®êi TTCK chÝnh thøc ho¹t ®éng tõ th¸ng 7/ 2000 chÝnh lµ sù ®ßi hái cÊp thiÕt cña ®êi sèng kinh tÕ nh÷ng kiÕn thøc vÒ TTCK- mét vÊn ®Ò bøc xóc ®ang ®îc rÊt nhiÒu c¸c ngµnh c¸c cÊp, c¸c nhµ nghiªn cøu, c¸c doanh nghiÖp vµ sinh viªn quan t©m. ThÞ trêng vèn nãi chung vµ TTCK nãi riªng lµ mét thùc thÓ phøc t¹p vµ lµ h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ ®èi víi níc ta. Em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: ‘’Gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn ThÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt nam’’, bµi viÕt ®· song nhng kh«ng thÓ nµo tr¸nh ®îc nh÷ng h¹n chÕ vµ sai sãt, rÊt mong sù quan t©m gãp ý, gióp ®ì cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n. Sinh viªn: N«ng v¨n Lùc Líp: K41- 01.04 Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 1 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh phÇn i: Lý luËn chung I. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thÞ trêng chøng kho¸n. 1. Kh¸i niÖm vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n. a. Kh¸i niÖm. Kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng chøng kho¸n rÊt ®a d¹ng vµ phong phó cho ®Õn nay cha cã mét ®Þnh nghÜa chung cho “thÞ trêng chøng kho¸n (TTCK)”. Theo nghiªn cøu cña c¸c nhµ chuyªn m«n th× thÞ trêng chøng kho¸n cã tiÕng Latinh lµ Btursa, cã nghÜa lµ “c¸i vÝ ®ùng tiÒn! Cßn gäi lµ “Së giao dÞch chøng kho¸n”. §ã lµ mét thÞ trêng cã tæ chøc vµ ho¹t ®éng cã ®iÒu khiÓn (The Stock Exchange- dÞch ra tiÕng ViÖt lµ thÞ trêng chøng kho¸n, theo ch÷ H¸n lµ chøng kho¸n giao dÞch së, Së lµ n¬i chèn, cßn giao dÞch lµ ho¹t ®éng mua b¸n trao ®æi). Theo “Longman Dictionary of Business English-1985” th× TTCK ®îc ®Þnh nghÜa nh sau: “An organized market Where Securities are Bought Sold undiel fixed rule”. DÞch ra tiÕng ViÖt ®ã lµ mét thÞ trêng cã tæ chøc lµ n¬i chøng kho¸n ®îc mua b¸n tu©n theo nh÷ng qui t¾c ®· Ên ®Þnh. §Þnh nghÜa nµy ®· ®a ra mét ®Þnh nghÜa nªu lªn ®îc c¸c lo¹i chøng kho¸n (Securities) ®ã lµ cæ phiÕu (Share) vµ tr¸i phiÕu (Bond). Chøng kho¸n thùc ra lµ tõ ghÐp cña hai tõ ®ång nghÜa. Chøng vµ kho¸n ®Òu cã nghÜa lµ b»ng cø (Evidence). Trong tiÕng Anh ngêi ta dïng tõ Secueitier cã nghÜa Writen Evidence of Ownership. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn cã thÓ hiÓu mét c¸ch c¨n b¶n “chøng kho¸n” lµ b»ng chøng giÊy tr¾ng mùc ®en vÒ quyÒn së h÷u. Cïng víi sù ph¸t triÓn ®æi míi cña thÞ trêng vèn, thÞ trêng tiÒn tÖ, sù ®a d¹ng ho¸ trong ®êi sèng kinh tÕ. ThuËt ng÷ thÞ trêng chøng kho¸n ®· tho¸t ly ®Þnh nghÜa ban ®Çu vµ cã thªm nh÷ng néi dung míi. Dï cã rÊt nhiÒu ®Þnh nghÜa vÒ “TTCK” nhng mçi ®Þnh nghÜa chØ cung cÊp mét kh¸i niÖm tæng qu¸t vÒ mét vÊn ®Ò nµo ®ã. V× vËy sÏ thËt lµ thiÕu sãt khi 0ta nghiªn cøu vÒ “TTCK” mµ chØ ®øng trªn gãc ®é mét ®Þnh nghÜa nµo ®ã mµ muèn hiÓu ®îc vÊn ®Ò th× ph¶i nghiªn cøu qu¸ tr×nh ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn l©u dµi cña nã. b. LÞch sö h×nh thµnh ph¸t triÓn “TTCK” LÞch sö loµi ngêi ®· ra ®êi vµ tån t¹i hµng ngµn n¨m nay. Trong ®ã lÞch sö ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi ®· tr¶i qua c¸c h×nh th¸i x· héi kh¸c nhau tõ thÊp ®Õn cao. øng víi mçi h×nh th¸i x· héi kh¸c nhau th× cã mét lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt kh¸c nhau t¬ng øng víi chóng x· héi muèn tån t¹i th× ph¶i lao ®éng s¶n xuÊt ra hµng ho¸, cña c¶i vËt chÊt phôc vô nhu cÇu con ngêi. Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 2 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh Trong ®ã thÞ trêng chøng kho¸n lµ h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. ThÞ trêng chøng kho¸n nguyªn thuû ®· tån t¹i hµng tr¨m n¨m nay. Vµo kho¶ng gi÷a thÕ kû XI ë t¹i nh÷ng thµnh phè trung t©m bu«n b¸n ë ph¬ng T©y, c¸c th¬ng gia thêng tô tËp t¹i c¸c qu¸n Cafe ®Ó th¬ng lîng viÖc mua b¸n, trao ®æi c¸c lo¹i hµng ho¸ (n«ng s¶n, kho¸ng s¶n, ngo¹i tÖ vµ gi¸ kho¸n ®éng ...). §iÓm ®Æc biÖt lµ t¹i c¸c cuéc th¬ng lîng nµy, c¸c th¬ng gia chØ dïng lêi nãi ®Ó trao ®æi víi nhau, kh«ng cã hµng ho¸, ngo¹i tÖ, gi¸ kho¸n ®éng s¶n, hay bÊt cø mét lo¹i giÊy tê nµo. Nh÷ng cuéc th¬ng lîng nµy nh»m thèng nhÊt víi nhau, hîp ®ång mua b¸n, trao ®æi. Kh«ng biÕt do sù ph¸t triÓn cña c¸c th¬ng gia hay hiÖu qu¶ cña kiÓu “th¬ng lîng” nµy mµ sè lîng ngêi tham gia ngµy cµng ®«ng lªn. §Õn cuèi thêi Trung cæ, phiªn chî riªng nµy trë thµnh mét thÞ trêng vµ kho¶ng c¸ch c¸c phiªn chî ngµy cµng rót ng¾n. Nh÷ng qui íc trao ®æi dÇn dÇn ®îc tu bæ thµnh c¸c qui t¾c cã gi¸ trÞ b¾t buéc ®èi víi ngêi tham gia. Tõ ®ã thÞ trêng chøng kho¸n b¾t ®Çu ®îc h×nh thµnh. §Õn 1986 ë mét sè níc, c¸c gi¸ trÞ ®éng s¶n ®· lÇn lît ®îc yÕt gi¸ trªn hÖ thèng vi tÝnh c¸c (yÕt gi¸ liªn tôc) nh vËy viÖc yÕt gi¸ cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, kh«ng cßn ®îc tËp trung n÷a, kh«ng ®îc giao dÞch díi d¹ng giao miÖng. C¸c nhµ giao dÞch sÏ truyÒn lÖnh cho c«ng ty chøng kho¸n cña m×nh th«ng qua ®iÓm cuèi m¹ng vi tÝnh. N¨m 1991, hÖ thèng RELIT ®· tiªu chuÈn ho¸ tiÕn tr×nh thanh to¸n tiÒn vµ giao dÞch chøng kho¸n. Sau khi ®· giao dÞch th¬ng lîng trªn thÞ trêng. + Thµnh lËp c¸c thÞ trêng biÕn tíng: 1986 ë Ph¸p lËp thÞ trêng Matif, 1987 thÞ trêng Monep. C¸c thÞ trêng nµy lËp ra cho c¸c nhµ qu¶n lý hå s¬ chøng kho¸n phßng ngõa c¸c rñi ro liªn quan ®Õn biÕn ®éng vÒ cæ phiÕu, tØ lÖ l·i suÊt, tØ gi¸ hèi ®o¸i. Vµ thÞ trêng nµy còng cã môc ®Ých t¨ng vèn kh¶ duy trªn thÞ trêng giao ngay qua kh¶ n¨ng kinh doanh chªnh lÖch gi¸. Vµ ®©y còng lµ thÞ trêng thùc sù trong thêi ®¹i míi. Sù h×nh thµnh cña “TTCK” trªn thÕ giíi vµo thÕ kØ 15 vµ cïng víi th¨ng trÇm cña lÞch sö nã vÉn tån t¹i ®Õn ngµy nay. Sau nhiÒu n¨m chê ®îi vµ chuÈn bÞ vµo ngµy 11.7.1998. ChÝnh phñ níc ta ®· ký nghÞ ®Þnh 18/CP ban hµnh vÒ chøng kho¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸n. Vµ ngµy ®ã còng lµ ngµy ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam. 2. Vai trß TTCK trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 3 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh Víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi cña m×nh, TTCK ®· cho thÊy vÞ trÝ kh«ng thÓ thiÕu cña m×nh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Nã cã vai trß quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng. TTCK lµ kªnh bæ sung nguån vèn trung vµ dµi h¹n cho Nhµ níc vµ c¸c doanh nghiÖp. Nã lµ yÕu tè h¹ tÇng quan träng nhÊt mét c«ng cô ®em l¹i nhiÒu lîi Ých. Vai trß cña TTCK th× rÊt lµ nhiÒu nhng nh×n chung l¹i th× nã cã c¸c vai trß chñ yÕu sau: a) T¹o vèn cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nh ta ®· thÊy trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung kh«ng cã kh¸i niÖm vÒ giao lu vèn vµ còng kh«ng cã nhu cÇu vÒ tiÒn vµ vèn ®Ó ®Çu t cho s¶n xuÊt. NÒn kinh tÕ ho¹t ®éng nh mét cç m¸y chøng nh¾c díi sù chØ ®¹o tËp trung cña Nhµ níc. C¬ chÕ ph©n phèi b×nh qu©n theo gi¸ c¶ bao cÊp ®· lµm tª liÖt chøc n¨ng cña ®ång tiÒn ph¸ vì quan hÖ cung cÇu vµ qui luËt gi¸ trÞ. NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn quÌ quÆt. Khi chuyÓn sang ch¬ chÕ thÞ trêng doanh nghiÖp chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh c¸c vÊn ®Ò ®Òu do thÞ trêng quyÕt ®Þnh. T¹o m«i trêng c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp. Nhu cÇu giao lu vÒ vèn ®· xuÊt hiÖn, ph¶n ¸nh qui luËt cung cÇu vµ qui lô©t gi¸ trÞ. Nhu cÇu nµy b¾t nguån tõ hai phÝa: ngêi cÇn vèn vµ ngêi cã vèn. Ngêi ta vÝ thÞ trêng chøng kho¸n, nh mét trung t©m thu gom mäi nguån vèn tiÕt kiÖm lín nhá cña tõng bé phËn d©n c, nh mét nam ch©m cùc m¹nh thu hót nguån vèn to lín tõ níc ngoµi, thu hót nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi tõ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tµi chÝnh, chÝnh phñ, t¹o thµnh mét nguån vèn khæng lå cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. §ång thêi nã t¹o ra cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu ®îc lîi nhuËn nhiÒu h¬n, kÝch thÝch doanh nghiÖp sö dông vèn cã hiÖu qu¶ b»ng c¸ch võa s¶n xuÊt võa mua b¸n chøng kho¸n. TTCK gióp Nhµ níc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n nh ng©n s¸ch, h¹ tÇng c¬ së, trùc tiÕp c¶i thiÖn ®êi sèng cña ngêi tiªu dïng. b. ThÞ trêng chøng kho¸n t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp sö dông vèn kinh doanh vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. Kh¶ n¨ng linh ®éng tøc th× cña chøng phiÕu lµ mét yÕu tè rÊt cÇn ®èi víi nhµ ®Çu t khi ®Çu t vèn. ThÞ trêng chøng kho¸n gióp doanh nghiÖp sö dông vèn linh ho¹t vµ tèi u. Khi mét doanh nghiÖp cÇn vèn ®Ó më réng qui m« doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t hµnh c¸c lo¹i chøng kho¸n ®Ó huy ®éng vèn. Ph¬ng thøc nµy cßn gäi lµ “vay vèn qua ph¸t hµnh”. Doanh nghiÖp vay vèn cña ngêi cã tiÒn tÝch luü. Nh÷ng ngêi nµy mong muèn ®Çu t tiÒn nhµn rçi vµo gi¸ trÞ ®éng s¶n. Doanh nghiÖp ph¸t hµnh cæ phiÕu Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 4 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh hoÆc tr¸i phiÕu ®Ó ngêi d©n ghi mua, ph¸t hµnh cæ phiÕu doanh nghiÖp t¨ng vèn tù cã b»ng c¸ch gãp vèn, cæ phiÕu. Khi ph¸t tr¸i phiÕu doanh nghiÖp ®· t¨ng nguån vèn vay d©n. Ngîc l¹i khi doanh nghiÖp cha cã c¬ héi s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cã thÓ dù tr÷ chøng kho¸n nh mét tµi s¶n kinh doanh. MÆt kh¸c TTCK cßn gióp doanh nghiÖp x©m nhËp lÉn nhau th«ng qua viÖc mua b¸n cæ phiÕu viÖc s¸t nhËp më réng hîp ®ång kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Òu ®îc thùc hiÖn th«ng qua TTCK. MÆc dï c¸c chøng kho¸n ®îc mua b¸n trªn thÞ trêng nh mua b¸n tµi s¶n doanh nghiÖp, nhng vèn kh¶ dông cña nÒn kinh tÕ lu«n ®îc ph¸t triÓn vµ duy tr×. ThËm chÝ khi mét doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n nã còng kh«ng mÊt ®i nã sÏ b¸m vµo tay mét cæ ®«ng kh¸c vµ cæ ®«ng nµy sÏ duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c HDDN. c. C«ng cô ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp, dù ®o¸n t¬ng lai. ThÞ trêng chøng kho¸n biÕn ®éng rÊt phøc t¹p vµ nhanh chãng. §Ó lùa chän ph¬ng ¸n ®Çu t thÝch hîp ngêi ta ph¶i cã ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh cho tõng t×nh h×nh cô thÓ víi tham väng theo dâi sù biÕn ®éng chung cña gi¸ c¶ cña chøng kho¸n ngêi ta ®· cè g¾ng t×m c¸c biÖn ph¸p x¸c ®Þnh kh¸c nhau. §ã lµ lÝ do ra ®êi chØ sè thÞ trêng (market index) c¸c chØ sè cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ trêng nãi chung. Sù h×nh thµnh thÞ trêng chøng kho¸n cña mét doanh nghiÖp trªn thÞ trêng chøng kho¸n ®· bao hµm sù ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp ®ã. Trong hiÖn t¹i vµ dù ®o¸n trong t¬ng lai. ThÞ trêng cæ phiÕu cao hay thÊp biÓu hiÖn møc ®é ®Çu t tµi chÝnh. Tr¹ng th¸i kinh tÕ cña doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ møc ®é cæ tøc mµ c¸c cæ ®«ng ®îc hëng vµ gi¸ thÆng d cña cæ phiÕu thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng mang l¹i lîi tøc vµ thu nhËp cho doanh nghiÖp cho cæ ®«ng cña m×nh. Thuêng nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n tèt, th× cã kh¶ n¨ng tr¶ lîi tøc cæ phÇn cao vµ chØ cã doanh nghiÖp cã qu¶n lý tèt míi ¨n lªn lµm ra. Tuy nhiªn cã nh÷ng cæ phiÕu cæ tøc khiªm tèn vÉn cã gi¸ trÞ thÞ trêng cao. V× ®ã lµ doanh nghiÖp cã nhiÒu triÓn väng trong t¬ng lai. Nh×n chung thÞ trêng chøng kho¸n cßn vèn vµo c¸c chøc n¨ng kh¸c nh chøc n¨ng TTCK khuyÕn khÝch d©n chóng tiÕt kiÖm vµ sö dông nguån vèn tiÕt kiÖm vµo c«ng cuéc ®Çu t. TTCK lµ c«ng cô lµm gi¶m ¸p lùc l¹m ph¸t, TTCK ®¶m b¶o tÝnh thanh kho¶n cho sè tiÒn tiÕt kiÖm ®Çu t dµi h¹n TTCK t¹o thãi quen ®Çu t... nhng ba chøc n¨ng trªn lµ ba chøc n¨ng quan träng ®Æc biÖt, dï ®Ó ý ë tÇm vi m« hay vÜ m«. 3. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ ®iÒu kiÖn cho sù h×nh thµnh TTCK Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 5 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh a. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng. Sù ho¹t ®éng cña TTCK lµ rÊt phøc t¹p, nhng nh×n chung nã ho¹t ®éng tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau: + Nguyªn t¾c trung gian thÞ trêng chøng kho¸n ho¹t ®éng kh«ng ph¶i trùc tiÕp do nh÷ng ngêi muèn mua hay b¸n chøng kho¸n thùc hiÖn mµ do ngêi m«i giíi trung gian thùc hiÖn. §©y lµ nguyªn t¾c trung gian c¬ b¶n cho tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n. Nguyªn t¾c trung gian nh»m b¶o ®¶m c¸c lo¹i chøng kho¸n ®îc giao dÞch lµ chøng kho¸n thùc vµ thÞ trêng chøng kho¸n ho¹t ®éng lµnh m¹nh, ®Òu ®Æn, hîp ph¸p vµ ngµy cµng ph¸t triÓn, b¶o vÖ lîi Ých cña ngêi ®Çu t. Trong ®ã cã m«i giíi trung gian vµ th¬ng gia chøng kho¸n. * Nguyªn t¾c ®Êu gi¸: mäi viÖc mua b¸n chøng kho¸n ®Òu ph¶i tu©n thñ theo nguyªn t¾c ®Êu gi¸. V× vËy kh«ng ph¶i b¹n muèn mua lµ mua ®îc ngay mµ nã cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c. HiÖn nay cã ba h×nh thøc ®Êu gi¸ c¬ b¶n. + §Êu gi¸ trùc tiÕp: c¸c nhµ m«i giíi trùc tiÕp gÆp nhau. Th«ng qua mét trung gian (chuyªn gia chøng kho¸n t¹i quÇy giao dÞch trong s©n). + §Êu gi¸ gi¸n tiÕp: lµ h×nh thøc c¸c m«i giíi kh«ng trùc tiÕp gÆp nhau. + §Êu gi¸ tù ®éng: lµ h×nh thøc ®Êu gi¸ qua hÖ thèng Computer nèi m¹ng gi÷a m¸y chñ vµ c¸c c¬ së giao dÞch víi hÖ m¸y vµ c«ng ty chñ m¸y kho¸n thµnh viªn. * Nguyªn t¾c c«ng khai: lµ nguyªn t¾c mµ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trªn thÞ trêng chøng kho¸n ra c«ng chóng ®Òu ®îc c«ng khai, nh lµ c¸c lo¹i chøng kho¸n trªn thÞ trêng chøng kho¸n, t×nh h×nh tµi chÝnh. KÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c c«ng ty cã chøng kho¸n ®¨ng ký niªm yÕt trªn thÞ trêng, sè lîng vµ gi¸ c¶ tõng lo¹i chøng kho¸n ®· mua b¸n ®Òu ®îc th«ng b¸o c«ng khai trªn thÞ trêng vµ trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. b) §iÒu kiÖn cho sù h×nh thµnh TTCK Kh«ng ph¶i bÊt k× lóc nµo ta muèn thµnh lËp TTCK lµ cã thÓ thµnh lËp ®îc ngay. Mµ muèn thµnh lËp TTCK vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× ph¶i ®¶m b¶o mét sè nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. * §iÒu kiÖn vÒ cæ phÇn ho¸ cã nÒn kinh tÕ æn ®Þnh råi vÊn ®Ò t¹o nguån hµng cho thÞ trêng. G¾n liÒn víi lÜnh vùc nµy lµ ch¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty còng nh tr¸i phiÕu chÝnh phñ. Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 6 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh §Ó t¹o m«i trêng cho cæ phÇn ho¸ chóng ta ph¶i: x©y dùng c¬ së d÷ liÖu ®Ó ph©n lo¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, trªn c¬ së ®ã qu¶n lý vµ ¸p dông h×nh thøc cæ phÇn ho¸ cho tõng lo¹i h×nh. Xö lý vÊn ®Ò nî tån ®äng, trªn c¬ së n©ng cao tµi s¶n cã cña doanh nghiÖp t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh cæ phÇn. X©y dùng hÖ thèng kÕ to¸n vµ ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp. * §iÒu kiÖn ph¸p lý: thÞ trêng chøng kho¸n liªn quan ®Õn vÊn ®Ò së h÷u, quan hÖ vay mîn vµ quan hÖ kinh tÕ gi÷a chñ thÓ vµ toµn bé ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Bëi vËy cã rÊt nhiÒu v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña TTCK. Do nhu cÇu vÒ vèn cao nªn trong giai ®o¹n ®Çu TTCK ho¹t ®éng sÏ kh«ng cã tæ chøc nÕu kh«ng cã hÖ thèng ph¸p lÝ ®iÒu chØnh kÞp thêi. V× vËy x©y dùng hÖ thèng ph¸p lý lµ ®iÒu kiÖn quan träng t¹o hµnh lang ph¸p lý cho TTCK ph¸t triÓn lµ tiªu ®Ò duy tr× lßng tin vµ b¶o vÖ c¸c nhµ ®Çu t. Cã nhiÒu v¨n b¶n ph¸p lÝ ®îc x©y dùng. + LuËt /ph¸p lÖnh nghÞ ®Þnh vÒ CK vµ TTCK. + LuËt /nghÞ ®Þnh vÒ lu gi÷ CK. + LuËt/ nghÞ ®Þnh vÒ Uû ban CK quèc gia. + Quy ®Þnh vÒ niªm yÕt, giao dÞch, quÜ ®Çu t... Nh÷ng v¨n b¶n gi¸n tiÕp t¸c ®éng ®Õn TTCK: + LuËt d©n sù + LuËt th¬ng m¹i. + LuËt ThuÕ. + LuËt doanh nghiÖp. + LuËt ®Çu t. * §iÒu kiÖn kÜ thuËt vµ tæ chøc. §Ó gióp cho ho¹t ®éng trªn thÞ trêng diÔn ra tr«i ch¶y, hiÖu qu¶ cÇn x©y dùng mét hÖ thèng giao dÞch, hÖ thèng xö lý d÷ liÖu, hÖ thèng th«ng tin, hÖ thèng thanh to¸n bï trõ, lu gi÷ chøng kho¸n víi m« h×nh vµ møc ®é tù ®éng ho¸ thÝch hîp ®¸p øng ®îc khèi lîng giao dÞch ban ®Çu, mÆt kh¸c tÝnh ®îc xu híng më réng cña thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng cã thÓ n©ng cÊp trªn c¬ së cã s½n. Bªn c¹nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho TTCK cÇn ph¸t triÓn c¸c tæ chøc ho¹t ®éng trªn thÞ trêng. + C¸c c«ng ty b¶o hµnh ph¸t hµnh CK. Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 7 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh + C¸c c«ng ty m«i giíi CK. + C¸c c«ng ty giao dÞch CK cho chÝnh m×nh. + C¸c quÜ ®Çu t. + tæ chøc t vÊn. + Nh©n viªn giao dÞch C/I. X©y dùng hÖ thèng tiªu chuÈn kÕ to¸n quèc tÕ ¸p dông thèng nhÊt trong toµn ngµnh. §ång thêi ph¸t triÓn c¸c c«ng ty kiÓm to¸n trong vµ ngoµi níc ®¸p øng yªu cÇu thÈm ®Þnh c¶ hai phÝa c¸c tæ chøc CK c¸c tæ chøc KDCK. * §iÒu kiÖn vÒ con ngêi. Nh©n tè con ngêi ®ãng vÞ trÝ hÕt søc quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng cña TTCK. V× ®©y lµ mét ngµnh míi, rñi ro cao nªn ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé nhanh nhËy, tinh th«ng nghiÖp vô vµ cã t c¸ch. V× vËy cÇn ®µo t¹o c¸n bé cho TTCK, cÇn thùc hiÖn tríc khi thµnh lËp TTCK kho¶ng ba n¨m c¸c ®èi tîng c¸n bé cÇn ®µo t¹o. + C¸n bé qu¶n lý gi¸m s¸t thÞ trêng, c«ng t¸c t¹i ñy ban chøng kho¸n. + C¸n bé qu¶n lý, ®iÒu hµnh t¹i së giao dÞch CK vµ t¹i c¸c hÖ thèng phô trî. + Nh©n viªn KDCK t¹i c¸c c«ng ty KDCK. 4. u vµ nhîc ®iÓm cña TTCK. a. Nh÷ng u ®iÓm. + ThÞ trêng chøng kho¸n khuyÕn khÝch d©n chóng tiÕt kiÖm vµ thu hót mäi nguån vèn nhµn rçi vµo ®Çu t. Nhê TTCK mµ ®¹i ®a sè d©n chóng ®Òu cã thÓ tha gia ®îc vµ c«ng cuéc ®Çu t Ýt ái cña m×nh lµm cho vèn ®Çu t sÏ sinh lêi vµ l¹i lµm cho kÝch thÝch ý thøc tiÕt kiÖm ®Ó ®Çu t trong d©n chóng. + ThÞ trêng chøng kho¸n lµ ph¬ng tiÖn huy ®éng vèn. Tríc ®©y c¸c ®¬n vÞ kinh doanh phô thuéc lín vµo ng©n nµy ®Ó cã vèn kinh doanh. Ngµy nay c¸c ®¬n vÞ kinh doanh còng nh Nhµ níc huy ®éng vèn trùc tiÕp tõ c¸c nguån tiÕt kiÖm b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu hay tr¸i phiÕu. + ThÞ trêng chøng kho¸n lµ c«ng cô gióp Nhµ níc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vÒ mÆt kinh tÕ Nhµ níc vay tiÒn cña d©n lµ thiÕt thùc vµ lµnh m¹nh. V× chÝnh phñ kh«ng ph¶i th«ng qua ng©n hµng ®Ó ph¸t hµnh thªm tiÒn vµo lu th«ng. T¹o ra søc Ðp l¹m ph¸t th«ng qua TTCK viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu hÕt søc thuËn lîi. Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 8 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh + TTCK lµ c«ng cô kiÓm so¸t thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi. TTCK lµ c«ng cô cho phÐp kiÓm so¸t vèn §TNN tèt nhÊt v× nã ho¹t ®éng c«ng khai. + TTCK lu ®éng ho¸ mäi nguån vèn trong níc. Mét khi viÖc ®Çu t vµo doanh nghiÖp lµ cã lîi cho tÇng líp d©n tõ th× qua TTCK c¸c kho¶n tiÕt kiÖm s½n sµng tõ bá bÊt ®éng ho¸, chÊp nhËn vµo qu¸ tr×nh ®Çu t. + ThÞ trêng CK lµ ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸: cæ phÇn ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn tõ doanh nghiÖp Nhµ níc sang c«ng ty cæ phÇn. §ßi hái ph¶i cã TTCK, TTCK lµ c¬ së, lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®i ®óng trËt tù ph¸p luËt, phï hîp víi t©m lý ngêi ®Çu t. + TTCK kÝch thÝch doanh nghiÖp ho¹t ®éng ®µng hoµng h¬n: Nhê TTCK c¸c doanh nghiÖp míi cã thÓ ®em b¸n ph¸t hµnh cæ phiÕu; tr¸i phiÕu cña hä mµ ban qu¶n lý TTCK chØ chÊp nhËn cæ phiÕu, tr¸i phiÕu hîp lÖ: nh kinh doanh hîp ph¸p, tµi chÝnh lµnh m¹nh... d©n chóng còng mua cæ phiÕu cña c«ng ty thµnh ®¹t. V× vËy sÏ kÝch thÝch doanh nghiÖp ho¹t ®éng ®µng hoµng h¬n. b. Nh÷ng nhîc ®iÓm. Nh ®· nªu trªn TTCK cã vai trß tÝch cùc trong huy ®éng vèn song nã chØ ph¸t huy khi ho¹t ®éng tèt, ®¶m b¶o lµnh m¹nh cÇn thiÕt. Nhng bªn c¹nh ®ã TTCK cã nhiÒu mÆt tiªu cùc cÇn tr¸nh ®Ó h¹n chÕ thÊp nhÊt nh÷ng rñi ro t¹o ®iÒu kiÖn cho nã ph¸t huy hÕt vai trß cña nã. + YÕu tè ®Çu c¬: yÕu tè nµy lµm ¶nh hëng d©y truyÒn lµm cho cæ phiÕu cã thÓ t¨ng gi¸ cao gi¶ t¹o, ®iÒu nµy cã thÓ dÉn ®Õn sù khan hiÕm hay thõa th·i lµm cho gi¸ cæ phiÕu t¨ng gi¶m ®ét biÕn. + Mua b¸n néi gi¸n: §©y lµ hiÖn tîng mét c¸ nh©n nµo ®ã lîi dông viÖc lµm thu ®îc nh÷ng th«ng tin néi bé cña mét ®¬n vÞ kinh tÕ ®Ó mua hoÆc b¸n cæ phiÕu cña ®¬n vÞ ®ã nh»m thu lîi cho m×nh, g©y ¶nh hëng gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ trêng ®ã. + Mua b¸n cæ phiÕu ngoµi TTCK luËt vÒ TTCK còng ®· h¹n chÕ c¸c nhµ m«i giíi mua b¸n cæ phiÕu ngoµi thÞ trêng chøng kho¸n, v× nÕu ®Ó viÖc nµy x¶y ra sÏ g©y hËu qu¶ khã lêng. V× bé phËn qu¶n lý kh«ng hÒ nµo biÕt ®îc viÖc chuyÓn nhîng quyÒn së h÷u cæ phiÕu cña ®¬n vÞ ®ã. Mäi sù mua b¸n ngoµi cã kh¶ n¨ng t¹o ¸p lùc cho c¸c nhµ ®Çu t kh¸c. PHÇN II: Thùc tr¹ng thÞ trêng chøng kho¸n ë VIÖT NAM Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 9 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh I/ TÝnh tÊt yÕu cña viÖc thµnh lËp TTCK ë ViÖt Nam 1. Bèi c¶nh kinh tÕ ViÖt Nam vµ chñ tr¬ng ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý theo c¬ chÕ thÞ trêng Trong mÊy chôc n¨m qua khi nÒn kinh tÕ cña níc ta ®ang ë trong c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn rÊt chËm, cã thêi gian r¬i vµo khñng ho¶ng nghiªm träng, cïng víi n¹n l¹m ph¸t phi m·, c¬ cÊu kinh tÕ mÊt c©n ®èi lín vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng khã kh¨n to lín trong ®êi sèng cña nh©n d©n. Tõ nh÷ng yÕu kÐm cña c¬ chÕ cò ®Õn n¨m 1986 §¶ng vµ Nhµ níc ®· chuyÓn sang c¬ chÕ míi : c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. Sau h¬n 15 n¨m tån t¹i vµ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ nµy nÒn kinh tÕ ®· cã nh÷ng biÕn ®æi ®¸ng mõng vµ ®em l¹i mét sè thµnh qu¶ quan träng bíc ®Çu. Theo c¬ chÕ míi, c¸c h×nh thøc ®îc ®a d¹ng ho¸, nÒn kinh tÕ trë thµnh nÒn kinh tÕ hçn hîp cã nhiÒu thµnh phÇn: kinh tÕ quèc doanh, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ... Cïng víi nã trong n«ng nghiÖp còng cã nhiÒu thay ®æi, ruéng ®Êt giê ®©y ®· trao cho c¸c hé gia ®×nh sö dông dµi h¹n. Nhê ®ã mµ l¬ng thùc thùc phÈm kh«ng nh÷ng ®ñ tiªu dïng trong níc mµ cßn cã ®Ó xuÊt khÈu. Cô thÓ lµ tõ n¨m 1989 níc ta b¾t ®Çu xuÊt khÈu g¹o vµ hiÖn nay ®ang ®øng thø 3 trªn thÕ giíi. Trong c«ng nghiÖp vµ dÞch vô Nhµ níc ®· giao quyÒn tù chñ kinh doanh cho doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña m×nh. Do ®ã ®· lµm gi¶m sù mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu hµng ho¸ ®ång thêi Nhµ níc th¶ næi gi¸ cho phÐp h×nh thµnh thÞ trêng vµng vµ ngo¹i tÖ, xo¸ bá hÖ thèng bao cÊp gi¸. ViÖc lµm nµy ®· khèng chÕ vµ lµm gi¶m l¹m ph¸t tõ ®ã ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn h¬n. §Æc biÖt mÊy n¨m nay Nhµ níc ®· ®a ra mét lo¹t chÝnh s¸ch thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi trong ®ã cã viÖc khuyÕn khÝch thµnh lËp c¸c c«ng ty liªn doanh, ®a ra bé luËt míi vÒ ®Çu t níc ngoµi 12/1987. Ngoµi ra cßn ban hµnh c¸c ph¸p lÖnh vÒ ng©n hµng vµ luËt vÒ c¸c c«ng ty TNHH vµ c«ng ty cæ phÇn nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng. ChÝnh nh÷ng thay ®æi tÝch cùc trªn ®· t¹o nªn mét c¬ së ®Ó thµnh lËp nªn thÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt Nam. Thùc ra, chøng kho¸n ®· xuÊt hiÖn tõ l©u ë ViÖt Nam, ®ã lµ nh÷ng c«ng tr¸i dµi h¹n, nh÷ng tr¸i phiÕu ... ®îc ph¸t hµnh vµ thêng ¸p ®Æt cho c«ng chóng mua khi Nhµ níc cÇn vèn ®Ó lµm mét viÖc lín nµo ®ã. Víi l·i suÊt thÊp gi¸ trÞ ®ång tiÒn kh«ng ®îc b¶o ®¶m vµ biÖn ph¸p hµnh chÝnh thiÕu hÊp dÉn nªn kÕt qu¶ cña chøng kho¸n kh«ng cao. Khi nÒn kinh tÕ cã nhiÒu thµnh phÇn, khu vùc kinh tÕ t nh©n ®îc më réng, luËt c«ng ty ra ®êi. Theo ®ã c¸c c«ng ty cæ phÇn ®îc ph¸t hµnh cæ phiÕu, Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 10 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh tr¸i phiÕuvµ chóng trë thµnh nh÷ng mÆt hµng cña thÞ trêng chøng kho¸n. NÕu mét TTCK ®îc thµnh lËp viÖc mua b¸n c¸c mÆt hµng trªn sÏ dÔ dµng h¬n vµ do ®ã viÖc thu hót vèn sÏ thuËn tiÖn h¬n. Qua mÊy n¨m ®æi míi, níc ta ®· ®Èy lïi ®îc l¹m ph¸t mµ vÉn ®¹t ®îc møc t¨ng trëng t¬ng ®èi cao. GDP t¨ng b×nh qu©n trong 5 n¨m 1991- 1995 lµ 8,2%, ®Æc biÖt n¨m 1995 ®¹t 9,5%. L¹m ph¸t gi¶m tõ 67,1 n¨m 1991 xuèng 14,4% n¨m 1994 vµ lµ 12,7% n¨m 1995. Víi mét ®Êt níc kÐm ph¸t triÓn nh níc ta, viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ trong hoµn c¶nh l¹m ph¸t cao vµ ®ang trong thêi k× qu¸ ®é nh lóc nµy lµ rÊt khã kh¨n. Sù t¨ng trëng ph¸t triÓn ®ång nghÜa víi qu¸ tr×nh CNH- H§H ®Êt níc. 2) M«i trêng t¨ng trëng kinh tÕ vµ nhu cÇu ®ßi hái thµnh lËp TTCK a- Mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ Ngµy nay ph¸t triÓn kinh tÕ ®· trë thµnh mét th¸ch thøc thêng xuyªn ®èi víi mét quèc gia, mét d©n téc. Ph¸t triÓn nhanh hay chËm trong ®iÒu kiÖn bïng næ d©n sè kh«ng chØ ®em l¹i sù giµu cã thÞnh vîng hay nghÌo nµn l¹c hËu mµ cßn cñng cè, n©ng cao hoÆc lµm xãi mßn, h¹ thÊp vÞ trÝ vµ vai trß cña mét níc trong céng ®ång quèc tÕ. Quy luËt cña ph¸t triÓn lµ: c¸c nguån tiÕt kiÖm, tÝch luü trong x· héi ph¶i ®îc huy ®éng, tËp trung hÇu hÕt vµo lÜnh vùc ®Çu t nhanh, nhiÒu, ®Òu ®Æn th× nÒn kinh tÕ ®Êt níc sÏ ph¸t triÓn víi tèc ®é cao. B¾t ®Çu tõ tiÕt kiÖm chuyÓn sang ®Çu t t¹o nªn sù ph¸t triÓn råi trë l¹i tiÕt kiÖm ®îc nhiÒu h¬n, chuyÓn sang ®Çu t lín h¬n t¹o nªn tèc ®é ph¸t triÓn cao h¬n... b- TiÕt kiÖm- nguån gèc cña ®Çu t Mét nÒn kinh tÕ chØ cã thÓ ph¸t triÓn nhanh khi cã ®ñ vèn ®Çu t vµ tèc ®é t¨ng cña lîng vèn ®Çu t h¨ng n¨m lín gÊp ba, bèn lÇn tèc ®é t¨ng cña tæng s¶n phÈm quèc d©n(GDP). TiÕt kiÖm lµ nguån gèc s¶n sinh ra ®Çu t. Quy m« vèn ®Çu t lín hay nhá l¹i phô thuéc vµo hai nh©n tè: qui m« tiÕt kiÖm lín hay nhá vµ kh¶ n¨ng huy ®éng tËp trung c¸c nguån tiÕt kiÖm chuyÓn giao vµo ®Çu t cao hay thÊp. Nhng qui m« cña ®Çu t l¹i phô thuéc vµo qui m« vµ hiÖu sè gi÷a thu nhËp vµ chi tiªu th× qui m« cña thu nhËp t¨ng nhanh h¬n chi tiªu th× qui m« tiÕt kiÖm t¨ng vµ ngîc l¹i qui m« tiÕt kiÖm gi¶m. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ trong kinh tÕ vÜ m« qua c«ng thøc : S = Yd - C Trong ®ã : S lµ qui m« tiÕt kiÖm Yd lµ thu nhËp tho¶ dông Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 11 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh C lµ qui m« tiªu dïng Trªn thÕ giíi hÇu hÕt c¸c níc ®Òu xem tiÕt kiÖm lµ nguån ®Çu t chÝnh vµ tiÕt kiÖm lµ mét quèc s¸ch. Víi viÖc lµm nµy NhËt B¶n ®· ®¹t ®îc thµnh c«ng to lín. Mçi n¨m nh©n d©n NhËt B¶n tiÕt kiÖm 20% thu nhËp cña m×nh dïng ®Ó ®Çu t vµ gÇn 50 sau ®¹i chiÕn thÕ giíi thø hai NhËt ®· trë thµnh níc c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i nhÊt nh× thÕ giíi. Nguån tiÕt kiÖm cña c¶ níc gäi lµ tæng tiÕt kiÖm vµ nã bao gåm: - Nguån tiÕt kiÖm trong d©n c - Nguån tiÕt kiÖm trong c¸c doanh nghiÖp - Nguån tiÕt kiÖm cña ChÝnh Phñ Nhng trong ba nguån nµy th× nguån tiÕt kiÖm trong d©n c lµ lín nhÊt. Nã lµ nguån vèn c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn ®Çu t t¹o lîi nhuËn. Cã ®ñ vèn ®Çu t vµ sö dông nã cã hiÖu qu¶ sÏ dÉn tíi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao. L·ng phÝ vèn ®Çu t lµ lo¹i l·ng phÝ lín nhÊt cña mét nÒn kinh tÕ, lµ ho¹t ®éng lµm xãi mßn hiÖu qu¶ cña tiÕt kiÖm, lµm h¹n chÕ mét phÇn tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ. c- Vèn ®Çu t trong níc, vèn ®Çu t ngoµi níc Tæng nguån vèn ®Çu t do hai nguån cung øng lµ nguån vèn trong níc vµ nguån vèn ngoµi níc . NÕu sö dông nguån vèn trong níc th× sÏ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ ®Çu t kiÒm chÕ l¹m ph¸t, kh«ng bÞ t¸c ®«ng bëi sù biÕn ®éng cña thÞ trêng vèn quèc tÕ, kh«ng ph¶i tr¶ lîi tøc b»ng ngo¹i tÖ, kh«ng bÞ ngêi níc ngoµi bãc lét vµ bÞ chuyÓn lîi nhuËn b»ng ngo¹i tÖ vÒ níc hä; toµn bé tµi s¶n t¨ng lªn ®Òu cña níc m×nh. Tuy nhiªn, nguån vèn ngoµi níc cã t¸c dông nhanh chãng trong viÖc thóc ®Èy sù t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ . 3. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña TTCK ViÖt Nam a. Nh÷ng thuËn lîi N¨m 1986 ®¸nh dÊu sù thay ®æi c¨n b¶n trong ®êng lèi ®æi míi cña ChÝnh phñ nh»m chuyÓn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. Cuéc c¶i c¸ch ®· vµ ®ang kÐo theo hµng lo¹t nh÷ng thay ®æi tÝch cùc t¹o nªn tiÒn ®Ò ®Ó h×nh thµnh mét thÞ trêng tµi chÝnh ë ViÖt Nam. §iÒu hÕt søc quan träng lµ Nhµ níc ®· kh¼ng ®Þnh sù ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u. C¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cho phÐp gi¶i phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 12 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh kinh doanh, huy ®éng tèi ®a vµ cã hiÖu qu¶ c¸c n¨ng lùc cho c«ng cuéc ph¸t triÓn ®Êt níc. Nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ ®¸ng khÝch lÖ trong mÊy n¨m qua kh¸ kh¶ quan, l¹m ph¸t ®îc gi¶m xuèng cßn 17,2% n¨m 1992 vµ 5,2% n¨m 1993, æn ®Þnh kinh tÕ ®i ®«i víi t¨ng trëng, ®Çu t níc ngoµi lªn tíi gÇn 15 tû ®« la... th× ý tëng h×nh thµnh mét thÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt Nam lµ cã thÓ kh¶ thi trong mét t¬ng lai gÇn . NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ang thay ®æi dÇn thãi quen vµ nÕp nghÜ cña d©n chóng trong viÖc sö dông vèn tÝch luü cña m×nh. Lµ níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn sau nªn cã thuËn lîi lµ tiÕp thu ®îc khoa häc tiªn tiÕn cña thÕ giíi, cã thêi c¬ vµ ®iÒu kiÖn ®Ó rót ra kinh nghiÖm bæ sung nh÷ng khiÕm khuyÕt cña m« h×nh thÞ trêng chøng kho¸n c¸c níc. Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trªn ®©y lµ nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó cã thÓ chuÈn bÞ ra ®êi mét thÞ trêng chøng kho¸n ë níc ta. ChÝnh v× vËy, tõ n¨m 1990 trong ph¸p lÖnh ng©n hµng (®iÒu 32 vµ ®iÒu 49) ChÝnh phñ ®· cho phÐp ng©n hµng phèi hîp víi Bé Tµi chÝnh tæ chøc vµ thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô vÒ thÞ trêng chøng kho¸n. Th¸ng 8/92 ChÝnh phñ ra v¨n b¶n sè 4396-KT§N chØ râ “§Ó chuÈn bÞ viÖc cho ra ®êi thÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt Nam mµ hiÖn nay ®· xuÊt hiÖn mét sè tiÒn ®Ò, c¸c néi dung cÇn thiÕt tõ vÊn ®Ò ph¸p quy, tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh, ®Þa ®iÓm triÓn khai vµ c¸c bíc triÓn khai “ . b. Nh÷ng khã kh¨n NÒn kinh tÕ cha thËt æn ®Þnh, hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ cßn thÊp, tû lÖ tÝch luü ®Çu t cßn nhá. N¨ng suÊt lao ®éng thÊp, chÊt lîng cña nhiÒu s¶n phÈm cßn kÐm søc c¹nh tranh, thÞ trêng tiªu thô cßn hÑp. Tr×nh ®é qu¶n lý yÕu kÐm, nhiÒu s¬ hë, cha ®Èy lïi ®îc n¹n tham nhòng, bu«n lËu, kinh doanh gian dèi. VÒ m«i trêng ph¸p lý, hÖ thèng ph¸p luËt cña chóng ta nh÷ng n¨m nay tuy ®· ®îc cñng cè, bæ sung nhng thùc sù ®ang cßn rÊt yÕu, cha ®ång bé vµ kÐm hiÖu lùc . §Æc biÖt chóng ta cha cã nh÷ng bé luËt liªn quan ®Õn sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n nh: luËt d©n sù, luËt th¬ng m¹i, luËt ®Çu t trong níc, luËt chøng kho¸n vµ mét sè bé luËt ®· cã nhng cha hoµn chØnh cÇn ®îc söa ®æi, bæ sung. Nghiªm träng h¬n n÷a lµ viÖc chÊp hµnh nh÷ng luËt ®· cã kh«ng nghiªm minh, nªn ®· kÐo theo nhiÒu hËu qu¶ tiªu cùc lµm gi¶m sót lßng tin. §©y lµ mét khã kh¨n cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng dÉn ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña thÞ trêng chøng kho¸n. Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 13 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh 4. T×nh h×nh ho¹t ®éng TTCK ë ViÖt Nam hiÖn nay. TTCK ®· ra ®êi tõ l©u trªn thÕ giíi nhng ë ViÖt Nam ®©y vÉn cßn lµ mét kh¸i niÖm kh¸ míi mÎ. Tuy nhiªn ®Ó ViÖt nam cã thÓ hoµ vµo cïng víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi vµ t¹o ®µ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ trong níc ph¸t triÓn chóng ta ph¶i cè g¾ng ®Ó x©y dùng nªn mét TTCK. §©y lµ mét c«ng viÖc rÊt khã kh¨n ®ßi hái sù cè g¾ng, quyÕt t©m cña nhiÒu ban ngµnh còng nh cña c¸c cÊp l·nh ®¹o. Sau ba th¸ng r¸o rݪt chuÈn bÞ, mét sù kiÖn ®¸ng ghi nhí vµ cã ý nghÜa trong ®êi sèng kinh tÕ chÝnh trÞ cña níc ta ®ã lµ viÖc khai tr¬ng TTCK ®Çu tiªn cña níc ta ngµy 20/ 7/ 2000. a) VÒ c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo TTCK T¹i thêi ®iÓm thµnh lËp, níc ta cã 600 c«ng ty cæ phÇn, trong ®ã cã 60 c«ng ty ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt trªn TTCK nhng chØ cã 5 c«ng ty tham gia niªm yÕt. HiÖn nay ®· cã sù biÕn ®æi nhng cha ®¸ng kÓ ®· cã tíi 660 c«ng ty cæ phÇn trong ®ã cã 80 c«ng ty cã ®ñ tiªu chuÈn tham gia niªm yÕt nhng sè lîng c¸c c«ng ty tham gia niªm yÕt vÉn chØ dõng l¹i ë con sè 5 gåm : Hpaco, REE, SAM, Lafooco vµ TMS. Víi cÇu cæ phiÕu tõ lóc ®Çu vµ sau khi thµnh lËp t¨ng nhanh nhng sè c«ng ty tham gia niªm yÕt Ýt nªn hµng ho¸ trªn TTCK thiÕu rÊt nhiÒu, cung kh«ng ®¸p øng ®ñ cÇu. §Ó gióp cho TTCK ho¹t ®éng s«i ®éng vµ cã hiÖu qu¶, Nhµ níc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·i vÒ thuÕ, phÝ... nh»m kÝch thÝch sù tham gia niªm yÕt cña c¸c c«ng ty cæ phÇn. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay nh÷ng chÝnh s¸ch Êy vÉn cha cã hiÖu qu¶, thÓ hiÖn ë chç sè lîng c¸c c«ng ty tham gia niªm yÕt vÉn cha t¨ng thªm. VËy v× sao c¸c c«ng ty cha tham gia niªm yÕt? Mét thùc tÕ cho thÊy qua kh¶o s¸t cã tíi 62% c¸c c«ng ty cha cã ý ®Þnh hoÆc cha ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia trªn TTCK. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do c¸c c«ng ty cha nhËn thøc ®îc dÇy ®ñ lîi Ých cña viÖc niªm yÕt chøng kho¸n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, thiÕu hôt c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸c nghiÖp vô tiÒn tÖ ng©n hµng vµ chøng kho¸n. Trong 100 doanh nghiÖp ®îc kh¶o s¸t cã nhiÒu doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kh«ng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n trªn thÞ trêng. NhiÒu kh¶ n¨ng cã thÓ hä chØ tham gia díi h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu chø kh«ng thµnh lËp c«ng ty chøng kho¸n. Khi ®îc hái vÒ môc ®Ých tham gia TTCK th× 38 doanh nghiÖp ®Òu cã chung môc ®Ých lµ nh»m ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng cña c«ng ty, t¹o chç ®øng trªn TTCK, sö dông tèt nguån vèn vµ kinh doanh chøng kho¸n ®Ó kiÕm lêi. Mét sè rÊt Ýt c¸c c«ng ty cã môc tiªu thµnh lËp quü ®Çu t chøng kho¸n vµ cã c«ng ty tham gia ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ vµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN trªn ®Þa bµn tØnh nh c«ng ty XNK tØnh B×nh D¬ng. 35 doanh nghiÖp ph¶n ¸nh nh÷ng víng m¾c kiÕn thøc vÒ TTCK, chØ cã 5 trong sè 38 Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 14 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh c«ng ty ®· tõng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh, 10 c«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé am hiÓu vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ, ng©n hµng vµ 7 doanh nghiÖp cã ®éi ngò nh©n viªn ®îc ®µo t¹o vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh, tiÒn tÖ, ng©n hµng. Cßn vÒ dù kiÕn m« h×nh c«ng ty chøng kho¸n vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n th× c¶ 38 doanh nghiÖp ®Òu b¨n kho¨n kh«ng biÕt thµnh lËp theo m« h×nh nµo cho phï hîp. Sau khi ®îc c¸c ®iÒu tra viªn gi¶i thÝch th× hÇu hÕt ®Òu muèn thµnh lËp theo m« h×nh c«ng ty cæ phÇn v× kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña lo¹i h×nh c«ng ty nµy cao, phï hîp víi tÝnh n¨ng ®éng cña c¬ chÕ thÞ trêng. Tû lÖ cô thÓ lµ: + C«ng ty cæ phÇn: 28 DN + C«ng ty TNHH: 8 DN + C«ng ty liªn doanh: 2 DN + C«ng ty trùc thuéc : kh«ng cã + C«ng ty qu¶n lý quü ®Çu t chøng kho¸n: kh«ng cã Trong n¨m h×nh thøc ho¹t ®éng hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp xin ho¹t ®éng m«i giíi sau ®ã tíi t vÊn ®Çu t vµ qu¶n lý danh môc ®Çu t chøng kho¸n, hai nhiÖm vô cßn l¹i lµ t doanh vµ b¶o l·nh ph¸t hµnh th× rÊt Ýt c¸c doanh nghiÖp xin ho¹t ®éng v× vèn ph¸p ®Þnh cña nh÷ng ho¹t ®éng nµy th× kh¸ cao so víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tû lÖ ho¹t ®éng cô thÓ nh sau: + M«i giíi : 36 DN + T doanh: 13 DN + B¶o l·nh ph¸t hµnh : 4 DN + T vÊn ®Çu t : 35 DN + Qu¶n lý danh môc ®Çu t chøng kho¸n : 19 DN Nh vËy cÇn cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ®Ó tû lÖ nµy ®îc c©n ®èi, gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh trªn TTCK ®îc ®Çy ®ñ vµ trän vÑn h¬n. b. VÒ chñng lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ trêng Phiªn giao dÞch ®Çu tiªn ngµy 28/ 7/ 2000 chØ cã 2 lo¹i cæ phiÕu ®îc niªm yÕt trªn thÞ trêng giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè HCM lµ cæ phiÕu cña c«ng ty c¬ ®iÖn l¹nh REE vµ C«ng ty c¸p vµ vËt liÖu viÔn th«ng SACOM. §Õn phiªn giao dÞch thø 4 cã thªm 3 lo¹i chøng kho¸n n÷a lµ cæ phiÕu cña c«ng ty cæ phÇn giÊy H¶i Phßng (HAPACO), c«ng ty cæ phÇn kho vËn giao nhËn ngo¹i th¬ng (TRANSIMEX) vµ tr¸i phiÕu ChÝnh phñ CP1- 0200 vµ tiÕp ®Õn phiªn giao dÞch thø 12 l¹i ®a tiÕp tr¸i Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 15 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh phiÕu ChÝnh phñ CP1- 0100 vµo giao dÞch vµ ®Õn phiªn thø 34 th× cã CP1A- 0100 nhng kh«ng cã ngêi mua vµ ngêi b¸n lo¹i tr¸i phiÕu nµy. §Õn th¸ng 11, kÓ c¶ tr¸i phiÕu ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn ®· ®îc cÊp giÊy phÐp niªm yÕt. Nh×n chung ngay tõ ®Çu chñng lo¹i hµng ho¸ rÊt Ýt ái vµ kÐo dµi cho ®Õn tËn b©y giê. c. Khèi lîng tõng chñng lo¹i hµng ho¸ ®îc giao dÞch TÝnh ®Õn ®Çu th¸ng 11/ 2000, TTCK ViÖt Nam ®¹t ®îc tæng sè gi¸ trÞ giao dÞch vµo kho¶ng h¬n 40 tû VND, mét con sè rÊt khiªm tèn chØ b»ng 1/10 cña mét ngµy giao dÞch t¹i së giao dÞch chøng kho¸n Takarta. §iÒu nµy cã thÓ lý gi¶i ®îc lµ do hµng ho¸ giao dÞch trªn TTCK ViÖt Nam ®· Ýt vÒ chñng lo¹i l¹i cßn Ýt vÒ sè lîng mçi lo¹i. T×nh tr¹ng nµy ®· g©y nªn mÊt c©n ®èi cung cÇu mét c¸ch nghiªm träng. DiÔn biÕn cña thÞ trêng cho thÊy khèi lîng chøng kho¸n ®îc giao dÞch cã t¨ng nhng mét sè lo¹i chøng kho¸n th× giao dÞch nhá giät, thËm chÝ chØ ®îc giao dÞch sau mét phiªn råi mÊt bãng suèt 19 phiªn sau ®ã míi trë l¹i nhng víi khèi lîng giao dÞch rÊt nhá (nh TM15). Cã mét sè nguyªn nh©n kh¸c nhau vÒ sè lîng tr¸i phiÕu chÝnh phñ ®îc giao dÞch víi sè lîng thÊp lµ: T©m lý ngêi ®Çu t cho r»ng cæ phiÕu th× ®îc hëng lîi tøc cao h¬n so víi kho¶n lîi tøc mµ tr¸i phiÕu mang l¹i; thiÕu th«ng tin vÒ c¸ch x¸c ®Þnh gi¸ tr¸i phiÕu; møc phÝ giao dÞch tr¸i phiÕu ®îc ®¸nh gi¸ lµ kh¸ cao vµ l·i suÊt tr¸i phiÕu cha hÊp dÉn . TÝnh ®Õn th¸ng 4/2001 TTGDCK TPHCM ®· tæ chøc 5 ®ît ®Êu thÇu tr¸i phiÕu cæ phÇn (TPCP) vµ 1 ®ît b¶o l·nh ph¸t hµnh nhng chØ cã 2 ®ît ®Êu thÇu ®Çu tiªn lµ thµnh c«ng víi tæng khèi lîng tróng thÇu lµ 600 tû ®ång vµ 1 ®ît b¶o l·nh ph¸t hµnh víi khèi lîng 500 tû ®ång. Cho ®Õn nay sù hëng øng cña c«ng chóng trong ®Çu t vµo TPCP vÉn kh«ng cã g× biÕn ®æi so víi håi th¸ng 11/2000, ®iÒu nµy chøng tá tÝnh thanh kho¶n cña TPCP trong thêi gian võa qua cã nhiÒu h¹n chÕ . §Õn nay khèi lîng hµng ho¸ trªn thÞ trêng b¾t ®Çu ®· t¨ng lªn vµ cã hy väng sÏ gi¶m tèt søc Ðp vÒ cung hµng ho¸ trªn thÞ trêng v× c¸c c«ng ty ®ang b¾t ®Çu b¸n ra víi sè lîng lín h¬n. Gi¸ c¶ mét vµi cæ phiÕu b¾t ®Çu ch÷ng l¹i ë møc 38000 ®Õn 41000 ®/CP nh cæ phiÕu REE vµ SAM. Ngîc l¹i gi¸ cæ phiÕu cña HAP, TMS vµ LAF vÉn t¨ng víi kÞch b¶n gi¸ ®ông trÇn sau mçi phiªn giao dÞch. T¹i phiªn giao dÞch cuèi cïng cña th¸ng 3, gi¸ cña cæ phiÕu HAP lµ 71000®/CP, 64000®/CP cho TMS vµ 32600®/CP cho LAF. HiÖn nay rÊt khã ®o¸n tríc gi¸ cña chóng sÏ t¨ng tíi møc nµo. Nh×n chung, TTCK hiÖn nay ®· cã nhiÒu biÕn ®éng, gi¸ c¶ cña mét sè lo¹i cæ phiÕu t¨ng nhanh nhng còng cã lo¹i ch÷ng l¹i vµ kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi¸ cæ phiÕu Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 16 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh cña c¸c lo¹i còng rÊt lín. ChØ sè ViÖt Nam- index vÉn tiÕp tôc t¨ng tíi møc cao nhÊt tõ tríc ®Õn nay vµo cuèi th¸ng 3 vµ dù ®o¸n sÏ cßn t¨ng n÷a. PHÇN III: MéT Sè GI¶I PH¸P CHO Sù PH¸T TRIÓN TTCK ë VIÖT NAM TTCK ViÖt Nam ®ang ®îc ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn cßn cha ®Çy ®ñ nÒn t¶ng c¬ së h¹ tÇng, thiÕu kiÕn thøc kinh nghiÖm vµ cha ®¹t ®îc ®é tin cËy cao tõ phÝa nhµ ®Çu t. §Ó ph¸t triÓn TTCK ta cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: 1. §Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu doanh nghiÖp Tr¸i phiÕu vµ cæ phiÕu c«ng ty lµ nh÷ng lo¹i chøng kho¸n kh¸ phæ biÕn trªn thÞ trêng ®ång thêi chóng còng ®îc x¸c ®Þnh lµ nguån hµng chÝnh cho thÞ trêng. Nhng thùc tÕ hiÖn nay tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ cßn chËm, chÊt lîng kÐm nªn phÇn lín c¸c doanh nghiÖp cha ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t hµnh ra c«ng chóng ®ång thêi sù yÕu kÐm cña hÖ thèng ph¸p luËt còng cha t¹o ®îc ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp ph¸t hµnh chøng kho¸n. Do ®ã ta cÇn cã mét sè biÖn ph¸p cô thÓ nh»m thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸, n©ng cao chÊt lîng cña c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸: - §¬n gi¶n ho¸ c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t hµnh, niªm yÕt chøng kho¸n cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam - §Èy m¹nh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ n©ng cao chÊt lîng doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ - CÇn ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch cÊp ph¸t vèn ng©n s¸ch Nhµ níc ®èi víi c¸c DNNN, më réng quyÒn lµm chñ tµi chÝnh doanh nghiÖp - CÇn cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch thµnh lËp míi cho c¸c c«ng ty cæ phÇn bëi ®©y lµ lo¹i h×nh c«ng ty cung cÊp chñ lùc hµng ho¸ chøng kho¸n cho thÞ trêng. - Cã c¸c gi¶i ph¸p cho t×nh tr¹ng chªnh lÖch cung cÇu trªn thÞ trêng hiÖn nay. 2. Gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Tr¸i phiÕu chÝnh phñ lµ mét trong 2 lo¹i hµng ho¸ chÝnh cña thÞ trêng chøng kho¸n bªn c¹nh cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu doanh nghiÖp - CÇn chuÈn ho¸ mäi ®iÒu kiÖn kü thuËt cña tr¸i phiÕu nh thèng nhÊt chñ thÓ ph¸t hµnh lµ Bé tµi chÝnh; tæ chøc ph¸t hµnh nªn th«ng qua mét sè tæ hîp ph©n phèi chøng kho¸n, nh»m t¹o ra sù thèng nhÊt trong thêi h¹n ®¸o h¹n cña tr¸i phiÕu chø Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 17 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh kh«ng nªn trùc tiÕp ph¸t hµnh riªng lÎ nh hiÖn nay, qua ®ã dÔ dµng ®a c¸c tr¸i phiÕu vµo niªm yÕt t¹i Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. - CÇn ®Èy m¹nh viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ra c«ng chóng víi nhiÒu lo¹i thêi h¹n kh¸c nhau: 1, 3, 5, 10, 15, 20 n¨m trong ®ã cã ®iÒu kho¶n khuyÕn khÝch ®èi víi c¸c tr¸i phiÕu cã thêi gian ®¸o h¹n t¬ng ®èi dµi (10- 20 n¨m) - MÖnh gi¸ nªn ph¸t hµnh ®ång nhÊt vµ kh«ng nªn ®a ra mÖnh gi¸ qu¸ lín. CÇn m¹nh d¹n ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c lÜnh vùc thuéc kü thuËt c«ng nghÖ cao ra thÞ trêng vèn quèc tÕ. - CÇn cã chÝnh s¸ch l·i suÊt hîp lý, còng cÇn cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi tr¸i phiÕu chÝnh phñ còng nh tr¸i phiÕu doanh nghiÖp theo tõng thêi ®iÓm. Còng cÇn cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t cã tæ chøc (hiÖn t¹i thuÕ thu nhËp tõ tr¸i phiÕu ®èi víi c¸c c¸ nh©n ®· ®îc miÔn). 3) §Èy m¹nh c«ng t¸c ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ níc vµ thµnh lËp míi c¸c c«ng ty cæ phÇn - CÇn ®Èy m¹nh ®æi míi c¬ cÊu doanh nghiÖp Nhµ níc th«ng qua c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t vµ thµnh lËp míi doanh nghiÖp Nhµ níc, ®ång thêi tiÕp tôc s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ níc hiÖn cã phï hîp víi ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. - §iÒu chØnh viÖc ®Çu t thµnh lËp míi doanh nghiÖp Nhµ níc theo híng vèn ng©n s¸ch chØ ®Çu t cho nh÷ng dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, c«ng Ých vµ hç trî mét phÇn cho ph¸t triÓn c«ng nghÖ cao. Vèn tÝn dông u ®·i chØ nªn ¸p dông cho nh÷ng dù ¸n thuéc diÖn ®îc khuyÕn khÝch theo luËt ®Çu t trong níc. C¸c ho¹t ®éng thuÇn tuý kh¸c ®Òu ph¶i sö dông nguån vèn tÝn dông th«ng thêng vµ th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ra c«ng chóng díi sù b¶o l·nh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ cã uy tÝn. KÕt luËn ThÞ trêng chøng kho¸n lµ mét thùc thÓ phøc t¹p nhng hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ. Nã gióp gi¶m bít “phÝ tæn trung gian” t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay lùa chän c¸ch ®Çu t sö dông vèn mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt ®ång thêi còng lµ c«ng cô quan träng ®Ó Nhµ níc ®iÒu tiÕt vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Nhê nh÷ng u viÖt vît tréi ®ã, TTCK ®îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi. Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 18 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh Níc ta nãi riªng vµ c¸c níc ®ang trong xu híng chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng nãi chung nhu cÇu vèn lµ rÊt lín vµ rÊt khã huy ®éng. Nhng nhê ho¹t ®éng ph¸t hµnh chøng kho¸n, ngêi lao ®éng c¶m thÊy m×nh thËt sù lµ chñ nh©n, c¶m thÊy ®îc b×nh ®¼ng do ®ã hä cè g¾ng dèc hÕt søc lùc vµ tiÒn cña ®Ó ph¸t triÓn ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp cña m×nh. Tãm l¹i nhu cÇu vèn ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc ®· ®Æt ra yªu cÇu kh¸ch quan ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn TTCK. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh TTCK ë níc ta ®· ph¸t sinh nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng nªn qu¸ tr×nh Êy cã thÓ nhanh h¬n hay chËm h¬n vµ tõng bíc cã thÓ ®îc ®iÒu chØnh kh¸c ®i, song nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n vµ tiªn quyÕt cho viÖc h×nh thµnh TTCK vµ thÞ trêng vèn døt kho¸t ph¶i cã ch¬ng tr×nh triÓn khai ®îc x©y dùng trªn c¬ së kÕ ho¹ch cã tÝnh ®Õn ®iÒu kiÖn khu vùc vµ quèc tÕ, ®ång thêi ph¶i kiªn quyÕt vµ døt ®iÓm trong triÓn khai thùc hiÖn. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Chøng kho¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸nKinh nghiÖm cña c¸c níc trªn thÕ giíi Bé tµi chÝnh- 1993 2. Híng tíi mét thÞ trêng chøng kho¸n ®Çu tiªn ë ViÖt Nam TrÇn Du LÞch 3. Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ chøng kho¸n vµ m«i giíi chøng kho¸n NXB ThÕ giíi- HN 1993 4. ThÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt Nam PTS. NguyÔn V¨n Lu©n PTS. TrÇn Quèc TuÊn PTS. Ng« Minh Ch©u (NXB Thèng kª) Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 19 Líp K41 – 01.04 TiÓu luËn: Lý thyÕt tµi chÝnh 5. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam 6. C«ng b¸o 7. T¹p chÝ th¬ng m¹i 8. T¹p chÝ ng©n hµng 9. §Çu t chøng kho¸n 10. ThÞ trêng tµi chÝnh tiÒn tÖ Lêi më ®Çu …………………………………………………………………………… .1 phÇn i: Lý luËn chung …………………………………………………………… 2 I. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thÞ trêng chøng kho¸n…………………………..2 1. Kh¸i niÖm vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n..…2 2. Vai trß TTCK trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng…………………………………..4 3. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ ®iÒu kiÖn cho sù h×nh thµnh TTCK………………7 4. u vµ nhîc ®iÓm cña TTCK…………………………………………………10 PHÇN II: Thùc tr¹ng ttCK ë VIÖT NAM…………………………… .13 I/ TÝnh tÊt yÕu cña viÖc thµnh lËp TTCK ë ViÖt Nam………………………………………13 1. Bèi c¶nh kinh tÕ ViÖt Nam vµ chñ tr¬ng ®æi míi c¬ chÕ theo c¬ chÕ TT………………..13 2) M«i trêng t¨ng trëng kinh tÕ vµ nhu cÇu ®ßi hái thµnh lËp TTCK………14 3.Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña TTCK ViÖt Nam …………………………16 4. T×nh h×nh ho¹t ®éng TTCK ë ViÖt Nam hiÖn nay…………………………..18 PHÇN III: MéT Sè Gp CHO Sù PH¸T TRIÓN TTCK ë VIÖT NAM……………….22 1. §Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu doanh nghiÖp……………22 2. Gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña TT tr¸i phiÕu ChÝnh phñ………22 3) §Èy m¹nh c«ng t¸c ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ níc vµ thµnh lËp míi c¸c c«ng ty cæ phÇn …..………………………………………………………………………….23 KÕt luËn………………………………………………………………………………………24 Sinh viªn: N«ng V¨n Lùc 20 Líp K41 – 01.04