Tài liệu Phát triển nguồn nhân lực cục hải quan tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu từ nay đến năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM NGUYỄN VĂN DANH PHÁT TRIỂN NGUỐN NHÂN LỰC CỤC HẢI QUAN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU TỪ NAY ĐẾN NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN ĐÌNH LUẬN TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 12 năm 2013 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI CÔNG NGHỆ TP.HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Đình Luận (Ghi rõ họ tên, học hàm, học vị và chữ ký) Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP.HCM ngày 22 tháng 01 năm 2014 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên,học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) TT 1 Họ và tên TS. Trương Quang Dũng Chức danh Hội đồng Chủ tịch 2 TS. Nguyễn Hải Quang Phản biện 1 3 TS. Phan Mỹ Hạnh Phản biện 2 4 TS. Nguyễn Hữu Thân 5 TS. Phạm Thị Nga Ủy viên Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh gía Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP.HCM PHÒNG QLKH-ĐTSĐH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày tháng năm 2013 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Nguyễn Văn Danh, Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 07/3/1973; Nơi sinh: tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh, MSHV:1241820125 I- Tên đề tài: Phát triển nguồn nhân lực Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu từ nay đến năm 2020 II-Nhiệm vụ và nội dung: Trên cơ sở lý luận và thực trạng nguồn nhân lực Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hiện tại , tác giả luận văn đã chỉ ra những điểm còn tồn tại, hạn chế để từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục và phát phát triển nguồn nhân lực Cục Hải quan Tỉnh từ nay đến năm 2020, đề tài khi được xét duyệt sẽ là tải liệu tham khảo có ý nghĩa khoa học quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề về phát triển nguồn nhân lực Cục Hải quan tỉnh BR -VT trong tương lai. III-Ngày giao nhiệm vụ:(Ngày bắt đầu thực hiện LV ghi trong QĐ giao đề tài) Ngày giao thực hiện đề tài: 16/8/2013 IV-Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 30/12/2013 V- Cán bộ hướng dẫn: TS. Nguyễn Đình Luận CÁN BỘ HƯỚNG DẪN (Họ tên và chữ ký) KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đ ỡ cho việc thực hiện Luận văn nà y đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn (Ký và ghi rõ họ tên) Nguyễn Văn Danh ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được đề tài này trước tiên cho tôi xin gửi lời cám ơn đến tất cả quý Thầy Cô, các phòng, khoa trường Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh (HUTECH), đặc biệt là c án bộ hướng dẫn khoa học Ts. Nguyễn Đình Luận đã luôn tạo mọi điều kiện giúp đỡ, hướng dẫn tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Đồng thời tôi xi n gửi lời cám ơn đến quý cơ quan, các đồng nghiệp đã nhiệt tình giúp tôi trong quá trình điều tra, thu thập số liệu, thông tin như Tổng Cục Hải quan, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ. Qua hơn 6 tháng thực hiện đề tài và đến ngày hôm nay để có một tác phẩm khoa học này là nhờ sự động viên, giúp đỡ của Lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Bả Rịa – Vũng Tàu nơi tôi công tác, các bạn đồng nghiệp tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Phú Mỹ- thuộc Cục Hải quan Tỉnh, các phòng Ban thuộc Cục Hải quan Tỉnh đã luôn luôn quan tâm, giúp đỡ, chia sẽ động viên để tôi được đi học lớp Thạc sỹ quản trị kinh doanh tại trường . Một lần nữa cho tôi xin gửi lời cám ơn đến tất cả các quý Thầ y Cô, quý lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, các bạn đồng nghiệp của tôi tại Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng như cơ quan Tổng cục và các Cục Hải quan Bạn. Trân trọng! Nguyễn Văn Danh iii TÓM TẮT Trong điều kiện Việt Nam hội nhập hoàn toàn vào nền kinh tế thế giới, các ngành khoa học - kỹ thuật phát triển nhanh chóng, xã hội loài người đang chuyển sang thời kỳ kinh tế tri thức. Đây vừa là thời cơ, cũng vừa là thách thức đối với các quốc gia, nhất là quốc gia đang phát triển lại vừa hội nhập như Việt Nam. Quốc gia nào ứng dụng được thành tựu khoa học kỹ thuật sẽ phát triển nhanh và ngược lại không những sẽ lâm vào tình trạng lạc hậu mà còn gây cản trở ch o quá trình phát triển tự nhiên theo quy luật. Khoa học kỹ thuật phát triển nhanh chóng cũng đòi hỏi mỗi người lao động phải nâng cao tính chủ động sáng tạo, phải được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nâng cao trình độ học vấn và tay nghề, phải biế t tiếp thu những tiến bộ kỹ thuật và biết vận dụng chúng vào công việc một cách có hiệu quả nhất. Ngành Hải quan là ngành có vị trí cực kỳ quan trọng trong nền hành chính công. Đây là ngành đảm bảo cho nguồn thu ngân sách Nhà nước trong quá khứ, đồng thời phải bảo đảm an ninh cho Quốc gia trong thời đại ngày nay. Ngành Hải quan phát triển, đảm bảo cho ngân sách Nhà nước có điều kiện để ổn định nguồn thu. Chính vì thế phát triển về số lượng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Hải quan có tầm quan trọng. Xuất phát từ chỗ vai trò của ngành Hải quan trong nền hành chính công, Nhà nước cần phải quan tâm phát triển nguồn nhân lực của ngành này đặc biệt trong việc đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đãi ngộ và đề bạt cán bộ. Luận văn Phát triển nguồn nhân lực Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu từ nay đến năm 2020 góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận chung và thực tiễn của Hải quanViệt Nam nói chung và Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nói riêng về vai trò Nhà nước trong phát triển nguồn nhân lực ngành Hải quan, chủ yếu trên những khía cạnh về vai trò Nhà nước trong việc xây dựng tổ chức, kế hoạch phát triển, công tác đào tạo bồi dưỡng và đánh giá đề bạt cán bộ công chức. Từ thực tiễn iv những năm qua, luận văn chỉ ra những thành tựu, tồn tại và nguyên nhân của tình trạng nguồn nhân lực ngành Hải quan hiện nay. Trên cơ sở đó, luận văn đề các giải pháp và kiến nghị nhằm tăng cường vai trò Nhà nước trong việc đào tạo và đào tạo lại, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ, cũng như các biện pháp về hoàn thiện tổ chức, tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ lãnh đạo nhằm đảm bảo phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa ngành Hải quan những năm tới nói chung và Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nói riêng . v ABSTRACT In conditions that Vietnam is fully integrated into the global economy, science and technology have developed rapidly, human societies has turned to the knowledge economy’s period. This is not only opportunities but also challenges to countries, especially developing countries such as Vietnam which has just joined in WTO. The country which apply the science and technology achievements will grow faster, and vice versa will not only fall into backwardness but also obstruct the natural development process in accordance with rules. Science and Technology rapid development also requires each employee to actively enhance creativity, training and retraining of professional knowledge , improving education and skills, receptive to technical advances and applying them to its work the most effectively . The Customs Sector plays extremely important position in the public administration . This is one of the sector to ensure The Gorvernment’s revenue, to ensure national security in nowadays . Customs development makes to ensure that state budget’s conditions to stabilize the Government revenues. Therefore, the development of quantity and improvement the quality of staff, the customs officers are crucial. Starting from the role of Customs in the public administration, the State must be considered to develop the human resources of the sector particularly in the training, retraining, and using incentive promotion of staff . The thesis on Human Resource Development of Ba Ria - Vung Tau Customs Department from 2020 contributed to elucidate the general theoretical issues and practical The General of Vietnam Customs and Ba Ria - Vung Tau Customs Department’s role in the development of the State Customs manpower, mainly on aspects of the role of the state in building institutions, developing plans, work training and assessment promotion of civil servants . From the practice in the past , the thesis also points out the achievements and shortcomings of the status and causes of human resources of Customs nowadays. vi On that basis , solutions and recommendations mentioned in this thesis is strengthening the State's role in the training and re-training , training , use , treatment , as well as supplying measures for improvement of the organization , strengthening the leadership team to ensure the development of human resources to meet the requirements to modernize the Customs administration in general and Ba Ria - Vung Tau Customs Department in particular. vii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii TÓM TẮT ................................................................................................................. iii ABSTRACT ................................................................................................................v MỤC LỤC................................................................................................................ vii Danh mục các từ viết tắt............................................................................................ ix Danh mục các bảng ................................................................................................... xi Danh mục các biểu đồ, đồ thị, hình ảnh................................................................... xii MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC ............5 1.1. Nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực......................................................5 1.2.Vai trò của phát triển nguồn nhân lực trong ngành Hải quan Việt Nam ............16 1.3. Kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực của Hải quan một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương................................................................................................18 1.4. Bài học kinh nghiệm cho phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu .........................................................................................................26 Tóm tắt chương 1 ......................................................................................................28 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂ N LỰC CỦA CỤC HẢI QUAN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU ....................30 2.1. Giới thiệu tổng quan về Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ........................30 2.2. Thực trạng nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ....................................................................................................36 2.3. Đánh giá chung về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ....................................................................................................52 Tóm tắt chương 2 ......................................................................................................56 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÀ RỊA –VŨNG TÀU T Ừ NAY ĐẾN 2020....................................58 3.1. Phương hướng, mục tiêu phát triển nguồn nhân lực của Hải quan Việt Nam đến năm 2020 ...................................................................................................................58 3.1.2.Định hướng, mục tiêu phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu giai đoạn từ nay đến năm 2020 ......................................................64 viii 3.2. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu giai đoạn từ nay đến năm 2020 .................................................................................69 3.3. Một số kiến nghị đối với Chính phủ, Bộ, Ngành liên quan, Tổng cục Hải quan và UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ...........................................................................91 Tóm tắt chương 3 ......................................................................................................94 KẾT LUẬN ...............................................................................................................96 ix DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TCHQ Tổng cục Hải quan BR-VT Bà Rịa – Vũng Tàu TCCT Tan Cang- Cai Mep Container Terminal Cảng container Tân Cảng- Cái Mép SITV Saigon international Terminals Vietnam Cảng quốc tế Sài Gòn – Việt Nam CMIT Cai Mep International Terminal Cảng quốc tế Cái M ép TCIT Tan Cang – Cai Mep International Terminal Cảng quốc tế Tân Cảng - Cái Mép WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại Thế giới HRD Human Resources Development Phát triển nguồn nhân lực PTSC Petro Technolgy Service Company Công ty dịch vụ kỹ thuật dầu khí HS Harmonized Commodity Description and Coding System Hệ thống hài hòa biểu thuế GATT General Agreement on Tariffs and Trade Hiệp định chung về thuế quan và thương mại C/O Certificate of Oringinal Xuất xứ hàng hóa WCO World Customs Organization Tổ chức Hải quan Thế giới AEO Authorised Economic Operator Chương trình doanh nghiệp ưu tiên đặc biệt x ASEAN Assocciation of Southeast Asian Nation Hiệp hội các quốc gia Đông nam Á APEC Asia- Pacific Economic Cooperation Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á- Thái Bình Dương ASEM The Asia-Europe Meeting Diễn đàn hợp tác Á –Âu VCIS Vietnam Customs information system Hệ thống thông tin Hải quan Việt nam TI Transparency International Tổ chức minh bạch quốc tế OECD Organisation for Economic Co-operation and Development Tổ chức phát triển và hợp tác quốc tế. xi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Biên chế công chức hành chính năm 2012 của các đơn vị Cục hải quan tỉnh, thành phố trực thuộc Tổng cục Hải quan… Bảng 2.2 Bảng kim ngạch hang hóa xuất nhập khẩu của Cục Hải quan tỉnh BR-VT giai đoạn năm 2008 -2012 Bảng 2.3 Bảng số liệu công tác thu thuế của Cục Hải quan tỉnh BR-VTgiai đoạn năm 2008-2012… Bảng 2.4 Tổng số nguồn nhân lực theo nhóm tuổi của Cục Hải quan tỉnh BR VTgiai đoạn năm 2008-2012… Bảng 2.5 Chất lượng nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR -VT theo trình độ đào tạo giai đoạn năm 2008-2012… Bảng 2.6 Chất lượng nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉn h BR-VT theo ngạch công chức giai đoạn năm 2008-2012… Bảng 2.7 Chất lượng nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR -VT theo trình độ chính trị, ngoại ngữ, tin học giai đoạn năm 2008 -2012… Bảng 2.8 Kết quả đào tạo, bồi dưỡng của Cục Hải quan tỉnh BR -VT giai đoạn năm 2008-2012… Bảng 2.9 Chi cho công tác đào tạo, bồi dưỡng của Cục Hải quan tỉnh BR -VT giai đoạn năm 2008-2012…. Bảng 2.10 Kết quả luân chuyển công tác của Cục Hải quan tỉnh BR-VT giai đoạn năm 2008-2012…. xii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, HÌNH ẢNH Biểu đồ 2.1 Kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu tại Cục Hải quan tỉnh BR -VT giai đoạn năm 2008-2012… Biểu đồ 2.2 Thu ngân sách nhà nước của Cục Hải quan tỉnh BR-VT giai đoạn năm 2008-2012… Biểu đồ 2.3 Nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh BR-VT giai đoạn năm 20082012 theo nhóm tuổi… Hình Hình 2.1 Sơ đồ tổ chức Cục Hải quan tỉnh BR-VT 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là con đường tất yếu của mọi quốc gia nhằm phát triển kinh tế xã hội. Để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa cần phải huy động mọi nguổn lực cần thiết (trong nước và nước ngoài), bao gồm vốn, khoa học công nghệ, tài nguyên thiên nhiên, song yếu tố quan trọng nhất và quyết định nhất là nguồn nhân lực. Nếu so sánh các nguồn lực với nhau thì nguồn nhân lực có ưu thế hơn cả. Do vậy, hơn bất kỳ n guồn lực nào khác, nguồn nhân lực luôn chiếm vị trí trung tâm và đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong phát triển kinh tế -xã hội của đất nước, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển của đất nước hiện nay. Trong các Nghị quyết của Đảng cũng như chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Nhà nước vừa là mục tiêu, vừa là động lực trong sự nghiệp đẩy mạnh phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa, coi nhân tố con người, nhân tố nguồn nhân lực là những nhân tố quan trọng hàng đầu, quyết định sự phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững của đất nước. Định hướng phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2011 -2020 của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã xác định mục tiêu tổng quát phát triển kinh tế xã hội của đất nước là: “Phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; chính trị -xã hội ổn định, đồng thuận, dân chủ, kỷ cương; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt; độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững; vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được nâng cao; tạo tiền đề vững chắc để phát triển cao hơn trong giai đoạn sau”.[6] Công tác quản lý nhà nước về Hải q uan đã đóng vai trò quan trọng vào sự phát triển kinh tế- xã hội thông qua việc tạo thuận lợi cho thương mại, du lịch và đầu tư; bảo vệ nền kinh tế trong nước, đảm bảo an ninh, an toàn xã hội; đóng góp nguồn thu cho ngân sách nhà nước. 2 Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, cơ quan Hải quan phải đối mặt với những thách thức rất lớn; sự gia tăng về quy mô, tính phức tạp của hoạt động thương mại quốc tế; nguy cơ khủng bố; mối đe dọa môi trường và sức khỏe cộng đồng; nghĩa vụ thực hiện cam kết quốc tế liên quan đến lĩnh vực Hải quan; yêu cầu đảm bảo thuận lợi tối đa cho các hoạt động thương mại hợp pháp đồng thời tuân thủ các quy định của pháp luật. Trong mục tiêu chủ yếu của chiến lược phát triển Hải quan Việt Nam đến năm 2020 đặt ra đối với nguồn nhân lực là: “ xây dựng lực lượng Hải quan có trình độ chuyên nghiệp, hoạt động minh bạch, hiệu quả, liêm chính, thích ứng nhanh với những thay đổi của môi trường, công nghệ và yêu cầu của tiến trình hội nhập quốc tế”[17]. Vì vậy, phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR -VT đến năm 2020 phải đặt trong chiến lược phát triển Hải quan Việt Nam đến năm 2020 nói chung và kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa Cục Hải quan tỉnh BR-VT định hướng đến năm 2020 nói riêng. Chiến l ược phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR-VT phải đặt trên cơ sở phân tích thế mạnh và những yếu điểm còn tồn tại, để từ đó đề ra những chính sách đúng đắn, phát huy thế mạnh, đưa ra những giải pháp đúng, hạn chế, khắc phục những mặt yếu kém trong việc phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR -VT. Có như vậy Cục Hải quan tỉnh BRVT mới có nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trên cơ sở đó, việc làm rõ v ấn đề: Phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR-VT đến năm 2020. Tác giả luận văn muốn làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR -VT trong giai đoạn hiện nay và những năm tới. 2. Mục đích nghiên cứu: Mục đích của đề tài là làm rõ những vấn đề còn tồn tại về phá t triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR-VT và đưa ra giải pháp để phát triển nguồn nhân lực trong tương lai. 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: a. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triễn nguồn nhân lực của ngành Hải quan nói chung và của Cục Hải quan tỉnh BR -VT nói riêng. Tuy nhiên trong phạm vi nghiên cứu của luận văn này chỉ đi vào nghiên cứu chủ yếu và phát triển nguồn nhân lực trong phạm vi của Cục Hải quan tỉnh BR -VT. b. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu của luận văn là đưa ra các định hướng và giải pháp phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR -VT trong giai đoạn từ nay đến năm 2020. 4. Phương pháp nghiên cứu: Để làm rõ những nội dung cơ bản đưa ra của luận văn, tác giả sử dụng một số phương pháp như: phương pháp hệ thống, phương pháp thống kê, so sánh, phân tích tổng hợp, phương pháp chuyên gia. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài: Nghiên cứu đề tài “phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR-VT từ nay đến năm 2020” có ý nghĩa quan trọng góp phần xây dựng chiến lược phát triển Cục Hải quan tỉnh BR-VT giai đoạn từ nay đến năm 2015 vàđến năm 2020, ý nghĩa thực tiễn của đề tài thông qua các nội dung sau: Một là , hệ thống quá những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân lực của ngành Hải quan Việt Nam nói chung và của Cục Hải quan tỉnh BR -VT nói riêng. Hai là, bằng các số liệu chứng minh, luận văn phân tích và làm sáng tỏ thực trạng phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải tỉnh BR -VT; qua đó rút ra những nguyên nhân và bài học kinh nghiệm cho việc lập kế hoạch phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh trong giai đoạn mới. Ba là, vạch ra những quan điểm cơ bản và giải pháp chủ yếu để thực hiện mục tiêu phát triển chung về phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR-VT. 4 Bốn là, cung cấp tình hình và số liệu thực tế về phát triển nguổn nhân lực để triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị khác của Cục Hải quan tỉnh BR-VT. 6. Cấu trúc luận văn: Ngoài mở đầu và kết luận, luận văn kết cấu gồm 3 chương Chương 1 - Cơ sở lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân lực. Chương 2- Thực trạng nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR-VT. Chương 3-Giải pháp phát triển nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh BR-VT từ nay đế n năm 2020. Kết luận Tài liệu tham khảo Phụ lục kèm theo. 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC 1.1. Nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1.Nguồn nhân lực Đến nay đã có khá nhiều tài liệu, công trình nghiên cứu đưa ra các định nghĩa khác nhau về nguồn nhân lực . Theo Liên Hợp Quốc thì “ Nguồn nhân lực là tất cả những kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, năng lực và tính sáng tạo của con người có quan hệ tới sự phát triển của mỗi cá nhân và của đất nước”. Ngân hàng thế giới cho rằng: Nguồn nhân lực là toàn bộ vốn con người bao gồm thể lực, trí lực, kỹ năng nghề nghiệp ,… của mỗi cá nhân. Như vậy, ở đây nguồn lực con người được coi như một nguồn vốn bên cạnh các loại vốn vật chất khác: vốn tiền tệ, công nghệ, tài nguyên thiên nhiên. Theo tổ chức lao động quốc tế thì nguồn nhân lực của một quốc gia là toàn bộ những người trong độ tuổi có khả năng tham gia lao động . Nguồn nhân lực được hiểu theo hai nghĩa: Theo nghĩa rộ ng, nguồn nhân lực là nguồn cung cấp sức lao động cho sản xuất xã hội, cung cấp nguồn lực con người cho sự phát triển. Do đó, nguồn nhân lực bao gồm toàn bộ dân cư có thể phát triển bình thường. Theo nghĩa hẹp, nguồn nhân lực là khả năng lao động của xã hộ i, là nguồn lực cho sự phát triển kinh tế xã hội, bao gồm các nhóm dân cư trong độ tuổi lao động, có khả năng tham gia vào lao động, sản xuất xã hội, tức là toàn bộ các cá nhân cụ thể tham gia vào quá trình lao động, là tổng thể các yếu tố về thể lực, trí lực của họ được huy động vào quá trình lao động. Kinh tế phát triển cho rằng: Nguồn nhân lực là một bộ phận dân số trong độ tuổi quy định có khả năng tham gia lao động,nguồn nhân lực được biểu hiện trên hai mặt: về số lượng đó là tổng số những người trong độ tuổi lao động làm việc theo quy định của Nhà nước và thời gian lao động có thể huy động được từ họ; về chất lượng, đó là sức khoẻ và trình độ chuyên môn, kiến thức và trình độ lành nghề của người lao động. Nguồn lao động là tổng số những người trong độ tuổi lao động quy