MỤC LỤC
Lời cam đoan .................................................................................................................... i
Lời cảm ơn ...................................................................................................................... ii
Danh mục các bảng ......................................................................................................viii
Danh mục các hình .......................................................................................................... x
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI........................................................................ 1
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU LIÊN QUAN .............................................................. 2
3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU.................................................................................. 4
3.1. Mục tiêu chung ................................................................................................. 4
3.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................. 5
4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ KHẢO SÁT ................................................. 5
4.1. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................................... 5
4.2. Đối tượng khảo sát ............................................................................................ 5
5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................................................... 5
5.1. Phạm vi nội dung .............................................................................................. 5
5.2. Phạm vi không gian .......................................................................................... 5
5.3. Phạm vi thời gian .............................................................................................. 5
6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................ 5
6.1. Phương pháp phân tích ..................................................................................... 5
6.2. Phương pháp thu thập thông tin, số liệu ........................................................... 6
7. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN VĂN .......................... 6
7.1. Ý nghĩa khoa học .............................................................................................. 6
7.2. Ý nghĩa thực tiễn............................................................................................... 6
8. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN ............................................................................ 7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH
TÂM LINH .................................................................................................................... 8
1.1. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT VỀ DU LỊCH TÂM LINH ............................... 8
1.1.1. Khái niệm du lịch........................................................................................... 8
1.1.2. Khái niệm tâm linh ...................................................................................... 10
1.1.2.1. Phân biệt tâm linh với tín ngưỡng, tôn giáo ......................................... 12
iii
1.1.2.2. Phân biệt tâm linh với mê tín dị đoan ................................................... 12
1.1.3. Khái niệm du lịch tâm linh .......................................................................... 13
1.1.4. Đặc điểm du lịch tâm linh............................................................................ 15
1.1.5. Ý nghĩa của phát triển du lịch tâm linh ....................................................... 17
1.1.6. Xu hướng phát triển du lịch tâm linh........................................................... 17
1.2. NGUYÊN TẮC VÀ TIÊU CHÍ PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH ...... 19
1.2.1. Nguyên tắc phát triển du lịch tâm linh ........................................................ 19
1.2.2. Tiêu chí phát triển du lịch tâm linh .............................................................. 19
1.3. ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH ..................................... 21
1.3.1. Sự tồn tại của cơ sở vật chất phục vụ du lịch tâm linh ................................ 21
1.3.2. Các tổ chức quản lý và cung cấp dịch vụ du lịch tâm linh .......................... 21
1.3.3. Năng lực nghề nghiệp của đội ngũ nhân viên dịch vụ du lịch ..................... 22
1.3.4. Khách hàng mục tiêu của du lịch tâm linh .................................................. 23
1.4. NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NGÀNH DU LỊCH . 24
1.4.1. Môi trường bên trong ................................................................................... 24
1.4.2. Các yếu tố tác động bên ngoài ..................................................................... 26
1.4.2.1. Các yếu tố kinh tế .................................................................................. 26
1.4.2.2. Các yếu tố chính trị - pháp luật ............................................................ 27
1.4.2.3. Dân số ................................................................................................... 27
1.4.2.4. Yếu tố văn hoá - xã hội.......................................................................... 28
1.4.2.5. Kỹ thuật - công nghệ ............................................................................. 28
1.5. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH TẠI MỘT SỐ
TRONG NƯỚC VÀ NGOÀI NƯỚC ..................................................................... 29
1.5.1. Kinh nghiệm trong nước .............................................................................. 29
1.5.1.1. Quy hoạch tôn tạo di tích, huy động sự hợp tác của cư dân và tổ chức tôn
giáo tại Ninh Bình phần lớn đều gắn liền với núi đồi, hang động tự nhiên đã.......... 29
1.5.1.2. Đầu tư nâng cấp, cải tạo và đầu tư xây dựng mới các cơ sở vật chất kỹ
thuật và cơ sở hạ tầng tại Tây Ninh ................................................................... 29
1.5.1.3. Quy hoạch xúc tiến đầu tư mở rộng liên kết vùng cùng nhau hợp tác phát
triển du lịch tâm linh tại Quảng Ninh ................................................................ 30
1.5.1.4. Đảm bảo tình hình an ninh trật tự, đẩy mạnh quan hệ hợp tác song phương
và phát triển du lịch tâm linh gắn kết với lợi ích cộng đồng tại An Giang............. 31
iv
1.5.2. Kinh nghiệm tại nước ngoài ........................................................................ 33
1.5.2.1. Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tâm linh. Xây dựng những chính
sách ưu đãi, quảng bá, tạo ra sản phẩm du lịch đặc thù. Phát triển du lịch tâm linh
gắn với phát triển cộng đồng và kinh tế xã hội của địa phương tại Ấn Độ ......... 33
1.5.2.2. Định hướng các chính sách chiến lược phát triển du lịch tâm linh, quảng
bá thu hút sự quan tâm và đẩy mạnh tăng cường giao lưu hội nhập tại quốc gia
Thái Lan ............................................................................................................. 35
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH TẠI TỈNH
TRÀ VINH ................................................................................................................... 37
2.1. TỔNG QUAN VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU TỈNH TRÀ VINH ................ 37
2.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên ................................................................... 37
2.1.2 Đặc điểm kinh tế xã hội ................................................................................ 38
2.1.2.1 Hệ thống cơ sở hạ tầng .......................................................................... 38
2.1.2.2. Dân cư, lao động và đội ngũ nhân lực tại các điểm du lịch tâm linh ... 39
2.2. Tiềm năng du lịch tâm linh tại tỉnh Trà Vinh ............................................... 40
2.2.1.1. Các cơ sở tôn giáo thuộc phật giáo Bắc Tông ...................................... 40
2.2.1.2. Các cơ sở tôn giáo thuộc phật giáo Nam Tông .................................... 41
2.2.1.3.Các cơ sở tôn giáo thuộc Thiên Chúa giáo. .......................................... 42
2.2.1.4. Các di tích văn hóa và lịch sử cách mạng ............................................ 43
2.2.2. Tiềm năng du lịch từ các hoạt động văn hóa, lễ hội tại Trà Vinh. .............. 44
2.3. TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH DU LỊCH TẠI TỈNH TRÀ
VINH (2012-2017) .................................................................................................... 47
2.3.1. Môi trường về ngành du lịch tại tỉnh Trà Vinh ........................................... 47
2.3.2. Thực trạng kinh doanh ngành du lịch tại tỉnh Trà Vinh (2012-2017) ......... 47
2.3.2.1. Hoạt động kinh doanh dịch vụ .............................................................. 47
2.3.2.2. Hoạt động kinh doanh ăn uống ............................................................. 49
2.3.2.3. Phương tiện vận chuyển khách du lịch ................................................. 50
2.3.2.4. Các trung tâm văn hóa, thể thao phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí .... 50
2.3.2.5. Quảng bá du lịch tỉnh Trà Vinh ............................................................ 51
2.3.2.6. Doanh thu du lịch của tỉnh Trà Vinh .................................................... 51
2.3.3. Nhận xét chung tổng quan hoạt động kinh doanh du lịch tại tỉnh Trà Vinh....... 52
2.3.3.1. Những mặt thuận lợi của ngành du lịch tỉnh Trà Vinh ......................... 52
2.3.3.2. Những mặt khó khăn của ngành du lịch tỉnh Trà Vinh ......................... 53
v
2.4. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT
TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH TẠI TỈNH TRÀ VINH ...................................... 53
2.4.1. Quy trình nghiên cứu ................................................................................... 53
2.4.2. Xây dựng và hoàn thiện thang đo ................................................................ 55
2.4.3. Khảo sát chính thức phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch
tâm linh tại tỉnh Trà Vinh ...................................................................................... 58
2.4.4. Kết quả khảo sát ........................................................................................... 59
2.4.4.1. Dữ liệu khảo sát về khách du lịch đến Trà Vinh (Phụ lục 12) .............. 59
2.4.4.2. Dữ liệu khảo sát về Công ty kinh doanh du lịch (Phụ lục 13) .............. 63
2.4.4.3. Dữ liệu khảo sát về Ban quản lý điểm đến (Phụ lục 14)....................... 65
2.4.5. Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tốđến phát triển du lịch tâm linh
tại tỉnh Trà Vinh ..................................................................................................... 66
2.4.5.1. Kết quả tổng hợp điểm trung bình các thành phần của đối tượng Khách
du lịch ................................................................................................................. 66
2.4.5.2. Kết quả tổng hợp điểm trung bình các thành phần của đối tượng Công
ty kinh doanh du lịch. ......................................................................................... 73
2.4.5.3 .Kết quả tổng hợp điểm trung bình các thành phần của đối tượng Ban
quản lý điểm đến ................................................................................................ 79
2.5. PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH - ĐIỂM YẾU – CƠ HỘI VÀ NGUY CƠ
TRONG HOẠT ĐỘNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH TẠI TỈNH TRÀ
VINH GIAI ĐOẠN 2017-2022 ............................................................................... 82
2.5.1. Điểm mạnh - Strengths (S) .......................................................................... 82
2.5.2. Điểm yếu - Weaknesses (W) ....................................................................... 83
2.5.3. Cơ hội - Opportunities (O)........................................................................... 83
2.5.4. Nguy cơ - Threats (T) .................................................................................. 84
2.2.5. Ma trận phối hợp SWOT xây dựng giải pháp phát triển du lịch tâm linh tại
tỉnh Trà Vinh. Giai đoạn 2017-2022...................................................................... 84
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH TẠI
TỈNH TRÀ VINH ........................................................................................................ 87
3.1. QUAN ĐIỂM VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH
TẠI TỈNH TRÀ VINH GIAI ĐOẠN 2017-2022 .................................................. 87
3.1.1. Quan điểm phát triển du lịch tâm linh tại tỉnh Trà Vinh ............................. 87
vi
3.1.2. Dự báo khả năng phát triển ngành du lịch Trà Vinh giai đoạn 2017-2022 .. 87
3.1.2.1. Dự báo về nhu cầu du lịch .................................................................... 87
3.1.2.2. Dự báo về doanh thu, cơ sở lưu trú và nguồn nhân lực. ...................... 88
3.1.3. Định hướng phát triển ngành du lịch tâm linh tại tỉnh Trà Vinh giai đoạn
2017-2022 .............................................................................................................. 89
3.1.3.1. Định hướng phát triển tuyến, điểm du lịch tâm linh ............................. 89
3.1.3.2. Định hướng thị trường khách du lịch. .................................................. 92
3.1.3.3. Định hướng về sản phẩm du lịch tâm linh. ........................................... 93
3.1.3.4. Định hướng về đầu tư phát triển du lịch tâm linh. ............................... 94
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH TẠI TỈNH TRÀ
VINH GIAI ĐOẠN 2017-2022 ............................................................................... 94
3.2.1. Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực phục vụ du lịch tâm linh ............... 94
3.2.2. Giải pháp về xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch tâm linh ................. 96
3.2.3. Giải pháp về tuyên truyền, quảng bá du lịch tâm linh ................................. 97
3.2.4. Giải pháp về tổ chức và quản lý hoạt động du lịch tâm linh ....................... 98
3.2.5. Giải pháp về thị trường khách du lịch tâm linh ........................................... 99
3.2.6. Giải pháp về cơ sở vật chất kỹ thuật và cơ sở hạ tầng ................................. 99
3.2.7. Giải pháp về bảo tồn và phát huy các giá trị tâm linh ............................... 100
3.2.8. Giải pháp về hợp tác liên kết tuyến, điểm phát triển du lịch tâm linh ....... 101
KIẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN .................................................................................. 103
1. KIẾN NGHỊ ....................................................................................................... 103
1.1. Đối với Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Trà Vinh và Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch
Trà Vinh ............................................................................................................... 103
1.2. Đối với chính quyền địa phương .................................................................. 103
1.3. Đối với đơn vị kinh doanh du lịch ................................................................ 103
2. KẾT LUẬN ........................................................................................................ 103
2.1. Kết luận chung .............................................................................................. 103
2.2. Hạn chế của đề tài ......................................................................................... 105
2.3. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo ............................................................. 105
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 106
PHỤ LỤC
vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu bảng
Tên bảng
Trang
Bảng 2.1
Số lượt khách đến và khách lưu trú tại tỉnh Trà Vinh (2012 – 2017)
48
Bảng 2.2
Các cơ sở lưu trú du lịch của tỉnh Trà Vinh (2012 – 2017)
49
Bảng 2.3
Doanh thu từ khách du lịch của tỉnh Trà Vinh (2012 – 2017)
51
Bảng 2.4
Bảng 2.5
Các thành phần ảnh hưởng đến phát triển du lịch tâm linh tại
tỉnh Trà Vinh.
Thang đo sơ bộ dành cho nhóm Khách du lịch và Công ty kinh
doanh du lịch.
55
56
Bảng 2.6
Thang đo sơ bộ dành cho nhóm Ban quản lý tại điểm đến
57
Bảng 2.7
Điểm trung bình về tài nguyên du lịch tâm linh
66
Điểm trung bình về kỹ năng của nhân viên phục vụ du lịch
Bảng 2.8
tâm linh
Điểm trung bình về kiến thức của nhân viên phục vụ du lịch
Bảng 2.9
tâm linh
Điểm trung bình về thái độ của nhân viên phục vụ du lịch
Bảng 2.10
Bảng 2.11
tâm linh
Điểm trung bình về cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch tâm linh
Điểm trung bình về giá cả dịch vụ và chất lượng cơ sở lưu trú
Bảng 2.12
phục vụ du lịch tâm linh
Điểm trung bình về các yếu tố hỗ trợ dịch vụ du lịch tâm linh tại
Bảng 2.13
địa phương
Điểm trung bình về chất lượng của sản phẩm du lịch tâm linh
Bảng 2.14
Bảng 2.15
tại điểm đến
Điểm trung bình về khả năng đáp ứng du khách tại điểm đến
Điểm trung bình về môi trường văn hóa, xã hội và an ninh tại
Bảng 2.16
Bảng 2.17
điểm đến
Điểm trung bình về tài nguyên du lịch tâm linh
Điểm trung bình về năng lực của nhân viên phục vụ du lịch
Bảng 2.18
tâm linh
viii
67
67
68
69
69
70
71
71
72
73
73
Số hiệu bảng
Tên bảng
Điểm trung bình về kiến thức của nhân viên phục vụ du lịch
Bảng 2.19
tâm linh
Điểm trung bình về thái độ của nhân viên phục vụ du lịch
Bảng 2.20
Bảng 2.21
tâm linh
Điểm trung bình về cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch tâm linh
Điểm trung bình về giá cả dịch vụ và chất lượng cơ sở lưu trú
Bảng 2.22
phục vụ du lịch tâm linh
Điểm trung bình về các yếu tố hỗ trợ dịch vụ du lịch tâm linh tại
Bảng 2.23
địa phương
Điểm trung bình về chất lượng của sản phẩm du lịch tâm linh
Bảng 2.24
Bảng 2.25
tại điểm đến
Điểm trung bình về khả năng đáp ứng du khách tại điểm đến
Điểm trung bình về môi trường văn hóa, xã hội và an ninh tại
Bảng 2.26
điểm đến
Điểm trung bình về sự hỗ trợ giúp đỡ từ Cơ quan quản lý nhà
Bảng 2.27
Bảng 2.28
nước và các tổ chức xã
Điểm trung bình về sự hợp tác từ đơn vị kinh doanh du lịch
Điểm trung bình về sự mong muốn của Ban quản lý đối với
Bảng 2.29
du khách
Điểm trung bình về sự mong muốn của Ban quản lý đối với
Bảng 2.30
Bảng 2.31
Bảng 2.32
Bảng 3.1
Chính quyền và đơn vị kinh doanh du lịch
Trang
74
74
75
76
76
77
78
78
79
80
80
81
Điểm trung bình về phía Đơn vị kinh doanh du lịch
81
Ma trận SWOT
84
Tổng hợp dự báo một số chỉ tiêu phát triển du lịch tỉnh Trà Vinh
giai đoạn 2018 – 2025
ix
89
DANH MỤC CÁC HÌNH
Số hiệu hình
Tên hình
Trang
Hình 2.1
Bản đồ tỉnh Trà Vinh
37
Hình 2.2
Quy trình nghiên cứu
54
Hình 2.3
Biểu đồ tỷ trọng số lần đến Trà Vinh của khách du lịch
59
Hình 2.4
Hình 2.5
Hình 2.6
Biểu đồ tỷ trọng khách du lịch biết đến Trà Vinh qua kênh
thông tin
Biểu đồ tỷ trọng khách du lịch đến Trà Vinh theo loại hình
du lịch
Biểu đồ tỷ trọng về nghề nghiệp của khách du lịch khi đến
Trà Vinh
59
60
60
Hình 2.7
Biểu đồ tỷ trọng về tuổi của khách du lịch khi đến Trà Vinh
61
Hình 2.8
Biểu đồ tỷ trọng về thu nhập của khách du lịch khi đến Trà Vinh
62
Hình 2.9
Biểu đồ tỷ trọng về sự quay trở lại của khách du lịch
62
Hình 2.10
Hình 2.11
Hình 2.12
Hình 2.13
Biểu đồ tỷ trọng về loại hình du lịch kinh doanh của Công ty
kinh doanh du lịch
Biểu đồ tỷ trọng về loại hình hoạt động, sản phẩm dịch vụ của
Công ty kinh doanh du lịch
Biểu đồ tỷ trọng về hình thức thu hút khách của Công ty kinh
doanh du lịch
Biểu đồ tỷ trọng về lượng khách trong năm của Công ty kinh
doanh du lịch
63
63
64
64
Hình 2.14
Biểu đồ tỷ trọng về nhà cung cấp dịch vụ cho khách du lịch
65
Hình 2.15
Biểu đồ tỷ trọng về liên kết với cộng đồng địa phương
65
x
PHẦN MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Du lịch luôn được xem là nhu cầu thiết yếu của con người. Tùy từng giai đoạn
phát triển của xã hội, điều kiện kinh tế, tiềm năng du lịch của mỗi quốc gia, khu vực mà
yêu cầu đặt ra cho ngành du lịch cũng có sự khác biệt. Bên cạnh những loại hình du lịch
như du lịch sinh thái, du lịch tham quan, du lịch văn hóa, du lịch ẩm thực... thì du lịch
tâm linh là loại hình du lịch rất phát triển đem lại nguồn thu lớn cho nhiều quốc gia như
Ấn Độ, Thái Lan…Ở Việt Nam, loại hình du lịch sinh thái rất phát triển. Tuy nhiên du
lịch tâm linh vẫn còn khá mới, hiện đang trong giai đoạn khai thác như miếu Bà Chúa
Xứ (Châu Đốc – An Giang), khu du lịch núi Bà Đen (Tây Ninh), Tràng An – Bái Đính
(Ninh Bình), Trúc Lâm Yên Tử (Quảng Ninh)…Cứ mỗi năm thì khách du lịch trong và
ngoài nước tìm đến đây để tham quan hòa mình vào các lễ hội truyền thống và đã góp
phần vào GDP cho địa phương, giúp tìm lối ra cho các đặc sản tại địa phương và tạo
thêm việc làm cho người dân, đa dạng hoá hoạt động kinh tế góp phần xoá đói giảm
nghèo, cải thiện đời sống và ổn định xã hội.
Ngày nay, du lịch đã trở thành một hiện tượng kinh tế xã hội phổ biến không chỉ
ở các nước phát triển mà còn ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam điển
hình như ở Trà Vinh. Trà Vinh được xem là tỉnh có nhiều tiềm năng để phát triển loại
hình du lịch tâm linh. Với sự ưu đãi về tài nguyên du lịch bao gồm tự nhiên và nhân văn
rất có giá trị trong việc khai thác du lịch. Và là một tỉnh ven biển thuộc Đồng bằng Sông
Cửu Long với bờ biển dài khoảng 65km cùng với hệ sinh thái đặc trưng của rừng ngập
mặn có thể phát triển loại hình du lịch sinh thái, loại hình du lịch văn hóa nhờ các hoạt
động lễ hội đậm đà bản sắc truyền thống dân tộc như: Lễ hội Ok Om Bok, Chool Chnam
Thmay, Sen Đon Ta, Neak Tà… và các di tích thắng cảnh như di tích Ao Bà Om, Giác
Linh Tự, Phước Mỹ Tự ... Đặc biệt, Trà Vinh là địa phương duy nhất tại Việt Nam quy
tụ nhiều ngôi chùa của người Khmer tu theo hệ phái Tiểu thừa với những nét kiến trúc
tôn giáo độc đáo và giá trị thẩm mỹ cao của người Khmer tại các Chùa Âng, Chùa Hang,
Chùa Cò, nhiều ngôi chùa đặc sắc của người Kinh và người Hoa tu theo hệ phái Đại
thừa mang đậm nét văn hoá độc đáo của dân tộc Kinh và Hoa như Chùa Lưỡng Xuyên,
Chùa Liên Bửu, Phước Minh Cung, Giác Linh Tự (chùa Dơi của người Việt), đây là
ngôi chùa Phật giáo hệ phái Đại thừa…Sự quy tụ một số lượng lớn chùa chiền, di tích
1
văn hóa lịch sử cùng với các cộng đồng tín ngưỡng Phật giáo của 3 dân tộc đã tạo nên
một lợi thế đặc biệt của tỉnh Trà Vinh, khả năng thu hút du khách thực hiện các chuyến
du lịch kết hợp một cách hoàn hảo, các mục đích tín ngưỡng - trải nghiệm văn hóa lễ
hội truyền thống – tham quan các di tích văn hóa và du lịch sinh thái.
Tuy nhiên trên thực tế, tỉnh Trà Vinh hiện nay đang chú trọng vào phát triển các
loại hình du lịch sinh thái và lễ hội, trong khi chính những lợi thế về du lịch tâm linh
mới là thế mạnh độc đáo so với các địa phương khác lại chưa được khai thác và phát
huy hết tiềm năng. Với mong muốn xây dựng Trà Vinh trở thành một điểm đến du lịch
tâm linh của Việt Nam trong thời gian tới. Xuất phát từ thực tế trên, vận dụng các kiến
thức đã tiếp thu trong khóa học để đóng góp cho sự phát triển của ngành du lịch Trà
Vinh, tác giả chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển du lịch tâm linh tại tỉnh Trà Vinh
giai đoạn 2017 – 2022” để làm luận văn cao học ngành Quản trị kinh doanh.
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU LIÊN QUAN
Trong những năm gần đây, hoạt động du lịch tâm linh đã và đang được chú
trọng phát triển tại nhiều địa phương trong và ngoài nước nhằm đáp ứng nhu cầu ngày
một gia tăng về du lịch. Xu hướng ngày càng tăng đối với du lịch tâm linh tác động
mạnh đến chiến lược bảo tồn các nguồn lực tự nhiên của mỗi địa phương. Đồng thời
với nỗ lực tạo nên những lợi thế cạnh tranh nhằm thu hút khách du lịch qua sự đặc sắc,
khác biệt của sản phẩm du lịch. Từ đó, thúc đẩy sự tham gia của nhiều nhà khoa học
và tổ chức nghiên cứu khoa học triển khai các công trình nghiên cứu chuyên sâu nhằm
xây dựng cơ sở lý luận cũng như thực nghiệm về hoạt động du lịch tâm linh trong và
ngoài nước.
Về vấn đề văn hóa và văn hóa tâm linh, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu
như: Trần Ngọc Thêm (2006) với Tìm về bản sắc văn hóa Việt Nam, Hoàng Quốc Hải
(2005) với Văn hóa phong tục, Chu Huy (2008) với Tâm thức người Việt qua lễ hội đền,
chùa, Trần Văn Bổn (2002) với Phong tục và nghi lễ vòng đời người Khmer Nam Bộ,
Đinh Thị Vân Chi (2004) với Nhu cầu của du khách trong quá trình du lịch,... Các công
trình nghiên cứu trên tuy chưa trực tiếp đề cập đến vấn đề du lịch văn hóa tâm linh, song
đây là nguồn tài liệu rất bổ ích để phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài này.
* Du lịch tâm linh Việt Nam, thực trạng và định hướng phát triển. Nguyễn Văn
Tuấn (2013), Hội nghị quốc tế về du lịch tâm linh vì sự phát triển bền vững, Ninh Bình
ngày 21 – 22/11/2013.
2
Bài tham luận của Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Tuấn tại Hội nghị cho ta thấy
quan niệm về du lịch tâm linh như thế nào, đặc điểm và xu hướng phát triển du lịch tâm
linh ở Việt Nam. Tình hình phát triển và kết quả đóng góp của du lịch tâm linh vào tăng
trưởng du lịch Việt Nam ra sao. Tham luận đề cập đến định hướng phát triển du lịch tâm
linh khi nhận thấy du lịch tâm linh đang dần trở thành xu hướng phổ biến gắn kết các
nền văn hóa trong thế giới tinh thần. Điều đó thể hiện rõ khi ngày nay con người được
sống với điều kiện vật chất đầy đủ thì con người lại rơi vào những hoàn cảnh mất phương
hướng và niềm tin từ cuộc sống, trầm cảm từ những áp lực xung quanh gây ra những
xung đột dẫn đến những bi kịch đau thương. Vì thế con người tìm đến tôn giáo tín
ngưỡng để mong có sự thanh thản ở tâm hồn mình, sự an bình ở hiện tại và tương lai.
Nên du lịch tâm linh đã trở thành nhu cầu không thể thiếu, nó nâng cao đời sống tinh
thần cho nhân dân và mang lại hiệu quả thiết thực cho kinh tế địa phương, đóng góp tích
cực vào sự phát triển bền vững.
* Đoàn Thị Thùy Trang (2010) , Tìm hiểu hoạt động du lịch văn hóa tâm linh
của người Hà Nội (khảo sát trên địa bàn quận Đống Đa, Trường Đại học Khoa học Xã
hội và Nhân văn) đã đề cập trực tiếp tới hoạt động du lịch văn hóa tâm linh, hệ thống
các cở sở lý luận về du lịch văn hóa tâm linh và đánh giá nhu cầu du lịch tâm linh trên
địa bàn Hà Nội. Đồng thời khảo sát tài nguyên và các hoạt động du lịch văn hóa tâm
linh tiêu biểu trên địa bàn quận Đống Đa. Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển hợp
lý hoạt động du lịch văn hóa tâm linh đáp ứng tốt nhu cầu của du khách và xã hội.
* Du lịch tâm linh: Công cụ cho phát triển bền vững kinh tế xã hội. Moushumi
Banerjee (2014). Trong nghiên cứu này, tác giả đã khảo sát về phản hồi của du khách,
đặc biệt du khách nước ngoài với các loại hình du lịch. Đa số du khách nước ngoài đến
thăm Rishikesh tin rằng đi du lịch đến nơi tâm linh họ cảm nhận được sự an tâm và họ
cảm thấy tinh thần thoải mái, hài lòng. Đó là lý do tại sao họ thích thực hiện các chuyến
đi đến những nơi tôn giáo hơn là du lịch mạo hiểm, lịch sử hoặc các vùng mới lạ. Khách
du lịch tâm linh họ không tìm kiếm những nơi sang trọng nhưng họ thực hiện hành trình
gian khổ đến những nơi du lịch tâm linh để làm cho cuộc sống đơn giản, trọn vẹn và bổ
ích hơn. Tác giả cũng truyền tải những phản hồi, kinh nghiệm của du khách khi trải
nghiệm du lịch tâm linh. Ví dụ như điều kiện khó khăn của văn phòng dịch vụ du lịch
tại chổ là một vấn đề đối với các du khách nước ngoài, về hướng dẫn viên, về hạn chế
ngoại ngữ (hay ngôn ngữ địa phương), hoặc kiến thức về du lịch tâm linh của hướng
dẫn viên cũng là trở ngại rất lớn đối với du khách.
3
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1.
Trần Thị Hồng Anh (2014), “Du lịch tâm linh và lễ hội văn hóa Việt Nam thời kì
toàn cầu hóa”, Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật, (7), tr.42 – 45.
2.
Trần Văn Bổn (2002), Phong tục và nghi lễ vòng đời người Khmer Nam Bộ, Nhà
xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.
3.
Đinh Thị Vân Chi (2004), Nhu cầu của du khách trong quá trình du lịch, Nhà xuất
bản Văn hóa Thông tin.
4.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Trà Vinh (2014), Đề án phát triển du lịch Trà Vinh,
Trà Vinh.
5.
Nguyễn Đăng Duy (2001), Văn hóa tâm linh, Nhà xuất bản Văn hóa – Thông tin,
Hà Nội.
6.
Lưu Thanh Đức Hải, Võ Thị Thanh Lộc (2000), Nghiên cứu marketing ứng dụng
trong kinh doanh, Nhà xuất bản Thống kê.
7.
Hoàng Quốc Hải (2005), Văn hóa phong tục, Nhà xuất bản Phụ nữ.
8.
Phước Minh Hiệp (2016), Tài liệu bài giảng “Quản trị chiến lược nâng cao”.
9.
Nguyễn Duy Hinh (2001), Tâm linh Việt Nam, Nhà xuất bản Từ điển Bách Khoa.
10. Huỳnh Trường Huy và Võ Hồng Phượng (2015), “Đánh giá năng lực nghề nghiệp
của nhân viên du lịch tại các điểm đến du lịch vùng đồng bằng sông Cửu
Long”, Tạp chí Khoa học Thương Mại, (82,83), tr. 99 – 108.
11. Luật Du lịch 2005 (Luật số 44/2005/QH11) ngày 05/5/2005.
12. Lobsang Rampa (1988), Các Lạt Ma hóa thân, Nhà xuất bản Viện Nghiên cứu Văn
hóa Nghệ thuật.
13. Nguyễn Đình Thọ (2011), Phương pháp nghiên cứu khoa học trong kinh doanh,
Nhà xuất bản Lao động - Xã hội, Hà Nội.
14. Trần Ngọc Thêm (2006), Tìm về bản sắc văn hóa Việt Nam, Nhà xuất bản Tổng
hợp Thành phố Hồ Chí Minh.
15. Hoàng Trọng, Chu Mộng Ngọc (2005), Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS,
Nhà xuất bản Thống kê.
16. Đoàn Thị Thùy Trang (2010), Tìm hiểu hoạt động du lịch văn hóa tâm linh của
người Hà Nội (khảo sát trên địa bàn quận Đống Đa), Trường Đại học Khoa
học Xã hội và Nhân văn.
106
17. Chu Huy (2008), Tâm thức người Việt qua lễ hội đền, chùa, Nhà xuất bản Phụ nữ.
18. Nguyễn Văn Tuấn (2013), “Du lịch tâm linh Việt Nam, thực trạng và định hướng
phát triển”, Hội nghị quốc tế về du lịch tâm linh vì sự phát triển bền vững,
Ninh Bình ngày 21 – 22/11/2013.
Tiếng Anh
19. Chittick, W. (1992), “Notes onIbn al-`Arabi's influencein theSubcontinent”, The
Muslim World, vol. 82, no. 1, pp.218-41.
20. Clark, W. H. (1958), ThePsychologyof Religion, MacMillan, New York.
21. Hunsberger, B. & Jackson, L. M. (2005), “Religion, meaning, and prejudice”,
Journal of Social Issues, vol. 61, no. 4, pp.807-826.
22. Heintzman,
P.
(2003),
“Thewildernessexperienceandspirituality:
What
recentresearch tells us”, Journal of PhysicalEducation, Recreation&Dance,
vol. 74, no. 6, pp. 27-31.
23. Mitroff, I. (2003), “Do not promote religion undertheguiseofspirituality”,
Organization, vol.10, no. 2, pp. 375-380.
24. Mitroff,I.&Denton, E.E. (1999), A Spiritual Audit of CorporateAmerica:A Hard
Lookat Spirituality, Religion, and Values in theWorkplace, Jossey-BassInc.,
California.
25. Mccarroll, P., O’Connor, T., Meakes, E., Meier, A., O’Connor, T. S. J. and Van
Katwykm P. L. (2005), Assessing plura lity in spirituality definitions. In
O’Connor, T. S. J. and Van Katwykm, P. L. (Eds.). Spirituality
and
Health: Multi-Disciplinary Explorations. Waterloo: Wilfrid Laurier
University Press, pp.43–59.
26. Olsen, D.H. and Timothy, D.J. (2006), “Tourisman dreligious journeys.
InTimothy, D.J. and Olsen, D.H. (Eds.)”, Tourism, Religion andSpiritual
Journeys, London and New York: Routledge, pp.1-21.
27. Pesut, B. (2003), “Developingspiritualityin the curriculum: worldviews,
intrapersonal connectedness, interpersonal connectedness”, Nursing and
Health CarePerspectives, vol. 24, no. 6, pp. 290-294.
28. Piedmont, R. L. & Leach, M. M. (2002), “Cross - cultural general izability of thes
piritual transcendences calein India”, TheAmerican Behavioral Scientist, vol.
45, no. 12, pp.1888-1901.
107
29. Sarawut Piewdang (2013), “Measuring Spiritual Tourism Management in
Community : A Case Study of Sri Chom Phu Ongtu Temple, Thabo district,
Nongkhai province,Thailand”, published in the ELSEVIER magazine.
30. Smith, M., MacLeod, N. and Hart Robert son, M. (2010), Key Conceptsin Tourist
Studies, London, ThousandOaks, CA, NewDelhi, Singapore: Sage.
31. Zinnbauer, B. J., Pargament, K.I. & Scott, A. B. (1999), “The emergingmeanings
of religiousnessand spirituality: Problems and prospects”, Journal of
Personality, vol.67, no.6, pp. 889-819.
108
- Xem thêm -