ĈҤI HӐC QUӔC GIA TP.HCM
75ѬӠ1*ĈҤI HӐC BÁCH KHOA
----------------------
HUǣNH THӎ DIӆM THY
PHÂN TÍCH TRҤNG THÁI NGӪ GҰT CӪA SINH VIÊN
SӰ DӨNG TÍN HIӊ8Ĉ,ӊ112ĈѪ1.Ç1+
Chuyên ngành: Vұt Lý Kӻ Thuұt
Mã sӕ: 8520401
LUҰ19Ă17+Ҥ&6Ƭ
TP. HӖ CHÍ MINH, tháng 08 QăP
&Ð1*75Î1+ĈѬӦC HOÀN THÀNH TҤI:
75ѬӠ1*ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ±Ĉ+4*-HCM
Cán bӝ Kѭӟng dүn khoa hӑc: PGS.TS. HuǤnh Quang Linh
THS. Lê Quӕc Khҧi
Cán bӝ nhұn xét 1: 76/ѭX*LD7KLӋn
Cán bӝ nhұn xét 2: TS. TrҫQ7UXQJ1JKƭD
LuұQ YăQ WKҥF Vƭ ÿѭӧc bҧo vӋ tҥL 7UѭӡQJ Ĉҥi hӑF %iFK .KRD Ĉ+4* 7S +&0
ngày 21 tháng 08 QăP2021 (trӵc tuyӃn).
Thành phҫn HӝLÿӗQJÿiQKJLiOXұQYăQWKҥFVƭJӗm:
1.
Chӫ tӏch HӝLÿӗng: TS. Lý Anh Tú
2.
7KѭNê 761JX\Ӊn Trung Hұu
3.
Phҧn biӋQ 76/ѭX*LD7KLӋn
4.
Phҧn biӋn 2: TS. TrҫQ7UXQJ1JKƭD
5.
Ӫy viên: TS. Trҫn Trung Duy
Xác nhұn cӫa Chӫ tӏch HӝLÿӗQJÿiQKJLi/9Yj7Uѭӣng Khoa quҧn lý chuyên
ngành sau khi luұQYăQÿmÿѭӧc sӱa chӳa (nӃu có).
CHӪ TӎCH HӜ,ĈӖNG
75ѬӢNG KHOA HӐC ӬNG DӨNG
ĈҤ,+Ӑ&48Ӕ&*,$73+&0
75ѬӠ1*ĈҤ,+Ӑ&%È&+.+2$
&Ӝ1*+Ñ$;+Ӝ,&+Ӫ1*+Ƭ$9,ӊ71$0
ĈӝFOұS- 7ӵGR- +ҥQKSK~F
1+,ӊ09Ө/8Ұ19Ă17+Ҥ&6Ƭ
+ӑWrQKӑFYLrQ +8ǣ1+7+ӎ',ӆ07+< ««MSHV:1970757
1Jj\WKiQJQăPVLQK 30/03/1997«««««1ѫLVLQK Tây Ninh«««
Chuyên ngành: 9ұW/ê.ӻ7KXұW««««««0mVӕ : 8520401««««««
I. 7Ç1Ĉӄ7¬,
3+Æ17Ë&+75Ҥ1*7+È,1*Ӫ*Ұ7&Ӫ$6,1+9,Ç16Ӱ'Ө1*7Ë1+,ӊ8Ĉ,ӊ1
12ĈѪ1.Ç1+
II. 1+,ӊ09Ө9¬1Ӝ,'81*
Tìm hiӇu trҥng thái ngӫ gұt và nhӳng ҧQKKѭӣQJÿӕi vӟi sinh viên
Tìm hiӇu kênh tín hiӋXÿLӋn não trӵc tiӃp biӇu thӏ mҥnh trҥng thái ngӫ gұt
Sӱ dөng dӳ liӋu có sҹn cӫa bҧQÿDNêJLҩc ngӫ ÿѭӧFÿRQKLӅu kênh chӑQNrQKÿһc
WUѭQJWtQKLӋu trҥng thái ngӫ gұWÿӇ xӱ lý trên thuұt toán
Áp dөng quy trình thӵc nghiӋP ÿm [k\ GӵQJ WUrQ ÿҥR WUuQK ÿD NrQK NӃt hӧp so
sánh tín hiӋu vӟLÿLӋQFѫFҵm vӅ ÿӝ WѭѫQJTXan Yjÿӝ chính xác thӡLÿLӇm chuyӇn giao
trҥng thái thӭc ± ngӫ.
So sánh tín hiӋXÿLӋQQmRÿѫQNrQKYӟLÿDNrQKÿLӋn não vӟLÿҥRWUuQKWѭѫQJӭng
trong cҧ quá trình thӵc nghiӋm
So sánh các tín hiӋX ÿLӋQ QmR ÿѫQ NrQK YӟL ÿD NrQK Wҥi thӡL ÿLӇm chuyӇn giao
trҥng thái thӭc ± ngӫ7uPUDFiFÿҥRWUuQKÿѫQNrQKWKtFKKӧp nhҩWÿѭDUDNKX\Ӄn nghӏ.
III. 1*¬<*,$21+,ӊ09Ө : 22/02/2021
IV. 1*¬<+2¬17+¬1+1+,ӊ09Ө: 13/06/2021
V.
&È1%Ӝ+ѬӞ1*'Ү1 3*676+XǤQK4XDQJ/LQK
THS. /r4XӕF.KҧL
&È1%Ӝ+ѬӞ1*'Ү1
+ӑWrQYjFKӳNê
7S+&0QJj\WKiQJQăP21.
&+Ӫ1+,ӊ0%Ӝ0Ð1Ĉ¬27Ҥ2
+ӑWrQYjFKӳNê
75ѬӢ1*.+2$.+2$+Ӑ&Ӭ1*'Ө1*
+ӑWrQYjFKӳNê
LӠI CҦ0Ѫ1
Trong suӕt quá trình hӑc tұp và hoàn thành luұQ YăQ Wӕt nghiӋS W{L ÿm QKұn
ÿѭӧc sӵ ӫng hӝ YjJL~Sÿӥ tӯ JLDÿuQKWKҫy cô, bҥn bè.
Tôi xin cҧPѫQTXêWKҫy cô cӫa Khoa Khoa hӑc Ӭng dөng - 7UѭӡQJĈҥi hӑc
%iFK.KRD7S+&0ÿmWҥo nhiӅXÿLӅu kiӋn cho em hӑc tұSYjÿѭDUDQKLӅu góp ý
cho em trong quá trình thӵc hiӋn luұQYăQ
Tôi xin gӱi lӡi cҧPѫQFKkQWKjQKÿӃn PGS.TS HuǤnh Quang Linh và ThS. Lê
Quӕc Khҧi là hai giҧQJ YLrQ ÿm Kѭӟng dүn luұQ YăQ Qj\ &ҧP ѫQ KDL WKҫ\ ÿm Wұn
KuQKKѭӟng dүn nhӳng kiӃn thӭc bә ích và nhӳng kinh nghiӋm quý báu vӅ chuyên
P{QÿӇ em có thӇ thӵc nghiӋm và hoàn thành luұQYăQ
Tôi xin chân thành cҧPѫQWKҫ\/r&DRĈăQJÿmWҥRÿLӅu kiӋn thuұn lӧLÿӇ tôi
có thӇ tham gia thí nghiӋm tҥi phòng thí nghiӋm 204B4.
1JRjL UD W{L FNJQJ [LQ FҧP ѫQ ÿӃn các bҥQ VLQK YLrQ ÿm ÿӝQJ YLrQ JL~S ÿӥ
trong quá trình làm luұQYăQ;LQFҧPѫQÿӃn các anh chӏ, bҥQEqÿmÿӗng ý tham
gia và thӵc nghiӋPÿRWURQJOXұQYăQ
Và cuӕi cùng, tôi xin cҧPѫQJLDÿuQKÿmӫng hӝ, quan tâm và tҥRÿLӅu kiӋQÿӇ
tôi có thӇ hoàn thành luұQYăQQj\
Xin chân thành cҧPѫQ
TP. Hӗ &Kt0LQKWKiQJQăP
Hӑc viên thӵc hiӋn
HuǤnh Thӏ DiӇm Thy
TÓM TҲT
3+Æ17Ë&+75Ҥ1*7+È,1*Ӫ*Ұ7&Ӫ$6,1+9,Ç1
6Ӱ'Ө1*7Ë1+,ӊ8Ĉ,ӊ112ĈѪ1.Ç1+
Ngӫ gұt là cҧP JLiF Fѫ WKӇ mӋt mӓL VX\ QKѭӧF ÿһc biӋt là vào ban ngày
khoҧng thӡLJLDQÿDQJOjPYLӋc. Nó cҧn trӣ hoҥWÿӝQJKjQJQJj\ YjFNJQJOjELӇu
hiӋn cho các bӋnh vӅ tim mҥch, tiӇXÿѭӡQJ«1Jӫ gұt càng trӣ nên nguy hiӇPKѫQ
ÿӕi vӟi các công viӋFÿzLKӓi sӵ tұSWUXQJFDRQKѭOiL[HKRҥWÿӝng trên cao, xây
dӵQJ«7KHRWKӕQJNrQăPKѫQFiFWDLQҥn giao thông xҧy ra do ngӫ
gұt và mҩt tұp trung do buӗn ngӫ khi lái xe. Có nhiӅXSKѭѫQJSKiSSKiWKLӋn trҥng
thái ngӫ gұt cӫDQJѭӡi lái xe vӟLÿӝ chính xác cao. Mөc tiêu cӫa luұQYăQOӵa chӑn
FiFÿҥRWUuQKÿѫQNrQKWtQKLӋXÿLӋn não phù hӧSÿӇ phát hiӋn trҥng thái ngӫ gұt ӣ
QJѭӡi lái xe. Quy trình thӵc nghiӋm vӟL ÿӕL WѭӧQJ ÿR Yj Gӳ liӋX ÿѭӧc thu
nhұn. Tӯ các phân tích cho thҩy kӃt quҧ khҧ quan vӅ sӵ WѭѫQJÿӗng cӫDÿҥo trình
ÿѫQ NrQK Yj ÿD NrQK ! /XұQ YăQ ÿѭD UD FiF NKX\Ӄn nghӏ sӱ dөQJ FiF ÿҥo
WUuQK ÿѫQ NrQK ÿLӋn cӵc Fp1 ± A2 và O1 ± Ref vӟL ÿӝ WѭѫQJ ÿӗng ngay tҥi thӡi
ÿLӇm ngӫ gұt cao cho ӭng dөng cҧnh báo ngӫ gұW FKR QJѭӡi tham gia giao thông
giҧm thiӇu mӝt phҫn tai nҥn giao thông vӟi nguyên nhân ngӫ gұt trong lúc lái xe.
ABSTRACT
ANALYSIS OF THE DROWSINESS STATE OF STUDENTS
USING SINGLE-CHANNEL ELECTROENCEPHALOGRAPHY SIGNALS
Dozing is a debilitating feeling of body fatigue, especially during the day
during a long working time. It reduces daily work performance and is first symptom
of some kinds of diseases such as cardiovascular diseases, diabetes, etc. Dozing
becomes even more dangerous for high-concentration jobs such as driving, overthe-top activities, construction, etc. According to statistics in 2020, more than 20%
of traffic accidents occur due to dozing and loss of concentration due to drowsiness
while driving. There are many methods of detecting the dozing status of the driver
with high accuracy. The goal of the thesis is to select appropriate single-channel
electroencephalography (EEG) signals to detect dozing of the driver. The
experimental procedure with 6 measuring objects and 14 datasets were carried out
and obtained. Mentioned data analysis shows positive results on the similarity of
single-channel signals and multi-channel signals more than 80%. Based on above
results, recommendations for the use of Fp1 ± A2 and O1 ± Ref channel leads with
high rough sleeping similarity at the time of dozing have been proposed for dozing
warning applications for drivers to minimize traffic accidents with the cause of
falling asleep while driving.
LӠ,&$0Ĉ2$1
Hӑc viên [LQFDPÿRDQQKӳng kӃt quҧ Fyÿѭӧc trong luұQYăQOjGREҧn thân
hӑc viên thӵc hiӋn. Ngoài phҫn tài liӋu tham khҧRÿmÿѭӧc liӋt kê, các sӕ liӋu và kӃt
quҧ thӵc nghiӋm là trung thӵFYjFKѭDÿѭӧc công bӕ trong bҩt cӭ công trình khoa
hӑc nào khác.
TP. Hӗ &Kt0LQKWKiQJQăP
Hӑc viên thӵc hiӋn
HuǤnh Thӏ DiӇm Thy
i
MӨC LӨC
MӨC LӨC .................................................................................................................. I
DANH MӨC CÁC TӮ VIӂT TҲT ....................................................................... IV
DANH SÁCH HÌNH ҦNH ..................................................................................... V
DANH SÁCH BҦNG .......................................................................................... VIII
&+ѬѪ1*
MӢ ĈҪU ......................................................................................... 1
1.1.
Lý do chӑQÿӅ tài .............................................................................................. 1
1.2.
NhiӋm vө luұQYăQ ........................................................................................... 2
1.3.
ĈӕLWѭӧng và phҥm vi nghiên cӭu.................................................................... 2
1.4.
éQJKƭDNKRDKӑc cӫDÿӅ tài ............................................................................. 3
1.5.
éQJKƭDWKӵc tiӉn cӫDÿӅ tài.............................................................................. 3
&+ѬѪ1*
TӘNG QUAN ................................................................................. 4
2.1.
Giҩc ngӫ và trҥng thái ngӫ gұt ......................................................................... 4
2.2.
Tәng quan vӅ tín hiӋXÿLӋn não ........................................................................ 6
2.2.1. Sӵ KuQKWKjQKVyQJÿLӋn não ................................................................... 6
2.2.2. &ѫFKӃ ÿLӅu hòa trҥng thái thӭc ± ngӫ .................................................. 14
2.3.
&ѫFKӃ hình thành tín hiӋXÿLӋQFѫ ................................................................ 15
2.4.
3KѭѫQJSKiSJKLQKұn tín hiӋXÿLӋQQmRYjÿLӋQFѫ ...................................... 16
2.4.1. Nguyên tҳc ghi nhұn tín hiӋXÿLӋn não ................................................. 16
2.4.2. Vӏ WUtÿһWÿLӋn cӵc ................................................................................. 17
2.4.3. &iFSKѭѫQJSKiSWKXQKұn tín hiӋXÿLӋQFѫ ......................................... 19
2.4.4. Các tín hiӋu ҧQKKѭӣQJÿӃn tín hiӋXÿLӋn não ± ÿLӋQFѫ....................... 20
2.5.
Cҩu trúc giҩc ngӫ (theo tiêu chuҭn AASM 2007).......................................... 21
ii
2.5.1. Trҥng thái W ( trҥng thái Wake theo tiêu chuҭn R và K) ..................... 22
2.5.2. *LDLÿRҥQ1 WѭѫQJÿѭѫQJYӟLJLDLÿRҥn S1 theo quy tҳc R và K) .... 23
2.6.
Tәng quan tình hình nghiên cӭXWURQJQѭӟc .................................................. 24
2.7.
Tình hình nghiên cӭu trên thӃ giӟi vӅ trҥng thái ngӫ gұW NKL OiL [H Yj ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQKÿLӋn cӵc não ...................................................................................... 25
&+ѬѪ1*
3.1.
3+ѬѪ1*3+È31*+,Ç1&ӬU ............................................... 27
3KѭѫQJSKiSWKӵc nghiӋm ............................................................................. 27
3.1.1. ĈӕLWѭӧng và phҥm vi thӵc nghiӋm ...................................................... 27
3.1.2. Quy trình thӵc nghiӋm .......................................................................... 27
3.2.
3KѭѫQJSKiS[ӱ lý mүu ................................................................................. 28
3.2.1. Xӱ lý tín hiӋu nhiӉu ± Lӑc nhiӉu .......................................................... 30
3.2.2. Phân tích tín hiӋu .................................................................................. 31
3.2.3. Phân tích chuyӇn giao trҥng thái thӭc ± ngӫ......................................... 36
&+ѬѪ1*
KӂT QUҦ VÀ BÀN LUҰN ......................................................... 38
4.1.
Phát hiӋn nhanh trҥng thái ngӫ gұt bҵng tín hiӋXÿLӋn não ............................ 38
4.2.
Tín hiӋXÿLӋQQmRÿDNrQKYjÿѫQNrQKÿӕi vӟi trҥng thái ngӫ gұt ................ 39
4.2.1. 7Uѭӡng hӧSÿҥo trình: Fp1, Fp2, A1, A2, GND và Ref ....................... 40
4.2.2. 7Uѭӡng hӧSÿҥo trình: O1, O2, A1, A2, GND và Ref .......................... 41
4.3.
Ĉӝ WѭѫQJTXDQYà chính xác cӫDFiFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK .............................. 44
4.3.1. 7uPYjÿiQKGҩu vӏ trí epoch chuyӇn trҥng thái thӭc - ngӫ ÿҥRWUuQKÿѫQ
kênh Fp ............................................................................................................. 45
4.3.2. 7uP Yj ÿiQK Gҩu vӏ trí epoch chuyӇn trҥng thái thӭc ± ngӫ ÿҥo trình
ÿѫQNrQK2 ....................................................................................................... 56
4.4.
Sӵ rӕi loҥn mӝt vài tín hiӋu ӣ mүXÿR ............................................................ 69
&+ѬѪ1*
KӂT LUҰ19¬+ѬӞNG PHÁT TRIӆN .................................. 74
iii
5.1.
KӃt luұn .......................................................................................................... 74
5.2.
+ѭӟng phát triӇn cӫDÿӅ tài ............................................................................ 75
DANH MӨC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HӐC ................................................ 76
TÀI LIӊU THAM KHҦO ...................................................................................... 77
PHӨ LӨC ................................................................................................................. 81
iv
DANH MӨC CÁC TӮ VIӂT TҲT
AASM
American Academy of Sleep Medicine
Hӑc viӋn Y hӑc vӅ Giҩc ngӫ Hoa KǤ
ECG
Electrocardiogram
ĈLӋQWkPÿӗ
EEG
Electroencephalography
ĈLӋQQmRÿӗ
EMG
Electromyography
ĈLӋQFѫÿӗ
EOG
Electrooculography
ĈLӋQTXDQJÿӗ ÿLӋn mҳt )
FFT
Fast Fourier Transform
Phép biӃQÿәi Fourier nhanh
NREM
Non- rapid eye movement
Giҩc ngӫ chұm
SADD
Students Against Destructive Decisions
Tә chӭc dành cho các hӑc sinh, sinh
viên chӕng lҥi các rӫi ro gây hҥi cho
xã hӝi
W
Wake
Trҥng thái thӭc
v
DANH SÁCH HÌNH ҦNH
Hình 2.1. Cҩu tҥo cӫa mӝt neuron thҫn kinh [10] ...................................................... 6
Hình 2.2. ChӭFQăQJFӫa các thùy não [12] ............................................................... 8
Hình 2.3. ĈLӋn thӃ hoҥWÿӝng [13] ............................................................................ 10
Hình 2.4. Các dҥQJVyQJÿLӋQQmRFѫEҧn [14] ........................................................ 12
Hình 2.5. 4XiWUuQKÿLӅu hòa giҩc ngӫ ..................................................................... 14
Hình 2.6. Sӵ ÿLӅu hòa giҩc ngӫ trong ngày .............................................................. 15
Hình 2.7. Quá trình khӱ cӵc và tái cӵc cӫa màng tӃ EjRFѫ>@ ............................. 16
Hình 2.8.HӋ thӕQJÿLӋn cӵc 10-20 [22] .................................................................... 17
Hình 2.9. Trҥng thái W ............................................................................................. 22
Hình 2.10. *LDLÿRҥn N1 ± NREM1 ......................................................................... 24
Hình 3.1. 6ѫÿӗ biӇu diӉn quy trình thӵc nghiӋm .................................................... 27
Hình 3.2. Màn hình mô phӓng lái xe tҧi giao hàng trên laptop và máy tính bҧng ... 28
Hình 3.3. Quy trình xӱ lý kӃt quҧ ............................................................................. 29
Hình 3.4. Tín hiӋXEDQÿҫu thu nhұQÿѭӧc tӯ thiӃt bӏ............................................... 30
Hình 3.5. Tín hiӋXÿmTXD[ӱ lý lӑc nhiӉu bҵQJSKѭѫQJSKiS:DYHOHW ................... 30
Hình 3.6. Phép biӃQÿәi Wavelet .............................................................................. 31
Hình 3.7. Mô tҧ các miӅn biӃQÿәi cӫa tín hiӋu........................................................ 32
Hình 3.8. Các thành phҫQZDYHOHWWѭѫQJӭng vӟi các tӍ lӋ và vӏ trí khác nhau........ 32
Hình 3.9. Mӝt sӕ ví dө các hӑ hàm wavelet ............................................................. 33
Hình 3.10. Các thành phҫn sóng sin vӟi các tҫn sӕ khác nhau ................................ 34
Hình 3.11. Phép biӃQÿәi Fourier ............................................................................. 34
Hình 3.12. /ѭXÿӗ xӱ lý tín hiӋXÿLӋQQmRYjÿLӋQFѫ .............................................. 37
vi
Hình 4.1. BiӇu diӉn hӋ sӕ WѭѫQJTXDQ SKә công suҩt cӫa sóng Alpha và Theta tӯ
HSRFKÿӃn epoch 17 cӫDÿҥRWUuQKÿLӋQQmRÿDNrQK ............................................ 38
Hình 4.2. BiӇu thӏ R_Theta cӫDÿҥRWUuQKÿDNrQKVRYӟi Fp1, Fp2, Fp1 ± A2, Fp2 ±
A1 .............................................................................................................................. 40
Hình 4.3. BiӇu diӉn R_theta cӫDÿҥRWUuQKÿDNrQKYӟi Fp1, Fp2, Fp1 ± A2, Fp2 ±
A1 .............................................................................................................................. 41
Hình 4.4. BiӇu diӉn R_theta cӫDÿҥRWUuQKÿDNrQKYjÿѫQNrQK222-A2 và
O2-A1 ........................................................................................................................ 42
Hình 4.5. BiӇu diӉn R_theta cӫDÿҥRWUuQKÿDNrQKYjÿѫQNrQK222-A2 và
O2-A1 ........................................................................................................................ 42
Hình 4.6. TӍ lӋ R cӫa sóng theta và sóng alpha trong suӕW TXi WUuQK ÿR ÿѭӧc tính
trên tҩt cҧ FiFNrQKÿLӋn cӵFWKHRÿҥo trình Fp1, Fp2, A1, A2, GND và REF ......... 45
Hình 4.7. BiӇu diӉn giá trӏ R cӫa sóng alpha và theta trên các epoch thuӝFÿҥo trình
ÿѫQNrQK)S ............................................................................................................. 47
Hình 4.8. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)S 48
Hình 4.9. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)SA2 .............................................................................................................................. 49
Hình 4.10. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)SA1 .............................................................................................................................. 50
Hình 4.11. TӍ lӋ R cӫa sóng theta và sóng alpha trong suӕWTXiWUuQKÿRÿѭӧc tính
trên tҩt cҧ FiFNrQKÿLӋn cӵFWKHRÿҥo trình Fp1, Fp2, A1, A2, GND và REF ......... 51
Hình 4.12. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)S53
Hình 4.13. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)S54
Hình 4.14. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)SA2 .............................................................................................................................. 55
vii
Hình 4.15. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)SA1 .............................................................................................................................. 56
Hình 4.16. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿDNrQK2
O2, A1, A2, Ref, GND .............................................................................................. 57
Hình 4.17. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK2 59
Hình 4.18. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK260
Hình 4.19. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥo tUuQKÿѫQNrQK2A2 .............................................................................................................................. 61
Hình 4.20. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK2A1 .............................................................................................................................. 62
Hình 4.21. Bi͋u di͍n giá tr͓ RD và RT trên các epoch thu͡Fÿ̩RWUuQKÿDNrQK2
O2, A1, A2, Ref và GND ........................................................................................... 63
Hình 4.22. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK2 64
Hình 4.23. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK2 66
Hình 4.24. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥo tUuQKÿѫQNrQK2A2 .............................................................................................................................. 67
Hình 4.25. BiӇu diӉn giá trӏ RD và RT trên các epoch thuӝFÿҥRWUuQKÿѫQNrQK2A1 .............................................................................................................................. 68
Hình 4.26. MүXÿR6&'R]H2B117BFKRFiFWtQKLӋXFQJWăQJYjFQJJLҧm
ӣ tín hiӋu 2 sóng Alpha và Theta ӣ ÿҥRWUuQKÿDNrQK .............................................. 69
Hình 4.27. MүXÿR6&'R]H2B117BFKRFiFWtQKLӋXFQJWăQJYjFQJJLҧm
ӣ tín hiӋu 2 sóng Alpha và Theta ӣ ÿҥRWUuQKÿѫQNrQK O1 ...................................... 70
viii
DANH SÁCH BҦNG
Bҧng 4.1: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5FӫDVyQJDOSKDYjWKHWDÿҥRWUuQKÿDNrQKYjELrQÿӝ
EuQKSKѭѫQJWUXQJEuQKÿLӋQFѫFҵm EMG .............................................................. 39
Bҧng 4.2: Sӵ WѭѫQJTXDQFӫDFiFÿҥRWUuQKÿѫQNrQKÿLӋn cӵc Fp so vӟLÿҥo trình
ÿDNrQK(%) ............................................................................................................... 43
Bҧng 4.3: Sӵ WѭѫQJTXDQFӫDFiFÿҥRWUuQKÿѫQNrQKÿLӋn cӵc O so vӟLÿҥRWUuQKÿD
kênh (%) .................................................................................................................... 44
Bҧng 4.4: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch .................. 45
Bҧng 4.5: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫDÿҥo trình
ÿѫQNrQK)S ............................................................................................................. 46
Bҧng 4.6: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫDÿҥo trình
ÿѫQNrQK)S ............................................................................................................. 47
Bҧng 4.7: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫDÿҥo trình
ÿѫQNrQK)S-A2 ...................................................................................................... 49
Bҧng 4.8: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫDÿҥo trình
ÿѫQNrQK)S-A1 ...................................................................................................... 50
Bҧng 4.9: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta cӫDÿҥRWUuQKÿDNrQKWKHR
các epoch ................................................................................................................... 51
Bҧng 4.10: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta cӫDÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)S
theo các epoch ........................................................................................................... 52
Bҧng 4.11: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta cӫDÿҥRWUuQKÿѫQNrQK)S
theo các epoch ........................................................................................................... 53
Bҧng 4.12: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK)S-A2 .............................................................................................. 54
Bҧng 4.13: HӋ sӕ WѭѫQJTXDQ5Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫDÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK)S-A1 .............................................................................................. 55
ix
Bҧng 4.14: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿDNrQK22$$5()Yj*1' ........................................................... 57
Bҧng 4.15: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK2 ..................................................................................................... 58
Bҧng 4.16: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK2 ..................................................................................................... 59
Bҧng 4.17: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK2-A2 ............................................................................................... 60
Bҧng 4.18: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK2-A1 ............................................................................................... 61
Bҧng 4.19: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿDNrQK22$$5HIYj*1' ............................................................. 62
Bҧng 4.20: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK2 ..................................................................................................... 64
Bҧng 4.21: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK2 ..................................................................................................... 65
Bҧng 4.22: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK2-A2 ............................................................................................... 66
Bҧng 4.23: HӋ sӕ WѭѫQJ TXDQ 5 Fӫa sóng alpha và theta theo các epoch cӫD ÿҥo
WUuQKÿѫQNrQK2-A1 ............................................................................................... 67
Bҧng 4.24: Bҧng tәng sӕ liӋu các mүXÿRWKHRÿҥo trình Fp1-A2 so vӟLÿҥRWUuQKÿD
kênh (theo hӋ sӕ N) ................................................................................................... 71
Bҧng 4.25: Bҧng tәng sӕ liӋu các mүXÿRWKHRÿҥo trình O1-Ref so vӟLÿҥRWUuQKÿD
kênh (theo hӋ sӕ N) ................................................................................................... 72
Trang 1
75ѬӠ1*ĈҤI HӐC BÁCH KHOA TP.HCM
LUҰ19Ă17ӔT NGHIӊP
&+ѬѪ1* MӢ ĈҪU
1.1.
Lý do chӑQÿӅ tài
HiӋn nay, vӟi sӵ phát triӇn cӫa xã hӝi, nhӏp sӕng hiӋQÿҥLFNJQJQJj\FjQJWăQJ
nhanh vì thӃ nhiӅu áp lӵc xung quanh mӛLQJѭӡLFK~QJWDFNJQJNK{QJQKӓ&ѭӡng
ÿӝ làm viӋc quá nhiӅu trong nhiӅu ngày, nhiӅu tháng, viӋc thӭc khuya, dұy sӟm là
tình trҥQJWKѭӡng thҩy ӣ nhӳQJQJѭӡi hiӋQÿҥLÿһc biӋt là làm viӋc ӣ nhӳng thành
phӕ lӟn vì vұy hҫu hӃt mӑi QJѭӡi luôn ӣ trҥQJWKiLVX\QKѭӧFFѫWKӇ.
Các biӇu hiӋQ VX\ QKѭӧF FѫWKӇ WKѭӡng thҩy nhҩt là thiӃu ngӫ, ngӫ gұt, mӋt
mӓL«Ĉһc biӋt, ngӫ gұt luôn là vҩQÿӅ ÿѭӧc quan tâm nhiӅu nhҩt hiӋn nay. Tҥi hӝi
nghӏ khoa hӑFWKѭӡng niên Hӝi Hô hҩp ViӋW1DPYj&KѭѫQJWUuQKÿjRWҥo y khoa
liên tөF ÿѭӧc tә chӭc tҥL 73+&0 *LiR Vѭ 7HOILOR /HH &KLRQJ 7UXQJ WkP
Nationnal Jewish Health, Mӻ, cho biӃW ³7KLӃu ngӫ là mӝt trong nhӳng nguyên nhân
chính gây tai nҥn giao thông trên thӃ giӟLѬӟc tính khoҧng 10-15% tai nҥn xe có
OLrQTXDQÿӃn thiӃu ngӫ. Nghiên cӭu vӅ giҩc ngӫ cӫa các tài xӃ 19 quӕc gia châu Âu
cho thҩy tӹ lӋ buӗn ngӫ NKLOiL[HFDRWUXQJEuQK7URQJÿyQJѭӡi buӗn
ngӫ khi lái xe ít nhҩt mӝt lҫn trong tháng, 7% tӯng gây tai nҥn giao thông do buӗn
ngӫ, 18% suýt xҧy ra tai nҥn do buӗn ngӫ [1]. Ngoài ra, theo thӕQJNrQăP
cӫa Liberty Mutual Insurance và SADD (Students Against Destructive Decisions),
có khoҧng 20-30% hӑc sinh cҩp 3 và 6% hӑc sinh cҩp 2 ngӫ gұt trong lӟS« [2].
Có nhiӅu nguyên nhân dүQÿӃn ngӫ gұt vào ban ngày, chӫ yӃu là do thiӃu ngӫ
gây ra. Theo mӝt nghiên cӭu cho biӃt, viӋc ngӫ gұt liên tөFYjWKѭӡng xuyên có thӇ
là dҩu hiӋu cӫa khҧ QăQJ [ҧ\ UD ÿӝt quӷ. Và khҧ QăQJ ÿӝt quӷ ӣ nhӳQJ QJѭӡi
WKѭӡng hay ngӫ gұt xҧ\UDFDRKѫQQJѭӡLEuQKWKѭӡng là 2,6 lҫn [3]. Bên cҥQKÿy
ngӫ gұWFNJQJOjPJLҧm khҧ QăQJWұp trung và giҧm chӍ sӕ IQ. ViӋc ngӫ gұt vào ban
ngày luôn gây nên cҧm giác mӋt mӓi, khó tұp trung, giҧm khҧ QăQJSKkQWtFKWKұm
chính còn ҧQKKѭӣQJÿӃn viӋc ghi nhӟ [4].
HiӋn nay, rҩt nhiӅu nghiên cӭu xung quanh trҥng thái ngӫ gұt bҵng cách sӱ
dөng camera ghi nhұn tín hiӋu mӣ và nhҳm mҳt, tuy nhiên các tín hiӋu này rҩt dӉ
Trang 2
LUҰ19Ă17ӔT NGHIӊP
75ѬӠ1*ĈҤI HӐC BÁCH KHOA TP.HCM
gây nhiӉu, khó phân tích. ViӋc ngӫ hoһc thӭc dӵa vào bӝ QmRÿӇ ÿLӅu khiӇn, nghiên
cӭu vӅ tín hiӋXÿLӋn não cӫa trҥng thái ngӫ gұWFNJQJÿDQJÿѭӧc mӣ rӝng tìm hiӇu.
Tuy nhiên viӋc này phҧi thông qua bҧQÿRÿDNêJLҩc ngӫ ӣ mӝt thӡLÿLӇP[iFÿӏnh.
NhiӅu nghiên cӭu dӵa trên tín hiӋX ÿD NrQK ÿӇ phân tích trҥng thái ngӫ, tuy
nhiên nghiên cӭu vӅ tín hiӋXÿLӋn não cho trҥng thái ngӫ gұt thông qua mӝt kênh tín
hiӋu thӇ hiӋQWtQÿӗng bӝ YjWtQKÿiSӭng nhanh theo tín hiӋXFѫWKӇ [5] [6]. Tín hiӋu
ÿLӋQQmRÿѫQNrQKYүn cho kӃt quҧ WѭѫQJWӵ QKѭWtQKLӋXÿDNrQKQrQNKLVӱ dөng
ÿѫQ NrQK VӁ tiӃt kiӋm chi phí và thӡi gian xӱ lý kӃt quҧ, ít xâm lҩn và dӉ thӵc
nghiӋP KѫQ 1JRjL UD WtQ KLӋX ÿѫQ NrQK FzQ Pӣ ra nhiӅu Kѭӟng ӭng dөng trong
thӵc tiӉn vӅ phát triӇn thiӃt bӏ phҫn cӭQJ ÿѫQ JLҧQ Yj ÿӗng bӝ hóa vӟL QJѭӡi sӱ
dөng. Vì thӃÿӅ tài luұQYăQvӟi mөc tiêu ³Phân tích trҥng thái ngӫ gұt cӫa sinh
viên sӱ dөng tín hiӋXÿLӋQQmRÿѫQNrQK´ÿѭӧc lӵa chӑn nghiên cӭu. KӃt quҧ cӫa
luұQYăQFyWKӇ mӣ ra tiӅPQăQJFiFFKӃ tҥo các công cө cҧnh báo tӭc thӡi sӱ dөng
mӝt tín hiӋXÿLrQQmRÿѫQNrQKWKD\YuÿRQKLrXNrQKWUѭӟFÿk\ÿmWKӵc hiӋn.
1.2.
NhiӋm vө luұQYăQ
Vӟi mөc tiêu trên, các nhiӋm vө ÿѭӧFÿӅ UDQKѭVDX
-
Tìm hiӇu trҥng thái ngӫ gұt và nhӳng ҧQKKѭӣQJÿӕi vӟi sinh viên.
-
Tìm hiӇu kênh tín hiӋXÿLӋn não trӵc tiӃp biӇu thӏ mҥnh trҥng thái ngӫ gұt.
-
Sӱ dөng dӳ liӋu có sҹn cӫa bҧQÿD NêJLҩc ngӫ ÿѭӧFÿRQKLӅu kênh chӑn
NrQKÿһFWUѭQJWtQKLӋu trҥng thái ngӫ gұWÿӇ xӱ lý trên thuұt toán.
-
So sánh tín hiӋu cӫa tín hiӋXÿѫQNrQKÿһFWUѭQJYӟLÿDNrQKÿLӋn não kӃt
hӧSÿLӋn mҳWYjÿLӋQFѫFҵm.
-
Tìm ra mӝWNrQKÿLӋQQmRÿѫQNrQKELӇu hiӋn tín hiӋXÿһFWUѭQJWK{QJTXD
xӱ lý tín hiӋu trên các dӳ liӋXÿmÿR.
1.3.
-
ĈӕLWѭӧng và phҥm vi nghiên cӭu
ĈӕLWѭӧng nghiên cӭu: nam và nӳ giӟi là nhӳng hӑc sinh tình nguyӋn trong
ÿӝ tuәi tӯ ÿӃn 30 tuәi, không có tiӅn sӱ vӅ bӋnh thҫn kinh hay bӏ liӋt, ngӫ ÿҫy
ÿӫ QJj\K{PWUѭӟc, khӓe mҥnh và không sӱ dөng chҩWNtFKWKtFKUѭӧu, bia, cà
Trang 3
LUҰ19Ă17ӔT NGHIӊP
75ѬӠ1*ĈҤI HӐC BÁCH KHOA TP.HCM
SKr WUj« 1Jѭӡi thí nghiӋm sӁ ngӗL WUѭӟc màn hình và xem mӝW ÿRҥn video
clip trên màn hình. Nӝi dung cӫDÿRҥn video là mô phӓQJÿRҥQÿѭӡng lái xe và
ÿӕLWѭӡQJÿRӣ WѭWKӃ ghӃ lái.
-
Sӕ Oѭӧng: 20 dӳ liӋXÿR EDRJӗP ÿDNrQKYjÿѫQNrQK
-
Phҥm vi nghiên cӭu: chӍ tұp trung nghiên cӭu trên nhӳQJÿӕLWѭӧng là sinh
viên. Tҩt cҧ các mүu thӵc nghiӋP ÿѭӧc tiӃn hành tҥL SKzQJ % WUѭӡQJ Ĉҥi
hӑc Bách Khoa Tp.HCM.
1.4.
éQJKƭDNKRDKӑc cӫDÿӅ tài
Bӝ QmRFRQQJѭӡi vô cùng phӭc tҥp vӟi nhӳng cҩX WU~F Y{FQJWLQKYLĈy
vӯDOjQѫLWLӃp nhұn thông tin tӯ P{LWUѭӡng bên ngoài vӯDOjQѫL[ӱ OêYjÿiSӭng
lҥL'RÿyYLӋc ghi nhұn xác tín hiӋXÿLӋQQmRJL~SFRQQJѭӡi có thêm nhӳng hiӇu
biӃt vӅ bӝ QmRFNJQJQKѭFҧi thiӋn sӭc khӓe cӝQJÿӗng. ViӋc sӱ dөng tín hiӋXÿLӋn
QmR((*ÿӇ theo dõi các trҥng thái não bӝ hiӋn nay luôn là vҩQÿӅ ÿѭӧc quan tâm.
ĈӅ tài ghi nhұn tín hiӋX ÿLӋn não ӣ mӝW NrQK ÿLӋQ QmR ÿһF WUѭQJ Wӯ ÿy WLӃn hành
phân tích nhҵPÿѭDUDFiFSKѭѫQJiQWӕLѭXQKҩt thay thӃ FiFSKѭѫQJSKiSQKLӅu
kênh tín hiӋu não hay sӱ dөng camera quan sát trҥng thái mӣ hoһc nhҳm mҳt.
1.5.
éQJKƭDWKӵc tiӉn cӫDÿӅ tài
Nghiên cӭu vӅ tín hiӋXÿLӋQQmRÿѫQNrQKPӣ UDKѭӟng ӭng dөng mӟi cho các
thiӃt bӏ theo dõi trҥng thái giҩc ngӫ WURQJWѭѫQJODL.Kҳc phөFÿѭӧFNKyNKăQWURQJ
viӋc thӵc nghiӋm nghiên cӭu và ӭng dөng xã hӝi. Ngoài ra, tín hiӋXÿѫQNrQKFKR
TX\WUuQKÿRÿѫQJLҧn, xӱ lý kӃt quҧ nhanh chӕng vӟLÿӝ FKtQK[iFWѭѫQJWӵ tín hiӋu
ÿDNrQK7tQKLӋXÿѫQNrQKQKҵPÿӗng bӝ hóa thӡLJLDQÿRYjWtQKLӋu sinh hӑc cӫa
FѫWKӇ nhanh chóng.
KӃt quҧ cӫDÿӅ WjLKѭӟQJÿӃn là theo dõi thӡLÿLӇm ngӫ gұt thông qua viӋc ghi
nhұn và xӱ lý thuұt toán trên mӝt kênh tín hiӋXÿLӋQQmRÿһFWUѭQJFӫa trҥng thái
ngӫ gұt. KӃt quҧ cӫDÿӅ KѭӟQJÿӃn xây dӵng mӝt giao diӋn cҧQKEiRQJѭӡi dùng
thông qua tín hiӋXÿRÿѭӧc nhҵm cҧi thiӋn hұu quҧ vô cùng nghiêm trӑng cӫa viӋc
ngӫ gұt ҧQKKѭӣQJÿӃQÿӡi sӕQJQKѭÿmQrXWUrQ
Trang 4
LUҰ19Ă17ӔT NGHIӊP
75ѬӠ1*ĈҤI HӐC BÁCH KHOA TP.HCM
&+ѬѪ1* TӘNG QUAN
2.1.
Giҩc ngӫ và trҥng thái ngӫ gұt
Giҩc ngӫ và nhӳng nghiên cӭu tiӅQÿӅ vӅ phân loҥi trҥng thái giҩc ngӫ ӣ QJѭӡi
ÿmFyOӏch sӱ KѫQQăPFyWKӇ kӇ ÿӃn mӝt sӕ ÿLӇm mӕc quan trӑQJQKѭVDX1ăP
1968, Rechtschaffen và Kales [7] thiӃt lұp mӝt bҧQJ Kѭӟng dүn chi tiӃt viӋc tiêu
chuҭn hóa viӋc phân loҥLFiFJLDLÿRҥn giҩc ngӫ1ăP9LӋn Hàn lâm Y hӑc
giҩc ngӫ Mӻ - American Academy of Sleep Medicine (AASM) chính thӭc xuҩt bҧn
Kѭӟng dүn chi tiӃWÿӇ phân tích các bҧQJKL ÿDNêJLҩc ngӫ, còn gӑi là tiêu chuҭn
AASM 2007 [8]. Tiêu chuҭQ$$60Qj\UDÿӡi dҫn thay thӃ tiêu chuҭn phân
loҥi R&K và trӣ thành nhӳng quy tҳc chính, là nӅn tҧng trong mӑi nghiên cӭu giҩc
ngӫ FKRÿӃn ngày nay.
Giҩc ngӫ có nhiӅu loҥLNKiFQKDXQKѭJLҩc ngӫ KjQJÿrPJLҩc ngӫ ngҳn giӳa
ngày và mӝt sӕ trҥng thái giҩc ngӫ ÿһc biӋW NKiF QKѭ QJӫ gұt (dҥng ngӫ sinh lý)
hoһc ngӫ UNJ Gҥng ngӫ bӋnh lý). Giҩc ngӫ hҵQJÿrPOjQJѭӡi bҥQÿӗng hành giúp
FѫWKӇ chúng ta phөc hӗLQăQJOѭӧng, mang lҥi cҧm giác sҧng khoái, sҹn sàng cho
mӝt ngày mӟi. Ngӫ ÿӫ thӡLOѭӧng 8 tiӃng mӝWÿrPNK{QJTXDQWUӑng bҵng ngӫ ÿӫ
sâu. Ngӫ sâu là yӃu tӕ cҫn thiӃt cӫDTXiWUuQKJL~SFѫWKӇ phөc hӗi sau quá trình hoҥt
ÿӝng trong ngày. NӃu vì trӣ ngҥLQjRÿyNKLӃn ta không thӇ có mӝt giҩc ngӫ ÿӫ sâu
thì ta phҧi gánh chӏu nhӳQJWiFÿӝng xҩu mà mӝt giҩc ngӫ trҵn trӑFJk\UDFKRFѫ
thӇ QKѭ WLӇXÿrPWLPKӗi hӝSÿұp mҥQKKѫLWKӣ mӋWFăQJWKҷng thҫn kinh... tӯ ÿy
dүn tӟi tinh thҫn uӇ oҧLFѫWKӇ mӋt mӓi, kém minh mүn ngày hôm sau. ThiӃu ngӫ
mӝWYjLÿrPYjSKkQEӕ rҧi rác có thӇ không quan trӑQJYuFѫWKӇ FyFѫFKӃ tӵ thích
nghi và tӵ hӗi phөc mà không cҫQÿLӅu trӏ \NKRD QKѭQJQӃu tình trҥng này vүn tiӃp
tөc diӉn ra hҵQJÿrPWKuQyNK{QJFKӍ FѭӟSÿLJLҩc ngӫ WK{QJWKѭӡng mà còn làm
suy yӃu mӑLFѫTXDQEӝ phұQWURQJFѫWKӇ cӫDQJѭӡi bӋQKÿӗng thӡi có khҧ QăQJ
làm trҫm trӑng thêm nhӳQJ FăQ EӋnh vӕQ Fy QKѭ WKұn, cao huyӃt áp, tim mҥch,
thұm chí có thӇ dүQÿӃQÿӝt quӷ
Trang 5
LUҰ19Ă17ӔT NGHIӊP
75ѬӠ1*ĈҤI HӐC BÁCH KHOA TP.HCM
&ѫWKӇ cӫa mӛLQJѭӡi có nhu cҫu vӅ giҩc ngӫ là không giӕng nhau. Bên cҥnh
giҩc ngӫ ÿrP FK~QJ WD FzQ Fy Pӝt dҥng giҩc ngӫ phә biӃn khác là giҩc ngӫ ban
ngày hay còn gӑi là giҩc ngӫ WUѭD1Jӫ WUѭDEDROkXYjQJӫ QKѭWKӃ nào là phù hӧp;
ngӫ WUѭDOjÿLӅu nên làm vӟi tҩt cҧ mӑLQJѭӡi, hay ngӫ WUѭDSKҧLÿӅXÿһn vào cùng
mӝt thӡLÿLӇm trong ngày mӟi tӕW"ĈyOjQKӳng câu hӓi phә biӃQYjÿmÿѭӧc nhiӅu
nhóm nghiên cӭu cùng tìm hiӇu.
Ngӫ gұt có nhiӅu nguyên nhân khác nhau. NhiӅu nghiên cӭXÿm SKiW hiӋn là
nhӳQJQJѭӡi bӏ ngҥt thӣ khi ngӫ có rӫi ro cao bӏ ÿӝt quӷ [3]Ĉk\FNJQJOjQJX\rQ
nhân dүQÿӃn buӗn ngӫ vào ban ngày. Theo mӝt sӕ nghiên cӭu khoa hӑc khác, các
FѫQ EXӗn ngӫ không phҧi tӵ nhiên xuҩt hiӋn. Khi trí não làm viӋc quá nhiӅX ÿһc
biӋt lúc hӑc thi hay làm viӋFFăQJWKҷng, nӃXQmRNK{QJÿѭӧc cung cҩSÿӫ Gѭӥng
chҩt thì sӁ bӏ mӋt mӓi, triӋu chӭng dӉ thҩ\OjWKѭӡng xuyên ngӫ gұt [4].
Bên cҥQKÿyQJӫ NK{QJÿӫ giҩc ӣ thanh thiӃu nirQFNJQJOjQJX\rQQKkQKjQJ
ÿҫu dүQÿӃn ngӫ gұWYjREDQQJj\Ѭӟc tính có khoҧng 2/3 sӕ hӑc sinh Mӻ thiӃu
ngӫ, theo mӝt nghiên cӭXQăPFӫa Trung tâm KiӇm soát và Phòng chӕng bӋnh
Hoa KǤ (CDC) .Hҫu hӃt các hӑc sinh Hoa KǤ WURQJÿӝ tuәi thiӃu niên kêu buӗn ngӫ
vì phҧi bҳWÿҫu mӝt ngày hӑc vào thӡLÿLӇm quá sӟm. Theo sӕ liӋu tӯ CDC, trung
EuQKFytWKѫQWURQJWUѭӡng THCS và THPT ӣ Mӻ bҳWÿҫu giӡ hӑc vào 8 giӡ 30
SK~W ViQJ Ĉy Oj Oê GR Yu VDR QKLӅu hӑc sinh có tình trҥng buӗn ngӫ NKL ÿӃn lӟp.
Theo nghiên cӭu cӫa ViӋn Hàn lâm Nhi khoa Mӻ (AAP), các em ӣ ÿӝ tuәi thanh
thiӃu niên có nhu cҫu sinh hӑc ngӫ FDRKѫQVRYӟLQJѭӡi lӟn [2].
Ngӫ gұt còn có thӇ phát dinh do nhӳng vҩQÿӅ sӭc khoҿ khác. Mӝt sӕ nguyên
nhân có thӇ kӇ ÿӃQ QKѭ ngӫ gұt do vҩQ ÿӅ cӫa tuyӃn giáp sҧn sinh ra hormone
NK{QJÿӫGRFѫWKӇ thiӃu sҳt, do trҫm cҧP«7XǤ WKHRQJX\rQQKkQFiFKÿLӅu trӏ
FNJQJVӁ khác nhau theo tӯng loҥi bӋnh lý.
Ngӫ gұt không chӍ OjP JLiQ ÿRҥn các hoҥW ÿӝng trong cuӝc sӕng hàng ngày
mà còn gây ra nhiӅu hӋ luӷ ÿiQJWLӃc không mong muӕn. Boden-Albala và các cӝng
sӵ [3]ÿmQKұn thҩy rӫi ro bӏ ÿӝt quӷ cӫa nhӳQJQJѭӡi ngӫ gұWFDRKѫQOҫn so vӟi
- Xem thêm -
.PDF 
103 
1 
82 
