BÀI BÁO CÁO NHÓM:
ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG NỘI TỆ LIÊN NGÂN
HÀNG.
DANH SÁCH SINH VIÊN:
ĐỀ CƯƠNG SƠ LƯỢC:
I. Bản chất của thị trường liên ngân hàng.
Lịch sử của thị trường liên ngân hàng.
Trong lịch sử kinh tế hang hóa, tiền tệ ra đời và phát triển
nhằm đáp ứng nhu cầu về trao đổi hàng hóa trong xã hội.
Cùng với sự phát triển của thị trường hang hóa, tiền tệ đã
được luật pháp hóa và thực hiện các giao dịch vuợt ra bên
ngòai một quốc gia, một vùng lãnh thổ để thực hiện chức
năng tiền tệ thế giới.
Sự ra đời và phát triển của tiền tệ đã dẫn đến việc hình
thành và phát triển của hệ thống các trung gian tài chính,
trong đó, các ngân hàng thương mại đóng vai trò quan
trọng nhất với chức năng ban đầu là trung gian trong việc
điều chuyển vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu, hay nói cách
khác, các trung gian tài chính này huy động ( đi vay) để
cho vay và được hưởng chênh lệch giữa lãi suất huy động
và lãi suất cho vay. Cùng với sự phát triển xã hội, các
trung gian tài chính ngày càng phát triển và mở rộng các
nghiệp vụ kinh doanh của mình để đạt mục tiêu cuối cùng
là tăng lợi nhuận. Trong thị trường tài chính hiện đại, bên
cạnh việc tìm kiếm lợi nhuận tối đa, các trung gian tài
chính còn phải đảm bảo an tòan trong họat động kinh
doanh của mình. Khi các ngân hàng còn họat động độc lập
thì nguy cơ mất khả năng thanh tóan là rất lớn và sự mất
khả năng chi trả của một ngân hàng sẽ gây ra phản ứng
dâyn chyền đến các ngân hàng khác. Vì thế, các ngân hàng
phải liên kết, giúp đỡ nhau khi một ngân hàng gặp khóa
khăn trong việc chi trả. Đỉnh cao của việc đảm bảo an tòan
hệ thống trong họat động ngân hàng là sự ra đời của ngân
hàng trung ương với vai trò là ngân hàng phát hành duy
nhất và thực hiện vai trò người cho vay cuối cùng. Cùng
với sự phát triển của nền kinh tế, họat động điều chuyển
vốn giữa các ngân hàng và tổ chức chuyên trách làm
nhiệm vụ trung gian – đó là tiền thân của các nhà kinh
doanh chuyên nhiệp ( dealers) và các nhà môi giới tiền tệ (
brokers) trên thị trường này. Do việc “thừa” và “thiếu”
vốn của các ngân hàng chỉ là tạm thời cho nên giao dịch
liên ngân hàng chủ yếu là ngắn hạn, đặc biệt là hình thức
cho vay qua đêm, cho vay trong ngày.
Bản chất của thị trường liên ngân hàng.
Hiểu theo nghĩa rộng, thị trường nội tệ liên ngân hàng
( Interbank Market)
( sau đây gọi tắt là thị ttrường liên ngân hàng) là nơi thực
hiện các giao dịch cơ bản ( Money Base – MB) giữa các
ngân hàng, thong thường các giao dịch này thực hiện
thông qua tài khỏan tiền gửi của các ngân hàng tại ngân
hàng trung ương. Đây là thị trường thực hiện các giao dịch
vốn ngắn hạn dưới nhiều hình thức giữa các ngân hàng và
các tổ chức trung gian tài chính khác. Hiểu theo nghĩa hẹp,
thị trường liên ngân hàng là nơi thực hiện việc cho vay và
đi vay lẫn nhau giữa các ngân hàng nhằm bù đắp nhu cầu
gây quỹ của mình. Theo khái niệm truyền thống, thị
trường liên ngân hàng đồng nghĩa với thị trường tiền tệ
( Money Market) thể hiện việc cho vay và đi vay giữa các
ngân hàng với nhau.
Đặc biệt, trong điều kiện khoa học công nghệ như hiện
nay, họat động liên ngân hàng ngày càng phát triển đa
dạng, nhanh chóng thuận tiện và vượt ra khỏi phạm vi
không gian của một quốc gia, một khu vực, phát triển
mạnh mẽ trên tòan thế giới.
Thị trường liên ngân hàng là thị trường vô hình giữa các
ngân hàng, là nơi trao đổi vốn khả dụng giữa các ngân
hàng với nhau khi giải quyết mối quan hệ cung cầu về vốn.
Do tính chất ngắn hạn và cấp bách của các ngân quỹ nên
các ngân hàng thường sử dụng các hình thức vay rất ngắn
hạn, thậm chí ngay lập tức. Khi thị trường này họat động
sôi nổi thì mối quan hệ tương tác giữa các ngân hàng sẽ
ngày càng lớn.
Trên thị trường liên ngân hàng, điều kiện tham gia vào thị
trường không do ngân hàng trung ương đưa ra mà do các
ngân hàng thương mại tự đề ra tùy thuộc vào tình hình tài
chính của các ngân hàng đó.
Thời hạn cho vay trên thị trường liên ngân hàng thường là
qua đêm cho tới 1 năm, tuy nhiên vẫn có thể lùi ngày
thanh tóan cho đến khi trả đựơc nợ.
Lãi suất liên ngân hàngđược các ngân hàng lớn thông báo
cho nhau vào lúc 11 giờ và thông báo cho khách hàng vay.
Còn ở liên minh chân Âu thì thực hiện lãi suất Euroibor,
thông qua hệ thống Telerate, các ngân hàng thông báo cho
nhau về lãi suất trung bình trên thị trường triền tệ quốc tế.
Không có cơ quan hành chính nào xác định rõ ràng về lãi
suất và không can thiệp vào việc xác định lãi suất trên thị
trường.
Đặc điểm của thị trường liên ngân hàng.
- Thị trừơng liên ngân hàng là thị trường cực kỳ nhạy
cảm và là thị trường thông tin: Thị trường liên ngân
hàng là một mạng lưới các quan hệ ngân hàng đại lý,
trong đó ngân hàng thương mại mở tài khỏan tiền gửi
thanh tóan tại ngân hàng thương mại khác. Hệ thống tài
khỏan giữa các ngân hàng đại lý giúp cho thị trường
liên ngân hàng họat động hiệu quả.
- Thị trường liên ngân hàng chủ yếu là thị trừơng bán
buôn: Hàng hóa giao dịch ở thị trường liên ngân hàng là
mua bán tiền gửi ngân hàng, tức là khỏan dự trữ dư thừa
tạm thời với những giao dịch lớn trị giá hơn 1 triệu
USD ( tức là bán buôn). Những giao dịch lẻ đựơc thực
hiện ở thị trường bán lẻ của những người kinh doanh
nhỏ hay các ngân hàng nhỏ. Ngòai ra, các lọai giấy tờ
khác có giá ngắn hạn là hàng hóa được mua bán thường
xuyên và khối lượng lớn trên thị trường này.
- Thị trường liên ngân hàng là thị trường có độ tin cậy rất
cao: Điều này xuất phát từ đặc điểm của tị trường liên
ngân hàng, thành viên của thị trường chủ yếu là các
ngân hàng và các tổ chức trung gian tài chính đáp ứng
được các yêu cầu về vốn, ký quỹ, chuyên môn, đạo đức
nghề nghiệp và có giấy phép hành nghề. Càc giao dịch
ở đây hầu như không có tài sản bảo đảm, các thủ tục
pháp lý cực kỳ đơn giản.
- Thị trường liên ngân hàng là thị trường vô hình, lên kết
tòan cầu: Thông qua hệ thống giao dịch hiện đại, các
doanh vụ mua bán trên thị trường liên ngân hàng được
thực hiện trên cơ sở liên kết tòan cầu giữa các ngân
hàng, các nhà kinh doanh phi ngân hàng và một môi
giới tiền tệ.
- Thị trường liên ngân hàng là thị trường vốn ngắn hạn:
Tuy các quốc gia không quy định thị trường liên ngân
hàng là thị trường vốn ngắn hạn nhưng trong thực tế các
giao dịch trên thị trường liên ngân hàng chủ yều là giao
dịch ngắn hạn.
- Thị trường liên ngân hàng thực hiện giao dịch thông
qua các công cụ hiện đại: Thị trường liên ngân hàng là
thị trường giao dịch mà chủ thể tham gia là các ngân
hàng, các nhà kinh doanh ( dealers) và nhà môi giới
( brockers). Trên thị trường liên ngân hàng, người môi
giới ( đa số là ngân hàng) mua bán tiền gửi qua điện
thọai, máy tính…bằng các công cụ phái sinh như quyền
lựa chọn, hợp đồng tương lai…
Phân loại thị trường liên ngân hàng.
- Phân lọai theo lọai đồng tiền giao dịch: có 2 thị trường
chủ yếu
+ Thị trường liên ngân hàng đồng bản tệ: trên thị trường
này thực hiện các giao dịch ngắn hạn bằng đồng bản tệ.
+ Thị trường liên ngân đồng ngọai tệ: trong thị trường liên
ngân hàng đồng ngọai tệ này có thể chia theo các đồng tiền
mạnh trên thế giới như đôla Mỹ, đồng bảng Anh, đồng
mark Đức (hiện nay là đồng Euro).
- Phân theo các lọai giao dịch:
+ Thị trường liên ngân hàng truyền thống: gồm thị trường
tiền gửi và tiền vay liên ngân hàng.
+ Thị trường nmgân hàng phái sinh: Swaps…
- Phân lọai theo thời hạn của các giao dịch trên thị
trường:
+ Cho vay qua đêm( overnight borrowings)
+ Cho vay có kỳ hạn cố định: thông thường các khỏan vay
trên thị trường liên ngân hàng có kỳ hạn dưới 1 năm.
+ Cho vay qua đêm liên tục: là cho vay qua đêm nhưng có
được tự động gia hạn khỏan vay, trừ khi nó được chấm dứt
theo ý bên cho vay hoặc đi vay.
- Phân lọai theo công cụ giao dịch trên thị trường:
+ Thị trường trái phiếu chính phủ trung ương và trái phiếu
chính quyền địa phương.
+ Thị trường tín phiếu ngân hàng trung ương.
+ Thị trường thương phiếu và các chấp phiếu của ngân
hàng ( blankers acceptances).
I. Các chủ thể tham gia thị trường nội tệ liên ngân hàng.
Ngân hàng thương mại.
Các tổ chức nhận tiền gửi khác.
Công ty môi giới (Brokers) và công ty kinh doanh trên thị
trường tiền tệ và thị trường liên ngân hàng (Dealers).
Ngân hàng trung ương.
II. Các giao dịch chủ yếu trên thị trừơng nội tệ liên ngân hàng.
Interbank deposits contract. – việc thay đổi tiền cơ bản MB
thong qua hợp đồng tiền gửi/vay liên ngân hàng.
Repo contract.- việc thay đổi tiền cơ bản MB thong qua hợp
đồng mua bán có kì hạn.
Outright trade ot financial security.- việc thay đổi tiền cơ bản
MB thong qua hợp đồng mua bán hẳn các công cụ tài chính.
Money market derivatives.- giao dịch liên ngân hàng thỏa thuận
tại thời điểm hiện tại nhưng lại được thực hiện trong tương lai.
III. Lãi suất trên thị trường nội tệ liên ngân hàng.
Cách hình thành lãi suất liên ngân hàng.
Ý nghĩa của lãi suất thị trường liên ngân hàng.
IV. Thanh toán trên thị trường nội tệ liên ngân hàng.
Trên thị trường liên ngân hàng, các giao dịch liên ngân hàng
đựơc thanh tóan liên ngân hàng hoặc qua hệ thống Chips
( Clearing House Interbank Payments System). Đây là hệ
thống thanh tóan được vi tính hóa với chủ sở hữu là các ngân
hàng thanh tóan bù trừ lớn.
Thông thường thanh tóan giữa 2 ngân hàng liên quan đựơc
thực hiện thông qua Tung tâm thanh tóan bù trừ ( Clearing
House). Đây là một tổ chức mà tại đó các ngân hàng duy trì
một lượng tiền trên tài khỏan của các ngân hàng khác nhằm
thanh toán những giao dịch liên ngân hàng.
Cũng có thể htực hiện thanh tóan liên ngân hàng qua hệ thống
Swipt ( có từ năm 1977) và thay thế cho bưu điện và điện tín.
Hệ thống này được liên kết với nhau bằng vệ tinh và các bức
điện được chuyển hóa giữa các ngân hàng đựơc tiêu chuẩn
hóa nhằm tối đa hóa các sai sót do tập quán và ngôn ngữ. Hầu
hết các ngân hàng trên thế giới, kể cả Nga, các nước Đông
Âu, Việt nam…đều đã tham gia thị trường này.
V. Vai trò của thị trường tiền tệ liên ngân hàng.
Đối với thị trường tài chính.
- Thị trường tài chính là thị trường mà trong đó nguồn lực
tài chính được chuyển từ nơi thừa đến nơi thiếu, nó phản
ánh đầy đủ quan hệ cung cầu về vốn. Thị trường tài chính
chia ra thành thị trường vốn và thị trừơng tiền tệ.
- Với tư cách là thị trường giữa các ngân hàng với nhau,
thị trừơng liên ngân hàng là một bộ phận của thị trừơng
tiền tệ. Thị trường này có thể là thị trừơng giao dịch trực
tiếp giữa các ngân hàng thương mại, có thể là thị trừơng
vốn ngắn hạn do ngân hàng trung ương tổ chức để giải
quyết nhu cầu vốn ngắn hạn của các ngân hàng thương mại
thông qua tài khảon của họ ở ngân hàng trung ương nhằm
bù đắp thiếu hụt dự trữ bắt buộc, đáp ứng nhu cầu tahnh
tóan, bù đắp thiếu hụt trong thanh tóan bù trừ giữa các
ngân hàng. Với ý nghĩa đó, thị trừơng liên ngân hàng là thị
trường đầu tiên và trọng tâm của thị trừơng tiền tệ. Nói tới
thị trừơng tiền tệ phải nói tới linh hồn của nó là thị trường
liên ngân hàng, thành viên quan trọng và thừơng xuyên
nhất của thị trường tiền tệ chính là các ngân hàng thương
mại. Sự ra đời, họat động và phát triển của tòan bộ thị
trường tiền tệ bao giờ cũng đi liền với họat động của thị
trường liên ngân hàng. Thị trường tiền tệ khởi đầu chính là
thị trừơng liên ngân hàng, sau đó mở rộng sang các thị
trường khác. Hiệu quả họat động của thị trừơng liên ngân
hàng ở bất kỳ mức độ nào cũng luôn gắn chặt với hiệu quả
của tòan bộ thị trừơng tiền tệ và thị trừơng tài chính. Vì
vậy, thị trừơng liên ngân hàng có vai trò đặc biệt trên thị
trường tiền tệ, khối lượng giao vốn ở đây chiếm tỷ trọng
rất lớn, thời gian luân chuyển vốn rất nhanh.
- Đối với thị trừơng tài chính, thị trường liên ngân hàng
cũng có ý nghĩa là một trong những thị trừơng có cơ sở và
quan trọng. Trọng tâm của thị trường hối đóai là thị trừơng
là thị trừơng liên ngân hàng. Thị trường hối đóai liên ngân
hàng là thị trừơng tài chính lớn nhất thế giới hiện nay xét
cả vế doanh số, tỷ trọng và khả năng sinh lợi nhuận.
Không thể hình dung một thị trường hối đóai mà không có
các nâgn hàng thương mại tham gia, vì đây là một mạng
lứơi các quan hệ ngân hàng đại lý chằng chịt và họat động
thường xuyên với nhau. Việc luân chuyển vốn trên thị
trừơng tiền tệ quốc tế chủ yếu được hình thành từ việc di
chuyển ngọai tệ thuộc dự trữ lưu động do các ngân hàng
thương mại trực tiếp nắm giữ và điều hành kinh doanh.
- Đối với thị trừơng chứng khóan, mối qaun hệ giữa thị
trừơng liên ngân hàng và thị trường chứng khóan dường
như lỏng lẻo hơn. Tuy nhiên, thị trường liên ngân hàng
vẫn là thị trường nền tảng, vì các giao dịch chứng khóan
phải được thanh tóan thông qua hệ thống thanh tóan điện
tử liên ngân hàng, qua trung tâm thanh tóan bù trừ, qua các
ngân hàng chỉ định thanh tóan…Vì vây, giữa các ngân
hàng trung gian thanh tóan của cả nền kinh tế luôn phát
sinh trạng thái trường và đỏan về dự trữ tiền mặt và điều
này phải đựơc giải quyết trên thị trường liên ngân hàng.
Ngòai ra, các ngân hàng thương mại thực hiện nghiệp vụ
cầm cố chứng khóan trung và dài hạn, mua bán đứt chứng
khóan hoặc thực hiện các hợp đồng Repo để thực hiện
chính sách tiền tệ, cũng như cho vay tiền mua chứng
khóan, cho vay chứng khóan… Những họat động này
nhiều khi gây ra tình trạng khó khăn về vốn mà các ngân
hàng có thể tìm cách giả quyết ở thị trường liên ngân hàng.
Đối với chính sách tiền tệ.
- Xem thêm -