Tài liệu Phân tích họat động đầu tư du lịch ở hải dương

§¹i häc quèc gia Hµ Néi Tr-êng §¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n §ç GIA quyÕt Ph©n tÝch ho¹t ®éng ®Çu t- du lÞch ë h¶i d-¬ng Chuyªn ngµnh: Du lÞch M· sè : DL49C30 Tãm t¾t LuËn v¨n th¹c sü du lÞch (CH¦¥NG TR×NH §µO T¹O THÝ §IÓM) Gi¸o viªn h-íng dÉn: TiÕn sü NguyÔn Minh §øc Hµ Néi, th¸ng 11 n¨m 2007 Môc lôc Trang Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi 3 2. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi 6 3. LÞch sö nghiªn cøu vÊn ®Ò 7 4. Môc tiªu vµ néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi 7 5. Ph¹m vi vµ ®èi t-îng nghiªn cøu 8 6. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu 8 7. Kết cấu của Luận văn 9 Ch-¬ng 1: Nhu cÇu ®Çu t- du lÞch t¹i H¶i D-¬ng......... 10 1.1. Tµi nguyªn du lÞch tØnh H¶i D-¬ng................................... 11 I.1.1. Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn................................................ 11 1.1.2. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n.............................................. 15 Nhu cÇu ph¸t triÓn ngµnh du lÞch H¶i D-¬ng.................. 21 1.2.1. Xu h-íng ph¸t triÓn ngµnh Du lÞch ViÖt Nam - c¬ héi... 21 1.2. ph¸t triÓn ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng 1.2.2. VÞ trÝ cña ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng trong chiÕn l-îc...... 24 ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng ®Çu t- du lÞch t¹i H¶i D-¬ng 29 2.1. Thùc tr¹ng ®Çu t- ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ngµnh Du 29 lÞch H¶i D-¬ng 2.2. Thùc tr¹ng ®Çu t- ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt 32 chÊt kü thuËt phôc vô du lÞch 2.2.1. C¬ së h¹ tÇng phôc vô du lÞch............................................ 32 2.2.2. C¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô ngµnh du lÞch................. 38 1 2.3. Quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c khu, ®iÓm du lÞch t¹i H¶i 47 D-¬ng 2.3.1. T×nh h×nh x©y dùng quy ho¹ch du lÞch trªn ®Þa bµn tØnh 47 trong nh-ng n¨m qua 2.3.2. Mét sè dù ¸n ®Çu t- du lÞch ®iÓn h×nh 55 2.4. Thùc tr¹ng xóc tiÕn qu¶ng b¸ ngµnh du lÞch H¶i D-¬ng 60 Ch-¬ng3: C¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn ngµnh Du 65 lÞch H¶i D-¬ng 3.1. Hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch du lÞch, t¨ng c-êng qu¶n 65 lý nhµ n-íc vÒ du lÞch trªn ®Þa bµn tØnh 3.2. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng..... 68 3.3. T¨ng c-êng c«ng t¸c quy ho¹ch du lÞch, ph¸t triÓn cë.... 71 së h¹ tÇng 3.4. T¨ng c-êng thu hót ®Çu t-, t¹o nguån vèn ®Ó ph¸t 74 triÓn ngµnh du lÞch H¶i d-¬ng 3.5. Më réng thÞ tr-êng ®Ó thu hót ®Çu t- vµ ph¸t triÓn du 75 lÞch 3.6. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm du lÞch, t¹o ra c¸c s¶n phÈm du 78 lÞch ®Æc thï 3.7. T¨ng c-êng ho¹t ®éng xóc tiÕn, qu¶ng b¸ du lÞch H¶i 81 D-¬ng C¸c gi¶i ph¸p kh¸c............................................................. 85 3.8.1. X· héi ho¸ du lÞch ®Ó ph¸t triÓn......................................... 85 3.8.2. Khai th¸c tµi nguyªn du lÞch theo h-íng bÒn v÷ng........... 86 KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ................................................................. 88 Mét sè h×nh ¶nh vÒ Du lÞch H¶i D-¬ng.................................................. 93 Tµi liÖu tham kh¶o....................................................................... 97 3.8. 2 Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi H¶i D-¬ng lµ tØnh n»m ë trung t©m ®ång b»ng ch©u thæ s«ng Hång, vÞ trÝ t©m ®iÓm cña tam gi¸c kinh tÕ phÝa B¾c: Hµ Néi – H¶i Phßng – Qu¶ng Ninh, cã diÖn tÝch 1.662 km2, d©n sè 1,7 triÖu ng-êi. Trung t©m v¨n ho¸ kinh tÕ chÝnh trÞ lín nhÊt cña tØnh lµ thµnh phè H¶i D-¬ng, ngoµi ra cßn 11 huyÖn lþ hµnh chÝnh. KhÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, ®Þa h×nh cña tØnh t-¬ng ®èi b»ng ph¼ng, giao th«ng ®-êng bé, ®-êng s«ng, ®-êng s¾t ®Òu thuËn lîi. H¶i D-¬ng lµ mét trong nh÷ng vïng ®Êt "®Þa linh nh©n kiÖt", vïng v¨n ho¸ vµ v¨n hiÕn t©m linh chÝnh cña c¶ n-íc. LÞch sö ngµn n¨m båi ®¾p vµ héi tô ®· ®Ó l¹i cho vïng ®Êt nµy nh÷ng tµi s¶n v« cïng quý gi¸, ®ã lµ 1.098 di tÝch lÞch sö trong ®ã cã 133 di tÝch ®-îc xÕp h¹ng cÊp quèc gia, cã nhiÒu di tÝch ®-îc xÕp h¹ng ®Æc biÖt nh- C«n S¬n, KiÕp b¹c. H¶i D-¬ng còng lµ miÒn ®Êt sinh ra vµ g¾n liÒn víi tªn tuæi cña nhiÒu anh hïng d©n téc, danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi nh-: TrÇn H-ng §¹o, mét trong m-êi t-íng tµi trªn thÕ giíi, vÞ anh hïng d©n téc sèng m·i trong t©m thøc cña nh©n d©n ViÖt Nam b»ng nh÷ng chiÕn c«ng hiÓn h¸ch ba lÇn chiÕn th¾ng qu©n Nguyªn; Chu V¨n An, nhµ gi¸o tµi ®øc vÑn toµn, lÞch sö t«n «ng lµ nhµ nho cã ®øc nghiÖp lín nhÊt; Danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi NguyÔn Tr·i, cã tÇm tt-ëng v-ît lªn nhiÒu thÕ kû; M¹c §Ünh Chi víi häc vÊn ®øng ®Çu quÇn nho, danh tiÕng lÉy lõng, L-ìng quèc tr¹ng nguyªn M¹c §Ünh Chi ®· gãp phÇn lµm d¹ng danh ®Êt n-íc; §¹i danh y TuÖ TÜnh, vÞ th¸nh thuèc nam ®-îc c¶ n-íc ng-ìng mé. TrÝ tuÖ, tµi n¨ng cña ng-êi H¶i D-¬ng còng ®ãng gãp cho sö s¸ch ViÖt Nam 486 tiÕn sü trong tæng sè 2.989 vÞ ®ç ®¹i khoa c¸c triÒu ®¹i, chiÕm 16%, tiªu biÓu lµ lµng Mé Tr¹ch (B×nh Giang – H°i D­¬ng) ®­îc gäi l¯ “lß tiÕn sü xø §«ng” cã 36 vÞ ®ç ®³i khoa, ®øng ®Çu sè ng-êi ®ç tiÕn sü tÝnh theo 3 ®¬n vÞ lµng x· trong c¶ n-íc. Vµo thêi Lª s¬, ë H¶i D-¬ng ®· cã tr-êng thi vµ MiÕu thê c¸c vÞ ®¹i nho, tiªu biÓu lµ V¨n MiÕu Mao §iÒn. Bªn c¹nh nh÷ng nÐt v¨n ho¸ lÞch sö, H¶i D-¬ng cßn cã nhiÒu c¶nh quan du lÞch næi tiÕng nh- C«n S¬n, KiÕp B¹c, KÝnh Chñ, An Phô, ®¶o cß Chi L¨ng... nªn H¶i D-¬ng cã vÞ trÝ kh¸ quan träng trong vïng du lÞch B¾c Bé vµ c¶ n-íc, víi tiÒm n¨ng du lÞch ®a d¹ng, víi nguån tµi nguyªn nh©n v¨n phong phó, du lÞch H¶i D-¬ng nÕu cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cã thÓ trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña tØnh. HiÖn nay, trªn toµn tØnh ®· cã 83 c¬ s¬ l-u tró víi tæng sè 1.550 phßng ®¹t tiªu chuÈn, gÇn 600 ®Çu xe du lÞch, 14 ®iÓm ®ãn kh¸ch du lÞch, 18 c«ng ty L÷ hµnh vµ Du lÞch, hµng tr¨m nhµ hµng trªn toµn tØnh. TÝnh riªng 6 th¸ng ®Çu n¨m 2007 toµn tØnh ®ãn vµ phôc vô kho¶ng 800.000 l-ît kh¸ch, trong ®ã cã 174.800 l-ît kh¸ch l-u tró (t¨ng 14,25% so víi cïng kú n¨m 2006), kh¸ch quèc tÕ ®¹t 40.200 l-ît kh¸ch (t¨ng 11% so víi cïng kú); kh¸ch do c¸c ®iÓm dõng ch©n ®ãn -íc tÝnh 550.000 l-ît (t¨ng 23,04% so víi cïng kú). Ngoµi ra vµo c¸c ngµy lÔ héi ®Çu n¨m, cã kho¶ng 8 v¹n l-ît kh¸ch ®i vÒ trong ngµy, tham quan t¹i c¸c di tÝch, khu, ®iÓm du lÞch trªn ph¹m vi toµn quèc. Doanh thu tõ du lÞch -íc tÝnh trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2007 lµ 225,6 tû ®ång, trong ®ã: - Doanh thu lữ hà nh: 5,5 tỷ đồng - Cho thuª buồng: 48 tỷ đồng - B¸n hà ng ăn uống: 55 tỷ đồng - B¸n hà ng ho¸: 35,5 tỷ đồng - Vận chuyển kh¸ch du lịch: 62 tỷ đồng - Phục vụ vui chơi giải trÝ và c¸c dịch vụ kh¸c: 19,6 tỷ đồng B¸o c¸o 6 th¸ng ®Çu n¨m 2007 - Së Th-¬ng m¹i vµ Du lÞch H¶i D-¬ng 4 Bªn c¹nh nh÷ng tiÕn bé ®· ®¹t ®-îc, ngµnh du lÞch H¶i D-¬ng còng béc lé nhiÒu h¹n chÕ nh-: - Vấn đề quy hoạch c¸c khu, điểm du lịch chưa hoà n chỉnh; đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật cßn ở mức khiªm tốn; sản phẩm du lịch thiếu tÝnh độc đ¸o nªn chưa hấp dẫn và thu hót kh¸ch du lịch. - Hoạt động kinh doanh còng bộc lộ nhiều hạn chế về tr×nh độ, kỹ năng, chất lượng phục vụ. Hầu hết c¸c đơn vị kinh doanh du lịch ở Hải Dương là những doanh nghiệp tư nh©n, quy m« nhỏ, tÝnh chuyªn nghiệp chưa cao, cạnh tranh thiếu là nh mạnh. - Nguồn nh©n lực du lịch nh×n chung vẫn cßn thiếu nªn chưa đ¸p ứng được nhu cầu hiện tại. Những yếu kÐm về mặt quản lý, nghiệp vụ, ngoại ngữ và nhận thức về c«ng t¸c du lịch đ· là m giảm chất lượng phục vụ kh¸ch du lịch của c¸c đơn vị kinh doanh. - C«ng t¸c quảng b¸, xóc tiến du lịch chưa ph¸t huy hiệu quả, cßn hạn chế. - Chưa cã ý thức tr¸ch nhiệm của cộng đồng c¸c địa phương trong tỉnh tham gia thóc đẩy ph¸t triển du lịch. Víi nh÷ng lîi thÕ mµ ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng ®ang cã th× hoµn toµn cã thÓ ph¸t triÓn du lÞch trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña H¶i D-¬ng, tuy nhiªn so víi c¸c tØnh kh¸c, ®Æc biÖt lµ víi ba trung t©m lín Hµ Néi – H¶i Phßng – Qu¶ng Ninh th× ho¹t ®éng du lÞch t¹i H¶i D-¬ng vÉn cßn qu¸ nhiÒu h¹n chÕ vµ yÕu kÐm, nguyªn nh©n cña ®iÒu ®ã lµ do H¶i D-¬ng ch-a ®¸nh gi¸ ®óng møc vai trß du lÞch ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña kinh tÕ – x· héi cña tØnh, ®ång thêi còng ch-a cã biÖn ph¸p vµ ph-¬ng thøc khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c tµi nguyªn du lÞch cña tØnh trªn c¬ së ®¸nh gi¸ ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng ®Çu t- du lÞch. V× ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng ®Çu t- du lÞch chóng ta míi cã thÓ nhËn thÊy viÖc ®Çu t- ®ã ®· phï hîp víi tµi nguyªn du lÞch s½n cã ch-a !, ®· ®ñ ®Ó ®-a mét ngµnh du lÞch trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän ch-a 5 !... Trªn c¬ së ®ã ®Ò nghÞ víi c¸c cÊp l·nh ®¹o nh÷ng ph-¬ng ¸n ®Çu t-, nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ®-a ngµnh du lÞch H¶i D-¬ng ph¸t triÓn xøng víi vÞ thÕ cña nã trong nÒn kinh tÕ x· héi cña tØnh, trong sù ph¸t triÓn chung cña ngµnh Du lÞch ViÖt Nam vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi chung cña ®Êt n-íc. H¬n n÷a lµ ng-êi sinh ra vµ lín lªn t¹i vïng ®Êt H¶i D-¬ng; l¹i ®-îc ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ du lÞch t¹i khoa Du lÞch häc, tr-êng Khoa häc X· héi vµ Nh©n v¨n, ®¹i häc Quèc gia Hµ Néi; t«i lu«n mong muèn ®-îc ®ãng gãp mét phÇn trÝ tuÖ nhá bÐ vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ – x· héi tØnh H¶i D-¬ng nãi chung. ChÝnh v× vËy t«i quyÕt ®Þnh chän vÊn ®Ò nghiªn cøu: “ph©n tÝch ho¹t ®éng ®Çu t- du lÞch ë H¶i D-¬ng” l¯m ®Ò t¯i luËn v¨n Th³c sü Du lÞch cða m×nh. 2. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi Trªn c¬ së häc hái, kÕ thõa nh÷ng h-íng nghiªn cøu cña c¸c c«ng tr×nh tr-íc, ®Ò tµi b-íc ®Çu tæng hîp, liÖt kª ®Çy ®ñ c¸c tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn vµ nh©n v¨n cña tØnh H¶i D-¬ng nh»m phôc vô cho viÖc nghiªn cøu du lÞch H¶i D-¬ng vµ c¸c lÜnh vùc liªn quan. §Ò tµi ®· tËp trung ph©n tÝch nh÷ng kh¶ n¨ng vµ thùc tr¹ng ®Çu t- du lÞch t¹i H¶i D-¬ng, trªn c¬ së ®ã ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trong ®Çu t-, kiÕn nghÞ víi c¸c cÊp l·nh ®¹o, c¸c cÊp qu¶n lý du lÞch nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy ®Çu t- du lÞch, t¹o b-íc ph¸t triÓn míi cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng nãi riªng vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi tØnh H¶i D-¬ng nãi chung. ViÖc nghiªn cøu thùc tiÔn ho¹t ®éng ®Çu t- du lÞch ë H¶i D-¬ng gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc cña c¸c cÊp qu¶n lý du lÞch, lµ tµi liÖu khoa häc phôc vô c¸c nhµ qu¶n lý du lÞch H¶i D-¬ng trong viÖc lËp quy ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch, ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn l-îc thu hót ®Çu t-. §ång thêi ®Ò tµi cßn lµ tµi liÖu ®Þnh h-íng cho c¸c nhµ ®Çu t- cã mét gãc nh×n tæng thÓ vÒ du lÞch H¶i D-¬ng: nh÷ng c¬ héi ®Çu t- khai th¸c; nh÷ng tiÓm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch cña 6 tØnh; nh÷ng th¸ch thøc trong qu¸ tr×nh ®Çu t- ph¸t triÓn ngµnh Du lÞch ë H¶i D-¬ng..v.v.. 3. LÞch sö nghiªn cøu vÊn ®Ò Cho ®Õn nay, ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi ®Ò tµi nh-: 1. “Quy ho³ch tæng thÓ du lÞch H°i D­¬ng ®Õn n¨m 2020” cða ViÖn nghiªn cøu ph¸t triÓn du lÞch – Tæng côc Du lÞch ViÖt Nam. 2. “§Ò ²n Kh°o s²t, x©y dùng tour du lÞch ®­êng s«ng” cða Së Th­¬ng m¹i vµ Du lÞch H¶i D-¬ng. Cho ®Õn mét sè bµi b¸o trong n-íc viÕt vÒ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña du lÞch H¶i D-¬ng. Bªn c¹nh ®ã c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n-íc vÒ du lÞch cña tØnh H¶i D-¬ng còng ®· tæ chøc nhiÒu Héi th¶o, Héi nghÞ vÒ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch H¶i D-¬ng... C¸c nghiªn cøu ®ã ®· ®Ò cËp ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò vÒ ph©n tÝch tµi nguyªn du lÞch H¶i D-¬ng, nh÷ng c«ng tr×nh ®-îc ®Çu t- t«n t¹o, kh¶ n¨ng khai th¸c du lÞch tõ c¸c nguån tµi nguyªn s½n cã... Tuy nhiªn cho ®Õn nay ch-a cã mét c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn vÒ thùc tr¹ng ®Çu t- du lÞch t¹i H¶i D-¬ng. V× vËy, viÖc nghiªn cøu, ph©n tÝch ho¹t ®éng ®Çu t- du lÞch ë H¶i D-¬ng, trªn c¬ së ®ã ®-a ra mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn du lÞch H¶i D-¬ng cã mét ý nghÜa hÕt søc thiÕt thùc ®èi víi ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng trong giai ®o¹n hiÖn nay. 4. Môc tiªu vµ néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi 4.1. Môc tiªu Môc tiªu chÝnh cña ®Ò tµi lµ ph©n tÝch c¸c tµi nguyªn du lÞch cña h¶i D-¬ng vµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t- du lÞch ë H¶i D-¬ng trong thêi ®iÓm hiÖn t¹i. Trªn c¬ së ®ã ®Ò tµi ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trong ®Çu t-, ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh vÒ ®Çu t- du lÞch ë H¶i D-¬ng. §ång thêi 7 ®Ò tµi ®-a ra nh÷ng kiÕn nghÞ ®èi víi c¸c cÊp l·nh ®¹o, qu¶n lý nhµ n-íc ngµnh Du lÞch cña H¶i D-¬ng. 4.2. Néi dung nghiªn cøu §Ó thùc hiÖn nh÷ng c¸c môc tiªu nghiªn cøu nªu trªn, luËn v¨n tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y: - Thùc tr¹ng ®Çu t- ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng - Thùc tr¹ng ®Çu t- c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho du lÞch t¹i H¶i D-¬ng - Thùc tr¹ng ®Çu t- c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho du lÞch t¹i H¶i D-¬ng. - Quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c khu, ®iÓm du lÞch t¹i H¶i D-¬ng. - Thùc tr¹ng xóc tiÕn qu¶ng b¸ ngµnh du lÞch H¶i D-¬ng. - §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ó ph¸t triÓn ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng 5. Ph¹m vi vµ ®èi t-îng nghiªn cøu + Ph¹m vi nghiªn cøu - LuËn v¨n tËp trung nghiªn cøu lÜnh vùc ®Çu t- du lÞch trªn ®Þa bµn tØnh H¶i D-¬ng. - Nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ lÜnh vùc du lÞch, nh÷ng t- liÖu liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vµ chiÕn l-îc ph¸t triÓn ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng trong 10 n¨m trë l¹i ®©y (®Æc biÖt lµ tõ n¨m 2001 ®Õn nay). + §èi t-îng nghiªn cøu §èi t-îng nghiªn cøu cña luËn v¨n lµ c¸c ho¹t ®éng vµ dù ¸n ®Çu tdu lÞch t¹i H¶i D-¬ng trong giai ®o¹n hiÖn nay. 6. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu Chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử là phương ph¸p luận cho qu¸ tr×nh ph©n tÝch kết luận c¸c vấn đề nghiªn cứu. Để thu thập th«ng tin, ngoà i c¸c nguồn tin thứ cấp được khai th¸c từ c¸c tà i liệu của c¸c cơ quan quản lý nhà nước về du lịch, mạng internet, đề tà i sử dụng c¸c 8 phương ph¸p đặc thï để thu thập nguồn th«ng tin sơ cấp như phương ph¸p khảo s¸t thùc ®Þa, phỏng vấn trực tiếp, lấy ý kiến chuyªn gia. Xử lý c¸c th«ng tin thu thập, Luận văn sử dụng phương ph¸p thống kª, so s¸nh, ph©n tÝch tổng hợp, từ đã đưa ra c¸c nhận xÐt, kết luận. 7. Kết cấu của Luận văn Ngoà i phần mở đầu và kết luận, phụ lục, Luận văn cã kết cấu gồm 3 chương: Ch-¬ng 1: Nhu cÇu ®Çu t- du lÞch t¹i H¶i D-¬ng Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng ®Çu t- du lÞch t¹i H¶i D-¬ng Ch-¬ng 3: C¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ó ph¸t triÓn ngµnh Du lÞch H¶i D-¬ng 9 Ch-¬ng 1: Nhu cÇu ®Çu t- du lÞch t¹i H¶i D-¬ng B¶n ®å 1.1: B¶n ®å hµnh chÝnh tØnh H¶i D-¬ng Nguån: Uû ban nh©n d©n tØnh H¶i D-¬ng 10 1.1. Tµi nguyªn du lÞch tØnh H¶i D-¬ng I.1.1. Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn PhÇn lín ®Êt ®ai cña tØnh H¶i D-¬ng thuéc ®ång b»ng B¾c bé, phÝa §«ng b¾c cã hai huyÖn miÒn nói, tuy kh«ng réng lín nh-ng cã c¶nh quan ®a d¹ng. HuyÖn ChÝ Linh ®åi nói trïng ®iÖp, ®é cao kh«ng qu¸ 700m, rõng c©y xanh tèt, rÊt thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸. HuyÖn Kinh M«n cã nhiÒu nói ®¸ v«i víi nh÷ng hang ®éng kú thó, n¬i cßn l-u gi÷ dÊu tÝch cña con ng-êi thêi ®¹i ®å ®¸ míi. Tõ l©u ng-êi x-a ®· tõng biÕt ®Õn nh÷ng c¶nh quan ®Æc biÖt cña hai huyÖn lþ nhá nµy cña H¶i D-¬ng. C«n S¬n, Thanh Mai thÕ kû 14 ®· trë thµnh trung t©m cña ThiÒn ph¸i Tróc L©m, ®Õn thÕ kû 15 ®-îc ghi danh trªn b¶n ®å nh- mét danh lam cæ tÝch. §éng KÝnh Chñ, ®éng T©m Long tõ thêi TrÇn ®· ®-îc t«n t¹o thµnh chïa, ®Õn thÕ kû 17, KÝnh chñ trë thµnh ®éng næi tiÕng cña ®Êt n-íc, n¬i ®Ó l¹i nhiÒu bót tÝch cña nhiÒu danh nh©n thêi ®¹i. 1.1.1.1. Khu danh th¾ng Ph-îng Hoµng –Kú L©n Khu danh th¾ng Ph-îng Hoµng thuéc x· V¨n An, huyÖn ChÝ Linh. Lµ n¬i cã rõng th«ng b¸t ng¸t, suèi n-íc trong ch¶y rãc r¸ch suèt ®ªm ngµy, nói ®¸ l« x«, chïa th¸p cæ kÝnh. Khu danh th¾ng cã tíi 72 ngän nói ngo¹n môc, cã mé vµ ®Òn thê Chu V¨n An – mét ng-êi thÇy tiªu biÓu cho tµi cao ®øc träng cña nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam, cã chïa HuyÒn Thiªn, cung Tö Côc, ®iÖn L-u Quang, am LÖ Kú, MiÕt TrÝ vµ GiÕng Soi... [20] §©y lµ n¬i lý t-ëng ®Ó tæ chøc cho c¸c lo¹i h×nh du lÞch d· ngo¹i, v·n c¶nh, leo nói, tham quan c¸c di tÝch lÞch sö, t×m hiÒu dÊu ch©n danh nh©n... 1.1.1.2. Khu di tÝch danh th¾ng C«n S¬n Khu di tÝch thuéc x· céng hoµ, huyÖn ChÝ Linh, n»m gi÷a hai d·y nói Ph-îng Hoµng – Kú L©n, c¸ch thñ ®« Hµ Néi 80 km. 11 Khu danh th¾ng C«n S¬n cã nhiÒu chïa th¸p, rõng th«ng, khe suèi vµ c¸c di tÝch g¾n liÒn víi nhiÒu danh nh©n trong lÞch sö. Ngay tõ thêi TrÇn, chïa C«n S¬n ®· lµ mét trong ba trung t©m cña ThiÒn ph¸i Tróc L©m (C«n S¬n – Yªn Tö – Quúnh L©m). M¶nh ®Êt nµy ®· g¾n bã víi tªn tuæi cña nhiÒu danh nh©n ®¸t viÖt nh- TrÇn Nguyªn §¸n, HuyÒn Quang vµ ®Æc biÖt lµ anh hïng d©n téc – danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi NguyÔn Tr·i. Ngµy nay C«n S¬n cßn l-u gi÷ ®-îc nh÷ng dÊu tÝch v¨n ho¸ thêi TrÇn vµ c¸c giai ®o¹n lÞch sö: * GiÕng Ngäc GiÕng Ngäc n»m ë nói Kú L©n, bªn ph¶i lèi lªn Bµn Cê Tiªn, phÝa d-íi ch©n §¨ng Minh B¶o Th¸p. T-¬ng truyÒn ®©y lµ giÕng n-íc do ThiÒn SHuyÒn Quang ®-îc thÇn linh b¸o méng ban cho chïa nguån n-íc quý. N-íc giÕng trong v¾t, xanh m¸t quanh n¨m, uèng vµo thÊy khoan kho¸i dÔ chÞu. Tõ ®ã cã tªn lµ GiÕng Ngäc vµ n-íc giÕng ®-îc c¸c nhµ s- dïng lµm n-íc tÕ cña chïa. [20] * Bµn Cê Tiªn Tõ chïa C«ng S¬n leo lªn kho¶ng 600 bËc ®¸ lµ ®Õn ®Ønh nói C«n S¬n (cao 200 m). §Ønh C«n S¬n lµ mét khu ®Êt b»ng ph¼ng, tôc gäi lµ Bµn Cê Tiªn cã dùng nhµ bia theo kiÓu Väng L©u §×nh víi hai tÇng cæ c¸c t¸m m¸i. §øng tõ ®©y du kh¸ch cã thÓ nh×n bao qu¸t c¶ mét vïng réng lín. [20] * Th¹ch Bµn Bªn suèi C«n S¬n cã mét phiÕn ®¸ gäi lµ Th¹ch Bµn, n¬i chñ tÞch Hå ChÝ Minh dõng ch©n nghØ khi ng-êi tíi th¨m di tÝch nµy. Tõ ch©n nói ®i theo lèi mßn cã kª ®¸ xuèng phÝa ch©n nói cã mét t¶ng ®¸ lín, mÆt ph¼ng vµ nh½n n»m kÒ ven suèi gäi lµ Th¹ch Bµn lín. T-¬ng truyÒn khi x-a NguyÔn Tr·i lÊy l¯m “chiÕu th°m” nghØ ng¬i, ng¾m c°nh, l¯m th¬ v¯ suy t- viÖc n-íc. 1.1.1.3. Khu danh th¾ng An Phô (Kinh M«n) Mét d·y nói næi lªn nh- mét chãp nãn khæng lå xanh ®Ëm mét rõng c©y, mê ¶o vµi c«ng tr×nh kiÕn tróc gi÷a vïng ®ång b»ng phÝa B¾c H¶i D-¬ng. 12 Nói cßn cã nhiÒu rõng c©y thiªn nhiªn, ®Ønh nói cao 246 m. Tõ trªn ®Ønh nói cã thÓ nh×n ®-îc toµn bé ®ång b»ng H¶i D-¬ng. Trªn ®Ønh nói lµ ®Òn thê An Sinh V-¬ng TrÇn LiÔu, tôc gäi lµ ®Òn Cao, vÉn cßn l-u l¹i v¨n bia cña An Phô S¬n Tõ víi hai giÕng n-íc mang ®Çy cæ tÝch... Míi ®©y Bé V¨n ho¸ ®· cho x©y dùng mét t-îng ®µi TrÇn H-ng §¹o hoµnh tr¸ng víi nh÷ng tÊm phï ®iªu b»ng gèm nung, bËc thÒm b»ng ®¸... Víi bµn tay khèi ãc cña con ng-êi ®· lµm cho danh th¾ng An Phô cã søc hÊp dÇn l¹ kú víi kh¸ch du lÞch bèn ph-¬ng. 1.1.1.4. Khu hang ®éng KÝnh Chñ vµ vïng nói ®¸ v«i D-¬ng Nham (Kinh M«n) N»m vÒ phÝa B¾c cña ®Ønh Yªn Phô, n»m trong d·y D-¬ng Nham nhmét hßn Non Bé khæng lå gi÷a mªnh m«ng sãng lóa cña thung lòng Kinh ThÇy. PhÝa B¾c D-¬ng Nham dßng s«ng l-în s¸t ch©n nói, s¬n thuû h÷u t×nh, phÝa T©y Nam D-¬ng Nham lµ lµng quª cæ kÝnh KÝnh Chñ - quª h-¬ng cña nh÷ng ng-êi thî ®¸ xø §«ng. S-ên phÝa Nam D-¬ng Nham cã mét ®éng lín gäi lµ ®éng KÝnh Chñ (hay ®éng D-¬ng Nham) ®· ®-îc xÕp vµo hµng Nam Thiªn. Khu nói ®¸ v«i D-¬ng Nham vµ ®éng KÝnh Chñ cßn g¾n liÒn víi c¸c trang lÞch sö hµo hïng chèng qu©n Nguyªn M«ng, vïng nói ®¸ v«i D-¬ng Nham cßn g¾n liÒn víi lÞch sö sù h×nh thµnh ng-êi ViÖt cæ. C¶nh ®Ñp n¬i ®©y ®ang rÊt hÊp dÉn ®èi víi du kh¸ch trong tØnh vµ c¶ n-íc. 1.1.1.5. Khu Lôc §Çu Giang - Tam Phñ NguyÖt Bµn §©y lµ mét khu vùc s«ng tr¶i dµi s¸t víi c¸c hÖ thèng di tÝch cña Kinh B¾c. Trªn khóc s«ng nµy cã khu vùc b·i båi g¾n liÒn víi c¸c truyÒn thuyÕn ®¸nh qu©n Nguyªn, n¬i cã héi nghÞ B×nh Than cßn in dÊu trong s¸ch sö... 1.1.1.6. Khu miÖt v-ên v¶i thiÒu Thanh Hµ §©y lµ mét miÖt v-ên næi tiÕn víi c©y v¶i tæ hµng tr¨m tuæi. Gièng v¶i ë ®©y ngon vµ rÊt cã gi¸ trÞ ®èi víi kh¸ch du lÞch. S¶n phÈm tõ v¶i còng ®-îc 13 chÕ biÕn mét c¸ch sinh ®éng: R-îu v¶i, v¶i kh«,... lµm vÞ thuèc. Vïng v¶i thiÒu nµy hiÖn thêi ®-îc tr¶i rÊt réng b¸m quanh dßng s«ng H-¬ng (Thanh Hµ) kh¸ thi vÞ. 1.1.1.7. Khu Ngò Nh¹c Linh Tõ (Lª Lîi - ChÝ Linh) Khu vùc ®Òn Ngò Nh¹c lµ n¬i thê S¬n ThÇn theo tÝn ng-ìng ng-êi ViÖt cæ. Tr-íc ®©y ®· tõng cã n¨m miÕu nhá trªn n¨m ®Ønh qu¶ nói, ®-îc t«n t¹o tõ thêi NguyÔn. C«ng tr×nh mang tÝnh cæ x-a. 1.1.1.8. Khu rõng Thanh Mai (bÕn T¾m) Mét khu vùc g¾n liÒn víi nh÷ng ®Òn chïa, mét trong nh÷ng quª h-¬ng cña Tróc L©m Tam Tæ. 1.1.1.9. Lµng Cß (Chi L¨ng Nam) Thanh MiÖn Lµng Cß thuéc x· Chi L¨ng, huyÖn Thanh MiÖn. Gäi lµ Lµng Cß v× lµng cã mét ®¶o nhá n»m gi÷a hå vùc réng mªnh m«ng víi hµng v¹n con cß vÒ ®©y tró ngô, x©y tæ. Trªn ®¶o cã tíi 9 loµi cß; cß tr¾ng, cß löa, cß bé, cß ruåi, cß ®en, cß h-¬ng, cß nghªnh, cß ngang, diÖc. Ngoµi ra trªn ®ã cßn cã tíi ba bèn ngµn con V¹c vµ c¸c lo¹i chim quý hiÕm nh- Bå N«ng, Mßng KÐt, LeLe... cïng tró ngô n¬i ®©y. §Õn n¬i ®©y vµo lóc hoµng h«n hay sím mai lµ lóc giao ca thó vÞ gi÷a cß vµ v¹c trong cuéc sèng m-u sinh hµng ngµy. [21] 1.1.1.10. Thiªn nhiªn cña nÒn v¨n ho¸ lóa n-íc D-êng nh- mËt ®é c¸c dßng s«ng, ®×nh, ®Òn, chïa miÕu bè côc dµy ®Æc trªn ®Þa bµn toµn tØnh. Nh÷ng ®×nh, ®Òn, chïa nµy l¹i g¾n liÒn víi c©y ®a, bê n-íc hoÆc nh÷ng bÕn s«ng lu«n lu«n t¹o nªn nh÷ng c¶nh ®Ñp dÔ g©y Ên t-îng ®èi víi du kh¸ch. Ph¶i ch¨ng trong mçi ng-êi d©n ViÖt Nam h×nh ¶nh vÒ c©y ®a, bÕn n-íc, s©n ®×nh... ®· gÇn nh- trë thµnh mét biÓu t-îng cña v¨n ho¸ ViÖt. [21] 1.1.1.11. Má n-íc kho¸ng ë Th¹ch Kh«i 14 §©y lµ má n-íc nãng ®· tõng lµ nguån ®Ó t¹o nªn n-íc kho¸ng. NhiÖt ®é nãng vµ ®· ®-îc sö dông ®Ó ch÷a bÖnh. CÇn cã nghiªn cøu s©u h¬n vÒ khu vùc nµy ®Ó khai th¸c v× má n-íc kho¸ng nµy rÊt gÇn thµnh phè H¶i D-¬ng. 1.1.2. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n 1.1.2.1. Tµi nguyªn du lÞch v¨n ho¸ vËt thÓ 1.1.2.1.1. C¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, c¸ch m¹ng Qua nghiªn cøu cho thÊy c¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, lÔ héi truyÒn thèng, v¨n ho¸ d©n gian chÝnh lµ ®éng lùc, thÕ m¹nh cña H¶i D-¬ng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. Vïng ®Êt nµy ®· ®Ó l¹i rÊt nhiÒu nh÷ng dÊu tÝch lÞch sö, v¨n ho¸ tõ thêi dùng n-íc ®Õn lÞch sö hiÖn ®¹i hÕt søc sèng ®éng. MÆc dï H°i D­¬ng hiÖn nay so víi “Thõa Tuyªn”-H¶i D-¬ng thêi Lª S¬ hay H¶i D-¬ng khi míi thµnh lËp, n¨m Minh M¹ng 12 (1831) diÖn tÝch chØ cßn 1.661km2 b»ng 50% diÖn tÝch cò víi 11/18 huyÖn ban ®Çu, [08] ®ång thêi bÞ hai cuéc chiÕn tranh gÇn ®©y tµn ph¸ nÆng nÒ cïng víi nh÷ng biÕn ®éng cña thiªn nhiªn vµ x· héi, sè di tÝch hiÖn cßn còng kh«ng nhá so víi tæng sè di tÝch cña quèc gia ®· ®-îc ®¨ng ký, trong ®ã cã nh÷ng di tÝch ®-îc xÕp h¹ng vµo hµng ®Æc biÖt quan träng. HiÖn nay ë H¶i D-¬ng ®· cã 1098 di tÝch ®-îc kiÓm kª, ®¨ng ký, b¶o vÖ theo quy ®Þnh cña ph¸p lÖnh, 127 di tÝch vµ côm di tÝch ®-îc xÕp h¹ng quèc gia, b»ng 4% sè di tÝch ®-îc xÕp h¹ng cña c¶ n-íc. Trong sè nh÷ng di tÝch ®· ®-îc xÕp h¹ng cã 47 ®×nh, 28 chïa, 19 ®Òn, 4 miÕu vµ nghÌ, 1 nhµ thê hä, 1 cÇu ®¸, 4 di tÝch vÒ lÞch sö c¸ch m¹ng, 5 danh th¾ng, 7 l¨ng mé, 1 v¨n miÕu, trong ®ã cã 2 di tÝch xÕp vµo hµng ®Æc biÖt quan träng lµ C«n S¬n – KiÕp B¹c. C¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ vµ danh th¾ng tiªu biÓu t¹i H¶i D-¬ng ®Òu cã nh÷ng nÐt kiÕn tróc ®éc ®¸o, cã sù giao thoa cña c¸c kiÕn tróc cæ vµ hiÖn ®¹i, kiÕn tróc ph-¬ng §«ng vµ ph-¬ng T©y. §Æc biÖt t¹i H¶i D-¬ng c¸c di tÝch v¨n ho¸ lÞch sö ®Òu g¾n liÒn víi c¸c lÔ héi. 1.1.2.1.2. C¸c lµng nghÒ cña H¶i D-¬ng 15 H¶i D-¬ng lµ vïng ®Êt h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l©u ®êi, ngµy nay nhiÒu lµng nghÒ truyÒn thèng næi tiÕng vÉn cßn tån t¹i vµ ph¸t triÓn nh-: s¶n xuÊt giÇy, tr¹m kh¾c kim hoµn, tr¹m kh¾c gç, chÕ biÕn l-¬ng thùc, thùc phÈm (lµm b¸nh kÑo), hµng thªu ren vµ t¬ t»m. * Lµng nghÒ tr¹m kh¾c gç Tr¹m kh¾c gç, ®å kim hoµn lµ nghÒ truyÒn thèng mang tÝnh gia truyÒn, tËp trung ë mét sè lµng nh- §ång Giao, thî kim hoµn víi nh÷ng mÆt hµng gia c«ng næi tiÕng gãp phÇn vµo viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n. * Lµng nghÒ lµm b¸nh ®Ëu xanh (H¶i D-¬ng), b¸nh Gai (Ninh Giang) Lµng nghÒ cã truyÒn thèng tõ l©u ®êi, s¶n phÈm næi tiÕng kh«ng chØ trong n-íc mµ c¶ quèc tÕ. Víi quy m« s¶n xuÊt ®· ®-îc më réng vµ thu hót mét l-îng c«ng nh©n ®«ng ®¶o trong vïng. * Lµng nghÒ ®ãng giÇy da (Hoµng DiÖu) NghÒ ®ãng giÇy da ë H¶i D-¬ng cã tÝn nhiÖm cao, c¸c nghÖ nh©n lµng nghÒ Hoµng DiÖu cã mÆt hÇu kh¾p mäi n¬i trªn c¶ n-íc. ë H¶i D-¬ng nghÒ ®ãng giÇy da ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn nhê cã mét sè ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhnhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao, yªu cÇu vèn ®Çu t- kh«ng nhiÒu, ng-êi lao ®éng khÐo tay… * Lµng nghÒ vµng b¹c ë Ch©u Khª (B×nh Giang) ë Ch©u Khª cã nghÒ lµm vµng b¹c tõ l©u ®êi. Nh÷ng thî lµm vµng b¹c ë ®©y th-êng phôc vô trªn mét ®Þa bµn réng ®Æc biÖt víi kinh ®« Th¨ng Long x-a. * NghÒ lµm gèm NghÒ lµm gèm ®· ®-îc ph¸t triÓn réng r·i ë H¶i D-¬ng tõ rÊt l©u ®êi næi tiÕng víi gèm Chu §Ëu (Nam S¸ch) vµ gèm CËy (B×nh Giang). Do ®Þa h×nh s«ng n-íc trªn nh÷ng thÒm ®Êt sÐt nªn ®· tõ l©u ng-êi d©n H¶i D-¬ng kh¸ quen thuéc víi nghÒ lµm gèm. N-íc men cña gèm Chu §Ëu cã 16 mét ®Æc thï kh¸ riªng biÖt vµ kh¸ næi tiÕng nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng ng-êi sµnh ch¬i cña ng-êi Hµ Néi ngµy x-a. * NghÒ thªu ren (Tø Kú) Ng-êi H¶i D-¬ng vèn cã truyÒn thèng khÐo tay: ®an l¸t, thªu thïa. NghÒ thªu ren ë Xu©n NÎo tõng ®· lµm nªn nh÷ng s¶n phÈm cña c¸c mÆt hµng thªu ren xuÊt khÈu cña n-íc ta. * NghÒ tr¹m kh¾c ®¸ ë KÝnh Chñ (Kinh M«n) PhÝa §«ng B¾c H¶i D-¬ng cã d¶i nói ®¸ v«i (D-¬ng Nham), cã lµng KÝnh Chñ, næi tiÕng ë ®©y cã nghÒ lµm tr¹m kh¾c ®¸ t¹o nªn nh÷ng t¸c phÈm vÒ ®¸ trªn c¸c c«ng tr×nh miÕu m¹o, ®Òn chïa. Ngoµi ra cßn cã c¸c nghÒ tiÓu thñ c«ng kh¸c nh-: DÖt chiÕu ë Tiªn KiÒu (Thanh Hµ), gèm, sø r¶i r¸c kh¾p tØnh, nghÒ lµm thuèc t¹i quª h-¬ng danh y TuÖ TÜnh… ®ang ph¸t triÓn m¹nh gãp phÇn lµm phong phó thªm c¸c s¶n phÈm du lÞch. §ã lµ ®èi t-îng ®éc ®¸o cã søc thu hót kh¸ch du lÞch, ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ. V× vËy, cÇn cã kÕ ho¹ch ®Çu t- ®Ó duy tr× ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ, biÕn chóng thµnh nh÷ng ®iÓm tham quan du lÞch hÊp dÉn. MÆt kh¸c, cÇn nghiªn cøu ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm l-u niÖm mang tÝnh ®Æc thï cña H¶i D-¬ng ®Ó phôc vô du kh¸ch. 1.1.2.2. Tµi nguyªn v¨n ho¸ phi vËt thÓ 1.1.2.2.1. C¸c lÔ héi tiªu biÓu t¹i H¶i D-¬ng LÔ héi, sinh ho¹t v¨n ho¸ d©n gian còng lµ mét lo¹i tµi nguyªn nh©n v¨n, cã sù hÊp dÉn vµ kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch du lÞch cao, ë møc ®é nµo ®ã du kh¸ch cã thÓ thÊy ®-îc, hiÓu ®-îc phong tôc tËp qu¸n cña ng-êi d©n ®Þa ph-¬ng. LÔ héi lµ mét h×nh thøc v¨n ho¸ ®Æc s¾c ph¶n ¸nh ®êi sèng cña mçi d©n téc, g¾n víi c¸c di tÝch lÞch sö, th-êng lµ mét phÇn trong c¸c ch-¬ng tr×nh thu hót, qu¶ng b¸ cña kh¸ch du lÞch. Kh«ng thÓ t¸ch rêi c¸c néi dung lÔ héi ra khái c¸c di tÝch, còng nh- kh«ng thÓ t¸ch néi dung lÔ héi truyÒn thèng ra khái 17 c¸c ch-¬ng tr×nh du lÞch. V× vËy, cÇn khai th¸c di tÝch lÞch sö vµ lÔ héi truyÒn thèng nh- mét lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ chuyªn ®Ò g¾n víi c¸c tour du lÞch. * LÔ héi C«n S¬n (ChÝ Linh) Chïa C«n S¬n ë huyÖn ChÝ Linh, thê HuyÒn Quang (Lý §¹o T¸i) mét trong ba vÞ s¸ng lËp thiÒn ph¸i Tróc L©m vµ NguyÔnTr·i nhµ th¬ lín cña ViÖt Nam thÕ kû 15, mét nhµ qu©n sù, mét nhµ chÝnh trÞ thiªn tµi cña nghÜa qu©n Lam S¬n, héi xu©n tõ 16 ®Õn 22 th¸ng giªng ©m lÞch nh»m t-ëng nhí vÞ tæ thø 13 cña ph¸i Tróc L©m. Héi thu tõ 15-20 th¸ng 8 ©m lÞch t-ëng niÖm NguyÔn Tr·i. Kh¸ch thËp ph-¬ng ®Õn víi lÔ héi ®Ó t-ëng niÖm vµ v·n c¶nh danh th¾ng. [21] * Héi ®Òn KiÕp B¹c (H-ng §¹o-ChÝ Linh) Lµ trung t©m sinh ho¹t tÝn ng-ìng rÊt h-ng thÞnh tr-íc ®©y. LÔ héi ®Òn KiÕp B¹c diÔn ra hµng n¨m tõ 18-20 th¸ng 8 ©m lÞch t¹i ®Òn KiÕp B¹c thê TrÇn H-ng §¹o, vÞ t-íng kiÖt suÊt thêi TrÇn, tµi ®øc song toµn. LÔ héi gåm cã lÔ r-íc, diÔn thuû binh trªn s«ng Lôc §Çu. Kh¸ch vÒ dù héi rÊt ®«ng võa ®Ó v·n c¶nh, võa ®Ó tham dù ngµy giç cña t-íng qu©n TrÇn H-ng §¹o. * Héi ®Òn Quan Lín TuÇn Tranh (§ång T©m – Ninh Giang) Theo truyÒn thuyÕt ®Òn thê thÇn S«ng N-íc ®Ó thuyÒn bÌ ®i ngang qua ®-îc b×nh an, lÔ héi hµng n¨m ®-îc më vµo ngµy 25 th¸ng 2 ©m lÞch gÇn bÕn ®ß Tranh, Ninh Giang, H¶i D-¬ng ®Ó cóng thÇn s«ng cÇu b×nh an. Ngoµi nghi thøc lÔ b¸i, héi cã lªn ®ång, h¸t chÇu v¨n. * LÔ héi ®Òn YÕt Kiªu (YÕt Kiªu – Gia Léc) Cßn gäi lµ héi ®Òn Qu¸t. §Òn YÕt Kiªu ë lµng H¹ B×, Gia L«c, H¶i D-¬ng thê YÕt Kiªu lµ t-íng tµi cña TrÇn H-ng §¹o. H¹ B× lµ quª h-¬ng «ng, lÔ héi hµng n¨m ®-îc më vµo ngµy 15 th¸ng giªng ©m lÞch ®Ó ghi nhí c«ng ¬n cña «ng trong cuéc kh¸nh chiÕn ch«ng qu©n Nguyªn. Sau phÇn nghi lÔ, phÇn héi cã ®¸nh cê, b¬i, ®¸nh ®¸o ®Üa. Héi cã b¬i tr¶i, b¬i triÒng tr×nh lµng. * LÔ héi ®Òn Cao (An L¹c – ChÝ Linh) 18 LÔ héi ®Òn Cao më trong 3 ngµy tõ 22-24 th¸ng Giªng ©m lÞch hµng n¨m. Ngµy r-íc th¸nh lµ ngµy 22, tÊt c¶ kiÖu r-íc, nghi trang, cê qu¹t t¸n läng ®Òu ®-îc s¾m söa ë ®Òn C¶, ®Õn ngµy 23 sÏ r-íc vÒ ®Òn Cao vµ lµm lÔ d©ng h-¬ng. S¸ng 23, lÔ héi b¾t ®Çu b»ng ®¸m r-íc kiÖu. §i tr-íc lµ ®éi cång vµ kú l©n, tiÕp sau cã 6 kiÖu. KiÖu thø nhÊt r-íc bµi vÞ s¾c phong cña n¨m anh em hä V-¬ng. KiÖu thø hai r-íc «ng anh c¶ lµ V-¬ng §øc Minh. KiÖu thø ba r-íc «ng V-¬ng §øc Xu©n. KiÖu thø t- r-íc «ng V-¬ng §øc H«ng vµ thø n¨m r-íc bµ V-¬ng ThÞ §µo vµ V-¬ng ThÞ LiÔu. Ngoµi ra cßn cã kiÖu r-íc Thµnh Hoµng lµng. §oµn r-íc xuÊt ph¸t tõ ®Òn C¶ qua ®Òn BÕn C¶, ®Òn BÕn Trµng råi dõng ë ®Òn Cao. Sau ®ã lµ lóc mäi ng-êi trÈy héi vµ th¾p h-¬ng. Ngµy cuèi cïng cña lÔ héi, bèn kiÖu r-íc ®-îc ®-a vÒ ®Òn C¶. C¶nh lÔ héi diÔn ra thËt t-ng bõng vµ n¸o ®éng. [21] * LÔ héi ®Òn An Phô (Kinh M«n) Còng gäi lµ lÔ héi ®Òn Cao (trªn nói An Phô cã chïa T-êng V©n cæ kÝnh tôc gäi lµ chïa Cao) ®-îc tæ chøc vµo ngµy mång 1 th¸ng 4 ©m lÞch, kû niÖm nµy mÊt cña An Sinh v-¬ng TrÇn LiÔu, viÖc ch¶y héi trë thµnh tËp qu¸n cña nh©n d©n tõ nhiÒu thÕ kû. 1.1.2.2.2 C¸c trß ch¬i tiªu biÓu t¹i H¶i D-¬ng Tõ xa x-a ng-êi d©n H¶i D-¬ng ®· t¹o nªn nhiÒu trß ch¬i nhÊt lµ trong nh÷ng ngµy héi xu©n. Ngoµi nh÷ng trß ch¬i th-êng cã ë nh÷ng lÔ héi nh- h¸t x-íng, ®Êu vËt… th× ë mçi lÔ héi l¹i cã mét trß ch¬i riªng th-êng diÔn ra nhc¸c héi thi. Næi tiÕng nh-: - LÔ héi KiÕp B¹c cã trß ch¬i thuû chiÕn - LÔ héi C«n S¬n cã h¸t quan hä, ®u tiªn, lËp ®µn M«ng S¬n. - LÔ héi ®Òn S-ît (thµnh phè H¶i D-¬ng) cã tôc nÊu r-îu Hoµng Töu. - LÔ héi ®×nh V¹n Niªn (thÞ trÊn Nam S¸ch) cã trß ch¬i x«ng hÖ - LÔ héi Chïa H-¬ng (Thanh Hµ) cã thi m©m ngò qu¶ - LÔ héi ®Òn Qu¸t cã thi b¬i tr¶i 19