Tài liệu Nghiên cứu xây dựng hồ sơ địa chính dạng số cho phường quang vinh, thành phố thái nguyên, tỉnh thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN . TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNH NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG HỒ SƠ ĐỊA CHÍNH DẠNG SỐ CHO PHƯỜNG QUANG VINH, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNH NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG HỒ SƠ ĐỊA CHÍNH DẠNG SỐ CHO PHƯỜNG QUANG VINH, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành : Quản lý đấ t đai Mã số : 60 85 01 03 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Lợi THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Mọi trích dẫn trong luận án đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hồng Hạnh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn ii LỜI CẢM ƠN Luận án được hoàn thành với sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều cá nhân và cơ quan nghiên cứu. Trước hết, tác giả xin chân thành cảm ơn người hướng dẫn khoa học TS. Nguyễn Thị Lợi, đã có nhiều đóng góp trong nghiên cứu và hoàn thành luận án. Tác giả chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của lãnh đạo Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân thành phố Thái Nguyên. Cảm ơn Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên. Cảm ơn Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Thái Nguyên, Uỷ ban nhân dân phường Quang Vinh trong việc phối hợp, lãnh chỉ đa ̣o và ta ̣o điề u kiê ̣n giúp đỡ thực hiê ̣n đề tài. Trong quá trình hoàn thành luận án được sự giúp đỡ của cán bộ, nhân viên Văn phòng đăng ký đất đai - Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên và cán bộ phòng Tài Nguyên và Môi trường thành phố Thái Nguyên, Phòng quản lý đào tạo sau đại học trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên. Nhân dịp này, tác giả xin chân thành cảm ơn các cơ quan trên. Thái Nguyên, ngày tháng năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hồng Hạnh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii MỤC LỤC ................................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... viii DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... ix MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................2 2.1. Mục tiêu tổng quát ...............................................................................................2 2.2. Mục tiêu cụ thể .....................................................................................................2 3. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................................2 3.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài .................................................................................2 3.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài..................................................................................3 Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ......................................................................4 1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ....................................................................................4 1.1.1. Cơ sở pháp lý ....................................................................................................4 1.1.1.1. Các văn bản của Nhà nước .............................................................................4 1.1.1.2. Các văn bản của địa phương ..........................................................................4 1.1.2. Các nội dung quản lý nhà nước về đất đai ........................................................5 1.2. Vai trò của hệ thống hồ sơ địa chính đối với quản lý đất đai ..............................7 1.2.1. Khái niệm hệ thống hồ sơ địa chính..................................................................7 1.2.2. Nô ̣i dung hồ sơ điạ chính ..................................................................................7 1.2.3. Vai trò của hệ thống hồ sơ địa chính đối với công tác quản lý đất đai .............9 1.3. Các thành phần và nội dung hệ thống hồ sơ địa chính ở nước ta hiện nay ........11 1.3.1. Hồ sơ tài liệu gốc, lưu trữ và tra cứu khi cần thiết ..........................................11 1.3.2. Hồ sơ địa chính phục vụ thường xuyên trong quản lý ....................................11 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn iv 1.3.3. Hồ sơ địa chính dạng số (cơ sở dữ liệu địa chính số) .....................................15 1.4. Hồ sơ địa chính của một số nước trên thế giới ..................................................17 1.4.1. Hồ sơ địa chính của Thụy Điển .......................................................................17 1.4.2. Hồ sơ địa chính của Úc ...................................................................................18 1.5. Xu hướng trong quá trình hoàn thiện hồ sơ địa chính ở Việt Nam ....................19 1.6. Thực trạng công tác xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính, hoàn thiện hồ sơ địa chính ở nước ta và tỉnh Thái Nguyên ........................................................................21 1.6.1. Công tác xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính ở Vĩnh Phúc ................................21 1.6.2. Công tác xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính ở thành phố Hạ Long ..................22 1.6.3. Công tác xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính ở tỉnh Thái Nguyên ....................23 1.7. Tổng quan về phần mềm ViLIS .........................................................................23 1.7.1. Giới thiệu chung về phần mềm ViLIS ............................................................23 1.7.2. Chức năng của phần mềm ViLIS ....................................................................25 1.7.3. Khả năng ứng dụng phần mềm ViLIS trong quản lý thông tin đất đai ...........26 Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .........................................................................................................27 2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................27 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................27 2.1.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................27 2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................................27 2.2.1. Địa điểm ..........................................................................................................27 2.2.2. Thời gian .........................................................................................................27 2.3. Nội dung nghiên cứu ..........................................................................................27 2.3.1. Điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên .............................................................................................27 2.3.2. Đánh giá thực trạng quản lý đất đai trên địa bàn phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên .......................................................................................................27 2.3.3. Đánh giá thực trạng thông tin đất đai trên hệ thống hồ sơ địa chính dạng giấy của phường Quang Vinh ...........................................................................................27 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn v 2.3.4. Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính lập hồ sơ địa chính dạng số phường Quang Vinh ..................................................................................................27 2.3.5. Nhận xét và đánh giá kết quả ứng dụng phần mềm ViLIS .............................28 2.3.6. Giải pháp hoàn thiện hồ sơ địa chính phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên .............................................................................................28 2.4. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................28 2.4.1. Phương pháp điều tra thu thập số liệu .............................................................28 2.4.2. Phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu hồ sơ địa chính ....................................28 2.4.3. Phương pháp tổng hợp, phân tích dữ liệu .......................................................29 2.4.4. Phương pháp kiểm nghiệm thực tế .................................................................29 Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..................................30 3.1. Khái quát các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên .......................................................................................................30 3.1.1. Điều kiện tự nhiên ...........................................................................................30 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ................................................................................32 3.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ..................................35 3.2. Đánh giá thực trạng quản lý đất đai trên địa bàn phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên ..............................................................................................................35 3.2.1. Thực trạng sử dụng đất....................................................................................35 3.2.2. Thực trạng quản lý đất đai ..............................................................................37 3.3. Đánh giá thực trạng thông tin đất đai trên hệ thống hồ sơ địa chính dạng giấy của phường Quang Vinh ...........................................................................................40 3.4. Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính lập hồ sơ địa chính dạng số phường Quang Vinh ..................................................................................................44 3.4.1. Chỉnh lý, biên tập bản đồ địa chính ................................................................44 3.4.2. Ứng dụng hồ sơ địa chính dạng số phục vụ công tác quản lý nhà nước về đất đai ......................................................................................57 3.5. Nhận xét và đánh giá kết quả ứng dụng phần mềm ViLIS ................................76 3.5.1. Nhận xét và đánh giá .......................................................................................76 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn vi 3.5.2. Những kết quả đạt được ..................................................................................77 3.5.3. Những khó khăn, tồn tại ..................................................................................77 3.6. Giải pháp hoàn thiện hồ sơ địa chính phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên .............................................................................................78 3.6.1. Giải pháp về kỹ thuật đối với phần mềm quản trị ...........................................78 3.6.2. Giải pháp về cơ chế chính sách .......................................................................79 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................80 1. Kết luận .................................................................................................................80 2. Kiến nghị ...............................................................................................................81 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BĐĐC : Bản đồ địa chính BTNMT : Bộ Tài nguyên và Môi trường CNQSD : Chứng nhận quyền sử dụng ĐKQSDĐ : Đăng ký quyền sử dụng đất GCN : Giấy chứng nhận GCNQSDĐ : Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất HSĐC : Hồ sơ địa chính QSD : Quyền sử dụng TN&MT : Tài nguyên và Môi trường TP : Thành phố UBND : Ủy ban nhân dân Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1. Diện tích và cơ cấu các loại đất chính ở phường Quang Vinh năm 2014 .......36 Bảng 3.2. Biến động diện tích sử dụng đất giai đoạn 2010 - 2014 ...........................37 Bảng 3.3. So sánh tỷ lệ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của phường Quang Vinh với các phường, xã thuộc thành phố Thái Nguyên năm 2014 .........39 Bảng 3.4. Hiện trạng bản đồ địa chính phường Quang Vinh ....................................41 Bảng 3.5. Hệ thống hồ sơ địa chính phường Quang Vinh ........................................42 Bảng 3.6. Kết quả thống kê các dạng biến động đất đai trên địa bàn phường Quang Vinh giai đoạn 2010 - 2014.......................................................................43 Bảng 3.7. Bảng tổng hợp thông tin về đất đai trên bản đồ địa chính phường Quang Vinh ...........................................................................................................45 Bảng 3.8. Tổng hợp xây dựng cơ sở dữ liệu về người sử dụng đất trên địa bàn phường Quang Vinh ..................................................................................47 Bảng 3.9. Tổng hợp xây dựng cơ sở dữ liệu về thửa đất trên địa bàn phường Quang Vinh ...........................................................................................................48 Bảng 3.10. Tổng hợp xây dựng cơ sở dữ liệu về thửa đất sử dụng vào mục đích nông nghiệp trên địa bàn phường Quang Vinh .........................................49 Bảng 3.11. Tổng hợp xây dựng cơ sở dữ liệu về thửa đất sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp trên địa bàn phường Quang Vinh .........................................50 Bảng 3.12. Tổng hợp xây dựng cơ sở dữ liệu về thửa đất có mục đích chưa sử dụng trên địa bàn phường Quang Vinh ..............................................................51 Bảng 3.13. Tổng hợp xây dựng cơ sở dữ liệu về tình trạng pháp lý của thửa đất trên địa bàn phường Quang Vinh .....................................................................52 Bảng 3.14. Tổng hợp xây dựng cơ sở dữ liệu về nguồn gốc đất đai trên địa bàn phường Quang Vinh ..................................................................................53 Bảng 3.15. Kết quả xây dựng các loại tài liệu về hồ sơ địa chính từ cơ sở dữ liệu địa chính dạng số phường Quang Vinh ..........................................................57 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn ix DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1. Sơ đồ vị trí địa lý phường Quang Vinh .....................................................30 Hình 3.2: Mô hình thành phần của cơ sở dữ liệu địa chính số..................................46 Hình 3.3: Công cụ nhập dữ liệu từ Excel của ViLIS ................................................56 Hình 3.4: Kết quả hoàn thiện cơ sở dữ liệu địa chính số phường Quang Vinh-TP. Thái Nguyên đưa vào phục vụ công tác quản lý đất đai ...........................................56 Hình 3.5: Sơ đồ chức năng của modul Kê khai đăng ký và lập ................................58 Hình 3.6: Sơ đồ chức năng của Modul Đăng ký biến động ......................................59 Hình 3.7: Quy trình kê khai đăng ký và cấp giấy chứng nhận ..................................60 Hình 3.8: Menu khởi động đăng ký sử dụng đất.......................................................60 Hình 3.9: Đơn đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ........................61 Hình 3.10: Thông tin chủ sử dụng đất.......................................................................62 Hình 3.11: Đăng ký số GCNQSDĐ ..........................................................................62 Hình 3.12: Trang in 2 và 3 của GCNQSD đất ..........................................................63 Hình 3.13: Menu quản lý các sổ hồ sơ địa chính ......................................................63 Hình 3.14: Giao diện tạo sổ địa chính .......................................................................64 Hình 3.15: Giao diện sổ địa chính .............................................................................65 Hình 3.16: Giao diện tạo sổ mục kê ..........................................................................66 Hình 3.17: Giao diện sổ mục kê ................................................................................66 Hình 3.18: Giao diện tạo sổ cấp giấy chứng nhận ....................................................67 Hình 3.19: Giao diện tạo sổ biến động ......................................................................68 Hình 3.20: Giao diện chuyển quyền ..........................................................................69 Hình 3.21: Giao diện thế chấp...................................................................................70 Hình 3.22: Giao diện xóa thế chấp ............................................................................71 Hình 3.23: Công cụ tra cứu thửa trên bản đồ của ViLIS 2.0 ....................................72 Hình 3.24: Kết quả tìm kiếm thửa đất của Bà Diệp Thị Hằng ..................................73 Hình 3.25: Giao diện kết quả tách thửa.....................................................................73 Hình 3.26: Giao diện thực hiện biến động ................................................................74 Hình 3.27: Chức năng quản lý lịch sử biến động của thửa 27(1) .............................75 Hình 3.28: Menu quản lý biến động .........................................................................75 Hình 3.29: Giao diện cập nhập biến động .................................................................76 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Từ ngàn đời xưa cho đến nay: đất đai đã là nguồn tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng. Bên cạnh đó đất đai còn là tài nguyên đặc biệt: nếu biết sử dụng hợp lý, đúng với các quy luật tự nhiên thì đây là nguồn tài nguyên “vô hạn” cho ta ngày càng nhiều của cải vật chất và các nhu yếu phẩm thiết yếu của cuộc sống. Ngược lại nếu sử dụng không hợp lý trái với các quy luật tự nhiên thì nguồn tài nguyên đất đai sẽ ngày một cạn kiệt bởi các hiện tượng như: xói mòn đất, bạc mầu hoá, sa mạc hoá... và hầu như không có khả năng phục hồi. Trong điều kiện thực tế nước ta có chỉ có một phần tư diện tích tự nhiên là đồng bằng còn lại là đồi núi, do vậy quỹ đất đai của nước ta nhìn chung là hạn hẹp. Tuy nhiên nhu cầu sử dụng đất ngày càng tăng cả về số lượng và chất lượng, điều này đã tạo sức ép rất lớn đối với công tác quản lý sử dụng đất đai cả ở cấp vĩ mô và ở cấp vi mô. Để quản lý đất đai có hiệu quả thì hệ thống hồ sơ địa chính có một vai trò hết sức quan trọng vì đây là cơ sở pháp lý để thực hiện các công tác quản lý Nhà nước về đất đai như: đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký biến động, quy hoạch sử dụng đất chi tiết,... Bên cạnh đó hồ sơ địa chính cũng góp phần quan trọng giúp quản lý thị trường bất động sản, cung cấp các thông tin thuộc tính và pháp lý liên quan đến bất động sản tham gia giao dịch ví dụ như bất động sản có đủ điều kiện tham gia giao dịch hay không, bất động sản đó có những hạn chế gì về quyền khi tham gia giao dịch,… Tầm quan trọng của hồ sơ địa chính đã được khẳng định. Tuy nhiên thực trạng hệ thống hồ sơ địa chính của thành phố Thái Nguyên nói chung và của phường Quang Vinh nói riêng vẫn còn nhiều bất cập và bức xúc cần giải quyết. Mặc dù phường Quang Vinh là một trong những phường trung tâm của thành phố đang trong quá trình đô thị hóa mạnh mẽ, các quan hệ đất đai ngày càng trở nên phức tạp và đa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 2 dạng, nhưng phường Quang Vinh chưa có hệ thống bản đồ địa chính chính quy, bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ địa chính, sổ mục kê, sổ theo dõi biến động đất đai không đầy đủ, không được cập nhật thường xuyên đồng bộ ở ba cấp. Hệ thống hồ sơ địa chính không đầy đủ, không có tính cập nhật nên công tác quản lý đất đai của phường trong một thời gian dài từ trước đến nay gặp rất nhiều khó khăn. Xuất phát từ thực tế trên, được sự đồng ý của Khoa Sau đại học, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên và với sự hướng dẫn trực tiếp của TS. Nguyễn Thị Lợi tôi tiến hành lựa chọn đề tài “Nghiên cứu xây dựng hồ sơ địa chính dạng số cho phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên”. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu tổng quát Nghiên cứu xây dựng hồ sơ địa chính dạng số cho phường Quang Vinh, thành phố thái Nguyên nhằm nâng cao khả năng xử lý, lưu trữ, quản lý hồ sơ một cách có hệ thống, đầy đủ và toàn diện, tăng cường công tác quản lý đất đai ở địa phương chặt chẽ và hiệu quả. 2.2. Mục tiêu cụ thể + Đánh giá thực trạng về thông tin đất đai trên hệ thống hồ sơ địa chính của phường Quang Vinh. + Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính, xây dựng hệ thống thông tin đất đai - Lập hồ sơ địa chính dạng số cho phường Quang Vinh. + Đề xuất một số giải pháp phù hợp với tình hình thực tế nhằm hoàn thiện hệ thống hồ sơ địa chính phục vụ công tác quản lý nhà nước về đất đai cho phường Quang Vinh trong thời gian tới. 3. Ý nghĩa của đề tài 3.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài - Xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính dạng số là một công cụ quan trọng, trợ giúp quản lý Nhà nước về đất đai và các ngành có liên quan tới đất đai. - Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu địa chính số đồng bộ dựa trên ứng dụng công nghệ thông tin, chỉnh lý cập nhật biến động thường xuyên bằng phần mềm ViLIS. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 3 3.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài - Kết quả nghiên cứu của đề tài phản ánh đúng hiện trạng của hệ thống hồ sơ địa chính trên địa bàn phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên. - Các đề xuất và giải pháp đưa ra được những tồn tại khách quan và biện pháp hoàn thiện hệ thống quản lý hồ sơ địa chính trong những năm tới. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 4 Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1. Cơ sở khoa học của đề tài 1.1.1. Cơ sở pháp lý 1.1.1.1. Các văn bản của Nhà nước - Luật Đất đai 2003 ngày 26/11/2003 - Luật Đất đai 2013 ngày 29/11/2013 - Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29 tháng 10 năm 2004 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đất đai. - Bộ Tài nguyên Môi trường (2004), Thông tư 29/2004/TT-BTNMT, về việc hướng dẫn lập, chỉnh lý, quản lý hồ sơ Địa chính - Bộ Tài nguyên Môi trường (2007), Thông tư 09/2007/TT-BTNMT, về việc hướng dẫn lập, chỉnh lý, quản lý hồ sơ Địa chính - Bộ Tài nguyên Môi trường (2014), Thông tư 24/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014, quy định về hồ sơ Địa chính - Bộ Tài nguyên Môi trường (2014), Thông tư 25/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014, quy định về bản đồ Địa chính - Bộ Tài nguyên Môi trường (2014), Thông tư 28/2014/TT-BTNMT ngày 02/06/2014, quy định về thống kê, kiểm kê đất đai và xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất. 1.1.1.2. Các văn bản của địa phương - Quyết định số 1922/QĐ-UBND ngày 29/08/2014 của UBND tỉnh Thái Nguyên về việc điều chỉnh, bổ sung thiết kế kỹ thuật - dự toán đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính và xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính, thành phố Thái Nguyên. - Quyết định số 308/QĐ-UBND ngày 03/10/2014 của UBND tỉnh Thái Nguyên, về việc giao nhiệm vụ đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính 06 phường thuộc thành phố Thái Nguyên: Quang Vinh, Phan Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 5 Đình Phùng, Thịnh Đán, Tân Thịnh, Hoàng Văn Thụ, Trưng Vương, cho Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Thái Nguyên. - UBND phường Quang Vinh, Báo cáo quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu (2011-2015). - UBND phường Quang Vinh, Báo cáo thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội năm 2010 - 2013 ngày 22 tháng 6 năm 2014. - UBND phường Quang Vinh, Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ phường Quang Vinh khóa XVI tại Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Quang Vinh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2015-2020. - UBND phường Quang Vinh, Báo cáo kiểm kê đất đai năm 2014 1.1.2. Các nội dung quản lý nhà nước về đất đai Ở Việt Nam, công tác quản lý tài nguyên đã được quan tâm từ rất sớm. Những năm đầu của thập kỷ 80, Nhà nước đã xây dựng được một hệ thống chính sách về đất đai phù hợp với tình hình sử dụng đất nước thể hiện ở chính sách thống nhất quản lý ruộng đất và tăng cường công tác quản lý ruộng đất trong cả nước. Cùng với những bước phát triển của cơ chế thị trường, Nhà nước thực hiện chính sách hội nhập với thế giới, kế thừa những chính sách mang tính đổi mới, tiến bộ của hệ thống đất đai trên thế giới. Nhà nước đã ban hành Luật đất đai với những điều luật quy định các quyền và nghĩa vụ cần thực hiện để quản lý, sử dụng đất đai một cách hợp lý. Tại điều 6 Luật đất đai năm 2003 quy định 13 nội dung quản lý Nhà nước về đất đai [8]. Bao gồm: 1. Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện các văn bản đó; 2. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính; 3. Khảo sát, đo đạc, đánh giá phân hạng đất; lập bản đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất; 4. Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 6 5. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; 6. Đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khắc gắn liền với đất; 7. Thống kê, kiểm kê đất đai; 8. Quản lý tài chính về đất đai; 9. Quản lý và phát triển thị trường quyền sử dụng đất trong thị trường bất động sản; 10. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; 11. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai; 12. Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi phạm trong việc quản lý và sử dụng đất đai; 13. Quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai. Tại Điều 22 luật đất đai năm 2013 đã quy định nội dung quản lý nhà nước về đất đai gồm 15 nội dung như sau [9]: 1. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện văn bản đó. 2. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính. 3. Khảo sát, đo đạc, lập bản đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất; điều tra, đánh giá tài nguyên đất; điều tra xây dựng giá đất. 4. Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. 5. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất. 6. Quản lý việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất. 7. Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. 8. Thống kê, kiểm kê đất đai. 9. Xây dựng hệ thống thông tin đất đai. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 7 10. Quản lý tài chính về đất đai và giá đất. 11. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. 12. Thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai. 13. Phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai. 14. Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai. 15. Quản lý hoạt động dịch vụ về đất đai. Luật đất đai 2013 đã bổ sung thêm 2 nội dung đó là: Quản lý việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất và Phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai. Đây là cơ sở khoa học, căn cứ pháp lý cho công tác quản lý và sử dụng đất đai, chúng có mối quan hệ biến chứng với nhau luôn hỗ trợ bổ sung cho nhau. Khi thực hiện 15 nội dung này sẽ thiết lập một cơ chế pháp lý chặt chẽ, thống nhất từ trung ương tới địa phương đảm bảo việc sử dụng đất đai một cách hợp lý và hiệu quả. 1.2. Vai trò của hệ thống hồ sơ địa chính đối với quản lý đất đai 1.2.1. Khái niệm hệ thống hồ sơ địa chính Hồ sơ địa chính là hệ thống các tài liệu, số liệu, bản đồ, sổ sách v.v... chứa đựng những thông tin cần thiết về đất đai để Nhà nước thực hiện chức năng quản lý của mình. Hệ thống tài liệu này được thiết lập trong quá trình đo đạc, thành lập bản đồ địa chính, đăng ký đất đai ban đầu và đăng ký biến động đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuỳ thuộc vào tính chất của từng loại tài liệu và đặc điểm sử dụng của chúng mà hệ thống tài liệu trong hồ sơ địa chính [10] được chia thành 2 loại: + Hồ sơ tài liệu gốc, lưu trữ và tra cứu khi cần thiết + Hồ sơ địa chính phục vụ thường xuyên trong quản lý. 1.2.2. Nội dung hồ sơ điạ chính Hồ sơ điạ chính mang những nô ̣i dung, thông tin về sử du ̣ng và quản lý đấ t đai; bao gồ m ba lớp thông tin cơ bản: - Các thông tin về điề u kiê ̣n tự nhiên. - Các thông tin kinh tế - xã hô ̣i. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 8 - Các thông tin về cơ sở pháp lý. - Các thông tin này đươ ̣c thể hiê ̣n từ tổ ng quan đế n chi tiế t cho từng thửa đấ t trên toàn lañ h thổ. Các thông tin về điều kiê ̣n tự nhiên của thửa đấ t Các thông tin này bao gồ m: Vi ̣ tri,́ hiǹ h dáng, kić h thước, to ̣a đô ̣ (quan hê ̣ hình học), diện tích của thửa đấ t (số lươ ̣ng). Để xác đinh ̣ các thông tin này người ta sử dụng phương pháp đo đa ̣c thành lâ ̣p bản đồ , sản phẩm thu đươ ̣c là bản đồ điạ chính (đươ ̣c thể hiện trên giấ y và da ̣ng số ). Bản đồ điạ chính là tài liê ̣u cơ bản đầ u tiên của hồ sơ điạ chính, giúp nhâ ̣n biế t các điề u kiê ̣n tự nhiên của thửa đấ t. Để liên hệ thông tin giữa bản đồ điạ chính với các lớp thông tin khác trong hê ̣ thố ng hồ sơ địa chin ́ h người ta gán cho mỗi tờ bản đồ một số hiệu (số thứ tự kèm theo tên go ̣i), mỗi thửa đấ t có mô ̣t số hiê ̣u duy nhất (gọi là số thửa). Số thửa có ý nghiã rấ t quan tro ̣ng, không những nó giúp cho việc thống kê đấ t đai không bi ̣ trùng sót mà còn giúp tra cứu các thông tin thuô ̣c tính của từng thửa đất và liên hê ̣ giữa các thuô ̣c tin ́ h với nhau. Các thông tin về mă ̣t kinh tế - xã hội Các thông tin về quan hê ̣ xã hô ̣i trong quá trình sử du ̣ng đấ t bao gồ m: chủ sử dụng đất, nguồn gốc sử du ̣ng đấ t, phương thức sử du ̣ng đấ t (giao, cho thuê, chuyể n nhươ ̣ng, thừa kế,…), mục đić h sử dụng đấ t, quá trình chuyể n đổ i mu ̣c đić h sử du ̣ng đất, quá trình chuyể n quyề n sử du ̣ng đấ t, quyền sở hữu các giá tri ̣đầ u tư cho đấ t, đấ t không đươ ̣c cấp giấ y chứng nhâ ̣n Các thông tin về kinh tế : giá đấ t, ha ̣ng đấ t, thuế đấ t, mố i quan hê ̣ giữa Nhà nước và người sử du ̣ng đấ t (giao đấ t không thu tiề n, giao đấ t có thu tiề n, thu tiề n mô ̣t lầ n, thu tiề n định kỳ hay hàng năm,…). Các thông tin này đươ ̣c thiế t lâ ̣p trong quá trin ̀ h đăng ký đấ t đai bằ ng phương pháp tổ chức kê khai đăng ký đấ t đai từ cấp cơ sở (xa,̃ phường, thi ̣ trấ n) trên cơ sở bản đồ điạ chiń h. Tổ chức kê khai đăng ký đấ t đai thực chấ t là thu thâ ̣p các thông tin về quan hê ̣ xã hô ̣i do chủ sử du ̣ng đấ t cung cấ p dưới hin ̀ h thức viế t đơn đăng ký quyề n sử du ̣ng đấ t của từng chủ sử du ̣ng đấ t. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 9 Các thông tin về cơ sở pháp lý Các thông tin về cơ sở pháp lý bao gồ m: tên văn bản, số van bản, cơ quan phát hành văn bản, ngày tháng năm ký theo yêu cầ u của từng loa ̣i hồ sơ điạ chính. Các thông tin pháp lý là cơ sở để xác đinh ̣ giá tri ̣pháp lý của thửa đấ t. 1.2.3. Vai trò của hệ thống hồ sơ địa chính đối với công tác quản lý đất đai Hồ sơ địa chính có vai trò rất quan trọng đối với công tác quản lý đất đai điều này được thể hiện thông qua sự trợ giúp của hệ thống đối với các nội dung quản lý Nhà nước về đất đai. Hệ thống hồ sơ địa chính trợ giúp cho các nhà quản lý trong quá trình ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý sử dụng đất đai và tổ chức thi hành các văn bản đó. Thông qua hệ thống hồ sơ địa chính mà trực tiếp là sổ đăng ký biến động đất đai nhà quản lý sẽ nắm được tình hình biến động đất đai và xu hướng biến động đất đai từ cấp vi mô cho đến cấp vĩ mô [10]. Trên cơ sở thống kê và phân tích xu hướng biến động đất đai kết hợp với định hướng phát triển kinh tế xã hội của từng cấp nhà quản lý sẽ hoạch định và đưa ra được các chính sách mới phù hợp với điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tại từng cấp. Ví dụ thông qua thống kê, phân tích tình hình biến đống sử dụng đất của thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 5 năm từ năm 2000 đến năm 2005 nhà quản lý nhận thấy xu hướng biến động chủ yếu ở thành phố là từ đất nông nghiệp sang đất phục vụ cho công nghiệp và dịch vụ. Dựa trên kết quả của quá trình phân tích xu hướng biến động kết hợp với định hướng phát triển kinh tế xã hội của thành phố giai đoạn 10 năm từ 2006 đến 2015 là tiếp tục đẩy mạnh phát triển công nghiệp và dịch vụ, nhà quản lý sẽ đưa ra các chính sách mới để tiếp tục đẩy mạnh sự phát triển của ngành công nghiệp và dịch vụ. Một số chính sách mới có thể là: khuyến khích các nhà đầu tư trong nước, ngoài nước đầu tư vào Hải Phòng bằng cách giảm thuế xuất khẩu cho các mặt hàng công nghiệp. Không thu tiền thuê đất 3 tháng đầu đối với các doanh nghiệp mới thành lập trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ. Hệ thống hồ sơ địa chính trợ giúp cho công tác thành lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất. Nếu như bản đồ địa chính được cập nhật thường xuyên thì nhà quản lý chỉ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn