Tài liệu Nghiên cứu nâng cao hiệu quả quản lý tài sản mạng lưới đường bộ trên địa bàn huyện đức phổ, tỉnh quảng ngãi

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ TRƢƠNG ÁNH DƢƠNG NGHIÊN CỨU NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT Kỹ thuật xây dựng công trình giao thông Đà Nẵng - Năm 2018 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ TRƢƠNG ÁNH DƢƠNG NGHIÊN CỨU NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI Chuyên ngành: Kỹ thuật xây dựng công trình giao thông Mã số: 85.80.205 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT Kỹ thuật xây dựng công trình giao thông NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. VŨ ĐÌNH PHỤNG Đà Nẵng - Năm 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn TRƢƠNG ÁNH DƢƠNG MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................ LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................. TÓM TẮT LUẬN VĂN .................................................................................................. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................ MỞ ĐẦU ........................................................................................................................... A. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ............................................................................. B. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI ................................................................................................... C. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .......................................................... D. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI ..................................................... E. BỐ CỤC CỦA ĐỀ TÀI ............................................................................................... Chƣơng 1 -. TỔNG QUAN TÀI SẢN ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI ...............................................................................3 1.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ ........3 1.1.1. Tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ ........................................................3 1.1.2. Nội dung quản lý tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ ............................ 3 1.2. CÁC NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC VỀ QUẢN LÝ TÀI SẢN ĐƢỜNG BỘ ....................................................................................................................4 1.2.1. Quản lý tài sản kết cấu hạ tầng tích hợp quản lý vòng đời tại Nhật Bản ..............4 1.2.2. Phân loại Chu trình quản lý tại các nƣớc đang phát triển .....................................5 1.2.3- Dự án tăng cƣờng năng lực Bảo trì đƣờng bộ tại Việt Nam giai đoạn II..............6 1.3. CƠ SỞ PHÁP LÝ CHO CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ ....................................................................................................................6 1.4. HIỆN TRẠNG HỆ THỐNG ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ . .................................................................................................................................7 1.4.1. Hệ thống đƣờng Quốc lộ và đƣờng tỉnh ................................................................ 7 1.4.2. Hệ thống đƣờng huyện .......................................................................................... 9 1.4.3. Hệ thống đƣờng đô thị ......................................................................................... 12 1.4.4. Hệ thống đƣờng xã .............................................................................................. 15 1.4.5. Đƣờng thôn, xóm, nội đồng (tổng thể) ................................................................ 20 1.5. KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .......................................................................................21 Chƣơng 2 - ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI ............................................................................... 22 2.1. QUY ĐỊNH CỦA CHÍNH PHỦ VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ, SỬ DỤNG VÀ KHAI THÁC TÀI SẢN KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐƢỜNG BỘ [2] .....22 2.1.1. Quản lý, sử dụng tài sản hạ tầng đƣờng bộ ......................................................... 22 2.1.2. Khai thác tài sản hạ tầng đƣờng bộ .....................................................................23 2.2. QUY ĐỊNH CỦA UBND TỈNH QUẢNG NGÃI VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ, KHAI THÁC, BẢO TRÌ VÀ BẢO VỆ KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐƢỜNG BỘ ĐỊA PHƢƠNG [3] ..................................................................................24 2.2.1. Trách nhiệm quản lý, khai thác, bảo trì và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ địa phƣơng .....................................................................................................24 2.2.2. Nội dung quản lý kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ ......................................24 2.2.3. Nội dung quy trình bảo trì và quy trình khai thác công trình đƣờng bộ..............26 2.2.4. Bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ ......................................................26 2.2.5. Sử dụng, khai thác trong phạm vi đất dành cho đƣờng bộ ..................................26 2.2.6. Nguồn kinh phí quản lý, khai thác, bảo trì và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ ........................................................................................................................ 27 2.3. CÔNG TÁC QUẢN LÝ HỆ THỐNG ĐƢỜNG BỘ CỦA HUYỆN ĐỨC PHỔ ..27 2.3.1. Đánh giá kinh phí đầu tƣ các công trình giao thông của huyện Đức Phổ ...........27 2.3.3. Thực trạng công tác quản lý hệ thống đƣờng bộ của huyện Đức Phổ ................29 2.3.3.1. Hệ thống đƣờng do UBND huyện quản lý .......................................................29 2.3.3.2. Hệ thống đƣờng do UBND các xã quản lý.......................................................33 2.3.4. Đánh giá công tác quản lý hệ thống đƣờng bộ của huyện Đức Phổ ...................34 2.4. KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .......................................................................................35 Chƣơng 3 - ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI VÀ ÁP DỤNG CHO TUYẾN ĐƢỜNG HUYỆN ĐỨC PHỔ - PHỔ KHÁNH (ĐH.47).............................................................................................. 36 3.1. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI .............36 3.1.1. Quản lý nhà nƣớc về tài sản hạ tầng đƣờng bộ ...................................................36 3.1.2. Hiện đại hóa công tác quản lý tài sản hạ tầng đƣờng bộ .....................................38 3.1.3. Bảo trì tài sản hạ tầng đƣờng bộ ..........................................................................38 3.1.4. Tài chính cho công tác quản lý tài sản hạ tầng đƣờng bộ ...................................44 3.1.5. Sự tham gia của cộng đồng trong quá trình quản lý tài sản hạ tầng đƣờng bộ ...45 3.2. ÁP DỤNG CHO TUYẾN ĐƢỜNG HUYỆN ĐỨC PHỔ - PHỔ KHÁNH (ĐH.47) ............................................................................................................................... 47 3.2.1. Hiện trạng đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) ..............................................47 3.2.2. Các hành vi xâm hại phổ biến tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ trên đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) ..........................................................................54 3.2.3. Các hƣ hỏng phổ biến trên đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) ....................57 3.2.4. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài sản đƣờng bộ trên tuyến đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) ............................................................................................. 58 3.2.5. Tài chính cho công tác quản lý tài sản hạ tầng đƣờng bộ ...................................63 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .....................................................................................70 1. Kết luận......................................................................................................................70 2. Kiến nghị ...................................................................................................................70 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................72 PHỤ LỤC ........................................................................................................................1 LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian nghiên cứu tìm hiểu, Học viên đã hoàn thành Luận văn Thạc sỹ kỹ thuật với đề tài: “Nghiên cứu nâng cao hiệu quả quản lý tài sản mạng lưới đường bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi” . Lời đầu tiên, Học viên xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TS. Vũ Đình Phụng đã tận tình hƣớng dẫn trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Học viên xin chân thành cảm ơn các thầy, cô Khoa Xây dựng Cầu đƣờng, Trƣờng Đại học Bách khoa Đà Nẵng đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ học viên trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trƣờng. Học viên cũng bày tỏ sự biết ơn của mình tới tập thể cán bộ các phòng ban cơ quan nơi Học viên đang công tác đã tạo điều kiện giúp đỡ cho Học viên hoàn thành khóa học và Luận văn này. Qua việc nghiên cứu và hoàn thành luận văn, Học viên đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích trong chuyên môn cũng nhƣ trong phƣơng pháp luận nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên với thời gian nghiên cứu và năng lực bản thân còn hạn chế, luận văn chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Học viên rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp từ phía các thầy, cô và bạn bè đồng nghiệp để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn. Một lần nữa Học viên xin chân thành cảm ơn! Đà Nẵng, ngày ……….. tháng 10 năm 2018 TÓM TẮT LUẬN VĂN NGHIÊN CỨU NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI Học viên: Trƣơng Ánh Dƣơng Chuyên ngành: Kỹ thuật Xây dựng Công trình giao thông Mã số: 8580205 Khóa:33 Trƣờng Đại học Bách khoa – ĐHĐN Tóm tắt - Huyện Đức Phổ nằm ở cực Nam tỉnh Quảng Ngãi. Trung tâm của huyện là đô thị loại IV và đang đƣợc xây dựng thành thị xã trực thuộc tỉnh và giữ vai trò trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội vùng phía Nam của tỉnh. Do đó, mạng lƣới giao thông đƣờng bộ đƣợc đầu tƣ ngày càng hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu phát triển; qua đó làm cho khối lƣợng tài sản đƣờng bộ trên địa bàn huyện ngày càng tăng. Tuy nhiên, việc xây dựng mạng lƣới đƣờng trên địa bàn huyện chƣa đƣợc triển khai đồng bộ; sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng chƣa chặt chẽ; kinh phí để bảo trì nhằm duy trì tình trạng kỹ thuật của tài sản hạ tầng đƣờng bộ theo quy định của thiết kế để đảm bảo hoạt động bình thƣờng và an toàn khi sử dụng hàng năm còn hạn hẹp; đồng thời ý thức tham gia bảo vệ tài sản đƣờng bộ của cộng đồng dân cƣ còn chƣa cao,… làm cho công tác quản lý tài sản mạng lƣới đƣờng bộ trên địa bàn huyện ngày càng trở nên khó khăn. Luận văn đã Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ và Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng và khai thác có hiệu quả tài sản mạng lƣới đƣờng bộ của huyện Đức Phổ. Từ khóa - tài sản mạng lƣới đƣờng bộ; kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ. (2 từ khóa) RESEARCH ON IMPROVEMENT TO MANAGEMENT OF PROPERTIES OF ROAD NETWORK IN DUC PHO DISTRICT - QUANG NGAI PROVINCE Abstract - Duc Pho district is located at the extreme southern of Quang Ngai, is a grade-IV urban area and is being built into a provincial town and plays the role of the economic, cultural and social center of the southern part of the province. Therefore, the road network is increasingly invested to meet the development needs; As a result, the volume of road assets in the district is increasing. However, the construction of the road network in the district has not been implemented synchronously; The coordination between functional agencies is not tight; Funds for maintenance in order to maintain the technical condition of the road infrastructure assets in accordance with the design regulations to ensure the normal operation and safety when used annually is still limited; At the same time, the awareness of participating in the protection of road assets of local communities is not high, making the management of road network assets in the district more and more difficult. The thesis examines and assesses the current status of management, use and exploitation of properties of road infrastructure and proposed solutions to improve the efficiency of management, use and effective exploitation for road network of Duc Pho district. Key words - road network assets; road infrastructure. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT CÁC KÝ HIỆU: Bnền Bmặt Bề rộng nền đƣờng Bề rộng mặt đƣờng BDPC Bề rộng dải phân cách BVH Bề rộng vỉa hè ĐT Đƣờng tỉnh ĐH Đƣờng huyện ĐX Đƣờng xã ĐĐT Đƣờng đô thị CÁC CHỮ VIẾT TẮT: PDCA Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động BTN Bê tông nhựa BTXM Bê tông xi măng ĐDLN Đá dăm láng nhựa ĐB Đồng bằng JICA Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản ĐPC Đƣờng phố chính ĐPKV Đƣờng phố khu vực ĐPNB Đƣờng phố nội bộ UBND Ủy ban nhân dân QLDA Quản lý dự án PMS Hệ thống Quản lý Mặt đƣờng DANH MỤC H NH ẢNH Hình 1.1. Chu trình PDCA (Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động) .........4 Hình 1.2. Quản lý tài sản Kết cấu hạ tầng tích hợp Quản lý vòng đời [5] ......................4 Hình 1.3. Quy trình Bảo trì mặt đƣờng [5] ......................................................................5 Hình 1.4. Sắp xếp thể chế trong Bảo trì đƣờng bộ [5] ....................................................5 Hình 1.5. Phân loại Chu trình quản lý tại các nƣớc đang phát triển [5] .......................... 6 Hình 1.6. Tăng cƣờng quản lý theo chu trình PDCA tại Việt Nam [5]........................... 6 Hình 1.7. Quốc lộ 1 đoạn qua huyện Đức Phổ ................................................................ 7 Hình 1.8. Tuyến tránh Quốc lộ 1 trên địa bàn huyện Đức Phổ .......................................8 Hình 1.9. Quốc lộ 24 và Đƣờng tỉnh ĐT.627B trên địa bàn huyện Đức Phổ .................8 Hình 1.10. Đƣờng huyện có mặt đƣờng bằng Bê tông nhựa ...........................................9 Hình 1.11. Đƣờng huyện có mặt đƣờng bằng Bê tông xi măng ......................................9 Hình 1.12. Đƣờng huyện có mặt đƣờng bằng Đá dăm láng nhựa .................................10 Hình 1.13. Đƣờng huyện có mặt đƣờng bằng Cấp phối đá dăm và đất ........................ 10 Hình 1.14. Đƣờng đô thị có mặt đƣờng bằng Bê tông xi măng ....................................12 Hình 1.15. Đƣờng đô thị có mặt đƣờng bằng Đá dăm láng nhựa .................................12 Hình 1.16. Đƣờng đô thị có mặt đƣờng bằng Bê tông nhựa .........................................12 Hình 1.17. Đảo giao thông và Cụm đèn tín hiệu trên đƣờng đô thị .............................. 13 Hình 1.18. Đƣờng xã có mặt đƣờng bằng Bê tông nhựa và Đá dăm láng nhựa ...........15 Hình 1.19. Đƣờng xã có mặt đƣờng bằng Bê tông xi măng ..........................................16 Hình 1.20. Đƣờng trục thôn, ngõ xóm, trục chính nội đồng .........................................20 Hình 1.21. Hạt quản lý Quốc lộ 1 và Bến xe Đức Phổ..................................................21 Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức Phòng Kinh tế và hạ tầng huyện Đức Phổ. ............................ 28 Hình 2.2. Các hành vi xâm hại đến kết cấu đƣờng bộ trên đƣờng huyện. ....................32 Hình 2.3. Các hành vi xâm hại đến kết cấu đƣờng bộ trên đƣờng xã ........................... 33 Hình 2.4. Các hành vi xâm hại đến kết cấu đƣờng bộ trên đƣờng đô thị ......................34 Hình 3.1. Cấu trúc các công tác bảo trì đƣờng bộ ......................................................... 38 Hình 3.2. Chu kỳ vòng đời của mặt đƣờng ...................................................................40 Hình 3.3. Hiện trạng đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) ........................................49 Hình 3.4. Hiện trạng nút giao thông chính trên đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) .......................................................................................................................................49 Hình 3.5. Hiện trạng cầu trên đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) .......................... 51 Hình 3.6. Hiện trạng các loại cống trên đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47)...........51 Hình 3.7. Hiện trạng các loại biển báo trên đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) .....52 Hình 3.8. Hiện trạng cọc tiêu trên đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) ...................53 Hình 3.9. Hiện trạng mốc lộ giới trên đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) .............53 Hình 3.10. Cống thoát nƣớc ngang bị lấp……………………………………………..54 Hình 3.11. Rãnh dọc bị lấp để làm lối đi vào nhà, cơ quan ..........................................54 Hình 3.12. Phát bờ ruộng ăn sâu vào chân taluy đƣờng đắp .........................................54 Hình 3.13. Đắp đất, cỏ sau khi phát bờ ruộng lên lề đƣờng ..........................................55 Hình 3.14. Trồng trọt trong phạm vi đất dành cho đƣờng bộ .......................................56 Hình 3.15. Chứa vật liệu trong lòng, lề đƣờng, rãnh thoát nƣớc dọc ............................ 56 Hình 3.16. Xây dựng nhà, vật kiến trúc trong đất của đƣờng bộ ..................................56 Hình 3.17. Xây dựng nhà, vật kiến trúc trong đất hành lang an toàn đƣờng bộ ...........56 Hình 3.18. Các hiện tƣợng hƣ hỏng chủ yếu trên đƣờng ..............................................58 Hình 3.19. Chu trình PDCA trong bảo trìBảng 3.10. Kế hoạch công tác và đề xuất ngân sách công tác bảo trì trên tuyến ............................................................................61 DANH MỤC CÁC ẢNG Bảng 1.1. Tổng hợp hiện trạng đƣờng Quốc lộ và đƣờng tỉnh trên địa bàn....................9 Bảng 1.2. Tổng hợp hiện trạng đƣờng huyện trên địa bàn ............................................10 Bảng 1.3. Tổng hợp hiện trạng tài sản đƣờng huyện trên địa bàn.................................11 Bảng 1.4. Tổng hợp hiện trạng đƣờng Đô thị trên địa bàn............................................13 Bảng 1.5-1. Tổng hợp hiện trạng tài sản đƣờng Đô thị trên địa bàn ............................. 14 Bảng 1.5-2. Tổng hợp hiện trạng tài sản đƣờng Đô thị trên địa bàn ............................. 14 Bảng 1.6. Tổng hợp hiện trạng đƣờng xã trên địa bàn ..................................................16 Bảng 1.7. Tổng hợp hiện trạng tài sản đƣờng xã trên địa bàn.......................................18 Bảng 1.8. Tổng hợp hiện trạng đƣờng thôn, xóm, nội đồng .........................................20 Bảng 2.1. Kinh phí đầu tƣ các công trình xây dựng cơ bản 05 năm ............................. 27 Bảng 2.2. Kinh phí bảo dƣỡng thƣờng xuyên đƣờng huyện 04 năm ............................ 31 Bảng 3.1. Công tác bảo trì và mục đích ........................................................................38 Bảng 3.2. Kế hoạch công tác và đề xuất ngân sách theo loại công việc .......................41 Bảng 3.3. Các hoạt động bảo trì đƣờng bộ mục tiêu .....................................................42 Bảng 3.4. Các điểm tập trung của Bảo trì đƣờng bộ .....................................................43 Bảng 3.5. Nhu cầu kinh phí quản lý và bảo dƣỡng thƣờng xuyên đƣờng trên .............44 Bảng 3.6. Tổng hợp Hiện trạng đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) .......................50 Bảng 3.7. Tổng hợp tài sản đƣờng bộ trên tuyến .......................................................... 53 Bảng 3.8. Hệ thống báo hiệu đƣờng bộ cần thiết phải bổ sung, ....................................58 Bảng 3.9. Kế hoạch công tác và đề xuất ngân sách công tác quản lý trên tuyến ..........60 Bảng 3.10. Kế hoạch công tác và đề xuất ngân sách công tác bảo trì trên tuyến..........61 Bảng 3.11. Tổng hợp kế hoạch đầu tƣ nâng cấp mở rộng mặt đƣờng .......................... 64 Bảng 3.12. Tổng nhu cầu kinh phí quản lý và bảo dƣỡng thƣờng xuyên .....................64 Bảng 3.13. Nhu cầu kinh phí quản lý và bảo dƣỡng thƣờng xuyên .............................. 66 Bảng 3.14. Nhu cầu kinh phí các công việc bảo dƣỡng thƣờng xuyên chỉ cần nhân công .............................................................................................................................. 67 1 MỞ ĐẦU A. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Huyện Đức Phổ nằm ở cực Nam tỉnh Quảng Ngãi, gắn với hệ thống giao thông quan trọng của quốc gia nhƣ tuyến đƣờng sắt Bắc - Nam, tuyến Quốc lộ 1, Quốc lộ 24, tuyến đƣờng cao tốc Quảng Ngãi – Qui Nhơn, đƣờng du lịch ven biển, tuyến đƣờng Mỹ Trà – Mỹ Khê – Sa Huỳnh…. Ngoài ra với trên 40 km bờ biển và 2 cảng biển là Sa Huỳnh và Mỹ Á, Đức Phổ có điều kiện thuận lợi để phát triển ngƣ nghiệp, thƣơng mại – dịch vụ, du lịch biển góp phần vào sự phát triển của toàn tỉnh Quảng Ngãi [7]. Những năm qua, huyện Đức Phổ đã đạt đƣợc những thành tựu đáng kể, cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội đã đƣợc đầu tƣ xây dựng. Nghị quyết 02-NQ/ĐH ngày 17/7/2015 của Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Đức Phổ lần thứ XX, nhiệm kỳ 2015 – 2020 xác định phát triển huyện Đức Phổ thành trung tâm kinh tế - văn hóa, khoa học, công nghệ và đào tạo của tiểu vùng kinh tế động lực phía Nam của tỉnh Quảng Ngãi; cùng với các đô thị mới: Trà Câu, Sa Huỳnh, Phổ Phong làm hạt nhân để đƣa huyện Đức Phổ thành thị xã trực thuộc tỉnh và giữ vai trò trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội vùng phía Nam của tỉnh. Qua quá trình nỗ lực thực hiện, Quy hoạch chung đô thị Đức Phổ (khu vực thị trấn Đức Phổ mở rộng) đã đƣợc UBND tỉnh Quảng Ngãi phê duyệt tại Quyết định số 373/QĐ-UBND ngày 18/11/2015; Ngày 02/02/2016 tại Quyết định số 99/QĐ-BXD Bộ trƣởng Bộ Xây dựng Quyết định công nhận thị trấn Đức Phổ mở rộng, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV. Để phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội nhằm xây dựng huyện Đức Phổ thành thị xã trực thuộc tỉnh, mạng lƣới giao thông đƣờng bộ đƣợc các cấp chính quyền chú trọng quan tâm và đầu tƣ. Nhiều tuyến đƣờng huyết mạch quan trọng của huyện đã đƣợc đầu tƣ xây dựng, nâng cấp và đƣa vào sử dụng nhƣ: Đƣờng Phổ An – Phổ Phong (ĐH.42), Đƣờng Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47),... đƣờng Hùng Vƣơng, đƣờng Trần Hƣng Đạo, đƣờng Lê Thánh Tông, đƣờng Phạm Văn Đồng,... và thực hiện có hiệu quả chƣơng trình bê tông hóa giao thông nông thôn. Nhờ đó, mạng lƣới giao thông trên địa bàn huyện ngày càng hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu đi lại và thông thƣơng của ngƣời dân; qua đó làm cho khối lƣợng tài sản đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ ngày càng tăng lên. Tuy nhiên, việc xây dựng mạng lƣới đƣờng trên địa bàn huyện chƣa đƣợc triển khai đồng bộ; chƣa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nƣớc, chủ đầu tƣ và các đơn vị quản lý, vận hành; kinh phí để bảo trì nhằm duy trì tình trạng kỹ thuật của tài sản hạ tầng đƣờng bộ theo quy định của thiết kế để đảm bảo hoạt động bình thƣờng và an toàn khi sử dụng hàng năm còn hạn hẹp; đồng thời ý thức tham gia bảo vệ tài sản đƣờng bộ của cộng đồng dân cƣ còn chƣa cao,… làm cho công tác quản lý tài sản mạng lƣới đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ ngày càng trở nên khó khăn. 2 Trƣớc thực trạng công tác quản lý tài sản mạng lƣới đƣờng bộ do UBND huyện và UBND các xã, thị trấn quản lý chƣa đƣợc quan tâm đúng mức, trong phạm vi nghiên cứu, hiểu biết của mình về công tác quản lý tài sản mạng lƣới đƣờng bộ, học viên lựa chọn thực hiện đề tài: “Nghiên cứu nâng cao hiệu quả quản lý tài sản mạng lƣới đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi” với mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài sản mạng lƣới đƣờng bộ của huyện Đức Phổ. B. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI - Đánh giá thực trạng công tác quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. - Đề xuất các giải pháp để quản lý, sử dụng và khai thác có hiệu quả tài sản mạng lƣới đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. C. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Đối tƣợng nghiên cứu: Tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ. - Phạm vi nghiên cứu: Hệ thống đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. D. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI - Cơ sở pháp lý. - Phƣơng pháp chuyên gia. - Phƣơng pháp thu thập số liệu, kế thừa. - Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp, đánh giá. E. BỐ CỤC CỦA ĐỀ TÀI Mở đầu Chƣơng 1 - Tổng quan tài sản đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi Chƣơng 2 - Đánh giá thực trạng công tác quản lý tài sản mạng lƣới đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi Chƣơng 3 - Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài sản mạng lƣới đƣờng bộ trên địa bàn huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi và áp dụng cho tuyến đƣờng huyện Đức Phổ - Phổ Khánh (ĐH.47) Kết luận và kiến nghị 3 Chƣơng 1 - TỔNG QUAN TÀI SẢN ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI 1.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ 1.1.1. Tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ Tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ (sau đây gọi tắt là tài sản hạ tầng đƣờng bộ) gồm: Công trình đƣờng bộ, bến xe, bãi đỗ xe, nhà hạt quản lý đƣờng bộ, trạm dừng nghỉ, các công trình khác phục vụ giao thông, hành lang an toàn đƣờng bộ [2] 1.1.2. Nội dung quản lý tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ a) Công trình đƣờng bộ gồm: Đƣờng bộ, nơi dừng xe, đỗ xe trên đƣờng bộ, đèn tín hiệu, biển báo hiệu, vạch kẻ đƣờng, cọc tiêu, rào chắn, đảo giao thông, dải phân cách, cột cây số, tƣờng, kè, hệ thống thoát nƣớc, trạm kiểm tra tải trọng xe, trạm thu phí và các công trình, thiết bị phụ trợ công trình đƣờng bộ khác [2]. b) Đƣờng bộ gồm: Đƣờng, cầu đƣờng bộ, hầm đƣờng bộ, bến phà đƣờng bộ [4]. c) Đất của đƣờng bộ: là phần đất trên đó công trình đƣờng bộ đƣợc xây dựng và phần đất dọc hai bên đƣờng bộ để quản lý, bảo trì, bảo vệ công trình đƣờng bộ [2]. Phần đất bảo vệ, bảo trì đƣờng bộ dùng để giữ vật tƣ sử dụng cho bảo trì, để di chuyển hoặc đặt các thiết bị thực hiện việc bảo trì, để chất bẩn từ mặt đƣờng ra hai bên đƣờng, chống xâm hại công trình đƣờng bộ [1]. d) Hành lang an toàn đƣờng bộ: là dải đất dọc hai bên đất của đƣờng bộ, tính từ mép ngoài đất của đƣờng bộ ra hai bên để bảo đảm an toàn giao thông đƣờng bộ [2]. e) Các công trình khác phục vụ giao thông: gồm Bến xe, bãi đỗ xe, nhà hạt quản lý đƣờng bộ, trạm dừng nghỉ [2]. f) Bảo trì tài sản đƣờng bộ: là tập hợp các hoạt động bảo dƣỡng thƣờng xuyên, sửa chữa định kỳ và sửa chữa đột xuất nhằm duy trì tình trạng kỹ thuật của tài sản hạ tầng đƣờng bộ theo quy định của thiết kế để đảm bảo hoạt động bình thƣờng và an toàn khi sử dụng; cụ thể: - Bảo dƣỡng thƣờng xuyên là hoạt động theo dõi, chăm sóc, sửa chữa những hƣ hỏng nhỏ, duy tu thiết bị đã lắp đặt vào công trình đƣợc tiến hành thƣờng xuyên, định kỳ để duy trì tài sản hạ tầng đƣờng bộ ở trạng thái khai thác, sử dụng bình thƣờng và hạn chế phát sinh hƣ hỏng [2]; - Sửa chữa định kỳ là hoạt động đƣợc thực hiện theo kế hoạch nhằm khôi phục, cải thiện tình trạng kỹ thuật của tài sản hạ tầng đƣờng bộ mà bảo dƣỡng thƣờng xuyên không đáp ứng đƣợc [2]. - Sửa chữa đột xuất là hoạt động phải thực hiện bất thƣờng khi tài sản hạ tầng đƣờng bộ bị hƣ hỏng đột xuất do các tác động của thiên tai, địch họa, những tác động đột xuất khác hoặc khi có biểu hiện có thể gây hƣ hỏng đột biến cần khắc phục kịp thời để bảo đảm duy trì hoạt động bình thƣờng [2]. 4 1.2. CÁC NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC VỀ QUẢN LÝ TÀI SẢN ĐƢỜNG BỘ 1.2.1. Quản lý tài sản kết cấu hạ tầng tích hợp quản lý vòng đời tại Nhật Bản a) Chu trình quản lý chung Chu trình PDCA (Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động). Hình 1.1. Chu trình PDCA (Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động) Nội dung của các giai đoạn của chu trình này có thể tóm tắt nhƣ sau: - Plan: lập kế hoạch, xác định mục tiêu, phạm vi, nguồn lực để thực hiện, thời gian và phƣơng pháp đạt mục tiêu. - Do: Đƣa kế hoạch vào thực hiện. - Check: Dựa theo kế hoạch để kiểm tra kết quả thực hiện. - Act: Thông qua các kết quả thu đƣợc để đề ra những tác động điều chỉnh thích hợp nhằm bắt đầu lại chu trình với những thông tin đầu vào mới. b) Quản lý tài sản Kết cấu hạ tầng tích hợp Quản lý vòng đời Hình 1.2. Quản lý tài sản Kết cấu hạ tầng tích hợp Quản lý vòng đời [5] c) Quy trình Bảo trì mặt đƣờng Đây là mục tiêu điển hình, lý tƣởng mà hầu hết các quốc gia đều cố gắng đạt đƣợc. 5 Hình 1.3. Quy trình Bảo trì mặt đường [5] d) Sắp xếp thể chế trong Bảo trì đƣờng bộ Hình 1.4. Sắp xếp thể chế trong Bảo trì đường bộ [5] 1.2.2. Phân loại Chu trình quản lý tại các nƣớc đang phát triển Chu trình quản lý tại các nƣớc đang phát triển đƣợc phân thành 03 loại A, B, C - Loại A (gồm các nƣớc: Việt Nam, Philippin, Tanzania, Kenya): Chu trình quản lý bao gồm lập kế hoạch, kiểm tra, đánh giá và thực hiện bảo trì/ sửa chữa/ cải tạo [5]. - Loại B (gồm các nƣớc: Costa Rica, Bolivia): Chu trình quản lý bao gồm kiểm tra, đánh giá và thực hiện bảo trì/ sửa chữa/ cải tạo, nhƣng không bao gồm lập kế hoạch [5]. 6 - Loại C (gồm các nƣớc: Kyrgyzstan, Đông Timor): Không có chu trình quản lý phù hợp và chỉ thực hiện bảo trì/ sửa chữa/ cải tạo khi xác định có hƣ hỏng [5]. Hình 1.5. Phân loại Chu trình quản lý tại các nước đang phát triển [5] 1.2.3- Dự án tăng cƣờng năng lực Bảo trì đƣờng bộ tại Việt Nam giai đoạn II Dự án do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) viện trợ; Dự án hợp tác giữa Tổng Cục đƣờng bộ Việt Nam và Đoàn Dự án JICA. Mục tiêu của Dự án: - Tăng cƣờng năng lực cho công tác bảo trì đƣờng quốc lộ tại Việt Nam - Tăng cƣờng quản lý theo chu trình PDCA. - Tăng cƣờng thể chế cho công tác quản lý bảo trì. - Xây dựng nguồn nhân lực cho công tác quản lý tài sản đƣờng bộ. Hình 1.6. Tăng cường quản lý theo chu trình PDCA tại Việt Nam [5] Hiện nay Dự án đang thực hiện, theo kế hoạch đến ngày 28/4/2018 sẽ hoàn thành. 1.3. CƠ SỞ PHÁP LÝ CHO CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN MẠNG LƢỚI ĐƢỜNG BỘ - Luật Giao thông đƣờng bộ số 23/2008/QH12 ngày 13/11/2008. - Nghị định số 11/2010/NĐ-CP ngày 24/02/2010, Nghị định số 100/2013/NĐ-CP ngày 03/9/2013 của Chính phủ Quy định về quản lý và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ. 7 - Nghị định số 10/2013/NĐ-CP ngày 11/01/2013 của Chính phủ Quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ. - Quyết định số 15/2015/QĐ-UBND ngày 14/4/2015 của UBND tỉnh Quảng Ngãi Ban hành quy định về quản lý, khai thác, bảo trì và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ địa phƣơng thuộc tỉnh Quảng Ngãi. - Quyết định số 31/2015/QĐ-UBND ngày 21/7/2015 của UBND tỉnh Quảng Ngãi Ban hành quy định việc quản lý, sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ địa phƣơng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. - Các quy định pháp luật khác có liên quan. 1.4. HIỆN TRẠNG HỆ THỐNG ĐƢỜNG BỘ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỨC PHỔ Mạng lƣới đƣờng bộ của huyện Đức Phổ bao gồm các Quốc lộ, đƣờng tỉnh, đƣờng huyện, đƣờng xã, đƣờng đô thị và các đƣờng thôn xóm, đƣờng nội đồng. 1.4.1. Hệ thống đƣờng Quốc lộ và đƣờng tỉnh Huyện Đức Phổ có 02 tuyến Quốc lộ và 01 đƣờng tỉnh lớn chạy qua, đó là các tuyến Quốc lộ 1, tuyến tránh Quốc lộ 1, Quốc lộ 24 và Đƣờng Bồ Đề - Đức Lợi – Mỹ Á (ĐT.627B) với tổng chiều dài 80,04Km. Hai tuyến Quốc lộ và tuyến đƣờng tỉnh này đóng vai trò giao thông đối ngoại của huyện, nối Trung tâm huyện Đức Phổ với các tỉnh, thành khác trong cả nƣớc, với thành phố Quảng Ngãi và các huyện lân cận [6]. a) Đoạn có Cụm đèn tín hiệu b) Đoạn có đảo giao thông c) Đoạn có dãy phân cách d) Đoạn cầu vượt đường sắt Hình 1.7. Quốc lộ 1 đoạn qua huyện Đức Phổ 8 a) Đoạn tránh Thị trấn Đức Phổ b) Đoạn tránh qua xã Phổ Khánh c) Đoạn tránh qua xã Phổ Thạnh d) Đoạn tránh qua xã Phổ Châu Hình 1.8. Tuyến tránh Quốc lộ 1 trên địa bàn huyện Đức Phổ Quốc lộ 24 (xã Phổ Phong) ĐT.627B (xã Phổ An) ĐT.627B (xã Phổ An) ĐT.627B (xã Phổ Quang) Hình 1.9. Quốc lộ 24 và Đường tỉnh ĐT.627B trên địa bàn huyện Đức Phổ