tæng c«ng ty thÐp viÖt nam
b¸o c¸o tæng kÕt
thùc hiÖn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp bé
Tªn ®Ò tµi:
nghiªn cøu ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p trung hßa vµ æn ®Þnh
chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt
gang theo c«ng nghÖ lß cao cña nhµ m¸y luyÖn
gang thuéc c«ng ty gang thÐp th¸i nguyªn
Chñ nhiÖm ®Ò tµi: TS. Nghiªm gia
6849
15/5/2008
Th¸i Nguyªn, th¸ng 12 n¨m 2007
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
Môc lôc:
Trang
I.1.
I.1.1.
I.1.2.
I.2.
I.2.1.
I.2.2.
Më ®Çu
3
Ch−¬ng I - Tæng quan vÒ nguån nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt
gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi vµ cña ViÖt
Nam tõ n¨m 2003-2006.
5
Tæng quan vÒ s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi vµ
cña ViÖt Nam:
Kh¸i qu¸t vÒ s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi:
Kh¸i qu¸t vÒ s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn
gang thuéc C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn (TISCO):
Yªu cÇu chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt gang theo c«ng
nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi vµ cña ViÖt Nam:
Yªu cÇu chÊt l−îng quÆng s¾t vµ than Cèc cho s¶n xuÊt gang theo
c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi:
Yªu cÇu chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt gang theo c«ng
nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc TISCO tõ n¨m 20032006:
5
Ch−¬ng II - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt l−îng quÆng s¾t,
than Cèc vµ nguyªn liÖu trî dung cho s¶n xuÊt gang
theo c«ng nghÖ Lß cao cña C«ng ty gang thÐp Th¸i
Nguyªn (thuéc TCTy ThÐp ViÖt Nam).
II.1.
II.1.1.
II.1.2.
II.2.
II.2.1.
II.2.2.
II.3.
II.3.1.
II.3.2.
II.3.3.
II.3.4.
II.3.5.
§¸nh gi¸ thực trạng chÊt l−îng quÆng s¾t cña CTy GTTN (TISCO):
TiÒm n¨ng nguån quÆng s¾t ViÖt Nam:
Thực trạng khai th¸c, chế biến vµ chÊt l−îng quÆng s¾t cña TISCO:
§¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt l−îng than mì luyÖn cèc cña TISCO:
§¸nh gi¸ tiÒm n¨ng nguån than mì ®Ó luyÖn Cèc cña ViÖt Nam:
Thùc tr¹ng khai th¸c, chÕ biÕn vµ chÊt l−îng than mì luyÖn cèc cña
TISCO:
§¸nh gi¸ thùc tr¹ng khai th¸c, chÕ biÕn vµ chÊt l−îng nguyªn liÖu trî
dung cña TISCO:
Thùc tr¹ng khai th¸c vµ chÕ biÕn ®¸ v«i cña TCTy ThÐp ViÖt Nam:
Thùc tr¹ng khai th¸c vµ chÕ biÕn §«l«mÝt cña TCTy ThÐp ViÖt Nam:
Thùc tr¹ng khai th¸c vµ chÕ biÕn Qu¾czit cña TCTy ThÐp ViÖt Nam:
Nguån Fenspat, thùc tr¹ng khai th¸c vµ chÕ biÕn Fenspat:
Nguån Bentonit, thùc tr¹ng khai th¸c vµ chÕ biÕn Bentonit:
Ch−¬ng III – §¸nh gi¸ c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt
l−îng gang ®−îc s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ Lß cao
cña Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc C«ng ty gang thÐp
Th¸i Nguyªn tõ n¨m 2003 – 2006.
III.1.
III.2.
III.2.1.
C¬ së vËt chÊt vµ C«ng nghÖ:
YÕu tè chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo:
ChÊt l−îng quÆng s¾t
1
5
7
10
10
13
14
14
14
15
18
18
20
22
22
22
24
25
26
26
28
28
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
III.2.2.
III.2.3.
III.3.
III.3.1.
III.3.2.
Yªu cÇu chÊt l−îng than mì luyÖn cèc vµ than Cèc cho Lß cao
Yªu cÇu chÊt Trî dung
Chñng lo¹i, chÊt l−îng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm cña Nhµ m¸y
luyÖn gang thuéc TISCO:
Chñng lo¹i s¶n phÈm:
ChÊt l−îng:
Ch−¬ng IV – Nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p trung
hoµ vµ æn ®Þnh chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt
gang theo c«ng nghÖ Lß cao t¹i Nhµ m¸y gang
thuéc C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn.
IV.1.
IV.1.1.
IV.1.2.
IV.2.
IV.2.1.
IV.2.2.
IV.2.3.
IV.2.4.
IV.2.5.
IV.2.6.
IV.3.
IV.3.1.
IV.3.2.
IV.3.3.
IV.4.
IV.4.1.
IV.4.2.
IV.4.3.
IV.5.
IV.5.1.
IV.5.2.
IV.6.
IV.7.
C¬ së x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p:
Nhu cÇu sö dông nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt gang Lß cao:
ChÊt l−îng vµ gi¸ nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt gang Lß cao:
Gi¶i ph¸p trung hoµ vµ æn ®Þnh chÊt l−îng nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt gang
theo c«ng nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc TISCO:
Môc ®Ých cña gi¶i ph¸p trung hoµ vµ æn ®Þnh chÊt l−îng:
Yªu cÇu phèi liÖu lß cao:
Yªu cÇu cña trung hß chÊt l−îng quÆng s¾t:
Nguyªn lý trung hoµ
C¸c ph−¬ng ph¸p trung hoµ nguyªn liÖu:
Gi¶i ph¸p trung hoµ nguyªn liÖu ë Lß cao cña Nhµ m¸y LuyÖn gang
thuéc TISCO:
C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo cho luyÖn gang
theo c«ng nghÖ Lß cao:
Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng quÆng s¾t:
Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng than Cèc:
Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng quÆng thiªu kÕt:
C¸c gi¶i ph¸p tæng thÓ n©ng cao chÊt l−îng s¶n xuÊt gang theo c«ng
nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc TISCO:
C¸c gi¶i ph¸p vÒ kü thuËt vµ ®Çu t− ®æi míi c«ng nghÖ:
Nhãm c¸c gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc qu¶n lý, ®µo t¹o nh©n lùc vµ tµi chÝnh:
Nhãm c¸c gi¶i ph¸p vÒ KHCN vµ hîp t¸c Quèc tÕ:
Gi¶i ph¸p æn ®Þnh chÊt l−îng quÆng s¾t vµ than Cèc cho Dù ¸n ®Çu t− c¶i
t¹o giai ®o¹n II cña Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc TISCO:
Lùa chän tû lÖ phèi liÖu quÆng s¾t:
Lùa chän tû lÖ phèi liÖu c¸c lo¹i than mì ®Ó luyÖn Cèc t¹i Nhµ m¸y
Cèc ho¸ cña TISCO:
TiÕn tr×nh thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p:
§¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ c¸c gi¶i ph¸p:
34
37
39
39
40
42
42
42
43
46
46
47
48
50
51
53
58
58
61
61
61
61
62
62
63
63
64
64
KÕt luËn
67
Tµi liÖu tham kh¶o
69
Phô lôc
70
2
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
Më ®Çu:
Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ ThÕ giíi ®· t¹o nªn c¬ héi thuËn lîi song
còng ®ang ®Æt ra th¸ch thøc lín cho ngµnh C«ng nghiÖp ViÖt Nam nãi chung
vµ ngµnh ThÐp ViÖt Nam nãi riªng. Ph¸t triÓn ngµnh ThÐp sÏ t¹o nªn ®éng lùc
®Ó chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
(CNH-H§H). Trong bèi c¶nh ®ã, viÖc n©ng cao chÊt l−îng, h¹ gi¸ thµnh vµ t¹o
nªn th−¬ng hiÖu s¶n phÈm (gang vµ thÐp) lµ môc tiªu ®Æt ra cho ngµnh ThÐp
ViÖt Nam trong giai ®o¹n 2007- 2010 vµ tÇm nh×n 2020.
Trªn ThÕ giíi, s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao ®−îc ¸p dông tõ
ThÕ kû 19 vµ chiÕm trªn 80% so víi c¸c c«ng nghÖ kh¸c, v× thÕ mµ “Lß cao”
cßn ®−îc gäi lµ “C«ng nghÖ luyÖn gang truyÒn thèng”.
§Õn thêi ®iÓm hiÖn nay, ViÖt Nam chØ s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß
cao. Nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao lµ quÆng s¾t,
than Cèc vµ trî dung (V«i, §«l«mÝt, BentonÝt...) ®−îc khai th¸c tõ c¸c má
nguyªn liÖu trong n−íc
Nhu cÇu sö dông nguyªn liÖu cho Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc
CTy gang thÐp Th¸i Nguyªn (TISCO) trong giai ®o¹n 2007-2020 t¨ng cao,
trong ®ã quÆng s¾t trªn 1.000.000 tÊn/n¨m, than Cèc kho¶ng 500.000 tÊn/n¨m
vµ c¸c nguyªn liÖu trî dung kho¶ng 300.000 tÊn/n¨m. Nh−ng viÖc ®¸p øng yªu
cÇu vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng c¸c nguyªn liÖu nµy ®ang gÆp khã kh¨n sau ®©y:
- Nguån quÆng s¾t ®−îc khai th¸c tõ c¸c má trªn tØnh Th¸i Nguyªn ®·
gÇn hÕt, sè cßn l¹i chÊt l−îng kh«ng cao (chñ yÕu lµ quÆng Limonit), ®iÒu kiÖn
khai th¸c khã kh¨n h¬n dÉn ®Õn gi¸ thµnh t¨ng cao.
- L−îng than mì ®Ó luyÖn Cèc cßn rÊt Ýt (kho¶ng gÇn 2 triÖu tÊn) vµ chÊt
l−îng thÊp (®é tro >21%). V× thÕ mµ TISCO ph¶i nhËp khÈu than mì vµ than
Cèc víi sè l−îng kho¶ng 500.000 tÊn/n¨m.
Do ®ã viÖc thùc hiÖn §Ò tµi “Nghiªn cøu ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p trung hoµ
vµ æn ®Þnh chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt gang theo c«ng
nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn gang – C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn”
lµ yªu cÇu rÊt cÊp thiÕt.
Môc tiªu vµ nhiÖm vô cña §Ò tµi:
- X¸c ®Þnh yªu cÇu vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt l−îng nguån nguyªn liÖu cho
s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña CTy gang thÐp Th¸i Nguyªn giai
®o¹n tõ n¨m 2003 - 2006;
- Nghiªn cøu ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p trung hoµ vµ æn ®Þnh chÊt l−îng nguyªn liÖu
®Çu vµo (quÆng s¾t, than cèc vµ trî dung) cho s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ
Lß cao cña CTy gang thÐp Th¸i Nguyªn nh»m sö dông hiÖu qu¶ nguån nguyªn
liÖu trong n−íc cho ph¸t triÓn cña TCTy ThÐp ViÖt Nam giai ®o¹n 2010-2025.
3
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
Ph¹m vi nghiªn cøu cña §Ò tµi:
Nghiªn cøu vµ thu thËp sè liÖu c¸c c¬ së s¶n xuÊt nguyªn liÖu vµ s¶n xuÊt gang
theo c«ng nghÖ Lß cao cña c¸c ®¬n vÞ thuéc TCTy ThÐp ViÖt Nam (VSC).
Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu:
- Tæng hîp vµ ph©n tÝch sè liÖu;
- Thèng kª vµ xö lý sè liÖu;
Néi dung cña §Ò ¸n ®−îc biªn chÕ gåm c¸c phÇn nh− sau:
- Më ®Çu:
- Ch−¬ng I - Tæng quan vÒ nguån nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt gang theo
c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi vµ cña ViÖt Nam tõ n¨m 2003-2006.
- Ch−¬ng II - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt l−îng quÆng s¾t, than Cèc vµ
nguyªn liÖu trî dung cho s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña
C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn (thuéc TCTy ThÐp ViÖt Nam).
- Ch−¬ng III – §¸nh gi¸ c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng gang ®−îc
s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y gang thuéc C«ng ty gang
thÐp Th¸i Nguyªn tõ n¨m 2003 – 2006.
- Ch−¬ng IV – Nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶
chÊt l−îng gang s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ Lß cao t¹i Nhµ m¸y gang
thuéc C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn.
- KÕt luËn.
ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña §Ò ¸n:
- ý nghÜa khoa häc: §¸nh gi¸ mét c¸ch cã hÖ thèng chÊt l−îng nguyªn liÖu
®Çu vµo cho Lß cao vµ ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng gang s¶n
xuÊt theo c«ng nghÖ Lß cao; §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p trung hoµ vµ æn ®Þnh chÊt
l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao t¹i Nhµ
m¸y luyÖn gang thuéc C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn (TISCO).
- ý nghÜa thùc tiÔn: Lµm c¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t− vµ ¸p dông c¸c
gi¶i ph¸p vÒ chuÈn bÞ nguyªn liÖu cho Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc
TISCO trong giai ®o¹n 2007 – 2020.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn §Ò tµi, Ban CN§T xin c¶m ¬n Bé C«ng nghiÖp,
UBND c¸c tØnh, Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam, CTy gang thÐp Th¸i Nguyªn,
c¸c ®¬n vÞ vµ c¸c nhµ khoa häc cã liªn quan ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì vÒ mäi
mÆt cho §Ò tµi. Víi thêi gian vµ kinh phÝ cã h¹n, nªn b¸o c¸o §Ò tµi cã thÓ sÏ
cßn mét sè khiÕm khuyÕt, v× vËy Ban CN§T mong nhËn ®−îc ®ãng gãp ý kiÕn
®Ó B¸o c¸o ®−îc hoµn thiÖn h¬n./.
Thay mÆt Ban CN§T
4
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
Ch−¬ng I - Tæng quan vÒ nguån nguyªn liÖu cho s¶n
xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi vµ cña
ViÖt Nam tõ n¨m 2003-2006.
I.1. Tæng quan vÒ s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi vµ
cña ViÖt Nam [9;10;12]:
I.1.1. Kh¸i qu¸t vÒ s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi:
Gang ®−îc s¶n xuÊt b»ng c«ng nghÖ lß cao víi nguyªn liÖu lµ quÆng s¾t,
than Cèc vµ trî dung. §©y lµ c«ng nghÖ mµ loµi ng−êi ®· sö dông gÇn 700 n¨m
nay. V× thÕ, c«ng nghÖ lß cao cã thÓ nãi lµ rÊt hoµn chØnh, c¸c chØ tiªu kinh tÕ
kü thuËt ®· ®¹t gÇn nh− giíi h¹n lý thuyÕt.
Giai ®o¹n 1960-1970, kÝch th−íc Lß cao ®· ®−îc t¨ng lªn nh»m ®¸p øng
nhu cÇu t¨ng nhanh s¶n l−îng gang cho luyÖn thÐp vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
tÕ. ThÓ tÝch lß tõ 2.000 m3 (n¨m 1960) t¨ng ®Õn 5.000 m3 (vµo 1970). ¸p suÊt
khÝ ®Ønh lß còng t¨ng lªn vµ ®¹t 3 kg/cm2 trong c¸c Lß cao 5.000 m3. Lß cao
5.050 m3 ®−îc x©y l¾p n¨m 1970 ë NhËt B¶n, hai Lß cao 5.000 m3 ë Ch©u ¢u
gi÷a n¨m 1980 vµ Lß cao 5.500 m3 ®−îc x©y n¨m 1986 ë Liªn X« cò lµ Lß cao
lín nhÊt ThÕ giíi.
Trong t−¬ng lai, ng−êi ta kh«ng tiÕp tôc t¨ng thÓ tÝch lß cao n÷a mµ tËp
trung c¶i tiÕn vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c lß cao hiÖn cã ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng
n¨ng suÊt, kÐo dµi tuæi thä thiÕt bÞ vµ b¶o vÖ m«i tr−êng. KÕt qu¶ cña nh÷ng c¶i
tiÕn (phun than c¸m, lµm giÇu «xy, t¨ng nhiÖt ®é giã nãng, n©ng cao chÊt l−îng
liÖu, n©ng ¸p suÊt khÝ ®Ønh lß…) ®· cã ®−îc c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt rÊt
cao (s¶n l−îng 8.000÷10.000 tÊn/ngµy; tiªu hao n¨ng l−îng 450-470 kg/T gang
láng, trong ®ã 270-275 kg than cèc vµ 175-225 kg than c¸m; N¨ng suÊt sö
dông lß 2,5-3,0 tÊn/m3. ngµy; Tuæi thä cña lß cao t¨ng cao h¬n). GÇn ®©y, mét
sè lß cao nhá (175 - 350 m3) cña Ên §é, Brazil vµ Trung Quèc còng ®¹t nh÷ng
chØ tiªu kinh tÕ - kü thuËt kh¸ tèt.
L−u tr×nh s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao ®−îc m« t¶ theo h×nh I.1.
C¨n cø vµo chøc n¨ng vµ t¸c dông cña c¸c bé phËn trong l−u tr×nh s¶n xuÊt
gang Lß cao cã thÓ chia thµnh mÊy bé phËn (hay hÖ thèng) sau ®©y:
(1) Lß cao bao gåm: Mãng lß, vá lß, th©n lß, thiÕt bÞ lµm nguéi ... Kh«ng gian
trong lß cao gäi lµ nåi h×nh lß, tõ trªn xuèng d−íi cã thÓ chia ra 5 ®o¹n lµ: Cæ
lß, th©n lß, h«ng lß, bông lß vµ nåi lß (xem h×nh I.2). Nåi lß cã m¾t giã, cöa
gang, cöa xØ;
(2) HÖ thèng n¹p liÖu bao gåm: Boong ke chøa quÆng, phÔu d−íi boong ke,
sµng c©n vµ thiÕt bÞ chuyÓn liÖu, cÇu nghiªng xe liÖu vµ thiÕt bÞ n¹p liÖu ®Ønh lß;
(3) HÖ thèng cÊp giã bao gåm: Qu¹t giã, lß giã nãng, ®−êng èng giã nãng,
l¹nh, èng vßng giã nãng, èng cong vµo giã;
5
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
H×nh I.1 - S¬ ®å l−u tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gang Lß cao.
(4) HÖ thèng lµm s¹ch khÝ than bao gåm:
èng khÝ than dÉn ra, èng th−îng th¨ng,
èng ®i xuèng, bé läc bôi träng lùc, th¸p röa,
èng venturi, bé khö n−íc, côm van cao ¸p ...
HiÖn nay bé läc khÝ than cña lß cao lo¹i võa,
nhá phÇn lín dïng läc bôi th« tøc lµ dïng
bé trao ®æi nhiÖt vµ bé läc bôi tói v¶i ®Ó thay
thÕ th¸p röa, èng ven tu ri vµ bé khö n−íc;
(5) HÖ thèng xö lý gang xØ bao gåm: Sµn ra
gang, thiÕt bÞ tr−íc lß, thiÕt bÞ vËn chuyÓn
gang xØ, thiÕt bÞ phun xØ thuû lùc ...
H×nh 1-2. Nåi h×nh lß cao
(6) HÖ thèng phun thæi bao gåm: ThiÕt bÞ gia c«ng, vËn chuyÓn vµ phun c¸c
chÊt phun.
6
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
§Ó s¶n xuÊt thÐp ng−êi ta dïng nguyªn liÖu gang, s¾t xèp vµ s¾t thÐp phÕ.
Gang chñ yÕu ®−îc s¶n xuÊt tõ quÆng s¾t vµ than Cèc theo c«ng nghÖ Lß cao
(C«ng nghÖ truyÒn thèng). S¾t xèp ®−îc s¶n xuÊt tõ c¸c c«ng nghÖ luyÖn kim
Phi cèc. S¶n l−îng cña 3 nhãm nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt thÐp cña ThÕ giíi
trong giai ®o¹n 2001 – 2010 ®−îc nªu trong b¶ng I.1.
B¶ng I.1: S¶n l−îng c¸c lo¹i nguyªn liÖu cho luyÖn thÐp
(Nguån: World Direct Reduction Statistics 2005 vµ IISI)
§¬n vÞ tÝnh: triÖu tÊn
Lo¹i nguyªn
liÖu
Gang
S¾t xèp
ThÐp phÕ
Céng
2001
579
40
375
994
2002
2003
608
45
392
1.045
655
49
387
1.091
2004
693
43
361
1.097
2005
701
64
368
1.133
Dù b¸o
2010
775
83
403
1,261
Tõ c¸c sè liÖu trong b¶ng I. 1 cho thÊy gang ®−îc s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ
Lß cao gi÷ vai trß quan träng nhÊt cho luyÖn thÐp. B×nh qu©n mçi n¨m t¨ng
kho¶ng 2%-5%, dù b¸o ®Õn n¨m 2010 lµ 775 triÖu tÊn (Nguån: IISI 2005)..
Tõ n¨m 1970, ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò khan hiÕm than Cèc vµ sö dông khÝ
thiªn nhiªn, ng−êi ta ®· nghiªn cøu nhiÒu c«ng nghÖ luyÖn kim Phi cèc. S¶n
phÈm cña c¸c c«ng nghÖ nµy lµ s¾t xèp, gang láng hay s¾t cacbit. §Õn nay ®·
cã kho¶ng 30 c«ng nghÖ ®−îc nghiªn cøu. Tuy vËy míi cã c¸c c«ng nghÖ
Midrex, Hyl, Lß quay, Corex, Finnet ®−îc ®−a vµo s¶n xuÊt ë quy m« c«ng
nghiÖp. Cßn c¸c c«ng nghÖ kh¸c ®ang ë giai ®o¹n thÝ nghiÖm hoÆc Pilot. S¶n
l−îng s¾t xèp cña thÕ giíi trong giai ®o¹n 2001-2010 ®−îc ghi trong b¶ng I.1.
Hµng n¨m trªn ThÕ giíi ®· t¹o ra mét nguån s¾t thÐp phÕ t−¬ng ®èi lín.
§©y lµ nguyªn liÖu quan träng cho s¶n xuÊt thÐp (chiÕm kho¶ng 35-40%).
ViÖc sö dông s¾t thÐp phÕ mang l¹i hiÖu qu¶ cao, b¶o vÖ m«i tr−êng vµ tiÕt
kiÖm nguån quÆng s¾t ( lµ kho¸ng s¶n kh«ng t¸i t¹o ®−îc). S¶n l−îng s¾t thÐp
phÕ cña ThÕ giíi trong giai ®o¹n 2001 - 2010 ®−îc nªu trong b¶ng I.1.
I.1.2. Kh¸i qu¸t vÒ s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y
luyÖn gang thuéc C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn (TISCO):
Khu Liªn hîp Gang ThÐp Th¸i Nguyªn lµ Khu liªn hîp ®Çu tiªn vµ duy
nhÊt cña ViÖt Nam do Trung Quèc gióp ®ì x©y dùng tõ n¨m 1959, ®Õn ngµy
29/11/1963 mÎ gang ®Çu tiªn ®−îc s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ Lß cao ®· ra ®êi.
Theo thiÕt kÕ ban ®Çu cña Trung Quèc, Khu Liªn hîp Gang thÐp Th¸i Nguyªn
cã c«ng suÊt 100.000 tÊn/n¨m. N¨m 1975, Nhµ m¸y luyÖn c¸n thÐp Gia sµng
do CHDC §øc gióp ®ì ®· ®i vµo s¶n xuÊt víi c«ng suÊt 50.000 tÊn/n¨m.
Tõ 1976 ®Õn 1985 ngµnh ThÐp ViÖt Nam gÆp nhiÒu khã kh¨n do nÒn kinh
tÕ bÞ cña ViÖt Nam vµ ThÕ giíi khñng ho¶ng. V× vËy, ngµnh thÐp kh«ng ph¸t
triÓn ®−îc vµ chØ duy tr× s¶n l−îng ë møc 40.000 - 85.000 tÊn/n¨m.
7
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
Tõ 1990 trë ®i, thùc hiÖn chñ tr−¬ng ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n−íc,
ngµnh ThÐp ViÖt Nam b¾t ®Çu t¨ng tr−ëng vµ khëi s¾c. N¨m 1990, Tæng C«ng
ty ThÐp ViÖt Nam (Bé C«ng nghiÖp nÆng) ®−îc thµnh lËp, thèng nhÊt qu¶n lý
s¶n xuÊt thÐp trong ph¹m vi c¶ n−íc. Tõ ®©y b¾t ®Çu mét thêi kú ph¸t triÓn s«i
®éng víi nhiÒu Dù ¸n ®Çu t− chiÒu s©u vµ dù ¸n liªn doanh víi n−íc ngoµi. C¸c
ngµnh c¬ khÝ, x©y dùng, quèc phßng vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c còng tham
gia s¶n xuÊt thÐp. S¶n l−îng thÐp c¸n n¨m 1995 ®· ®¹t 450.000 tÊn t¨ng gÊp 4
lÇn n¨m 1990.
Th¸ng 4 n¨m 1995, Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ®−îc thµnh lËp theo m«
h×nh Tæng c«ng ty Nhµ n−íc (Tæng C«ng ty 91) trªn c¬ së hîp nhÊt Tæng C«ng
ty ThÐp ViÖt Nam (Bé C«ng nghiÖp nÆng) vµ Tæng c«ng ty Kim khÝ thuéc Bé
Th−¬ng m¹i. Tõ ®©y ngµnh ThÐp ph¸t triÓn rÊt m¹nh, giai ®o¹n 1996-2000 cã
tèc ®é t¨ng tr−ëng kh¸ cao trªn 20%/n¨m, cã nhiÒu dù ¸n ®Çu t− chiÒu s©u vµ
®Çu t− míi (13 dù ¸n liªn doanh víi n−íc ngoµi, trong ®ã cã 12 dù ¸n c¸n thÐp
vµ gia c«ng chÕ biÕn sau c¸n). S¶n l−îng thÐp c¸n ®¹t 1,5 triÖu tÊn/n¨m, gÊp 3
lÇn s¶n l−îng n¨m 1995 vµ gÊp 14 lÇn s¶n l−îng 1990.
Tõ n¨m 2001 trë l¹i ®©y, mét lo¹t nhµ m¸y luyÖn vµ c¸n thÐp víi c«ng suÊt
200.000 ÷ 600.000 tÊn/n¨m cña c¸c ngµnh x©y dùng, quèc phßng, t− nh©n vµ
c¸c c«ng ty 100% vèn n−íc ngoµi ®· ®−îc x©y dùng n©ng tæng c«ng suÊt thiÕt
kÕ c¸c nhµ m¸y c¸n thÐp tíi 4,4 triÖu tÊn/n¨m. S¶n l−îng thÐp c¸n ®Õn nay ®·
®¹t trªn 3, 5 triÖu tÊn/n¨m.
S¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña ViÖt Nam b¾t ®Çu tõ n¨m 1963
t¹i Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn (TISCO) víi sù
gióp ®ì cña Trung Quèc theo s¬ ®å c«ng nghÖ nªu ë h×nh I.3.
Than cèc
QuÆng
QuÆng
Qu¨czÝt
Sµng lo¹i cì h¹t nhá
Thiªu kÕt
§¸ v«i
§«l«mÝt
Phèi liÖu lß cao
Giã nãng
Läc Bôi
Lß cao
Bôi lß cao
Lß giã nãng
Gang lß cao
Lµm giµu oxy
Gang láng
XØ kh«
Thiªu kÕt
Giã l¹nh
Gang thái
XØ h¹t
KhÝ than s¹ch
XØ lß cao
H×nh I.3. S¬ ®å c«ng nghÖ s¶n xuÊt gang Lß cao cña NM LuyÖn gang (TISCO).
8
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
KÕt qu¶ s¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn gang
thuéc C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn (TISCO) tõ 1963 - 2006:
- Tõ 1963 – 2000: S¶n xuÊt gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña ViÖt Nam ®·
b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 1963 t¹i Th¸i Nguyªn do Trung Quèc gióp víi 3 lß cao,
mçi lß dung tÝch 100 m3. Tr¶i qua nhiÒu biÕn ®éng do chiÕn tranh vµ nhiÒu lý
do kh¸c, cã thêi kú chØ ch¹y cÇm chõng 1 lß cao.
- Tõ 2001 – 2004: §−îc sù gióp ®ì cña ChÝnh phñ Trung Quèc, ®· thùc
hiÖn Dù ¸n c¶i t¹o vµ më réng C«ng ty gang ThÐp Th¸i Nguyªn (Dù ¸n hiÖn cã
giai ®o¹n I). KÕt qu¶ ®· c¶i t¹o Lß cao sè 3 cã thÓ tÝch 120 m3. Nh− vËy, cã 2
lß cao (1x100 m3 vµ 1x120 m3) ho¹t ®éng víi c«ng suÊt 250.000 tÊn gang/n¨m.
- Tõ 2005 – 2008: §· vµ ®ang triÓn khai Dù ¸n c¶i t¹o vµ më réng C«ng ty
gang ThÐp Th¸i Nguyªn (Dù ¸n c¶i t¹o giai ®o¹n II). SÏ l¾p míi Lß cao cã thÓ
tÝch 550 m3. KÕt thóc dù ¸n tæng c«ng suÊt gang láng cña TISCO c¶ hai giai
®o¹n (I+II) sÏ ®¹t ®−îc 750.000 tÊn/n¨m.
S¶n l−îng gang tõ n¨m 1964 – 2006 ®−îc nªu trong b¶ng I.2.
B¶ng I.2 : S¶n l−îng gang tõ n¨m 1964-2006 (Nguån VNSteel)
§¬n vÞ: tÊn
N¨m
S¶n l−îng
N¨m
S¶n l−îng
1964
53.813
1990
6.355
1965
121.691
1992
2.638
1966
123.182
1994
32.935
1970
23.526
1996
34.483
1972
41.494
1998
30.864
1974
97.266
2000
47.091
1976
133.171
2001
48.213
1978
104.964
2002
97.769
1980
25.258
2003
197.000
1982
20.888
2004
185.000
1984
32.428
2005
200.000
1986
21.966
2006
275.000
1988
15.564 Dù kiÕn 2008
9
350.000
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
I.2. Yªu cÇu chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt gang theo c«ng
nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi vµ cña ViÖt Nam:
I.2.1. Yªu cÇu chÊt l−îng quÆng s¾t vµ than Cèc cho s¶n xuÊt gang theo
c«ng nghÖ Lß cao cña ThÕ giíi:
I.2.1.1. Yªu cÇu chÊt l−îng quÆng s¾t:
Nh− ®· tr×nh bµy ë trªn nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt gang theo c«ng
nghÖ Lß cao lµ quÆng s¾t. ChÊt l−îng quÆng s¾t ®−îc ®¸nh gi¸ th«ng qua 4 tiªu
chÝ c¬ b¶n sau ®©y:
Tiªu chÝ 1 lµ "Thµnh phÇn ho¸ häc":
- Hµm l−îng s¾t (Fe) : §Ó luyÖn 1 tÊn gang trong lß cao chØ cÇn kho¶ng
1,47 tÊn quÆng cã 68% Fe, nh−ng nÕu quÆng s¾t chØ cã 25% Fe ph¶i cÇn ®Õn 4
tÊn quÆng. QuÆng s¾t cã hµm l−îng Fe cµng cao cµng tèt, giíi h¹n Fe thÊp nhÊt
®Ó sö dông cho Lß cao tuú thuéc vµo nguån quÆng (chÊt l−îng vµ tr÷ l−îng),
®iÒu kiÖn khai th¸c vµ tuyÓn vµ hiÖu qu¶ nÊu luyÖn cña tõng n−íc.
- §Êt chay trong quÆng còng lµ yÕu tè chñ yÕu quyÕt ®Þnh chÊt l−îng cña
quÆng. QuÆng cã chøa SiO2 vµ Al2O3 qu¸ cao dÉn ®Õn tiªu tèn nhiªn liÖu vµ
trî dung dÉn ®Õn t¨ng gi¸ thµnh s¶n xuÊt gang. Yªu cÇu ®Êt chay trong quÆng
ph¶i cã tÝnh tù ch¶y cao.
- Hµm l−îng c¸c t¹p chÊt kh¸c (S, P, As, Pb, Mn, Ti, Cr, Ni. V, Zn…)
trong quÆng cµng thÊp cµng tèt. V× c¸c lý do sau ®©y:
+) L−u huúnh (S) trong quÆng ë d¹ng FeS2, CaSO4, BaSO4 ... Khi luyÖn gang
trong lß cao S sÏ ph©n bè vµo xØ, khÝ vµ gang. Khi luyÖn thÐp, mét phÇn S l¹i
chuyÓn vµo thÐp g©y nªn "bë nãng" lµm gi¶m c¬ tÝnh vµ c¸c tÝnh chÊt hãa lý
kh¸c cña thÐp.
+) Phèt pho (P) trong quÆng ë d¹ng Ca5(Fe, Cl)(PO4)3 vµ Fe3(PO4)28 H2O.
Trong lß cao, P ®−îc hoµn nguyªn hoµn toµn vµ chuyÓn vµo gang lµm cho gang
vµ thÐp bÞ "bë nguéi" vµ gi¶m c¬ tÝnh cña chóng.
+) Asen (As) trong quÆng ë d¹ng As2O5, As2O3 .. Trong lß cao As dÔ hoµn
nguyªn vµ chuyÓn hoµn toµn vµo gang. As lµm gi¶m c¬ tÝnh vµ tÝnh hµn cña
gang vµ thÐp.
+) Ch× (Pb) trong quÆng th−êng gÆp ë d¹ng PbS, PbCO3 .. Sau khi hoµn nguyªn
Pb kh«ng hoµ tan vµo gang do tû träng lín h¬n nªn l¾ng xuèng ®¸y lß, thÊm
vµo c¸c khe hë g©y ph¸ ho¹i ®¸y lß. MÆt kh¸c, khi s«i (1550oC) mét phÇn Pb
bèc h¬i l¾ng ®äng l¹i ë c¸c hép n−íc lµm nguéi, mét phÇn tho¸t ra khái lß g©y
¶nh h−ëng xÊu ®Õn m«i tr−êng xung quanh.
+) Mangan (Mn) trong quÆng s¾t ë d¹ng MnO2, Mn2O3, Mn3O4. Trong lß cao
Mn ®−îc hoµn nguyªn vµ chñ yÕu lÉn vµo gang. Mn lµm t¨ng ®é bÒn, ®é cøng,
®é mµi mßn vµ ®é va ®Ëp cña thÐp. Nh−ng nÕu hµm l−îng Mn trong gang cao
sÏ g©y ra khã kh¨n cho luyÖn thÐp. V× vËy quÆng s¾t ®−îc qui ®Þnh chÆt chÏ vÒ
tû lÖ Mn/Fe ≤ 1,5% nÕu tû lÖ nµy v−ît qu¸ qui ®Þnh b¾t buéc ph¶i tÝnh to¸n
phèi liÖu quÆng hoÆc ph¶i luyÖn nh÷ng m¸c gang thÐp thÝch hîp.
10
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
+) Titan (Ti) trong quÆng chñ yÕu ë d¹ng TiO, Ti2O3, Ti3O5, TiO2. Trong lß cao
mét phÇn nhá Ti ®−îc hoµn nguyªn vµo gang, cßn l¹i vµo xØ lµm xØ sÖt. Titan
lµm t¨ng tÝnh chèng mµi mßn, tÝnh chÞu nãng vµ ®é bÒn c¬ häc cña thÐp. Hµm
l−îng Ti trong quÆng s¾t th−êng qui ®Þnh Ti ≤ 0,3%.
+) Cr«m (Cr) trong quÆng th−êng ë d¹ng FeCr2O4. Trong lß cao Cr ®−îc hoµn
nguyªn vµo gang. Cr lµm t¨ng kh¶ n¨ng chÞu ¨n mßn ho¸ häc cña gang thÐp.
Nh−ng xØ chøa nhiÒu « xÝt Cr«m dÔ bÞ sÖt vµ gang chøa nhiÒu Cr (≥ 0,2%) sÏ
khã gia c«ng. Do vËy hµm l−îng Cr trong quÆng th−êng lÊy ≤ 0,3%.
+) Niken (Ni) trong quÆng th−êng ë d¹ng (Ni, Mg) SiO3.2H2O. Trong lß cao Ni
rÊt dÔ hoµn nguyªn lµ nguyªn tè quÝ cã kh¶ n¨ng n©ng cao hÇu hÕt c¸c tÝnh
chÊt cña thÐp, ®Æc biÖt tÝnh chÞu ¨n mßn ho¸ häc vµ tÝnh chÞu nãng.
+) Vanadi (V) trong quÆng cã ë d¹ng VO, V2O3, V3O5, V4O7, V5O9, V6O11,
V7O13, VO2. Trong lß cao V ®−îc hoµn nguyªn vµ hÇu hÕt ®−îc chuyÓn vµo
gang, V lµ nguyªn tè hîp kim quÝ.
+) KÏm (Zn) trong quÆng th−êng ë d¹ng hîp chÊt víi ¤xy vµ L−u
huúnh. KÏm cao sÏ ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng cña Lß cao v×: nhiÖt ®é s«i cña
KÏm thÊp (905oC) vµ Zn tuy kh«ng chuyÓn vµo gang mµ ®· bay h¬i lªn phÝa
trªn ®Ønh lß vµ t¹o thµnh b−íu lµm c¶n trë chu tr×nh l−u th«ng khÝ bªn trong lß
vµ ph¸ vì sù c©n b»ng nhiÖt khi mét phÇn b−íu r¬i xuèng. V× thÕ mµ rÊt nhiÒu
n−íc ®· ph¶i h¹n chÕ sö dông quÆng s¾t cã hµm l−îng KÏm cao ®èi víi Lß cao.
Tiªu chÝ thø 2 lµ “TÝnh æn ®Þnh vÒ thµnh phÇn ho¸ häc cña quÆng”:
QuÆng s¾t ®−a vµo lß luyÖn ®ßi hái thµnh phÇn hãa häc ph¶i æn ®Þnh ®Ó
qu¸ tr×nh vËn hµnh lß thuËn lîi vµ ®¶m b¶o chÊt l−îng còng nh− n¨ng suÊt lß.
Trong thùc tÕ thµnh phÇn ho¸ häc cña quÆng s¾t kh«ng æn ®Þnh, do vËy c«ng
t¸c chuÈn bÞ liÖu lµ hÕt søc cÇn thiÕt. BiÖn ph¸p trung hoµ quÆng vµ tÝnh to¸n
phèi liÖu ph¶i ®¶m b¶o tû lÖ Mn/Fe, P/Fe thÝch hîp vµ hµm l−îng Fe, SiO2,
Al2O3 ... kh«ng ®−îc giao ®éng qu¸ ± 0,5%.
Tiªu chÝ thø 3 lµ “TÝnh hoµn nguyªn cña quÆng”:
TÝnh hoµn nguyªn quyÕt ®Þnh suÊt tiªu hao nhiªn liÖu vµ n¨ng suÊt lß,
tÝnh hoµn nguyªn cña quÆng cµng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ khi luyÖn cµng lín.
TÝnh hoµn nguyªn cña quÆng phô thuéc vµo thµnh phÇn cÊu tróc kho¸ng chÊt
vµ ®é xèp cña quÆng.
Tiªu chÝ thø 4 lµ “NhiÖt ®é biÕn mÒm vµ kho¶ng biÕn mÒm”:
NhiÖt ®é biÕn mÒm vµ kho¶ng biÕn mÒm cña quÆng ¶nh h−ëng ®Õn ®é
th«ng khÝ, qu¸ tr×nh t¹o xØ vµ møc ®é hoµn nguyªn gi¸n tiÕp. TÝnh biÕn mÒm
phô thuéc vµo thµnh phÇn vµ cÊu tróc kho¸ng vËt cña quÆng. Ngoµi ra, ®é xèp,
tû träng...cña quÆng còng cã ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh luyÖn gang.
Trªn ThÕ giíi cã kho¶ng 95% sè l−îng quÆng s¾t ®−îc sö dông cho Lß
cao vµ yªu cÇu chÊt l−îng quÆng s¾t th−¬ng m¹i cña mét sè n−íc trªn ThÕ giíi
®−îc nªu trong b¶ng I.3 vµ b¶ng I.4.
11
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
B¶ng I.3- Yªu cÇu chÊt l−îng quÆng s¾t th−¬ng m¹i cña ThÕ giíi.
Lo¹i quÆng
Fe, %
SiO2, %
Al2O3,%
QuÆng c¸m
63
4,2
2,3
QuÆng Côc
65,1
3,2
1,4
B¶ng I.4- ChÊt l−îng quÆng s¾t s¾t th−¬ng phÈm cña mét sè n−íc
(vÒ hµm l−îng Fe vµ Zn).
Tªn n−íc
BRAXIN
óC
ÊN §é
NAM PHI
CHI L£
CANADA
Lo¹i QuÆng s¾t
A
B
C
D
A
B
C
D
E
F
A
B
C
A
B
C
A
B
A
Fe
65,78
68,33
64,58
67,75
62,31
64,07
63,77
63,34
62,96
58,59
66,38
65,27
64,79
65,17
65,63
64,41
62,61
65,55
66,34
Zn
0,004
0,003
0,002
0,001
0,005
0,002
0,002
0,004
0,007
0,001
0,003
0,001
0,002
0,003
0,004
0,002
0,002
0,001
0,002
Qua c¸c b¶ng trªn cho thÊy:
- Trªn ThÕ giíi, thÞ tr−êng chØ bu«n b¸n c¸c lo¹i quÆng s¾t víi hµm l−îng s¾t
kh¸ cao vµ c¸c chÊt cã h¹i rÊt thÊp, trong ®ã KÏm chØ cã tõ 0,001% - 0,004%.
- So víi quÆng th−¬ng phÈm cña nhiÒu n−íc nªu trong b¶ng I.4 th× hµm l−îng
KÏm trong quÆng s¾t Th¹ch Khª cña ViÖt Nam lµ 0,07% cao rÊt nhiÒu l©n.
I.2.1.2. Yªu cÇu chÊt l−îng than Cèc:
ChÊt l−îng than Cèc tïy thuéc vµo thµnh phÇn C¸c bon (Ccè ®Þnh) vµ yªu cÇu
hµm l−îng C¸c bon cµng cao cµng tèt (Ccè ®Þnh ≥ 80%). Ng−îc l¹i ®é tro (Ak)
trong Cèc cµng thÊp cµng tèt (th«ng th−êng Ak= 8 ÷13%). Tiªu chuÈn ph©n
lo¹i than Cèc nªu trong b¶ng I.6.
12
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
B¶ng I.6. Tiªu chuÈn ph©n lo¹i chÊt l−îng than Cèc cña ThÕ giíi:
Thµnh phÇn ho¸ häc(%)
Lo¹i
W
A
V
S
C−êng ®é
trèng quay(Kg)
I
<4
< 12
< 1,0
< 0,6
> 320
II
<4
12,1-13
1,2
0,61- 0,79
>300
III
<5
13,1-16
1,2
0,8-1,2
>280
I.2.2. Yªu cÇu chÊt l−îng nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt gang theo c«ng
nghÖ Lß cao cña Nhµ m¸y luyÖn gang thuéc TISCO tõ n¨m 2003-2006:
§Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh s¶n xuÊt vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ nguån nguyªn
liÖu cña ViÖt Nam, hµng n¨m TCTy ®· ban hµnh yªu cÇu chÊt l−îng quÆng s¾t,
than Cèc vµ nguyªn liÖu trî dung cho s¶n xuÊt gang cña Nhµ m¸y luyÖn gang
thuéc TISCO tõ 2003 – 2006 ®−îc nªu trong b¶ng I.6 ®Õn I.8.
B¶ng I.6- Yªu chÊt l−îng quÆng s¾t cña Nhµ m¸y LuyÖn gang TISCO.
Lo¹i quÆng Cì h¹t, mm
Manhetit
0-45
Limonit
0-45
Fe,%
63
52 - 54
MnO,%
4,6
4,3
SiO2,%
1,3
-
Al2O3,%
1,2
2,13
B¶ng I.7. Yªu cÇu chÊt l−îng than Cèc cña Nhµ m¸y LuyÖn gang TISCO.
C¸c chØ
tiªu
Gi¸ trÞ
W, %
V, %
Ccd, %
S,%
A,%
<5
<1-1,2
≥ 80
≤1
15 - 17
C−êng ®é
trèng quay
≥ 300
B¶ng I.8. Yªu cÇu chÊt l−îng nguyªn liÖu Trî dung cña NM LuyÖn gang.
C¸c chØ tiªu
MgO, %
1,8
17,8
Nguyªn liÖu
§¸ v«i
§«l«mit
CaO, %
≥ 51,36
≥ 31,20
13
Cì h¹t, mm
15 – 40
15 - 40
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
Ch−¬ng II - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt l−îng quÆng
s¾t, than Cèc vµ nguyªn liÖu trî dung cho s¶n xuÊt
gang theo c«ng nghÖ Lß cao cña C«ng ty gang thÐp
Th¸i Nguyªn (thuéc TCTy ThÐp ViÖt Nam).
II.1. §¸nh gi¸ thực trạng chÊt l−îng quÆng s¾t cña CTy GTTN (TISCO):
II.1.1. §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng nguån quÆng s¾t ViÖt Nam [6;7]:
(1) ViÖt Nam cã 216 má vµ ®iÓm má quÆng s¾t, trong ®ã cã 13 má tr÷
l−îng trªn 2 triÖu tÊn. Má Th¹ch Khª lín nhÊt cã tr÷ l−îng h¬n 544 triÖu tÊn vµ
má Quý Xa lín thø hai cã tr÷ l−îng kho¶ng 112,35 triÖu tÊn.
Tæng tr÷ l−îng th¨m dß vµ dù b¸o quÆng s¾t ViÖt Nam cã kho¶ng 1,2 tû
tÊn. Trong ®ã tæng tr÷ l−îng th¨m dß lµ 761,41 triÖu tÊn bao gåm:
+) Tr÷ l−îng cÊp A+B+C1 lµ:
568,18 triÖu tÊn;
+) Tr÷ l−îng cÊp C2 lµ:
193,23 triÖu tÊn;
Tr÷ l−îng cßn l¹i thuéc cÊp dù b¸o (cÊp P cã hµng tr¨m triÖu tÊn) víi hµm
l−îng s¾t thÊp chØ tõ 25%Fe - 40%Fe.
QuÆng s¾t ViÖt Nam gåm lo¹i quÆng ManhetÝt, Hematit, Limonit, Siderit
vµ Inmenhit, chñ yÕu lµ quÆng ManhetÝt (tr÷ l−îng cÊp A+B+C1+C2 lµ 593,47
triÖu tÊn) vµ quÆng LimonÝt (tr÷ l−îng cÊp A+B+C1+C2 lµ 167,93 triÖu tÊn).
Hµm l−îng s¾t thay ®æi lín tõ 23% Fe - 67% Fe. Mét sè má hµm l−îng
Mangan (Mn) kh¸ cao vµ hµm l−îng KÏm (Zn) rÊt cao so víi quÆng s¾t trªn
thÕ giíi. Trong qu¸ tr×nh lËp b¸o c¸o ®Þa chÊt hÇu hÕt c¸c má ch−a ®−îc lÊy
mÉu c«ng nghÖ ®Ó nghiªn cøu tÝnh kh¶ tuyÓn vµ kh¶ luyÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ.
(2) QuÆng s¾t ViÖt Nam cã ë vïng T©y B¾c, §«ng B¾c, B¾c Trung Bé,
Trung Trung Bé vµ Nam Trung Bé. Chñ yÕu tËp trung ë c¸c tØnh miÒn nói vïng
T©y B¾c vµ §«ng B¾c cña ViÖt Nam (nh− c¸c tØnh Th¸i Nguyªn, B¾c C¹n,
Tuyªn Quang, Cao B»ng, Lµo Cai, Hµ Giang vµ mét sè tØnh kh¸c). Vïng B¾c
Trung Bé sè má Ýt nh−ng tr÷ l−îng lín, má Th¹ch Khª chiÕm tíi 68% tæng tr÷
l−îng quÆng s¾t c¶ n−íc.
Trªn ph¹m vi tõng tØnh quÆng s¾t ph©n bè r¶i r¸c víi tr÷ l−îng nhá, ®iÒu
nµy kh«ng cho phÐp khai th¸c vµ chÕ biÕn tËp trung víi quy m« lín.
(3) Cã 6 má vµ vïng quÆng s¾t ®· ®−îc nghiªn cøu vµ tµi liÖu ®Þa chÊt ®ñ
c¬ së ®Ó lËp B¸o c¸o kh¶ thi khai th¸c (bao gåm má Th¹ch Khª tØnh Hµ TÜnh;
vïng má Tr¹i Cau vµ má TiÕn Bé tØnh Th¸i Nguyªn; má Ng−êm Ch¸ng vµ Nµ
Lòng tØnh Cao B»ng; má Quý Xa tØnh Lµo Cai). Cßn l¹i b¸o c¸o ®Þa chÊt cña
c¸c má kh¸c ®Òu ®−îc thùc hiÖn tõ nh÷ng n¨m 60 - 70 nªn ®é tin cËy thÊp, sai
lÖch gi÷a sè liÖu ®Þa chÊt víi thùc tÕ khai th¸c t¹i mét sè má lªn tíi hµng chôc
lÇn (nh− B¶n Chang, Bã N×nh cña Cao B»ng). Tr÷ l−îng quÆng s¾t ®· th¨m dß
phÇn lín chØ míi ë cÊp C1, C2 vµ dù b¸o (cÊp P). HÇu hÕt tµi liÖu ®Þa chÊt ch−a
®ñ c¬ së ph¸p lý ®Ó lËp B¸o c¸o kh¶ thi khai th¸c má.
14
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
(4) C¸c vïng quÆng th−êng ph©n bè t¹i c¸c vïng kÐm ph¸t triÓn, ®iÒu
kiÖn HTCS rÊt khã kh¨n, giao th«ng kh«ng thuËn lîi. §©y còng lµ yÕu tè bÊt
lîi cho ngµnh thÐp ViÖt Nam khi xem xÐt ®−a vµo sö dông. V× vËy, kh¶ n¨ng
khai th¸c vµ chÕ biÕn mét sè má quÆng phôc vô cho nhu cÇu cña ngµnh ThÐp bÞ
h¹n chÕ.
(5) So víi tiÒm n¨ng thÕ giíi, quÆng s¾t ViÖt Nam kh«ng nhiÒu, chÊt
l−îng kh«ng cao nªn kh«ng cã tÝnh c¹nh tranh so víi quÆng s¾t thÕ giíi. Do
vËy, ®Ó trung hoµ chÊt l−îng vµ ®¸p øng nhu cÇu sè l−îng, cÇn ph¶i tÝnh ®Õn
viÖc nhËp khÈu quÆng s¾t tõ Brazin, óc, Ên §é vµ c¸c n−íc kh¸c.
Nh÷ng nguyªn nh©n bÊt lîi nªu trªn ®· ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn viÖc
lËp quy ho¹ch khai th¸c quÆng s¾t vµ t¨ng ®é rñi ro khi ®Çu t− khai th¸c. Muèn
h¹n chÕ rñi ro c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù bá tiÒn ®Ó th¨m dß bæ sung nguån
quÆng s¾t nªn ®· lµm t¨ng chi phÝ ®Çu t− vµ gi¸ thµnh khai th¸c.
II.1.2. §¸nh gi¸ thực trạng khai th¸c, chế biến vµ chÊt l−îng quÆng s¾t
cña c¸c ®¬n vÞ thuéc TISCO:
a) T¹i tØnh Th¸i Nguyªn:
Trªn huyÖn §ång Hû cã c¸c má nhá vµ trung b×nh nh−: má Tr¹i Cau,
TiÕn Bé, Ho¸ Trung, T−¬ng Lai, Linh Nham, Hoan, Kú Phó, Na L−¬ng vµ §¹i
Khai. Tæng tr÷ l−îng quÆng s¾t c¸c má ë Th¸i Nguyªn kho¶ng 38,678 triªô tÊn
nªu trong b¶ng II-1. Trong ®ã c¸c khu quÆng s¾t cña má Tr¹i Cau ®· ®−a vµo
khai th¸c tõ n¨m 1964, c¸c má kh¸c ch−a khai th¸c.
B¶ng II-1. Tr÷ l−îng quÆng s¾t mét sè má thuéc tØnh Th¸i Nguyªn.
Sè
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tªn má
Tr¹i Cau (KT 1964)
TiÕn Bé
Ho¸ Trung
T−¬ng Lai
Linh Nham
Hoan
Kú Phó
Na L−¬ng
§¹i Khai
Tæng céng
Tr÷ l−îng theo
Tr÷ l−îng cßn l¹i
cã thÓ khai th¸c
b¸o c¸o ®Þa chÊt, tÊn
(®· xÐt yÕu tè gi¶m
QuÆng
QuÆng
Tæng sè
tr÷ l−îng), tÊn
gèc
Deluvi
5.050.000 4.830.000
9.880.000
2.375.000
19.370.000
2.920.000
22.290.000
11.732.000
720.000
432.000
1.732.000
1.040.000
876.000
526.000
590.000
1.070.000
695.000
500.000
1.020.000
660.000
38.678.000
17.460.000
Khi x¸c ®Þnh tr÷ l−îng cã kh¶ n¨ng khai th¸c (®Õn th¸ng 12/2006) cña
c¸c má quÆng s¾t cßn kho¶ng 17,46 triÖu tÊn nªu trong b¶ng II-1 ®· tÝnh ®Õn
c¸c yÕu tè sau ®©y:
- Sè l−îng quÆng s¾t ®· khai th¸c cña má Tr¹i Cau tõ n¨m 1964 ®Õn nay;
- §èi víi Má TiÕn Bé chØ tÝnh sè l−îng khai th¸c quÆng lo¹i I+II;
- Møc ®é gi¶m tr÷ l−îng kho¶ng 30% do sai sè cña b¸o c¸o ®Þa chÊt, tæn
thÊt khai th¸c vµ tuyÓn.
15
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
Hiện trên địa bàn Thái Nguyên chỉ có mỏ Trại Cau đang khai thác và chế biến
quặng sắt với quy mô công nghiệp. Mỏ sắt Trại Cau là đơn vị thành viên của thuộc
Công ty gang thép Thái Nguyên. Mỏ được Trung Quốc thiết kế và đưa vào hoạt động
từ năm 1963, công nghệ khai thác lộ thiên và tuyển rửa với công suất 350.000
tấn/năm. HiÖn má ®ang khai th¸c t¹i c¸c khu: Hµm Chim, Th¸c L¹c III, Nói D.
Công nghệ khai thác và tuyển của mỏ Trại Cau: Phương pháp khai thác
lộ thiên, chiều cao tầng H = 8 m, góc nghiêng tầng α = 650. Mở vỉa bằng máy
gạt C-100 và TZ-130, dùng máy khoan đập CZ-2OM để khoan nổ mìn. Xúc
bốc quặng bằng máy xúc gàu thuận (W-1001 và W-1002) dung tích gàu 1 m3 .
Vận tải quặng về xưởng tuyển bằng tàu điện ZL-14 và kết hợp với ôtô Kpaz
(tải trọng 12 tấn) để chở đất đá thải. Mới đây mỏ được trang bị thêm một số
máy xúc thuỷ lực gàu ngược của Hàn Quốc và của Mỹ với dung tích gàu là 1,5
m3. Tại xưởng tuyển, quặng được đập thô, đập nhỏ, sàng quay, sàng rung, rửa
và phân cấp xoắn để sản xuất tinh quặng có cỡ hạt từ (0 – 8)mm và (8-45) mm.
Giá thành khai thác và tuyển khoảng 165.000 đồng/tấn, vận chuyển về
đến Thái Nguyên bằng đường sắt với chi phí khoảng 10.000 đồng/tấn.
Bảng II-2. Sản lượng tinh quặng của mỏ sắt Trại Cau từ năm 1995 - 2006
TT
Thời gian (từ 1995 – 2005)
1
2
3
4
5
6
7
Sản lượng bình quân, T/năm
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001: - KT CN:
- KT thủ công:
2002: - KT CN:
- KT thủ công:
2003: - KT CN:
- KT thủ công:
2004
2005
2006
8
9
10
11
12
95.500 (M=90.500; L=5.000)
92.400 (M=54.280; L=38.120)
98.430 (M=32.520; L=65.910)
79.330 (M=79.330; L=0)
77.501 (M=13.775; L=63.726)
124.090 (M=30.388; L=93.702)
93.656 (M=26.786; L=66.870);
27.878 (M=5.351; L=22.527)
156.089 (M=156.089; L=0);
41.798 (M=36.048; L=5.750)
156.089 (M=156.089; L=0);
41.798 (M=36.048; L=5.750)
250.268 (M=199.651; L=50.617)
275.606 (M=248.313; L=27.293)
201.437 (M=188.315; L=13.122)
Ghi chú: M là viết tắt loại quặng Manhetít và L là viết tắt loại quặng Limonit.
ChÊt l−îng quÆng s¾t má Tr¹i Cau ®−îc nªu trong b¶ng II-3.
Hµm l−îng %
MnO
Al2O3
Lo¹i
quÆng s¾t
Fe
ManhetÝt (0-45mm)
62,22 – 63,01
2,09
1,2 – 1,96
1,3 – 2,13
LimonÝt (0-45mm)
53,79 – 56,2
3,9 – 4,3
2,13 - 2,46
3,2
16
SiO2
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
Nhận xét về thực trạng khai thác, chế biến, sử dụng và chất lượng
quặng sắt mỏ Trại Cau như sau:
- Công suất khai thác thấp hơn so với công suất thiết kế. Điều này có thể
lý giải bới các nguyên nhân:
+) Nhu cầu quặng sắt cho Lò cao của TISCO trong các năm qua chưa nhiều;
+) Do một giai đoạn dài (từ 1975 – 2000) Lò cao của TISCO không dùng
quặng thiêu kết dẫn đến tồn kho một lượng lớn quặng cám lớn (hiện tồn kho
khoảng 0,5 triệu tấn);
+) Việc đầu tư đổi mới công nghệ thiết bị trước năm 2000 ít được chú trọng.
- Mất cân đối trong việc khai thác và sử dụng các loại quặng sắt.
Thường tập trung khai thác và sử dụng quặng Manhetit. Giai đoạn 1995-2003
tỷ lệ khai thác quặng Manhetit/Limonit đạt khoảng 65%/35%. Điều này không
phù hợp với tỷ lệ trữ lượng của các loại quặng này ở Thái Nguyên.
- Chất lượng quặng sắt còn lại ở khu vực Thái Nguyên có xu thế giảm
dần theo chiều sâu khai thác. Lượng đất sét trong quặng sắt của các khu mỏ
Hàm Chim và Thác Lạc III có xu hướng tăng theo độ sâu.
- Thiết bị tuyển đã quá cũ (lắp đặt từ 1963 đến nay), lượng nước sử dụng
cho xưởng tuyển ngày càng hạn chế, áp lực vòi rửa đầu nguồn cấp quặng cho
xưởng tuyển không đủ mạnh. Tất cả nguyên nhân này dấn đến hiệu quả tuyển
không cao, lượng đất chay trong quặng tinh vẫn còn cao.
§Õn n¨m 2008 sÏ ®Çu t− khai th¸c má quÆng s¾t TiÕn Bé ®Ó cung cÊp cho Lß
cao cña TISCO (thuéc Dù ¸n c¶i t¹o giai ®o¹n II cña TISCO).
Má TiÕn Bé n»m c¸ch thµnh phè Th¸i Nguyªn 4,5 km vÒ phÝa §«ng B¾c. §©y
lµ má quÆng s¾t Limonit cã tr÷ l−îng 22.290.000 tÊn, chÊt l−îng quÆng ®−îc
nªu ë b¶ng II-4.
B¶ng II-4. ChÊt l−îng quÆng s¾t Limonit cña má TiÕn Bé.
Lo¹i
quÆng s¾t
Hµm l−îng %
Fe
QuÆng d¹ng côc 33,44 - 57,8
QuÆng mÒm
34,00 - 36,5
MnO
Pb
Zn
SiO2
2,98 - 4,8
0,228 - 0,016
0,016 - 0,118
6,2
4 - 8,8
0,030 - 0,260
0,016 - 0,120
Nh×n chung quÆng s¾t LimonÝt cña má TiÕn Bé cã chÊt l−îng thuéc lo¹i
trung b×nh, hµm l−îng s¾t thÊp, Al2O3=5,9 vµ hµm l−îng Mn cao, ®iÒu nµy sÏ
g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh luyÖn thÐp vµ kh¶ n¨ng sö dông.
b) Tại tỉnh Tuyên Quang:
Hiện có Công ty Sắt và Cán thép thuộc Cty gang thép Thái Nguyên
(TCTy Thép Việt Nam) đang khai thác tận thu quặng sắt mỏ Phúc Ninh thuộc
huyện Yên Sơn. Mỏ được TISCO thiết kế và đưa vào hoạt động từ năm 2000
17
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
với công suất 30.000 tấn/năm để cung cấp quặng sắt cho Lò cao của TISCO.
Trữ lượng mỏ không lớn (khoảng 500.000 tấn). Quặng sắt chủ yếu là
quặng Manhetit chất lượng khá tốt (hàm lượng Fe = 60%- 63%, Mn <1%).
Mỏ khai thác theo công nghệ lộ thiên, có khoan nổ mìn, xúc bằng máy
thuỷ lực gàu ngược dung tích gàu 1,3 m3, vận chuyển bằng ôtô Huyndai tải
trọng 18 tấn. Quặng sắt sau khi khai thác được đập nhỏ đạt cỡ hạt từ 0-45mm,
sàng phân loại và vận chuyển về CTy gang thép Thái Nguyên.
Giá thành khai thác và nghiền sàng vào khoảng 165.000 đồng/tấn, chi
phí vận chuyển bằng ôtô về đến Thái Nguyên khoảng trên 70.000 đồng/tấn.
c) Trên tỉnh Cao Bằng:
Có mỏ Ngườm Cháng do Công ty gang thép Thái Nguyên quản lý.
Má quÆng s¾t Ng−êm Ch¸ng thuéc x· D©n Chñ huyÖn Hoµ An. Theo
b¸o c¸o th¨m dß ®Þa chÊt n¨m 1962 tr÷ l−îng lµ 4.535.572 tÊn (trong ®ã Deluvi
cã 1.398.785 tÊn, quÆng gèc 3.136.787 tÊn). §Õn n¨m 2001 th¨m dß l¹i ®Ó lËp
b¸o c¸o NCKT tr÷ l−îng chØ cã 2.597.445 tÊn (gi¶m h¬n 40% so víi b¸o c¸o
th¨m dß n¨m 1962). Quặng sắt chủ yếu là quặng Manhetit chất lượng khá tốt
(hàm lượng trung bình Fe > 62%, Mn <1%).
Mỏ được thiết kế và đưa vào khai thác quy mô công nghiệp từ năm 2004 với
công suất 120.000 tấn/năm để cấp cho Lò cao của TISCO.
- Công nghệ khai thác lộ thiên. Chiều cao tầng H = 8 m, góc nghiêng tầng
α = 650. Mở vỉa bằng máy gạt C-100 và T-180, dùng máy khoan đập KZ-2O
để khoan nổ mìn. Xúc bốc quặng bằng máy xúc thuỷ lực gàu ngược CAT
325C và CAT 924 Gz (của Mỹ) với dung tích gàu là 1,5 m3. Vận tải quặng từ
khai trường về xưởng tuyển và chở đất đá thải bằng ôtô Huyndai HD270 (loại
18 tấn) và ISUZU.
- Công nghệ tuyển rửa. Tại xưởng tuyển, quặng sắt được rửa, đập thô,
đập nhỏ, sàng quay và rung, rửa tiếp và chuyển qua phân cấp xoắn để sản xuất
tinh quặng có cỡ hạt từ 0 - 50 mm.
Giá thành khai thác và tuyển bình quân là 150.000đ/tấn, chi phí vận
chuyển về Thái Nguyên bằng ôtô là 180.000 đồng/tấn.
II.2. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt l−îng than mì luyÖn cèc cña TISCO:
II.2.1. §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng nguån than mì ®Ó luyÖn Cèc cña ViÖt Nam:
II.2.1.1. TiÒm n¨ng nguån than mì ®Ó luyÖn Cèc cña tØnh Th¸i Nguyªn:
Trªn ®Þa bµn tØnh Th¸i Nguyªn than mì cã hai khu Nam Lµng CÈm vµ
khu B¾c Lµng CÈm (nay gäi lµ má PhÊn MÔ). Khu Nam Lµng CÈm ®· khai
th¸c hÇm lß tõ thêi Ph¸p thuéc ®−îc mét thêi gia vµ sau ®ã ®· dõng l¹i. Tõ n¨m
1963 - 1965 §oµn ®Þa chÊt 12 ®· th¨m dß s¬ bé vµ tõ 1965 - 1971 th¨m dß tû
mØ. Tæng tr÷ l−îng than mì cña hai khu lµ 6.835.900 tÊn. Trong ®ã tr÷ l−îng
khu Nam Lµng CÈm lµ 3.233.200 tÊn (CÊp B lµ 669.500 tÊn, cÊp C1+2 lµ
18
Đề tài “Nghiªn cứu giải ph¸p trung hoà và ổn định nguyªn liệu cho sản xuất gang bằng Lß cao”
2.563.700 tÊn), tr÷ l−îng khu B¾c Lµng CÈm lµ 3.602.700 tÊn (cÊp A lµ
1.129.700 tÊn, cÊp B lµ 996.300 tÊn vµ cÊp C1 lµ 1.476.700 tÊn) [3;4;5].
Tõ n¨m 1986 - 1990 th¨m dß bæ sung víi m¹ng l−íi th¨m dß 50 x 50 m
vµ 60 x 30 m. KÕt qu¶ x¸c ®Þnh tr÷ l−îng chØ cßn 5.010.000 tÊn vµ ®¸nh gi¸
®iÒu kiÖn ®Þa chÊt vµ ®Þa chÊt thñy v¨n cña má rÊt phøc t¹p.
HiÖn nay má hÇm lß Lµng CÈm má vµ má lé thiªn PhÊn MÔ (khu B¾c
Lµng CÈm) ®Òu thuéc CTy gang thÐp Th¸i Nguyªn (TCTy ThÐp ViÖt Nam)
®ang khai th¸c than mì cho Nhµ m¸y Cèc ho¸ ®Ó s¶n xuÊt Cèc luyÖn kim.
a) Má than hÇm lß Lµng CÈm (khu Nam lµng CÈm) n»m trªn ®Þa bµn
x· Hµ Th−îng vµ x· Phôc Linh, huyÖn §¹i Tõ, tØnh Th¸i Nguyªn. Tr÷ l−îng
than mì huy ®éng khai th¸c cã kho¶ng 2.373.780 tÊn cÊp B+C1+C2, trong ®ã
khu Lµng CÈm lµ 1.639.780 tÊn vµ C¸nh Ch×m lµ 734.000 tÊn.
ChÊt l−îng than mì chñ yÕu lµ lo¹i II ®é tro Ak ≥ 17%. Toµn khu má cã 3 vØa:
VØa 1 cã chiÒu dµy vØa tõ 0,69 - 12,93m, trung b×nh 4,8m; VØa 2 c¸ch vØa 1
kho¶ng 60 m, chiÒu dµy tõ 0,75 ®Õn 10,94 m duy tr× kh«ng liªn tôc, chÊt l−îng
than kÐm; VØa 3 c¸ch vØa 2 kho¶ng 30 m.
b) Má than lé thiªn PhÊn MÔ (khu B¾c Lµng CÈm) thuéc x· Giang
Tiªn, huyÖn Phó L−¬ng tØnh Th¸i Nguyªn. Tr÷ l−îng má lµ 3.602.700 tÊn. Tr÷
l−îng cÊp (A+B) cña ph©n VØa Gi÷a chiÕm 39,6-97,8%, chÊt l−îng than kh¸ tèt
(®é tro Ak = 12,69%). ChÊt l−îng than ph©n theo 3 ph©n vØa (ph©n vØa d−íi
chiÒu dµy 1,6 - 6,64 m vµ 0,26-4,75m; ph©n vØa gi÷a: 15-30 m; ph©n vØa trªn
d¹ng thÊu kÝnh dµy 0-12,85 m) ®−îc nªu trong b¶ng II.5.
B¶ng II.5- ChÊt l−îng than c¸c ph©n vØa cña má PhÊn MÔ (khu B¾c Lµng CÈm)
Ph©n vØa
trªn
Wpt
(%)
0,82-1,96
1,41 (19)
Ak
(%)
4,72-20,43
10,64 (20)
Vch
(%)
11,47-26,09
23,11 (18)
Sch
(%)
0,3-1,28
0,82 (14)
Pch
(%)
0,006-0,32
0,0185 (14)
Qch
(kcal/kg)
8260-8672
8526 (15)
Ph©n vØa
gi÷a
0,47-3,48
1,41 (16)
3,11-38,10
11,46 (17)
9,25-26,38
22,07 (16)
0,11-4,29
1,25 (15)
0,0012-0,065
0,002 (16)
8161-8849
8626 (14)
Ph©n vØa
d−íi
0,6-2,67
1,53 (18)
10,58-37,37
22,0 (20)
18,23-20,43
19,12 (16)
0,17-2,61
1,39 (16)
0,0008-0,002
0,0014 (15)
8166-8695
8501 (16)
Trung
b×nh
0,47-3,48
1,42
3,11-38,10
12,69
9,25-26,38
22,14
0,11-4,29
1,2
0,0008-0,32
0,0019
8161-8849
8580
Ph©n vØa
Chó thÝch: Sè trong ngoÆc lµ sè mÉu ®· ®−îc ph©n tÝch.
II.2.1.2. TiÒm n¨ng nguån than mì ®Ó luyÖn Cèc cña vïng T©y B¾c:
Than mì vïng T©y B¾c chÊt l−îng thÊp (®é tro lín vµ L−u huúnh cao),
tæng tr÷ l−îng kho¶ng 6.773.000 tÊn tËp trung vµo 3 khu vùc chÝnh lµ:
- Vïng Lai Ch©u víi tæng tr÷ l−îng 1.250.000 tÊn, gåm c¸c má Thanh An,
Keo L«m, T×a M«ng...;
- Vïng S¬n La víi tæng tr÷ l−îng 3.100.000 tÊn, gåm c¸c má T« Pan, KeLay,
M−êng Lùm, Quúnh Nhai.
19
- Xem thêm -
.PDF 
66 
173 
114 
