Mô tả:
TRƯ NG
I H C TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯ NG HÀ N I
KHOA KHÍ TƯ NG TH Y VĂN
T
NGHIÊN C U ÁNH GIÁ TÌNH HÌNH H N HÁN,
THI U NƯ C TRÊN LƯU V C SÔNG MÃ VÀ
L
XU T CÁC GI I PHÁP PHÒNG TRÁNH THI T H I
DO H N HÁN, THI U NƯ C GÂY RA
Hà N i - 2016
TRƯ NG
I H C TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯ NG HÀ N I
KHOA KHÍ TƯ NG TH Y VĂN
T
SINH VIÊN: LƯU TH HÒA
L
NGHIÊN C U ÁNH GIÁ TÌNH HÌNH H N HÁN,
THI U NƯ C TRÊN LƯU V C SÔNG MÃ VÀ
L
XU T CÁC GI I PHÁP PHÒNG TRÁNH THI T H I
DO H N HÁN, THI U NƯ C GÂY RA
Chuyên ngành: Th y Văn
Mã ngành
: D440224
NGƯ I HƯ NG D N: 1. PGS.TS. HOÀNG NG C QUANG
2. ThS. LÊ TH THƯ NG
Hà N i - 2016
L I C M ƠN
Trư ng
i h c Tài nguyên và Môi trư ng Hà N i là môi trư ng h c t p, rèn
luy n ào t o các l p sinh viên tr thành nh ng c nhân, kĩ sư trong tương lai.
Cũng chính nơi ây, em nh n ư c s hư ng d n ch b o t n tình c a t t c các
Th y Cô
c bi t là Th y Cô trong khoa Khí tư ng – Th y văn, nh ng ngư i ã d y
d truy n
t ki n th c, t o m i i u ki n t t nh t cho em hoàn thành chương trình
h c trong 4 năm và có th hoàn thành t t
án t t nghi p này.
Em xin chân thành c m ơn các Th y, Cô.
c bi t, em xin bày t t m lòng
bi t ơn sâu s c t i PGS.TS. Hoàng Ng c Quang và ThS. Lê Th Thư ng gi ng viên
khoa Khí tư ng – Th y văn ã ch b o t n tình, là nh ng ngư i tr c ti p hư ng d n
em th c hi n
án trong su t th i gian qua.
Em xin g i l i c m ơn t i ThS. Phùng
c Chính và toàn th cán b Trung
tâm Nghiên c u Th y văn và Tài nguyên nư c – Vi n Khoa h c Khí tư ng Th y
văn và Bi n
hoàn thành
i khí h u, nh ng ngư i ã t o m i i u ki n giúp
án này m t cách t t nh t.
Cu i cùng, em xin g i l i c m ơn t i gia ình, b n bè
viên l p H2T khóa 2012 – 2016 ã t n tình trao
em r t nhi u
em có th
em hoàn thành
N i dung trong
c bi t là các b n sinh
i, óng góp ý ki n và
ng viên
án.
án không tránh kh i khuy t i m và h n ch v hi u bi t,
s li u và th i gian. Em r t mong nh n ư c nh ng nh n xét và óng góp quý báu
c a Th y, Cô giúp cho
án ư c hoàn thi n hơn. Em xin chân thành c m ơn.
Hà N i, tháng 6/2016
Sinh viên th c hi n
Lưu Th Hòa
M CL C
L I C M ƠN
M CL C
DANH M C B NG BI U
DANH M C HÌNH V
M
U ................................................................................................................ 1
CHƯƠNG I T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U H N HÁN, THI U
NƯ C ..................................................................................................................... 4
1.1 Khái ni m v h n hán thi u nư c. ...................................................................... 4
1.2. Các nghiên c u v h n hán thi u nư c trên th gi i .......................................... 5
1.3. Các nghiên c u v h n hán thi u nư c
Vi t Nam ........................................... 7
1.4 Các nghiên c u v h n hán thi u nư c
lưu v c sông Mã................................. 9
CHƯƠNG II
C I M
A LÝ T
NHIÊN KINH T - XÃ H I KHU V C
NGHIÊN C U ...................................................................................................... 11
2.1
c i m
2.1.1 V trí
2.1.2
2.2
2.2.1
a lý t nhiên .................................................................................. 11
a lý ................................................................................................... 11
a hình ........................................................................................................ 11
a ch t th như ng, th m ph th c v t .......................................................... 13
a ch t ........................................................................................................ 13
2.2.2 Th như ng .................................................................................................. 14
2.2.3 Th m ph th c v t ........................................................................................ 14
2.3
c i m m ng lư i sông ngòi ........................................................................ 15
2.4 M ng lư i tr m Khí tư ng – Th y văn ............................................................ 18
2.5
c i m khí h u, th y văn ............................................................................ 20
2.5.1
c i m khí h u .......................................................................................... 20
2.5.2
c i m th y văn ........................................................................................ 23
2.5.2.1 Dòng ch y.................................................................................................. 23
2.5.2.2 Phân ph i dòng ch y năm .......................................................................... 24
2.6
c i m kinh t - xã h i ................................................................................. 26
2.6.1 Dân s và phân b dân cư ............................................................................. 26
2.6.2
c i m kinh t ........................................................................................... 26
2.7 Hi n tr ng khai thác, s d ng tài nguyên nư c trên lưu v c sông Mã .............. 27
2.7.1 Hi n tr ng các công trình th y i n .............................................................. 27
2.7.2 Hi n tr ng h ch a,
p dâng........................................................................ 27
2.8 Tình hình h n hán, thi u nư c h lưu sông Mã. ............................................... 28
2.9 Các y u t
nh hư ng t i h n hán thi u nư c .................................................. 29
CHƯƠNG III. NGHIÊN C U, ÁNH GIÁ H N HÁN, THI U NƯ C ............. 33
KHU V C NGHIÊN C U ................................................................................... 33
3.1. Các ch s
ánh giá h n hán, thi u nư c ......................................................... 33
3.2 Phân vùng c p nư c tư i và l a ch n tr m tính toán h n hán thi u nư c ......... 35
3.3 Nghiên c u, ánh giá h n khí tư ng khu v c nghiên c u................................. 37
3.3.1. Cơ s s li u và l a ch n ch tiêu ánh giá .................................................. 37
3.3.2 Tính h n khí tư ng theo ch s chu n hóa lư ng mưa (SPI) .......................... 38
3.3.3 ánh giá tình hình h n khí tư ng theo ch s chu n hóa lư ng mưa (SPI) .... 42
3.4 Nghiên c u, ánh giá h n th y văn khu v c nghiên c u .................................. 43
3.4.1. Cơ s l a ch n s li u và ch tiêu ánh giá .................................................. 43
3.4.2 Tính h n th y văn theo ch s thi u h t dòng ch y ........................................ 43
3.4.3 ánh giá tình hình h n th y văn khu v c nghiên c u .................................... 49
3.4.5 Nh n xét ....................................................................................................... 50
3.5
nh hư ng gi i pháp gi m thi u h n hán, thi u nư c. .................................... 50
3.5.1 Bi n pháp công trình ..................................................................................... 51
3.5.2 Bi n pháp phi công trình ............................................................................... 51
K T LU N VÀ KI N NGH ............................................................................... 53
TÀI LI U THAM KH O ..................................................................................... 55
PH L C
DANH M C CH
VI T T T
ASEAN: Hi p h i các Qu c gia ông Nam Á
ESCAP: U ban kinh t xã h i châu Á Thái Bình Dương Liên Hi p Qu c
GDP: T ng s n ph m qu c n i
IPCC: y ban Liên chính ph v Bi n
WHO: T ch c Khí tư ng Th Gi i
Q : Quy t
nh
UBND: y ban nhân dân
PN: T chu n lư ng mưa
Kn : Ch s khô h n và khô h n tích lũy
SPI: Ch s chu n hóa lư ng mưa
PDSI: Ch s kh c nghi t c a h n hán
CMI: Ch s
m cây tr ng
RDI: Ch s ph c h i h n hán
SWSI: Ch s cung c p nư c m t
Kth : Ch s thi u h t dòng ch y
i Khí h u
DANH M C B NG BI U
B ng 2.1: Di n tích m t b ng theo
a gi i hành chính và theo d ng
a hình thu c
lưu v c sông Mã ( ơn v : ha) ................................................................................. 13
B ng 2.2:
c trưng hình thái m t s sông nhánh trong lưu v c sông Mã ............. 16
B ng 2.3: H th ng m ng lư i tr m Khí tư ng – Th y văn .................................. 18
B ng 2.4:
c trưng mưa năm ( ơn v : mm).......................................................... 21
B ng 2.5: Nhi t
trung bình năm t i m t s tr m khí tư ng (0C) ........................ 22
B ng 2.6: Dòng ch y năm trung bình nhi u năm
m t s nơi ............................... 24
B ng 2.7: T l lư ng nư c (%) các tháng mùa lũ (VI – IX) .................................. 25
B ng 2.8: T l lư ng nư c (%) các tháng mùa c n (XI – XII, I-IV) ...................... 25
B ng 2.9: Cơ c u kinh t (%) trên lưu v c sông Mã năm 2005 ............................. 26
B ng 3.1: Ch s chu n hóa lư ng mưa và phân lo i h n tương ng ...................... 34
B ng 3.2: Phân c p h n theo ch s thi u h t dòng ch y ........................................ 35
B ng 3.3: Lư ng mưa trung bình tháng tr m C m Th y (1996 – 2011) ................. 39
B ng 3.4: Ch s h n khí tư ng tr m C m Th y (1996 – 2011) ............................. 40
B ng 3.5: T ng s l n xu t hi n h n khí tư ng t i tr m C m Th y (1996 – 2011) . 40
B ng 3.6: T ng s l n xu t hi n h n khí tư ng t i tr m C a
t (1996 – 2011) .... 41
B ng 3.7: K t qu tính ch s thi u h t dòng ch y cho tr m C m Th y ................. 44
B ng 3.8: K t qu tính ch s thi u h t dòng ch y cho tr m C a
B ng 3.9: Phân c p m c
B ng 3.10: Phân c p m c
t..................... 46
h n tr m C m Th y theo ch s thi u h t dòng ch y .. 47
h n tr m C a
t theo ch s thi u h t dòng ch y ... 47
B ng 3.11: T n su t xu t hi n h n hán khu v c nghiên c u (1996-2011) .............. 48
DANH M C HÌNH V
Hình 1.1: Sơ
Hình 2.1: V trí
mô t m i quan h gi a các lo i h n hán ....................................... 4
a lý lưu v c sông Mã ................................................................ 11
Hình 2.2: B n
Hình 2.3:
a hình lưu v c sông Mã .......................................................... 12
a ch t lưu v c sông Mã ..................................................................... 13
Hình 2.4: B n
m ng lư i sông su i lưu v c sông Mã thu c a ph n t nh Thanh Hóa .. 15
Hình 3.1: Cách xác
Hình 3.2: Bàn
nh các
c trưng thi u h t dòng ch y ................................... 34
phân vùng tư i t nh Thanh Hóa.................................................. 37
Hình 3.3: Phương trình tương quan lư ng mưa gi a tr m C a
t và tr m Bái Thư ng ... 38
Hình 3.4: Xu th xu t hi n h n khí tư ng t i tr m C m Th y (1996 – 2011) ......... 42
Hình 3.5: Xu th xu t hi n h n khí tư ng t i tr m C a
t (1996 – 2011) ............ 42
Hình 3.6: ư ng t n su t dòng ch y trung bình mùa c n t i tr m C m Th y ........ 44
Hình 3.7: ư ng quá trình h n t i C m Th y (1998 – 1999) ................................. 49
- Xem thêm -