Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Néi dung
§Æt vÊn ®Ò
Ch¬ng I : C¬ së lý luËn vÒ tû gi¸ vµ tù do ho¸ tû gi¸
I . Kh¸i niÖm vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i
1.Kh¸i niÖm
2.C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn tû gi¸
3. Vai trß cña tû gi¸ trong nÒn kinh tÕ
II. ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i
III. Quan ®iÓm vÒ vÊn ®Ò tù do ho¸ tû gi¸
1.Kh¸i niÖm vÒ tù do ho¸ tû gi¸
2.¦u nhîc ®iÓm cña tû gi¸ tù do
Ch¬ng II : Qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ ë ViÖt Nam
I. Hoµn c¶nh chung
II. Thùc tr¹ng
III. §¸nh gi¸
Ch¬ng III :
Gi¶i ph¸p ®æi míi chÝnh s¸ch tû gi¸ ë ViÖt Nam
I. Nh÷ng bÊt lîi cña ViÖt Nam nÕu thùc hiÖn tù do ho¸ trong ®iÒu kiÖ
hiÖn nay.
II. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò tù do ho¸ tû gi¸
KÕt luËn
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
®Æt vÊn ®Ò
Tû gi¸ lµ mét biÕn sè kinh tÕ vÜ m« quan träng cã t¸c ®éng tíi nhiÒu mÆt
ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ . Nã ra ®êi tõ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng vµ quay trë
l¹i t¸c ®éng lªn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ c¸n c©n th¬ng m¹i c¸n c©n
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thanh to¸n cña mçi quèc gia. X©y dùng thµnh c«ng mét chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh
tû gi¸ thÝch hîp lµ mét vÊn ®Ò v« cïng khã kh¨n phøc t¹p. Nghiªn cøu vÊn ®Ò
nµy lµ mét ®Ò tµi mang tÝnh cÊp thiÕt trong thêi gian gÇn ®©y.
Gãp phÇn vµo nh÷ng nghiªn cøu, ph©n tÝch , trong bµi tiÓu luËn nµy em
còng xin ®îc tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ cña m×nh vÒ mét vÊn ®Ò ®a d¹ng,
phøc t¹p vµ còng v« cïng quan träng nµy th«ng qua ®Ò tµi : “ ChÝnh s¸ch tû
gi¸ hèi ®o¸i vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tù do ho¸ tû gi¸ ë ViÖt nam ” .
Bµi tiÓu luËn b¾t ®Çu tõ viÖc ph©n tÝch c¬ së lÝ luËn cña tû gi¸ ,c¬ chÕ x¸c
®Þnh, nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng vµ vai trß cña tû gi¸ ®èi víi nÒn kinh tÕ . Tõ ®ã
lµm s¸ng tá lªn tÇm quan träng cña chÝnh s¸ch tû gi¸ trong viÖc thùc hiÖn c¸c
môc tiªu kinh tÕ vÜ m« . Mét vÊn ®Ò còng ®îc coi träng tr×nh bµy lµ nh÷ng lÝ
luËn vÒ tù do ho¸ hay th¶ næi tû gi¸ . Xu thÕ toµn cÇu lµ tõng bíc th¶ næi tû
gi¸ ®Ó cho nã ®îc tù do x¸c ®Þnh trªn thÞ trêng theo quy luËt cung cÇu ngo¹i
hèi. Tù do ho¸ mang l¹i nhiÒu lîi thÕ vµ muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ th× c¸c
quèc gia kh«ng thÓ bá qua . Tuy nhiªn bÊt cø mét vÊn ®Ò nµo còng cã mÆt
tr¸i cña nã. Kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho viªc tù
do ho¸ tû gi¸ thµnh c«ng. §èi víi c¸c níc cã nÒn kinh tÕ míi chuyÓn ®æi cã
khuyÕn nghÞ lµ vÉn nªn duy tr× ë mét møc ®é t¬ng ®èi cao nh÷ng c«ng cô
qu¶n lý mang tÝnh hµnh chÝnh. Mét sù tù do ho¸ véi v· sÏ dÉn ®Õn nh÷ng tæn
th¬ng mµ nÒn t¶ng kinh tÕ vÜ m« cha ®ñ v÷ng ch¾c ®Ó cã thÓ chèng ®ì vµ kÕt
qu¶ lµ sù ch¹y trèn cña c¸c luång vèn .Tr×nh bµy bµi häc kinh nghiÖm cña
c¸c níc lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch .
Thùc tr¹ng ®iÒu hµnh tû gi¸ ë ViÖt Nam thêi gian qua lµ mét néi dung
quan träng . Kh¸i qu¸t c¶ mêi n¨m ®æi míi hÖ thèng tµi chÝnh trªn lÜnh vùc
tû gi¸ nh»m lµm s¸ng tá nh÷ng u nhîc ®iÓm ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng ®iÒu chØnh
thÝch hîp. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp ë ch¬ng cuèi nªu lªn mét vµi gîi
më cho vÊn ®Ò.
Víi kiÕn thøc cßn nhiÒu thiÕu sãt , c¬ së sè liÖu thèng kª kh«ng ®Çy ®ñ vµ
tÝnh phøc t¹p cña ®Ò tµi nªn trong bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái khiÕm khuyÕt rÊt
mong ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy gi¸o c« gi¸o vµ c¸c b¹n.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ch¬ng I
tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i
I Kh¸i niÖm vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i
1,Kh¸i niÖm : Khèi lîng th¬ng m¹i quèc tÕ ®· t¨ng lªn trong suèt bèn m¬i
n¨m qua lµm cho c¸c nÒn kinh tÕ ngµy cµng phô thuéc lÉn nhau.trong xu híng toµn cÇu ho¸ dÇn xo¸ nhoµ c¸c ®êng biªn giíi quèc gia vµ lµm cho c¸c
dßng t b¶n lu chuyÓn linh ho¹t h¬n.trong qu¸ tr×nh ®ã , mçi quèc gia ®Òu cè
g¾ng ®a ®ång néi tÖ cã thÓ chuyÓn ®æi vµ t×m kiÕm mét chÝnh s¸ch tû gi¸
thÝch hîp.
VËy tû gi¸ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn khi cã th¬ng m¹i quèc tÕ . Nã lµ møc gi¸ gi÷a
hai níc mµ t¹i ®ã hä trao ®æi víi nhau.
a, Tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa : lµ gi¸ c¶ cña mét ®ång tiÒn níc nµy tÝnh theo
®¬n vÞ tiÒn tÖ níc kh¸c.
HiÖn nay trªn thÕ giíi cã hai ph¬ng ph¸p niªm yÕt tû gi¸ lµ ph¬ng ph¸p trùc
tiÕp vµ ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp .
*Ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp : ký hiÖu e , lµ ph¬ng ph¸p biÓu hiÖn mét ®¬n vÞ néi tÖ
b»ng c¸c ®¬n vÞ ngo¹i tÖ .
VÝ dô: T¹i thÞ trêng hèi ®o¸i London yÕt gi¸ 1b¶ng Anh=1,6191 ®«la Mü
*Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp : ký hiÖu E , lµ ph¬ng ph¸p tû gi¸ hèi ®o¸i cña ®ång
ngo¹i tÖ .Nã chÝnh lµ gi¸ cña mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ tÝnh theo sè ®¬n vÞ néi tÖ.
VÝ dô : gi¸ cña ®«la Mü(USD) tÝnh theo ®ång ViÖt Nam(VND)
lµ14058VND/USD.§iÒu nµy nãi lªn r»ng 1USD cã gi¸ trÞ b»ng 14058 VND
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Theo th«ng lÖ quèc tÕ chØ cã ba lo¹i ®ång tiÒn m¹nh trªn thÕ giíi (®ång
b¶ng Anh , ®ång Euro, ®ång USD ) ®îc phÐp niªm yÕt gi¸ trùc tiÕp . Cã
nghÜa lµ trªn c¸c níc së t¹i ®îc phÐp c«ng bè tû gi¸ e.TÊt c¶ c¸c lo¹i tiÒn
kh¸c ngoµi ba ®ång tiÒn nªu trªn th× ph¶i niªm yÕt gi¸ gi¸n tiÕp . Cã nghÜa lµ
trªn ®Êt níc së t¹i kh«ng ®îc phÐp c«ng bè tû gi¸ e mµ ph¶i niªm yÕt gi¸
th«ng qua mét ®ång tiÒn m¹nh .
b.Tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ: lµ gi¸ t¬ng ®èi cña hµng ho¸ ë hai níc
C«ng thøc tÝnh tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ
e’ =e*P/P’
e’ : Tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ
e : Tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa
P : Møc gi¸ trong níc
P’ : Møc gi¸ níc ngoµi
NÕu xÐt cho mét hµng ho¸ cô thÓ th× P chÝnh lµ gi¸ hµng néi tÝnh b»ng néi tÖ
(gi¸ néi ®Þa ) cßn P’ chÝnh lµ gi¸ mÆt hµng cïng lo¹i ë níc ngoµi tÝnh theo gi¸
ngo¹i tÖ .
VÝ dô : gi¶ sö cã mét chiÕc ¸o s¬ mi ë ViÖt Nam víi gi¸
P=70000VND/chiÕc còng chiÕc ¸o ®ã s¶n suÊt t¹i Mü P’=20USD ,gi¶ sö
e=1/14000
Khi ®ã tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ b»ng e’=e*P/P’=1/14000*(70000/20)=1/4
§iÒu nµy nãi lªn r»ng mét chiÕc ¸o s¬ mi ViÖt Nam cã thÓ b»ng 1/4 chiÕc ¸o
s¬ mi bªn Mü . Do chÊt lîng mÉu m· nh nhau nªn hµng ViÖt Nam rÎ h¬n 1/4
hµng Mü . Do ®ã hµng ViÖt Nam cã søc c¹nh tranh h¬n hµng Mü , hµng ViÖt
Nam cã thÓ xuÊt khÈu sang Mü .
NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ cao , hµng ngo¹i t¬ng ®èi rÎ vµ hµng néi t¬ng
®èi ®¾t vµ ngîc l¹i
c. C¬ chÕ x¸c ®Þnh tû gi¸ : tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch tû gi¸ mçi quèc gia
c1, C¬ chÕ thÞ trêng : tû gi¸ còng lµ mét lo¹i gi¸ c¶, nã ®îc x¸c ®Þnh dùa
trªn c¸c lùc lîng cung cÇu néi ngo¹i tÖ trªn thÞ trêng ngo¹i hèi.
ThÞ trêng ngo¹i hèi lµ n¬i mua b¸n trao ®æi ®ång néi vµ ngo¹i tÖ.
- XuÊt hiÖn viÖc cung tiÒn cña níc A trªn thÞ trêng ngo¹i hèi so víi ®ång
tiÒn níc B khi ng¬× d©n níc A mua hµng nhËp khÈu tõ B hoÆc khi ngêi d©n níc A ®Çu t sang níc B .
§êng cung vÒ tiÒn cã ®é dèc d¬ng trong kh«ng gian hai chiÒu tû gi¸ vµ lîng
cung tiÒn
- XuÊt hiÖn vÒ cÇu tiÒn níc A trªn
Tû e
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thÞ trêng ngo¹i hèi khi ngêi níc
gi¸
S (VND)
B mua hµng xuÊt khÈu tõ níc A hoÆc
khi ngêi níc ngêi d©n níc B ®Çu
t sang níc A. §êng cÇu vÒ cã ®é
e*
dèc ©m trong kh«ng gian hai chiÒu tû
gi¸ vµ lîng tiÒn .
D (VND)
Sù c©n b»ng cung cÇu tiÒn ®¹t ®îc khi
hai ®êng nµy giao nhau vµ tû gi¸ c©n
Q*
Q(VND)
b»ng ®îc x¸c ®Þnh.
C2, C¬ chÕ hµnh chÝnh : ë nh÷ng níc theo ®uæi chÝnh s¸ch kiÒm chÕ tµi
chÝnh vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ nguån vèn thêng ®a ra mét møc tû gi¸ neo cè
®Þnh .Tû gi¸ nµy cã thÓ ®îc thay ®æi ®iÒu chØnh song kh«ng ph¶i do c¸c lùc lîng thÞ trêng quyÕt ®Þnh. Nã ®îc Ên ®Þnh l¹i khi c¸c nhµ qu¶n lý cÇn thÊy
ph¶i thay ®æi nã ®Ó phôc vô cho mét môc ®Ých nµo ®ã.
2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn tû gi¸
a.C¸c nh©n tè thuéc vÒ dµi h¹n :
*Møc gi¸ c¶ t¬ng ®èi : VÒ l©u dµi mét sù t¨ng lªn møc gi¸ cña mét níc (t¬ng ®èi so víi møc gi¸ níc kh¸c )lµm cho ®ång tiÒn níc ®ã gi¶m gi¸ vµ mét
sù gi¶m gi¸ xuèng cña møc gi¸ t¬ng ®èi lµm cho ®ång tiÒn níc ®ã t¨ng gi¸ .
*ThuÕ vµ C«-ta: §©y lµ hµng rµo ®èi víi hµng nhËp khÈu vµ b¶o hé hnµg
s¶n xuÊt trong níc . §iÒu nµy lµm t¨ng cÇu hµng néi vµ dÉn ®Õn viÖc t¨ng
gi¸ cña ®ång néi tÖ. ThuÕ quan vµ c«-ta vÒ l©u dµi lµm cho ®ång tiÒn cña mét
níc lªn gi¸. Tuy vËy mét quèc gia thùc hiÖn chÝnh s¸ch “bÕ quan to¶ c¶ng”
th× vÊn ®Ò tû gi¸ ®èi víi hä kh«ng cã nhiÒu ý nghÜa l¾m.
* ¦a thÝch hµng néi so víi hµng ngo¹i : Mét sù a thÝch hµng ngo¹i lµm t¨ng
cÇu vÒ ngo¹i tÖ khiÕn cho cung néi tÖ t¨ng dÞch chuyÓn vµ gi¸ ®ång néi tÖ
gi¶m xuèng .VÒ l©u dµi cÇu vÒ hµng xuÊt khÈu cña mét níc lµm cho ®ång
tiÒn cña níc ®ã t¨ng gi¸ trong khi c©ï vÒ hµng nhËp t¨ng lªn lµm cho ®ång
tiÒn níc ®ã t¨ng gi¸.
* N¨ng suÊt lao ®éng : N¨ng suÊt lao ®éng cao lµm gi¸ hµng cña mét níc rÎ
t¬ng ®èi so víi c¸c níc kh¸c . CÇu hµng xuÊt níc ®ã cao lªn kÐo theo sù t¨ng
gi¸ cña ®ång tiÒn níc ®ã. VÒ l©u dµi , do n¨ng su¸t lao ®éng cña mét níc
cao h¬n t¬ng ®èi so víi níc kh¸c , nªn ®ång tiÒn cña níc ®ã t¨ng gi¸.
*YÕu tè t©m lý còng ¶nh hëng ®Õn tû gi¸ : PhÇn lín c¸c níc ®ang ph¸t triÓn
®Òu ph¶i ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng “§«la ho¸” trong nÒn kinh tÕ.§ã lµ sù mÊt
niÒm tin vµo ®ång b¶n tÖ , ngêi d©n vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ g¨m gi÷ ®«la vµ
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
chØ tÝn nhiÖm ®ßng tiÒn nµy trong thanh to¸n trao ®æi . Do vËy cÇu USD rÊt
lín vµ gi¸ c¸c ®ång b¶n tÖ xuèng thÊp c¸c níc lu«n trong t×nh tr¹ng c¨ng
th¼ng vÒ dù tr÷ ngo¹i hèi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n .
*Tû lÖ l¹m ph¸t: NÕu tû lÖ l¹m ph¸t níc A cao h¬n tû lÖ l¹m ph¸t níc B,níc A
cÇn nhiÒu tiÒn h¬n ®Ó ®æi lÊy mét lîng tiÒn nhÊt ®Þnh cña níc B.
Gi¸ ®ång tiÒn níc A gi¶m xuèng .
* C¸n c©n th¬ng m¹i: Nã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu .XuÊt
khÈu lín tû gi¸ lªn gi¸
b,C¸c nh©n tè thuéc vÒ ng¾n h¹n
* L·i suÊt : L·i suÊt lµ mét biÕn sè kinh tÕ tæng hîp t¸c ®éng ®Õn nhiÒu chØ
tiªu kh¸c nhau trong ®ã tû gi¸ vµ l·i suÊt cã mèi quan hÖ hÕt søc chÆt chÏ víi
nhau. Trong mét níc nÕu l·i suÊt néi tÖ t¨ng trong khi l·i suÊt thÕ giíi æn
®Þnh sÏ lµm cho c¸c luång vèn quèc tÕ ®æ vµo nhiÒu v× møc l·i suÊt qu¸ hÊp
dÉn . Do vËy cÇu tiÒn níc nµy t¨ng lªn vµ tû gi¸ t¨ng theo .
* C¸n c©n thanh to¸n: C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ph¶n ¸nh møc cung- cÇu
vÒ ngo¹i tÖ trªn thÞ trêng ,do ®ã nã cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i .
Béi thu c¸n c©n thanh to¸n sÏ lµm cho tû gi¸ gi¶m vµ béi chi c¸n c©nthanh
to¸n sÏ lµm cho tû gi¸ t¨ng
3,Vai trß cña tû gi¸ trong nÒn kinh tÕ
Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét c«ng cô kinh tÕ vÜ m« chñ yÕu ®Ó ®iÒu tiÕt c¸n c©n
th¬ng m¹i quèc tÕ theo môc tiªu ®· ®Þnh tríc cña nhµ níc .Nã ra ®êi tõ ho¹t
®éng th¬ng m¹i quèc tÕ vµ quay trë l¹i t¸c ®éng thóc ®Èy ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng ph¸t triÓn.
Bëi v× tû gi¸ hèi ®o¸i cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ
t b¶n (vèn), gi¸ c¶ hµng ho¸ trong níc , do ®ã nã cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn
nÒn kinh tÕ quèc d©n cña mét níc. Khi tû gi¸ gi¶m , tøc gi¸ trÞ ®ång néi tÖ
gi¶m nªn gi¸ c¶ hµng ho¸ xuÊt khÈu tÝnh b»ng tiÒn níc ngoµi gi¶m , søc c¹nh
tranh cña hµng ho¸ ®ã trªn thÞ trêng thÕ giíi sÏ t¨ng lªn cã t¸c dông ®Èy
m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ .
§ång thêi víi viÖc tû gi¸ gi¶m lµm cho gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu t¨ng lªn dÉn
®Õn h¹n chÕ nhËp khÈu. Ngîc l¹i khi tû gi¸ t¨ng, nghÜa lµ gi¸ trÞ ®ång néi tÖ
t¨ng th× cã t¸c ®éng gi¶m xuÊt khÈu vµ t¨ng nhËp khÈu hµng ho¸.
Tû gi¸ thay ®æi còng cã t¸c ®éng ®iÒu tiÕt viÖc di chuyÓn t b¶n (vèn) tõ
quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c. ViÖc di chuyÓn t b¶n trªn thÕ giíi nh»m
môc ®Ých kiÕm lêi nhuËn vµ tr¸nh rñi ro. Do ®ã, nÕu tû gi¸ gi¶m trong trêng
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hîp ngêi ta dù ®o¸n tû gi¸ kh«ng tiÕp tôc gi¶m n÷a th× t b¶n nhËp khÈu sÏ
gia t¨ng vµ t b¶n xuÊt khÈu sÏ gi¶m .
Ngoµi c¸c nh©n tè kh¸c ,vËt gi¸ trong mét quèc gia cßn chÞu sù t¸c ®éng
cña tû gi¸ hèi ®o¸i . Khi tû gi¸ gi¶m ,gi¸ t liÖu s¶n xuÊt vµ t liÖu tiªu dïng
nhËp khÈu t¨ng lªn kÐo theo gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng trong níc cã liªn quan còng
t¨ng theo. §ång thêi do t¸c ®éng gi¶m nhËp khÈu nªn cÇu vÒ c¸c hµng ho¸
nhËp khÈu còng sÏ gia t¨ng,tÊt ®iÒu ®ã lµm cho gi¸ c¶ chung trong nÒn kinh
tÕ còng gia t¨ng. Ngîc l¹i , khi tû gi¸ t¨ng sÏ cã t¸c ®éng lµm cho møc gi¸
chung gi¶m.
II. ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i
Tû gi¸ nh ph©n tÝch trªn cã vai trß quan träng ®èi víi sù t¨ng trëng vµ æn
®Þnh cña nÒn kinh tÕ .
Do vËy, chÝnh s¸ch hèi ®o¸i cña bÊt kú mét quèc gia nµo còng ®Òu ®îc coi
nh mét trong nh÷ng bé phËn cÊu thµnh quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
quèc gia .Duy tr× , gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ vÜ m« lµ yªu cÇu cÊp
thiÕt ®Ó t¨ng trëng kinh tÕ lµ môc tiªu hµng ®Çu vµ tËp trung cña c¸c chÝnh
s¸ch kinh tÕ cña ChÝnh phñ, trong ®ã cã chÝnh s¸ch tû gi¸. Mét quèc gia
tuútheo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh vµ thêi ®iÓm sÏ x¸c ®Þnh cho m×nh mét chÝnh
s¸ch tû gi¸ thÝch hîp.
Trªn thÕ giíi hiÖn nay c¸c níc theo ®uæi c¸c c¸ch ®iÒu hµnh tû gi¸ kh¸c
nhau song rót l¹i ®Òu ®i theo c¸c xu híng hoÆc lµ chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh hoÆc
lµ chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi hoµn toµn hoÆc th¶ næi cã kiÓm so¸t.
HÖ thèng tû gi¸ th¶ næi hoµn toµn : Do cung cÇu trªn thÞ trêng ngo¹i hèi
quyÕt ®Þnh tû gi¸ .Kh«ng cã sù can thiÖp cña chÝnh phñ .
HÖ thèng tû gi¸ cè ®Þnh: ®ã lµ tû gi¸ do ng©n hµng trung ¬ng Ên ®Þnh ë mét
møc nµo ®Êy . Tû gi¸ cã cè ®Þnh thÓ cao h¬n hay thÊp h¬n tû gi¸ c©n b»ng
trªn thÞ trêng ngo¹i hèi §Ó gi÷ ®îc tû gi¸ ë møc cè ®Þnh ng©n hµng trung ¬ng ph¶i mua b¸n ngoai tÖ trªnthÞ trêng ngo¹i hèi .Vµ nh vËy , cung tiÒn tuét
khái tay sù kiÓm so¸t cña ng©n hµng trung ¬ng .Ng©n hµng trung ¬ng chØ cã
thÓ ®¹t ®îc mét trong hai môc tiªu :hoÆc gi÷ cho tû gi¸ cè ®Þnh hoÆc lµ kiÓm
so¸t ®îc møc cung tiÒn chø kh«ng thÓ ®ång thêi thùc hiÖn ®îc hai môc tiªu
®ã .
HÖ thèng tû gi¸ th¶ næi cã kiÓm so¸t : N»m gi÷a hai th¸i cùc trªn.Quan
®iÓm cña c¸c nhµ kinh tÕ trêng ph¸i chÝnh hiÖn ®¹i coi träng c¶ vai trß kinh tÕ
cña ChÝnh phñ vµ quy luËt “bµn tay v« h×nh”. Tû gi¸ ®îc h×nh thµnh trªn c¬
së thÞ trêng theoquy luËt cung cÇu , c¬ quan ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chØ
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
t¸c ®éng lªn tû gi¸ b»ng c¸c c«ng cô mang tÝnh thÞ trêng t¸c ®éng lªn thÞ trêng ngo¹i hèi
Nhng vÊn ®Ò dÆt ra lµ cÇn ph¶i x¸c ®Þnh chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i nµo: cè
®Þnh, th¶ næi hoµn toµn hay th¶ næi cã kiÓm so¸t. Mét cuéc tranh luËn vÒ
nh÷ng chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i ®· næ ra .ThÕ giíi ®· chuyÓn tõ chÕ ®é tû gi¸
cè ®Þnh , ®¬c thùc hiÖn tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi II ®Õn ®Çu n¨m 1973 ,
sang chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi , linh ho¹t thay ®æi hµng ngµy .Nhng vµo cuèi
nh÷ng n¨m 80 chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi hoµn toµn béc lé t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn
c¸c nÒn kinh tÕ vµ ngêi ta b¾t ®Çu nghÜ ®Õn mét chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi cã ®iÒu
tiÕt ,nh»m h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng cña chÕ ®é tû gi¸ linh ho¹t .HiÖn nay,c¸c
chÝnh phñ ®Òu muèn can thiÖp ®Ó h¹n chÕ nh÷ng biÕn ®éng m¹nh mÏ lªn
xuèng cña tû gi¸ ,mét mÆt lµ cÇn thiÕt ®Ó c©n b»ng cung cÇu trong thêi gian
ng¾n, nhng mÆt kh¸c l¹i g©y ra nh÷ng biÕn ®éng kh«ng mong muèncho gi¸
c¶ vµ ®Çu ra ë trong níc.
III.Quan ®iÓm vÊn ®Ò vÒ tù do ho¸ tû gi¸
1. Kh¸i niÖm tù do ho¸ tû gi¸
Tù do ho¸ tµi chÝnh lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu. Trong thÕ giíi hiÖn
®¹i kh«ng níc nµo cã thÓ ®øng bªn lÒ cña trµo lu quèc tÕ ho¸ . NÕu muèn mu
cÇu mét sù ph¸t triÓn c¸c níc ph¶i chuÈn bÞ thËt v÷ng ch¾c nh÷ng tiÒn ®Ò cho
viÖc héi nhËp. Tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ tù do ho¸ tµi chÝnh yªu cÇu c¸c quèc
gia dÇn ph¶i tõ bá c¸ch kiÓm so¸t qu¸ chÆt chÏ tû gi¸ vµ tµi kho¶n vèn ,
nhanh chãng ®a ®ång b¶n tÖ cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi. Khi mét quèc gia ®Ó
cho tû gi¸ ®îc tù do x¸c ®Þnh trªn thÞ trêng vµ chÝnh phñ tõ bá viÑc can thiÖp
cña m×nh ta nãi níc ®ã ®ang theo ®uæi chÝnh s¸ch tû gi¸ tù do.
Vµ v× vËy tù do ho¸ tû gi¸ lµ mét qu¸ tr×nh tiÕn tíi cho phÐp tû gi¸ ®îc tù
x¸c ®Þnh trªn thÞ trêng
2. ¦u nhîc ®iÓm cña tù do ho¸ tû gi¸
Tõ kh¸i niÖm trªn vÒ tû gi¸ tù do ho¸ ta thÊy ®©y lµ chÕ ®é dÇn dÇn th¶ næi
tû gi¸ ®Ó mÆc c¸c lùc lîng cung cÇu thÞ trêng quyÕt ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch can
thiÖp hµnh chÝnh cña nhµ níc ®îc tõng bíc triÖt tho¸i. Trong qu¸ tr×nh thùc
hiÖn tiÕn tr×nh tù do ho¸ mçi quèc gia cã lé tr×nh riªng cho m×nh phï hîp víi
hoµn c¶nh riªng vµ xu híng thÕ giíi vµ chÝnh s¸ch cña c¸c cêng quèc tµi
chÝnh . Song tiÕn tr×nh nµy vÉn cã nh÷ng ®Æc®iÓm chung vµ môc tiªu ®ång
nhÊt. Ban ®Çu c¸c ng©n hµng trung ¬ng thùc hiÖn sù linh ho¹t tû gi¸ b»ng
c¸ch níi réng c¸c biªn ®é dao ®éngcña tû gi¸. Ng©n hµng Trung ¬ng cè g¾ng
h¹n chÕ sù can thiÖp cña m×nh chØ hµnh ®éng khi cã nh÷ng xu híng bÊt lîi
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hoÆc vît qu¸ mét giìi h¹n cho phÐp ®èi víi nÒn kinh tÕ.TiÕp dÇn ®ã c¸c ng©n
hµng sÏ sö dông c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp mang tÝnh thÞ trêng ®Ó híng dÉn tû gi¸
thÞ trêng.
Tû gi¸ tù do mang l¹i nhiÒu lîi thÕ. Nã cho phÐp c¸c quèc gia kh«ng cßn
ph¶ kh kh ngåi gi÷ cho møc tû gi¸ æn ®Þnh mµ hä dån søc cho c¸c môc tiªu
kh¸c cÇn kÝp h¬n, lóc nµy tû gi¸ ®ãng vai trß lµ mét c«ng cô ®Ó thùc hiÖn c¸c
môc tiªu kinh tÕ vÜ m« chø kh«ng cßn ph¶i lµ môc tiªu n÷a.
ChÝnh s¸ch tû gi¸ tù do tr¸nh cho c¸c quèc gia nh÷ng tæn th¬ng dÔ gÆp ph¶i
khi cè ®Þnh tû gi¸ , ®ã lµ nh÷ng ®e do¹ tríc nh÷ng biÕn ®éng tû gi¸ gi÷a c¸c
®ång tiÒn m¹nh.
ChÝnh s¸ch tû gi¸ tù do c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n cña mçi quèc gia.
Tuy nhiªn tû gi¸ tù do còng tiÒm Èn trong nã nh÷ng bÊt æn nhÊt lµ ®èi víi
nh÷ng nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn
3 . Kinh nghiÖm thÕ giíi trong viÖc tù do ho¸ tû gi¸
Dï tû gi¸ tù do cßn nhiÒu t¸c ®éng mÆt tr¸i ®èi víi c¸c nÒn kinh tÕ song nã
vÉn lµ môc tiªu theo ®uæi cña c¸c quèc gia. Trªn thÕ giíi cã nhiÒu quèc gia
tiÕn hµnh thµnh c«ng tû gi¸ tù do song nhiÒu níc l¹i ph¶i quay trë l¹i víi con
®êng kiÓm so¸t tû gi¸ . Häc tËp c¸c níc ®i tríc lµ ®iÒu cÇn chó träng khi mét
®Êt níc muèn tiÕn hµnh thµnh c«ng tiÕn tr×nh tù do ho¸ tû gi¸ .
§óc kÕt tõ c¸c bµi häc cña c¸c níc ®i tríc, kinh nghiÖm vµ lý thuyÕt chØ ra
r»ng muèn tù do tû gi¸ thµnh c«ng th× ph¶i cã nh÷ng tiÕn tr×nh ho¹ch ®Þnh
sau:
- Qu¸ tr×nh tù do tû gi¸ cÇn tiÕn hµnh tuÇn tù theo hai giai ®o¹n
Bíc 1: DÇn níi láng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh thiÕt kÕ vµ dÇn
chuyÓn sang sö dông c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp mang tÝnh thÞ trêng
Bíc 2: §Ó tû gi¸ tù do x¸c ®Þnh trªn thÞ trêng ngo¹i hèi
- Trong giai ®o¹n ®Çu dù tr÷ ngo¹i hèi cßn thÊp c¸c níc cÇn qu¶n lý chÆt
ngo¹i hèi, x©y dùng quü ngo¹i tÖ ®Ó ®¶m b¶o can thiÖp khi cÇn thiÕt ,cÇn tÝch
luü mét lîng dù tr÷ ngo¹i tÖ ®ñ lín ®Ó æn ®Þnh gi¸ trÞ néi tÖ .
- NÒn kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh vµ t¨ng trëng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt.CÇn cã mét
thÞ trêng ngo¹i hèi vµ thÞ trêng néi tÖ t¬ng ®èi ph¸t triÓn, víi c¸c c«ng cô t¬ng ®èi phong phó vµ ®a d¹ng .
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng II
Qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸
I Hoµn c¶nh chung
Qua h¬n mêi n¨m thùc hiÖn ®æi míi trong lÜnh vùc tû gi¸ chóng ta ®· thu
®îc nh÷ng thµnh tùu bíc ®Çu quan träng. §©y lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh c¶i
c¸ch s©u réng mäi mÆt ®êi sèng kinh tÕ- x· héi.
Tríc n¨m1986, nÒn kinh tÕ níc ta ë trong t×nh tr¹ng kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
cao ®é mäi vÊn ®Ò vÒ s¶n xuÊt c¸i g× , s¶n xuÊt nh thÕ nµo , vµ s¶n xuÊt cho ai
hoµn toµn lµ do ý muèn chñ quan cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. NÒn
kinh tÕ l©m vµo khñng ho¶ng tr× trÖ ®ßi hái mét sù ®æi míi kÞp thêi vµ toµn
diÖn. Trong thêi kú nµy quan hÖ ngo¹i th¬ng cña níc ta chØ bã hÑp trong khèi
c¸c níc XHCN . Ngoµi ®ång Róp chuyÓn nhîng lµ chÝnh , dù tr÷ ngo¹i hèi
cña chóng ta rÊt Ýt c¸c ®ång tiÒn tù do chuyÓn ®æi kh¸c. §©y lµ mét khã kh¨n
rÊt lín cho chóng ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. Thêi kú nµy,
®Êt níc bÞ ®Æt trong t×nh tr¹ng rÊt nhiÒu th¸ch thøc l¹m ph¸t phi m·, c¸n c©n
thanh to¸n mÊt c©n ®èi nghiªm träng . Yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ lóc nµy lµ cÇn
nhanh chãng cã mét ®êng lèi ®æi míi ®a ®Êt níc ra khái t×nh tr¹ng khñng
ho¶ng vµ suy tho¸i kÐo dµi.
N¨m 1986, b¾t ®Çu c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn nÒn kinh tÕ. C¬ chÕ kinh
tÕ quan liªu bao cÊp bÞ xo¸ bá, b¾t ®Çu ®Þnh híng mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Toµn bé c¸c tæ chøc kinh tÕ ®îc “cëi trãi”, hoµn toµn tù chñ vÒ tµi chÝnh vµ
s¶n xuÊt bung ra lµm ¨n t¹o nªn mét sinh khÝ míi cho nÒn kinh tÕ quècgia.
HÖ thèng ng©n hµng tµi chÝnh còng b¾t ®Çu ®îc c¶i c¸ch . Víi viÖc t¸ch
hÖ thèng ng©n hµng tõ mét cÊp thµnh hai cÊp ®· ph¶n ¸nh ®îc t duy thÞ trêng
trong ho¹t ®éng ng©n hµng . Tríc kia chØ cã mét cÊp Ng©n hµng nhµ níc võa
lµm nhiÖm vô cña c¬ quan nhµ níc qu¶n lÝ tiÒn tÖ võa lµ ngêi cho vay trong
nÒn kinh tÕ . ViÖc “võa ®¸ bãng võa thæi cßi” ®· g©y nªn sù mÊt hiÖu qu¶ trªn
c¶ hai mÆt ho¹t ®éng. Nay t¸ch ra lµm hai:
* Ng©n hµng nhµ nuíc: C¬ quan thay mÆt nhµ níc thiÕt kÕ vµ thi hµnh
chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, nghiÖp vô ngêi cho vay cuèi cïng
* HÖ thèng ng©n hµng Th¬ng m¹i: nhiÖm vô kinh doanh tiÒn tÖ thu lîi
nhuËn ,nhê nã mµ vèn ®îc ph©n phèi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong nÒn kinh
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tÕPh¸p lÖnh vÒ c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ cøc tÝn dông vµ sau nµy ®uîc söa ®æi
bæ sung thµnh luËt ®· ph¸p luËt ho¸ vµ baá hé quyÒn lîi cña c¸c tæ chøc kinh
tÕ nµy .Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i dÇn trë nªn s«i ®éng ®ßi hái ph¶i cãchÝnh
s¸ch tû gi¸ phï hîp. Trong nh÷ng n¨m ®Çu tiªn sau ®æi míi chóng ta gÆp rÊt
nhiÒu khã kh¨n vÒ dù tr÷ ngo¹i hèi vµ thanh to¸n quèc tÕ . Song víi c¸ch
®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ ®óng ®¾n lµ th¶ næi cã kiÓm so¸t ,nhanh chãng
kh¾c phôc thiÕu sãt vµ víi sù trëng m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ ®· gióp ta
nhanh chãng lµm chñ c«ng cô tû gi¸.
II. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn
1, Giai ®o¹n 1988 ®Õn 1991
Tõ n¨m 1987 ®Õn n¨m 1991 lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn thùc hiÖn c¶i c¸ch c¬ chÕ
®iÒu chØnh tû gi¸ ®ång ViÖt Nam (VND) víi §«la Mü ( ®«la Mü lµ ®ång tiÒn
®ãng vai trß quan träng trong quan hÖ thanh to¸n cña ViÖt Nam víi níc
ngoµi ). Thêi kú nµy tèc ®é l¹m ph¸t diÔn ra víi tû lÖ cao chãng mÆt .
B¶ng1
N¨m
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
Tû lÖ
191,6
587,2
416,7
410,9
176,0
167,1
167,5
lp(%)
Ngµy 20/10/1988 Chñ tÞch Héi ®ång Bé trëng (nay lµ thñ tíng ChÝnh phñ )
ra quyÕt ®Þnh sè 271/CT cho phÐp Ng©n hµng Nhµ níc ®îc phÐp ®iÒu chØnh
tû gi¸ phï hîp víi sù biÐn ®éng gi¸ c¶ trong níc theo nguyªn t¾c thêi gi¸ trõ
lïi10% ®Õn 30% c¸ biÖt ®Õn 50%.
ë ViÖt Nam ,tõ khi xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp qua hÖ thèng gi¸ c¶ cho ®Õn nay
,hÇu hÕt gi¸ c¶ ®îc h×nh thµnh trªn thÞ trêng vµ nã ®îc biÕn ®éng theoquy
lu©t cung cÇu ,th× tû gi¸ ViÖt Nam còng ph¶i ®îc ®iÒu chØnh mét c¸ch linh
ho¹t h¬n phï hîp víi sù biÕn ®éng gi¸ c¶ trong vµ ngoµi níc .
Khi bíc sang c¬ chÕ thÞ trêng mäi chÕ ®é , chÝnh s¸ch còng nh c¬ chÕ ®iÒu
hµnh trong thêi kú tËp trung bao cÊp ®Òu ph¶i chuyÓn ®æi phï hîp víi c¬ chÕ
kinh tÕ míi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÎn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng . Tû gi¸ lµ
mét yÕu tè hÕt søc nh¹y c¶m ®èi víi ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
§ang tõ chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh vµ ®a tû gi¸ chuyÓn sang c¬ chÕ tû gi¸ thÞ trêng biÕn ®éng theo cung cÇu vµ thèng nhÊt m«t tû gi¸ lµ c¶ mét vÊn ®Ò
kh«ng ®¬n gi¶n . NÕu kh«ng cã nh÷ng bíc ®i thËn träng , tÝnh to¸n tríc
nh÷ng t¸c ®éng cña tû gi¸ vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh linh ho¹t cña Ng©n hµng
trung ¬ng th× khã cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh c«ng c¬ chÕ tû gi¸ cè ®Þnh sang
c¬ chÕt th¶ næi cã kiÓm so¸t .
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tõ n¨m 1987 ®Õn n¨m 1991, trong sù biÕn ®éng chung cña gi¸ trong níc vµ
quèc tÕ , tû gi¸ còng ®îc bíc ®Çu ®iÒu chØnh mÆc dï chØ sè gi¸ c¶ h»ng n¨m
biÕn ®éng rÊt lín. NÕu tÝnh ®¬n thuÇn vÒ mÆt sè häc vµ c¸c c«ng thøc lý
thuyÕt vÒ søc mua ngang gi¸ cña ®ång ViÖt Nam víi ngo¹i tÖ th× tû gi¸ ®ång
ViÖt Nam ph¶i ph¸ gi¸ rÊt lín .
Tuy nhiªn , víi chøc n¨ng chÝnh cña Ng©n hµng trung ¬ng lµ ®¶m b¶o sù æn
®Þnh gi¸ c¶ trong níc thóc ®Èy xuÊt khÈu , ®ång thêi khuyÕn khÝch tèi ®a
nguån vèn trong níc vµ quèc tÕ , nÕu mét chÝnh s¸ch tû gi¸ mµ kh«ng ®¶m
b¶o tÝnh æn ®Þnh t¬ng ®èi th× kh«ng thÓ khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t trong vµ
ngoµi níc bá vèn ra ®Çu t v× rñi ro tû gi¸ qu¸ lín. Víi tr¸ch nhiÖm hÕt søc
nÆng nÒ , lµm sao võa tõng bíc chuyÓn ®æi c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ theo híng thÞ trêng nhng vÉn ph¶i ®¶m b¶o khuyÕn khÝch xuÊt kh©ñ , kÝch thÝch ®Çu
t trong níc vµ ngoµi níc mµ kh«ng t¹o nh÷ng có sèc ®Õn ho¹t ®éng cña nÒn
kinh tÕ trong bèi c¶nh cña ViÖt Nam lóc ®ã hÕt ®ang søc khã kh¨n vÒ c¸n c©n
th¬ng m¹i vµ thanh to¸n quèc tÕ th©m hôt trÇm träng . §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
trªn , tríc hÕt Ng©n hµng Nhµ níc ®· tõng bíc ®a dÇn tû gi¸ lªn(tøc ph¸ gi¸
®ång ViÖt Nam ) , mÆc dï gi¸ c¶ biÕn ®éng lín nhng Ng©n hµng Trung ¬ng
®· xem xÐt møc ®é ¶nh hëng cña tû gi¸ khi ®a lªn qu¸ cao sÏ l¹i trùc tiÕp
¶nh hëng ®Õn gi¸ ®Çu vµo cña s¶n phÈm vµ ®Èy gi¸ ®Çu ra lªn cao,g©y bÊt æn
®Þnh cho cho møc gi¸ c¶ trong níc . Thùc tÕ cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m
1988,1989 xuÊt khÈu chØ b»ng 1/3 nhËp khÈu . V× vËy, khi n©ng tû gi¸ cao
®ét ngét sÏ g©y t¸c ®éng m¹nh ®Õn møc gi¸ trong níc . XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ
trong c¸ch ®iÒu chØnh tû gi¸ ®ång ViÖt Nam víi ngo¹i tÖ (chñ yÕu lµ USD) lµ
møc gi¸ c¶ dï biÕn ®éng lín nh trong b¶ng 1, nhng tû lÖ ®iÒu chØnh tû gi¸
chØ kho¶ng tõ 10-30% so víi møc thay ®æi gi¸ thùc tÕ. Nh÷ng n¨m ®Çu khi
kho¶ng c¸ch tû gi¸ danh nghi· víi tû gi¸ thùc tÕ cßn c¸ch xa th× c¸c bíc
®iÒu chØnh trªn díi 10%mçi lÇn vµ cô thÓ riªng trong n¨m 1989 ®· ®iÒu
chØnh gi¸ ®ång ViÖt Nam 43%trong khi tû lÖ l¹m ph¸t lµ 176% lµ t¬ng ®èi
phï hîp .
2. Giai ®o¹n 1991_1994
Thêi kú 1991-1994 lµ giai ®o¹n tiÕp theo cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬
theo híng thÞ trêng . Trong giai ®o¹n nµy , ®øng vÒ ph¬ng diÖn thanh to¸n
quèc tÕ, ViÖt Nam l¹i chÞu thªm mét søc Ðp v« cïng khã kh¨n. TÊt c¶ c¸c níc
XHCN cò cã quan hÖ thanh to¸n víi ViÖt Nam ®Òu ®ång lo¹t chuyÓn sang
thanh to¸n víi ViÖt Nam b»ng ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi trong c¶ quan hÖ
mËu dÞch vµ phi mËu dÞch . ViÖc chuyÓn ®æi cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn kh¶
n¨ng thanh to¸n cña ViÖt Nam b»ng dù tr÷ ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi V× tõ
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tríc nh÷ng n¨m 1991 hÇu hÕt nguån thu ngo¹i tÖ cña ViÖt Nam ®Òu b»ng
®ång Róp chuyÓn nhîng, chØ cã mét tû lÖ rÊt nhá b»ng ngo¹i tÖ tù do chuyÓn
®æi. C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ vµ c¸n c©n th¬ng m¹i cña ViÖt Nam thiÕu
hôt lín, nhËp khÈu gÊp ba lÇn xuÊt khÈu, sù thiÕu hôt trong c¸n c©n thong
m¹i ®îc bï ®¾p b»ng c¸c kho¶n viÖn trî , cho vay cña c¸c níc XHCN vµ chñ
yÕu cña Liªnx« cò.
§øng tríc t×nh thÕ hÕt søc khã kh¨n vÒ cung cÇu ngo¹i tÖ cña nÒn kinh
tÕ vµ nhu cÇu bøc b¸ch vÒ ngo¹i tÖ cho thanh to¸n quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn kinh
tÕ , lµm thÕ nµo ®Ó gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò trªn mµ kh«ng t¸c ®éng m¹nh ®Õn
t×nh h×nh gi¸ c¶ trong níc, æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn, æn ®Þnh s¶n xuÊt vµ ph¸t
triÓn kinh tÕ. Xö lý vÊn ®Ò nµy kh«ng ph¶i chØ cã ngµnh ng©n hµng mµ ph¶i
phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c chÝnh s¸ch lín cña chÝnh phñ vµ cña c¸c ngµnh .
a, C¸c chÝnh s¸ch lín cña chÝnh phñ
NghÞ quyÕt §¹i héi thanh to¸n quèc tÕ lÇn thø 6 ®Ò ra 3 chong tr×nh kinh tÕ
lín mµ §¶ng ,Nhµ níc , ChÝnh phñ ph¶i tËp trung chØ ®¹o:
- Ch¬ng tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu;
- Ch¬ng tr×nh khuyÕn khÝch s¶n xuÊt hµng tiªu dïng ;
- Ch¬ng tr×nh l¬ng thùc thùc phÈm.
Víi ba ch¬ng tr×nh kinh tÕ lín ®ã ®· hç trî ®¾c lùc cho cung ngo¹i tÖcña nÒn
kinh tÕ vµ gi¶m nhu cÇu chi ngo¹i tÖ t¹o nªn thÕ c©n b»ng cho c¸n c©n thanh
to¸n cña ViÖt Nam.
b, VÒ phÝa Ng©n hµng Nhµ níc
Lµ c¬ quan ®îc Nhµ níc giao cho träng tr¸ch qu¶n lý nguån ngoai tÖ vµo
ra cña nÒn kinh tÕ, phôc vô ®¾c lùc cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc
vµ x©y dùng ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸, n¨m 1988 víi sù tham cña Ng©n
hµng Nhµ níc, ChÝnh phñ ®· ban hµnh v¨n b¶n qu¶n lý ngo¹i hèi míi trong
®ã cã mét sè ®iÓm thay ®æi c¬ b¶n nh»m khuyÕn khÝchmäi nguån ngo¹i tÖ
chuyÓn vµo ViÖt Nam vµ tËp trung thu hót nguån ngo¹i tÖ trong níc cho môc
tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc .
Thµnh lËp quü ®iÒu hoµ ngo¹i tÖ:
Ng©n hµng Nhµ níc ®· tham mu cho ChÝnh phñ thµnh lËp quü®iÒu hoµ
ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng Nhµ níc ®Ó tËp trung ®¸p nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña
nÒn kinh tÕ trong giai ®o¹n ®Çu cßn khã kh¨n vµ can thiÖp thÞ trêng ®Ó æn
®Þnh tû gi¸ .
ViÖc thµnh lËp quü ®iÒu hoµ ngo¹i tÖ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ ®iÒu hµnh mét
c¸ch linh ho¹t theo c¬ chÕ thÞ trêng®Çy biÕn ®éng, kÞp thêi can thiÖp khi cã
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
biÕn ®éng lín vÒ tû gi¸ trªn thÞ trêng. Trong thêi gian qua víi viÖc ®iÒu hµnh
quü ®iÒu hoµ mét c¸ch rÊt linh ho¹t vµ hiÖu qu¶ , mét mÆt t¹o cho ng©n hµng
Trung ¬ng mét lùc thùc sù ®Ó can thiÖp cã hiÖu qu¶ nh»m æn ®Þnh chÝnh s¸ch
tû gi¸ , ®¸p øng nhu cÇu bøc thiÕt cña nÒn kinh tÕ vÒ ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n
quèc tÕ , mÆt kh¸c th«ng qua viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ qua quü ®iÒu hoµ kh«ng
nh÷ng quü kh«ng gi¶m mµ cßn t¨ng lªn møc ®¸ng kÓ trong khi tû gi¸ ®îc æn
®Þnh mét c¸ch t¬ng ®èi.
Thµnh lËp hai trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ : N¨m 1991 lµ n¨m ®¸nh dÊu
mèc lÞch sö vÒ viÖc h×nh thµnh nÒn mãng thÞ trêng hèi ®o¸i t¹i ViÖt Nam , ®ã
lµ viÖc NHNN ®· h×nh thµnh hai trung t©m giao dÞch t¹i Hµ Néi vµ Thµnh
phè Hå ChÝ Minh vµo th¸ng 8 vag th¸ng 11 n¨m 1991.ViÖc thµnh lËp hai
trung t©m giao dÞch lµ bíc ngoÆt ®Çu tiªn cña hÖ thèng ng©n hµng trong qu¸
tr×nh ®æi míi thùc sù c¬ chÕ theo híng thÞ trêng . Nã lµ tiÒn than cña thÞ trêng hèi ®o¸i sau nµy . Th«ng qua mua b¸n trªn trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ
mµ Ng©n hµng Trung ¬ng lµ ngêi tæ chøc vµ ®iÒu hµnh ,Ng©n hµng Trung ¬ng
kÞp thêi n¾m b¾t ®îc cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ trêng ®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ còng nh tû gi¸ theo tÝn hiÖu thÞ trêng . Th«ng qua viÖc mua b¸n ngo¹i
tÖ t¹i hai Trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ Ng©n hµng Trung ¬ng ®· híng nhu
cÇu ngo¹i tÖ vµo c¸c môc tiªu thiÕt yÕu cña m×nh.
ViÖc c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ tham gia vµo giao
dÞch t¹i hai trung t©m lµ bíc tËp dît ®Çu tiªn trong giao dÞch ngo¹i tÖ theo c¬
chÕ thÞ trêng . Tû gi¸ ngo¹i tÖ vµ ®ång ViÖt Nam ®îc h×nh thµnh t¬ng ®èi
kh¸ch quan theo quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng . C¸ch thøc giao dÞch mua
b¸n ngo¹i tÖ theo ph¬ng thøc ®Êu gi¸ .
Trong thêi kú ®Çu ho¹t ®éng cña trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ, cung ngo¹i
tÖ cßn thÊp h¬n cÇu ngo¹i tÖ rÊt nhiÒu, nÕu ®Ó tû gi¸ h×nh thµnh theo quan hÖ
thÞ trêng cung cÇu, tû gi¸ sÏ biÕn ®éng rÊt lín, ®iÒu nµy t¸c ®éng kh«ng tèt
tíi møc gi¸ trong níc . V× vËy th«ng qua h×nh thøc can thiÖp cña Ng©n hµng
Trung ¬ng, tû gi¸ biÕn ®éng víi mét møc ®é hîp lý , mét mÆt vÉn ph¶n ¸nh
quan hÖ cung cÇu mÆt kh¸c kh«ng g©y t¸c ®éng tíi gi¸ c¶ vµ t¹o mét t©m lý
æn ®Þnh cho c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc còng nh d©n chóng yªn t©m ®Çu
t vµ göi tiÒn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.
Sau mét thêi gian dµi tõ n¨n 1992 ®Õn n¨m 1993, Ng©n hµng Trung ¬ng
kiÒnt quan ®iÓm æn ®Þnh tû gi¸ vµ to¹ lßng tin cho d©n chóng vµo sù æn ®Þnh
cña ®ång ViÖt Nam còng nh t©m lý æn ®Þnh cña thÞ trêng ®· thu hót ®îc
nguån ngo¹i tÖ lín lao tõ kiÒu hèi, ®Çu t níc ngoµi, vay nî vµo ViÖt Nam;
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
mÆt kh¸c viÖc duy tr× l·i suÊt thùc d¬ng ®ång ViÖt Nam cao ®· khuyÕn khÝch
c¸c tæ chøc c¸ nh©n b¸n ngo¹i tÖ ®Î göi ®ång ViÖt Nam. C¶ hai yÕu tè trªn ®·
®ång thêi ¶nh hëng tÝch cùc ®Õn sù æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång ViÖt Nam vµ t¨ng dù
tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia. Sù æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång ViÖt Nam kh«ng ph¶i chØ vÒ
danh nghÜa mµ c¶ vÒ gi¸ trÞ thùc . ViÖc æn ®Þnh tû gi¸ cã ¶nh hëng tèt tíi mÆt
b»ng gi¸ trong níc dÉn ®Õn chØ sè l¹m ph¸t ®îc duy tr× ë møc chÊp nhËn ®îc
vµ cã chiÒu híng ®i xuèng , trong khi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cña ViÖt Nam
qua c¸c n¨m kh«ng ngõng t¨ng lµm cho quan hÖ tiÒn hµng ®îc ®¶m b¶o vµ
gi¸ trÞ cña ®ång ViÖt Nam ®îc æn ®Þnh t¹o ra m«i trêng æn ®Þnh v÷ng ch¾c vÜ
m« cho ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam. Giai ®o¹n ®Çu khi míi b¾t ®Çu ®iÒu
hµnh tû gi¸ theo v¬ chÕ thÞ trêng , viÖc can thiÖp cña Ng©n hµng Trung ¬ng
rÊt chÆt chÏ trªn thÞ trêng, tuy nhiªn thêi gian tiÕp theo khi nguån vèn ngo¹i
tÖ vµo ViÖt Nam t¨ng lª, quan hÖ cung cÇu kh«ng cßn kho¶ng c¸ch qu¸ lín
th× Ng©n hµng Trung ¬ng ®· tõng bíc gi¶m sù can thiÖpvµ ®Ó cho tû gi¸
h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan h¬n trªn thÞ trêng theo quy luËt cung cÇu.
ViÖc ®iÒu hµnh can thiÖp cña Ng©n hµng Trung ¬ng rÊt linh ho¹t cã lóc ph¶i
b¸n ngo¹itÖ ra ®Î gi¶m bít viÖc xuèng gi¸ cña ®ång ViÖt Nam qu¸ m¹nh
nh÷ng n¨m 1991, nhng cã lóc ph¶i mua vµo rÊt nhiÒu nh cuèi n¨m 1992 vµ
n¨m 1995 còng nh 6 th¸ng ®Çu n¨m 1996 nh»m h¹n chÕ viÖc lªn gi¸ cña
®ång ViÖt Nam .
Tû gi¸ chÝnh thøc ®ång ViÖt Nam tríc kia ®îc Ng©n hµng Trung ¬ng tÝnh
to¸n trªn c¬ së kinh tÕ mang tÝnh ch¸t cha ph¶n ¸nh quan hÖ cung cÇu vµ c¸c
yÕu tè thÞ trêng kh¸c. Tõ khi Trung t©m giao dÞch ra ®êi th× tû gi¸ chÝnh thøc
cña ®ång ViÖt Nam ®îc x¸c ®Þnh cã c¨n cø vµo tû gi¸ ®ãng cöa t¹i c¸c phiªn
giaodÞch ngo¹i tÖ t¹i hai trung t©m.
Sau mét kho¶ng thêi gian dµi kho¶ng h¬n 3 n¨m ho¹t ®éng cña hai
trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ ®· ph¸t huy tÝch cùc vai trß trong viÖc ®iÒu hoµ
cung cÇu ngo¹i tÖ, t¹o ra ph¬ng thøc kinh doanh giao dÞch mang tÝhn thÞ trêng gãp phÇn æn ®Þnh tû gi¸ , gi¸ c¶. Tuy nhiªn,víi nhu cÇu ph¸t triÓn kinh
tÕ vµ nhu cÇu giao dÞch ngo¹i tÖ cña c¶ níc, còng nh tÝnh nhanh nh¹y kÞp thêi
trong giao dÞch vµ thanh to¸n cña c¬ chÕ thÞ trêng ngµy cµng s«i ®éng. Thùc
tÕ ®ßi hái ph¶i cã m« h×nh míi linh ho¹t h¬n vµ mang tÝnh thÞ trêng trong c¶
níc h¬n chø kh«ng ph¶i chØ cã Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh.
3 Giai ®o¹n tõ th¸ng 10/1994 ®Õn 1997
Th¸ng 10/1994 ®Ó ®¸p øng nhu cÇu bøc thiÕt trong nhu cÇu giao
dÞch,thanh to¸n ngo¹i tÖ cña nÒn kinh tÕ, víi c¸c ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
quan thuËn lîi, hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ®· ph¸t triÓn cao vÒ mÆt sè lîng còng nh vÒ mÆt chÊt lîng, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ mÆt kü thËt trang thiÕt bÞ cho
phÐp , tr×nh ®é giao dÞch cña c¸c ng©n hµng ®· n©ng cao. Nguån ngo¹i tÖ cña
nÒn kinh tÕ dåi dµo, thÞ trêng ngo¹i tÖ Liªn ng©n hµng ra ®êi ®· chÝnh thøc ra
®êi víi sè thµnh viªn tham gia ®Çu tiªnlµ 24 ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ®Õn nay
lµ ®· cã h¬n 40 thµnh viªn.
Thµnh viªn tham gia thÞ trêng Liªn ng©n hµng ngoµi c¸c ng©n hµng th¬ng
m¹i cßn cã c¶ nh÷ng nhµ xuÊt khÈu lín vµ c¸c tæ chøc cã thu ngo¹i tÖ lín.
Thêi gian giao dÞch hÇu hÕt c¸c ngµy lµm viÖc trong tuÇn , h×nh thøc giao
dÞch gi¸n tiÕp th«ng qua hÖ thèng m¸y vi tÝnh, cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr¬ng nµy lín ph¶n ¸nh hÇu nh toµn bé cung cÇu ngo¹i tÖ trong nÒn kinh tÕ. Tû
gi¸ h×nh thµnh trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ Liªn ng©n hµng mang tÝnh thÞ trêng
cao , linh ho¹t ,s©u réng vµ kh¸ch quan. Tõ ®ã tû gi¸ ®ång ViÖt Nam víi
ngo¹i tÖ còng ®îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan h¬n vµ ph¶n ¸nh t¬ng ®èi
thùc tÕ søc mua cña ®ång ViÖt Nam. §ã lµ bíc ph¶ttiÓn míivµ ë møc ®é s©u
h¬n , cao h¬n cña ho¹t ®éng ngo¹i tÖ ë ViÖt Nam .
4. Tõ 1997 ®Õn nay:
Giai ®o¹n ®iÒu hµnh tû gi¸ linh ho¹t cã sù ®iªu tiÕt cña nhµ níc . Chñ tr¬ng ®iÒu hµnh tû gi¸ mét c¸ch linh ho¹t theo t×nh h×nh trong níc vµ quèc tÕ
nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu , h¹n chÕ nhËp khÈu vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ.
Trong n¨m 1997 ,cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc næ ra vµ g©y
hËu qu¶ nghiªm träng cho c¸c nÒn kinh tÕ trong khu vùc, ®Æt ViÖt Nam tríc
søc Ðp ph¸ gi¸ néi tÖ. ViÖt Nam ®· thËn träng vµ nhiÒu lÇn ®iÒu chØnh tû gi¸
hèi ®o¸i cña ®ång ViÖt Nam b»ng nhiÒu h×nh thøc.
N¨m 1999 , Ng©n hµng Trung ¬ng thùc hiÖn mét bíc ®æi míi vÒ c¬ b¶n vÒ
®iÒu hµnh tû gi¸ , tõ qu¶n lý cã tÝnh chÊt hµnh chÝnh sang ®iÒu hµnh theo híng thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc . Tõ ngµy 26/12/1999 thay b»ng viÖc
c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc ,Ng©n hµng Trung ¬ng c«ng bè tû gi¸ giao dÞch
b×nh qu©n trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. Víi c¬ chÕ ®iÒu hµnh míi,
tû gi¸ ®ång ViÖt Nam ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së giao dÞch trªn thÞ trêng vµ
ph¶n ¸nh t¬ng ®èi kh¸ch quan søc mua cña ®ång ViÖt Nam so víi ngo¹i tÖ,
t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng h¬n trong kinh doanh ®ång thêi
vÉn ®¶m b¶o ®îc vai trß kiÓm so¸t cña Nhµ níc.
III.§¸nh gi¸
Tãm l¹i, kÓ tõ khi bíc sang giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ míi theo híng
kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc, vÒ chÝnh s¸ch tû gi¸ c¬
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
chÕ ®iÒu hµnh vµ diÔn biÕn tû gi¸ cña ®ång ViÖt Nam víi ngo¹i tÖ ®· chuyÓn
híng phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña ViÖt Nam gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù
thµnh c«ng cña ®Êt níc sau 10 n¨m ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. C¸c bíc ®i
trong chÝnh sach tû gi¸, c¬ chÐ ®iÒu hµnh tû gi¸ vµ diÔn biÕn tû gi¸ cña
®ång ViÖt Nam so víi ngo¹i tÖ lµ ®óng ®¾n. Mét mÆt gi÷ v÷ng gi¸ trÞ ®ång
ViÖt Nam kh«ng nh÷ng gi¸ trÞ danh nghÜa mµ c¶ gi¸ trÞ thùc cña nã, gãp phÇn
æn ®Þnh mÆt b»ng gi¸ trong níc vµ k×m chÕ l¹m ph¸t, mÆt kh¸c vÉn khuyÕn
khÝch xuÊt khÈu t¨ng lªn hµng n¨m, thu hót nguån ngo¹i tÖ lín vµ ViÖt Nam
®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu cña nÒn kinh tÕ ngµy mét t¨ng mµ cßn t¨ng ®¸ng
kÓ dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia .
Sù thµnh c«ng khong ph¶i chØ trªn lý thuyÕt mµ nã ®îc thÓ hiÖn trong mèi t¬ng quan víi c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m« kh¸c cã liªn quan nh: chØ sè l¹m
ph¸t , dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia, xuÊt nhËp khÈu, diÔn biÕn tû gi¸ trong hÖ
thèng ngan hµng, tû gi¸ thÞ trêng tù do,tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ , c¸n c©n
thanh to¸n quèc tÕ ®îc thÓ hiÖn díi ®©y.
N¨ GDP
m
(tû
®ång)
L¹m
ph¸t
%
XK
(tr$)
NK
(tr $)
Tû gi¸
chÝnh
thøc
Tû gi¸ TT Dù tr÷
tù do
ngo¹i
®/USD
tÖ
1990
1991
1992
1993
1994
1995
167,1
167,5
117,5
105,2
114,4
112,7
2404
2087,1
2580,7
2985,2
4054
5198
2752,4
2338,1
2540,8
3924
5826
8381
6.500
12.240
11.200
10.642
10.956
11.021
5601
9.920
11.230
10.636
10.978
11042
38.167
76.707
110.535
136.571
170.000
18
tõ møcdù
tr÷ kh«ng
®¸ng
kÓ,t¨ng lªn
h¬n
hai
th¸ng nhËp
khÈu
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng III
gi¶i ph¸p ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tù do tû gi¸
ë ViÖt Nam
I. Nh÷ng bÊt lîi cña ViÖt Nam nÕu thùc hiÖn tù do ho¸ trong ®iÒu kiÖn
hiÖn nay.
§èi víi ViÖt Nam trong thêi gian tríc m¾t cha thÓ thùc hiÖn ®îc mËu
tù do hoµn toµn nªnkh«ng thÓ ¸p dông chÕ ®é linh ho¹t, th¶ næi hoµn toµn,
bëi v×:
Thø nhÊt, do tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt cha cao, ®é co gi·n
cña cung hµng ho¸ xuÊt khÈu cñaViÖt Nam cha nhiÒu, nªn nÕu th¶ næi tû gi¸
th× xuÊt khÈu còng kh«ng t¨ng lªn m¹nh mÏ vµ nhËp khÈu còng kh«ng
thÓgi¶m nhiÒu ®îc, còng kh«ng thÓ kú väng vµo viÖc th¶ næi tû gi¸ ®Ó tù ®iÒu
chØnh c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ®îc . Ngîc l¹i, viÖc th¶ næi tû gi¸ hoµn toµn
l¹i cã kh¶ n¨ng lµm cho th¬ng m¹i kh«ng æn ®Þnh vµ dÉn ®Õn n¹n ®Çu c¬ tû
gi¸ mang l¹i hËu qu¶ tiªu cùc cho nÒn kinh tÕ.
Thø hai ,do nÒn kinh tÕ thÞ trêng cha ph¸t triÓn , cha cã ®iÒu kiÖn th¶ næi tû
gi¸ hoµn toµn. §Æc biÖt lµ do thÞ trêng tµi chÝnh tiÒn tÖ cha ph¸t triÓn, cha cã
thÞ trêng chøng kho¸n, nªn cha t¹o ®iÒu kiÖn thËt tèt cho xuÊt khÈu-nhËp
khÈu hµng ho¸ t b¶n. TÊt c¶ ®iÒu ®ã lµm cho viÖc th¶ næi tû gi¸ sÏ kh«ng
mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam .
II. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò tù do ho¸ tû gi¸
1- TiÕp tôc hoµn thiÖn thÞ trêng ngo¹i hèi vµ thÞ trêng néi tÖ
2- TËp trung tÝch luü ngo¹i tÖ do Ng©n hµng Trung ¬ng qu¶n lý
3- Hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi ,c¸ch thøc ®iÒu
hµnh tû gi¸ .
4- TiÕn hµnh tù do ho¸ lÜnh vùc tµi chÝnh , tù do ho¸ tµi kho¶n vèn vµ ®a
®ång ViÖt Nam trë thµnh cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi.
5- æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, gi¶m l¹m ph¸t thùc hiÖ c¸c ch¬ng tr×nh s¶n xuÊt
hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu nh»m c©n ®èi c¸n c©n thanh to¸n
6- CÇn tiÕp tôc duy tr× c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ hiÖn nay trong thêi gian ng¾n
tíi theo híng níi réng kiÓm so¸t cho phÐp tû gi¸ ®îc h×nh thµnh kh¸ch quan
h¬n theo c¸c quy luËt cña thÞ trêng .
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
KÕt LuËn
X¸c ®Þnh c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ vµ sö dông tèt c«ng cô nµy ®ßi hái
mét sù phèi hîp ®ång bé vµ nhÞp nhµng gi÷a chÝnh phñ vµ toµn bé c¸c chñ
thÓ trong nÒn kinh tÕ . Mét chÕ ®é tû gi¸ ®a ra ®îc coi lµ hîp lý khi mµ nã
lµm t¨ng nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cña c¸c biÕn sè kinh tÕ vÜ m«. Tû gi¸ ®îc tÝnh
to¸n trªn c¬ së sao cho kh«ng ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ cßn thu
hót ®îc nguån vèn ngo¹i tÖ cña c¸c nhµ ®©u trong vµ ngoµi níc.
H¬n mêi n¨m ®æi míi c¸ch ®iÒu hµnh tû gi¸ níc ta, chóng ta ®ang tÝch
cùc chuyÓn sang c¬ chÕ tû gi¸ th¶ næi cã kiÓm so¸t cña nhµ níc. C¬ chÕ nµy
lµ bíc trung gian trong qu¸ tr×nh tù do ho¸ . Víi chÝnh s¸ch tû gi¸ ®óng ®¾n
ViÖt Nam ®· vît qua ®· vît qua ®îc nh÷ng cam go thö th¸ch ®¶m b¶o nguån
dù tr÷ ngo¹i tÖ ®ñ m¹nh cho kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ chèng ®ì ®îc víi nh÷ng
có sèc tõ bªn ngoµi.
20
.DOC 
21 
61 
80 
