Tài liệu Nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư của doanh nghiệp tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn việt nam chi nhánh đại từ, thái nguyên

Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi th ực hi ện và không sao chép dưới bâất kỳ hình thức nào, dưới sự hướng dâẫn c ủa gi ảng viên Thạc sĩ Trâần Thị Thu Hiêần – khoa Ngân hàng B ảo hi ểm – H ọc vi ện Tài chính. Các sôấ liệu, kêất quả nêu trong khóa lu ận tôất nghi ệp là trung thực xuâất phát từ tình hình thực têấ của đơn vị thực tập. Tác giả khóa luận tôất nghiệp (Ký và ghi rõ h ọ tên) Nguyễễn Thị Thùy Sv: Nguyễn Thị Thùy i Lớp:CQ50/15.01 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN..........................................................................................................i MỤC LỤC..................................................................................................................ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾẾT TẮẾT.................................................................................v LỜI MỞ ĐẦẦU.............................................................................................................1 CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VẾẦ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦẦU TƯ TẠI NGẦN HÀNG THƯƠNG MẠI..........................................................................................................4 1.1 Hoạt động tín dụng cuả ngân hàng thương mại..........................................4 1.1.1 Khái niệm vêầ ngân hàng thương mại............................................................4 1.1.2 Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại.........................................5 1.2.Thẩm định dự án đâầu tư tại ngân hàng thương mại........................................6 1.2.1.Khái niệm vêầ thẩm định dự án đâầu tư............................................................6 1.2.2.Sự câần thiêất vêầ thẩm định dự án đâầu tư.........................................................6 1.3.Châất lượng thẩm định dự án đâầu tư tại ngân hàng thương mại.....................9 1.3.1.Quan điểm vêầ châất lượng thẩm định dự án đâầu tư........................................9 1.3.2.Các chỉ tiêu phản ánh châất lượng thẩm định dự án đâầu tư.........................10 1.3.3.Các nhân tôấ ảnh hưởng đêấn châất lượng thẩm định dự án đâầu tư ở ngân hàng thương mại....................................................................................................12 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦẦU TƯ CỦA DOANH NGHIỆP TẠI NGẦN HÀNG NÔNG NGHIỆP THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH ĐẠI TỪ VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÁI NGUYẾN...................................15 2.1 Những nét cơ bản vêầ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triên Nông thôn Vi ệt Nam chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên......................................................................15 2.1.1 Qúa trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Nông nghi ệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên ..................................15 2.1.2 Cơ câấu bộ máy tổ chức..................................................................................17 2.2 Thực trạng công tác thẩm định dự án đâầu tư tại Ngân hàng Nông nghi ệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Đại T ừ Thái Nguyên ..........................32 Sv: Nguyễn Thị Thùy ii Lớp:CQ50/15.01 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính 2.2.1. Khái quát vêầ công tác thẩm định dự án đâầu t ư t ại Ngân hàng Agribank chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên....................................................................................32 2.2.2. Quy trình thẩm định dự án đâầu tư t ại Ngân hàng Agribank chi nhánh Đ ại Từ Thái Nguyên.................................................................................................................................. 34 2.2.3. Nội dung thẩm định dự án đâầu tư t ại Ngân hàng Agribank chi nhánh Đ ại Từ Thái Nguyên......................................................................................................36 2.3 Ví dụ minh họa cho công tác thẩm định dự án đâầu t ư tại Agribank Đ ại T ừ. 41 2.3.1. Giới thiệu vêầ DNTN TM Trường Giang.........................................................41 2.3.2 Tình hình hoạt động sản xuâất kinh doanh....................................................43 2.3.3 Thẩm định “Dự án đâầu tư mua đâầu kéo, s ơ mi r ơ moóc c ủa DNTN TM Trường Giang ”.......................................................................................................51 2.3.4 Kêất luận và đêầ xuâất của cán bộ thẩm định...................................................60 2.3.5. Đánh giá thực trạng công tác thẩm định: “D ự án đâầu t ư mua đâầu kéo, s ơ mi rơ moóc của DNTN TM Trường Giang”............................................................61 2.4 Đánh giá công tác thẩm định dự án đâầu tư tại Ngân hàng Agribank chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên....................................................................................62 2.4.1 Những kêất quả đạt được...............................................................................62 2.4.2 Những điểm hạn chêấ trong quá trình thẩm đ ịnh và nguyên nhân c ủa những mặt hạn chêấ đó...........................................................................................63 CHƯƠNG 3: MỘT SÔẾ GIẢI PHÁP NẦNG CAO CHẦẾT LƯỢNG THẨM Đ ỊNH DỰ ÁN ĐẦẦU TƯ CỦA DOANH NGHIỆP TẠI NGẦN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRI ỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH ĐẠI TỪ THÁI NGUYẾN ..............................65 3.1 Định hướng trong việc nâng cao châất lượng thẩm định dự án đâầu t ư c ủa doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Vi ệt Nam ..65 3.1.1 Định hướng phát triển của chi nhánh..........................................................65 3.1.2. Định hướng vêầ công tác thẩm định tại Ngân hàng NN&PT Nông thôn Việt Nam chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên......................................................................66 3.2. Một sôấ giải pháp nhằầm nâng cao hiệu quả của công tác th ẩm đ ịnh d ự án đâầu tư tại Agribank Đại Từ....................................................................................67 Sv: Nguyễn Thị Thùy iii Lớp:CQ50/15.01 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính 3.2.1 Hoàn thiện nội dung và quy trình thẩm định ...............................................67 3.2.2 Tằng cường sôấ lượng và nâng cao châất lượng của cán b ộ th ẩm định ........68 3.2.3 Đa dạng hóa nguôần thông tin phục vụ cho công tác thẩm định..................70 KẾẾT LUẬN...............................................................................................................75 Sv: Nguyễn Thị Thùy iv Lớp:CQ50/15.01 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính DANH MỤC CÁC TỪ VIẾẾT TẮẾT ST Từ/cụm từ viết tắt Nghĩa đầy đủ T 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 CP DAĐT DH DNNN DNTN DNXNK DTBB KBNN KHKD KHDN L/C LN No&PTNN NHTMCP NHNN TCTD TNDN SXKD VHĐ HĐV Agribank Sv: Nguyễn Thị Thùy Chi phí Dự án đầu tư Dài hạn Doanh nghiệp nhà nước Doanh nghiệp tư nhân Doanh nghiệp xuất nhập khẩu Dự trữ bắt buộc Kho bạc nhà nước Kế hoạch kinh doanh Khách hàng doanh nghiệp Thư tín dụng Lợi nhuận Nông nghiệp và phát triển nông thôn Ngân hàng thương mại cổ phần Ngân hàng Nhà nước Tổ chức tín dụng Thu nhập doanh nghiệp Sản xuất kinh doanh Vốn huy động Huy động vốn Ngân hàng No&PTNT Việt Nam v Lớp:CQ50/15.01 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính LỜI MỞ ĐẦẦU 1. Tính cấấp thiễất của đễề tài nghiễn cứu: Ngân hàng thương mại là tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền kí gửi từ khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán. Trong số các nghiệp vụ kinh doanh của NHTM thì nghiệp vụ cấp tín dụng là nghiệp vụ kinh doanh chủ yếu. Đây là nghiệp vụ tạo ra lợi nhuận cao nhất nhưng đây cũng là nghiệp vụ tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Nước ta đang phát triển theo hướng công nghiệp hóa – hiện đại hóa, theo chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Đảng và Nhà nước đòi hỏi việc triển khai ngày càng nhiều các dự án đầu tư với nguồn vốn trong và ngoài nước, thuộc mọi thành phần kinh tế. Trong đó, nguồn vốn cho vay dự án đầu tư của NHTM ngày càng phổ biến, cơ bản và quan trọng đối với mỗi cá nhân, doanh nghiệp và Chính phủ. Đây cũng là một thách thức không nhỏ đối với các NHTM về sự an toàn và hiệu quả của nguồn vốn cho vay theo dự án. Bởi vì, các dự án đầu tư thường đòi hỏi số vốn lớn, thời gian kéo dài và rủi ro rất cao. Để đi đến quyết định cho vay, thì thẩm định dự án đầu tư là khâu quan trọng, quyết định chất lượng cho vay theo dự án của ngân hàng. Thẩm định dự án đầu tư ngày càng có ý nghĩa vô cùng to lớn, đảm bảo lợi nhuận, sự an toàn cho ngân hàng. Những năm vừa qua, mặc dù các NHTM đã chú trọng đến công tác thẩm định nhưng nhìn chung kết quả đạt được chưa cao, chưa đem lại cho nền kinh tế một sự phát triển xứng đáng. Chính vì vậy trong thời gian thực tập tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên, em đã chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư của doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Đại Từ, Thái Nguyên” làm khóa luận tốt nghiệp của mình. 1 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính 2. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động thẩm định dự án đầu tư của doanh nghiệp. - Mục tiêu chung: Phân tích thực trạng thẩm định dự án đầu tư của doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên. Từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư của doanh nghiệp tại ngân hàng. 3. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nghiên cứu của đề tài là hoạt động thẩm định dự án đầu tư của doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên giai đoạn 2013-2015. 4. Phương pháp nghiên cứu - Quá trình nghiên cứu được thực hiện bằng cách nghiên cứu kết hợp lý luận và thực tiến, sử dụng phương pháp điều tra khảo sát, phân tích, tổng hợp, thống kê để đánh giá. - Trong quá trình nghiên cứu, sử dụng những kỹ thuật như: Kỹ thuật phân tích ngang, kỹ thuật phân tích dọc, kỹ thuật phân tích qua hệ số…trong phân tích tài chính doanh nghiệp để đánh giá. 5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp - Ngoài phần mở đầu và kết luận, khóa luận gồm có 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư của doanh nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Đại Từ Thái Nguyên. 2 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính Chương 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư của doanh nghiệp tại ngân hàng Vì thời gian, điêầu kiện nghiên cứu và nằng lực c ủa b ản thân còn h ạn chêấ nên khóa luận chỉ đi sâu vào một sôấ vâấn đêầ liên quan đêấn ho ạt đ ộng cho vay nói chung và hoạt động thẩm định dự án đâầu tư của doanh nghiệp nói riêng. Do vậy, khóa luận của em không tránh kh ỏi nh ững thiêất sót. Em râất mong nhận được sự góp ý của các thâầy cô. 3 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Hoạt động tín dụng cuả ngân hàng thương mại 1.1.1 Khái niệm về ngân hàng thương mại - Khái niệm: Ngân hàng thương mại là một doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực tiêần tệ, tín dụng với hoạt động thường xuyên là nh ận tiêần gửi, cho vay và cung câấp các dịch vụ ngân hàng cho khách hàng trong nêần kinh têấ quôấc dân. - Theo tiêu chí sở hữu vôấn của ngân hàng, hiện nay ở Vi ệt Nam có 4 loại hình ngân hàng thương mại đó là: - Ngân hàng thương mại nhà nước: là ngân hàng thu ộc sở h ữu c ủa nhà nước, được thành lập bằầng 100% vôấn của ngân sách nhà n ước câấp. Hiện nay, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Vi ệt Nam (Agribank) là ngân hàng thương mại nhà nước duy nhâất. - Ngân hàng thương mại côấ phâần: là ngân hàng được thành l ập d ưới hình thức một công ty cổ phâần, vôấn của nó do các c ổ đông đóng góp. - Ngân hàng thương mại liên doanh: là ngân hàng được thành l ập dưới hình thức góp vôấn liên doanh giữa các đôấi tác s ở h ữu khác nhau. - Ngân hàng thương mại nước ngoài: là ngân hàng được thành lập theo pháp luật nước ngoài hoặc Việt Nam, được Chính phủ câấp giâấy phép hoạt động. - Với các chức nằng là trung gian tín dụng, trung gian thanh toán và đặc biệt là chức nằng tạo tiêần, NHTM đã đóng vai trò hêất s ức quan tr ọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh têấ, góp phâần gi ải quyêất các vâấn đêầ vêầ vôấn cho các tổ chức kinh têấ. Tuy nhiên trong quá trình ho ạt đ ộng, các NHTM cũng gặp phải không ít rủi ro, vì vậy các NHTM câần áp d ụng các 4 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính biện pháp quản lý rủi ro thích hợp để bảo đảm an toàn cho ho ạt đ ộng c ủa ngân hàng. 5 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính 1.1.2 Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại Chức nằng cơ bản và đặc trưng nhâất của NHTM là trung gian tín dụng và chức nằng này có ý nghĩa đặc biệt quan tr ọng trong vi ệc thúc đ ẩy nêần kinh têấ pháttriển. Thực hiện chức nằng này, một mặt NHTM huy đ ộng và tập trung vôấn tiêầntệ tạm thời nhàn rôẫi trong nêần kinh têấ đ ể hình thành nguôần vôấn cho vay. Mặt khác, trên cơ sở nguôần vôấn đã huy đ ộng đ ược, ngân hàng sử dụng cho vay để đáp ứng nhu câầu vôấn của nêần kinh têấ. Khi thực hiện chức nằng làm trung gian tín dụng, NHTM đã huy đ ộng tri ệt đ ể được các khoản vôấn nhàn rôẫi, điêầu hòa vôấn từ nơi thừa đêấn nơi thiêấu, kích thích quá trình luận chuyển vôấn của toàn xã hội và thúc đẩy quá trình tái s ản xuâất c ủa doanh nghiệp. * Hoạt động cho vay đôấi với dự án đâầu tư. Nh ư đã nói ở trên, nội dung hoạt động tín dụng bao gôầm nhiêầu nghi ệp v ụ, trong đó có nghiệp vụ cho vay. Đây là một trong các nghiệp vụ kinh doanh c ơ b ản nhâất của môẫi NHTM, thông qua nghiệp vụ này, các NHTM đã tr ực tiêấp hôẫ trợ cho việc mở rộng sản xuâất kinh doanh, nâng cao nằng suâất lao đ ộng và thúc đẩy sự phát triển chung của nêần kinh têấ. Đôầng thời vêầ phía các ngân hàng thì nghiệp vụ này cũng chính là nguôần tạo ra thu nh ập ổn đ ịnh và râất lớn, đóng góp vào sự tằng trưởng của ngân hàng. Ngày nay, v ới s ự phát triển của nêần kinh têấ, hoạt động cho vay đã đa d ạng h ơn râất nhiêầu, trong đó có hoạt động cho vay theo dự án đâầu tư. Đôấi v ới môẫi doanh nghiệp thì nhu câầu đâầu tư là một hoạt động diêẫn ra thường xuyên, nó góp phâần nâng cao nằng suâất lao động hay mở rộng s ản xuâất, nhằầm làm gia tằng giá trị vôấn chủ sở hữu. Nhưng trên thực têấ không phải bâất c ứ khi nào doanh nghiệp có nhu câầu đâầu tư đêầu sằẫn vôấn để thực hi ện. M ột trong các nguôần mà doanh nghiệp thường xuyên sử dụng và khá quen thu ộc đó là nguôần vôấn vay từ các NHTM. Khi các doanh nghiệp đêấn vay vôấn, NHTM 6 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính thường yêu câầu các doanh nghiệp phải xây dựng các dự án, thể hi ện m ục đích, kêấ hoạch đâầu tư và tiêấn trình thực hiện cụ thể. Đôầng th ời các ngân hàng cũng phải thẩm định dự án mà doanh nghiệp đưa ra nhằầm xác minh và khẳng định tính hiệu quả của dự án. Quá trình này ngày càng được các ngân hàng chuẩn hóa và xây dựng thành các phương pháp, quy trình c ụ thể. Điêầu này vừa đảm bảo tính khoa học trong công tác th ẩm đ ịnh v ừa tránh được các sai sót do yêấu tôấ chủ quan gây nên,làm ảnh h ưởng đêấn tính an toàn của nguôần vôấn cho vay. 1.2.Thẩm định dự án đấều tư tại ngấn hàng thương mại. 1.2.1.Khái niệm vềề thẩm định dự án đâều tư. Thẩm định dự án đâầu tư là việc tổ chức xem xét đánh giá một cách khách quan, khoa học và toàn diện các nội dung cơ bản có ảnh hưởng trực tiêấp đêấn khả nằng thực hiện và hiệu quả của dự án để ra quyêất định đâầu tư, cho phép đâầu tư hoặc tài trợ vôấn cho dự án. Đây là một quá trình kiểm tra đánh giá các nội dung cơ bản của dự án một cách độc lập, tách biệt với quá trình soạn thảo dự án.Thẩm định dự án tạo cơ sở vững chằấc cho hoạt động đâầu tư có hiệu quả. Các kêấtluận rút ra từ thẩm định là cơ sở để các đơn vị, cơ sở, cơ quan có thẩm quyêần của nhà nước ra quyêất định đâầu tư, cho phép đâầu tư hoặc tài trợ cho dự án. 1.2.2.Sự câền thiềết vềề thẩm định dự án đâều tư Đâầu tư là một lĩnh vực quan trọng quyêất định sự tằng trưởng và phát triển của các thành phâần kinh têấ cũng như c ủa nêần kinh têấ quôấc dân. Nhưng hoạt động đâầu tư seẫ không thể tiêấn hành được khi không có vôấn hay không đủ vôấn. Một câu hỏi là: “Vôấn lâấy từ đâu?” Ngoài nguôần vôấn t ự có của mình, các nhà đâầu tư thường kêu gọi sự tài trợ từ bên ngoài mà trong đó chủ yêấu là nguôần vôấn vay của ngân hàng. Tuy nhiên, ngân hàng seẫ không đôầng ý cho vay nêấu không biêất rằầng vôấn vay có đ ược s ử d ụng an 7 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính toàn và hiệu quả hay không. Do đó, không chỉ riêng các nhà đâầu t ư mà c ả ngân hàng và các cơ quan chức hữu quan cũng phải tiêấn hành thâầm đ ịnh dự án đâầu tư tức là đi sâu xem xét, nghiên cứu, đánh giá hàng lo ạt các vâấn đêầ trên nhiêầu lĩnh vực khác nhau nhằầm đưa ra một quyêất đ ịnh đúng đằấn. - Đôấi với nhà đâầu tư: Sự tôần tại và phát triển của môẫi doanh nghiệp là nhờ vào kêấ hoạch sán xuâất kinh doanh đúng đằấn mà các kêấ hoạch này lại được thực hiện bởi các dự án. Với tư cách là chủ dự án và bên lập dự án, chủ đâầu tư biêất khá rõ và tương đôấi tỷ mỷ dự án đâầu tư của mình, nằấm được những điểm mạnh cũng như điểm yêấu, những khó khằn thách thức trong quá trình thực hiện dự án của mình. Trên thực têấ, khi đưa ra một quyêất định đâầu tư, chủ đâầu tư thường xây dựng và tính toán các phương án khác nhau. Điêầu đó có nghĩa là có nhiêầu dự án khác nhau được đưa ra nhưng không phải dêẫ dàng gì trong việc lựa chọn dự án này, loại bỏ dự án kia vì nhiêầu khi khả nằng thu thập, nằm bằất những thông tin mới của chủ dự án bị hạn chêấ nhâất là đôấi với các xu hướng kinh têấ, chính trị, xã hội mới và điêầu này seẫ làm nguy cơ rủi ro tằng cao và làm giảm tính chính xác trong phán đoán của họ. Thông qua việc thẩm định dự án đâầu tư seẫ giúp nhà đâầu tư chọn được dự án tôấi ưu và thích hợp nhâất với nằng lực của mình. - Đôấi với Ngân hàng: Ngân hàng là một tổ chức trung gian tài chính th ực hi ện vi ệc nh ận tiêần gửi và cho vay. Trong quá trình cho vay, không phải bâất c ứ m ột doanh nghiệp nào cũng được ngân hàng đáp ứng, ngân hàng ch ỉ cho vay khi đã biêất chằấc chằấn vôấn vay được sử dụng đúng m ục đích, m ạng l ại l ợi ích cho cả doanh nghiệp và ngân hàng. Muôấn vậy. ngân hàng seẫ yêu câầu ng ười xin vay lập và nộp cho ngân hàng dự án đâầu tư. Trên cơ s ở đó, cùng với cac nguôần thông tin khác ngân hàng seẫ tiêấn hành tổng h ợp và th ẩm đ ịnh d ự 8 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính án của chủ đâầu tư một cách khách quan hơn. Việc thẩm định dự án đâầu tư còn là cơ sỏ để ngân hàng xác định sôấ tiêần vay, thời gian cho vay, m ức thu nợ hợp lý, thời điểm bỏ vôấn cho dự án và tạo điêầu kiện thu ận lợi cho doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả trong tương lai. Tóm lại, đôấi với ngân hàng, công tác thẩm đ ịnh d ự án đâầu t ư là râất quan trọng, nó giúp cho ngân hàng ra quyêất định có b ỏ vôấn đâầu t ư hay không? Nêấu đâầu tư thì đâầu tư như thêấ nào? Mức độ b ỏ vôấn là bao nhiêu? Điêầu này seẫ giúp ngân hàng đạt được những chỉ tiêu vêầ an toàn và hi ệu quả trong sử dụng vôấn, giảm thiểu nợ quá hạn và nợ khó đòi, hạn chêấ những rủi ro có thể xảy đêấn với ngân hàng. - Đôấi với các cơ quan quản lý nhà nước và xã hội: Đâầu tư luôn được coi là động lực phát triển nói chung và s ự phát triển kinh têấ nói riêng của môẫi quôấc gia. Nh ưng vâấn đêầ quan tr ọng đ ặt ra là đâầu tư như thêấ nào cho có hiệu quả, bằầng không tác đ ộng c ủa đâầu t ư không hợp lý là râất nguy hại và gây ảnh hưởng xâấu đêấn nêần kinh têấ. Hi ệu quả ở đây không đơn thuâần là hiệu quả kinh têấ nó bao hàm c ả các hi ệu quả vêầ mặt xã hội như vâấn đêầ giải quyêất công ằn vi ệc làm, tằng thu ngân sách, tằng khả nằng cạnh tranh trong và ngoài nước, đặc bi ệt là vâấn đêầ bảo đảm môi trường sinh thái. Ngoài ra, dự án được ch ọn đâầu t ư còn ph ải phì hợp với mục tiêu phát triển kinh têấ xã hội của đâất n ước, c ủa t ừng đ ịa phương mà dự án này thực hiện và phải hoàn toàn tuân th ủ cac quy chêấ quản lý kinh têấ, quản lý đâầu tư xây dựng và các quy chêấ qu ản lý khác c ủa Nhà nước. 1.2.3.Nội dung thẩm định dự án đâầu tư của Ngân hàng thương mại. Các nội dung chính mà các NHTM thường tiêấn hành thẩm định ở các dự án đâầu tư xin vay vôấn ở ngân hàng là: * Thẩm định khía cạnh pháp lý của dự án. 9 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính * Thẩm định khía cạnh thị trường của dự án. * Thẩm định khía cạnh kyẫ thuật của dự án. * Thẩm định vêầ phương tiện tổ chức, quản lý thực hiện dự án. * Thẩm định khía cạnh tài chính của dự án (quan trọng nhâất). Thẩm định mức độ phù hợp của tổng vôấn đâầu tư và tiêấn độ bỏ vôấn. Thẩm tra nguôần vôấn huy động cho dự án. Kiểm tra tính toán các khoản chi phí sản xuâất hàng nằm của dự án. Kiểm tra tính hợp lý của giá bán, doanh thu hàng nằm của dự án. Kiểm tra tính chính xác của tỷ suâất “r” trong phân tích tài chính dự á n. Cằn cứ vào chi phí sử dụng của các nguôần vôấn huy động. Thẩm định dòng tiêần của dự án. Kiểm tra các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính của dự án. Kiểm tra độ an toàn trong thang toán nghĩa vụ tài chính ngằấn h ạn và khả nằng trả nợ của dự án. * Thẩm định vêầ các chỉ tiêu kinh têấ xã hội của dự án. 1.3.Chấất lượng thẩm định dự án đấều tư tại ngấn hàng thương mại. 1.3.1.Quan điểm vềề châết lượng thẩm định dự án đâều tư. Thẩm định dự án đâầu tư được coi là có châất lượng tôất khi nó tho ả mãn được các yêu câầu mà ngân hàng và doanh nghiệp đặt ra. Yêu câầu c ủa ngân hàng trong thẩm định dự án đâầu tư là thời gian ngằấn và chi phí thẩm định thâấp, đánh giá được chính xác hiệu quả của dự án đâầu t ư, làm cằn cứ chính yêấu nhâất để ngân hàng đưa ra quyêất đ ịnh tài tr ợ đúng đằấn: cho vay hay không, cho vay bao nhiêu, thời hạn vay bao lâu, ph ương th ức giải ngân, hình thức thu nợ thêấ nào cho phù hợp…nhằầm hạn chêấ tôấi đa r ủi ro nhưng không bỏ lỡ cơ hội đâầu tư với những dựán tôất. Trong khi đó, yêu câầu của doanh nghiệp là được tài trợ đủ nhu câầu vôấn với th ời h ạn và lãi 10 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính suâất phù hợp, thời gian thẩm định dự án đâầu tư càng ngằấn càng tôất đ ể không bị lỡ thời cơ kinh doanh, được ngân hàng cung câấp các ti ện ích khác như tư vâấn tài chính,… Lí do của các yêu câầu trên xuâất phát t ừ đ ặc đi ểm: dự án đâầu tư vừa là cơ hội đâầutư của doanh nghiệp vừa là c ơ hội đâầu t ư của ngân hàng nên việc thẩm định dự án đâầu tư được đánh giá là có châất lượng tôất khi nó đáp ứng đôầng thời yêu câầu của c ả hai bên. Do đó, nâng cao châất lượng thẩm định dự án đâầu tư trong hoạt động cho vay c ủa ngân hàng chính là nâng cao sự thoả mãn hai yêu câầu nói trên. Các ch ỉ tiêu ph ản ánh châất lượng thẩm định tài dự án đâầu tư là các chỉ tiêu th ể hi ện m ức đ ộ thoả mãn yêu câầu đặt ra của ngân hàng và doanh nghiệp. 1.3.2.Các chỉ tiều phản ánh châết lượng thẩm định dự án đâều tư. * Thời gian thẩm định. Để thẩm định một dự án đâầu tư, trước hêất câần thu thập thông tin, phân tích, đánh giá và tổng hợp các thông tin đó nhằầm đưa ra kêất luận chính xác vêầ tính khả thi của dự án. Để thực hiện được những công việc trên đòi hỏi phải có một khoảng thời gian nhâất định. Trong điêầu kiện cạnh tranh gay gằất như hiện nay, chi phí cơ hội của dự án là râất lớn, thời gian đôấi với chủ đâầu tư là hêất sức quý giá, các doanh nghiệp khi đêấn với ngân hàng luôn mong muôấn được ngân hàng trả lời sớm nhâất dù cho vay hay không cho vay. Vì vậy, yêu câầu đặt ra cho các ngân hàng là câần phải t ổ ch ức thẩm định và thiêất lập hệ thôấng công nghệ chức thẩm định và thiêất lập hệ thôấng công nghệ hôẫ trợ phù hợp sao cho thời gian thẩm định phải đủ để tổ chức khâu thẩm định được kyẫ càng nhưng không được quá dài seẫ làm mâất cơ hội đâầu tư của doanh nghiệp . Có như vậy mới đảm bảo cơ hội đâầu tư cho cả ngân hàng và doanh nghiệp. * Chi phí thẩm định. Chi phí thẩm định bao gôầm tâất cả các chi phí câần thiêất mà ngân hàng phải chi trảcho việc tiêấn hành thẩm định dự án. Hơn nữa trong cùng một thời gian, ngân hàng phải 11 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính trả lời cho vay hay không cho vay đôấi với nhiêầu dự án khác nhau vì vậy chi phí thẩm định của ngân hàng còn bao gôầm cả chi phí cơ hội đôấi v ới vi ệc xem xét cho vay dự án khác cùng thời điểm. Thu nhập của ngân hàng từ dự án là tiêần lãi vay và các khoản phí dịch vụ cung ứng. Là một doanh nghiệphoạt động vì mục tiêu lợi nhuận, vì vậy khi tiêấn hành thẩm định dự án ngân hàng câần phải so sánh thu nhập và chi phí thẩm định dự án. Trường hợp chi phí thẩm định mà quá lớn so với thu nhập nhận được từ dự án thì ngân hàng vâẫn có thể từ chôấi cho vay dù dự án hiệu quả. * Báo cáo thẩm định. Báo cáo thẩm định dự án đâầu tư là vằn bản tổng kêất lại toàn b ộ các kêất quả cuôấi cùng của quá trình thẩm định dự án. Báo cáo th ẩm đ ịnh là cằn cứ hàng đâầu để ngân hàng ra các quyêất định cho vay, là c ơ s ở đ ể tiêấn hành tái thẩm định, do đó nó có vai trò râất quan trọng. Là sự t ổng kêất c ủa toàn bộ quá trình thẩm định nênchâất lượng của báo cáo th ẩm đ ịnh th ể hiện châất lượng của công tác thẩm định dự án đâầu tư. Bản báo cáo th ẩm định có châất lượng tôất phải đạt yêu câầu trình bày khoa h ọc, đâầy đ ủ, chính xác và khách quan, sát với thực têấ khi dự án đi vào hoạt động. Báo cáo thẩm định tôất phải giúp người đọc nằấm bằất được những thông tin c ơ b ản nhâất vêầ hiệu quả dự án, phải thể hiện được các quyêất định và chứng minh được tính hợp lý của các quyêất định tài trợ cho dự án. * Các quyêất đ ịnh cho vay. Vì mục tiêu cuôấi cùng của thẩm định dự án đâầu t ư là đ ể ngân hàng đưa ra các quyêất định cho vay một cách hợp lý nên châất l ượng các quyêất định cho vay cũngphản ánh châất lượng thẩm định dự án đâầu t ư. Châất lượng các quyêất định cho vaythể hiện ở hiệu quả hoạt động của các d ự án được ngân hàng tài trợ và kêất quả hoạt động cho vay theo d ự án c ủa ngân hàng. Khi bỏ vôấn tài trợ cho mộtdự án, ngân hàng bao gi ờ cũng mong muôấn dự án hoạt động có hiệu quả để đảm bảo thu hôầi được c ả vôấn 12 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính và lãi. Thẩm định dự án đâầu tư là cằn cứ quan tr ọng nhâất đ ể ngân hàng đưa ra quyêất định cho vay hay không. Điêầu đó có nghĩa là các d ự án đ ược ngân hàng tài trợ vôấn là các dự án được ngân hàng th ẩm đ ịnh là có hi ệu quả. Vì vậy các dự án đã được xét duyệt cho vay mà ho ạt đ ộng tôất theo đúng dự kiêấn chứng tỏ ngân hàng đã ra quyêất định đúng đằấn hay châất lượng thẩm định dự án đâầu tư tôất. Ngược lại, nêấu dự án được ngân hàng cho vay hoạt động không hiệu quả thể hiện sự yêấu kém trong châất l ượng thẩm định dự án đâầutư của ngân hàng. Hiệu quả hoạt động c ủa các d ự án tác động trực tiêấp đêấn kêất quả hoạt động cho vay theo dự án c ủa ngân hàng, hay nói cách khác kêất quả hoạt động cho vay theo d ự án phâần nào cũng phản ánh châất lượng các quyêất định cho vay. Nêấu các quyêất đ ịnh cho vay đúng đằấn, dự án hoạt động có hiệu quả seẫ làm tằng dư n ợ, gi ảm t ỷ l ệ nợ quá hạn của hoạt động cho vay theo dự án. Nêấu các quyêất định cho vay không hợp lý, dự án hoạt động không có h iệu quả seẫ làm tằng tỷ lệ nợ quá hạn, có thể làm cho ngân hàng bị mâất vôấn… * Cung câấp những dịch vụ tư vâấn cho doanh nghiệp. Thẩm định dự án đâầu tư có châất lượng tôất seẫ mang lại cho cán b ộ ngân hàng cái nhìn sâu sằấc vêầ dự án, từ đó có thể tư vâấn cho khách hàng nhiêầu vâấn đêầ liên quan như kêấ hoạch kinh doanh phù h ợp, ph ương án vêầ nguôần vôấn sao cho hiệu quả...Những tư vâấn này seẫ giúp doanh nghi ệp tiêấn hành dự án được tôất hơn, đôầng thời ngân hàng an toàn hơn, có lợi ích h ơn khi cho vay các dự án hiệu quả. 1.3.3.Các nhân tốế ảnh hưởng đềến châết lượng thẩm định dự án đâều tư ở ngân hàng thương mại. * Tổ chức công tác thẩm định. 13 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính Nêấu công tác này được tổ chức một cách khoa học, hợp lý trên c ơ s ở phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân phù hợp với nằng l ực và trình độ chuyên môn, có kiểm tra giám sát chặt cheẫ thì châất l ượng th ẩm định dự án đâầu tư seẫ tôất hơn. * Châất lượng của đội ngũ cán bộ. Đội ngũ cán bộ là nhân tôấ quyêất định trực tiêấp đêấn châất l ượng th ẩm định dự án đâầu tư. Do tính châất phức tạp, hàm ch ứa nhiêầu vâấn đêầ liên quan đêấn nhiêầu lĩnh vực trong công tác thẩm định dự án đâầu t ư, đòi h ỏi cán b ộ thẩm định phải có trình độ chuyên môn vững vàng, sự hiểu biêất toàn di ện vêầ những vâấn đêầ câần thẩm định như: hiểu biêất vêầ lĩnh v ực doanh nghi ệp đâầu tư, hiểu biêất vêầ sự phát triển chung của ngành, của nêần kinh têấ,…cũng như phải nằấm vững các quy địnhquy chêấ liên quan đêấn ho ạt đ ộng cho vay. Châất lượng đội ngũ cán bộ là hêất sức quan trọng nhưng nêấu sôấ l ượng cán bộ thẩm định quá ít so với yêu câầu tâất yêấu xảy ra hi ện t ượng môẫi cán b ộ phải thực hiện khôấi lượng công việc quá tải, từ đó dâẫn đêấn vi ệc th ẩm đ ịnh thiêấu kyẫ càng, kém hiệu quả. Do đó sôấ lượng cán bộ quá ít cũng seẫ ảnh hưởng đêấn châất lượng thẩm định dự án đâầu tư. * Thông tin. Thẩm định dự án đâầu tư được thực hiện trên cơ sở phân các thông tin trực tiêấp và gián tiêấp liên quan đêấn dự án. Thông tin càng đâầy đ ủ, chính xác bao nhiêu thì việc thẩm định càng thuận lợi và châất lượng bâấy nhiêu. Nêấu thông tin sai lệch thì kêất quả thẩm định dự án đâầu tư seẫ b ị h ạn chêấ, có thể dâẫn đêấn những quyêất định đâầu tư sai lâầm, gây tổn thâất l ớn và ảnh hưởng đêấn uy tín của ngân hàng. Chính vì vậy, yêấu tôấ thông tin có m ột vai trò râất quan trọng đôấi với châất lượng thẩm định dự án đâầu t ư. Và v ị trí của yêấu tôấ này đang ngày càng được coi trọng trong thời đại thông tin hiện nay. 14 Khóa luận tốt nghiệp Học viện Tài chính * Phương pháp thẩm định. Phương pháp thẩm định thể hiện thông qua hệ thôấng chỉ tiêu và cách áp dụng khi thẩm định dự án đâầu tư. Tùy theo đặc điểm tính châất của từng dự án mà cánbộ thẩm định phải sử dụng kêất hợp các chỉ tiêu và phải biêất chỉ tiêu nào là quan trọng trong viêc phân tích, ra quyêất đ ịnh cho vay. * Trang thiêất bị, công nghệ của ngân hàng. Đây là nhân tôấ ảnh hưởng tới thời gian và độ chính xác c ủa kêất qu ả thẩm định dự án đâầu tư. Với trang thiêất bị hiện đại, việc thu thập và x ử lí các thông tin seẫ được tiêấn hành một cách nhanh chóng và chính xác, d ự báo nhanh nhiêầu phương án, các cơ hội đâầu tư seẫ được nằấm bằất k ịp th ời. Nhờ vậy châất lượng công tác thẩm định dự án đâầu tư seẫ được nâng cao. * Môi trường pháp lý. Môi trường pháp lý có những ảnh hưởng nhâất định đêấn châất l ượng thẩm định dựán đâầu tư. Với môi trường pháp lý rõ ràng, chặt cheẫ seẫ có tác động tích cực đêấn quá trình thẩm định và thực hiện dự án. Ng ược l ại, những sai sót, khiêấm khuyêất,không chặt cheẫ trong các vằn b ản pháp lý, chính sách quản lý của nhà nước seẫ tác động tiêu c ực đêấn châất l ượng thẩm định. Vì khi đó các chủ đâầu tư seẫ dựa vào những chôẫ sơ h ở, thiêấu sót của luật định để có những việc làm sai trái, gây trở ngại trong quá trình thẩm định.Ngoài ra, sự mâu thuâẫn, chôầng chéo của các vằn b ản lu ật, d ưới luật vêầ các lĩnh vực, sự thay đổi liên tục vêầ quy chêấ qu ản lý tài chính, tính không đôầng bộ của kêấ toán thôấng kê…seẫ làm thay đổi tính kh ả thi c ủa d ự án theo thời gian cũng như khó khằn cho ngân hàng trong vi ệc đánh giá, dự báo rủi ro và có thể làm mâất cơ hội đâầu tư cho nh ững d ự án tôất c ủa ngân hàng. * Môi trường kinh têấ. 15