Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Môc lôc
Môc lôc ....................................................................................................................... 1
Lêi më ®Çu.................................................................................................................. 2
PhÇn 1 ......................................................................................................................... 4
Nh÷ng lý luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n
tµi chÝnh hiÖn hµnh cña viÖt nam ................................................................................ 4
1.1 B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña dù phßng .................................................................... 4
1.2 §èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p lËp dù phßng ......................................................... 4
1.3 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n .......................................... 5
1.3.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn lËp ....................................................................... 5
1.3.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ............................. 5
1.3.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n .... 6
1.3.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n ................................................................................. 7
1.3.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n .................................................................................... 8
1.4 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho..................................................... 9
1.4.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn kiªn lËp ............................................................... 9
1.4.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ........................................ 9
1.4.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ............... 9
1.4.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n ............................................................................... 11
1.4.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n .................................................................................. 11
1.5 H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ............................................................ 12
1.5.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn lËp ..................................................................... 12
1.5.2 Môc ®Ých lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ............................................... 12
1.5.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. ..................... 12
1.5.4 Xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc..................................... 14
1.5.5 Tµi kho¶n h¹ch to¸n ............................................................................... 15
1.5.6 Tr×nh tù h¹ch to¸n .................................................................................. 15
1.6 Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù
phßng ........................................................................................................................ 16
PhÇn 2 ....................................................................................................................... 20
Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý
trong c¸c doanh nghiÖp............................................................................................. 20
2.1 ChÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng ............................................................. 20
2.1.1 TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ............................................ 20
2.1.2 TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ..................................................... 21
2.2 ChÕ ®é h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ........................................................... 23
KÕt luËn .................................................................................................................... 28
Tµi liÖu tham kh¶o .................................................................................................... 29
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Lêi më ®Çu
Kinh tÕ thÞ tr-êng kh¸c víi kinh tÕ bao cÊp ë chç nã ®èi xö b×nh ®¼ng víi tÊt c¶
c¸c doanh nghiÖp. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ mäi nh©n tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh
cña doanh nghiÖp ®Òu hoµn toµn mang tÝnh kh¸ch quan, n»m ngoµi sù kiÓm so¸t cña
ban gi¸m ®èc doanh nghiÖp. Do ®ã rñi ro kinh doanh ®-îc ph©n chia ®Òu cho mçi
doanh nghiÖp.
Song nh- vËy kh«ng thÓ suy ra r»ng t-¬ng lai cña doanh nghiÖp lµ bÊt ®Þnh vµ
rºng nguyªn t¾c “ho¹t ®éng liªn tôc” khã cã thÓ ®¹t ®îc. NÕu nh thÞ trêng l¯ yÕu tè
kh¸ch quan th× c¸c quyÕt ®Þnh cña ban gi¸m ®èc ®-îc xem lµ nh©n tè chñ quan t¸c
®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Mét khi c¸c quyÕt ®Þnh chñ quan
phï hîp theo mét c¸ch nµo ®ã víi yÕu tè thÞ tr-êng kh¸ch quan th× doanh nghiÖp sÏ
ph¸t triÓn ®i lªn. Muèn thÕ nh÷ng ng-êi ®øng ®Çu doanh nghiÖp lu«n ph¶i b¸m s¸t t×nh
h×nh, diÔn biÕn thÞ tr-êng ®-a ra c¸c dù b¸o tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt s¸ch t-¬ng øng.
ViÖc tÝnh to¸n vµ lËp dù phßng lµ mét phÇn trong c«ng t¸c dù b¸o ë doanh
nghiÖp- dù b¸o vÒ kh¶ n¨ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp cã thÓ bÞ mÊt gi¸ trong t-¬ng lai.
Dù phßng thÓ hiÖn sù chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ãn
tr-íc nh÷ng bÊt æn trªn thÞ tr-êng tõ ®ã h¹n chÕ ®-îc nh÷ng thiÖt h¹i mµ nh÷ng nh©n
tè ®ã cã thÓ t¸c ®éng tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nh- vËy, viÖc lËp dù
phßng lµ nhu cÇu tÊt yÕu cña mçi doanh nghiÖp do ®ã h¹ch to¸n dù phßng trë thµnh
mét néi dung ®-¬ng nhiªn trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i c¸c doanh nghiÖp.
T¹i ViÖt nam, chÕ ®é h¹ch to¸n dù phßng ®· tr¶i qua mét sè lÇn thay ®æi cho thÊy
cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau ®èi víi viÖc h¹ch to¸n dù phßng. C¸ch h¹ch to¸n hiÖn
nay tuy cã -u ®iÓm lµ lµm gi¶m khèi l-îng ghi chÐp kÕ to¸n song còng cã bÊt cËp ®¸ng
kÓ.
Dù phßng víi nh÷ng ý nghÜa nªu trªn cïng nh÷ng bøc xóc vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n
dù phßng hiÖn nay ®· th«i thóc em ph¶i ®i vµo t×m hiÓu. ChÝnh v× vËy mµ ®Ò ¸n m«n
häc cða em cã tªn: “ Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho°n dù phßng ë
c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay”.
§Ò ¸n cã hai phÇn néi dung chÝnh:
PhÇn 1: Nh÷ng lÝ luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n dù phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi
chÝnh hiÖn hµnh cña ViÖt nam.
PhÇn 2: Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m n©ng cao hiÖu
qu¶ qu¶n lÝ trong c¸c doanh nghiÖp.
§Ó tiÕn tíi thùc hiÖn vµ hoµn chØnh b¶n ®Ò ¸n nµy em ®· nhËn ®-îc sù chØ b¶o
cña c« gi¸o NguyÔn Minh Ph-¬ng, sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c b¹n trong líp, tuy
nhiªn do tr×nh ®é nghiªn cøu cßn h¹n chÕ nªn ch¾c em sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
sãt. V× vËy qua ®©y rÊt mong nhËn ®-îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó em
cã thÓ hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ mét vÊn ®Ò mµ em quan t©m. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Hµ néi, ngµy 18 th¸ng 12 n¨m 2000
Sinh viªn
Phïng Lª Hµ- Líp kÕ to¸n 39A
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
PhÇn 1
Nh÷ng lý luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù
phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh cña viÖt
nam
1.1 B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña dù phßng
Dù phßng lµ sù x¸c nhËn trªn sæ s¸ch kÕ to¸n mét kho¶n gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n do
nh÷ng nguyªn nh©n mµ hËu qu¶ cña chóng kh«ng ch¾c ch¾n.
Nh- vËy,dù phßng thùc chÊt lµ viÖc ghi nhËn tr-íc mét kho¶n chi phÝ ch-a thùc
chi vµo chi phÝ s¶n xuÊt-kinh doanh cña niªn ®é b¸o c¸o ®Ó cã nguån tµi chÝnh cÇn
thiÕt bï ®¾p nh÷ng thiÖt h¹i vÒ gi¶m gi¸ tµi s¶n cã thÓ sÏ x¶y ra trong niªn ®é tiÕp theo.
Do ®ã, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, dù phßng cã mét ý nghÜa quan träng thÓ hiÖn
trªn c¸c ph-¬ng diÖn sau ®©y:
-Ph-¬ng diÖn kinh tÕ: Nhê c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸, b¸o c¸o tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n.
-Ph-¬ng diÖn tµi chÝnh: Do dù phßng gi¶m gi¸ cã t¸c dông lµm gi¶m lîi nhuËn
cña niªn ®é, nªn doanh nghiÖp tÝch luü ®-îc mét sè vèn ®¸ng lÏ ®· ph©n chia, sè vèn
nµy dïng ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n gi¶m gi¸ tµi s¶n thùc sù ph¸t sinh vµ tµi trî c¸c kho¶n
chi phÝ hay lç ®· ®-îc dù phßng khi c¸c chi phÝ nµy ph¸t sinh ë niªn ®é sau nµy. Thùc
chÊt c¸c kho¶n dù phßng lµ mét nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹m thêi n»m trong
c¸c tµi s¶n l-u ®éng tr-íc khi sö dông thùc thô.
-Ph-¬ng diÖn thuÕ kho¸: Dù phßng gi¶m gi¸ ®-îc ghi nhËn nh- mét kho¶n chi
phÝ lµm gi¶m lîi nhuËn ph¸t sinh ®Ó tÝnh to¸n ra sè lîi nhuËn thùc tÕ.
Trªn gãc ®é qu¶n lý nhµ n-íc, dù phßng vµ nh÷ng lîi Ých cña nã ®-îc nh×n nhËn
nh- mét ®èi s¸ch tµi chÝnh cÇn thiÕt ®Ó duy tr× doanh nghiÖp, t¹o thu l©u dµi vµo ng©n
s¸ch nhµ n-íc.
1.2 §èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p lËp dù phßng
§èi t-îng lËp dù phßng bao gåm:
- C¸c vËt t- hµng ho¸ phÈm tån kho ®Ó b¸n mµ gi¸ trªn thÞ tr-êng thÊp h¬n gi¸
®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n.
- C¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi.
-C¸c chøng kho¸n ®Çu t- ng¾n h¹n, dµi h¹n bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n
trªn sæ kÕ to¸n.
VËy, c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é hiÖn hµnh bao gåm:
-Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
-Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
-Dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t- ng¾n h¹n, dµi h¹n.
§Ó x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp, tr-íc hÕt doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm nh÷ng
b»ng chøng tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ cña tõng ®èi t-îng cô thÓ, trªn c¬ së ®ã tÝnh to¸n vµ
x¸c ®Þnh sè dù phßng gi¶m gi¸ cÇn lËp cho mçi ®èi t-îng, sau ®ã tæng hîp toµn bé c¸c
kho¶n dù phßng vµo b¶ng kª chi tiÕt cho tõng lo¹i. §Ó thÈm ®Þnh møc ®é gi¶m gi¸ cña
c¸c lo¹i vËt t- hµng ho¸, chøng kho¸n vµ x¸c ®Þnh c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi,
doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp héi ®ång víi c¸c thµnh phÇn b¾t buéc lµ: Gi¸m ®èc, kÕ
to¸n tr-ëng, tr-ëng phßng vËt t- hoÆc phßng kinh doanh.
Thêi ®iÓm lËp dù phßng ®-îc qui ®Þnh vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc khi lËp c¸c
b¸o c¸o tµi chÝnh. Tr-íc ®ã, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh hoµn nhËp toµn bé sè dù
phßng ®· lËp ë cuèi niªn dé kÕ to¸n tr-íc. Toµn bé c¸c kho¶n dù phßng cÇn lËp ph¶i
kh«ng ®-îc v-ît qu¸ sè lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp (sau khi ®· hoµn
nhËp c¸c kho¶n dù phßng ®· trÝch lËp n¨m tr-íc).
Trªn ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ dù phßng, ®Ó t×m hiÒu s©u h¬n chóng ta cÇn ®i
vµo xem xÐt cô thÓ néi dung h¹ch to¸n ®èi víi tõng lo¹i dù phßng
1.3 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n
1.3.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn lËp
Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn
thÊt do gi¶m gi¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ
ho¹ch.
§èi t-îng lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n lµ toµn bé c¸c chøng kho¸n
do doanh nghiÖp ®Çu t- bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n.
§iÒu kiÖn lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n: ViÖc trÝch lËp dù phßng
gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng
th× viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn
sau ®©y:
- C¸c lo¹i chøng kho¸n bÞ gi¶m gi¸ ph¶i lµ chøng kho¸n ®-îc doanh nghiÖp ®Çu
t- theo ®óng qui ®Þnh cña ph¸p luËt.
- C¸c chøng kho¸n gi¶m gi¸ ph¶i ®-îc tù do mua b¸n trªn thÞ tr-êng mµ t¹i thêi
®iÓm kiÓm kª, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m cã gi¸ thÞ tr-êng gi¶m so víi gi¸ ®ang h¹ch
to¸n trªn sæ kÕ to¸n.
Nh÷ng chøng kho¸n kh«ng ®-îc phÐp mua b¸n tù do trªn thÞ tr-êng th× kh«ng
®-îc lËp dù phßng gi¶m gi¸.
1.3.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n
Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n :
- §Ò phßng vÒ tµi chÝnh cho tr-êng hîp chøng kho¸n ®ang ®Çu t- cã thÓ bÞ gi¶m
gi¸ khi thu håi, chuyÓn nh-îng hay b¸n.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
- §Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c chøng kho¸n ®ang ®Çu t- khi lËp b¶ng c©n
®èi kÕ to¸n.
Gi¸ trÞ thùc cña
Gi¸ =trÞ thùc tÕ ghi sæ kÕ
Sè dù
- phßng gi¶m gi¸ ®·
chøng kho¸n
= to¸n cña chøng kho¸n
- lËp cña chøng kho¸n
1.3.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng
kho¸n
Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ph¶i lËp cho niªn ®é liÒn sau niªn ®é
b¸o c¸o ®-îc tÝnh to¸n trªn hai c¨n cø:
- Thùc tÕ diÔn biÕn gi¸ chøng kho¸n x¶y ra trong niªn ®é b¸o c¸o.
- Dù b¸o gi¸ thÞ tr-êng chøng kho¸n doanh nghiÖp ®ang cÇm gi÷ sÏ x¶y ra trong
niªn ®é liÒn sau.
Trªn c¬ së ®· biÕt doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m tiÕp theo
qua c¸c b-íc c«ng viÖc sau:
B-íc 1: KiÓm kª chøng kho¸n theo lo¹i. §Ó thùc hiÖn ®-îc b-íc c«ng viÖc nµy,
doanh nghiÖp cÇn ph¶i c¨n cø vµo sæ chi tiÕt ®Çu t- chøng kho¸n cã mÉu nh- sau:
Sæ chi tiÕt ®Çu t- chøng kho¸n
(Dïng cho c¸c TK: 121; 221)
Tµi kho¶n: ..............................
Lo¹i chøng kho¸n: ............... §¬n vÞ ph¸t hµnh: .............
MÖnh gi¸: ............. L·i suÊt: ............ Thêi h¹n thanh to¸n………
Sè ph¸t sinh
Chøng tõ
NT
Mua vµo
XuÊt ra
TK
ghi Sè Ngµy DiÔn gi¶i
Sè
Thµnh
Sè
Thµnh
®èi øng
sæ hiÖu th¸ng
l-îng
tiÒn
l-îng
tiÒn
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Sè dSè
l-îng
Thµnh
tiÒn
10
11
1. SD ®Çu kú
2. Sè ph¸t
sinh trong kú
…………..
Céng sè ph¸t
sinh
3. SD cuèi k×
Ngµy ..... th¸ng ..... n¨m
KÕ to¸n tr-ëng
( Ký, hä tªn)
Ng-êi ghi sæ
( Ký, hä tªn)
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Sæ nµy ®-îc më theo tõng tµi kho¶n (§Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n :TK 121 ;§Çu
t- chøng kho¸n dµi h¹n :TK221) vµ theo tõng lo¹i chøng kho¸n, cã cïng mét gi¸ , tØ lÖ
l·i suÊt ®-îc h-ëng vµ ph-¬ng thøc thanh to¸n l·i suÊt. V× vËy, nã t¹o ®iÒu kiÖn rÊt
thuËn lîi cho doanh nghiÖp kiÓm kª chøng kho¸n theo lo¹i vµo ngµy 31/12 n¨m b¸o
c¸o.
B-íc 2: LËp b¶ng kÕ chøng kho¸n vÒ sè l-îng vµ gi¸ trÞ mua vµo, ®èi chiÕu víi
gi¸ thÞ tr-êng vµo ngµy kiÓm kª-ngµy cuèi niªn ®é b¸o c¸o-niªn ®é x¶y ra dù phßng.
B-íc 3: TÝnh ra møc dù phßng ph¶i lËp cho niªn ®é sau theo lo¹i chøng kho¸n
nµo cã møc b¸o gi¸ thÞ tr-êng ngµy kiÓm kª thÊp h¬n gi¸ ghi sæ thêi ®iÓm mua vµo
cña chøng kho¸n
Sè
l-îng
Møc dù phßng
chøng kho¸n
gi¶m gi¸ ®Çu t=
A bÞ gi¶m gi¸
chøng
kho¸n =
t¹i thêi ®iÓm *
cÇn lËp cho
31/12 n¨m b¸o
chøng kho¸n A
c¸o
Gi¸ thùc tÕ
chøng kho¸n A
Gi¸
chøng
*
trªn -thÞ tr-êng
kho¸n A h¹ch
- t¹i thêi ®iÓm
to¸n trªn sæ kÕ
31/12 n¨m b¸o
to¸n
c¸o
ViÖc lËp b¶ng kª dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n cã thÓ tiÕn hµnh theo
mÉu sau:
Sè hiÖu TK Lo¹i chøng Sèl-îng Gi¸ ®¬n vÞ
kho¸n
mua vµo
121
xxx
xx x
221
xxx
xxx
Gi¸ t¹i ngµy Møc dù phßng cÇn
kiÓm kª
lËp
xxx
xxx
xxx
xxx
1.3.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n
§Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n kÕ to¸n sö dông
c¸c tµi kho¶n sau.
- T¯i kho°n 129 “ Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n”.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp, xö lý vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù
phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n (d-íi 1 n¨m) víi kÕt cÊu nh- sau:
Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n.
Bªn cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n ®-îc lËp
D- cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n hiÖn cã
- T¯i kho°n 229: “ Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n”.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng c¸c kho¶n dù
phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n (trªn 1 n¨m). Víi kÕt cÊu nh- sau:
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n.
Bªn cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n ®-îc lËp.
D- cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n hiÖn cã.
1.3.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n
Theo th«ng t- sè 33/ 1998/ TT - BTC ngµy 17 - 3 - 1998 h-íng dÉn h¹ch to¸n
trÝch lËp vµ sö dông c¸c kho¶n dù phßng th× tr×nh tù h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu
t- chøng kho¸n ®-îc tiÕn hµnh nh- sau:
- Cuèi niªn ®é h¹ch to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ chøng
kho¸n vµ c¸c lo¹i chøng kho¸n hiÖn cã, kÕ to¸n tÝnh, x¸c ®Þnh møc dù phßng gi¶m gi¸
chøng kho¸n cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi:
Nî TK 811 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Cã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n.
Cã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n.
- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n hoµn nhËp toµn bé kho¶n
dù phßng ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh ghi:
Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n.
Nî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n
Cã TK 711 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh
§ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n míi
cho n¨m sau, ghi:
Nî TK 811 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Cã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n.
Cã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n.
Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n
h¹n, dµi h¹n qua s¬ ®å sau:
TK 711
TK 129, 229
Hoµn nhËp sè dùphßng
gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng
kho¸n ®· lËp n¨m tr-íc
vµo thu nhËp ho¹t ®éng
tµi chÝnh
TK 811
TrÝch lËp dù phßng gi¶m
gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n
vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n
tr-íc khi lËp b¸o c¸o tµi
chÝnh
S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
1.4 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
1.4.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn kiªn lËp
Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt sÏ
¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh do gi¶m gi¸ vËt t-, thµnh phÈm, hµng
ho¸ tån kho cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ ho¹ch.
§èi t-îng lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ: Nguyªn vËt liÖu chÝnh dïng
cho s¶n xuÊt, vËt t-, hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho ®Ó b¸n, mµ gi¸ trªn thÞ tr-êng
thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n ( sau ®©y gäi t¾t lµ vËt t-, hµng ho¸)
§iÒu kiÖn ®Ó lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: ViÖc trÝch lËp dù phßng
gi¶m gi¸ hµng tån kho ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng th×
viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau:
- Lµ nh÷ng vËt t- hµng ho¸ tån kho t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cã gi¸
trÞ thÞ tr-êng thÊp h¬n gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n.
- VËt t- hµng ho¸ lµ mÆt hµng kinh doanh vµ thuéc quyÒn së h÷u cña doanh
nghiÖp.
- Cã chøng tõ ho¸ ®¬n hîp lý, hîp lÖ ho¨c c¸c chøng cø kh¸c chøng minh gi¸
vèn vËt t- hµng ho¸ tån kho.
1.4.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
- §Ò phßng vËt t- hµng ho¸ gi¶m gi¸ so víi gi¸ gèc trªn sæ, ®Æc biÖt khi
chuyÓn nh-îng, cho vay, xö lÝ, thanh lÝ
- X¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng tån kho trªn hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n:
Gi¸ trÞ thùc cña
hµng tån kho
=
Gi¸
= gèc cña hµng
tån kho
-
Dù- phßng gi¶m gi¸
hµng tån kho
1.4.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
Còng t-¬ng tù nh- viÖc lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n,
dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lËp cho niªn ®é liÒn sau niªn ®é b¸o c¸o ®-îc tÝnh
to¸n trªn hai c¨n cø: Thùc tÕ diÕn biÕn gi¸ vËt t- hµng ho¸ x¶y ra trong niªn ®é b¸o c¸o
vµ dù b¸o thÞ tr-êng vËt t- hµng ho¸ doanh nghiÖp ®ang cÇm gi÷ sÏ xÈy ra trong niªn
®é liÒn sau:
Trªn c¬ së ®· biÕt doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m tíi theo
c¸c b-íc c«ng viÖc sau ®©y:
B-íc 1: KiÓm kª vËt t- hµng ho¸ theo lo¹i.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Doanh nghiÖp tiÕn hµnh lËp biªn b¶n kiÓm kª hµng ho¸ theo mÉu sau:
Biªn b¶n kiÓm kª vËt t-, s¶n phÈm, hµng ho¸
Thêi ®iÓm kiÓm kª: ....... giê……ngµy 31 th¸ng 12 n¨m .......
Ban kiÓm kª gåm:
¤ng, bµ ....................... Tr-ëng ban
¤ng, bµ ....................... Uû viªn
¤ng, bµ ....................... Uû viªn
§· kiÓm kª kho cã c¸c mÆt hµng d-íi ®©y:
Tªn nh·n hiÖu quy
KÕt qu¶ kiÓm kª
STT
c¸ch vËt t- hµng M· sè §¬n vÞ tÝnh §¬n gi¸ Sè l-îng
Thµnh tiÒn
ho¸
A
B
C
D
1
2
3
Thñ tr-ëng ®¬n vÞ
( Ký, hä tªn)
KÕ to¸n tr-ëng
( Ký, hä tªn)
Thñ kho
( Ký, hä tªn)
Ngµy th¸ng n¨m
Tr-ëng ban kiÓm kª
( Ký, hä tªn)
B-íc 2: LËp b¶ng kª vËt t- hµng ho¸ vÒ sè l-îng vµ gi¸ trÞ mua vµo, ®èi chiÕu
víi gi¸ thÞ tr-êng vµo ngµy kiÓm kª- ngµy cuèi niªn ®é b¸o c¸o- niªn ®é x¶y ra viÖc
lËp dù phßng.
B-íc 3: TÝnh møc dù phßng ph¶i lËp cho niªn ®é sau khi theo lo¹i vËt t- hµng
ho¸ nµo cã gi¸ thÞ tr-êng t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª thÊp h¬n gi¸ gèc cña vËt t- hµng ho¸
®ang ghi sæ kÕ to¸n.
Møc
dù
Sè l-îng vËt tGi¸ gèc vËt
Gi¸ thùc
tÕ vËt tphßng gi¶m
hµng ho¸ A tån
t- hµng ho¸ A - hµng ho¸ A trªn
=
gi¸ hµng tån
kho bÞ gi¶m gi¸ t¹i * h¹ch
to¸n
thÞ tr-êng t¹i thêi
kho lËp cho
thêi ®iÓm 31/12
trªn sæ kÕ
®iÓm 31/12 n¨m
vËt t- A
n¨m b¸o c¸o
to¸n
b¸o c¸o
ViÖc lËp b¶ng kª dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cã thÓ ®-îc tiÕn hµnh theo mÉu
sau:
Lo¹i vËt tSè hiÖu TK
Sè l-îng
hµng ho¸
152
153
155
............
§¬n vÞ
tÝnh
xxx
xxx
xxx
10
Gi¸ gèc
Gi¸ t¹i
Møc dù phßng
vËt t- ngµy kiÓm
cÇn lËp
hµng ho¸
kª
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
1.4.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n
§Ó h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n sau:
TK 159: "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho"
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh viÖc lËp dù phßng, xö lý vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n
dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
Víi kÕt cÊu nh- sau:
Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®· lËp
Bªn cã: TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
D- cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hiÖn cßn.
1.4.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n
- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ sè l-îng tån
kho thùc tÕ cña tõng lo¹i vËt t- hµng ho¸, kÕ to¸n tÝnh, x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù
phßng cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi:
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n hoµn nhËp toµn bé kho¶n
dù phßng ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc vµo thu nhËp bÊt th-êng, ghi:
Nî TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
Cã TK 721 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th-êng.
§ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho míi ph¶i
lËp cho niªn ®é kÕ to¸n sau:
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
Nh- vËy, toµn bé qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cã thÓ kh¸i
qu¸t qua s¬ ®å sau ®©y:
TK 721
TK159
Hoµn nhËp dùphßng
gi¶m gi¸ hµng tån kho
TK 642(6426)
TrÝch kËp dù phßng
gi¶m gi¸ hµng tån kho
S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
1.5 H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi
1.5.1 §èi t-îng vµ ®iÒu kiÖn lËp
Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt cña c¸c
kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, cã thÓ kh«ng ®ßi ®-îc do con nî kh«ng cßn kh¶ n¨ng thanh
to¸n cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch.
§èi t-îng lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi lµ c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi cña
doanh nghiÖp.
§iÒu kiÖn ®Ó lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi: ViÖc trÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã
®ßi ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ph¶i tho¶ m·n c¸c
®iÒu kiÖn sau ®©y:
- Ph¶i cã tªn, ®Þa chØ, néi dung tõng kho¶n nî, sè tiÒn ph¶i thu cña tõng con nî.
Trong ®ã ghi râ sè nî ph¶i thu khã ®ßi.
- §Ó cã c¨n cø lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, doanh nghiÖp ph¶i cã chøng tõ gèc
hoÆc x¸c nhËn cña con nî vÒ sè tiÒn cßn nî ch-a tr¶, bao gåm: Hîp ®ång kinh tÕ, khÕ
-íc vay nî, biªn b¶n thanh lÝ hîp ®ång, cam kÕt nî, ®èi chiÕu c«ng nî.
C¨n cø ®Ó ®-îc ghi nhËn lµ kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi lµ:
Nî ph¶i thu ®· qu¸ h¹n thanh to¸n tõ hai n¨m trë lªn, kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n thu nî
®-îc ghi trong hîp ®ång kinh tÕ, c¸c khÕ -íc vay nî hoÆc cam kÕt nî, doanh nghiÖp ®·
nhiÒu lÇn ®ßi nh-ng vÉn ch-a thu ®-îc nî.
Tr-êng hîp ®Æc biÖt tuy thêi gian qu¸ h¹n ch-a tíi 2 n¨m, nh-ng con nî ®ang
trong thêi gian xem xÐt gi¶i thÓ, ph¸ s¶n, hoÆc cã c¸c dÊu hiÖu kh¸c nh- bá trèn hoÆc
®ang bÞ c¸c c¬ quan ph¸p luËt giam gi÷, xÐt xö ... th× còng ®-îc ghi nhËn lµ kho¶n nî
khã ®ßi.
1.5.2 Môc ®Ých lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi
- §Ò phßng nî ph¶i thu thÊt thu khi kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî.
- X¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc cña mét kho¶n tiÒn tån trong thanh to¸n khi lËp b¸o c¸o tµi
chÝnh.
1.5.3 Ph-¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.
§Ó lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, kÕ to¸n ph¶i dùa trªn c¸c tµi liÖu h¹ch to¸n chi
tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu cña tõng kh¸ch hµng, ph©n lo¹i theo thêi gian thu nî, c¸c
kh¸ch hµng qu¸ h¹n ®-îc xÕp lo¹i kh¸ch hµng nghi ngê. Doanh nghiÖp cÇn th«ng b¸o
cho kh¸ch hµng vµ trªn c¬ së th«ng tin ph¶n håi tõ kh¸ch hµng (kÓ c¶ b»ng x¸c minh)
®Ó x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp.
Muèn x¸c ®Þnh ®-îc chÝnh x¸c kho¶n nî ph¶i thu cña tõng kh¸ch hµng, doanh
nghiÖp cÇn ph¶i c¨n cø vµo: sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua theo tiÒn ViÖt nam, sæ
chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua b»ng ngo¹i tÖ cã mÉu nh- sau (xem trang bªn):
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Ngµy
th¸ng
ghi sæ
1
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua
Chøng tõ
SH
2
NT
3
(Dïng cho TK 131)
Tµi kho¶n: ..............
§èi t-îng: ..............
Lo¹i tiÒn VN§
TK
Thêi h¹n ®-îc
DiÔn gi¶i
®èi
chiÕt khÊu
øng
4
5
6
1.SD ®Êu k×
2.Sèph¸t sinh
trong k×
Céng sè ph¸t
sinh
3.SD cuèi k×
Sè ph¸t sinh
Nî
7
Sè d-
Cã
8
Nî
Cã
9
10
Ngµy ....... th¸ng ...... n¨m….
Ng-êi ghi sæ
KÕ to¸n tr-ëng
(Ký, hä tªn)
(Ký, hä tªn)
Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua b»ng ngo¹i tÖ
Sè d-
1.SD ®Çu k×
2.Sè ph¸t
sinh trong k×
Céng sè ph¸t
sinh
3.SD cuèi k×
Ngµy .......th¸ng ........n¨m
KÕ to¸n tr-ëng
(Ký, hä tªn)
Ng-êi ghi sæ
( Ký, hä tªn)
13
VN§
Ngo¹i tÖ
Cã
VN§
Ngo¹i tÖ
Nî
VN§
Ngo¹i tÖ
DiÔn gi¶i
VN§
Chøng tõ
SH NT
Ngo¹i tÖ
NT
ghi
sæ
Tµi kho¶n: .................
§èi t-îng: ..................
Lo¹i ngo¹i tÖ: .................
TK
TØ Thêi h¹n
Sè ph¸t sinh
®èi gi¸
®-îc
Nî
Cã
øng
chiÕt
khÊu
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua (theo tiÒn ViÖt nam) ®-îc më chi tiÕt theo
tõng ®èi t-îng thanh to¸n cßn sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua b»ng ngo¹i tÖ ®-îc
më theo tõng ®èi t-îng vµ theo tõng lo¹i ngo¹i tÖ. Trªn c¬ së sè d- nî cña tõng ®èi
t-îng kh¸ch hµng thÓ hiÖn trªn c¸c sæ chi tiÕt nªu trªn vµ tû lÖ -íc tÝnh mÊt, doanh
nghiÖp x¸c ®Þnh ®-îc sè dù phßng cÇn lËp cho mçi kh¸ch hµng.
Sè dù phßng cÇn
Sè nî ph¶i thu cña
TØ lÖ -íc tÝnh
ph¶i lËp trong niªn = kh¸ch hµng nghi
kh«ng thu ®-îc ë
*
®é tíi cho kh¸ch
ngê A
kh¸ch hµng nghi
hµng nghi ngê A
ngê A
§Ó x¸c ®Þnh con sè tæng céng còng nh- cã ®-îc sù bao qu¸t ®èi víi tÊt c¶ kho¶n
dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, cã thÓ tæng hîp chóng vµo mét b¶ng kª theo mÉu nh- sau:
Tªn kh¸ch
hµng
Sè nî ph¶i thu cña TØ lÖ -íc tÝnh kh«ng Møc dù phßng cÇn lËp
kh¸ch hµng nghi ngê A thu ®-îc ë kh¸ch cho kh¸ch hµng nghi
t¹i ngµy 31/12 n¨m b¸o hµng nghi ngê A
ngê A
c¸o
xxx
xxx
xxx
ViÖc tÝnh to¸n ra sè dù phßng theo c¸ch nµy kh¸ s¸t víi thùc tÕ thÊt thu cã thÓ x¶y
ra, tuy nhiªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt, ph©n lo¹i nî, ®èi chiÕu
x¸c nhËn nî ®èi víi tõng kh¸ch hµng.
Doanh nghiÖp cÇn ph¶i l-u ý r»ng: Møc lËp dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã
®ßi tèi ®a kh«ng v-ît qu¸ 20% tæng sè d- nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm
31/12 hµng n¨m vµ ®¶m b¶o doanh nghiÖp kh«ng bÞ lç.
1.5.4 Xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc
Khi nhËn thÊy mét sè kho¶n nî lµ kh«ng thÓ thu håi ®-îc, doanh nghiÖp cÇn ph¶i
xö lý ®Ó xo¸ sæ c¸c kho¶n nî nµy.
C¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc khi xö lý xo¸ sæ ph¶i cã mét trong c¸c b»ng
chøng sau ®©y:
- Víi con nî lµ ph¸p nh©n: Ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n cho xö lý ph¸ s¶n doanh
nghiÖp hay quyÕt ®Þnh cña c¸p cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- Víi con nî lµ thÓ nh©n: Con nî ®ang tån t¹i nh-ng cã ®ñ chøng cø chøng minh
kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî, hoÆc cã lÖnh truy n· hay x¸c nhËn cña c¬ quan ph¸p luËt ®èi
víi nh÷ng con nî ®· bá trèn hoÆc ®ang thi hµnh ¸n hoÆc con nî ®· chÕt vµ kh«ng cã
kh¶ n¨ng tr¶ nî kÌm theo x¸c nhËn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Khi xö lý xo¸ nî ph¶i cã biªn b¶n cña héi ®ång xö lý nî ghi râ gi¸ trÞ nî thu håi
®-îc, gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ (sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n thu håi ®-îc) vµ lËp b¶ng kª
chi tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu ®· xo¸ sæ ®Ó lµm c¨n cø h¹ch to¸n.
§ång thêi doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tæn thÊt thùc tÕ cña kho¶n nî kh«ng
thu håi ®-îc cho phÐp xo¸ nî ®Ó h¹ch to¸n vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Møc ®é tæn thÊt cña tõng kho¶n nî kh«ng thu håi ®-îc lµ phÇn cßn l¹i sau khi lÊy
sè d- nî ghi trªn sæ kÕ to¸n trõ ®i sè nî ®· thu håi ®-îc (Do ng-êi g©y thiÖt h¹i ®Òu
bï, do ph¸t m¹i tµi s¶n cña con nî, do ®uîc chia tµi s¶n theo quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n hay
c¬ quan cã thÈm quyÒn kh¸c).
C¸c kho¶n nî ph¶i thu sau khi ®· cã quyÕt ®Þnh xo¸ nî, doanh nghiÖp vÉn ph¶i
theo dâi riªng trªn sæ s¸ch trong thêi gian tèi thiÓu lµ 5 n¨m vµ tiÕp tôc cã c¸c biÖn
ph¸p ®Ó thu håi nî. NÕu thu håi ®-îc nî th× sè tiÒn thu håi sau khi trõ ®i c¸c chi phÝ
liªn quan ®Õn viÖc thu håi nî, doanh nghiÖp h¹ch to¸n vµo thu nhËp bÊt th-êng.
1.5.5 Tµi kho¶n h¹ch to¸n
§Ó h¹ch to¸n dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n:
TK 139 “ Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi..
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh viÖc lËp dù phßng vµ xö lý c¸c kho¶n dù phßng
vÒ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi hä¨c cã kh¶ n¨ng kh«ng ®ßi ®-îc vµo cuèi niªn ®é kÕ
to¸n. Víi kÕt cÊu nh- sau:
Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.
Bªn cã: TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.
D- cã: Sè dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi hiÖn cã.
1.5.6 Tr×nh tù h¹ch to¸n
Theo th«ng t- sè 33/ 1998/ TT - BTC ngµy 17 - 3 - 1998 h-íng dÉn h¹ch to¸n
trÝch lËp vµ sö dông c¸c kho¶n dù phßng th× tr×nh tù h¹ch to¸n dù phßng nî ph¶i thu
khã ®ßi vµ h¹ch to¸n xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi nh- sau:
H¹ch to¸n trÝch lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng nî ph¶i thu
khã ®ßi:
- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi, dù
kiÕn møc tæn thÊt cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ to¸n, kÕ to¸n tÝnh x¸c ®Þnh møc lËp dù
phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ghi:
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.
- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng nî ph¶i thu
khã ®ßi ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr-íc vµo thu nhËp bÊt th-êng ghi:
Nî TK 139 - Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi
Cã TK 721 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th-êng.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
§ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng míi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã
®ßi cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi:
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.
H¹ch to¸n xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi:
- ViÖc xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ßi ®-îc
ph¶i c¨n cø vµo qui ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh. Khi cã quyÕt ®Þnh cho phÐp
xo¸ nî, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
Cã TK 138 - Ph¶i thu kh¸c.
§ång thêi ghi ®¬n bªn Nî TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý.
§èi víi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ®· xö lý cho xo¸ nî, nÕu sau ®ã l¹i thu håi
®-îc xo¸ nî, kÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña kho¶n nî thu håi ®-îc, ghi:
Nî TK 111 - TiÒn mÆt
Nî TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng
Cã 721 - Thu nhËp bÊt th-êng.
§ång thêi ghi ®¬n bªn Cã TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý
Nh- vËy, qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å
sau:
TK 721
TK 139
TK 642(6426)
Hoµn nhËp dù
phßng ph¶i thu khã
®ßi
TrÝch lËp dù phßng ph¶i
thu khã ®ßi vµo cuèi niªn
®é kÕ to¸n tr-íc khi lËp
b¸o c¸o tµi chÝnh
S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi
1.6 Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp vµ hoµn nhËp c¸c
kho¶n dù phßng
Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, c¨n cø vµo c¸c b¶ng kª lËp vµ hoµn nhËp dù phßng cho tõng
®èi t-îng ®· ®-îc phª duyÖt, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo c¸c sæ t-¬ng øng víi h×nh thøc tæ
chøc sæ mµ ®¬n vÞ ®ang ¸p dông.
Tr-êng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc NhËt kÝ chung:
Lo¹i sæ sö dông:
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
-Sæ nhËt kÝ chung
-Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721.
S¬ ®å h¹ch to¸n
Chøng tõ gèc
( C¸c b¶ng kª dù phßng)
Sæ nhËt ký
chung
Sæ c¸i
B¶ng c©n ®èi
sè ph¸t sinh
B¸o c¸o tµi
chÝnh.
Tr-êng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc NhËt kÝ- sæ c¸i
Lo¹i sæ sö dông:
NhËt kÝ- sæ c¸i (phÇn sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711,
721).
S¬ ®å h¹ch to¸n
Chøng tõ gèc
( C¸c b¶ng kª dù phßng)
NhËt kÝ- sæ c¸i
B¸o c¸o tµi
chÝnh.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Líp kÕ to¸n 39A
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
Tr-êng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc Chøng tõ- ghi sæ
Lo¹i sæ sö dông:
-Chøng tõ- ghi sæ: kÕ to¸n lËp mét chøng tõ- ghi sæ cho nghiÖp vô hoµn nhËp vµ
mét chøng tõ- ghi sæ cho nghiÖp vô trÝch lËp dù phßng.
-Sæ ®¨ng kÝ chøng tõ- ghi sæ: chøa ®ùng th«ng tin vÒ ngµy th¸ng lËp, sè hiÖu vµ sè
tiÒn cña c¸c chøng tõ- ghi sæ ®· lËp.
-Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721.
S¬ ®å h¹ch to¸n:
Chøng tõ gèc
( C¸c b¶ng kª dù phßng)
Sæ ®¨ng kÝ
chøng tõ- ghi sæ
Chøng tõ- ghi
sæ
Sæ c¸i
B¶ng c©n ®èi
sè ph¸t sinh
B¸o c¸o tµi
chÝnh.
Tr-êng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc NhËt kÝ- chøng tõ
Lo¹i sæ sö dông:
-NhËt kÝ- chøng tõ sè 8: ghi Cã c¸c tµi kho¶n 159, 642, 711, 721, 811, 821,…; ghi
Nî c¸c tµi kho¶n kh¸c.
-NhËt kÝ- chøng tõ sè 10: ghi Cã c¸c tµi kho¶n 129, 139, 229,…; ghi Nî c¸c tµi
kho¶n kh¸c.
-B¶ng kª sè 5: ghi Nî tµi kho¶n 642, ghi Nî c¸c tµi kho¶n kh¸c.
-Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
S¬ ®å h¹ch to¸n:
Chøng tõ gèc
( C¸c b¶ng kª dù phßng)
NhËt kÝ- chøng tõ
sè 8
NhËt kÝ- chøng tõ
sè 10
Sæ c¸i
B¸o c¸o tµi
chÝnh
19
B¶ng kª
sè 5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phïng Lª Hµ
Líp kÕ to¸n 39A
Mét sè suy nghÜ vÒ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay
PhÇn 2
Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m
n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp
Qua néi dung võa tr×nh bµy cã thÓ dÔ dµng nhËn thÊy ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c
kho¶n dù phßng theo chÕ ®é hiÖn hµnh kh¸ ®¬n gi¶n, ®· gióp gi¶m bít g¸nh nÆng tÝnh
to¸n vµ ghi chÐp sæ s¸ch cho kÕ to¸n. Tuy nhiªn, víi b¶n chÊt phøc t¹p cña vÊn ®Ò dù
phßng th× d-êng nh- c¸ch h¹ch to¸n nh- vËy ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu vÒ qu¶n lý dù
phßng. §©y lµ h¹n chÕ ai còng nhËn ra, vµ trong khi chê ®îi mét sù thay ®æi chÕ ®« em
xin m¹nh d¹n ®-a ra mét vµi ®Ò xuÊt mµ b¶n th©n ®· tù rót ra qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu,
t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò h¹ch to¸n dù phßng ë ViÖt nam vµ c¸c n-íc.
2.1 ChÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng
2.1.1 TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
Nguyªn t¾c chung lµ khi gi¸ trÞ hµng tån kho bÞ gi¶m sót trªn thÞ tr-êng nghÜa lµ
cã thÓ sÏ cã mét kho¶n lç ph¸t sinh tõ sù gi¶m gi¸, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh
lËp dù phßng cho sù gi¶m gi¸ nµy.
ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 2 (IAS 2) vÒ hµng tån kho cho r»ng: doanh nghiÖp
chØ ®-îc lËp dù phßng c¸c lo¹i hµng tån kho dïng ®Ó kinh doanh (gåm hµng ho¸, thµnh
phÈm) khi mµ gi¸ vèn thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc hiÖn rßng; cßn ®èi víi nguyªn vËt liÖu,
c«ng cô dông cô ... khi gi¸ b¸n cña s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt tõ chóng kh«ng bÞ gi¶m
trªn thÞ tr-êng th× ng-êi ta sÏ kh«ng lËp dù phßng. Tuy nhiªn theo th«ng t- sè 64/ TC/
TCDN ngµy 15/ 9/1997 h-íng dÉn chÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng th× ®èi t-îng
lËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho l¹i bao gåm: nguyªn vËt liÖu chÝnh
dïng cho s¶n xuÊt, vËt t- hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho ®Ó b¸n mµ gi¸ trªn thÞ tr-êng
thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n.
C¸ch x¸c ®Þnh ®èi t-îng hµng tån kho cÇn trÝch lËp dù phßng theo IAS 2 tá ra cã
tÝnh thuyÕt phôc h¬n. Do vËy, theo em doanh nghiÖp chØ cÇn lËp dù phßng gi¶m gi¸
cho hµng ho¸, s¶n phÈm lµ mÆt hµng kinh doanh, cßn ®èi víi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô
dông cô ... dïng cho s¶n xuÊt th× môc ®Ých mua cña doanh nghiÖp râ rµng kh«ng ph¶i
®Ó b¸n nªn sù gi¶m gi¸ cña c¸c yÕu tè nµy sÏ chØ dÉn ®Õn kho¶n lç khi nµo nh÷ng
thµnh phÈm ®-îc s¶n xuÊt ra tõ chóng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ tr-êng. Nãi c¸ch kh¸c, ngay
c¶ trong tr-êng hîp gi¸ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®· bÞ gi¶m sót, nÕu gi¸ b¸n
cña thµnh phÈm ®-îc s¶n xuÊt ra tõ chóng vÉn kh«ng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ tr-êng th×
viÖc lËp dù phßng cho chóng lµ ®iÒu kh«ng cÇn thiÕt.
NÕu lËp dù phßng cho tÊt c¶ c¸c kho¶n môc hµng tån kho bÞ gi¶m gi¸ v× môc ®Ých
duy nhÊt lµ ®Ó c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh trung thùc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh
20