Tài liệu Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ cho học sinh lớp

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THẠCH THÀNH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CÂU LẠC BỘ TRÍ TUỆ TUỔI THƠ CHO HỌC SINH LỚP 4 Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THẠCH ĐỒNG – THẠCH THÀNH Người thực hiện: Phạm Thị Đào Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường TH Thạch Đồng – Thạch Thành SKKN thuộc lĩnh mực (môn): HĐGDNGLL THANH HÓA, NĂM 2016 MỤC LỤC NỘI DUNG A.MỞ ĐẦU 1.Lí do chọn đề tài Trang 1 1- 2 2.Mục đích nghiên cứu 2 3.Đối tượng nghiên cứu 2 4.Phương pháp nghiên cứu 2-3 B.NỘI DUNG SÁNG KIẾN 3 I. Cơ sở lí luận 3 II. Thực trạng 3-4 1.Về phía địa phương 3 2. Về phía nhà trường 4 3.Về phía học sinh 4 4.Thực trạng về việc tổ chức câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ lớp 4, trường Tiểu học Thạch Đồng năm học 2015 - 2016 III. Các biện pháp thực hiện 1. Xây dựng chương trình hoạt động 4-5 5 5-6 2. Xây dựng nội dung sinh hoạt 6 2.1. Xây dựng tinh thần tập thể, kĩ năng sinh hoạt nhóm, kĩ năng giao tiếp. 6 2.2.Xây dựng nội dung sinh hoạt môn Toán 6 2.2.1.Chuẩn bị nội dung 6 2.2.2.Cách thức tổ chức 2.2.3.Quy trình và cách thức tổ chức một buổi sinh hoạt môn Toán của câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ 4. 2.3. Xây dựng nội dung sinh hoạt môn Tiếng Việt 2.3.1.Chuẩn bị nội dung 2.3.2.Cách thức tổ chức 2.3.3.Quy trình và cách thức tổ chức một buổi sinh hoạt môn Tiếng Việt của câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ 4. 6-9 9 - 11 11 11 11 - 14 14- 16 3. Phối hợp tổ chức giao câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ khối 3, 4, 5 trường 16 - 17 Tiểu học Thạch Đồng 4. Hiệu quả 17 - 18 C. KẾT LUẬN 18 A.MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài: Hiện nay ngành giáo dục tiếp tục thực hiện nghị quyết số 29 – NQ/TW về “ Đổi mới căn bản, toàn diện ngành giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” và chỉ thị số 02 của thủ tướng chính phủ về xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hoá, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực. Đặc biệt là mục tiêu đổi mới giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Trong đó mục tiêu của giáo dục Tiểu học là “Trang bị cho học sinh hệ thống tri thức cơ bản ban đầu, hình thành ở học sinh những kĩ năng cơ bản nền tảng, phát triển hứng thú học tập ở học sinh, thực hiện các mục tiêu giáo dục toàn diện đối với học sinh tiểu học”. Trong sự đổi mới đồng bộ và toàn diện giáo dục và đào tạo, thì đổi mới phương pháp dạy học được xem là vấn đề thời sự và có ý nghĩa then chốt với sự thành công của công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay. Trong đó đổi mới phương pháp dạy học gắn liền với hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một xu hướng mới phù hợp với nhu cầu nhận thức và phù hợp với đặc điểm tâm lí học sinh, đặc biệt là tâm lí học sinh Tiểu học. Tuy nhiên việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp dưới hình thức hoạt động các câu lạc bộ ở trường tiểu học còn mang tính hình thức, chưa thu hút được sự tích cực tham gia của học sinh, thậm chí không được thực hiện ở các trường Tiểu học trên địa bàn huyện miền núi nói chung và các trường có điều kiện kinh tế khó khăn nói riêng. Ngày 28 tháng 8 năm 2014 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành thông tư 30 thay thế cho thông tư 32 về đánh giá và xếp loại học sinh Tiểu học, bắt đầu thực hiện từ ngày 15 tháng 10 năm 2014, với mục đích từng bước giúp nền giáo dục nước ta bắt nhịp với nền giáo dục của các nước trên thế giới. Mặt khác cũng là để giảm bớt áp lực về điểm số cho học sinh tiểu học. Theo đó học sinh không còn đánh giá, xếp loại ở các mức: Giỏi, Khá, Trung bình, Yếu nữa, mà chỉ đánh giá ở 3 mặt đó là: Kiến thức- kĩ năng; Phẩm chất và Năng lực. Kết quả xét cuối năm học ở hai mức: Hoàn thành chương trình lớp học và chưa hoàn thành chương trình lớp học. Cũng từ năm học 2014 – 2015 không còn tổ chức thi hoặc giao lưu học sinh giỏi như những năm trước đây. Như vậy nếu giáo viên không tâm huyết với nghề, không tạo động lực để học sinh phấn đấu học tập, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường thì sẽ không đạt mục tiêu của giáo dục Tiểu học, không đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Đặc biệt không phát hiện được những học sinh có năng khiếu và bồi dưỡng cho các em - là nguồn học 1 sinh mũi nhọn ở bậc học trung học cơ sở sau này. Chính vì vậy để nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện đồng thời tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh các trường Tiểu học. Thực hiện nhiệm vụ năm học 2015 – 2016 Phòng Giáo dục và Đào tạo Thạch Thành đã có công văn số 469/PGD & ĐT - GDTH, hướng dẫn việc tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bằng nhiều hình thức sinh hoạt. Trong đó thành lập và tổ chức hoạt động các câu lạc bộ, đặc biệt là câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ ở các nhà trường Tiểu học với mục đích: - Xây dựng một sân chơi bổ ích, tạo động lực thúc đẩy phong trào thi đua “ dạy tốt – học tốt” trong nhà trường, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, xây dựng lòng tin, thương hiệu cho nhà trường. - Rèn cho học sinh những kĩ năng sống, kỹ năng giao tiếp, kĩ năng ứng xử và kĩ năng hoạt động cá nhân và hoạt động tập thể. - Phát hiện những học sinh có năng lực, năng khiếu từ đó có kế hoạch giúp đỡ, bồi dưỡng, định hướng, phát triển nhân tài cho quê hương đất nước. - Tạo điều kiện để học sinh có môi trường giao lưu học hỏi lẫn nhau. - Hoạt động ngoại khóa của câu lạc bộ giúp học sinh không lãng phí thời gian vào những việc vô bổ, có hại. Với những lí do nêu trên cùng với mong muốn góp phần làm cho việc tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ trong nhà trường trở thành một phong trào học tập sôi nổi, bổ ích và có hiệu quả bằng những nội dung và hình thức tổ chức phong phú, đa dạng gắn liền với thực tiễn dạy học nhằm phát huy tính tích cực, hứng thú học tập cho học sinh. Với nhiệm vụ được giao là “Chủ nhiệm câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ khối 4”, tôi đã căn cứ vào công văn hướng dẫn của Phòng giáo dục Thạch Thành, tình hình thực tế của nhà trường và học sinh đề ra cá biện tổ chức hoạt động câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ và đã mang lại kết quả đáng mừng. Do đó, tôi mạnh dạn chia sẻ: “ Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ cho học sinh lớp 4” 2. Mục đích nghiên cứu: - Tạo ra sân chơi bổ ích, tạo động lực thúc đẩy phong trào thi đua học tập trong lớp. Từ đó nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Xây dựng lòng tin, thương hiệu cho nhà trường, góp phần xây dựng nếp sống văn minh, môi trường học đường lành mạnh. - Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh lứa tuổi bậc Tiểu học. - Phát hiện ra những học sinh có năng lực, năng khiếu để bồi dưỡng nhân tài cho quê hương, cho đất nước ngay từ bậc Tiểu học. 3. Đối tượng nghiên cứu: Hình thức và nội dung tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ lớp 4. 4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lí luận. 2 - Phương pháp khảo sát thống kê. - Phương pháp trò chơi - Phương pháp thảo luận - Phương pháp suy luận thống kê. B. NỘI DUNG: I. Cơ sở lí luận: Như đã biết tâm lí và nhân cách của học sinh lứa tuổi Tiểu học được hình thành thông qua hoạt động học tập và các hoạt động giáo dục khác. Trí tuệ của học sinh cũng được xây dựng kể từ khi các em bước chân vào trường Tiểu học và được phát triển dần theo các mạch kiến thức môn học ở các khối lớp học tiếp theo. Hứng thú của học sinh Tiểu học ngày càng bộc lộ và phát triển rõ rệt. Đặc biệt là hứng thú nhận thức, hứng thú tìm hiểu thế giới xung quanh, các em thể hiện tính tò mò ham hiểu biết. Sự phát triển hứng thú học tập của học sinh Tiểu học phụ thuộc trực tiếp vào việc tổ chức công tác học tập. Sự di chuyển chú ý từ đối tượng này sang đối tượng khác không được duy trì lâu, vì cường độ tập trung chú ý của trẻ còn rất yếu, làm trẻ bị phân tán chú ý. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là sự không bền vững của chú ý là một đặc điểm lứa tuổi, quy định tất yếu sự không thể có được khả năng tập trung chú ý lâu dài của học sinh Tiểu học. Mặt khác cùng với dạy học trên lớp thì hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp vô cùng cần thiết cho toàn bộ quá trình dạy học, giáo dục của nhà trường Tiểu học. Thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm phát triển năng lực toàn diện của học sinh và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu. Do đó việc tạo ra một môi trường để giúp học sinh không lãng phí thời gian vào những trò chơi vô bổ có hại. Một sân chơi mà ở đó các em có thể bộc lộ hết năng lực và được các thầy cô giúp đỡ và bồi dưỡng là rất cần thiết. Hoạt động của câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ giúp các em tiếp cận được với những kiến thức khoa học mới mang tính mở rộng, nâng cao phù hợp với nhu cầu nhận thức của các em mà vì lí do khác nhau dạy học trên lớp chưa đáp ứng được. Điều đó sẽ tạo cho các em sự say mê, tìm tòi, kích thích các em học tập tốt hơn. II.Thực trạng: 1. Về phía địa phương: Thạch Đồng là một xã thuộc diện xã nghèo trong huyện. Địa bàn dân cư rộng, bao gồm hai dân tộc kinh và mường và là vùng có dân theo đạo thiên chúa giáo. Là xã có địa hình chũng nên thường xuyên xảy ra lũ lụt. Thu nhập của người dân ở đây chủ yếu phụ thuộc vào hoạt động nông nghiệp nên đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn. Trình độ dân trí của người dân còn hạn chế. Bên cạnh đó do đời sống khó khăn thiếu thốn nhiều gia đình phải gửi con lạicho ông bà, chú bác ở nhà chăm sóc để đi làm ăn xa. Trong khi ông bà tuổi đã cao nên việc nhắc nhở ý thức tự học của các cháu là rất khó khăn. Mặt khác còn 3 một bộ phận phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến giáo dục con em, phần lớn phó mặc cho thầy cô. 2. Về phía nhà trường: Có đội ngũ giáo viên tương đối đồng đều về chất lượng, tuổi đời trung bình còn trẻ, đa số nhiệt tình và tâm huyết với nghề. Nhà trường đã có đủ phòng học kiên cố phục vụ cho việc dạy - học hai buổi trên ngày. Tuy nhiên nhà trường vẫn còn thiếu một số phòng học chức năng và nhiều trang thiết bị dạy - học hiện đại như như máy chiếu, ti vi, máy quay, hệ thống tăng âm, loa, micro, … điều này đã phần nào gây ra trở ngại trong quá trình giảng dạy của giáo viên, giảm đi sự chú ý, hứng thú học tập của học sinh. 3.Về phía học sinh: Nhìn chung ở lứa tuổi học sinh Tiểu học các em rất ngoan, vâng lời thầy cô giáo, tích cực giúp đỡ bố mẹ những công việc nhà phù hợp với bản thân. 100% học sinh lớp 4 trường Tiểu học Thạch Đồng là con gia đình bố mẹ làm nông nghiệp. Bên cạnh những ưu điểm nêu trên các em còn rất nhiều những mặt hạn chế như: - Hầu hết các em còn nhút nhát, không tự tin trong giao tiếp, chưa thể hiện được khả năng tự có của bản thân. - Chưa thực sự tự giác, tích cực tìm tòi, nghiên cứu về tự nhiên, xã hội và các kiến thức đã và đang học trong chương trình. - Còn có một số học sinh việc tự nổ lực hoàn thành các nhiệm vụ học tập chưa cao nên việc tìm hiểu một vấn đề trong các môn học còn chậm cần phải có sự hỗ trợ của giáo viên. - Giao tiếp, hợp tác trong học tập và hoạt động giáo dục khác của các em còn chưa được tốt. 4.Thực trạng về việc tổ chức hoạt động câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ lớp 4 trường Tiểu học Thạch Đồng năm học 2015 – 2016 Trong những năm qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thông qua các hình thức sinh hoạt hoạt các câu lạc bộ ở trường Tiểu học chưa góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường bởi những lí do sau: - Hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa phong phú, đa dạng. - Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp dưới hình thức tổ chức sinh hoạt các câu lạc bộ trong trường Tiểu học, đặc biệt là sinh hoạt câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ chưa được quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường cũng như giáo viên chủ nhiệm các lớp . - Chưa lôi cuốn, thu hút được nhiều học sinh trong nhà trường tham gia do hình thức tổ chức còn đơn điệu. - Học sinh chưa tích cực, tự giác và còn nhiều em chưa mạnh dạn tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp. 4 III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN Để thúc đẩy được phòng trào học tập của học sinh, tạo động lực để các em phấn đấu, giúp các em tự khắc phục những mặt còn hạn chế. Đồng thời phát hiện và bồi dưỡng được những học sinh có năng khiếu trong học môn Toán và Tiếng Việt, tạo đà để các em có một nền kiến thức vững chắc có thể bứt phá ở khối học tiếp theo. Tôi đã nghiên cứu và mạnh dạn đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường một số biện pháp sau: 1. Xây dựng chương trình hoạt động: a. Công tác tuyên truyền - động viên: - Tham mưu với ban giám hiệu nhà trường họp phụ huynh để tuyên truyền đến tất cả các phụ huynh về mục đích thành lập các câu lạc bộ trong trường Tiểu học và nội dung hoạt động của từng câu lạc bộ. - Phối hợp với Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh thông qua các buổi sinh hoạt động viên, khích lệ các em đăng kí tham gia các câu lạc bộ phù hợp với năng lực và nguyện vọng của bản thân. Kết quả lớp 4 do tôi phụ trách có 30/ 30 học sinh của lớp đăng kí tham gia câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ. b. Thành lập câu lạc bộ: - Giáo viên chủ nhiệm lập danh sách các thành viên trong câu lạc bộ lớp mình phụ trách báo cáo với ban điều hành câu lạc bộ và thông báo cho các em trong lớp biết. - Khảo sát các thành viên trong câu lạc bộ bằng phiếu tìm hiểu thông tin với các nội dung như: Sở thích, sở trường, môn học yêu thích, hoạt động yêu thích, ước mơ của em. Từ kết quả phiếu trên, giáo viên định hướng cho học sinh lựa chọn nhóm hoạt động phù hợp từ 5 – 6 học sinh. c. Lịch hoạt động: Tuần sinh hoạt 2 buổi, giáo viên cũng có thể linh hoạt tổ chức sinh hoạt trong các buổi hoạt động tập thể của lớp hoặc vào thời gian học buổi chiều phù hợp. d. Địa điểm: Tổ chức tại lớp học, trên sân trường hoặc tại phòng sinh hoạt Đội,.. ( tùy thuộc vào nội dung hoạt động của từng buổi sinh hoạt) g. Kinh phí tổ chức: Để động viên các thành viên có thành tích trong sinh hoạt câu lạc bộ bằng những phần thưởng thì kinh phí do hội cha mẹ học sinh tự nguyện đóng góp. e. Hình thức tổ chức: Để phát huy được sự tích cực hoạt động, hứng thú học tập và sự chú ý của các em tùy thuộc vào từng nội dung mà giáo viên có những hình thức tổ chức sinh hoạt khác nhau chẳng hạn như: - Sinh hoạt nhóm - Tổ chức thông qua hoạt động trò chơi. - Thi giải đề Toán và Tiếng Việt trên bảng tin của trường 5 - Thực hành trải nghiệm. 2. Xây dựng nội dung sinh hoạt: 2.1. Xây dựng tinh thần đoàn kết, kĩ năng sinh hoạt nhóm và kĩ năng giao tiếp tự nhiên trước tập thể: Trong quá trình tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ người giáo viên phải luôn tạo ra không khí vui vẻ của buổi sinh hoạt, là cầu nối giữa các thành viên trong câu lạc bộ thông qua các nội dung và hình thức sinh hoạt sau: -Tổ chức những trò chơi đồng đội. Ví dụ như: Trò chơi truyền tin, trò chơi tìm người còn thiếu trong đội, … -Thi kể chuyện về những tấm gương dũng cảm, vượt lên hoàn cảnh, vượt lên nỗi sợ hãi,… để thành công. - Nêu gương bạn tốt trong câu lạc bộ, trong trường. - Thi hùng biện trước tập thể . Ví dụ: Hãy nói cho các bạn nghe về ước mơ của em hoặc hãy giới thiệu về gia đình em với các bạn Chỉ sau vài buổi sinh hoạt 100 % các thành viên trong câu lạc bộ đã mạnh dạn, tự tin trao đổi ý kiến của mình trước mọi người. 2.2. Xây dựng nội dung sinh hoạt lĩnh vực Toán học: 2.2.1. Chuẩn bị nội dung: Để thúc đẩy việc học môn Toán của các em trong câu lạc bộ tốt hơn giáo viên lựa chọn những nội dung phù hợp, đảm báo tính vừa sức, sự mở rộng và bám vào nội chương trình môn toán sách giáo khoa làm làm nội dung sinh hoạt cho các buổi sinh hoạt của câu lạc bộ. Cụ thể chia thành các dạng sau: + Số học và yếu tố đại số + Đại lượng và đo đại lượng + Yếu tố hình học + Giải toán có lời văn Do đó giáo viên có thể chia phần Toán học thành các nội dung sau sinh hoạt như sau: * Nội dung 1: Thảo luận, cùng nhau làm sáng tỏ một số kiến thức cơ bản, một số bài toán nâng cao trong chương trình học khi sinh hoạt phần kiến thức giải toán có lời văn, số học và yếu tố đại số, yếu tố hình học, … * Nội dung 2: Tổ chức trò chơi toán học như “ Ai nhanh, ai đúng”, “Tiếp sức đồng đội”, “ ai nhanh tay hơn”, “ Vòng quay kì diệu” khi sinh hoạt phần kiến thức số học và yếu tố đại số, yếu tố hình học, đại lượng và đo đại lượng. *Nội dung 3: Tham gia chuyên mục giải toán trên bảng tin của trường. * Nội dung 4: Câu chuyện nhà toán học. 2.2.2. Cách thức tổ chức: Với mỗi phần kiến thức giáo viên có những hình thức tổ chức khác nhau để có thể phát huy được điểm mạnh của học sinh và khắc phục được những phần kiến thức các em học còn chưa tốt. Chẳng hạn như: * Nội dung 1: Thảo luận, cùng nhau làm sáng tỏ một số kiến thức cơ bản, một số bài toán nâng cao trong chương trình học: 6 Đây là một nội dung mang tính cơ bản giúp các thành viên trong câu lạc bộ hoàn thành những yêu cầu tối thiểu, đó là nắm vững những yêu cầu cơ bản đã được học trên lớp với những dạng toán khó và trừu tượng. Đồng thời các em được tiếp cận, làm quen và được nâng cao với một số dạng toán khó như: Các bài toán về toán điển hình, toán quy luật dãy số, toán tính nhanh,…Với nội dung này giáo viên có thể tiến hành các bước sinh hoạt sau: - Hoạt động 1: Hoạt động nhóm: Các nhóm hoạt động độc lập giúp đỡ nhau làm sáng tỏ những bài toán, dạng toán, những kiến thức băn khoăn trong tuần học. - Hoạt động 2: Báo cáo kết quả: Giáo viên tổ chức cho các nhóm báo cáo về kết quả hoạt động của các nhóm và nêu những thắc mắc, băn khoăn chưa được làm sáng tỏ. - Hoạt động 3: Giải đáp những thắc mắc, băn khoăn của các nhóm: + Giáo viên lựa chọn những thắc mắc băn khoăn điển hình, phù hợp với băn khoăn của học sinh để giải đáp. + Giáo viên trực tiếp giải đáp ( hoặc khuyến khích những thành viên của nhóm khác giải đáp giúp bạn ) - Hoạt động 4: Tổng kết, nhận xét + Chốt lại những kiến thức cơ bản, những nội dung cần lưu ý qua các thắc mắc. + Nhận xét về kết quả hoạt động của các nhóm. + Biểu dương, khen ngợi những nhóm, những thành viên hoạt động tích cực, có hiệu quả, nhắc nhở những thành viên, nhóm chưa hoàn thành yêu cầu, nhiệm vụ * Nội dung 2: Tổ chức trò chơi toán học Với lứa tuổi học sinh Tiểu học, hoạt động học tập phải gắn liền với hoạt động vui chơi, giải trí, thư giãn với phương châm “ Học mà chơi – chơi mà học” nhằm giúp các em tiếp thu tốt nhất, hiệu quả nhất nội dung của buổi học tập, buổi sinh hoạt. Chính vì vậy trong quá trình tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ giáo viên cần xen kẽ trò chơi học tập vừa giúp các em thư giãn đầu óc vừa cũng cố nội dung kiến thức đã học. Đồng thời thu hút được sự hưởng ứng, tích cự tham gia của các thành viên trong câu lạc bộ. Trò chơi toán học chứa đựng các nội dung toán học và thiên về tính trí tuệ. Vì vậy có thể tổ chức vào đầu, giữa hoặc cuối buổi sinh hoạt và tổ chức theo quy trình sau: - Hoạt động 1: Ổn định tổ chức, đội hình tham gia chơi. - Hoạt động 2: Giới thiệu về trò chơi + Tên trò chơi, nội dung chơi, mục đích, yêu cầu của trò chơi. + Nêu rõ cách chơi, luật chơi. + Chơi nháp: Giáo viên cụ thể những lời nói bằng ví dụ, hành động để học sinh quan sát, theo dõi, nắm bắt cách chơi. 7 - Hoạt động 3: Sau khi nắm rõ cách chơi, luật chơi, giáo viên có thể giao vị trí quản trò cho thành viên trong câu lạc bộ, giáo viên đóng vai trò tổ chức, trọng tài, theo dõi cuộc chơi giữa các đội để đánh giá thắng – thua, đúng – sai. Từ đó có thể nhận xét, rút kinh nghiệm sau khi hoàn thành trò chơi. - Hoạt động 4: Rút kinh nghiệm, tổng kết trò chơi: Giáo viên nhận xét về quá trình tham gia chơi của các thành viên, nội dung kiến thức cần rút ra từ trò chơi, động viên, khích lệ ý thức tham gia của các em. Tạo không khí vui tươi, phấn khởi, thoải mái nhằm giúp các em có ấn tượng tốt về những gì các em đã tham gia trong buổi sinh hoạt câu lạc bộ. *Nội dung 3: Tham gia chuyên mục giải toán trên bảng tin của trường. Để thúc đẩy được sự tích cực học tập và đánh giá được năng lực học tập của từng em để từ đó có những hình thức động viên khen thưởng kịp thời. Giáo viên chủ nhiệm tham mưu với ban điều hành các câu lạc bộ và phối hợp cùng Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh hằng tuần lựa chọn nội dung kiến thức toán học phù hợp với từng khối lớp tổ chức cho học sinh tham gia chuyên mục giải toán trên bảng tin của trường. Việc được tham gia thử sức với một dạng hoạt động mới làm cho học sinh rất hứng thú và hăng say. Các em cảm thấy tự tin hơn đặc biệt là khi các em được tuyên dương trong những lần tổng kết chuyên mục. Chính những điều đó được xem là động lực để thúc đẩy học tập môn toán của các thành viên trong câu lạc bộ. Với nội dung sinh hoạt này, giáo viên có thể tổ chức sinh hoạt như sau: -Hoạt động 1: Hằng tuần giáo viên phối hợp cùng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh lựa chọn và viết chuyên mục giải toán trên bảng tin của trường, khuyến khích các em tham gia. - Hoạt đông 2: Các thành viên trong câu lạc bộ hoạt động cá nhân khi tham gia chuyên mục này. - Hoạt động 3: Học sinh nạp kết quả tham gia chuyên mục giải toán của mình về giáo viên chủ nhiệm. - Hoạt động 4: Giáo viên chủ nhiệm phối hợp cùng Tổng phụ trách Đội tổ chức đánh giá, công bố kết quả và phát thưởng cho các em vào các buổi chào cờ đầu tuần của trường. * Nội dung 4: Câu chuyện nhà toán học. Trong quá trình tham gia các nội dung hoạt động của buổi sinh hoạt câu lạc bộ, giáo viên cần xen kẽ vào đó những nội dung “nhẹ nhàng” vừa giúp học sinh thư giãn đầu óc vừa giúp các em mở rộng sự hiểu biết. Với mục đích đó, Việc đưa nội dung “ Câu chuyện nhà toán học” vào quá trình sinh hoạt câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ vừa phù hợp với yêu cầu nêu trên, vừa đáp ứng được nhu cầu ham hiểu biết, tò mò, thích khám phá của lứa tuổi học sinh Tiểu học. “ Câu chuyện nhà toán học” là những nội dung về thân thế, những giai thoại, những sáng tạo khoa học, những đóng góp to lớn của các nhà toán học nổi tiếng của Việt Nam và trên thế giới bằng các câu chuyện nhỏ, vui, hóm hỉnh mà ý nghĩa. Thông qua đó giáo dục các em bằng phương pháp nêu gương, giúp các em học hỏi được 8 những phẩm chất tốt đẹp, có thêm những hiểu biết về các nhà toán học và những phát minh khoa học. Mặt khác hình thành thái độ biết tôn trọng, ngưỡng mộ những người tài giỏi, kể cả gương những bạn học tốt mà mình biết, giúp kích thích và tạo động cơ, hứng thú học toán của các em. Ở mỗi buổi sinh hoạt, nội dung này cần được tổ chức xen kẽ với các nội dung khác. “ Câu chuyện nhà toán học” có thể được tổ chức bằng lời kể của giáo viên hoặc dưới dạng tiểu phẩm mà các “ diễn viên” chính là các thành viên trong câu lạc bộ hoặc do các thành viên chuẩn bị và kể trực tiếp trước câu lạc bộ. Trong các nội dung nêu trên, giáo viên cần lựa chọn và kết hợp những nội dung khác nhau trong từng buổi sinh hoạt để đảm bảo tính vừa sức và tạo hứng thú học tập cho các thành viên trong câu lạc bộ.Với mỗi buổi sinh hoạt, chỉ nên tổ chức 2 – 3 nội dung.Việc lựa chọn nội dung nào trong buổi sinh hoạt tùy thuộc vào kiến thức các em học tập trên lớp. Trong đó nội dung 1 cần được tiến hành thường xuyên và ổn định trong các buổi sinh hoạt nhằm bảo đảm tất cả các thành viên tham gia đều có kiến thức cơ bản vững chắc, đủ điều kiện lĩnh hội và phát triển các kiến thức mở rộng, nâng cao. 2.2.3. Quy trình và cách thức tổ chức một buổi sinh hoạt môn toán của câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ lớp 4: a. Xác định mục đích – yêu cầu: Với mỗi buổi sinh hoạt giáo viên cần dựa vào kiến thức học trong tuần ở trên lớp để lựa chọn nội dung sinh hoạt cho phù hợp và đem lại hiệu quả giáo dục cao. b. Lựa chọn và xây dựng nội dung: Trong một buổi sinh hoạt này, tôi lựa chọn 3 nội dung, cụ thể là: - Nội dung 1: Thảo luận, cùng nhau làm sáng tỏ và phát triển một số kiến thức cơ bản, một số bài toán nâng cao trên lớp. - Nội dung 2: Tổ chức trò chơi toán học. - Nội dung 3: Tham gia chuyên mục giải toán trên bảng tin của trường. c. Tổ chức sinh hoạt: - Hoạt động 1: Ổn định tổ chức, giới thiệu mục đích, yêu cầu, nội dung của buổi sinh hoạt. - Hoạt động 2: Hoạt động nhóm + Các nhóm tự tổ chức hoạt động, nêu và giúp đỡ nhau giải đáp thắc mắc liên quan đến nội dung bài học trong tuần: Tính giá trị của biểu thức bằng nhiều cách khác nhau. + Giáo viên bao quát hoạt động của các nhóm và làm “ trọng tài” cho các giải đáp của mỗi nhóm. + Các nhóm báo cáo kết quả hoạt động và nêu những thắc mắc chưa được giải đáp. + Giáo viên giúp giải đáp những thắc còn lại của học sinh, nhận xét, đánh giá về ý thức, kết quả hoạt động của các nhân trong nhóm - Hoạt động 3: Tổ chức trò chơi toán học Ví dụ: “Trò chơi tiếp sức đồng đội” 9 Hãy viết tiếp 3 số hạng vào dãy số sau : 1, 4, 9, 16, … + Giới thiệu: Tổ chức cho 3 đội chơi, mỗi nhóm cử ra 3 thành viên tham gia chơi, với yêu cầu như sau: Chia bảng lớp chia làm 3 phần viết dãy số và được che lại, mỗi thành viên của đội chỉ viết một số theo thứ tự vào dãy số. Khi thành viên thứ nhất lên viết xong trở về cuối hàng thì nối tiếp đến thành viên thứ hai và cứ như thế cho đến thành viên cuối cùng. Khi có khẩu lệnh bắt đầu thì các nhóm tham gia thi nhóm nào hoàn thành đúng và trong thời gian nhanh nhất sẽ là nhóm thắng cuộc. + Tiến hành chơi: Các nhóm chơi theo luật chơi và thời gian quy định, giáo viên giám sát và đánh giá. + Giáo viên chốt lại nội dung, kết quả đạt được và nhận xét, tổng kết trò chơi. - Hoạt động 4: Tham gia chuyên mục giải Toán trên bảng tin của trường + Giáo viên phối hợp cùng Tổng phụ trách Đội, hằng tuần lựa chọn các bài tập của chuyên mục giải Toán, viết trên bảng tin của trường và làm thành phiếu học tập để phát cho các thành viên trong câu lạc bộ. + Giáo viên phát phiếu học tập cho học sinh và yêu cầu các em hoạt động độc lập khi tham gia chuyên mục giải Toán trên bảng tin của trường vào thời gian phù hợp mà mỗi em tự sắp xếp được. + Giáo viên thu bài thu hoạch vào buổi sinh hoạt lần sau. Sau đó phối hợp cùng Tổng phụ trách đội đánh giá kết quả, phát thưởng cho những học sinh làm bài thu hoạch tốt trong buổi chào cờ đầu tuần tiếp theo. Ví dụ: Hãy giải các bài toán sau: Câu 1: Tính giá trị của biểu thức sau bằng cách nhanh nhất a) 123 x 31 + 123 x 46 + 123 x 22 + 123 b) ( a: 1 - a x 1 ) x ( 1 + 2 + 3 + … + 9 ) Câu 2: Từ các chữ số 0, 1, 2, 3, 4 có thể lập được bao nhiêu số có 5 chữ số khác nhau từ các chữ số trên. Câu 3: Trong hình bên dưới có bao nhiêu hình tam giác ? Câu 4: Một hình chữ nhật có chu vi là 480 cm. Tính diện tích hình chữ nhật biết nếu giảm chiều dài hình chữ nhật đi 5cm và thêm vào chiều rộng hình chữ nhật 5cm thì trở thành hình vuông. d. Đánh giá rút kinh nghiệm: - Các thành viên đánh giá về kết quả, ý thức, thái độ trong buổi sinh hoạt của các bạn khác trong nhóm và trong câu lạc bộ. 10 - Giáo viên đánh giá về kết quả đạt được của buổi sinh hoạt, biểu dương những bạn có ý thức và kết quả sinh hoạt tốt, nhận xét chung. 2.3. Xây dựng nội dung sinh hoạt môn Tiếng Việt: 2.3.1. Chuẩn bị nội dung: Để giúp các em có vốn từ ngữ và năng lực dùng từ, diễn đạt câu. Đồng thời phát huy được năng lực của từng em, qua đó bồi dưỡng cho các em tình yêu Tiếng Việt thì giáo viên có thể chia phần kiến thức Tiếng Việt 4 thành bốn mảng: + Phần Đọc hiểu – Đọc diễn cảm – Kể chuyện + Phần Luyện từ và câu + Phần Cảm thụ văn học + Phần Tập làm văn Do đó giáo viên có thể chia các mảng kiến thức trên thành nội dung của các buổi sinh hoạt môn Tiếng Viêt như sau: * Nội dung 1: Cùng nhau chia sẻ - Cùng nhau thể hiện. * Nội dung 2: Em yêu văn học. * Nội dung 3: Tổ chức trò chơi. * Nội dung 4: Tuổi thơ khám phá. * Nội dung 5: Hoạt động trải nghiệm. * Nội dung 6: Tham gia chuyên mục giải đề Tiếng Việt trên bảng tin của trường. 2.3.2. Các thức tổ chức: Tùy thuộc vào từng mảng kiến thức mà trong quá trình tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ, giáo viên lựa chọn những nội dung sinh hoạt khác nhau phù hợp với kiến thức, chủ đề từng tuần các em học trên lớp để tạo hứng thú và sự tích cực của học sinh. Chẳng hạn như: * Nội dung 1: Cùng nhau chia sẻ - Cùng nhau thể hiện được tổ chức sinh hoạt với các mảng kiến thức như: Phần Đọc hiểu – Đọc diễn cảm – Kể chuyện, Luyện từ và câu, …. Đây là phần nội dung cơ bản nhất sẽ xuyên suốt quá trình sinh hoạt lĩnh vực Tiếng Việt. Mọi kiến thức các em học trên lớp sẽ được củng cố và rèn luyện, mở rộng thêm ở các buổi sinh hoạt câu lạc bộ. Thông qua sinh hoạt nội dung này các em được bộc lộ những năng khiếu của bản thân, được thể hiện việc hợp tác nhóm. Đồng thời có thể chia sẻ cho nhau, khắc phục cho nhau những mặt còn hạn chế. Cũng thông qua đó các em được rèn luyện cách thể hiện những cử chỉ phi ngôn ngữ, thể hiện kĩ năng giao tiếp… Giáo viên có thể sinh hoạt nội dung này theo các bước sau: - Hoạt động 1: Cùng nhau thảo luận, các nhóm học sinh cùng nhau tìm hiểu nội dung của một bài văn, bài thơ hoặc phân vai đọc diễn cảm bài văn hoặc kể cho nhau nghe một câu chuyện hoặc cùng nhau làm một số bài tập phần luyện từ và câu. - Hoạt động 2: Các nhóm báo báo kết quả: Đọc phân vai một bài văn hoặc đóng vai thể hiện một câu chuyện, … - Hoạt động 3: Giáo viên hướng dẫn một số cách thể hiện cử chỉ phi ngôn ngữ phù hợp với tình huống của câu chuyện hay giọng đọc và cách ngắt nghỉ 11 một bài văn hoặc giải đáp những thắc mắc của học sinh ở các bài tập Luyện từ và câu. - Hoạt động 4: Tổng kết, nhận xét + Chốt lại những kiến thức cơ bản, những nội dung cần lưu ý qua nội dung trên. + Nhận xét về kết quả hoạt động của các nhóm. + Biểu dương, khen ngợi những nhóm, những thành viên hoạt động tích cực, có hiệu quả, nhắc nhở những thành viên, nhóm chưa hoàn thành yêu cầu, nhiệm vụ. *Nội dung 2: Em yêu văn học được tổ chức với mảng kiến thức về cảm thụ văn học. Với mỗi bài văn hay bài thơ trong chương trình học Tiểu học đều mang một nội dung hoặc ý nghĩa giáo dục. Mà năng lực hiểu biết nội dung của một văn bản thơ hay truyện hay đoạn văn, đoạn thơ của mỗi em là khác nhau. Để giúp các em bộc lộ được những sự cảm nhận, sự hiểu biết về một văn bản nêu trên giáo viêu tổ chức sinh hoạt qua các bước: - Hoạt động 1: Hoạt động cá nhân, thực hiện theo các yêu cầu mà đoạn văn, đoạn thơ yêu cầu. - Hoạt động 2: Học sinh trao đổi với bạn trong nhóm về bài của mình. - Hoạt động 3: Học sinh báo cáo kết quả. - Hoạt động 4: Giáo viên tổ chức đánh giá kết quả, tuyên dương những học sinh hoạt động hiệu quả đồng thời động viên học sinh chưa hoàn thành nhiệm vụ tiếp tục cố gắng. * Nội dung 3: Tổ chức trò chơi như “ Giải đố”, “ Ai nhanh tay hơn”, “ Du lịch trên sông”, “ Tiếp sức đồng đội”, ... Cũng như trò chơi tổ chức lĩnh vực Toán học thì trò chơi được tổ chức ở lĩnh vực Tiếng Việt giúp các thành viên trong câu lạc bộ vui chơi, giải trí, thư giãn với phương châm “ Học mà chơi – chơi mà học” nhằm giúp các em tiếp thu tốt nhất, hiệu quả nhất nội dung của buổi học tập, buổi sinh hoạt. Kiến thức được sử dụng trong trò chơi đó là kiến thức phần bài tập chính tả, phần luyện từ và câu… Như vậy trò chơi học tập vừa giúp các em thư giãn đầu óc vừa cũng cố nội dung kiến thức đã học. Vì vậy mà tổ chức vào đầu, giữa hoặc cuối buổi sinh hoạt và tổ chức theo quy trình tương tự như tổ chức trò chơi toán học, cụ thể là: - Hoạt động 1: Ổn định tổ chức, đội hình tham gia chơi. - Hoạt động 2: Giới thiệu về trò chơi + Tên trò chơi, nội dung chơi, mục đích, yêu cầu của trò chơi. + Nêu rõ cách chơi, luật chơi. + Chơi nháp: Giáo viên cụ thể những lời nói bằng ví dụ, hành động để học sinh quan sát, theo dõi, nắm bắt cách chơi. - Hoạt động 3: Các đội tham gia chơi, giáo viên đóng vai trò tổ chức, trọng tài, theo dõi cuộc chơi giữa các đội để đánh giá thắng – thua, đúng – sai. - Hoạt động 4: Rút kinh nghiệm, tổng kết trò chơi: Giáo viên nhận xét về quá trình tham gia chơi của các thành viên, nội dung kiến thức cần rút ra từ trò 12 chơi, động viên, khích lệ ý thức tham gia của các em. Tạo không khí vui tươi, phấn khởi, thoải mái nhằm giúp các em có ấn tượng tốt về những gì các em đã tham gia trong sinh hoạt câu lạc bộ. * Nội dung 4: Tuổi thơ khám phá được tổ chức theo chủ điểm mà Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh đưa ra hoặc vào những ngày lễ lớn trong năm học . Để kích thích sự yêu thích đọc sách, sự tìm tòi và bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt cho các em, dựa vào chủ điểm của tháng mà Đội đề ra giáo viên khuyến khích học sinh sưu tầm hoặc tự sáng tác những câu thơ hay, những câu chuyện có ý nghĩa trong cuộc sống. Do đó có thể thực hiện qua các bước sau: - Hoạt động 1: Giáo viên đưa ra chủ điểm và khuyến khích các thành viên trong câu lạc bộ sưu tầm hoặc tự sáng tác những câu thơ hay hoặc mẫu chuyện về chủ điểm đó. - Hoạt động 2: Học sinh tích cực sưu tầm hoặc sáng tác theo chủ điểm. - Hoạt động 3: Các thành viên báo cáo kết quả. - Hoạt động 4: Giáo viên tổng kết, nhận xét. Hằng tuần giáo viên lựa chọn những câu thơ hay hoặc mẩu chuyện có ý nghĩa giáo dục theo từng chủ điểm mà các em sưu tầm viết trên bảng tin của trường. *Nội dung 5: Hoạt động trải nghiệm được tổ chức với mảng kiến thức tập làm văn, cảm thụ văn học. Với học sinh Tiểu học hoạt động trải nghiệm là rất cần thiết bởi thông qua hoạt động đó các em biết sử dụng rất nhiều giác quan, có vốn hiểu biết thực tế. Dưới những gợi ý của giáo viên các em sẽ biết chuyển từ những sự vật quan sát được, cảm nhận được thành những đoạn văn hoặc bài văn hay. Cụ thể giáo viên tổ chức cho học sinh các buổi dã ngoại có thể là vườn trường, chăm sóc bồn hoa cây cảnh trong khuôn viên trường, dâng hương ở khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ của xã, thăm quan cánh đồng lúa…. Sau những buổi dã ngoại đó giáo viên đưa ra những gợi ý hoặc yêu cầu có thể lúc đầu chỉ là nêu một vài dòng suy nghĩ của em về hoạt động trải nghiệm đó hoặc viết một đoạn văn dựa trên những gợi ý và được nâng cao dần mức độ khó để rèn kĩ năng viết bài văn cho học sinh. Giáo viên có thể tiến hành qua các bước sau: - Hoạt động 1: Lựa chọn địa điểm trải nghiệm và tập hợp học sinh, nêu mục đích, yêu cầu của buổi trải nghiệm - Hoạt động 2: Học sinh tích cực tham gia trải nghiệm. - Hoạt động 3: Học sinh viết bài sau hoạt động trải nghiệm - Hoạt động 4: Giáo viên đánh giá hoạt động trải nghiệm và bài thu hoạch của học sinh. Tuyên dương những học sinh hoạt động tích cực và có bài thu hoạch tốt, nhắc nhở những học sinh chưa tích cực và chưa hoàn thành bài thu hoạch cần cố gắng. * Nội dung 6: Tham gia chuyên mục giải đề Tiếng Việt trên bảng tin của trường. Tương tự như chuyên mục giải toán ở lĩnh vực Toán học để kiểm tra, đánh giá kết quả của các thành viên trong câu lạc bộ và tạo động lực thúc đẩy phong 13 trào học Tiếng việt của lớp, giáo viên cũng phối hợp cùng Tổng phụ trách Đội lựa chọn những bài tập Tiếng Việt phù hợp với chủ điểm và đảm bảo sự vừa sức cho học sinh tham gia giải đề. Vậy nên ta cũng tiến hành tương tự các bước như ở chuyên mục giải toán trên bảng tin của trường. Cụ thể là: - Hoạt động 1: Hằng tuần giáo viên phối hợp cùng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh lựa chọn và viết chuyên mục giải đề Tiếng Việt trên bảng tin của trường, khuyến khích các em tham gia. - Hoạt động 2: Các thành viên trong câu lạc bộ hoạt động cá nhân khi tham gia chuyên mục này. - Hoạt động 3: Học sinh nạp kết quả tham gia chuyên mục giải toán của mình về giáo viên chủ nhiệm. - Hoạt động 4: Giáo viên chủ nhiệm phối hợp cùng Tổng phụ trách Đội tổ chức đánh giá, công bố kết quả và phát thưởng cho các em vào các buổi chào cờ đầu tuần của trường. 2.3.3. Quy trình và cách thức tổ chức một buổi sinh hoạt môn Tiếng Việt của câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ lớp 4: a. Xác định mục đích – yêu cầu: Với mỗi buổi sinh hoạt giáo viên cần dựa vào kiến thức học trong tuần phù hợp với chủ điểm để lựa chọn nội dung sinh hoạt cho phù hợp và đem lại hiệu quả giáo dục cao. b. Lựa chọn và xây dựng nội dung: Trong một buổi sinh hoạt này, tôi lựa chọn 3 nội dung, các nội dung còn lại tùy thuộc vào chương trình học trên lớp và từng chủ điểm để lựa chọn thành nội dung sing hoạt cho một buổi thuộc lĩnh vực Tiếng Việt cho phù hợp, cụ thể là: - Nội dung 1: Cùng nhau chia sẻ - Cùng nhau thể hiện. - Nội dung 2: Tổ chức trò chơi . - Nội dung 3: Tham gia chuyên mục giải đề Tiếng Việt trên bảng tin của trường. c. Tổ chức sinh hoạt - Hoạt động 1: Ổn định tổ chức, giới thiệu nội dung của buổi sinh hoạt - Hoạt động 2: Hoạt động nhóm + Các nhóm tự tổ chức hoạt động, thảo luận kể một câu chuyện về một người giàu ý chí nghị lực mà đã được đọc, được nghe . + Giáo viên quan sát, giúp đỡ các nhóm. + Các nhóm báo cáo kết quả trước lớp. + Giáo viên và học sinh bình xét nhóm thể hiện câu chuyện câu chuyện tốt nhất. - Hoạt động 3: Tổ chức trò chơi Ví dụ trò chơi “Ai nhanh tay hơn” 14 + Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị bài tập: Cho các tiếng sau “ non, nước, núi, sông” .Hãy ghép các tiếng sau thành các từ ngữ thích hợp dùng chỉ thiên nhiên đất nước; 3 đội chơi; ban trọng tài và bảng lớp chia thành 3 phần. + Giới thiệu trò chơi: Các đội chơi xếp thành 3 hàng dọc trước bảng lớp, khi giáo viên đưa ra hiệu lệnh bắt đầu thì người thứ nhất của mỗi đội lên viết từ ghép được sau đó trở về cuối hàng tiếp theo người thứ hai của mỗi đội lên viết, cứ như vậy cho đến khi thời gian chơi được giáo viên quy định kết thúc. Kết thúc trò chơi đội nào viết được nhiều từ và đúng sẽ là đội thắng cuộc. + Tiến hành chơi: các nhóm chơi theo luật chơi và thời gian quy định, giáo viên giám sát và đánh giá. + Giáo viên chốt lại nội dung, kết quả đạt được và nhận xét, tổng kết trò chơi. - Hoạt động 4: Tham gia chuyên mục giải đề Tiếng Việt trên bảng tin của trường. + Giáo viên phối hợp cùng Tổng phụ trách Đội, hằng tuần lựa chọn các bài tập của chuyên mục giải đề Tiếng Việt, viết trên bảng tin của trường và làm thành phiếu học tập để phát cho các thành viên trong câu lạc bộ. + Giáo viên phát phiếu học tập cho học sinh và yêu cầu các em hoạt động độc lập khi tham gia chuyên mục giải đề Tiếng Việt trên bảng tin của trường vào thời gian phù hợp mà mỗi em tự sắp xếp được. + Giáo viên thu bài thu hoạch vào buổi sinh hoạt lần sau. Sau đó phối hợp cùng Tổng phụ trách đội đánh giá kết quả, phát thưởng cho những học sinh làm bài thu hoạch tốt trong buổi chào cờ đầu tuần tiếp theo. Ví dụ: Hãy giải các bài tập sau: Câu 1: Cho các từ sau:Bây giờ, bờ bãi, rung rinh, khoai nước, trải dài, trong xanh, rì rào, hiện ra, ngược xuôi, xanh xanh, tươi tốt, thung thăng, cao vút. Hãy xếp các từ trên theo hai nhóm từ ghép và từ láy. Câu 2: Tìm danh từ, động từ, tính từ có trong câu sau: Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiêm. Câu 3: Xác định bộ phận chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau: a. Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. b. Đẹp vô cùng Tổ quốc của chúng ta. c. Những con voi về đích trước tiên đều ghìm đà, huơ vòi chào khán giả. Câu 4: Em hãy kể lại một câu chuyện về lòng hiếu thảo của người con đối với cha mẹ mà em đã được nghe hoặc được đọc. d. Đánh giá rút kinh nghiệm: - Các thành viên đánh giá về kết quả, ý thức, thái độ trong buổi sinh hoạt của các bạn khác trong nhóm và trong câu lạc bộ. 15 - Giáo viên đánh giá về kết quả đạt được của buổi sinh hoạt, biểu dương những bạn có ý thức và kết quả sinh hoạt tốt, nhận xét chung. 3. Phối hợp tổ chức giao lưu câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ khối 3, 4, 5 Trường Tiểu học Thạch Đồng a. Công tác phối hợp: Giáo viên kết hợp với ban điều hành các câu lạc bộ, phối kết hợp với Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh và chủ nhiệm các câu lạc bộ khối 3, khối 5 xây dựng bộ câu hỏi giao lưu đồng đội, đề giao lưu cá nhân, cách thức chia đội tham gia giao lưu và hình thức tổ chức giao lưu. b. Cách thức chia đội: Để đảm bảo sự công bằng, sự đồng đều về mặt kiến thức cho các đội tham gia giao lưu phần thi đồng đội và đặc biệt hướng tới tất cả các thành viên của các câu lạc bộ trong nhà trường đều được tham gia thì phần thi đồng đội được chia thành 4 đội, mỗi đội có 6 thành viên: 2 học sinh khối 3, 2 học sinh khối 4 và 2 học sinh khối 5. Các thành viên trong các câu lạc bộ khối 3, khối 4, khối 5 sẽ bốc thăm các phiếu có đánh số thứ tự 1 hoặc 2 hoặc 3 hoặc 4 để chọn đội ngẫu nhiên. Với các Vòng thi đội nào trả lời sai câu hỏi nào thì toàn bộ các thành viên của đội đó sẽ ra ngoài để cho các thành viên mới đã bốc thăm chọn đội lúc đầu vào tham gia thi tiếp. c. Hình thức giao lưu: * Giao lưu đồng đội (thực hiện cả đội ): Với hình thức câu hỏi, bài Toán, bài Tiếng Việt trên máy chiếu qua ba vòng: Khởi động, tăng tốc và về đích. - Vòng “Khởi động”: Với 10 câu “đố vui” về lĩnh vực Toán học và Tiếng Việt. Trả lời đúng một câu đố được 10 điểm và điểm tối đa của vòng thi này là 100 điểm. Các thành viên trong các đội thảo luận và viết kết quả ra bảng nhóm trong thời gian quy định là một phút. - Vòng “Tăng tốc”: Với 10 câu hỏi dưới hình thức trắc nghiệm về lĩnh vực Toán học và Tiếng Việt. Trả lời đúng một câu hỏi được 10 điểm và điểm tối đa của vòng thi này là 100 điểm. Các thành viên trong các đội thảo luận và viết kết quả ra bảng nhóm trong thời gian quy định là một phút. - Vòng “Về đích”: Các đội tham gia giải một bài Toán và một bài Tiếng Việt. Giải đúng một bài toán được 10 điểm, giải đúng một bài Tiếng Việt được 10 điểm và điểm tối đa của vòng thi này là 20 điểm. Các thành viên trong mỗi đội thảo luận và làm bài vào giấy đã được ban tổ chức chuẩn bị trong thời gian 10 phút. - Giao lưu cá nhân: 100% học sinh các câu lạc bộ khối 3, khối 4, khối 5 của nhà trường tham gia viết bài thu hoạch môn Toán và Tiếng Việt. Xen kẽ với các vòng giao lưu đồng đội là giao lưu khán giả với những phần quà hấp dẫn d. Cách tính giải đồng đội và giải cá nhân: - Giải đồng đội: Là tổng điểm sau 3 vòng thi mà đội đó đạt được. - Giải cá nhân: Là tổng điểm của hai bài thu hoạch môn Toán và môn Tiếng Việt. 16 e. Kết quả: Buổi giao lưu diễn ra rất sôi nổi và hào hứng, tạo được ấn tượng tốt đẹp trong mỗi học sinh khi tham gia. Kết thúc buổi giao lưu, ban tổ chức đã trao 15 giải cá nhân cho học sinh có thành tích xuất sắc, 3 giải đồng đội và một giải cho đội xuất sắc nhất. 4. Hiệu quả: Trong năm học 2015 – 2016 dựa vào kế hoạch và tổ chức hoạt động các câu lạc bộ học sinh trong trường Tiểu học mà Phòng Giáo dục và Đào tạo ThạchThành chỉ đạo, hướng dẫn các trường Tiểu học trong toàn huyện, tôi đã bắt tay ngay vào việc phối hợp cùng Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh động viên các em đăng kí tham gia sinh hoạt câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ, lập kế hoạch, xây dựng nội dung và tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ. Sau gần một năm học tổ chức cho các em sinh hoạt câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ, tôi nhận thấy 100% các em trong câu lạc bộ đều tự tin giao tiếp với mọi người, tự tin trao đổi ý kiến trước tập thể, kĩ năng hoạt động nhóm của các em rất tốt, kết quả học tập của các em được nâng cao một cách rõ rệt. Đặc biệt là thúc đẩy được phong trào học tập của lớp, sự say mê tìm tòi, khám phá kiến thức của các em. Qua việc phối kết hợp với Đội và chủ nhiệm các câu lạc bộ trí tuệ khối 3, khối 5 tổ chức giao lưu cho các câu lạc bộ trí tuệ trong nhà trường, dưới sự đánh giá kết quả của ban điều hành các câu lạc bộ trong nhà trường và của các đồng nghiệp đã chọn được 5 thành viên của câu lạc bộ trí tuệ khối 4 có thành tích xuất sắc nhất, lập danh sách tham dự giao lưu câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ do Phòng Giáo dục tổ chức vào tháng 4 năm 2016. Kết quả tham gia giao lưu câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ do Phòng Giáo dục tổ chức, câu lạc bộ trí tệu tuổi thơ trường Tiểu học Thạch Đồng đạt giải khuyến khích đồng đội. Đặc biệt 5 thành viên câu lạc trí tuệ tuổi thơ khối 4 do tôi phụ trách đều đạt giải trong phần thi cá nhân, cụ thể: 2 học sinh đạt giải 3 và 3 học sinh đạt giải khuyến khích. Tuy kết quả đạt được của các em trong câu lạc bộ do tôi phụ trách tham gia giao lưu câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ cấp huyện chưa được cao lắm nhưng đó là cả sự nổ lực phấn đấu của các em học sinh và cũng là nguồn động lực để tôi tiếp tục nghiên cứu và tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ những năm học tiếp theo tốt hơn nữa. Việc thành lập và tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ nêu trên được phụ huynh học sinh đánh giá có hiệu quả cao trong học tập của con em họ. Được Ban giám hiệu và đồng nghiệp đánh giá câu lạc bộ đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường, đặc biệt đã phát hiện và bồi dưỡng được những học sinh có năng khiếu, phát triển được chất lượng mũi nhọn cho nhà trường. C. KẾT LUẬN Để tổ chức sinh hoạt một câu lạc bộ trong trường Tiểu học nói chung và câu lạc bộ trí tuệ tuổi thơ nói riêng đạt hiệu quả cao. Tạo ra một sân chơi bổ ích đối với các em, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, xây dựng được lòng tin trong nhân dân đòi hỏi người chủ nhiệm câu lạc bộ đó phải không 17