MỞ ĐẦU
Trong giai đoạn hiện nay, khi mà xu thế toàn cầu hoá nền kinh
tế thế giới đang diễn ra hết sức sôi động, các quốc gia trong đó có
Việt nam đang lỗ lực hết mình để hội nhập với khu vực và thế giới
thì hoạt động Thương mại Quốc tế có vai trò hết sức to lớn trong sự
phát triển kinh tế, xã hội của đất nước và sự lớn mạnh của các
doanh nghiệp. Nhập khẩu cùng với xuất khẩu là hai mặt cấu thành
hoạt động thương mại quốc tế. Nhập khẩu giúp: bổ xung nguyên vật
liệu, hàng hoá cho các doanh nghiệp; mở rộng khả năng tiêu dùng
trong nước bằng việc cung cấp các hàng hoá mà trong thời điểm
nhất định các doanh nghiệp trong nước chưa sản xuất được, sản xuất
không đủ đáp ứng nhu cầu, hoặc sản xuất với chi phí cao; góp phần
vào sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hoá đất nước.
1. Lý do chọn đề tài
Là một sinh viên Chuyên ngành Thương mại Quốc tế, được
thực tập tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thanh Phong- một công
ty kinh doanh đa ngành trong đó hoạt động nhập khẩu giữ vai trò
chính, tuy nhiên hoạt động nhập khẩu của Công ty còn có nhiều hạn
chế. Chính vì vậy em đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số giải pháp
nhằm hoàn thiện quy trình nhập khẩu tại Công ty TNHH Thanh
Phong ” làm luận văn của mình. Em hi vọng rằng đề tài này sẽ góp
phần nâng cao hiệu quả kinh doanh cho Công ty, nhất là trong hoạt
động nhập khẩu.
2. Mục đích nghiên cứu
Tổng hợp, đánh giá những cơ sở luận về quy trình nhập khẩu
để áp dụng cho các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu hiện
nay.
Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh của Công ty
TNHH Thanh phong, quy trình nhập khẩu tại Công ty. Từ đó, đề ra
những giải pháp để hoàn thiện quy trình nhập khẩu cho Công ty.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu quy trình hoạt động nhập khẩu của các doanh
nghiệp nói chung và thực trạng hoạt động nhập khẩu tại Công ty
TNHH Thanh phong nói riêng. Cụ thể là các công việc: nghiên cứu
thị trường; giao dịch, đàm phán, kí kết hợp đồng nhập khẩu; tổ chức
thực hiện hợp đồng nhập khẩu trong giai đoạn từ năm 2001 đến nay.
4. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu đề tài này, trong quá trình thu thập thông tin để
phân tích làm rõ vấn đề, em đã sử dụng một số phương pháp sau:
Phương pháp điều tra phỏng vấn, phương pháp phân tích tổng hợp,
phương pháp so sánh…
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn được chia làm 3
chương:
Chương I: Lý luận chung về quy trình nhập khẩu
Chương này đưa ra các cơ sở lý luận chung nhất về hoạt động
nhập khẩu và quy trình của hoạt động nhập khẩu.
Chương II: Thực trạng quy trình nhập khẩu tại Công ty
TNHH Thanh Phong
Chương này khái quát về Công ty TNHH Thanh Phong; phân
tích thực trạng hoạt nhập khẩu của Công ty thông qua việc vận dụng
cơ sở lý luận đã trình bày ở Chương I; đưa nhận xét về quy trình
nhập khẩu của Công ty, nguyên nhân của những tồn tại.
Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình
nhập khẩu tại Công ty TNHH Thanh Phong
Chương này đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình
nhập khẩu tại Công ty. Các giải pháp được đưa ra dựa trên cơ sở
phân tích thực trạng hoạt động nhập khẩu của Công ty ở Chương II,
đồng thời dựa trên định hướng phát triển của Công ty trong thời
gian tới.
Em xin chân thành cảm ơn cô giáo, Tiến sỹ Nguyễn Thị Mão
đã tận tình hướng dẫn em thực hiện luận văn này. Đồng thời, em
cũng xin cảm ơn Ban Giám đốc, các anh chị nhân viên trong Công
ty TNHH Thanh Phong đã giúp em rất nhiều trong quá trình thực
tập tại Công ty và trong việc thu thập số liệu cho bài luận văn này.
Chương I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUY TRÌNH NHẬP KHẨU
I.
VAI TRÒ CỦA NHẬP KHẨU VỚI NỀN KINH TẾ
QUỐC DÂN
1.
Khái niệm
Nhập khẩu là hoạt động mua hàng hoá và dịch vụ từ nước ngoài
để phục vụ cho nhu cầu trong nước hoặc tái xuất khẩu nhằm mục
đích thu lợi. Hoạt động nhập khẩu có các đặc điểm sau:
Một là, thị trường nhập khẩu rất đa dạng. Mỗi quốc gia có lợi
thế về sản xuất một số loại hàng hoá nhất định, do đó nhà nhập khẩu
có thể lựa chọn nhập khẩu hàng hoá từ những quốc gia đem lại lợi
ích cao nhất cho hoạt động nhập khẩu của mình.
Hai là, khách hàng đầu vào (nguồn cung ứng), đầu ra (khách
hàng) của doanh nghiệp rất đa dạng nó được thay đổi theo nhu cầu
tiêu dùng trong nước. Nguồn cung ứng hoặc khách hàng đầu ra có
thể ổn định hoặc biến đổi, tập trung hoặc đa dạng phụ thuộc vào
điều kiện kinh doanh của doanh nghiệp, khả năng thích nghi và đáp
ứng nhu cầu thị trường cũng như những biến động của nguồn cung
ứng. Với đặc điểm này doanh nghiệp có thể có cơ hội lựa chọn các
đối tác kinh doanh phù hợp để đem lại lợi nhuận cao nhất cho doanh
nghiệp của mình.
Ba là, có nhiều phương thức thanh toán. Có nhiều phương thức
thanh toán trong kinh doanh nhập khẩu giữa các bên như : phương
thức nhờ thu ( Collection), phương thức chuyển tiền ( Remitance),
phương thức tín dụng chứng từ( Documentary credit),… Việc sử
dụng phương thức thanh toán nào là do hai bên tự thoả thuận và
được quy định trong điều khoản của hợp đồng.
Do vậy, nhà
nhập khẩu cần chú ý để lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp
nhất với điều kiện của mình.
Bốn là, hoạt động nhập khẩu chịu sự chi phối của nhiều hệ
thống luật pháp, tập quán. Nhập khẩu là hoạt động có sự tham gia
của các đối tác có quốc tịch khác nhau nên chịu sự chi phối của các
hệ thống luật pháp như luật quốc tế, tập quán buôn bán quốc tế, luật
quốc gia.
Năm là, có nhiều phương thức vận chuyển. Hoạt động nhập
khẩu liên quan trực tiếp đến yếu tố nước ngoài, hàng hóa được vận
chuyển qua biên giới các quốc gia, hàng hoá thường có khối lượng
lớn và được vận chuyển qua đường biển, đường hàng không, đường
sắt, hay đa phương thức.
2. Vai trò của hoạt động nhập khẩu
Đối với doanh nghiệp:
Hoạt động nhập khẩu làm đa dạng hoá đầu vào cho các doanh
nghiệp, góp phần giúp doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả hơn.
Đầu vào ở đây có thể là máy móc thiết bị hiện đại, nguyên phụ liệu,
linh kiện cần thiết đối với các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp; là
hàng hoá, dịch vụ đối với các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập
khẩu.
Tham gia vào hoạt động kinh doanh nhập khẩu sẽ tạo điều kiện
cho đội ngũ cán bộ, nhân viên của doanh nghiệp được nâng cao
trình độ nghiệp vụ chuyên môn của mình, đặc biệt là trong việc giao
dịch, đàm phán, kí kết và thực hiện hợp đồng thương mại quốc tế.
Nhập khẩu có hiệu quả sẽ mang lại lợi nhuận cho doanh, giúp
doanh nghiệp có thể đầu tư kinh doanh vào những lĩnh vực khác,
mở rộng phạm vi kinh doanh của mình.
Đối với nền kinh tế quốc dân:
Thứ nhất, nhập khẩu giúp tận dụng năng lực sản xuất của quốc
gia khác, làm cho thị trường hàng hoá dịch vụ trong nước thêm
phong phú. Trong nền kinh tế hàng hoá hiện nay, đặc biệt là trong
xu thế hội nhập và phân công lao động quốc tế thì nhu cầu về hàng
hoá, dịch vụ phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt của người dân là rất
lớn và thường xuyên biến đổi, sản xuất trong nước tất nhiên không
thể đáp ứng đầy đủ cho tất cả các nhu cầu của nền kinh tế, chính vì
vậy nhập khẩu có vai trò rất quan trọng trong việc bổ xung những
hàng hoá mà trong nước chưa sản xuất được, sản xuất được nhưng
chưa đủ đáp ứng nhu cầu, hoặc sản xuất với chi phí quá cao. Nhập
khẩu giúp cho cung cầu trở lên trùng khớp hơn, nâng cao sự lựa
chọn cho người dân. Mặt khác, việc nhập khẩu sẽ làm cho tính cạnh
tranh trong việc cung ứng hàng hoá dich vụ tăng lên, thúc đẩy các
doanh nghiệp trong nước phải nâng cao hiệu quả sản xuất, nâng cao
chất lượng và hạ giá thành sản phẩm để nâng cao khả năng cạnh
tranh, điều này làm tăng lợi ích cho người tiêu dùng.
Thứ hai, nhập khẩu giúp chúng ta có thể chuyên môn hoá sản
xuất, nâng cao hiệu quả sản xuất, thay thế các máy móc thiết bị lạc
hậu bằng các máy móc thiết bị hiện đại, góp phần vào quá trình
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong điều kiện của nước
ta hiện nay, việc nhập khẩu máy móc thiết bị hiện đại, nhập khẩu
công nghệ là rất cần thiết. Bởi lẽ, nước ta là một nước chậm phát
triển, đang trong giai đoạn đầu của quá trình công nghiệp hoá, hiện
đại hoá và tham gia vào quá trình phân công lao động quốc tế,
chúng ta rất cần các máy móc hiện đại, nguyên vật liệu, linh kiện để
phục vụ cho quá trình sản xuất. Cùng với việc nhập khẩu các sản
phẩm hàng hóa, dịch vụ đơn thuần là việc nhập khẩu công nghệ,
chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm sản xuất.
Thứ ba, nhập khẩu giúp làm lạnh mạnh hoá thị trường trong
nước, nâng cao tính cạnh tranh, giảm độc quyền. Việt nam hiện nay
vẫn đang trong quá trình đổi mới, do đó vẫn còn khá nhiều tàn dư
mà thời bao cấp để lại như là tình trạng độc quyền của một số tổng
công ty, doanh nghiệp nhà nước, tác phong quản lý mệnh lệnh tập
trung và quan liêu, hiệu quả sản xuất thấp. Hoạt động nhập khẩu sẽ
giúp cho hàng hoá dịch vụ ở thị trường trong nước trở lên phong
phú hơn, làm cho các doanh nghiệp muốn tồn tại thì phải nâng cao
khả năng cạnh tranh của mình về chất lượng, giá cả, thái độ phục vụ
khách hàng.
Cuối cùng, nhập khẩu giúp cân bằng cán cân thanh toán quốc
tế, một quốc gia không thể chỉ có xuất khẩu mà không nhập khẩu.
Nhập khẩu là một trong hai hoạt động chính của hoạt động ngoại
thương, nó một mặt làm cân bằng cán cân thanh toán quốc tế, một
mặt thúc đẩy xuất khẩu phát triển, đây là hai hoạt động không thể
tách rời nhau của một nền kinh tế.
II.
CÁC PHƯƠNG THỨC NHẬP KHẨU
Có nhiều phương thức nhập khẩu khác nhau. Mỗi doanh nghiệp
thực hiện kinh doanh nhập khẩu theo một hay một số phương thức
xác định phù hợp với điều kiện và mục tiêu cụ thể của mình. Dưới
đây, là các phương thức nhập khẩu chủ yếu:
1. Nhập khẩu trực tiếp
Hàng hoá được mua trực tiếp của nước ngoài không thông qua
trung gian. Bên xuất khẩu giao hàng trực tiếp cho bên nhập khẩu.
Trong phương thức này, doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu
phải trực tiếp thực hiện các hoạt động tìm kiếm đối tác, đàm phán
ký kết hợp đồng ... và phải tự bỏ vốn để tổ chức kinh doanh hàng
nhập khẩu, phải chịu mọi chi phí giao dịch, nghiên cứu thị trường,
giao nhận, lưu kho bãi, nộp thuế, tiêu thụ hàng hoá. Trên cơ sở
nghiên cứu kĩ thị trường trong nước và quốc tế, tính toán chính xác
chi phí, đảm bảo hiệu quả kinh doanh nhập khẩu, tuân thủ đúng
chính sách, luật pháp quốc gia và pháp luật quốc tế.
Các doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu phải hoàn toàn chịu
trách nhiệm đối với các hoạt động của mình. Mức độ rủi ro của hoạt
động nhập khẩu trực tiếp cao hơn so với nhập khẩu uỷ thác nhưng
nó đem đến sự chủ động hơn cho nhà nhập khẩu, giảm thiểu những
hiểu lầm không đáng có, giảm được chi phí trung gian.
2. Nhập khẩu uỷ thác
Là hình thức nhập khẩu gián tiếp thông qua trung gian thương
mại, bên nhờ uỷ thác sẽ phải trả một khoản tiền cho bên nhận uỷ
thác dưới hình thức là phí uỷ thác, còn bên nhận uỷ thác có trách
nhiệm thực hiện đúng như nội dung của hợp đồng uỷ thác đã được
ký kết giữa các bên.
Doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu nhận uỷ thác sẽ không
phải bỏ vốn, không phải xin hạn ngạch, không cần quan tâm nhiều
đến thị trường tiêu thụ cho hàng hoá mà chỉ nhận đại diện cho bên
uỷ thác tiến hành giao dịch, đàm phán, ký kết hợp đồng, làm thủ tục
nhập hàng cũng như thay mặt bên uỷ thác khiếu nại, đòi bồi thường
với đối tác nước ngoài khi có tổn thất.
Khi tiến hành nhập khẩu uỷ thác, doanh nghiệp kinh doanh
nhập khẩu nhận uỷ thác sẽ phải lập hai hợp đồng là hợp đồng nhập
khẩu ký với đối tác nước ngoài và một hợp đồng nhận uỷ thác nhập
khẩu với bên uỷ thác.
3. Nhập khẩu liên doanh
Nhập khẩu liên doanh là hoạt động kinh doanh nhập khẩu hàng
hoá trên cơ sở liên kết kinh tế một cách tự nguyện giữa các doanh
nghiệp trong đó có ít nhất một bên là doanh nghiệp kinh doanh nhập
khẩu trực tiếp nhằm phối hợp các kĩ năng để cùng giao dịch và đề ra
các chủ trương, biện pháp có liên quan đến hoạt động kinh doanh
nhập khẩu, hướng hoạt động này sao cho có lợi nhất cho tất cả các
bên tham gia, cùng chia lợi nhuận và cùng chịu lỗ theo tỷ lệ vốn góp
trong liên doanh.
So với hình thức nhập khẩu trực tiếp thì doanh nghiệp sẽ bớt rủi ro
vì mỗi doanh nghiệp tham gia liên doanh nhập khẩu sẽ phải góp một
phần vốn nhất định. Quyền hạn và trách nhiệm của mỗi bên tỷ lệ theo
vốn đóng góp. Việc phân chia chi phí, nộp thuế hay chia lỗ lãi đều dự
trên tỷ lệ vốn đóng góp đã được thoả thuận.
Doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu trực tiếp trong liên doanh
phải ký hai loại hợp đồng, một hợp đồng với đối tác bán hàng nước
ngoài và hợp đồng liên doanh với các doanh nghiệp khác.
4. Nhập khẩu hàng đổi hàng
Nhập khẩu hàng đổi hàng cùng với trao đổi bù trừ là hai loại
nghiệp vụ chủ yếu của buôn bán đối lưu, nó là hình thức nhập khẩu
đi đôi với xuất khẩu, thanh toán cho hoạt động này không dùng tiền
mà chính là hàng hoá. Mục đích của nhập khẩu đổi hàng là vừa thu
lãi từ hoạt động kinh doanh nhập khẩu và vừa xuất khẩu được hàng
hoá trong nước ra nước ngoài. Hình thức này rất có lợi vì cùng một
lúc vừa nhập khẩu lại có thể xuất khẩu hàng hoá. Hàng hoá nhập
khẩu và xuất khẩu có giá trị tương đương nhau, cân bằng về mặt hàng,
giá cả, điều kiện giao hàng cũng như tổng giá trị trao đổi hàng hoá.
Trong hình thức này thì người mua cũng đồng thời là người bán .
5. Nhập khẩu tái xuất
Đây là phương thức mà theo Nghị định 57/1998/NĐ-CP và
Quyết định 1311/1998/QĐ-BTM quy định: “ tạm nhập tái xuất là
việc thương nhân Việt nam mua hàng của một số nước rồi bán cho
một nước khác, có làm thủ tục nhập khẩu hàng hoá vào Việt nam và
làm thủ tục xuất khẩu chính hàng hoá đó ra khỏi Việt nam”. Giao
dịch này là nhằm thu về một lượng ngoại tệ lớn hơn so với số vón
bỏ ra ban đầu.
III. QUY TRÌNH NHẬP KHẨU TẠI CÁC DOANH
NGHIỆP
Hoạt động nhập khẩu nói riêng và hoạt động thương mại quốc
tế nói chung là những hoạt động rất phức tạp, hàm chứa nhiều rủi ro
đòi hỏi người thực hiện phải có trình độ nghiệp vụ, năng lực chuyên
môn cao. Do đó, hoạt động nhập khẩu hàng hoá muốn có hiệu quả
thì phải tuân thủ một quy trình khoa học, nội dung từng nghiệp vụ
trong quy trình phải được thực hiện thật tốt. Tuy nhiên, số lượng và
nội dung các nghiệp vụ trong quy trình mà các nhà nhập khẩu áp
dụng không nhất thiết phải giống nhau. Bởi lẽ, số lượng và nội dung
công việc mà nhà nhập khẩu phải làm chịu ảnh hưởng và phụ thuộc
vào nhiều yếu tố khác nhau như:
- Phụ thuộc vào sự quản lý của nhà nước đối với mặt hàng mà
doanh nghiệp nhập khẩu; theo đó, có những mặt hàng phải xin giấy
phép xuất nhập khẩu, có những mặt hàng không cần xin giấy phép.
Điều này được thể hiện rõ trong quyết định 46/2001/QĐ-TTg ngày
04 tháng 4 năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ, quy định rõ những
mặt hàng nào thuộc diện: Cấm nhập, cấm xuất; nhập, xuất có điều
kiện.
- Phụ thuộc vào phương thức và điều kiện thanh toán quốc tế :
Mỗi phương thức thanh toán quốc tế đòi hỏi nhà nhập khẩu phải
thực hiện các công việc khác nhau vào các giai đoạn khác nhau để
đảm bảo việc thanh toán được diễn ra trôi chảy.
1. Nghiên cứu thị trường
Nghiên cứu thị trường là một khâu rất quan trọng trong quy
trình nhập khẩu. Nghiên cứu thị trường sẽ là nền tảng, cơ sở để từ
đó công ty có kế hoạch, chiến lược nhập khẩu hàng hóa.
Khi nghiên cứu thị trường, nhà nhập khẩu phải trả lời được
các câu hỏi sau:
- Nhập khẩu mặt hàng gì?
- Nhập vào thời điểm nào thì tốt nhất?
- Dung lượng của thị trường , thị phần của Công ty là bao
nhiêu?
Việc nghiên cứu thị trường trong hoạt động nhập khẩu không
những đòi hòi phải nghiên cứu thị trường trong nước để xác định
nhu cầu mà còn phải nghiên cứu thị trường ngoài nước để từ đó lựa
chọn nguồn cung ứng tốt nhất.
1.1 Nghiên cứu thị trường trong nước
Nghiên cứu thị trường trong nước là bước đầu tiên mà doanh
nghiệp cần phải làm trước tiến hành hoạt động khẩu hàng hóa. Việc
nghiên cứu thị trường trong nước giúp cho doanh nghiệp xác định
nhu cầu thị trường, mặt hàng cần nhập khẩu và giá cả, mức độ cạnh
tranh trong việc cung ứng hàng hoá mà doanh nghiệp muốn nhập
khẩu.
Khi nghiên cứu thị trường trong nước, nhà nhập khẩu cần căn
cứ vào: tình hình tiêu thụ mặt hàng đó ở trong nước; tình hình giá cả
mặt hàng đó trong nước; tình hình sản xuất mặt hàng đó ở trong
nước; khả năng của doanh nghiệp trong việc đáp ứng nhu cầu.
1.2 Nghiên cứu thị trường nước ngoài
Nghiên cứu thị trường nước ngoài là công việc giúp nhà nhập
khẩu xác định được nguồn hàng, giá cả và chất lượng nguồn hàng,
lựa chọn được nhà cung ứng…Nghiên cứu thị trường nước ngoài là
công việc rất khó khăn và phức tạp do sự khác biệt lớn giữa các
nước về kinh tế, chính trị, xã hội, địa lý.
Nghiên cứu thị trường nước ngoài bao gồm những nội dung
sau:
- Nghiên cứu đối tác kinh doanh nước ngoài: Đây là một khâu
quan trọng đòi hỏi nhà nhập khẩu phải tiến hành nghiên cứu thận
trọng và chính xác. Cần tiến hành nghiên cứu xác định xem tình
hình sản xuất, cung ứng mặt hàng này trên thị trường quốc tế như
thế nào. Có bao nhiêu đối tác có thể cung ứng mặt hàng này. Cần
phải nghiên cứu kỹ các đối tác về: tình hình sản xuất kinh doanh,
khả năng cung ứng hàng hóa, uy tín trong kinh doanh, chất lượng và
giá cả hàng hóa. Từ đó, nhà nhập khẩu sẽ lựa chọn một đối tác thích
hợp nhất cho mình.
- Nghiên cứu về giá cả hàng hóa: Việc xác định đúng giá hàng
hóa nhập khẩu có ý nghĩa rất lớn đối với việc nâng cao hiệu quả
kinh doanh của nhà nhập khẩu.
Giá cả trong hoạt động nhập khẩu là giá cả quốc tế, giá quốc tế
có tính chất đại diện đối với một loại hàng hóa trên thị trường thế
giới. Giá đó phải là giá giao dịch thương mại thông thường, không
kèm theo một điều kiện đặc biệt nào và thanh toán bằng ngoại tệ tự
do chuyển đổi được. Giá cả của hàng hoá phụ thuộc vào các nhân tố
: nhân tố chu kỳ; nhân tố cạnh tranh; quan hệ cung cầu; sự biến
động của tỉ giá hối đoái.
Trên cơ sở phân tích đúng đắn các nhân tố làm ảnh hưởng tới
giá cả, nhà nhập khẩu nắm được xu hướng biến động của chúng. Từ
đó, nhà nhập khẩu tiến hành việc xác định mức giá cho loại hàng mà
họ có chủ trương nhập khẩu.
2. Giao dịch, đàm phán, ký kết hợp đồng
Việc giao dịch, đàm phán, kí kết hợp đồng là hết sức quan trọng
đối với nhà nhập khẩu, nó ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của hoạt
động nhập khẩu và các nghiệp vụ tiếp theo trong quy trình. Do vậy,
nhà nhập khẩu cần nghiên cứu kỹ càng trước khi thực hiện các
nghiệp vụ này, nó bao gồm các công việc chính sau:
2.1 Giao dịch
Giao dịch trong thương mại quốc tế được hiểu là việc trao đổi
thông tin về các điều kiện thương mại giữa các bên tham gia.
2.1.1 Các bước giao dịch
Hỏi giá ( Inquiry )
Hỏi giá là việc người mua đề nghị người bán cho biết giá cả và
các điều kiện thương mại cần thiết khác để mua hàng; việc hỏi giá
không ràng buộc trách nhiệm pháp lý nên người mua có thể gửi hỏi
giá đến nhiều nơi khác nhau. Trên cơ sở thông tin thu được, người
mua sẽ quyết định lựa chọn người cung cấp.
Chào hàng, báo giá ( Offer )
Chào hàng là một đề nghị kí kết hợp đồng mua bán hàng hoá
với nội dung quy định về: Tên hàng, số lượng, chất lượng, giá cả,
phương thức thanh toán…Chào hàng có thể do người bán hoặc
người mua đưa ra, khi người bán đưa ra thì gọi là chào bán hàng,
khi người mua đua ra thì gọi là chào mua hàng. Có hai loại chào
hàng là: chào hàng cố định ( Firm offer ), và chào hàng tự do ( Free
offer ).
Trong thư chào hàng cần giới thiệu về hoạt động của công ty
mình, khả năng buôn bán kinh doanh mặt hàng gì và uy tín của công
ty để bên bán, bên mua có sự hiểu biết nhất định về đối tác kinh
doanh. Từ đó tạo được lòng tin và mở ra khả năng giao dịch buôn
bán cao hơn.
Thư chào hàng cần xác định giá giao dịch hợp lý, bao gồm tất
cả chi phí phát sinh cùng các điều kiện khác trong giao dịch buôn
bán.
Đặt hàng ( Order )
Đặt hàng là lời đề nghị kí kết hợp đồng thương mại của người
mua, về nguyên tắc nó phải đảm bảo đầy đủ nội dung cần thiết cho
việc kí kết hợp đồng. Trên thực tế, người ta chỉ đặt hàng với các
khách hàng có quan hệ thường xuyên. Do vậy, đặt hàng chỉ nêu: tên
hàng, quy cách, phẩm chất, số lượng, thời gian giao hàng. Những
điều kiện khác, hai bên áp dụng điều kiện chung đã thỏa thuận hoặc
theo hợp đồng đã ký trong giao dịch trước.
Hoàn giá ( Counter- offer )
Khi người nhận chào hàng không chấp thuận hoàn toàn chào
hàng đó, đưa ra đề nghị mới, thì đề nghị này được gọi là hoàn giá.
Khi có hoàn giá, chào hàng trước đó coi như hủy bỏ.
Chấp nhận ( Acceptance )
Chấp nhận là sự đồng ý tất cả các điều kiện của chào hàng. Lúc
đó, một hợp đồng được thành lập.
Xác nhận ( Confirmation )
Sau khi thống nhất với nhau các điều kiện giao dịch, hai bên ghi
lại các kết quả đã đạt được và trao đổi cho nhau, đó là xác nhận.
Xác nhận thường được lập thành hai bản, được hai bên kí kết và mỗi
bên giữ một bản.
2.1.2 Các phương thức giao dịch chủ yếu
Dưới đây là một số phương thức giao dịch thường sử dụng:
Giao dịch trực tiếp: Là giao dịch mà người bán và người mua
trực tiếp quan hệ với nhau bằng cách gặp mặt thông qua thư từ điện
tín, để bàn bạc và thỏa thuận với nhau về các điều kiện giao dịch.
Khi sử dụng giao dịch trực tiếp cần chuẩn bị tốt một số công việc:
nghiên cứu tìm hiểu kỹ về bạn hàng, hàng hóa định mua bán, các
điều kiện giao dịch đưa ra trao đổi, xác định rõ mục đích và yêu cầu
của công việc.
Giao dịch qua trung gian: trong hình thức này, mọi quan hệ
giữa người bán với người mua và việc quy định các điều kiện mua
bán phải thông qua một người thứ ba. Người thứ ba này gọi là người
trung gian, thường là đại lý và môi giới.
Giao dịch tại sở giao dịch hàng hóa: Thông qua người môi
giới do sở giao dịch chỉ định, người ta mua bán các loại hàng hóa có
chất lượng lớn, có tính chất đồng loại, có phẩm chất có thể thay thế
được với nhau.
Giao dịch tại hội chợ triển lãm: tại hội chợ triển lãm, người
bán đem trưng bày hàng hóa của mình và tiếp xúc với người mua để
ký kết hợp đồng mua bán.
Gia công quốc tế: là phương thức giao dịch mà trong đó bên
đặt gia công ở nước ngoài cung cấp máy móc, thiết bị, nguyên phụ
liệu hoặc bán thành phẩm để bên nhận gia công trong nước tổ chức
quá trình sản xuất thành sản phẩm theo yêu cầu của bên đặt gia
công. Toàn bộ sản phẩm làm ra bên nhận gia công sẽ giao lại cho
bên đặt gia công để nhận về một khoản thù lao ( gọi là phí gia
công ) theo thoả thuận.
2.2 Đàm phán
2.2.1 Khái niệm, đặc điểm, phân loại, nguyên tắc cơ bản trong
đàm phán.
Khái niệm:
Đàm phán là quá trình đối thoại giữa người mua và người bán
nhằm thống nhất những mối quan tâm chung và giải quyết bất đồng
dựa trên các yếu tố thiết yếu của một hợp đồng thương mại.
Đặc điểm:
Một là, đàm phán ngoại thương là quá trình không ngừng tự
điều chỉnh các nhu cầu, lợi ích của các bên đàm phán nhằm mục
đích cuối cùng là đi đến kí kết hợp đồng với những điều khoản có
lợi cho cả đôi bên.
Hai là, đàm phán hợp đồng ngoại thương là quá trình thống nhất
các lợi ích trong khi vẫn giữ được mối quan hệ tốt đẹp giữa đôi bên
trong hợp đồng.
Ba là, đàm phán hợp đồng ngoại thương là một môn khoa học,
đồng thời cũng là một nghệ thuật.
Phân loại:
Dựa vào hình thức đàm phán, ta có thể chia đàm phán thành các
loại: đàm phán qua thư tín, đàm phán qua điện thoại, gặp mặt trực
tiếp để đàm phán.
Nguyên tắc cơ bản:
Thứ nhất, lợi ích chung của các bên trong hợp đồng ngoại
thương phải được quan tâm hàng đầu.
Thứ hai, đàm phán hợp đồng ngoại thương phải mang tính công
khai và bình đẳng.
- Xem thêm -