Tài liệu Một số giải pháp mở rộng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại nhct

Chuyên đề tốt nghiệp Lời nói đầu Hoạt động kinh tế đối ngoại nói chung, hoạt động ngoại thương nói riêng ngày càng có vị trí quan trọng trong quá trình phát triển nền kinh tế đất nước, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, chúng ta đang tiến hành sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Như một mắt xích không thể thiếu được trong hoạt động kinh tế đối ngoại, hoạt động thanh toán quốc tế của các Ngân hàng ngày càng có vị trí và vai trò quan trọng, nó được coi là công cụ, là cầu nối trong quan hệ kinh tế, và thương mại giữa các nước trên thế giới. Tuy nhiên thanh toán quốc tế là hoạt động rất phức tạp, bởi các chủ thể tham gia có sự cách biệt về địa giới cũng như chế độ chính trị, kinh tế xã hội. Do đó, các bên tham gia luôn quan tâm đến việc tìm ra phương thức thanh toán có hiệu quả nhất, tức là có ít rủi ro nhất đối với cả người mua lẫn người bán. Và phương thức tín dụng chứng từ được các chủ thể chọn trong thanh toán quốc tế bởi nó hội tụ được các yêu cầu từ cả hai phía người nhập khẩu và người xuất khẩu. Với những ưu điểm vượt trội của mình, phương thức tín dụng chứng từ ngày càng trở nên phổ biến trong hoạt động thanh toán quốc tế. Tuy nhiên đây là phương thức thanh toán phức tạp, đa dạng nên để hiểu và sử dụng tốt phương thức này là việc không đơn giản. Qua quá trình thực tập về nghiệp vụ thanh toán quốc tế tại chi nhánh ngân hàng công thương Nghệ An, em đã được tìm hiểu và nắm bắt được phần nào về nghiệp vụ này. Em nhận thấy rằng việc mở rộng hình thức thanh toán theo phương thức tín dụng chứng từ còn gặp phải không ít khó khăn, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả kinh doanh chung của cả Ngân hàng. Do vậy em đã chọn dề tài: “Một số Giải pháp mở rộng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại NHCT”. Với nhận thức còn hạn chế, thực tế còn ít, vì vậy đề tài còn nhiều khiếm khuyết. Ngoài phần mở đầu và kết luận, chuyên đề gồm 3 chương: SV: Hồ Quang Thắng 1 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp Chương 1: Một số vấn đề lý luận chung về hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ. Chương 2: Thực trạng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng công thương NA. Chương 3: Một số giải pháp nhằm mở rộng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng công thương NA. SV: Hồ Quang Thắng 2 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp Chương 1: Một số vấn đề lý luận chung về hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ 1.1 Thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ 1.1.1 Khái niệm thanh toán quốc tế Thanh toán quốc tế là việc thực hiện các nghĩa vụ chi trả và quyền hưởng lợi về tiền tệ phát sinh trên cơ sở các hoạt động kinh tế và phi kinh tế giữa các tổ chức, cá nhân nước này với tổ chức, cá nhân nước khác, hay giữa một quốc gia với tổ chức quốc tế, thông qua quan hệ giữa các ngân hàng của các nước liên quan. Thanh toán quốc tế đã ra đời như một tất yếu khách quan trong quá trình phát triển của nền kinh tế thế giới. Các quan hệ thanh toán quốc tế được chia làm hai lĩnh vực rõ ràng là: Thanh toán trong ngoại thương (hay gọi theo cách cũ là mậu dịch) và Thanh toán phi ngoại thương (tức thanh toán phi mậu dịch). TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ là một hình thức của thanh toán trong ngoai thương (thanh toán mậu dịch), một hình thức thanh toán phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu. Hiện nay, trong hệ thống Ngân hàng Công thương Việt Nam (NHCTVN), thanh toán quốc tế được hiểu là quá trình thực hiện các nghiệp vụ như: chuyển tiền, thanh toán thẻ, nhờ thu, thanh toán L/C và các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế khác bằng ngoại tệ trong nội bộ hệ thống NHCTVN, giữa NHCT với các tổ chức tài chính khác ở trong và ngoài nước thông qua mạng IBS (hệ thống nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của NHCTVN), mạng SWIFT (mạng tài chính viễn thông liên ngân hàng toàn cầu) hoặc các hệ thống khác. 1.1.2. Thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ (Thư tín dụng - Letter of Credit ) 1.1.2.1 Khái niệm chung về phương thức tín dụng chứng từ. SV: Hồ Quang Thắng 3 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp Phương thức tín dụng chứng từ là một sự thỏa thuận, trong đó, theo yêu cầu của khách hàng (người yêu cầu mở L/C), một ngân hàng (ngân hàng phát hành L/C) sẽ phát hành một bức thư, gọi là L/C (Letter of Credit ),theo đó,NHPH cam kết trả tiền hoặc chấp nhận hối phiếu cho một bên thứ ba (người thụ hưởng L/C) khi người này xuất trình cho NHPH bộ chứng từ thanh toán phù hợp với những điều kiện và điều khoản quy định của L/C. Bàng ngôn ngữ luật, định nghĩa về Tín dụng chứng từ được nêu tại Điều 2, UCP 600, như sau: “Tín dụng chứng từ là một sự thỏa thuận bất kỳ, cho dù được mô tả hoặc gọi tên như thế nào, thể hiện một cam kết chắc chắn và không hủy ngang của NHPH về việc thanh toán khi xuất trình phù hợp”. Thư tín dụng (Letter of credit - L/C) là một chứng thư trong đó ngân hàng mở L/C cam kết trả tiền cho người xuất khẩu nếu họ xuất trình bộ chứng từ phù hợp với nội dung L/C. Chính vì vậy, người ta còn gọi phương thức thanh toán tín dụng chứng từ là thanh toán L/C. Các bên tham gia trong phương thức tín dụng chứng từ gồm có: + Người yêu cầu, Người mở, Người xin mở (aplicant): Là bên mà L/C được phát hành theo yêu cầu của họ.trong thương mại quốc tế, người mở thường là người nhập khẩu, yêu cầu ngân hàng phục vụ mình phát hành một L/C và có trách nhiệm pháp lý về việc NHPH trả tiền cho người thụ hưởng L/C. + Người thụ hưởng, Người hưởng, Người hưởng lợi (beneficiary):Là bên hưởng lợi L/C được phát hành, nghĩa là được hưởng số tiền thanh toán hay sở hữu hối phiếu đã chập nhận thanh toán của L/C. + Ngân hàng Phát Hành (Issuing Bank): Là ngân hàng thực hiện phát hành L/C theo yêu cầu của Người mở, nghĩa là nó đã cấp tín dụng cho Người mở. NHPH thường được hai bên mua bán thỏa thuận và quy định trong hợp đồng mua bán. Nếu không có sự thỏa thuận trước, thì nhà nhập khẩu được phép tự chọn NHPH. NHPH còn có tên gọi khác là ngân hàng mở (Opening Bank). SV: Hồ Quang Thắng 4 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp + Ngân hàng thông báo (Advising Bank): Là ngân hàng thực hiện thông báo L/C cho Người thụ hưởng theo yêu cầu của NHPH. NHTB thường là ngân hàng đại lý hay một chi nhánh của NHPH ở nước nhà xuất khẩu. Ngoài ra, tuỳ từng trường hợp, còn có thể có các ngân hàng khác tham gia vào phương thức thanh toán L/C như ngân hàng xác nhận (Confirming bank), ngân hàng chiết khấu (Negotiating bank), ngân hàng chấp nhận (Accepting bank), ngân hàng hoàn tiền (Reimbursing bank)....... +Ngân hàng xác nhận (confirming bank): Là ngân hàng bổ sung sự xác nhận của mình đối với L/C theo yêu cầu hoặc theo sự ủy quyền của NHPH. +Ngân hàng được chỉ định (Nominated Bank): Là ngân hàng mà tại đó L/C có giá trị thanh toán hoặc chiết khấu hoặc lá bất cứ ngân hàng nào nếu có giá trị tự do. Sự khác biệt giữa thanh toán tín dụng chứng từ với các phương thức thanh toán khác được thể hiện rõ nét ở những ưu, nhược điểm của phương thức thanh toán này, ngoài những khác biệt rõ nét như phương thức thanh toán tín dụng chứng từ đảm bảo công bằng cho người xuất khẩu và người nhập khẩu hơn các phương thức khác, phạm vi áp dụng rộng hơn nhưng ngược lại lại phức tạp và tốn kém cho người xuất khẩu và người nhập khẩu hơn các phương thức thanh toán khác, phương thức thanh toán tín dụng chứng từ bắt buộc có sự tham gia của bên thứ ba là ngân hàng. 1.1.2.2. Các loại thư tín dụng chủ yếu. a. Thư tín dụng có thể huỷ ngang (Revocable L/C) Là loại thư tín dụng mà người yêu cầu mở có toàn quyền đề nghị ngân hàng mở thư tín dụng sửa đổi, bổ sung hoặc huỷ bỏ nó mà không cần báo trước cho người hưởng lợi biết (đương nhiên việc đó phải diễn ra trước khi thư tín dụng được thanh toán). Như vậy loại thư tín dụng có thể huỷ ngang thuộc loại cam kết không bị ràng buộc trách nhiệm pháp lý. Đứng trên giác độ quyền lợi của bên bán, loại thư tín dụng này không đảm bảo quyền lợi cho họ; SV: Hồ Quang Thắng 5 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp do đó ngày nay nó ít được sử dụng trong thương mại quốc tế. b. Thư tín dụng không thể huỷ ngang (Irrevocable L/C). Đây là loại thư tín dụng mà sau khi nó đã được mở ra thì mọi việc liên quan tới sửa đổi bổ sung hoặc huỷ bỏ nó ngân hàng mở chỉ có thể được tiến hành trên cơ sở sự thoả thuận của các bên có liên quan. c. Thư tín dụng không thể huỷ ngang có xác nhận (Confirm irrevocable L/C). Đây là loại thư tín dụng không thể huỷ ngang, được một ngân hàng khác đảm bảo trả tiền cho người thụ hưởng theo yêu cầu của ngân hàng mở thư tín dụng đó. Do có hai ngân hàng đứng ra cam kết trả tiền cho người hưởng lợi cho nên loại thư tín dụng này được coi là rất đảm bảo quyền lợi cho bên bán. d. Thư tín dụng không thể huỷ ngang, miễn truy đòi (Irrevocable without recourse L/C). Đây là loại thư tín dụng không thể huỷ ngang mà sau khi người thụ hưởng đã được trả tiền thì ngân hàng mở không có quyền đòi lại tiền trong bất kỳ tình huống nào. e. Thư tín dụng chuyển nhượng (Irrevocable transferable L/C). Là loại thư tín dụng không thể huỷ ngang mà ngân hàng trả tiền được phép trả toàn bộ hay một phần số tiền của thư tín dụng cho một hay nhiều người theo lệnh của người hưởng lợi đầu tiên. f. Thư tín dụng tuần hoàn (Revolving L/C). Là loại thư tín dụng mà sau khi đã sử dụng xong hoặc đã hết thời hạn hiệu lực lại tự động có giá trị như cũ và được tiếp tục sử dụng sau một thời gian nhất định. g. Thư tín dụng giáp lưng (Back to back L/C) Là loại thư tín dụng được mở ra dựa trên cơ sở số tiền của một thư tín dụng khác đã được mở trước đó. Loại thư tín dụng này thường được sử dụng nhiều trong phương thức giao dịch mua bán qua trung gian, chuyển SV: Hồ Quang Thắng 6 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp khẩu. Việc vận hành quá trình thanh toán theo loại thư tín dụng này nói chung khá phức tạp; đặc biệt là những điều kiện về thời hạn, về bộ chứng từ … h. Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal L/C). Là loại thư tín dụng chỉ có giá trị hiệu lực khi thư tín dụng của bên đối tác cũng đã được mở ra. k.Thư tín dụng thanh toán dần (Deferred L/C ). Là loại thư tín dụng mà ngân hàng mở sẽ thanh toán dần dần trị giá thư tín dụng cho người hưởng lợi theo tiến trình chuyển giao hàng hoá của họ với bên mua. Loại thư tín dụng này thích ứng với các hợp đồng giao hàng nhiều lần. l. Thư tín dụng có điều khoản đỏ (Red clause L/C). Là loại thư tín dụng có một điều khoản đặc biệt, thể hiện ở chỗ: người yêu cầu mở cho phép người thụ hưởng được nhận một số tiền nhất định trong tổng số tiền của thư tín dụng đã mở, ngay cả khi người này còn chưa thực hiện nghĩa vụ xuất chuyển hàng hoá cho người mua. m. Thư tín dụng dự phòng (Standby L/C). Là loại thư tín dụng được phát hành với mục tiêu nhằm trực tiếp bảo vệ quyền lợi cho bên mua. 1.2.Vai trò của hoạt động TTQT đối với hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Cùng với sự phát triển của các nghiệp vụ kinh doanh và dịch vụ trong nước, xu hướng quốc tế hoá nền kinh tế đã tạo điều kiện cho các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế ra đời và phát triển, trong đó TTQT là mảng hoạt động có vai trò quan trọng đối với mỗi ngân hàng trong bối cảnh cạnh tranh quyết liệt giữa các ngân hàng. SV: Hồ Quang Thắng 7 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp Thứ nhất, TTQT là nghiệp vụ bổ sung, hỗ trợ cho các mặt hoạt động khác của ngân hàng, chẳng hạn như khi phát triển hoạt động TTQT sẽ tăng cường được khả năng huy động và sử dụng vốn ngoại tệ của ngân hàng. Thứ hai, tiến hành hoạt động TTQT tốt sẽ giúp ngân hàng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng, trên cơ sở đó nâng cao được uy tín của mình.. Thứ ba, TTQT sẽ giúp ngân hàng mở rộng quan hệ hợp tác với các ngân hàng khác trên thế giới, tạo điều kiện thúc đẩy quá trình đổi mới công nghệ ngân hàng, từ trang bị kỹ thuật đến đào tạo chuyên viên, góp phần đưa ngân hàng trở thành ngân hàng đa năng, hiện đại, phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng. Thứ tư, TTQT là dịch vụ trung gian, phí thu được từ hoạt động TTQT không phải là thu nhập chủ yếu nhưng cũng góp phần đáng kể vào tổng thu nhập của ngân hàng. Hơn nữa, mức phí trong hoạt động TTQT cũng là công cụ để ngân hàng thực hiện chiến lược lôi cuốn khách hàng Nói tóm lại, TTQT là mảng hoạt động rất quan trọng của ngân hàng, nó không chỉ tạo ra thu nhập mà còn là nhân tố giúp ngân hàng nâng cao uy tín, tăng khả năng cạnh tranh, mở rộng qui mô nghiệp vụ hoạt động cũng như tăng cường mối quan hệ của mình với các ngân hàng khác trên toàn thế giới. 1.2.1.Các tiêu chí phản ánh việc mở rộng hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ Hướng tới các mục tiêu:  Thoả mãn tối đa nhu cầu khách hàng về thanh toán quốc tế: Đáp ứng nhu cầu khách hàng về các hình thức L/C, số lượng, qui mô, địa điểm, thời gian trong hoạt động thanh toán quốc tế.  Thu hút tối đa khách hàng cho hoạt động thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ nói riêng và cho hoạt động kinh doanh của NH nói chung. SV: Hồ Quang Thắng 8 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp  Đảm bảo an toàn, hiệu quả trong hoạt động thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ tại ngân hàng.  Nâng cao uy tín, vị thế của ngân hàng đối với khách hàng và các đối tác nước ngoài. 1.2.2. Các nhân tố tác động đến việc mở rộng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ bao gồm các nhân tố sau: + Các nhân tố chủ quan (Xuất phát từ phía các ngân hàng): - Dự trữ ngoại tệ - Tỷ giá hối đoái - Uy tín của ngân hàng trong TTQT - Đội ngũ cán bộ và công nghệ thanh toán - Hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu + Các nhân tố khách quan: - Chính sách của chính phủ và ngân hàng nhà nước về TTQT - Chịu sự điều chỉnh của các bộ luật quốc tế 1.2.3.Các biện pháp mở rộng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ - Nghiên cứu đa dạng hoá các hình thức L/C - Mở rộng mạng lưới ngân hàng đại lý - Đổi mới công nghệ ngân hàng SV: Hồ Quang Thắng 9 Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp Chương 2: Thực trạng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng công thương Nghệ An 2.1.Tổng quan về Ngân hàng công thương Nghê An 2.1.1. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển Hệ thống ngân hàng Việt Nam được thành lập ban đầu là ngân hàng một cấp; một hệ thống ngân hàng nhà nước vừa hoạt động quản lý nhà nước về ngân hàng, vừa cung cấp các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng. Đến năm 1989, hệ thống ngân hàng được tách thành hai cấp: Ngân hàng Nhà nước quản lý nhà nước về hoạt động ngân hàng, và các Ngân hàng thương mại nhà nước cung cấp các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng. NHCTNA cũng được ra đời từ đó. Trước đây, NHCTNA là chi nhánh ngân hàng cấp 1 trực thuộc NHCTVN, tổ chức gồm trụ sở chính, 02 chi nhánh ngân hàng cấp 2 và một số phòng giao dịch, quỹ tiết kiệm. NHCTNA hoạt động chủ yếu trên địa bàn tỉnh Nghệ An, ngoài ra NHCTNA còn hoạt động ở một số địa bàn khác theo sự chỉ đạo của NHCTVN hoặc liên kết với các tổ chức khác. Đến năm 2006, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước về thành lập, điều chỉnh chi nhánh, phòng giao dịch; 02 chi nhánh ngân hàng cấp 2 trực thuộc NHCTNA được tách ra khỏi NHCTNA và được điều chỉnh thành ngân hàng cấp 1 trực thuộc NHCTVN. Từ đó đến nay, NHCTNA không có chi nhánh trực thuộc. 2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Công Thương Nghệ An. - Căn cứ Điều lệ tổ chức và hoạt động của ngân hàng Công Thương Việt Nam được thống đốc Ngân hàng nhà nước phê chuẩn tại quyết định số 67/QĐ-NH 5 ngày 27/03/1993. - Căn cứ Quyết định số 090/Qđ-HĐQT-NHCT ngày 04/6/02003 của hội đồng quản trị về việc “Phê duyệt mô hình tổ chức kinh doanh và mô hình hiện đại hoá chi nhánh”. - Theo đề nghị của tộng giám đốc Ngân hàng công thương Việt Nam. Quyết định: Chuyển mới mô hình tổ chức của chi nhánh Ngân hàng công thương Nghệ An theo dự án hiện đại hoá Ngân hàng công thương, thì Cơ cấu tổ chức của NHCTNA được thể hiện qua sơ đồ sau: SV: Hồ Quang Thắng 10 Lớp: TTQTC - K7 SV: Hồ Quang Thắng 11 Lớp: TTQTC - K7 Phòng khách hàng doanh nghiệp Quan hệ quản lý, điều hành Phòng tổ chứchành chính Phòng kế toán giao dịch Phòng thanh toán xuất nhập khẩu Quan hệ kiểm tra, kiểm soát Phòng khách hàng cá nhân Phòng thông tin điện toán Ban Giám đốc Phòng quản lý rủi ro Phòng tiền tệ kho quỹ Các Phòng giao dịch Các Điểm giao dịch Bộ phận kiểm tra, kiểm soát Chuyên đề tốt nghiệp Chuyên đề tốt nghiệp NHCTNA có 160 cán bộ công nhân viên, trong đó có 145 người đã tốt nghiệp từ Đại học trở lên, chiếm 90%. Chức năng, nhiệm vụ các bộ phận trong NHCTNA như sau: 1. Ban giám đốc: - Quản lý, điều hành mọi hoạt động tại NHCTNA. 2. Phòng tổ chức- Hành chính: - Thực hiện công tác tổ chức, đào tạo cán bộ; - Quản lý lao động, tiền lương, BHYT, BHXH, các chế độ liên quan đến chính sách của cán bộ công nhân viên; - Thực hiện công tác quản trị và văn phòng phục vụ hoạt động kinh doanh; - Thực hiện công tác bảo vệ, an ninh trật tự, an toàn tài sản tại NHCTNA. 3. Phòng khách hàng doanh nghiệp: - Trực tiếp giao dịch với khách hàng là các doanh nghiệp để khai thác vốn bằng VND và ngoại tệ; - Thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến tín dụng, quản lý các sản phẩm tín dụng; - Trực tiếp quảng cáo, tiếp thị, giới thiệu và bán các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng cho các doanh nghiệp; - Tham mưu cho Ban giám đốc dự kiến kế hoạch kinh doanh; - Tổng hợp, phân tích, đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh; - Báo cáo hoạt động kinh doanh; - Thực hiện công tác thi đua, khen thưởng; - Làm đầu mối trong việc thực hiện chế độ kiểm tra, kiểm soát nội bộ của NHCTNA. SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp 4. Phòng khách hàng cá nhân: - Trực tiếp giao dịch với khách hàng là các cá nhân, hộ gia đình để khai thác vốn; - Thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến huy động vốn, tín dụng, quản lý các sản phẩm tín dụng; - Trực tiếp quảng cáo, tiếp thị, giới thiệu và bán các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng cho các khách hàng cá nhân. 5. Phòng kế toán giao dịch: - Thực hiện các giao dịch trực tiếp với khách hàng; - Thực hiện các nghiệp vụ và các công việc liên quan đến công tác quản lý tài chính, chi tiêu nội bộ; - Cung cấp các dịch vụ ngân hàng liên quan đến nghiệp vụ thanh toán, hạch toán kế toán; Quản lý và chịu trách nhiệm đối với hệ thống giao dịch trên máy vi tính; Quản lý quỹ tiền mặt đến từng giao dịch viên; - Thực hiện nhiệm vụ tư vấn cho khách hàng về sử dụng các sản phẩm ngân hàng. 6. Phòng thanh toán xuất nhập khẩu: - Thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến thanh toán xuất nhập khẩu; - Thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ, quản lý ngoại hối. 7. Phòng thông tin điện toán: - Thực hiện công tác quản lý, duy trì hệ thống thông tin điện toán; - Bảo trì, bảo dưỡng máy vi tính bảo đảm thông suốt hoạt động tại NHCTNA. 8. Phòng quản lý rủi ro: SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp - Tham mưu cho Ban giám đốc về công tác quản lý rủi ro; - Quản lý giám sát thực hiện danh mục cho vay, đầu tư đảm bảo tuân thủ các giới hạn tín dụng cho từng khách hàng; - Thẩm định hoặc tái thẩm định khách hàng, dự án, phương án đề nghị cấp tín dụng và tài sản bảo đảm; - Thực hiện chức năng đánh giá, quản lý rủi ro trong toàn bộ các hoạt động ngân hàng; Chịu trách nhiệm về quản lý và xử lý các khoản nợ có vấn đề; - Quản lý, khai thác và xử lý tài sản bảo đảm nợ vay nhằm thu hồi các khoản nợ; Quản lý, theo dõi và đôn đốc thu hồ các khoản nợ đã xử lý rủi ro. 9. Phòng tiền tệ kho quỹ: - Thực hiện nghiệp vụ quản lý an toàn kho quỹ, quản lý quỹ tiền mặt; - Cung ứng và thu tiền cho các quỹ tiết kiệm, các điểm giao dịch; - Thu chi tiền mặt cho các khách hàng có lượng giao dịch tiền mặt lớn (trên mười triệu đồng). 10. Các Phòng giao dịch: Trực tiếp giao dịch với khách hàng là các cá nhân để khai thác nguồn vốn; - Thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến tín dụng, quản lý các sản phẩm tín dụng; - Cung ứng các dịch vụ ngân hàng liên quan đến nghiệp vụ thanh toán, xử lý hạch toán các giao dịch; - Quản lý và chịu trách nhiệm đối với hệ thống giao dịch trên máy vi tính; - Quản lý quỹ tiền mặt đến từng giao dịch viên; SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp - Trực tiếp quảng cáo, tiếp thị, tư vấn, giới thiệu và bán các sản phẩm dịch vụ ngân hàng cho các khách hàng. 11. Các Điểm giao dịch: Thực hiện nghiệp vụ huy động vốn từ các cá nhân, tổ chức dưới mọi hình thức; - Thực hiện các dịch vụ ngân hàng bán lẻ, thanh toán và ngân quỹ; - Tư vấn nghiệp vụ ngân hàng cho các khách hàng; - Thực hiện cho vay bằng hình thức cầm cố. Ngoài ra, tại NHCTNA còn có Bộ phận kiểm tra, kiểm soát trực thuộc Ban Kiểm tra, kiểm soát nội bộ NHCTVN; thực hiện chức năng, nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát mọi hoạt động tại NHCTNA theo sự phân công, phân nhiệm của NHCTVN. 4. Mạng lưới hoạt động Do có 02 chi nhánh trực thuộc NHCTNA vừa được nâng cấp lên trực thuộc NHCTVN nên hiện tại NHCTNA có mạng lưới hoạt động rất nhỏ, trụ sở chính và các Phòng giao dịch, Điểm giao dịch đều được bố trí trên địa bàn thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. Trong thời gian tới, NHCTNA đang có kế hoạch mở thêm một số phòng giao dịch ở các huyện lân cận thành phố Vinh. 2.1.3. Một số hoạt động chính của ngân Hàng Công thương Nghệ An 2.1.3.1. Tình hình kinh tế xã hội tỉnh Nghệ An 2007 Tổng quan chung năm 2007, tình hình kinh tế - xã hội Nghệ An diễn biến trong điều kiện khó khăn: Giá cả các loại vật tư, xăng dầu tăng cao, giá vàng trong năm tăng, giảm thất thường, đến cuối năm giá vàng bình quân tăng 20% so với năm 2006 và đạt mức giá cao nhất so với những năm trước đây. Tỷ giá USD cơ bản được bình ổn do giá thị trường và nguồn cung USD vào Nghệ An tăng mạnh. Đồng thời, trong năm qua Nghệ An còn phải chịu SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai, lũ lụt xảy ra liên tiếp… đã gây khó khăn, làm hạn chế phát triển sản xuất kinh doanh. Nhưng với sự chỉ đạo, điều hành tích cực của các ngành, các cấp, các doanh nghiệp và cộng đồng dân cư. Nên tình hình kinh tế - xã hội tỉnh nhà tiếp tục có những bước phát triển nhất định: 20/23 chỉ tiêu chủ yếu đạt và vượt kế hoạch. Trong đó, tốc độ tăng trưởng GDP đạt 10,5%; Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp Xây dựng đạt 17,02%; nông nghiệp tăng 2,88%; dịch vụ tăng 1,72%; kim ngạch xuất khẩu đạt 195 triệu USD tăng 34,15% (trong đó xuất khẩu hàng hoá đạt 120 triệu USD); kim ngạch nhập khẩu đạt 110,8 triệu USD tăng 36,8%. Tổng thu ngân sách trên địa bàn đạt 2.010,8 tỷ, tăng 16,6% (trong đó thu nội địa 1.460 tỷ đồng, tăng 12,5%). Tổng vốn đầu tư trên địa bàn đạt 11.668 tỷ tăng 20,76%. Hoạt động Ngân hàng trên địa bàn Nghệ An năm 2007 tiếp tục chịu sức ép cạnh tranh về lãi suất, các sản phẩm dịch vụ và phí dịch vụ. Bên cạnh việc luôn điều chỉnh lãi suất phù hợp với thị trường, để thu hút khách hàng các NH còn đưa ra nhiều hình thức khuyến mại hấp dẫn. Ngoài ra trong năm 2007, trên địa bàn có thêm 03 ngân hàng TM cổ phần, nâng tổng số các TCTD trên địa bàn lên 16 đơn vị, các NH tiếp tục mở rộng mạng lưới hoạt động bằng việc thành lập mới phòng giao dịch và điểm giao dịch. Các sự kiện này đã làm tăng thêm tính cạnh tranh trong lĩnh vực Ngân hàng, tài chính. Những thuận lợi - khó khăn và các cơ hội - thách thức nêu trên đã tác động mạnh mẽ mọi hoạt động kinh doanh của các NHTM. Nhưng phát huy tốt những yếu tố thuận lợi, khắc phục những khó khăn và cùng với sự quan tâm giúp đỡ trên mọi mặt của các Cấp ủy, Chính quyền địa phương cũng như các Cơ quan; Ban; Ngành trong Tỉnh và của các Ngân hàng cấp trên, nên hoạt động kinh doanh của Chi nhánh đã gặt hái được những thành công nhất định. SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp 2.1.3.2. Hoạt động huy động vốn: Năm 2007 công tác huy động vốn gặp nhiều khó khăn với sự cạnh tranh mạnh mẽ của các Ngân hàng thương mại trên điạ bàn cả về điểm giao dịch lẫn lãi suất huy động vốn và các hình thức khuyếch trương khuyến mãi... Sự biến động bất ổn của lãi suất và những khó khăn trên đã đặt ra công tác huy động vốn của chi nhánh đứng trước nhiều thách thức lớn. Tuy nhiên, chi nhánh đã cố gắng duy trì, phát triển nguồn tiền gửi của khách hàng truyền thống, tăng cường mở rộng mạng lưới, lập thêm quỹ tiết kiệm tại khu vực có tiềm năng. Mặt khác, chi nhánh đặc biệt quan tâm nâng cao chất lượng phục vụ, đa dạng hoá các sản phẩm Ngân hàng để nâng cao hiệu quả hoạt động của các quỹ tiết kiệm. Nhờ vậy nguồn vốn huy động của Ngân hàng vẫn giữ sự ổn định. Tăng trưởng nguồn vốn huy động: Tính đến 31/12/2007 - Tổng nguồn vốn huy động đến đạt 972 tỷ đồng, tỷ lệ tăng trưởng 6,3% so với đầu năm, đạt 99,2% kế hoạch. - Nguồn vốn huy động bình quân trong năm đạt 937 tỷ đồng, tỷ lệ tăng trưởng 6,3% so với nguồn vốn huy động bình quân năm 2006. - Thị phần nguồn vốn huy động của Chi nhánh chiếm tỷ trọng 10% trên toàn Tỉnh. - Cơ cấu nguồn vốn theo đối tượng: + Tiền gửi TCKT đến cuối năm đạt 134 tỷ đồng năm, tăng trưởng 16,5% so với đầu năm, chiếm tỷ trọng 14% trên tổng nguồn vốn huy động. + Tiền gửi dân cư đến cuối năm đạt 838 tỷ đồng, tăng trưởng 5% so với đầu năm, chiếm tỷ trọng 86% trên tổng nguồn vốn huy động. 2.1.3.3.Hoạt động tín dụng : Thực hiện các chỉ tiêu tín dụng: SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp - Tổng dư nợ cho vay nền kinh tế đến cuối năm đạt 971 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng 15% so với đầu năm và đạt 105% kế hoạch. - Dư nợ bình quân trong năm đạt 829 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng 3,6% so với dư nợ bình quân năm 2006. - Thị phần dư nợ của Chi nhánh chiếm tỷ trọng 8% trên toàn Tỉnh. - Tỷ lệ cho vay DNNN 45% trên tổng dư nợ, tỷ lệ cho vay không có tài sản đảm bảo 34% trên tổng dư nợ, tỷ lệ nợ xấu 0,057% trên tổng dư nợ. Phân tích theo cơ cấu dư nợ: Dư nợ phân theo thời gian: - Dư nợ ngắn hạn đến cuối năm đạt 546 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 56% tổng dư nợ cho vay, tốc độ tăng trưởng 18,4% so với đầu năm. - Dư nợ trung, dài hạn đến cuối năm đạt 425 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 44% tổng dư nợ, tốc độ tăng trưởng 10,7% so với đầu năm. Dư nợ theo chất lượng: - Dư nợ nhóm 1: 937,7 tỷ đồng, chiếm 96,6% trên tổng dư nợ. - Dư nợ nhóm 2: 32,8 tỷ đồng, chiếm 3,4% trên tổng dư nợ. - Dư nợ xấu (từ nhóm 3 đến nhóm 5): 551 triệu đồng, chỉ chiếm 0,057% trên tổng dư nợ. Công tác tín dụng trong năm qua của Chi nhánh thực hiện mục tiêu xuyên suốt đó là “nâng cao chất lượng tín dụng, hướng tới thông lệ và chuẩn mực quốc tế”. Quản lý tín dụng theo đúng tiêu chuẩn ISO, chất lượng quản lý rủi ro tín dụng được cải thiện thông qua việc tách biệt các nghiệp vụ tín dụng tại các phòng khách hàng và phòng quản lý rủi ro; Đồng thời, công tác khách hàng và phát triển kinh doanh được chuyên biệt hóa với các bộ phận chuyên trách là khách hàng doanh nghiệp và khách hàng cá nhân. Sự thay đổi về tư duy quản lý, phương thức quản trị rủi ro tín dụng là bước chuẩn bị cần thiết cho sự phát triển vững chắc của chi nhánh trong tương lai, đặc biệt là trong điều kiện NHCT thực hiện cổ phần hóa. SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp Công tác đầu tư, cho vay đã đáp ứng đầy đủ, kịp thời vốn cho Khách hàng thuộc mọi thành phần kinh tế, phục vụ vốn cho các dự án mới đi vào hoạt động. Chú trọng tới các chương trình thu mua Nông sản thực phẩm xuất khẩu hàng hoá, đầu tư vốn cho các dự án Miền Tây Nghệ An nhằm phục vụ tốt định hướng phát triển kinh tế của Tỉnh. Trong năm, Chi nhánh đã tiếp tục giải ngân dự án thủy điện Quảng Trị và dự án Thuỷ điện Bản vẽ nên đã nâng tổng dư nợ cho vay, góp phần cải thiện tốt cơ cấu dư nợ theo hướng tích cực hơn. Với chiến lược tăng trưởng tín dụng thận trọng, chất lượng tín dụng của NHCT Nghệ An tiếp tục được cải thiện, dư nợ nhóm 2, dư nợ xấu chiếm tỷ lệ thấp trên tổng dư nợ. Nhờ chất lượng tín dụng được duy trì khá tốt, nên trích lập dự phòng theo quyết định 493/2005/QĐ-NHNN trong năm 2007 chỉ còn 7.955 triệu đồng (trong đó: Dự phòng củ thể chỉ còn 169 triệu), giảm rất nhiều so với những năm trước. Nguyên nhân là do một mặt, tập trung vào công tác xử lý thu hồi nợ nhóm 2, nợ xấu. Mặt khác, chi nhánh đã gắn tăng trưởng với kiểm soát chất lượng tín dụng, tăng dư nợ có tài sản đảm bảo và dư nợ cho vay các doanh nghiệp dân doanh. Thực hiện nghiêm túc các giới hạn tín dụng được giao. Trong công tác tín dụng đã tuân thủ chặt chẽ quy trình, thể lệ, chế độ Tín dụng, Luật NHNN, Luật các TCTD và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của Ngành, nhất là các văn bản chỉ đạo công tác tín dụng của NHCT Việt Nam, đồng thời nâng cao chất lượng công tác thẩm định các dự án/ PA SXKD; Thẩm định khách hàng vay vốn; Chỉ đạo, đôn đốc cán bộ thường xuyên kiểm tra tình hình hoạt động SXKD, phân tích thực trạng tài chính, phân tích tình hình bảo đảm tiền vay và xếp hạng Doanh nghiệp nhằm đánh giá một cách chính xác để có hướng đầu tư vốn hợp lý. 2.1.3.4.Các hoạt động dịch vụ: Nền kinh tế thị trường càng phát triển thì các hoạt động dịch vụ càng được chú trọng mở rộng và chiếm tỷ trọng cao trong thu nhập của Ngân hàng. Kinh nghiệm cho thấy phát triển dịch vụ vừa mang lại thu nhập an SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7 Chuyên đề tốt nghiệp toàn, vừa là biện pháp hữu hiệu để hỗ trợ cho các sản phẩm chính, quảng bá cho Ngân hàng, thu hút khách hàng. Nhận thức được điều đó, trong thời gian qua, chi nhánh đã luân chú trọng mở rộng và nâng cao chất lượng các dịch vụ nhằm mang lại tiện ích lớn nhất cho khách hàng. Nhờ vậy thu nhập từ dịch vụ của năm 2007 ngày càng tăng, thể hiện: + Tổng doanh số mua, bán ngoại tệ (quy đổi): 788 604 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng 30% so với năm 2006. + Thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại tệ trong năm 2007 đạt 275 triệu đồng. + Chi trả kiều hối cho 5.493 lượt người với tổng doanh số chi trả đạt 128 tỷ đồng, chiếm thị phần 30% dịch vụ kiều hối chính thức chuyển qua hệ thống Ngân hàng trên địa bàn. - Thanh toán trong nước và chuyển tiền: Doanh số thanh toán đạt 68.074 tỷ đồng, tăng 13% so với năm 2006. Trong đó mở được hơn 300 tài khoản mới, thực hiện 33000 món chuyển tiền và thanh toán điện tử. Nhiều dịch vụ hiện đại được đưa vào ứng dụng như dịch vụ chuyển tiền nhanh, chi trả lương qua thẻ ATM, đảm bảo an toàn mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng. - Hoạt động thanh toán quốc tế và tài trợ thương mại: - Hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu năm 2007 có những bước tăng trưởng vượt bậc, tổng doanh số thanh toán L/c đạt 323 tỷ đồng, tăng 61% so với năm 2006. Ngân hàng nhận thức rõ ưu thế vị trí kinh doanh của mình nằm trên địa bàn trung tâm thương mại của tỉnh Nghệ An, chi nhánh đã mạnh dạn đưa các dịch vụ đối ngoại như thu đổi ngoại tệ, thanh toán thẻ séc du lịch… tại các quỹ tiết kiệm và bước đầu thu được kết quả khả quan, đồng thời nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ của chi nhánh khi đã hội nhập. SV: Hồ Quang Thắng Lớp: TTQTC - K7