ĐẠI HỌC Q U Ố C GIA HÀ NỘI
KHOA S ư PHẠM
:fí
NGUYỄN VÁN NGẢI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HUY ĐỘNG CỘNG ĐồNG
NHẰM TẢNG CƯỜNG NGƯỔN Lực VẬT CHẤT
VÀ TÀI CHÍNH CHO GIÁO DỤC P H ổ THÔNG
ở HUYÊN KIẾN THUY THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
LUẬN VÃN THẠC s ĩ KHOA HỌC GIÁO DỤC
C H U Y Ê N NG À N H : Q UẢN L Ý G IÁ O D ỊỈC
M Ã SỐ : 60 14 05
N G U Ờ 1 H U Ố N G D Ẫ N K H O A H O C : PGS.TS ĐẶ N G Q U Ỗ C BẢO
Hà Nôi - 2004
- ........ —
.............
-
____________________
______________
II
MỤC LỤC
c ác ký hiệu viết t ắ t ............................................................................................................ 3
M ớ ( l á u ....................................................................................................................................................................... 4
1
L ý d o c h ọ n đ ề t à i ................................................................................................................................. 4
1.1 - V c l ý l u ậ n .......................................................................................................................................... 4
1.2 - T h ự c t i ễ n .......................................................................................................................................... 6
C h ư ơ n g ỉ : C ư s ở l ý l u ậ n c ủ a v ấ n đ ề n g h i ê n c ứ u .................................................................... 9
1.1 T ổ n g q u a i l v ổ v ấ n đ ề n g h iê n c ứ u ....................................................................................... 9
1 .2 M ộ t s ố k h á i n iệ m c ó l i ê n q u a n đ ế n v ấ n đ ề
n g h i ê n c ứ u .................................... 9
1.3 - V ị t r í v a i t r ò c ủ a g i á o d ụ c v à đ à o t ạ o n ó i
c h u n g v à g iá o d ụ c p h ổ
t h ô n g n ó i r i ê n g t r o n g s ự n g h iệ p p h á t t r i ể n k i n h t ế x ã h ộ i .....................................18
1 .4 - C h ủ t r ư ơ n g x ã h ộ i h o á s ự n g h iệ p u iá o d ụ c ( X H H S N G D ) v à H Đ C Đ
đ e p h á t t r i ể n g i á o d ụ c , p h á t t r i ể n n h à t n r ờ n g .....................................................................2 2
! .6 - N h ữ n g y ê u c ầ u c ủ a c ô n g tá c q u á n l ý đ ố i v ớ i v i ệ c h u y d ộ n g c ô n g
đ ồ n g n h ằ m n â n g cao
nguồn lự c c h o g iá o d ụ c p h ổ t h ô n g ......................................4 0
C h ư ơ n g 2 : T h ự c tr ạ n g việc h u y đ ộ n g c ộ n g đ ố n g tă n g c ư ờ n g n g u ồ n lự c vậ t c h ấ t
và tà i c h ín h c lio g iá o d ụ c p h ổ t h ô n g ở h u y ệ n K iế n T h ụ y t h à n h p h ô H ả i P h ò n g . 4 3
2 .1 - Đ ặ c đ i ể m đ ịa l ý , k i n h tế , x ã h ộ i c ủ a h u y ệ n K i ế n T h ụ y ả n h h ư ở n g
đ ế n g iá o d ụ c n ó i c h u n g v à g iá o d ụ c p h ổ t h ô n g n ó i r i ê n g ..................................... 4 3
2 . 2 - K h á i q u á t h ệ t h ố n g g iá o d ụ c v à g iá o d ụ c p h ổ t h ô n g h u y ệ n K i ế n
T h ụ y ................................................................................................................................................................4 5
2 .3 - K ế t q u ả h u y d ộ n g c ộ n g đ ổ n g t r o n g n h ữ n g n ă m q u a ....................................4 9
2 . 4 - P h â n t í c h t h u ậ n l ợ i, k h ó k h ă n , m ặ t m ạ n h , m ặ t y ế u c ủ a v iệ c h u y
d ộ n g c ộ n g d ồ n g x â y d ự n g g iá o d ụ c .......................................................................................6 2
2 .5 - B à i h ọ c r ú t ra từ th ự c t i ễ n .................................................................................................. 6 5
h ư ơ n g 3 : M ộ t s ô b iệ n p h á p h u y đ ộ n g c ộ n g đ ổ n g n h ằ m tă n g c ư ờ n g n g u ồ n
'ụ c v ậ t c h ấ t và t à i c h í n h c h o g i á o d ụ c p h ổ t h ô n g ở h u y ệ n K i ế n T h ụ y t h à n h
ì h ớ I I d i P h ò n g ................................................................................................................................................. 6 7
3 .1 - Đ ị n h h ư ớ n g p h á t t r i ể n G D Đ T c ủ a h u y ệ n K i ế n T h ụ y đ ố n n ă m 2 0 0 5 .
....... ;............ ................................ ................................ 67
*
Đ ị n h h ư ớ n g h u y d ộ n g c ộ n g d ồ n g c h o p h á i t r i ể n e ;iá o d ụ c p h ổ t h ô n g K i ế n
T h ụ y t r o n g g i a i đ o ạ n h iệ n n a y .........................................................................................................7 0
3 .2 M ộ t s ò b iệ n p h á p ......................................................................................................................... 7 1
3 .3 . K h ả o n g h iệ m
t í n h c á n t h i c t v à t í n h k h á t h i c ủ a c á c b iệ n p h á p ..............9 4
W 7 l u ậ n và k h u y ế n n g h ị ......................................................................................................................... 9 6
ả i l i ệ u t h u m k h ả o ...................................................................................................................................... 1 0 0
Vỉ// lụ c ............................................................................................................. 104
1
CẮC K Ý H I Ê U VIẾT T Ắ T
T
TI
C H Ữ V IẾ T T Ắ T
N Ò I D U N G
1
BCHTW
B an c h ấ p h à n h tru n g ư ơ n g
2
C Đ XH
C ô n g đ ồ n g xã h ộ i
3
csvc
C ơ sở v â t c h ấ t
4
CNH
C ô n g n g h iệ p h o á
5
DCHG D
D â n c h ủ h o á g iá o d u e
6
Đ H G Đ
Đ a i h ộ i g iá o d u e
7
Đ T
Đ à o ta o
8
GD
G iá o d ụ c
9
C D C M N
G iá o d ụ c c h o m o i n g ư ờ i
10
G D -Đ T
G iá o d ụ c đ à o tạ o
11
H Đ G D
H ô i đ ồ n g g iá o d u e
12
H Đ H
H iê n đ a i h o á
13
H Đ CĐ
H uy đông cộng đổng
14
KH C N
K hoa học công nghệ
15
K T -X H
K in h tế x ã h ô i
16
LLX H
L ư c lư ợ n g x ã h ô i
17
Q L
Q u ả n lý
18
Q LG D
Q u ả n lý g iá o d ụ c
19
THCS
T ru n g
20
THPT
T r u n g h ọ c p h ổ th ô n g
21
TW
T ru n g ư ơng
02
XH
Xã hội
23
XH C N
X ã h ộ i c h ủ n g h ĩa
24
XH H SN G D
X ã h ộ i h o á s ự n g h iệ p g iá o d ụ c
Đ Ẩ Y Đ Ủ
hoc c ơ sở
MỎ ĐẤU
l.-L ý do chọn để tài
V ề lý lu ậ n
/./-
B ư ớ c v à o t h ô k ý t h ứ X X I c u ộ c c á c h m ạ n g k h o a h ọ c v à c ô n g n g h ệ h iệ n đ ạ i
tiê f lụ c p h á t t r iể n
v ớ i m ộ t n h ị p đ ộ n g à y c à n g n h a n h , t ạ o r a n h ữ n g t h à n h tự u
n u n g t ín h đ ộ t p h á , là m th a y đ ổ i n h a n h c h ó n g , sâ u s ắ c v à c ó v a i t r ò n g à y c à n g
lớ n c ó t í n h c h ấ t q u y ế t đ ị n h đ ố i v ớ i s ự p h á t t r i ể n
k in h
tế - x ã h ộ i( K T X H ) và
p h a I r i ê n c o n n g ư ờ i. T r i t h ứ c v à t h ô n g t i n t r ở t h à n h y ế u t ố q u y ế t đ ị n h l ợ i t h ế
so
á n lì c ạ n h t r a n h v à p h á t t r i ể n ; k h o a h ọ c v à c ô n g n g h ệ tr ỏ ' t h à n h lự c lư ợ n e ,
sán x u ấ t h à n g đ ầ u .
jia o
c ỉụ c ( G D )
là
nền
tả n e , c h o
sự p h á t
tr iể n
khoa
học
và
công
nghệ,
K T X H . G D là c ô n g c ụ , c h ì a k h o á đ ể g i ả i q u y ế t v ố n c o n n g ư ờ i c h o n ề n k i n h t ế
p h á t r i ể n , t ạ o n ă n g s u ấ t la o đ ộ n g n g à y c à n g c a o , đ ể đ á n h g iá n ề n k i n h t ế p h á t
t r i e 1 . K h o a h ọ c v à c ô n g n g h ệ đ ò i h ỏ i k ị p t h ờ i đ ổ i m ớ i g i á o d ụ c d a n g d iễ n r a
t r ò i q u y m ô t o à n c ầ u . H ầ u h ế t c á c q u ố c g ia h ư ớ n g t ớ i m ộ t n ề n g iá o d ụ c là n h
m ạ r h , h iệ u q u ả , t h i ế t t h ự c , t r ự c t i ế p p h ụ c v ụ c h o p h á t t r i ể n , h ộ i n h ậ p , h ợ p tá c .
G iá ) d ụ c t r ở t h à n h n h â n t ố q u y ế t đ ịn h n h ấ t đ ố i v ớ i s ự p h á t t r iể n n h a n h v à b ề n
vữ n ’ của m ỗ i q u ố c
g ia , m ỗ i d à n
tộ c v à m ỗ i n g ư ờ i c ó c u ộ c s ố n g r iê n g c ủ a
m i n i . C h í n h v ì v ậ y , C h í n h p h ủ v à n h ủ n d â n c á c n ư ớ c đ á n h g i á c a o v a i t r ò g iá o
( lụ c
K h ắ n g đ ịn h
v a i tr ò và v ị t r í h ế t sứ c q u a n tr ọ n g
c ủ a G i á o d ụ c v ù Đ à o tạ o
t r o n ’ v iệ c q u y ế t đ ị n h tư ơ n g l a i c ủ a d â n t ộ c . H i ế n p h á p n ư ớ c c ộ n g h o à x ã h ộ i
c h ủ Ìg h ĩ a V i ệ t N a m đ ã q u y đ ịn h : G iá o d ụ c v à d à o tạ o là q u ố c s á c h h à n g đ ầ u [
2 6 , : 5 Ị.
I r o n g n h i ề u t h ậ p k ỷ q u a Đ ả n g v à N h à iu r ứ c ta l u ô n c h ă m l o đ ế n s ự n g h iệ p
't r ồ r g
n g ư ờ i" to à n
CỘ1H tlổníí, của
I ) q ia n đ iể m
dân
th a m
g ia g i á o d ụ c v ì l ợ i í c h c ủ a
m ỗ i í í iu d i n h , m ỗ i
t o à n x ã h ộ i ( X H ) . N c n g iá o d ụ c c á c h m ạ n g l u ô n l u ô n t h ể h iệ n
c ủ a Đ a n g : G D là s ự n g h i ệ p c ủ a t o à n d â n . B ư ớ c s a n g t h ò i k ỳ đ a y
4
I I , m il v iệ c l l i ự c h i ệ n c ó n g n g h iệ p h o á ( C N I i ) , h iệ n d ạ i h o á ( I I D 1 I ) d á i n ư ớ c ,
'ớ i q u a i l ( l i ế m
m y nguổn
" G i á o d ụ c v à Đ à o t ạ o là q u ố c s á c h h à n g d r i l l? " l á y v i ệ c p h á t
lự c c o n n m r ừ i là y ế u t ố c ơ b á n c h o p h á t t r i e ’l l n h a n h v à b e n v ữ n g
-ủ a c ò n g c u ộ c C N H , H Đ H
đ ấ t n ư ớ c , N g h ị q u y ế t h ộ i n g h ị lấ n t h ứ I I b a n c h ấ p
là n h T r u n g ư ơ n g ( B C H T W ) Đ ả n g k h o á V 11ỉ ( 6 - 1 9 9 6 )
m ộ t lầ n n ữ a x á c đ ịn h :
( j i á o d ụ c - Đ à o t ạ o là s ự n g h iệ p c ủ a t o à n Đ ả n g , c ủ a N h à n ư ớ c v à c ủ a t o à n
c â n ... M ọ i n g ư ờ i c h ă m
l o c h o g iá o d ụ c , c á c c ấ p u ỷ v à t ổ c h ứ c Đ á n q , c á c c ấ p
i l i í n l i q u y ề n , c á c đ o à n t h e n h â n d â n , c á c t ổ c h ứ c k i n h tế , x ã h ộ i , c á c g ia đ ì n h ,
các c á n h â n đ ề u c ó t r á c h n h i ệ m
t í c h c ự c g ó p p h ầ n p h á t t r i ể n s ự n g h iệ p g iá o
c ụ c - đ à o tạ o . K ế t h ợ p g iá o d ụ c n h à tr ư ờ n g , g iá o d ụ c g ia đ ì n h v à g iá o d ụ c x ã
l ộ i , t ạ o lê n m ô i t r ư ờ n g g i á o d ụ c là n h m ạ n h ở m ọ i n ơ i , t r o n g t ừ n g c ộ n g đ ồ n g ,
ừ n g t ậ p t h ể " . Đ â y c h í n h là c á c h là m g i á o d ụ c t h e o t i n h t h ầ n g iá o d ụ c x ã h ộ i
lo á ( X H H ) , m ộ t q u y l u ậ t c ủ a s ự p h á t t r i ể n g i á o d ụ c .
H uy
rư ơ n g
động
cộng
đồng
lớ n c ủ a Đ ả n g
( H Đ C Đ ) th a m
g ia
xây
dựng
v à c ủ a N h à n ư ớ c , n h ư n g đ ổ h iể u
g iá o
dục
là m ộ t c h ủ
đ ầ y đủ về H Đ C Đ
và
( lự c h iệ n t ố t H Đ C Đ v ẫ n c ò n là v ấ n đ ồ c ầ n n g h iê n c ứ u k ỹ lư ỡ n g . N ó p h ả i đ ư ợ c
XM 11 x é t
tr ê n n h ữ n g c ă n c ứ k h o a h ọ c v à c ơ sở th ự c t iễ n , đ ồ n g th ờ i v ớ i sự Ir iế n
H ia i v ừ a c ó c h i ề u s â u v ừ a ở d iệ n r ộ n g , t ạ o d iề u k i ệ n đ ể g i á o d ụ c - đ à o t ạ o p h á i
t iê n .
N h ữ n g v ấ n đ ề lý lu ậ n x u y ê n s u ố t đ ư ờ n g lố i p h á t t r iể n c ủ a Đ ả n g đ à k h ẳ n g
( ịn h : H Đ C Đ t h a m g i a x â y d ự n g G D v ừ a m ụ c t i ê u v ừ a là đ ộ n g lự c đ ể th ự c h iệ n
c i i ế n lư ợ c p h á t t r i ể n g i á o d ụ c - đ à o tạ o .
K i ế n t h ụ y là m ộ t h u y ệ n c ủ a T h à n h p h ố H ả i P h ò n g , c ó n h i ề u t i ề m n ă n g v é
p a l t i iê n k i n h t ế - x ã h ộ i , n ế u b iế t h u y d ộ n g s ứ c m ạ n h c ủ a c ộ n g d ô n g t r o n g
v ệ c đ ầ u tư c h o g i á o d ụ c t h ì c h ắ c c h ắ n k i n h t ố * x ã h ộ i c ử a h u y ệ n s ẽ p h á t t r i ể n
ú i tố c đ ộ n h a n h h ơ n .
Đ ạ i h ội Đ ảnc; bộ h u yệ n
tiô n ụ q u a c h ư ơ n g t r ì n h
K iế n
Thụy
lầ n
th ứ X X I , th á n g 01
năm
2001
đã
m ụ c t i ê u p h á t t r ie ’ll m á o d ụ c - d à o lạ o đ ế n n ã m 2 0 1 0 ,
s
x . i c i i ịn h : " H u y d ộ n g c ộ im
đ ồ n g th a m
u ia x â y c lư im G D
v ừ a là m ụ c t i ê u , v ừ a
là đ ) n u lự c t ie p h á t t r i e ’l l G i á o d ụ c - Đ à o t ạ o " . Đ ạ i h ộ i g i á o d ụ c c ấ p H u y ệ n , x ã ,
th i
r á n lâ n t h ứ h a i đ ư ợ c c h ỉ đ a o v à tổ c h ứ c đ ổ n ẹ l o u t , v ớ i c á c h là m m ớ i, d ã tá c
d ộ i u l í c l i c ự c v à s â u r ộ n g đ ế n p h o n g tr à o là m
m á o d ụ c tr ê n đ ịa b à n H u y ệ n .
1.2 - T h ự c t i ễ n
"h ự c
trạ n g c ủ a
H Đ C Đ
th a m
g ia x â y c iự n ụ g i á o d ụ c ở H u y ệ n
K iế n T h ụ y
v ầ n t ò n t ạ i h a i v ấ n d ế c ơ b ả n c ầ n d ư ợ c x e m x é t v à u iá i q u y ế t .
M ộ t là , t h ự c
tế H Đ C Đ
th a m
g ia x â y d ự n g g i á o d ụ c
ở huyện
K iế n T h ụ y
n l ũ n g n ă m q u a c ỏ c h i ể u h ư ớ n g p h á t t r i ể n t ố t , n h ư n g s ự c h i p h ố i c ủ a tư t ư ờ n 2,
b a o c ấ p , n h ấ t là b a o c ấ p t r o n g g i á o d ụ c d ã ă n s â u v à o t r o n g t i ề m
th ứ c x ã h ộ i
sỊíìn m ộ t n ử a t h ế k ỷ n a y . Đ ó là t h ó i q u e n c ủ a n c ư ờ i d â n c h ỉ b i ế t h ư ở n g t h ụ n ề n
u i t lứ c g i á o d ụ c m a n g l ạ i b ằ n g n h ữ n g c h í n h s á c h ư u v i ệ t m à t í n h c h ấ t b a o c ấ p
là c h ủ y ế u . V ì v ậ y , đ ứ n g t r ư ớ c n h ữ n g v ấ n đ ề c ủ a g i á o d ụ c , x ã h ộ i th ư ờ n g q u e n
đ ò i l ỏ i n h iề u h ơ n m à c h ư a th ấ y h ế t tr á c h n h iệ m
t r o n g v i ệ c t h a m g ia c ù n g v ớ i
g iá c d ụ c p h á t t r i ể n c o n n g ư ờ i.
H a i là , H Đ C Đ
th a m
g ia x â y d ự n g g iá o d ụ c
d ù s a o v ẫ n c ò n là v ấ n đ ổ m ớ i
m è , n ê n n h ậ n t h ứ c v ề n ó t r o n g n h â n d â n v à c a t r o n g đ ộ i n g ũ n h ữ n g n g ư ờ i là m
g iá c d ụ c c ũ n g c h ư a t h ậ t đ ầ y đ ủ . K h ô n g ít n g ư ờ i v ẫ n q u a n n iệ m
rằ n g : H Đ C Đ
là v í 11 đ ộ n g x ã h ộ i d ó n g g ó p c ô n g s ứ c v à t i ề n c ủ a c h o g i á o d ụ c . Đ â y là c á c h
lũ c ù i p h i ế n d i ệ n l à m s a i lệ c h b ả n c h ấ t H Đ C Đ .
\ì
v ậ y , n g h iê n
cứ u vấn đề H Đ C Đ
đ ể p h á t tr iể n
g i á o d ụ c là m ộ t đ ò i h ó i
k h á c h q u a n ( m a n g t í n h tấ t y ế u ) c ủ a b ả n t h â n s ự p h á t t r i ể n g i á o d ụ c t r o n g n ề n
k in h lố th ị tr ư ờ n g c ó sự q u ả n
I g h ì i (X 1 1 C N );
là q u á
lý c ủ a N h à n ư ớ c th e o đ ịn h
hướ ng X ã h ội chủ
tr ìn h đ ổ i m ớ i p h ư ơ n g th ứ c h o ạ t đ ộ n g
tro n g
lĩn h
vự c
p á o d ụ c - đ à o t ạ o n h ằ m t ạ o r a đ ộ n g lự c m ớ i v à m ở r a k h ả n ă n g k h a i t h á c t r i ệ t
c e C1C n g u ồ n lự c t o lớ n c ủ a x ã h ộ i , d ẩ y m ạ n h s ự p h á t t r i ể n c ủ a g i á o d ụ c - d à o
t.io t o n g t h ờ i k ỳ c ô n g n g h iệ p h o á - h iệ n đ ạ i l i o á , m ỏ ' c ử a v à h ộ i n h ậ p q u ố c tế .
D ồ n ; thời q u a
việc n iỉh iê n cứ u , tiếp tục đe
6
x u ấ t Illume; b i ệ n
pháp quán
lý
n l i a n ilư u u iá o d ụ c - d à o t ạ o p h á t t r i é n lê n m ộ t t a m c a o m ớ i , p h ù h ợ p v ớ i y ê u
c â u m à lịc h sử d ặ t ra .
2 . M ụ c đ íc h n g h iê n c ứ u
r ê n c ơ s ở n g h i ê n c ứ u th ự c t r ạ n g c ô n g t á c I Ỉ Đ C Đ t h a m
u ia x ú y d ự n g G D ỏ'
K i e l T h ụ y t r o n g n h ữ i m n ă m q u a , đ ề x u ấ t m ộ t NÔ b iệ n p h á p h u y H Đ C Đ n h ằ m
t ã 11 p c ư ờ n g n g u ồ n lự c v ậ t c h ấ t v à t à i c h í n h c h o g i á o d ụ c p h ổ t h ô n g ớ H u y ệ n
K i e l T h ụ y t r o n g g i a i đ o ạ n h iệ n n a y .
3 . K h á c h t h ể v à đ ố i tư ự n g n g h iê n c ứ u
1 K h á c h t h ể n g h i ê n c ứ u : H o ạ t đ ộ n g H Đ C Đ x â y d ự n g p h á t t r i ể n g iá o d ụ c .
3 .2
Đ ố i t ư ợ n g n g h i ê n c ứ u : B iệ n p h á p H Đ C Đ
nhằm
t ă n g c ư ờ n g n g u ồ n lự c
v ậ t ;h â t v à t à i c h ín h c h o g iá o d ụ c p h ổ th ô n g .
4. ( iá thuyết khoa học
N ê u d ồ x u ấ t v à t h ự c t h i m ộ t s ố b iệ n p h á p H Đ C Đ n h ầ m t ă n g c ư ờ n g n g u ồ n
lự c / l í t c h ấ t v à t à i c h í n h c h o g i á o d ụ c t h ì
d ẩ y m ạ n h v à p h á t h u y t ố t h iệ u q u ả
c ủ a q u á t r ì n h p h á t t r i ể n s ự n g h iệ p g i á o d ụ c n ó i c h u n g v à s ự n g h i ệ p p h á t t r i ể n
g ivíc d ụ c p h ổ t h ô n g n ó i r i ê n g ở h u y ệ n K i ê n T h ụ y - T h à n h p h ố H ả i P h ò n g .
5. Mìiệm vụ nghiên cưú
- K h á i q u á t c ơ s ở l ý lu ậ n
của
v ấ n đ c H Đ C Đ n h ằ m p h á i tr ic n G D .
- P h â n tíc h th ự c tr ạ n g c ủ a h o ạ t đ ộ n g H Đ C Đ
x â y d ự n g p h á i tr iể n d á o d ụ c
t h e i c á c m ặ t h u y đ ộ n g n g u ồ n lự c v ậ t c h ấ t v à l à i c h í n h c h o g i á o d ụ c p h ổ t h ô n g
t r o n í g i a i đ o ạ n h iệ n n a y .
- Đ é x u ấ t m ộ t s ố b iệ n p h á p H Đ C Đ
th a m
g ia x â y d ự n g g i á o d ụ c ở H u y ệ n
K iế t; T h u ỵ t h à n h p h ố H ả i P h ò n g .
t . P iạ m v i n g h iê n c ứ u
P c l à i t ậ p t r u n a n g h i ê n c ứ u n h ữ n g v ấ n đ ổ l ý l u ậ n v ề H Đ C Đ ỏ' h u y ệ n K i ế n
ìu r
i h ù n h p h ô H ả i P h ò n g , g iớ i h ạ n ó' g i á o đ ụ c p h ổ t h ô n g d o h u y ệ n q u ả n l v
tir c tiố p , lấy thờ i ỉĩia n tro n g thời k ỳ đ ổ i m ới.
7
7. thương pháp nghicn cứu
) é là i MÍ'(I h i i i ; c á c nhóm phưưiìíỊ p h áp sau:
P h ư ơ n g p h á p n g h i ê n c ứ u l ý lu ậ n : N g h i ê n c ứ u c á c v á n k i ệ n Đ ạ i h ộ i Đ a n g ,
N g lị q u y ế t c ủ a T r u n g ư ơ n g , N g h ị q u y ế t c ủ a Đ ạ i h ộ i đ ả n g b ộ th à n h p h ố , N g h ị
q u y t c ủ a Đ ạ i h ộ i đ á n g b ộ h u y ệ n K iế n
th ụ y , cá c c h ỉ th ị c ủ a
B ộ G iá o d ụ c -
Đ à t t ạ o v à s ở G i á o d ụ c - Đ à o t ạ o v ề c ô n g tá c H Đ C Đ t h a m g i a x â y đ ự n g G D .
P h ư ơ n g p h á p n g h i c n c ứ u th ự c t i ễ n : K h á o s á t đ i ề u t r a t ì n h h ì n h th ự c t iễ n
v à t i l l th ậ p c á c s ố liệ u , tà i liệ u c ủ a
hoạt
động H Đ C Đ
th ô n g q u a th ố n g k ê ,
t o i l ' k ế t ỏ' c á c đ ơ n v ị g i á o d ụ c t r ê n đ ịa b à n h u y ệ n , đ iề u t r a x ã h ộ i h ọ c .
P h ư ơ n g p h á p b ổ trợ : Sử d ụ n g p h c p tín h th ố n g k ê .
8. (â u trúc của luận vãn
'I g o à i p h ầ n m ở đ ầ u , p h ầ n k ế t lu ậ n v à k h u y ế n n g h ị , l u ậ n v ă n đ ư ợ c c ấ u t r ú c
th à ih 3 c h ư ơ n g :
C h l ư n g 1 : K h á i q u á t “ c ơ s ở l ý lu ậ n c ủ a v â n đ ồ n g h i ê n c ứ u .
c l ư ơ n g 2 : P h â n t í c h “ t h ự c t r ạ n g v i ệ c H Đ C Đ n h ằ m t ă n g c ư ờ n g n g u ồ n lự c v ậ t
e h ấ v à tà i c h ín h c h o g iá o d ụ c p h ổ t h ô n g ở h u y ệ n K iế n T h ụ y th à n h p h ố H ả i
P h ò ig .
C ì u ư t i g 3 : Đ c x u ấ t “ m ộ i s ố b iệ n p h á p h u y d ộ n g c ộ n g đ ổ n g I l h a m t ă n g c ư ờ n g
n g i D ii lự c v ậ t c h ấ t v à t à i c h í n h c h o g i á o d ụ c p h ổ t h ô n g ở h u y ệ n K i ế n T h ụ y
th à ih p h ố H ả i P h ò n g .
C u ố i lu ậ n v ă n là d a n h m ụ c c á c t à i l i ệ u t h a m k h ả o v à p h ụ lụ c .
8
CMUƠNCỈ i
CO SỎ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỂ N G H IÊ N c ứ u
ỉ .ì T ố n g q u a n vè v ấ n đ ê n g h iê n c ứ u
V à n đồ H Đ C Đ
đ ổ d ấ u tư c h o g iá o d ụ c t h ự c c h ấ t là v ấ n đ ổ tá n tí c ư ờ n g x ã
l ộ i h o n u i á o d ụ c , v ấ n đ ổ n à y đ ã đ ư ợ c n h i ề u s á c h b á o đ ề c ậ p , ớ n ư ớ c ta đ ã c ó
n ót số n h à k h o a h ọ c , n h à q u ả n
l ý g iá o d ụ c n g h i c n c ứ u , đ ặ c b iệ t c ó T i ế n s ĩ
3 iu i g X u â n H ả i - P h ó c h ủ n h i ệ m k h o a s ư p h ạ m - Đ ạ i h ọ c q u ố c g ia H à n ộ i
đầu
II' r á t n h i ề u c h o v i ệ c n o
c l i i ê n c ứ u l ĩ n h v ư. c n à yj .
Tuy
n h i ê n ở m ỗ i t ỉ n h , t h à n h p h ố , q u ậ n h u y ệ n , t h ị x ã c ó đ i ề u k i ệ n đ ịa l ý ,
lặ c đ i ể m
k i n h t ế - x ã h ộ i k h á c n h a u , n ê n h o ạ t đ ộ n g H Đ C Đ t h a m g ia x â y d ự n g
Ì I ) v à v iệ c v ậ n d ụ n g n h ữ n g p h ư ơ n g p h á p h u y đ ộ n g c ũ n g m a n g n h ữ n g sắ c th á i
iê n g .
1 .2 M ộ t s ô k h á i n i ệ m c ó l i ê n q u a n đ ế n v ấ n đ ê n g h i ê n c ứ u
1 .2 . ỉ G i á o d ụ c , g i á o d ụ c p h ổ t h ô n g
•
G D là m ộ t n l n i c ầ u k h ô n g t h ể t h i ê u đ ư ợ c c ủ a x ã h ộ i l o à i n g ư ờ i.
'ồ b á n c h ấ t , G D là q u á t r ì n h t r u y ề n đ ạ t v à t i ế p t h u n h ữ n g k i n h n g h iệ m s ố n g ,
lin h
n g h iệ m
la o đ ộ n g g iữ a c á c t h ế h ệ l o à i n g ư ờ i, v ề
hoạt động, G D
là q u á
r ì n h tá c đ ộ n g đ ế n c á c c á n h â n - đ ố i tư ợ n g c ủ a G D , h ì n h t h à n h c h o h ọ n h ữ n g
>ham c h ấ t, n h â n c á c h đ ể h ọ c ó th ể h o à n h ậ p v à o đ ờ i s ố n g x ã h ộ i. N h ư v ậ y ,
th ứ c n ă n g đ ầ u t i ê n , n g u y ê n t h u ỷ c ủ a G D là x ã h ộ i h o á .
T h e o q u a n đ c m c ủ a " C ỈD h ọ c , " G D đ ư ợ c h iể u t h e o 4 c ấ p đ ộ k h á c n h a u . C ấ p
(ộ
rộ n g
n h ấ t, G D
là q u á
ir ì n h
h ìn h
th à n h
nhân
cách
dưới ảnh
hưởng của
l i n i n g t á c đ ộ n g c h ủ q u a n , c ó ý th ứ c v à k h ô n g c ó ý t h ứ c c ủ a c u ộ c s ố n g , c ủ a
lo à n c à n h x ã h ộ i d ô i v ớ i c á c c á n h â n . C ấ p đ ộ t h ứ h a i , G D là h o ạ t đ ộ n g c ó m ụ c
t í c l ì , c ó k ế h o ạ c h , c ó h ệ t h ố n g c ủ a x ã h ộ i tá c d ộ n g đ ố n c o n
nành
những
phẩm
ch ấ t , n hâ n c á c h (G D
n g ư ờ i đ ể h ìn h
x ã h ộ i) . C ấ p đ ộ th ứ b a , G D
là q u á
l i n h tá c c iộ n s c ó k ế h o ạ c h , c ó n ộ i d u n g v à p h ư ơ n c p h á p k h o a h ọ c c ù a n h à s ư
9
p lu m tro n g nhà trường tới học sinh g iú p họ nhận thức, phát triể n tr í tuệ, hình
th in h
hun
p h à in c h ấ t , n h â n c á c h , đ ó là q u á t r ì n h s ư p h ạ m . C ấ p d ô t h ứ tư , G D đ ư ợ c
là q u á t r ì n h
b ổ i d ư ỡ n g đ e h ìn h th à n h
những phám
c h á t , d ạ o đ ứ c c ụ th ê
q u i v i ệ c t ổ c h í r c c u ộ c s ố n g , h o ạ t đ ộ n g v à g i a o lư u . G D
n g a n g hàng vớ i kh ái
I iic m c lạ y h ọ c . I 3 8 , 5 2 1
N g à y n a y c ù n g v ớ i s ự p h á t t r i ể n v à t i ế n b ộ x ã h ộ i , G D đ ư ợ c h iể u r ộ n g h ơ n ,
vó'
nội dung
phong
phú. Theo
quan
đ iế m
của
U N E S C O , n g o à i nhữne, n ộ i
t i l l m t r ê n , G D c ò n b a o h à m c á v i ệ c G D n h â n v ă n , G D q u ố c tố , G D v á n h o a v à
in c r ộ n g s a n g v i ệ c G D
h ộ t h ố n g g iá t r ị n h ầ m
h ìn h th à n h n h â n c á c h c h o m ỗ i
con n g ư ờ i [ 14, 2 2 ].
T ro n g xã h ộ i , G D
phải đảm
n h ậ n h a i c h ứ c n ă n g c ơ b ả n , đ ó là c h ứ c n ă n g
v ã i h o á x ã h ộ i ( n â n g c a o d â n t r í, b ổ i d ư ỡ n g n h â n tà i, G D
tư tư ở n g c h í n h t r ị )
v à c h ứ c n ă n g k i n h t ế ( đ à o t ạ o v à p h á t t r i ể n n h â n lự c ) [ 3 8 , 2 4 1. G D đ ư ợ c th ự c
h iệ n t h ô n g q u a n h i ề u c o n d ư ờ n g n h ư : D ạ y h ọ c , t ổ c h ứ c c á c h o ạ t đ ộ n g p h o n g
p h u v à đ a d ạ n g , s in h h o ạ t tậ p th ể , tự tu d ư ỡ n g [ 3 8 , 1 4 ], G iá o d ụ c g ồ m :
+- G i á o d ụ c c h í n h q u i .
+ G iá o d ụ c k h ô n g c h ín h q u y .
f G iá o d ụ c k h ô n g c h ín h th ứ c .
+ G i á o d ụ c tự p h á t .
•
G iá o d ụ c p h ổ th ô n g :
G D p h ổ th ô n g
tr im
là h ệ t h ố n g G D
q u ố c d â n c ó m ụ c tiê u
to à n d iệ n v ề đ ạ o đ ứ c , t r í tu ệ , th ể c h ấ t, th ẩ m
n h a n h ìn h th à n h n h â n c á c h c o n n g ư ờ i V iệ t N a m
tu cách v à tr á c h
di
'à o c u ộ c
th ỏ m
sống
g iú p h ọ c s in h p h á t
m ỹ và các k ỹ năn g cơ bản
x ã h ộ i c h ủ n g h ĩa , x â y d ự n g
n h i ệ m c ô n g d à n c h u ẩ n b ị c h o h ọ c s i n h t i ế p t ụ c h ọ c lê n h o ặ c
la o đ ộ n g , t h a m
g ia
x â y d ự n g v à b á o v ệ tổ q u ố c . G D
phổ
cồm :
t- G i á o d ụ c T i ể u h ọ c : - L à b ậ c h ọ c b á t b u ộ c đ ố i v ớ i t r ẻ c m từ 6 đ ế n 1 0 t u ổ i ,
cU rcc t h ự c h i ệ n t r o n g 5 n ă m
h ọ c , từ lớ p m ộ t đ ế n lớ p n ă m . T u ổ i h ọ c s i n h v à o
lứ ị- m ộ t là s á u t u ổ i . G D t i ể u h ọ c n h ằ m
b ill d r ill c h o sự p h á t t r iể n
g i ú p h ọ c s i n h h ì n h t h à n h n lũ r n g c ơ s ở
đ ú n g d á n v à lâ u
1 0
d à i v ề đ ạ o đ ứ c , t r í t u ệ , th ê ’ c h ấ t ,
Ilifim m y v à c á c k ỹ
năng c ư b a n d ô h ọ c SI 111í tiế p tụ c h ọ c T r u n u h ọ c CO' sở
( I f ICS).
+ G iáo d ụ c T H C S - Là cấp học đấu tiên của bậc tiling h ọ c , dược thực hiện
Iionu bốn năm hoe, từ lớp sáu đến lớp 9. Mọc sinh vào lớp sáu phái có tốt
nghiệp
tiêu học, có tuổi là mười một. GD THCS nhằm giúp học sinh củng cố
va phát triển kết quà của GD tiểu học, có trình độ học vấn phổ thông cơ sở và
nlùrníỊ hiểu biết ban dầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để liốp tục học Trung
học phổ thông (T1IPT), trung học chuyên nuhiệp, học nghe hoặc di vào cuộc
Sống lao độnu.
+ Giáo d ụ c T H P T :- Là cấp học cuối cùng của GD phổ thông, dược thực
hiện trong ba năm học, từ lớp 10 đến lớp 12. Học sinh vào lớp 10 phải có bằng
tót nghiệp THCS, có tuổi là 15 ( đối với một số trường hợp học trước tuổi hoặc
quá tuổi có qui định riêng của Bộ GDĐT). GD phổ thông phái củng cố, phát
tricn những nội dung đã học ở THCS, hoàn thiện nội dung GD phổ thông.
Ngoài những nội dung chủ yếu nhầm dam bảo chuẩn kiến thức phổ thông, cơ
bán toàn diện và hướng nghiệp cho mọi học sinh còn có nội dung nâng cao ở
một sô môn học đổ phát triển năng lực, đáp ứng nguyện vọng của học sinh.
1.2.2 Quấn lý, quản lý giáo dục , quản lý nhà trường
•
Q u ả n lý: QL là quá trình tác động của chủ thể Q L đốn đối tượnt; nhằm
(lieu khiển hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi hoạt dộng của con người
đè dạt tới mục đích, đúng với ý trí của quản lý và phù hợp với qui luật khách
quan.
Sư đồ 1.1 : Q u a n hệ giữa ch ủ thê và k h á c h t h ế q u ấ n lý
Một xã hội, một tổ chức hay một cộng đồng muốn phát triển tốt, trước hết
phái có một cơ c h ế quản lý tốt. Có cơ chế ấy phải chi phối và tác động vào
mọi Tnlì vực hoạt động của hệ thống tổ chức, xã hội và làm cho nó vận động
theo chiều hướng tích cực 111à chủ thể quản lý đã định hướng trước.
•
*
Quàn ỉỷ qiáơ dục
Khái niệm quản lý íỊÍáo dục (QLGD)
Nià nước quản lý mọi hoạt dộng, trone; dó có các hoạt dộng GD. Vậy
QL,CD là tập hợp những tác động hợp qui luật được thể chế hoá bằng pháp
luật ;ủa chú thể quản lý(QL) nhằm tác động tiến các phân hộ quản lý để thực
hiện mục tiêu G D mà kết quả cuối cùng là chất lượng, hiệu quá đào tạo (ĐT)
thế tộ trỏ.
Khái niệm QLCiD, cho đến nay có nhiều định nghĩa khác nhau, nhưng
CO'
bán Jéu ihống nhất với nhau về nội dung bán chất.
" ỌLGD theo nghĩa tổng quát là hoạt độnc; điều hành, phối hợp với các
I.L X11 nhằm đẩy mạnh công tác Đ T thế hệ tre theo yêu cầu phát triển cúa xã
hột 1
(,uán lý giáo dục bao gồm:
1 2
-('Im the QL: Bô máy quán lý của các cap.
- Khách thê QL: Hệ thống GD quốc dân, các tnrờng học
- Ọuun hệ QL: Đó là những mối quan hệ giữa ngưừi học và 11Uười dạy,
quai ỉlệ giữa người quán lý và người dạy, II li ười học; quan hệ giữa giáo uiới.
c ỏ 11ũ đỏng, nhà trường, cửa toàn bộ hệ thốnu GD.
Chức n ă m ’ quân lý (ỊÌáo dục
Cũng như hoạt động quản lý KT XH, Q L G D có hai chức năng tổng quát
sau:
-C hức năng ổn định, duy trì quá trình đào tạo đáp ứng nhu cáu hiện hành
của 1CI) k in h t ế x ã hội.
-Chức năng đổi mới phát triển quá trình đào tạo đón đầu tiến bộ kinh tế xã
hội. Như vậy, Q L G D là hoạt động điều hành các nhà trường đế GD vừa là sức
niạm, vừa là mục tiêu của nền kinh tế.
Tìr hai chức năng tổng quát trcn, Q L G D phái quán triệt, uắn bó với bốn
chức năng cụ thể là:
■ Kế hoạch hoá
■ Chỉ huy điều hành
■ Kiểm tra
■ Tổ chức
Fệ thống Q L G D nhà trường hoạt động trong dộng thái đa dạng, phức tạp.
QLCD là QL các mục tiêu vừa tường minh vừa trong mối tương tác của các
vếu ô chỉ đạo:
- M ụ c tiêu dào tạo
- Hình thức lổ chức đào tạo
- Nội dung đào tạo
- Điều kiện đào tạo
-Phương pháp đào tạo
- Môi trường đào tạo
-Lực lượn í; đào tạo
- Quy c h ế đào tạo
-Đối tượng đào tạo
- Bộ máy tổ chức dào tạo
13
Quán lý GD chính là quá trình xử lý các tinh huốnu có vấn đe phát sinh
111)1111 lioạt clộne tưưng tác ứ các yếu lô trôn, dè nhà trường phát Iriên dạt lỏi
chất lượng tổng the bén vững, làm cho £11áo dục vừa là mục tiêu vừa là sức
mạnh của nén kinh tế.
• Q u ả n lý trư ờng học
Quán lý trường học là một trong những nội dung quan trọng của hệ thống
Ọ L G D nói chung, QL nhà trường là một trong những cơ sở của ngành giáo
dục.
Quản lý nhà trường chính là những công việc của nhà trường mà người cán
bộ quản lý trường học thực hiện những chức năng của cán bộ QL để thực hiện
các nhiệm vụ của mình. Đó chính là những hoạt độim có V thức, có kế hoạch
và hướng đích của chủ thổ quản lý tác động tới các hoạt dộng của nhà trường
nhằm thực hiện các chức năng , nhiệm vụ mà mục tiêu là quá trình dạy và học.
Trường học là một bộ phận của xã hội, là một tổ chức giáo dục cơ sỏ' của
hệ thống G D quốc dân. Hoạt động dạy và học là hoạt động trung tâm của nhà
trường. Mọi hoạt động da dạng, phức tạp khác đều hướng vào trung tâm này.
Do vậy Q L trường học thực chất là:"QL hoạt động dạy - học, tức là làm sao
đưa hoạt động đó từ trạng thái này sang trạng thái khác đổ dần dần đến lới
mục tiêu GD".
Theo các nhà nghiên cứu giáo dục:"Tnrờng học là một thiết chế xã hội
trong dó diễn ra quá trình đào tạo giáo dục với sự hoạt độnc, tươim tác của hai
nhân tô Tháy - Trò. Trường học là một bộ phận của cộng đồng và trong guồng
máy của hệ thống giáo dục quốc dân, nó là dơn vị cơ sở".
Như vậy ta có thổ hiểu công tác quản lý trường học bao gồm sự QL các
quan hệ nội bộ nhà trường và quan hệ trường học với xã hội bcn nqoùi nhà
ưườim .
1 4
Hán chát của công lác quản lý trường học là quá trình chí huy, điêu khiến,
vận (lộng ciic thành tố, dạc biệt là mối quan hộ giữa các thành tố. Mối quan hệ
(ló la quá n ín h sư phạm trong nhà trường.
QL nhà trường là tổ chức, chỉ dạo diều hành quá trình giảng dạy của (háy
và hoạt động học tập của trò, đổng thời QL nhữiìíi diều kiện cư sớ vật chất và
linh thần phục vụ cho dạy và học nhằm đạt dược mục đích giáo dục-đào tạo.
Trong nhà trường, có thể phân tích quá trình GD -ĐT như là một hệ thống
gồm 6 thành tô cư bản kết hợp chặt chẽ với nhau:
M: Mục tiêu đào tạo
Th: Lirc lư? ns dào uf°
N: Nội dung dào tao
Tr: Đôi tư qiữa G D Đ T và KTXH
Cùng với liến trình phát triển của lịch sử, GD phát tricn thành một quá
trình hoạt động tự giác, có ý thức, có mục đích, có định hướng, có kế hoạch.
CìD có vai trò to lớn trong quá trình tái sản xuấtt sức lao dộng và phát huy
những tiềm năng sáng tạo của mỗi con người. GD trở thành phương tiện mà xã
hội dùng để dổi mới điổu kiện sinh tồn của chính bản thân xã hội. Kết quả của
CìD là một hệ thống thói quen, tri thức, kỹ năng và quan điểm đúng đán về
chuẩn mực giá trị để con người có thể hành dộng và hoạt dộng phù hợp với
quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi thành vicn trong xã hội.
Theo quan điểm của các nhà nghiên cứu kinh tế học giáo dục như Robert
Solow, Eduard Denison thì: Sự tăng trưởng của GDP là do tân? năng suất lao
dộng góp công cần một nửa, năng suất lao động tăng là do ứnc, clụim các
thành tựu khoa học công imhộ đó. Còn Dainopxki, nhà kinh tê học nu ười Nga
lại diễn tả V này bằng cách khác: Bỏ một dơn vị đổng vốn vào đào tạo nhân
2
0
- Xem thêm -
.PDF 
113 
7 
91 
