MỞ ĐẦU
1. Mục đích và ý nghĩa đề tài
1.1. Mục đích
Viê ̣c em chọ đê tai tháo rời bơm cao áp PE lam khoa khoa luâ ̣̣ tôt ̣ghiê ̣p
vì côṇg việc tháo rời ̣ay, gipp em hiuu rõể tự̀g chi tít, tệ goi của chi tít, ḱt cấu
va họt đôn ̣̣g của bơm cao áp.a Hợ ̣ữa gipp em hiuu sâu vê hệ thộg ̣hiệ liệu,
lam cơ sở̀ đu em ̣ắm vự̃g ̣guyệ lýu lam việc của độṇg cơ sửn dụṇg ̣hiệ liệu
Diesel .aĐu từ đo gipp cho sịh việ chp̣g em hị̀h thạh ýu tượ̉̀g vê vậ́ đê ̣ghiệ
cứu, phát triụ lệ của độṇg cơ ̣hư độṇg cơ sửn dụṇg hệ thộg ̣hiệ liệu được cụ̃g
cấp bặ̀g phượg pháp phụ dầu điệ̣ tửn với ̣hự̃g tị́h ̣ặg vượt trộni hợ độṇg cơ
Diesel.
1.2. Ý nghĩa
Việc ̣ghiệ cứu hệ thộg ̣hiệ liệu độṇg cơ Diesel gipp cho em ̣ắm vự̃g
hợ vê kị́ thức độṇg cơ ̣oi chụg va hệ thộg ̣hiệ liệu độṇg cơ Diesel ̣oi
riệg.a Từ đo gipp em ̣ắm vự̃g kị́ thức cơ bạ̉ vê độṇg cơ đu sau khi ra trượ̀g
khôṇg bị bỡ ̣gỡ với ̣hự̃g độṇg cơ mới, ̣hự̃g hệ thộg ̣hiệ liệu mới.a
Vì ̣hự̃g lýu do trệ em chọ đê tai “ Môn hị̀h tháo rời bơm cao áp tập trụg
PE ’’ đu lam đê tai tôt ̣ghiệp.a
SVTH: Lê Bá Hải
NỘI DUNG
1. GIƠI THIÊU CHUNG VÊ HỆ THÔNG NHIÊN LIỆU ĐỘNG CƠ
DIESEL.
Hình 1-1 Sơ đồ nhiên liệu bơm cao áp PE
1- Thùng chứa
;
5- Bơm cáo áp
; 6- Đường ống cao áp ; 7- Ông cao áp
9- van an toàn ;
2- Lọc sơ cấp;
10- Bơm tay
3- Bơm tiếp vận ;
;
11- Lưới lọc
4- Lọc thứ cấp
;
;
8 -Ông dầu về
12- Bộ điều tốc
13- ống xa gió
1.1 Công dung
Hê ̣ thộg cụg cấp ̣hiệ liê ̣u đôn ̣̣g cơ Diesel co côṇg dụṇg hpt dầu từ thụg
chứa, loc ṣch va ṭo áp lưc cao phụ vao buộ̀g đôt của đôn ̣̣g cơ dưới ḍ̣g sượg
mu, đp̣g thời đium va lượ̣g ̣hiệ liê ̣u phu hợ̣ với phụn tải của đôn ̣̣g cơ.a
SVTH: Lê Bá Hải
1.2. Yêu câu
a.a Chi tiêu ky thuâ ̣t.a
Do chất lượ̣g phụ ̣hiệ liê ̣u co ạ̉h hượ̉̀g lợ́ đ̣́ côṇg suất, mức tiêu hao
̣hiệ liê ̣u đôn ̣̣g cơ.a Vì vâ ̣y hê ̣ thộg ̣hiệ liê ̣u cậ̀ phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Dầu Diesel cụg cấp cho đôn ̣̣g cơ phải ṣch.a
- Thời đium bắt đầu phụ dầu phải chị́h xác, thời đium ḱt thpc phải dứt
khoát đu trạ́h hiê ̣̣ tượ̣g phụ ̣ho giot.a
- Lượ̣g ̣hiệ liê ̣u phụ phải kịp thời, đp̣g thời đium quy đị̣h va độ̀g đêu
giữa các xy lạh của đôn ̣̣g cơ.a
- Ap suất phụ phải đảm bảo đu ̣hiệ liê ̣u phụ ra dưới ḍ̣g sượg mu va
đảm bảo đôn ̣ phụ xa tới goc của buộ̀g cháy.a
- Lượ̣g ̣hiệ liê ̣u phụ phải thay đôi phu hợp với các ch́ đôn ̣ lam viê ̣c của
đôn ̣̣g cơ.a
b.a Chi tiêu vê kịh t́.a
- Họt đôn ̣̣g lâu bệ, co đôn ̣ tị câ ̣y cao.a
- Dê dạg va thuâ ̣̣ tiệ trọg sửn dụṇg, bảo dượ̃g va sửna chữa.a
- Dê ch́ ṭo, giá thạh ḥ.a
1.3 Phân loạ
Co ̣hiêu kiuu phậ lọi hê ̣ thộg cụg cấp ̣hiệ liê ̣u Diesel sửn dụṇg bơm cao
áp phậ phôi ̣hựg ̣gay ̣ay dưa vao hị̀h thức họt đôn ̣̣g của bơm phậ thạh:
- Hê ̣ thộg cụg cấp ̣hiệ liê ̣u Diessel sửn dụṇg bơm cao áp trạg bị bôn ̣ điêu
tôc điêu khiụ bặ̀g cơ ̣ặg.a
- Hê ̣ thộg cụg cấp ̣hiệ liê ̣u Diessel sửn dụṇg bơm cao áp bặ̀g thít bị điê ̣̣ tửn.a
SVTH: Lê Bá Hải
2. KHẢ SSAT VÊ ƠM CẢ SAP PE
2.1. Nḥêm
̣ vu vv yêu câu phân loạ bm cao ap PE.
a.a Nhiê ̣m vụn.
- Típ ̣hậ ̣hiệ liê ̣u ṣch từ thụg chứa đ̣́ bơm.a
- Cụg cấp ̣hiệ liê ̣u cậ̀ thít tuy theo ch́ đôn ̣ lam viê ̣c của đôn ̣̣g cơ.a
- Ep ̣hiệ liê ̣u lệ áp lưc cao (25000- 3000 PSI)0 đưa đ̣́ kim phụ đp̣g thời
đium va phu hợp với thứ tư ̣ô của đôn ̣̣g cơ.a
- Phậ phôi lưu lượ̣g độ̀g đêu cho các xy lạh va tuy theo yêu cầu họt
đôn ̣̣g của đôn ̣̣g cơ.a
b.a Yêu cầu.a
- Đảm bảo họt đôn ̣̣g liệ tụnc trọg suôt thời giạ họt đôn ̣̣g của đôn ̣̣g cơ.a
- Các chi tít phải co đôn ̣ chị́h xác cao.a
- Tiê ̣̣ ̣ghi cho viê ̣c sửna chữa bảo dượ̃g.a
c.a Phậ lọi.a
- Dưa vao sô xy lạh co lọi bơm cao áp sửna dụṇg cho đôn ̣̣g cơ 4 xylạh.a 6 xy
lạh, 8 xu lạh va ̣hiêu xy lạh.a
- Dưa vao bôn ̣ điêu tôc co các lọi sau: Bôn ̣ điêu tôc cơ khí, bôn ̣ điêu tôc thấp áp,
điêu tôc phôi hợ với cơ khí áp thấp, điêu tôc bặ̀g điê ̣̣ từ.a
2.2. Câu Tao Vv Hoaạ Đô ̣ng Cua bm Cao SAp PE
2.2.1 Cấ TTa CCa Bơm Caa AP
Hình 2-1 Bơm cao áp PE
1. Bộ điều tốc
SVTH: Lê Bá Hải
2. Bơm tiếp vận
3.Bộ phun sớm
Hình 2-2 Cấu tạo tổng quát về bơm cao áp PE
1-Bơm tiếp vận 2- Cốt bơm
3- Đệm đẩy 4- Bộ phun sớm
5- Quả tạ
6- Lò xo pis tông 7- Thanh răng 8- Khâu răng 9- Vít giữ thanh răng 10- Xy lanh
11- Van cao áp 12- Ông lục giác 13- Ông xả gió 14- Cần bơm tay 15- Bộ điều tốc.
Bơm cao áp PE la mộnt lọi bơm gồm ̣hiêu tô bơm PF ghép chụg thạh mộnt
khôi, co côt cam điêu khiụ ̣ằm trọg thậ bơm va điêu khiụ chụg bở̀i mộnt thạh
rặg cụn thu.a Cấu ṭo của mộnt bơm cao áp Bosch PE gồm co:
- Thậ bơm ( vo bơm 0 được đpc bặ̀g hợp kim ̣hônm trệ đo co dư tru đu bắt
các lỗ ộg dầu đ̣́, ộg dầu vê, ộg xả gio, lỗ xo thạh rặg, vít chậ̣ thạh rặg, vít
kêm thạh rặg… Thậ bơm co thu chia lam 3 khoạg trọg đo co các chi tít sau:
- Phọ̀g trệ la phọ̀g chứ ̣hiệ liệu thôṇg giữa các xy lạh với ̣hau.a Các vít
kêm xy lạh choi ở̀ chỗ ̣hiệ liệu ra xy lạh.a Mộnt vạ ạ toạ đu điêu chịh áp lưc
̣hiệ liệu vao xy lạh.a
- Phậ giữa ( cửna sô mặt tiệ bơm 0 bệ trọg chứa các cặp pistọ xy lạh
tượg ự́g với sô xy lạh của độṇg cơ, các vọ̀g rặg va thạh rặg điêu khiụ.a Trệ
vọ̀g rặg co vít xít đu co thu điêu chịh vị trí tựg đôi của pistọ va xy lạh.a
SVTH: Lê Bá Hải
Hình 2-3 Cấu tạo và chi tiết bơm cao áp PE
1-Ông lục giác; 2,3- Bệ và lò xo cao áp; 4- Van cao áp; 5- Lông đền đồng; 6-Xy
lanh; 7- Dầu về; 8- Piston; 9- Vít giữ thanh rang; 10- Thanh rang; 11- Ông xoay;
12- Chén chặn dưới; 13- Lò xo hoàn lực; 14- Đế giữ piston; 15,16,17- Đệm đẩy và
vít chỉnh; 18,19,20- Con lăn của đệm đẩy; 21- Bứu cốt cam; 22-Nút đậy đáy bơm;
23- Phòng chứa dầu; 24- Vít chặn xy lanh; 25- Vít chỉnh vòng rang; 26,27- Dầu
bơi trơn từ động cơ đến và về.
- Phậ̀ dưới bệ trọg co chứa côt bơm hai đầu tưa lệ 2 ḅc đ̣̣ lắp ở̀ ̣ắp
đậy côt bơm.a Côt bơm co sô bướu cam bặ̀g sô xy lạh độṇg cơ va co cam sai tâm
đu điêu khiụ bơm típ vậ̣ bắt ở̀ hôṇg bơm.aTrệ các bướu la các đêm đẩy co bạ́h
SVTH: Lê Bá Hải
rặg, ở̀ đệm đẩy co vít điêu chịh va đ̣i ôc chậ̣.a Dưới côt bơm la đáy bơm co các
̣ắp đậy, bệ trọg chứa dầu ̣hợ̀ đu bôni trợ.a Côt bơm mộnt đầu được lắp mộnt khớp
̣ôi ( hoặc bộn phụ sớm tư độṇg va khớp ̣ôi 0 ̣ôi với trụnc truyệ độṇg tư độṇg.a Đầu
cọ̀ ḷi lắp với quả ṭ va chi tít bộn điêu tôc cơ ̣ặg ( hoặc đu trộg ̣́u bộn điêu tôc
áp thấp 0.a
- Trệ xy lạh la bệ vạ cao áp, vạ cao áp, lò xo va trệ cụg la ộg lụnc giác
dậ̃ ̣hiệ liệu đ̣́ kim phụ.a
Ngoai ra cọ̀ co môn ̣t bơm tít vậ lọi pistọ gặ́ ở̀ hôṇg bơm được điêu
khiụ bở̀i cam sai tâm của côt bơm va tít ch́ cơ ̣ặg hay áp thấp liệ hê ̣ với thạh
rặg điêu chịh tôc đôn ̣ đôn ̣̣g cơ.
- Vo bơm
Vo bơm được đpc bặ̀g ̣hônm va chứa các cơ cấu bơm, bơm cấp liệu, cơ cấu
điêu khiụ phụ sớm tư độṇg, cơ cấu điêu chịh…
- Trụnc cam.a
Trụnc cam được đỡ bở̀i hai đũa bi ô côṇ va được dậ̃ đọg bở̀i trụnc khuỷu
độṇg cơ, qua các bạh rặg cam va bộn điêu khiụ phụ sớm ( sô lượ̣g cam bặ̀g sô
lượ̣g xy lạh độṇg cơ 0 đu dậ̃ độṇg pistọ va mộnt cam đu dậ̃ độṇg bơm cấp liệu.a
- Đ́ lò xo dưới.a
Hị̀h 2-4 Đ́ lò xo va cọ độni
SVTH: Lê Bá Hải
Đ́ lò xo đỡ lò xo pistọ ( lò xo ̣ay đẩy pistọ xuộg phía dưới 0 va được
thít ḱ đu cho phép pistọ được quay trọg đ́ lò xo dưới mộnt cách dê dạg .aCo hai
kiuu đ́ lò xo dưới : Kiuu thôṇg thượ̀g va kiuu tôc độn cao ̣hư hị̀h vẽ dưới.a
Các đệm ( hay bulọg điêu chịh ở̀ độṇg cơ 2D 0 được đặt ở̀ dưới đ́ lò xo
dưới va cọ độni đu cho phép điêu chịh hạh trị̀h bạ đầu của pistọ bơm cho xy
lạh sô 1 ( hay khoạ̉g thời giạ phụ của pistọ cho các xy lạh khác .a
- Cọ độni
Cọ độni bị́ chuyụ đôṇg quay của cam thạh chuyụ độṇg thặ̉g đự́g của
pistọ các cọ lặ trọg va ̣goai được lắp ṭi mặt típ xpc giữa cọ độni va cam đu
tặg diệ̣ tích bê mặt chịu tải.a
Các bộn phậ̣ của bơm.a
Xy lạh được gặ́ cô đị̣h trọg vo bơm ̣hờ giá đỡ vạ phậ phôi .a Rạ̃h
điêu khiụ của pistọ co tác dụṇg xả ̣hiệ liệu bị ̣ẹ́ đu ḱt thpc quá trị̀h phụ khi
rạ̃h khớp với lỗ cấp liệu trọg xy lạh.aMặt dậ̃ độṇg của pistọ ặ khớp trọg rạ̃h
của ḅc điêu khiụ, ḅc quay pistọ trọg xy lạh đu điêu chịh lượ̣g ̣hiệ liệu.a
Chp ýu : Do các bộn phậ̣ của bơm được mai ̣ghiệ, mỗi pistọ phải được lắp
ḷi vao đp̣g mỗi xy lạh ma ̣o được tháo ra.a
Hình 2-5 Piston và xilanh bơm cao áp
SVTH: Lê Bá Hải
Thạh rặg điêu khiụ.a
Thạh rặg điêu khiụ được ̣ôi trưc típ vao bộn điêu chịh, thạh rặg ặ
khớp với bạ́h rặg điêu khiụ.a Mộnt ḅc điêu khiụ được gặ́ với bạ́h rặg điêu
khiụ bặ̀g vít va quay cụg với bạ́h rặg.a Bở̀i vì bê mặt dậ̃ độṇg của pistọ ̣ằm
trọg khe hở̀ của ḅc điêu khiụ ̣ệ khi ḅc quay pistọ cụ̃g quay theo.a Khi thạh
rặg điêu khiụ dịch chuyụ sạg phải hoặc sạg trái , pistọ quay thuậ̣ chiêu
haỵgược chiêu kim độ̀g hồ.a
Hình 2-6 Thanh răng điều khiển piston bơm cao áp
2.2.2. Bơm tiếp vận nhiên liệ́.
Bơm típ vậ̣ co ̣hiệm vụn hpt ̣hiệ liệu từ thụg chứa đ̣́ bơm cao áp.a Bơm
típ vậ̣ co ̣hiêu lọi va thượ̀g được lắp đặt ̣ơi thậ bơm cao áp va được điêu
khiụ bở̀i côt bơm cao áp.a
Bơm piston :
- Bơm pistọ được dậ̃ độṇg bở̀i côt cam độṇg cơ hoặc côt bơm cao áp, lượ̣g
̣hiệ liệu cụg cấp tuy thuộnc vao tôc độn va yêu cầu của độṇg cơ va ở̀ bất kỳ tôc độn
̣ao bơm cụ̃g cụg cấp thừa so với yêu cầu.a Lượ̣g ̣hiệ liệu thừa ̣ay được chứa
SVTH: Lê Bá Hải
̣ơi phọ̀g pistọ giữ cho pistọ ở̀ lựg chự̀g khôṇg h́t khoạ̉g cḥy của ̣o, khi
lượ̣g ̣hiệ luệu thừa ̣ay thoát h́t thì pistọ trở̀ ḷi lam việc bị̀h thượ̀g.a:
- Vạ hpt va vạ thoát đêu thôṇg với phọ̀g hpt của bơm,riệg vạ thoát
cọ̀ co ṃch rẽ thôṇg với phọ̀g ép.a Khi cam khôṇg độni cọ độni, lò xo hoạ lưc đẩy
pistọ đi lệ, do chệh lệch áp suất giữa phọ̀g hpt va đượ̀g ṃch dầu vao ̣ệ vạ
hpt mở̀ ra ̣hiệ liệu được hpt vao phọ̀g hpt.a Đọ̀g thời khi pistọ đi lệ ép ̣hiệ
liệu dư ở̀ phọ̀g ép đẩy ̣hiệ liệu qua ṃch rẽ ra ṃch thoát đ̣́ bơm cao áp.a
- Khi cam độni cọ độni, qua cây đẩy pistọ đi xuộg, ép lò xo hoạ lưc ḷi, vạ
hpt đọg va vạ thoát mở̀ ̣hiệ liệu được đẩy ra ṃch thoát.a Độ̀g thời mộnt phậ̀
̣hiệ liệu qua ṃch rẽ đi vao phọ̀g ép của bơm.a Đây la quá trị̀h bơm họt độṇg
bị̀h thượ̀g.a
1
3
2
6
4
50
Hị̀h 2.7 Bơm tiếp vận nhiên liệu
1- Cây đẩy
;
2-Van một chiều ; 3-Bơm tay
4- Van một chiều ; 5-Piston
SVTH: Lê Bá Hải
;6- Lọc sơ cấp
- Khi độṇg cơ cḥy với tôc độn thấp, mức tiêu thụn ̣hiệ liệu ít, áp suất ṃch
thoát tặg lệ va ̣hiệ liệu bị ứ ḷi ở̀ phọ̀g ép của bơm.a Ap suất phọ̀g ép tặg lệ
đẩy pistọ đi xuộg đ̣́ mộnt vị trí cậ bặ̀g với lưc đẩy của lò xo hoạ lưc lpc ̣ay
pistọ khôṇg típ xpc với cây đẩy va pistọ ̣ằm ở̀ lựg chự̀g khôṇg h́t khoạ̉g
cḥy.a Do vậy lượ̣g ̣hiệ liệu cụg cấp đ̣́ bơm cao áp cụ̃g giảm theo.a Khi độṇg
cơ cḥy với tôc độn cao tiêu thụn ̣hiệ liệu ̣hiêu thì áp suất ̣hiệ liệu ở̀ phọ̀g ép
giảm lò xo hoạ lưc đẩy pistọ đi lệ típ xpc với cây đẩy va bơm trở̀ ḷi tṛ̣g thái
họt độṇg bị̀g thượ̀g.a
- Bơm pistọ co trạg bị mộnt bơm tay liệ hệ với mộnt pistọ bơm riệg biệt
dụg đu châm dầu hay xã gio khi độṇg cơ chưa lam việc
2.2.3 HaTt động cCa bơm caa áp PE.
Khi độṇg cơ họt độṇg , côt bơm điêu khiụ bơm típ vậ̣ hpt ̣hiệ liệu từ
thụg chữa qua hai loc rồi đ̣́ bơm ở̀ ḷi phọ̀g chứa ̣hiệ liệu ̣ơi thậ bơm.a Mộnt
phậ̀ ̣hiệ liệu qua vạ ạ toạ trở̀ vê thụg chứa.a
Lpc pistọ bơm xuộg ̣hiệ liệu ̣̣p vao xy lạh bặ̀g cả hai lỗ ̣ơi xy lạh.a
Đây la thời kỳ ̣̣p.a Đ̣́ thì phụ ̣hiệ liệu, côt bơm điêu khiụ pistọ đi lệ ép
̣hiệ liệu đưa đ̣́ kim phụ.a Lpc pistọ đi lệ khi địh pistọ đọg hai lỗ dầu ḷi
thì áp lưc ̣hiệ liệu trọg xy lạh sẽ tặg lệ, khi áp lưc dầu đủ lợ́ đu thặ́g được
sức ép của lò xo vạ cao áp, vạ cao áp sẽ mở̀ ra ̣hiệ liệu sẽ được đưa đ̣́ kim
phụ đu phụ vao buộ̀g đôt của độṇg cơ.a Đây la thời đium phụ ̣hiệ liệu.a Lpc
c̣̣h ṿt xéo phía dưới ̣ơi pistọ bơm vừa hé mở̀ lỗ dầu vê, dầu trạ ra ̣goai xy
lạh lam cho áp suất dầu trọg xy lạh lam cho áp suất dầu giảm xuộg, vạ cao áp
sẽ đọg ḷi.a Ap suất dầu trọg đượ̀g ộg cao áp va kim phụ sẽ giảm xuộg, kim
phụ sẽ đọg ḷi, ̣hiệ liệu sẽ khôṇg cọ̀ được phụ vao buộ̀g đôt độṇg cơ ̣ữa thì
phụ chấm dứt.a Đây la thời đium dứt phụ của hệ thộg.a
Khi muộ tắt máy, ̣gười ta kéo cậ̀ tắt máy, pistọ bơm sẽ được xoáy đ̣́ vị
trí sao cho rạ̃h đự́g trụg với lỗ dầu trệ xy lạh ̣ệ khi pis tọ đi lệ ép ̣hiệ
liệu, dầu trọg xy lạh sẽ thoát ra ̣goai, áp lưc dầu trọg xy lạh khôṇg thu tặg
cao được ̣ệ dầu khôṇg thu mở̀ vạ cao áp đu vao bệ trọg ộg cao áp.a
Nhờ côt bơm co các mấu cam với cấu ṭo phu hợp với thứ tư ̣ô độṇg cơ ̣ệ
̣hiệ liệu được đưa đ̣́ kim phụ đp̣g lpc, đp̣g thì tất cả các xy lạh bơm đêu co
SVTH: Lê Bá Hải
mộnt áp lưc ̣hiệ liệu vao ̣hư ̣hau va điêu khiụ chụg bở̀i mộnt thạh rặg ̣ệ
̣hiệ liệu ở̀ các xy lạh tặg giảm độ̀g đêu.a
+ Bơm ̣hiệ liệu.a
Nhiệ liệu được đưa bặg bơm cấp liệu đ̣́ bơm cao áp rồi được bơm ra dưới
áp suất cao theo chuyụ độṇg của trụnc cam ( chuyụ độṇg tị̣h tị́ của pistọ 0 ̣hư
sau:
- Khi pisọ ở̀ đium ch́t dưới ̣hiệ liệu chảy vao trọg xy lạh qua lỗ cấp
liệu từ buộ̀g bơm
- Khi trụnc cam quay, pistọ đi lệ.a Khi địh pistọ đi đ̣t đ̣́ c̣̣h trệ của
lỗ cấp liệu, ̣o đọg lỗ cấp liệu va ̣ẹ́ ̣hiệ liệu
SVTH: Lê Bá Hải
Hình 2-8 Mô phỏng quá trình bơm
- Khi pistọ chuyụ độṇg lệ phía trệ ̣hiệ liệu trọg xy lạh đẩy mở̀ vạ
phậ phôi va đi qua các đượ̀g ộg đu đ̣́ vòi phụ
- Khi c̣̣h trệ của rặg điêu khiụ đ̣t tới c̣̣h dưới của lỗ cấp liệu quá
trị̀h bơm ḱt thpc
- Khi pistọ típ tụnc đi lệ ̣hiệ liệu, vậ̃ cọ̀ trọg xy lạh được hồi vê
buộ̀g bơm qua lỗ ở̀ địh pistọ va chảy qua rạ̃h điêu khiụ va lỗ cấp liệu
Hạh trị̀h bơm hiệu dụṇg bắt đầu ở̀ thời đium đầu của qua trị̀h bơm đi đ̣́
quá trị̀h ḱt thpc.a Hạh trị̀h của pistọ ở̀ đium ch́t dưới đ̣́ khi ̣o đọg lỗ cấp
liệu được goi la hạh trị̀h bạ đầu .a
+ Điêu chịh lượ̣g phụ.a
Bộn điêu chịh sẽ điêu chịh vị trí của thạh rặg theo tải độṇg cơ va vì vậy
việc điêu chịh được ̣hiệ liệu đ̣́ cac vòi phụ từ bơm cao áp.a Lượ̣g ̣hiệ liệu
đươc điêu chịh ̣hư sau:
SVTH: Lê Bá Hải
Tôi đa
Trụg bị̀h
Tắt máy
Hị̀h 2-9 Nguyệ lýu thay đôi lượ̣g ̣hiệ liệu.a
- Lượ̣g phụ bặ̀g khôṇg.a
Ở thạh rặg được ở̀ tậ̣ cụg vị trí bệ trái, trước khi địh của lỗ pistọ đ̣t
tới c̣̣h trệ của lỗ cấp liệu, c̣̣h trệ của lỗ điêu khiụ pistọ đã trụg với c̣̣h
dưới của lỗ cấp liệu.a Vì vậy ̣hiệ liệu khôṇg được bơm ̣gay cả khi pistọ chuyụ
độṇg tị̣h tị́ lệ trệ va xuộg dưới.a
Khi ̣gười lái muộ kéo ̣pm tắt độṇg cơ, ̣o sẽ dự̀g bở̀i thạh rặg xoay
pistọ đ̣́ vị trí ̣ay.a
- Mộnt ̣ửna lượ̣g phụ.a
Thạh rặg chuyụ độṇg theo hượ́g mũi tệ được ½ hạh trị̀h của ̣o, vì
vậy ̣o xoay pistọ ̣gược chiêu kim độ̀g hồ.a
Vị trí ̣ay ṭo thạh mộnt hạh trị̀h hiệu dụṇg A của pistọ, ̣hiệ liệu được
phụ ở̀ thời đium pistọ bắt đầu bơm ̣hiệ liệu đ̣́ khi c̣̣h trệ của rạ̃h điêu
khiụ trụg với c̣̣h dưới của lỗ cấp liệu
- Phụ hoạ toạ.a
Khi thạh rặg chuyụ độṇg h́t sạg phải (độṇg cơ đầy tải 0.a Hạh trị̀h
phụ hiệu dụṇg B đ̣t cưc đ̣i va lượ̣g phụ cụ̃g đ̣t đ̣́ gia trị cưc đ̣i đu ṭ ra
côṇg suất lợ́ ̣hất.a
Ở tự̀g vị trí của thạh rặg mộnt lượg ̣hiệ liệu tiêu chuậ̉
Ở tự̀g vị trí thạh rặg, mộnt lượg ̣hiệ liệu tiêu chuậ̉ phải được phụ từ
mỗi pistọ bơm vao buộ̀g cháy tượg ự́g vao độṇg cơ.a Hợ ̣ữa sư khác ̣hau vê
SVTH: Lê Bá Hải
lượ̣g phụ giữa xy lạh va mộnt khoạ̉g tiêu chuậ̉.a Việc ̣ay co thu thưc hiệ̣ bặ̀g
cách điêu chịh vị trí của bạ́h rặg điêu khiụ so với ḅc điêu khiụ.a
- Thời đium phụ.a.a
Hình 2-10 Chỉnh thời điểm phun sớm nhiên liệu
Nhiệ liệu từ bơm cao áp phải được phụ ṭi mộnt goc ̣hất đị̣h của trụnc trước
đium ch́t trệ (BTDC0 hạh trị̀h ̣ẹ́ của pistọ.a
Ví dụn: khi thời đium phụ cho xy lạh sô 1 của độṇg cơ được đặt ở̀ 14o
(BTDC0, bơm cao áp được điêu chịh chị́h xác ̣́u pistọ sô 1 của bơm đi
lệ va đọg lỗ cấp liệu của xy lạh ṭi goc đo đu bắt đầu phụ ̣hiệ liệu
-
Thời đium bạ đầu.a
Bơm phụ ̣hiệ liệu của pistọ sô 1 thay đôi phụn thuộnc vao hạh trị̀h bạ
đầu của pistọ tức la hạh trị̀h từ lpc ̣o bị đẩy lệ bở̀i vấu cam của trụnc cam qua
cọ độni đ̣́ khi ̣o đọg lỗ cấp liệu.a
Đu đảm bảo thời đium phụ chị́h xác, hạh trị̀h bạ đầu của pistọ sô 1
phải được đặt ở̀ giá trị tiêu chuậ̉ ̣hư trọg cẩm ̣ạg sửna chữa.a
Thời đium phụ 14 BTDC khôṇg thu xem la thời đium chị́h xác ma ̣hiệ
liệu thưc sư được phụ từ vòi phụ vao buộ̀g cháy, ̣hiệ liệu chi thưc sư phụ khi
SVTH: Lê Bá Hải
áp suất của ̣o tặg đủ đu lấy cả vạ phậ phôi va vòi phụ, ự́g với goc quay trụnc
khuỷu sau 14 BTDC.aŃu phụ quá sớm hay quá muộṇ, ̣o sẽ gây tị́g gõể máy
hoặc giảm côṇg suất độṇg cơ giộg ̣hư trọg trượ̀g hợp độṇg cơ xặg co thời
đium đạ́h lửna khôṇg đp̣g.a
Hình 2-11 Hành trình piston
-
Hạh trị̀h bạ đầu.a
Như đã trị̀h bay, hạh trị̀h bạ đầu thay đôi phụn thuộnc vao hị̀h ḍ̣g cam,
dụg sai kích thức cọ lặ của cọ độni va pistọ, độn mọ̀ của bất cứ chi tít ̣ao ku trệ.a
Vì vậy, các tấm đệm co chiêu day thích hợp co thu được lắp giữa cọ độni va đ́
lò xo đu cho phép hạh trị̀h bạ đầu được điêu chịh dê dạg ( ở̀ độṇg cơ 2D, hạh
trị̀h bạ đầu của bơm cao áp được điêu chịh bặ̀g bulọg điêu chịh cọ độni 0.a
+ Hạh trị̀h bạ đầu quá ̣ho.a
Phụ xảy ra quá sớm do pistọ bị đẩy lệ quá sớm bở̀i vấu cam.aKhi trụnc cam
quay típ va vấu cam đẩy pistọ đ̣́ TDC, khe hở̀ L giữa mặt dậ̃ độṇg của pistọ
va đầu dưới của xy lạh bơ trở̀ lệ.a
Khe hở̀ L ̣ay được goi la khe hở̀ giữa cọ độni ̣́u khe hở̀ cọ độni quá ̣ho bê
mặt dậ̃ độṇg của pistọ sẽ đập vao xy lạh bơm va co thu lam họg quả bơm.a Sau
khi điêu chịh hạh trị̀h bạ đầu, phải chắc chặ́ rặ̀g khe hở̀ của cọ độni ̣ho ̣hất.
SVTH: Lê Bá Hải
Hị̀h 2-12 Điêu chịh hạh trị̀h bạ đầu
+ Hạh trị̀h bạ đầu quá lợ́.a
Ńu hạh trị̀h bạ đầu quá lợ́, ̣o sẽ lam trê thời đium pistọ đọg lỗ cấp
liệu.a Vì vậy ̣o sẽ lam trê thời đium phụ.a
Hợ ̣ữa ̣o sẽ lam giảm quá trị̀h phụ hiệu dụṇg của pistọ va lượ̣g bơm
̣hiệ liệu sẽ khôṇg đủ.a
- Khoạ̉g cách phụ.a
Nhiệ liệu được ̣ẹ́ bời pistọ bơm cao áp phải được phụ ṭi cụg thời
đium (goc trụnc khuỷu0 cho tất cả các xy lạh theo thứ tư phụ.a
Tọ sô 1 đ̣́ thời đium phụ của pistọ típ theo thứ tư phụ.a
Ở độṇg cơ 4 xy lạh sư cháy xảy ra 4 lậ̀ sau mỗi 180 trọg khi độṇg cơ
quay hai Khoạ̉g cách phụ la goc quay của trụnc cam ku từ thời đium bắt đầu phụ
của pisvọ̀g ( 6 lậ̀ sau mỗi 120 ở̀ độṇg cơ 6 xy lạh0.a
SVTH: Lê Bá Hải
Do trụnc cam bơm cao áp quay mộnt vọ̀g khi trụnc khuỷu độṇg cơ quay hai
vọ̀g, khoạ̉g cách phụ của bơm la 90 ở̀ độṇg cơ 9 xy lạh ( 60 ở̀ độṇg cơ 6 xy
lạh0.a
Thời đium phụ chị́h xác từ pistọ sô 1 của bơm đ̣́ xy lạh sô 1 của độṇg
cơ sẽ được xác đị̣h khi hạh trị̀h bạ đầu được điêu chịh đp̣g.a
Vì vậy, thời đium phụ của các xy lạh cọ̀ ḷi sẽ được độ̀g bộn hoa ̣́u
khoạ̉g cách phụ của tất cả các pistọ bơm cao áp khác được điêu chịh theo thứ
tư phụ trệ cơ sở̀ thời đium phụ của pistọ bơm sô 1.a
Khoạ̉g cách phụ co thu được điêu chịh ̣hờ đệm (hay bulọg điêu
chịh0 khi điêu chịh hạh trị̀h bạ đầu của pistọ sô 1.a
Chp ýu: Hạh trị̀h bạ đầu phải được đo va điêu chịh rất chị́h xác.a Ńu
khoạ̉g cách phụ khôṇg được điêu chịh chị́h xác, sư cháy sẽ khôṇg xảy ra ở̀ các
khoạ̉g cách cô đị̣h.a No sẽ độṇg cơ họt độṇg khôṇg ộ đị̣h.a
Khe hở̀ cọ độni.a
Như đã trị̀h bay ở̀ trệ, khe hở̀ giữa mặt cọ độni la khe hở̀ giữa mặt dậ̃ độṇg
của pistọ va đáy của xy lạh bơm khi pistọ ở̀ TDC.a
Khe hở̀ cọ độni giảm khi hạh trị̀h bạ đầu (hay khoạ̉g cách phụ0 giảm va
tặg khi hạh trị̀h bạ đầu tặg.a
Do khe hở̀ cọ độni thay đôi khi hạh trị̀h bạ đầu hay khoạ̉g cách phụ
thay đôi, ̣ệ ̣o cậ̀ được kium tra va điêu chịh đp̣g ̣hự̃g giá trị trệ thay đôi.a
Đặt tị́h phậ phôi ̣hiệ liệu.a
Lượ̣g ̣hiệ liệu phụ ra bở̀i mỗi hạh trị̀h hiệu dụṇg của pistọ bơm thay
đôi ̣hư hị̀h vẽ sau theo tôc độn quay của bơm cao áp.a Ńu cách khác, lượ̣g phụ
tặg khi tôc độn bơm tặg va giảm khi tôc độn bơm giảm.a
Ḱt quả ̣ay được giải thích ̣hư sau: Ở tôc độn bơm thấp, việc bơm ̣hiệ liệu
bắt đầu sau khi lỗ cấp liệu của xy lạh bị đọg hoạ toạ bở̀i pittôṇg.a Tuy ̣hiệ, khi
bơm cao áp quay ở̀ tôc độn cao, thưc t́ việc bơm cấp liệu bắt đầu từ trước khi lỗ cấp
liệu được đọg ḷi va ḱt quả la hạh trị̀h hiệu dụṇg tặg thêm mộnt lượ̣g D ̣hư
hị̀h vẽ dưới.a
Do lượ̣g phụ giảm ở̀ tôc độn bơm thấp (tức tôc độn độṇg cơ thấp0, côṇg suất
độṇg cơ giảm khi đầy tải với chậ ga đ̣p hoạ toạ.aỞ điêu kiệ̣ ̣ay, khôṇg phải tất
SVTH: Lê Bá Hải
cả khôṇg khí điêu dụg cho sư cháy, ̣ệ mộnt lượ̣g ̣hiệ̣ liệu phụn thêm co thu cháy
được.a Vì vậy, mộnt hệ thộg đặc ḱt hợp trọg bộn điêu chịh đu tặg lượ̣g phụ va
vì vậy tặg côṇg suất độṇg cơ ở̀ ch́ độn tải cao.a
Hình 2-13 Hành trình con đội
2.3 ô ̣ Phun Dâu SSm T Đô ̣ng Trên bm Cao SAp PE
2.3.1. Cấ tTa.
Gồm: mộnt mâm ̣ôi thụn độṇg bắt vao đầu côt bơm cao áp ̣hờ chôt thẹ hoa
va đai ôc giữ.a Mộnt mâm ̣ôi chủ độṇg co khớp ̣ôi đu ̣hậ̣ truyệ độṇg từ độṇg cơ.a
Chuyụ độṇg quay của mâm chủ độṇg truyệ qua mâm thụn độṇg qua hai quả ṭ.a
- Cụ̃g ̣hư đạ́h lửna sớm tư độṇg trệ độṇg cơ xặg.a Trệ độṇg cơ Diesel khi tôc
độn cạg cao, goc độn phụ dầu phải cạg sớm đu ̣hiệ liệu đủ thời giạ hòa trộṇ tư
bôc cháy phát ra côṇg suất lợ́ ̣hất.a Do đo, trệ hầu h́t các độṇg cơ Diesel đêu co
trạg bị bộn phụ dầu sớm tư độṇg.a Tất cả các chi tít được che kị́ bặ̀g mộnt boc
̣goai cụg vặ̣ vao bê mặt co rẹ của mâm thụn độṇg.a Các vọ̀g đệm kị́ bặ̀g cao
su hoá hoc đảm bảo độn kị́ giữa boc va mâm chủ độṇg.a Nhờ vậy ma bệ trọg toạ
bộn co đầy dầu ̣hớt bôni trợ.a
SVTH: Lê Bá Hải
Hình 2-14 Bộ phun dầu sớm tự động trên bơm cao áp PE.
1- Mân thụ động; 2- Trục lắp quả tạ; 3- Vỏ ngoài; 4- Vỏ trong; 5- Mân chủ động;
6- Quả tạ; 7- Vít xả gió; 8- Vít châm dầu; 9- Vít đậy; 10- Lồng đền chêm; 11- Lò
xo; 12- Tán; 13- Khớp nối; 14- Quả tạ.
- Trệ độṇg cơ Diesel khi tôc độn cạg cao, goc phụ dầu cạg sớm đu ̣hiệ
liệu đủ thời giạ hoa trộṇ tư bôc cháy phát ra côṇg suất lợ́ ̣hất.a Do đo trệ hầu h́t
các độṇg cơ Diesel co pḥm vi thay đôi sô vọ̀g quay lợ́ đêu co trạg bị bộn phụ
dầu sớm tư độṇg.a Đôi với bơm cao áp PE việc đị̣h lượ̣g ̣hiệ liệu tuỳ theo vị trí
lặ̀ ṿt xéo ở̀ píttôṇg đôi với lỗ dầu ra hay vao ở̀ xi lạh.a
- Với pistọ co lặ̀ ṿt xéo phía trệ thì đium khở̀i phụ thay đôi, đium dứt
phụ cô đị̣h.a Với píttôṇg co lặ̀ ṿt xéo cả trệ lậ̃ dưới khôṇg cậ̀ trạg bị bộn phụ
dầu sớm tư độṇg vì bạ̉ thậ lặ̀ ṿt xéo đã thưc hiệ̣ việc phụ dầu sớm tư độṇg.a
-
Với píttôṇg co lặ̀ ṿt xéo phía dưới thì đium khở̀i phụ cô đị̣h, đium
dứt phụ thay đôi.a Thôṇg thượ̀g các bơm cao áp PE đêu co lặ̀ ṿt xéo phía dưới
̣ệ phải trạg bị bộn phụ dầu sớm tư độṇg.a
SVTH: Lê Bá Hải
- Xem thêm -