Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I. Lêi nãi ®Çu
M©u thuÉn lµ mét hiÖn t-îng cã trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc tù
nhiªn – x· héi vµ t- duy con ng-êi. Trong ho¹t ®éng kinh tÕ
m©u thuÉn còng mang tÝnh phæ biÕn, ch¼ng h¹n nh- cung cÇu,
tÝch luü vµ tiªu dïng. M©u thuÉn tån t¹i khi sù vËt xuÊt hiÖn
®Õn khi sù vËt kÕt thóc. Trong mçi sù vËt m©u thuÉn h×nh
thµnh kh«ng ph¶i chØ mét mµ cßn lµ nhiÒu m©u thuÉn, vµ sù
vËt trong cïng mét lóc cã rÊt nhiÒu mÆt ®èi lËp, m©u thuÉn nµy
mÊt ®i th× m©u thuÉn kh¸c l¹i h×nh thµnh.
Trong sù nghiÖp ®æi míi cña n-íc ta do §¶ng vµ Nhµ n-íc
khëi x-íng l·nh ®¹o ®· dµnh ®-îc nhiÒu th¾ng lîi mang tÝnh
quyÕt ®Þnh, quan träng trong viÖc chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ
qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr-êng cã
sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng XHCN. Trong
nh÷ng chuyÓn biÕn ®ã ®· ®¹t ®-îc nhiÒu thµnh c«ng to lín,
nh-ng trong nh÷ng thµnh c«ng ®ã lu«n tån t¹i nh÷ng vÊn ®Ò
m©u thuÉn lµm k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c«ng cuéc ®æi míi,
®ßi hái ph¶i ®-îc gi¶i quyÕt vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®-îc gi¶i quyÕt
sÏ thóc ®Èy cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Víi mong muèn t×m hiÓu thªm vÒ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ,
quan ®iÓm lý luËn còng nh- v-íng m¾c trong gi¶i ph¸p, quy
tr×nh xö lý c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ x· héi cã liªn quan ®Õn qu¸
tr×nh c¶i c¸ch trong viÖc chuyÓn nÒn kinh tÕ em ®· chän
“M©u thuÉn biÖn chøng vµ nh÷ng biÓu hiÖn cña nã trong
qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trëng ë ViÖt Nam“
lµm ®Ò tµi cho tiÓu luËn triÕt häc Mac – Lª nin. Víi tr×nh ®é
lµ sinh viªn n¨m thø nhÊt míi ®-îc tiÕp xóc v¬i m«n häc hoµn
toµn kh¸c l¹ víi häc sinh trung häc nªn bµi viÕt cña em ch¾c
ch¾n cßn nhiÒu sai sãt vµ h¹n chÕ, em kÝnh mong ®-îc sù chØ
d¹y gióp ®ì cña thÇy c«.
§Ó hoµn thµnh ®Ò tµi triÕt häc nµy em ®· nhËn ®-îc sù
gióp ®ì nhiÖt t×nh cña TiÕn sÜ Lª Ngäc Th«ng trong c«ng t¸c
gi¶ng d¹y ®· h-íng dÉn ®Ò tµi cho em.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn ii. Néi dung
I. Lý luËn chung
Mçi sù vËt, hiÖn t-îng ®ang tån t¹i ®Òu lµ mét thÓ thèng
nhÊt ®-îc cÊu thµnh bëi c¸c mÆt, c¸c khuynh h-íng c¸c thuéc
tÝnh ph¸t triÓn ng-îc chiÒu nhau, ®èi lËp nhau…
1. Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp trong mét thÓ thèng
nhÊt
+ MÆt ®èi lËp: Lµ ph¹m trï dïng ®Ó chØ nh÷ng mÆt cã
nh÷ng ®Æc ®iÓm, nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng tÝnh quy ®Þnh cã
khuynh h-íng biÕn ®æi tr¸i ng-îc nhau, tån t¹i mét c¸ch
kh¸ch quan trong tù nhiªn – x· héi vµ t- duy con ng-êi.
Do ®ã cÇn ph¶i ph©n biÖt r»ng bÊt kú hai mÆt ®èi lËp nµo
còng t¹o thµnh m©u thuÉn. Bëi v× trong c¸c sù vËt, hiÖn t-îng
cña thÕ giíi kh¸ch quan kh«ng ph¶i chØ tån t¹i trong ®ã hai
mÆt ®èi lËp. Trong cïng mét thêi ®iÓm ë mçi sù vËt cã thÓ tån
t¹i nhiÒu mÆt ®èi lËp, cã nh÷ng mÆt ®èi lËp lµ tån t¹i thèng
nhÊt trong cïng mét sù vËt nh- mét chØnh thÓ nh-ng cã
khuynh h-íng ph¸t triÓn ng-îc chiÒu nhau, bµi trõ, phñ ®Þnh
vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau. (Sù chuyÓn ho¸ nµy t¹o thµnh nguån
gèc ®éng lùc, ®ång thêi quy ®Þnh c¸c b¶n chÊt, khuynh h-íng
ph¸t triÓn cña sù vËt th× hai mÆt ®èi lËp t¹o thµnh m©u thuÉn).
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp: Lµ sù n-¬ng tùa vµo
nhau, quy ®Þnh nhau, lµm tiÒn ®Ò cho nhau tån t¹i vµ cã thÓ
chuyÓn ho¸ sang nhau gi÷a hai mÆt ®ã. Bëi vËy sù thèng nhÊt
cña c¸c mÆt ®èi lËp lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®-îc cho sù
tån t¹i cña bÊt kú sù vËt hiÖn t-îng nµo.
Sù thèng nhÊt nµy do nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cã cña b¶n
th©n cña sù vËt t¹o nªn.
VÝ dô: NÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp vµ nÒn kinh
tÕ thÞ tr-êng lµ ®iÒu kiÖn cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng
cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ë ViÖt Nam, hai nÒn kinh tÕ hoµn
toµn kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt vµ nh÷ng biÓu hiÖn cña nã nh-ng
nã l¹i hÕt søc quan träng. V× nã cã sù thèng nhÊt, sù thèng
nhÊt ®ã l¹i t¹o nªn qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ ViÖt Nam.
ThiÕu sù thèng nhÊt nµy nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë ViÖt Nam
kh«ng thÓ tån t¹i víi ý nghÜa chÝnh nã,
Tuy nhiªn kh¸i niÖm thèng nhÊt nµy còng chØ lµ t-¬ng ®èi.
B¶n th©n néi dung kh¸i niÖm còng ®· nãi lªn tÝnh chÊt t-¬ng
®èi cña nã: thèng nhÊt cña c¸i ®èi lËp, trong thèng nhÊt ®· bao
hµm vµ chøa ®ùng trong nã sù ®èi lËp.
+ §Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp: Sù thèng nhÊt cña c¸c
mÆt ®èi lËp trong cïng mét sù vËt kh«ng t¸ch rêi sù ®Êu tranh
chuyÓn ho¸ gi÷a chóng.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Bëi v× c¸c mÆt ®èi lËp cïng tån t¹i trong mét sù vËt thèng
nhÊt nh- mét chØnh thÓ trän vÑn nh-ng kh«ng n»m yªn bªn
nhau mµ ®iÒu chØnh chuyÓn ho¸ lÉn nhau t¹o thµnh ®éng lùc
ph¸t triÓn cña b¶n th©n sù vËt. Sù ®Êu tranh chuyÓn ho¸, bµi trõ
vµ phñ ®Þnh lÉn nhau gi÷a c¸c mÆt trong thÕ giíi kh¸ch quan
thÓ hiÖn d-íi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau.
VÝ dô: Lùc l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt trong giai
cÊp cã ®èi kh¸ng m©u thuÉn gi÷a lùc l-îng s¶n xuÊt tiªn tiÕn
víi quan hÖ s¶n xuÊt l¹c hËu k×m h·m nã diÔn rÊt gay g¾t vµ
quyÕt liÖt. ChØ cã th«ng qua c¸c cuéc c¸ch m¹ng x· héi b»ng
rÊt nhiÒu h×nh thøc kÓ c¶ b¹o lùc míi cã thÓ gi¶i quyÕt m©u
thuÉn mét c¸ch c¨n b¶n.
Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp ®-îc chia ra lµm nhiÒu
giai ®o¹n. Th«ng th-êng, khi míi xuÊt hiÖn hai mÆt ®èi lËp
ch-a thÓ hiÖn râ sù xung kh¾c gay g¾t ng-êi ta gäi lµ giai ®o¹n
kh¸c nhau. TÊt nhiªn kh«ng ph¶i sù kh¸c nhau nµo còng gäi lµ
m©u thuÉn. ChØ cã nh÷ng mÆt kh¸c nhau tån t¹i trong mét sù
vËt nh-ng liªn hÖ h÷u c¬ víi nhau, ph¸t triÓn ng-îc chiÒu nhau
t¹o thµnh ®éng lùc bªn trong cña sù ph¸t triÓn, th× hai mÆt ®èi
lËp Êy míi h×nh thµnh b-íc ®Çu cña m©u thuÉn. Khi hai mÆt
®èi lËp cña m©u thuÉn ph¸t triÓn ®Õn giai ®o¹n xung ®ét gay
g¾t, nã biÕn thµnh ®éc lËp.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
NÕu héi ®ñ c¸c mÆt cÇn thiÕt hai mÆt ®èi lËp sÏ chuyÓn ho¸
lÉn nhau, sù vËt cò mÊt ®i sù vËt míi h×nh thµnh. Sau khi m©u
thuÉn ®-îc gi¶i quyÕt sù thèng nhÊt cña hai mÆt ®èi lËp cò
®-îc thay thÕ b»ng sù thèng nhÊt cña hai mÆt ®èi lËp míi, hai
mÆt nµy l¹i ®Êu tranh chuyÓn ho¸ t¹o thµnh m©u thuÉn, m©u
thuÉn ®-îc gi¶i quyÕt, sù vËt míi h¬n xuÊt hiÖn. Cø nh- thÕ
®Êu tranh gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp lµm cho sù biÕn ®æi kh«ng
ngõng tõ thÊp ®Õn cao, v× vËy Lªnin khµng ®Þnh “Sù ph²t triÓn
l¯ mét cuéc ®Êu tranh gi÷a c²c mÆt ®èi lËp”.
Khi bµn vÒ mèi quan hÖ gi÷a thèng nhÊt vµ ®Êu tranh cña
c¸c mÆt ®èi lËp Lªnin chØ ra r»ng: mÆc dï thèng nhÊt chØ lµ
®iÒu kiÖn ®Ó sù vËt tån t¹i víi ý nghÜa nã lµ chÝnh nã, nhê cã
sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp mµ chóng ta nhËn biÕt ®-îc
sù vËt, hiÖn t-îng tån t¹i trong thÕ giíi kh¸ch quan. Song b¶n
th©n cña sù thèng nhÊt chØ lµ t-¬ng ®èi vµ t¹m thêi. §Êu tranh
gi÷a c¸c mÆt lµ tuyÖt ®èi nã diÔn ra th-êng xuyªn liªn tôc
trong suèt qu¸ tr×nh tån t¹i cña sù vËt kÓ c¶ trong tr¹ng th¸i sù
vËt æn ®Þnh còng nh- khi chuyÓn ho¸ nh¶y vät vÒ chÊt. Lªnin
viÕt : “Sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp cã ®iÒu kiÖn, t¹m thêi,
tho¸ng qua t-¬ng ®èi. Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp bµi trõ
lÉn nhau lµ tuyÖt ®èi còng nh- sù ph¸t triÓn, sù vËn ®éng lµ
tuyÖt ®èi”.
2. ChuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi lËp
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Kh«ng ph¶i bÊt kú sù ®Êu tranh nµo cña c¸c mÆt ®Òu dÉn
®Õn sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. ChØ cã sù ®Êu tranh cña c¸c
mÆt ®èi lËp ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, héi ®ñ c¸c
®iÒu kiÖn cÇn thiÕt míi dÉn ®Õn chuyÓn ho¸, bµi trõ vµ phñ
®Þnh lÉn nhau. Trong giíi tù nhiªn chuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt
®èi lËp th-êng diÔn ra mét c¸ch tù ph¸t, cßn trong x· héi
chuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi lËp nhÊt thiÕt ph¶i diÔn ra th«ng
qua ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ng-êi chuyÓn ho¸ cña c¸c
mÆt ®èi lËp chÝnh lµ lóc m©u thuÉn ®-îc gi¶i quyÕt, sù vËt cò
mÊt ®i, sù vËt míi ra ®êi. §ã chÝnh lµ qu¸ tr×nh diÔn biÕn rÊt
phøc t¹p víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Do ®ã kh«ng nªn hiÓu
sù chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp chØ lµ sù ho¸n ®æi
vÞ trÝ mét c¸ch ®¬n gi¶n, m¸y mãc. Th«ng th-êng th× m©u
thuÉn chuyÓn ho¸ theo hai ph-¬ng thøc.
- Ph-¬ng thøc thø nhÊt: MÆt ®èi lËp nµy chuyÓn ho¸ thµnh
mÆt ®èi lËp kia nh-ng ë tr×nh ®é cao h¬n.
- Ph-¬ng thøc thø hai: C¶ hai mÆt ®èi lËp chuyÓn ho¸ lÉn
nhau ®Ó h×nh thµnh hai mÆt ®èi lËp hoµn toµn.
Tõ nh÷ng m©u thuÉn trªn cho ta thÊy trong thÕ giíi hiÖn
thùc, bÊt kú sù vËt hiÖn t-îng nµo còng chøa ®ùng b¶n th©n nã
nh÷ng mÆt, nh÷ng thuéc tÝnh cã khuynh h-íng ph¸t triÓn
ng-îc chiÒu nhau. Sù ®Êu tranh chuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi
lËp trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ t¹o thµnh m©u thuÉn. M©u
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thuÉn lµ hiÖn t-îng kh¸ch quan phæ biÕn cña thÕ giíi. M©u
thuÉn ®-îc gi¶i quyÕt, sù vËt cò mÊt ®i, sù vËt míi h×nh thµnh.
Sù vËt míi l¹i n¶y sinh c¸c mÆt ®èi lËp vµ m©u thuÉn míi. C¸c
mÆt ®èi lËp nµy l¹i ®Êu tranh chuyÓn ho¸, bµi trõ vµ phñ ®Þnh
lÉn nhau ®Ó t¹o thµnh sù vËt míi h¬n. Cø nh- vËy c¸c sù vËt,
hiÖn t-îng trong thÕ giíi kh¸ch quan th-êng xuyªn ph¸t triÓn
vµ biÕn ®æi kh«ng ngõng. V× vËy, m©u thuÉn lµ nguån gèc vµ
®éng lùc cña mäi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
II. M©u thuÉn biÖn chøng trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang
kinh tÕ thÞ tr-êng
1. Thùc chÊt kinh tÕ thÞ tr-êng ë ViÖt Nam nh×n tõ gãc
®é triÕt häc
NÒn kinh tÕ n-íc ta hiÖn nay, cã thÓ nãi ®ang ë trong giai
®o¹n qu¸ ®é, chuyÓn tiÕp tõ nÒn kinh tÕ tËp trung, hµnh chÝnh,
bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ
n-íc theo ®Þnh h-íng XHCN. Do vËy nh÷ng ®Æc ®iÓm cña giai
®o¹n qu¸ ®é nÒn kinh tÕ n-íc ta ®-¬ng nhiªn lµ vÊn ®Ò cã ý
nghÜa, rÊt cÇn ®-îc nghiªn cøu, xem xÐt. NhËn thøc ®-îc
nh÷ng ®Æc ®iÓm phøc t¹p cña giai ®o¹n qu¸ ®é, chi phèi ®-îc
nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã, chóng ta sÏ tranh ®-îc nh÷ng sai lÇm chñ
quan, nãng véi, duy ý chÝ hoÆc nh÷ng khuynh h-íng cùc ®oan,
m¸y mãc, sao chÐp nhËn nguyªn b¶n kinh tÕ thÞ tr-êng tõ bªn
ngoµi vµo.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
VËy tõ ph-¬ng diÖn triÕt häc th× nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nÒn
kinh tÕ qu¸ ®é cña n-íc ta hiÖn nay lµ g×? Nh- chóng ta ®· biÕt
trong nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp, mäi chøc n¨ng kinh tÕ x·
héi cña nÒn kinh tÕ ®Òu ®-îc triÓn khai trong qu¸ tr×nh kÕ
ho¹ch ho¸ ë cÊp ®é quèc gia.
Kinh tÕ thÞ tr-êng nh- chóng ta ®· biÕt, lµ mét kiÓu quan
hÖ kinh tÕ x· héi mµ trong ®ã s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi
g¾n chÆt víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, tøc lµ g¾nchÆtvíi quan hÖ
hµng ho¸ - tiÒn tÖ, víi quan hÖ cung – cÊu… Trong nÒn kinh
tÕ thÞ tr-êng, nÐt biÓu hiÖn cã tÝnh chÊt bÒ mÆt cña ®êi sèng x·
héi quan hÖ hµng ho¸: mäi ho¹t ®éng ®Òu ph¶i tÝnh ®Õn quan
hÖ hµng hoµ hay Ýt nhÊt còng ph¶i sö dông quan hÖ hµng ho¸
nh- lµ m¾t kh©u trung gian.
Thµnh tùu cña nh÷ng n¨m ®æi míi võa qua ë n-íc ta ®· cã
t¸c dông lµm cho chóng quen dÇn víi c¸c quan hÖ hµng ho¸.
Hµm l-îng kinh tÕ trong c¸c ho¹t ®éng x· héi ngµy cµng ®-îc
chó ý. B-íc chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr-êng nµy ®-¬ng nhiªn
kh«ng tr¸nh khái nh-ng mÆt tiªu cùc cña nã, nh-ng dÉu sao nã
còng nãi lªn søc sèng vµ kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña quan hÖ thÞ
tr-êng. VÒ thùc chÊt cña b-íc nhau n¯y, mét sè cho r´ng: “ë
ViÖt Nam dï nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng chØ míi võa ®-îc h×nh
thµnh, cßn ®ang trong nh÷ng b-íc chËp ch÷ng ban ®Çu vµ
®-îc ®iÒu tiÕt mét c¸ch cã ý thøc theo ®Þnh h-íng XHCN,
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
song còng ®· t¸c ®éng kh¸ râ ®Õn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi
vµ ®Ó l¹i ë ®ã nh÷ng dÊu Ên cña m×nh…”
Thùc ra trong quan niÖm hiÖn nay cña chóng ta vÒ CNXH
®· chøa ®ùng nh÷ng t- t-ëng míi vÒ quy luËt cña sù phï hîp
kh¸ch quan gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é cña lùc l-îng
s¶n xuÊt. C¸i cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong quy luËt nµy lµ t×nh
®é ph¸t triÓn cña lùc s¶n xuÊt , sù tån t¹i cña c¸c thµnh phÇn së
h÷u ®a d¹ng ë mét nÒn kinh tÕ theo ®Þnh h-íng XHCN lµ hoµn
toµn cã c¬ së cña nã. H¬n thÕ n÷a vai trß cña Nhµ n-íc vµ nÒn
kinh tÕ Nhµ n-íc trong nÒn kinh tÕ h-íng tíi thÞ tr-êng theo
®Þnh h-íng XHCN lµ ®iÒu kh«ng ph¶i bµn c·i. Nhµ n-íc víi
c¸c chÝnh s¸ch, luËt lÖ cña m×nh mét mÆt cã kh¶ n¨ng lµm cho
nÒn kinh tÕ ®¹t tíi mét sù t¨ng tr-ëng cã hiÖu qu¶, nh-ng mÆt
kh¸c còng chÝnh lµ ng-êi ph¶i lo gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò do
chÝnh sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ ®ã t¹o ra. VÒ ®¹i thÓ ch×a kho¸ ®Ó
®¸p øng nhu cÇu phøc t¹p vµ tr¸i ng-îc nhau cña x· héi n»m
trong bé m¸y qu¶n lý vÜ m« cña x· héi, mµ tr-íc hÕt ®ã lµ Nhµ
n-íc.
Tuy nhiªn ë n-íc ta hiÖn nay, Nhµ n-íc vµ kinh tÕ Nhµ
n-íc cßn cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®-îc th¸o gì ®Ó cã thÓ
®¶m ®-¬ng ®-îc träng tr¸ch to lín cña m×nh.
Thùc ra c¸c vÊn ®Ò x· héi cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, nhÊt
lµ mét nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cßn s¬ khai qu¸ ®é l¹i cã møc
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
t¨ng tr-ëng nhanh lµ ®iÒu rÊt khã tranh. VÊn ®Ò chØ lµ ë chç,
chóng ta buéc ph¶i chÊp nhËn mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞ tr-êng
®Õn møc nµo. §Ó tõng b-íc n©ng cao chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶
cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, chóng ra ph¶i cã chÝnh s¸ch vµ biÖn
ph¸p nhÊt ®Þnh ®èi víi mét sè lÜnh vùc kinh tÕ – x· héi.
Ch¼ng h¹n nh- lÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, lÜnh vùc ch¨m sãc
søc khoÎ céng ®ång, lÜnh vùc b¶o vÖ m«i tr-êng… Tuy nhiªn
còng cã nhiÒu lÜnh vùc thuéc vÒ c¸c vÊn ®Ò x· héi cßn ch-a
thùc sù cã ®èi s¸ch hoÆc cßn qu¸ bÞ ®éng. Ch¼ng h¹n vÊn ®Ò
ph©n ho¸ giµu nghÌo, gia t¨ng tÖ n¹n x· héi, vÊn ®Ò xuèng cÊp
vÒ ®¹o ®øc… §-¬ng nhiªn ®©y lµ bµi to¸n khã kh«ng ph¶i cã
thÓ ®-îc gi¶i quyÕt ngay trong mét sím mét chiÒu.
Trªn con ®-êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ viÖc chóng
ta b-íc ®Çu sö dông thÞ tr-êng nh- lµ mét c«ng cô mét ph-¬ng
thøc trªn thùc tÕ ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc c¶ vÒ
ph-¬ng diÖn thùc tiÔn vµ c¶ vÒ ph-¬ng diÖn nhËn thøc. Mét
hµnh trang cã ý nghÜa mµ c«ng cuéc ®æi míi trang bÞ cho
chòng tam s°n xuÊt h¯ng ho² cïng víi “nÒn kinh tÕ nhiÒu
thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng”, hiÖn ®± ®îc
chóng ta hiÓu lµ kh«ng ®èi lËp víi CNXH. Víi tÝnh c¸ch lµ
s°n phÈm v¨n minh nh©n lo³i “mét c¬ héi ®Ó c²c céng ®ång
më cöa tiÕp xòc víi bªn ngo¯i”, kinh tÕ thÞ tr-êng râ rµng lµ
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c¸i kh¸ch quan vµ tÊt yÕu ®èi víi c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë
n-íc ta.
Tuy nhiªn nhËn ra søc m¹nh cña c¬ chÕ thÞ tr-êng bao
nhiªu, chóng ta hiÓu râ h¬n bÊy nhiªu mÆt tr¸i cña nã ®èi víi
sù vËn ®éng cña ®êi sèng x· héi. Sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ ®-¬ng
nhiªn lµ mét môc tiªu cña ph¸t triÓn x· héi; nã cã kh¶ n¨ng
t¹o ra ®iÒu kiÖn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. Nh-ng t¨ng
tr-ëng kinh tÕ kh«ng nhÊt thiÕt ®i liÒn víi tiÕn bé x· héi. Sù
t¨ng tr-ëng kinh tÕ ®-¬ng nhiªn lµ mét môc tiªu cña ph¸t triÓn
x· héi; nã cã kh¶ n¨ng t¹o ra ®iÒu kiÖn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn
®Ò x· héi. Nh-ng t¨ng tr-ëng kinh tÕ kh«ng nhÊt thiÕt ®i liÒn
víi tiÕn bé x· héi. Do vËy, trong quan niÖm cña §¶ng ta ®Ó
thùc hiÖn sù nghiÖp x©y dùng CNXH víi móc tiªu “D©n gi¯u,
níc m³nh, x± héi c«ng b´ng, v¨n minh” th× kinh tÕ nhÊt thiÕt
ph¶i cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng XHCN.
2. Nh÷ng m©u thuÉn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chuyÓn
sang kinh tÕ thÞ tr-êng ë ViÖt Nam
+ M©u thuÉn vÒ quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña chñ
nghÜa M¸c Lª nin
Theo chñ nghÜa M¸c – Lª nin th× kinh tÕ quyÕt ®Þnh
chÝnh trÞ: “ChÝnh trÞ l¯ sù biÓu hiÖn tËp trung cða kinh tÕ”.
Trong lÞch sö ph¸t triÓn x· héi loµi ng-êi kh«ng ph¶i bao giê
còng cã vÊn ®Ò chÝnh trÞ, x· héi nguyªn thuû ch-a cã giai cÊp,
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ch-a cã vÊn ®Ò chÝnh trÞ. Tõ khi x· héi cã giai cÊp vµ Nhµ
n-íc xuÊt hiÖn th× vÊn ®Ò chÝnh trÞ míi xuÊt hiÖn. VÊn ®Ò
chÝnh trÞ lµ vÊn ®Ò thuéc vÒ giai cÊp vµ ®Êu tranh gi÷a c¸c giai
cÊp, c¸c lùc l-îng x· héi nh»m dµnh vµ gi÷ chÝnh quyÒn. B¶n
th©n vÊn ®Ò chÝnh trÞ ra ®êi hoµn toµn do kinh tÕ quyÕt ®Þnh.
ChÝnh trÞ kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých mµ chØ lµ ph-¬ng tiÖn ®Ó
thùc hiÖn móc ®Ých kinh tÕ, F.Engen ®± khµng ®Þnh: “b³o lùc
chØ lµ ph-¬ng tiÖn, cßn lîi Ých kinh tÕ tr²i l³i l¯ móc ®Ých”. V¯
trong t²c phÈm “LutvÝch Phoi¬b¨c v¯ sù c²o chung cða triÕt
häc cæ ®iÓn §øc. “, F.Engen ®± chØ râ: “®Ó tho° thuËn nh÷ng
lîi Ých kinh tÕ th× quyÒn lùc chÝnh trÞ ®-îc sö dông lµm mét
ph¬ng tiÖn ®¬n thuÇn”.
QuyÒn lùc chÝnh trÞ lµ c«ng cô m¹nh mÏ nhÊt ®Ó b¶o vÖ
chÕ ®é x· héi. Sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ cña mét giai cÊp lµ ®iÒu
kiÖn ®¶m b¶o cho giai cÊp ®ã thùc hiÖn ®-îc sù thèng trÞ vÒ
kinh tÕ. §Êu tranh giai cÊp vÒ thùc chÊt lµ ®Êu tranh vÒ lîi Ých
kinh tÕ, ®-îc thùc hiÖn th«ng qua ®Êu tranh chÝnh trÞ. Theo
F.Engen “bÊt cø cuéc ®Êu tranh n¯o cñng ®Òu l¯ ®Êu tranh
chÝnh trÞ, xÐt ®Õn cïng ®Òu xoay quanh vÊn ®Ò gi¶i phãng vÒ
kinh tÕ”. §Ó nhÊn m¹nh vai trß cña chÝnh trÞ V.I. Lª Nin ®·
kh¼ng ®Þnh chÝnh trÞ kh«ng chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu so víi kinh
tÕ”. Khµng ®Þnh cða Lª nin kh«ng cã nghÜa phð ®Þnh vai trß
quyÕt ®Þnh cña kinh tÕ ®èi víi chÝnh trÞ, mµ muèn nhÊn m¹nh
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
t¸c ®éng tÝch cùc cña chÝnh trÞ ®èi víi kinh tÕ. VÊn ®Ò kinh tÕ
kh«ng thÓ t¸ch rêi vÊn ®Ò chÝnh trÞ, mµ nã ®-îc xem xÐt, gi¶
quyÕt theo mét lËp tr-êng chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh. Giai cÊp nµo
cÇm quyÒn còng h-íng kinh tÕ kh«ng thÓ t¸ch rêi vÊn ®Ò chÝnh
trÞ, mµ nã ®-îc xem xÐt, gi¶i quyÕt theo mét lËp tr-êng chÝnh
trÞ nhÊt ®Þnh. Giai cÊp nµo cÇm quyÒn còng h-íng kinh tÕ ph¸t
triÓn theo lËp tr-êng chÝnh trÞ cña giai cÊp ®ã nh»m phôc vô
cho môc tiªu kinh tÕ – x· héi nhÊt ®Þnh. Vµ lËp tr-êng chÝnh
trÞ ®óng (hay sai) sÏ thóc ®Èy (hoÆc k×m h·m) sù ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ. V.I Lª nin cßn khµng ®Þnh: “kh«ng cã mét lËp
tr-êng chÝnh trÞ ®óng th× mét giai cÊp nhÊt ®Þnh nµo ®ã, kh«ng
thÓ nµo gi÷ v÷ng ®-îc sù thèng trÞ cña m×nh vµ do ®ã còng
kh«ng thÓ nµo hoµn thµnh ®-îc nhiÖm vô cña m×nh trong lÜnh
vùc s°n xuÊt”. Khi thÓ chÕ chÝnh trÞ kh«ng phï hîp víi yªu cÇu
ph¸t triÓn cña kinh tÕ th× tÊt yÕu kinh tÕ sÏ më ®-êng ®i. Khi
®ã viÖc thay ®æi thÓ chÕ chÝnh trÞ cho phï hîp víi yªu cÇu ph¸t
triÓn cña kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ
ph¸t triÓn. Nh- vËy chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng kinh tÕ vµ
chÝnh trÞ thèng nhÊt biÖn chøng víi nhau trªn nÒn t¶ng quyÕt
®Þnh cña kinh tÕ. §©y lµ c¬ së ph-¬ng ph¸p luËn quan träng
trong viÖc nhËn thøc x· héi nãi chung, nhËn thøc c«ng cuéc
®æi míi ë ViÖt Nam nãi riªng.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cã thÓ nãi §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI (12/1986)
cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ®Êt n-íc ta chuyÓn sang giai
®o¹n míi – giai ®o¹n thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi. Cho ®Õn
nay c«ng cuéc ®æi míi ®· tiÕn hµnh, viÖc nhËn thøc vÒ mèi
quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ còng ngµy cµng chÝnh x¸c
h¬n.
“VÒ quan hÖ gi÷a ®æi míi kinh tÕ v¯ ®æi míi chÝnh trÞ, ph°i
tËp trung søc lµm tèt ®æi míi kinh tÕ ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái
cÊp b¸ch cña nh©n d©n vÒ ®êi sèng, viÖc lµm vµ nhu cÇu x· héi
kh¸c, x©y dùng c¬ së vËt chÊt – kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi,
coi ®ã lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó tiÕn hµnh thuËn lîi ®æi míi
trong lÜnh vùc chÝnh trÞ. §ång thêi ®æi míi kinh tÕ ph¶i tõng
b-íc ®æi míi tæ chøc vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng cña chÝnh trÞ
ph¸t huy quyÒn lµm chñ vµ n©ng cao tÝnh s¸ng t¹o cña nh©n
d©n trªn c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi. V×
chÝnh trÞ ®éng ch¹m ®Õn mèi quan hÖ cùc kú phøc t¹p vµ nh¹y
c¶m trong x· héi nªn viÖc ®æi míi chÝnh trÞ nhÊt thiÕt ph¶i dùa
trªn c¬ së nghiªn cøu, vµ chuÈn bÞ nghiªm tóc kh«ng cho phÐp
g©y mÊt æn ®Þnh chÝnh trÞ dÉn ®Õn sù rèi lo¹n.
Nh-ng kh«ng v× vËy mµ tiÕn hµnh chËm trÔ ®æi míi chÝnh
trÞ nhÊt lµ tæ chøc bé m¸y vµ c¸c c¸n bé, mèi quan hÖ gi÷a
§¶ng, Nhµ n-íc vµ c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n. Bëi ®ã lµ ®iÒu kiÖn
thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ thùc hiÖn d©n chñ. §iÒu
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®ã cho thÊy §¶ng ®· kh«ng t¸ch rêi ®æi míi kinh tÕ víi ®æi
míi chÝnh trÞ mµ g¾n ®æi míi kinh tÕ víi ®æi míi chÝnh trÞ.
§¶ng ta kh¼ng ®Þnh r»ng ph¶i tËp trung søc lµm víi ®æi míi
kinh tÕ vµ ®ång thêi víi ®æi míi kinh tÕ ph¶i tiÕn hµnh tõng
b-íc ®æi míi chÝnh trÞ nh-ng ph¶i thËn träng kh«ng g©y mÊt
æn ®Þnh chÝnh trÞ.
æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ l¹i kh«ng thÓ t¸ch rêi ®æi míi vÒ
chÝnh trÞ. Nh-ng ®æi míi chÝnh trÞ kh«ng ph¶i lµ ®æi míi v«
nguyªn t¾c, mµ ®æi míi lµ ®Ó gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, gi÷
v÷ng vµ t¨ng c-êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng, vai trß tæ chøc
qu¶n lý cña Nhµ n-íc x· héi chñ nghÜa, vµ nhê ®ã míi gi÷
v÷ng ®-îc æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ. Song ®æi míi kinh tÕ kh«ng
ph¶i lµ ®æi míi mét c¸ch tuú tiÖn mµ theo mét ®Þnh h-íng
chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh. §ã lµ chuyÓn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp
trung sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh
theo c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh
h-íng x· héi chñ nghÜa. Nh»m thùc hiÖn môc tiªu d©n giµy
n-íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh. Vµ ®ã còng lµ c¬ së
kinh tÕ cho sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ.
Tãm l¹i: æn ®Þnh vµ ®æi míi chÝnh trÞ lµ 2 mÆt ®èi lËp
nh-ng thèng nhÊt biÖn chøng víi nhau. Cã æn ®Þnh th× míi cã
®æi míi vµ ®æi míi lµ ®iÒu kiÖn ®Ó æn ®Þnh. Hai mÆt ®ã t¸c
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®éng qua l¹i víi nhau vµ g¾n bã chÆt chÏ víi ®æi míi kinh tÕ
trªn nÒn t¶ng cña ®æi míi kinh tÕ.
* M©u thuÉn gi÷a lùc l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt.
Trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng
ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù
qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng XHCN ë n-íc ta hiÖn
nay, vÊn ®Ò lùc l-îng s¶n xuÊt – quan hÖ s¶n xuÊt lµ mét vÊn
®Ò hÕt søc phøc t¹p m©u thuÉn gi÷a hai lùc l-îng nµy vµ nh÷ng
biÓu hiÖn cña nã xÐt trªn ph-¬ng diÖn triÕt häc vµ chñ nghÜa
M¸c – Lªnin. Theo ®ã LLSX lµ néi dung cña sù vËt cßn
QHSX lµ ý thøc cña sù vËt. LLSX quyÕt ®Þnh QHSX, LLSX lµ
yÕu tè ®éng lu«n thay ®æi. Khi LLSX ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh
®é nhÊt ®Þnh th× QHSX kh«ng cßn phï hîp n÷a, trë thµnh yÕu
tè k×m h·m LLSX, ®Ó më ®-êng cho LLSX ph¸t triÓn cÇn ph¶i
thay thÕ QHSX cò b»ng mét QHSX míi phï hîp víi tÝnh chÊt
vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX. ChÝnh QHSX tù ph¸t triÓn ®Ó
phï hîp víi LLSX, QHSX ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh
®é ph¸t triÓn cña LLSX ®ã lµ quy luËt kinh tÕ chung cho sù
ph¸t triÓn x· héi.
Qu¸ tr×nh m©u thuÉn gi÷a LLSX tiªn tiÕn víi QHSX l¹c
hËu k×m h·m nã diÔn ra gay g¾t, quyÕt liÖt vµ cÇn ®-îc gi¶i
quyÕt. Nh-ng gi¶i quyÕt nã b»ng c¸ch nµo? ®ã chÝnh lµ cuéc
c¸ch m¹ng x· héi, chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ mµ cuéc chuyÓn ®æi
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë n-íc ta lµ mét vÝ dô. Khi mét
môc tiªu, mét nhiÖm vô cùc kú quan träng thÓ hiÖn râ tÝnh chÊt
c¸ch m¹ng cña c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay ë ViÖt Nam lµ
phÊn ®Êu x©y dùng n-íc ta trë thµnh quèc gia c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®³i ho² “d©n gi¯u, n-íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng vµ v¨n
minh”.
C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc lµ chñ tr-¬ng, biÖn
ph¸p võa mang tÝnh c¸ch m¹ng võa mang tÝnh khoa häc ®Ó x©y
dùng CNXH. Nãi ®Õn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc
chÝnh lµ nãi ®Õn nÒn s¶n xuÊt tiªn tiÕn vµ ®ã chÝnh lµ LLSX vµ
QHSX. Nãi ®Õn khoa häc, ®Õn an ninh trÝ tuÖ, lµ nãi ®Õn mét
ph-¬ng thøc tèi -u ®Ó tho¸t khái t×nh tr¹ng s¶n xuÊt nhá l¹c
hËu, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn vµ c¬ së vËt chÊt cho CNXH ®-îc
ph¸t triÓn. Kh«ng thÓ ¨n ®ãi mÆc r¸ch víi c¸i cuèc trªn tay
céng thªm tÊm lßng céng s¶n ®Ó kiÕn thiÕt CNXH chuyÓn sang
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Kh¼ng ®Þnh c¸i míi, ®óng ®¾n tù b¶n
th©n nã ®· bao gåm ý nghÜa phñ ®Þnh, g¹t bá quan niÖm cò sai
lÇm vÒ ®iÒu kiÖn vµ c¸ch thøc x©y dùng CNXH ë n-íc ta.
Tr-íc ®©y chóng ta ®· tá ra thiÕu quan t©m ®óng møc ®Õn vai
trß cña trÝ tuÖ, khoa häc ®Õn viÖc t¹o lËp c¬ së kinh tÕ, vËt chÊt
cña CNXH. B»ng chøng lµ mét thêi chóng ta ®· coi träng
kh«ng ®óng møc tÇng líp trÝ thøc vµ khoa häc trong m«i
tr-êng t-¬ng quan víi ®éi ngò nh÷ng ng-êi lao ®éng kh¸c. Do
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thÕ hËu qu¶ tÊt yÕu ®· x¶y ra lµ khoa häc ë n-íc ta chËm hoÆc
Ýt cã ®iÒu kiÖn m«i tr-êng ph¸t triÓn, ®Êt n-íc kh«ng tho¸t
khái nÒn s¶n xuÊt nhá, n«ng nghiÖp l¹c hËu vµ cµng kh«ng thÓ
nãi ®Õn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc.
* M©u thuÉn gi÷a c¸c h×nh th¸i së h÷u tr-íc ®©y vµ trong
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
§æi míi ®Êt n-íc theo ®Þnh h-íng XHCN ë n-íc ta ®·
chøng tá ®-êng lèi ®óng ®¾n cña ®-êng lèi ®æi míi, cña chÝnh
s¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc. Thùc tiÔn ®· cho thÊy nÒn
kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, ®-¬ng nhiªn ph¶i bao gåm nhiÒu
h×nh thøc së h÷u, chø kh«ng ph¶i h×nh thøc së h÷u toµn d©n vµ
toµn thÓ nh- quan niÖm tr-íc ®©y…
Trong giai ®o¹n hiÖn nay nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh
phÇn theo ®Þnh h-íng XHCN mµ chóng ta ®ang x©y dùng vµ
ph¸t triÓn bao gåm c¸c h×nh thøc së h÷u nh- së h÷u toµn d©n
së h÷u tæng hîp. Trong c¸c h×nh thøc së h÷u nµy, kh¸i qu¸t l¹i
chØ cã hai h×nh thøc së h÷u c¬ b¶n lµ c«ng h÷u vµ t- h÷u, cßn
c¸c h×nh thøc kh¸c chØ lµ h×nh thøc trung gian, qu¸ ®é hoÆc
hçn hîp. ë ®©y mçi h×nh thøc së h÷u l¹i cã nhiÒu ph-¬ng thøc
biÓu hiÖn vÒ tr×nh ®é thÓ hiÖn kh¸c nhau. Chóng ®-îc h×nh
thµnh trªn c¬ së cïng b¶n chÊt kinh tÕ vµ tuú theo tr×nh ®é ph¸t
triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc qu¶n lý.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong hiÕn ph²p v¯ luËt ®Êt ®ai ®± quy ®Þnh râ “®Êt ®ai
thuéc së h÷u to¯n d©n”. XÐt vÒ mÆt kinh tÕ ®Êt ®ai l¯ ph¬ng
tiÖn c¬ b¶n cña c¶ mét céng ®ång x· héi. XÐt vÒ mÆt x· héi
trªn c¶ hai ph-¬ng diÖn cã thÓ nãi r»ng ®Êt ®ai kh«ng thÓ lµ
®èi t-îng cña riªng ai. Tuy nhiªn suy cho cïng, ®Êt ®ai còng lµ
t- liÖu s¶n xuÊt, hay nãi chÝnh x¸c h¬n nã lµ bé phËn quan
träng cña t- liÖu s¶n xuÊt. Bëi thÕ dï lµ ®Æc biÖt th× trong nÒn
kinh tÕ hµng ho¸, nã vÉn ph¶i vËn ®éng theo nh÷ng quy luËt
cña thÞ tr-êng vµ chÞu sù ®iÒu tiÕt cña nh÷ng quy luËt ®ã. ViÖc
®Êt ®ai lµ së h÷u toµn d©n mµ Nhµ n-íc lµ ®¹i diÖn së h÷u vµ
qu¶n lý kh«ng hÒ m©u thuÉn víi viÖc trao quyÒn cho c¸c hé
n«ng d©n kÓ c¶ quyÒn ®-îc chuyÓn nh-îng, quyÒn sö dông ®Êt
®ai nÕu biÕt gi¶i quyÕt cô thÓ c¸c vÊn ®Ò së h÷u víi quyÒn sö
dông.
- VÒ së h÷u
Trong x· héi mµ Nhµ n-íc cßn tån t¹i th× së h÷u toµn d©n
ch-a cã ®iÒu kiÖn vËn ®éng trªn bÒ mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ
nãi chung. H×nh thøc së h÷u Nhµ n-íc xÐt vÒ tæng thÓ, míi chØ
lµ kÕt cÊu bªn ngoµi cña së h÷u. Cßn kÕt cÊu bªn trong cña së
h÷u Nhµ n-íc ë n-íc ta cã lÏ chñ yÕu thÓ hiÖn quyÒn së h÷u
®ã ë khu vùc kinh tÕ quèc doanh, khu vùc c¸c doanh nghiÖp
Nhµ n-íc.
- VÒ së h÷u tËp thÓ