Lêi më ®Çu
C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ta trong nh÷ng n¨m
qua ®· t¹o nªn nh÷ng bíc ph¸t triÓn nh¶y vät vÒ mäi mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ
– x· héi. §Ó b¶o vÖ nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®îc vµ ®iÒu khiÓn nÒn kinh tÕ
ph¸t triÓn theo ®óng ®Þnh híng ®· chän, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i cã mét hÖ thèng
chÝnh s¸ch cïng c¸c c«ng cô qu¶n lý thÝch hîp. Mét trong nh÷ng c«ng cô
qu¶n lý tµi chÝnh quan träng vµ cã hiÖu qu¶ lµ chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n. H¹ch
to¸n kÕ to¸n nãi chung, h¹ch to¸n phÇn hµnh TSC§ nãi riªng kh«ng ngoµi
môc ®Ých b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. TSC§ lµ
mét bé phËn vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn díi h×nh th¸i t liÖu lao
®éng hay c¸c kho¶n chi phÝ ®· chi ra (cã ®ñ tiªu chuÈn quy ®Þnh vÒ gi¸ trÞ vµ
thêi gian ®Ó ®îc ghi nhËn lµ TSC§) nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô s¶n xuÊt
kinh doanh. TÇm quan träng cña TSC§ cã thÓ vÝ nh “hÖ thèng x¬ng ” vµ “b¾p
thÞt” cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. Do chiÕm tû träng ®¸ng kÓ
trong tæng sè vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp nªn TSC§ cã ¶nh hëng lín
®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thùc tÕ ®· kh¼ng ®Þnh
TSC§ lµ mét t liÖu lao ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp. Nã cã thÓ gióp doanh nghiÖp v¬n lªn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña
m×nh trªn th¬ng trêng bëi tÝnh n¨ng, hiÖu qu¶, ®a n¨ng...nhng ngîc l¹i còng
cã thÓ g©y sù c¶n trë bëi sù vËn hµnh kÐm hiÖu qu¶, hay g©y t¨ng chi phÝ bëi
sù l¹c hËu, lçi thêi.
Nh vËy viÖc qu¶n lý vµ sö dông hiÖu qu¶ TSC§ ®îc ®Æt ra nh mét yªu
cÇu cÊp thiÕt vµ vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn qu¶n lý ra sao ®Ó t¹o ra ®éng lùc trî gióp
tèi u cho chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Mét ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña
TSC§ lµ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt, gi¸ trÞ ®îc chuyÓn dÞch tõng
phÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh do bÞ hao mßn trong qu¸ tr×nh sö
dông.ChÝnh v× vËy h¹ch to¸n TSC§ ph¶i ®îc tæ chøc tèt ®Ó gióp doanh nghiÖp
thêng xuyªn theo dâi, n¾m b¾t t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ,
t×nh h×nh sö dông vµ hao mßn TSC§. H¹ch to¸n TSC§ thùc sù lµ trî thñ ®¾c
lùc cho gi¸m ®èc tung ra quyÕt ®Þnh hîp lý ®Ó cã thÓ sö dông TSC§ mét c¸ch
triÖt ®Ó vÒ c«ng suÊt vµ ph¸t huy nh÷ng tiÒm n¨ng TSC§ s½n cã, gãp phÇn
ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thu håi vèn ®Çu t nhanh ®Ó t¸i s¶n xuÊt, ®ång thêi gióp
doanh nghiÖp cã híng bæ sung, hoµn thiÖn c¬ cÊu TSC§ cho thÝch øng víi
t×nh h×nh vµ yªu cÇu kinh doanh cña doanh nghiÖp.
C«ng ty vËn t¶i Hoµng Long lµ mét doanh nghiÖp chuyªn kinh doanh
c¸c dÞch vô vÒ vËn t¶i vµ söa ch÷a nªn TSC§ lµ yÕu tè sèng cßn ®èi víi ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. C«ng ty Hoµng Long lµ mét doanh
nghiÖp cã quy m« TSC§ lín chiÕm 90% gi¸ trÞ tæng tµi s¶n chÝnh v× nhËn thøc
®îc vÞ trÝ quan träng cña TSC§ ®èi víi c«ng ty, sau mét thêi gian thùc tËp t¹i
c«ng ty vËn t¶i Hoµng Long em quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi: "Tæ chøc h¹ch
1
to¸n TSC§ víi nh÷ng vÊn ®Ò qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
TSC§ t¹i c«ng ty vËn t¶i Hoµng Long"
Môc tiªu cña bµi viÕt nµy lµ vËn dông lý luËn vÒ h¹ch to¸n TSC§ vµo
thùc tiÔn c«ng t¸c h¹ch to¸n, qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ë c«ng ty vËn t¶i
Hoµng Long tõ ®ã cã nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ
to¸n t¹i ®¬n vÞ thùc tËp.
Trong chuyªn ®Ò nµy em tËp trung ®i s©u vÒ h¹ch to¸n t¨ng gi¶m
TSC§, thuª TSC§, t×nh h×nh qu¶n lý sö dông hiÖu qu¶ TSC§. Riªng phÇn söa
ch÷a TSC§ cña c«ng ty Hoµng Long chñ yÕu lµ söa ch÷a nhá thêng xuyªn,
toµn bé chi phÝ söa ch÷a ®îc tËp hîp vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy
trong ph¹m vi chuyªn ®Ò nµy em kh«ng ®Ò cËp ®Õn viÖc söa ch÷a TSC§.
Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng nh sau:
Ch¬ng 1: Mét sè lý luËn chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ t¹i c«ng ty vËn t¶i Hoµng Long
Ch¬ng 3: Ph¬ng híng hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ vµ n©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông TSC§ ë c«ng ty vËn t¶i Hoµng Long.
MÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng song do nhËn thøc vµ thêi gian thùc tËp cã
h¹n, ®èi tîng nghiªn cøu kh¸ phøc t¹p; do vËy bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái
nh÷ng sai sãt vµ h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ®îc nhiiÒu ý kiÕn ®ãng
gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c b¹n ®Ó chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®èi víi c« gi¸o TS. NguyÔn ThÞ
§«ng ngêi ®· tËn t×nh híng dÉn em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Em xin ch©n
thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c« vµ anh chÞ phßng kÕ to¸n tµi vô
cña c«ng ty vËn t¶i Hoµng Long trong thêi gian em thùc tËp t¹i c«ng ty.
Ch¬ng I
Mét sè lý luËn chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n tµi s¶n
cè ®Þnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
I. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ tµi s¶n cè ®Þnh.
1. Kh¸i niÖm TSC§.
§Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ thùc hiÖn c¸c môc
tiªu kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét nguån nh©n lùc dåi dµo vµ c¸c
ph¬ng tiÖn vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c
ph¬ng tiÖn phôc vô trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
thêng phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp vµ ngµy nay
c¸c nhµ kinh tÕ dïng thuËt ng÷ “tµi s¶n” ®Ó nãi vÒ chóng.
2
Tµi s¶n cña doanh nghiÖp bao gåm: tiÒn, hµng ho¸, TSC§, nguyªn vËt
liÖu. V× vËy, tµi s¶n trong doanh nghiÖp cã mét ®Æc ®iÓm lµ nh÷ng nguån lùc
cã h¹n. Do ®ã, ®Ó qu¶n lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc h¹n chÕ cña
m×nh, kh«ng ph©n biÖt doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn, lo¹i h×nh kinh tÕ, lÜnh
vùc ho¹t ®éng hay h×nh thøc së h÷u nµo, c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i sö dông
®ång thêi hµng lo¹t c¸c c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã kÕ to¸n ®îc coi
nh mét c«ng cô rÊt h÷u hiÖu.
Tuy nhiªn ®Ó qu¶n lý mét c¸ch chi tiÕt, chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c tµi s¶n
trong doanh nghiÖp, kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i tµi s¶n. Mét tiªu thøc
ph©n lo¹i phæ biÕn ®îc sö dông lµ c¨n cø vµo thêi gian chu chuyÓn cña tµi s¶n
hay nãi mét c¸ch kh¸c lµ c¨n cø vµo tÝnh chÊt thu håi vèn ban ®Çu (ng¾n h¹n
hoÆc dµi h¹n) mµ tµi s¶n trong doanh nghiÖp ®îc chia lµm hai lo¹i: tµi s¶n lu
®éng vµ TSC§. Trong ®ã, tµi s¶n lu ®éng lµ nh÷ng tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u
cña doanh nghiÖp, cã thêi gian sö dông, lu©n chuyÓn, thu håi vèn trong mét
n¨m hoÆc mét chu kú kinh doanh. Tµi s¶n lu ®éng cã thÓ tån t¹i díi h×nh th¸i
tiÒn tÖ, hiÖn vËt (vËt t, hµng ho¸), díi d¹ng ®Çu t ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n nî
ph¶i thu ng¾n h¹n. Kh¸c víi tµi s¶n lu ®éng, TSC§ ®îc hiÓu lµ toµn bé tµi s¶n
h÷u h×nh hoÆc v« h×nh cã gi¸ trÞ lín, thêi gian sö dông l©u dµi, ®îc dïng vµo
nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Theo quyÕt ®Þnh sè 166/1999/Q§ - BTC ngµy 30 – 12 – 1999 cña Bé
trëng Bé Tµi chÝnh, cïng víi viÖc sö dông thíc ®o tiÒn tÖ tiªu chuÈn x¸c ®Þnh
TSC§ ®îc quy ®Þnh chÆt chÏ nh sau:
- VÒ mÆt thêi gian: ph¶i cã thêi gian sö dông tõ mét n¨m trë lªn.
- VÒ mÆt gi¸ trÞ: Ph¶i cã gi¸ trÞ tõ 5.000.000 ®ång trë lªn
Ngoµi hai ®iÒu kiÖn trªn, ®Ó mét tµi s¶n ®îc ®¸nh gi¸ lµ TSC§ th× tµi
s¶n ®ã ph¶i ®îc sö dông trùc tiÕp trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn cã mét
sè tµi s¶n dï ®ñ tiªu chuÈn TSC§ nhng vÉn ®îc coi lµ tµi s¶n lu ®éng nh c¸c
lo¹i dông cô, ®å dïng sµnh sø, thuû tinh. V× vËy, trong qu¸ tr×nh kÕ to¸n
TSC§, ®èi víi c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp kh«ng ®ång thêi tho¶ m·n hai tiªu
chuÈn trªn th× kÕ to¸n kh«ng ®îc phÐp ph¶n ¸nh lµ TSC§. Tiªu chuÈn ®Ó x¸c
®Þnh mét tµi s¶n lµ TSC§ kh«ng gi÷ nguyªn mµ nã thay ®æi theo ®iÒu kiÖn
kinh tÕ, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. Do
TSC§ cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông l©u dµi nªn cÇn ph¶i lËp mét nguån
vèn riªng ®Ó ®Çu t. Thªm vµo ®ã, TSC§ ®îc coi lµ t liÖu lao ®éng chñ yÕu, do
vËy sÏ ®îc qu¶n lý chÆt chÏ h¬n th«ng qua viÖc theo dâi vÒ nguyªn gi¸, gi¸ trÞ
hao mßn, gi¸ trÞ cßn l¹i, t×nh h×nh söa ch÷a, b¶o dìng, thu håi vèn khÊu hao
nhanh hay chËm, t×nh h×nh thanh lý TSC§ vµ b¶o toµn vèn cè ®Þnh.
2. §Æc ®iÓm TSC§.
3
TSC§ cã ®Æc ®iÓm næi bËt lµ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh
doanh, víi viÖc tham gia nh vËy, TSC§ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
VÒ mÆt hiÖn vËt: TSC§ h÷u h×nh tham gia hoµn toµn vµ nhiÒu lÇn trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt víi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu gi÷ nguyªn cho ®Õn khi bÞ
lo¹i bá khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Cßn c¸c TSC§ v« h×nh còng bÞ hao mßn v«
h×nh trong qu¸ tr×nh sö dông do c¸c tiÕn bé vÒ khoa häc, kü thuËt.
VÒ mÆt gi¸ trÞ: Gi¸ trÞ TSC§ ®îc biÓu hiÖn díi hai h×nh th¸i.
+ Mét bé phËn gi¸ trÞ tån t¹i díi h×nh th¸i ban ®Çu g¾n víi hiÖn vËt
TSC§ (gäi lµ nguyªn gi¸). Bé phËn nµy bÞ hao mßn dÇn hay gi¸ trÞ sö dông
cña TSC§ gi¶m dÇn.
+ Mét bé phËn gi¸ trÞ chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm,
dÞch vô míi t¹o ra (gi¸ trÞ hao mßn). Khi s¶n phÈm ®îc tiªu thô th× bé phËn
nµy ®îc chuyÓn thµnh vèn tiÒn tÖ. Bé phËn gi¸ trÞ nµy t¨ng theo thêi gian sö
dông TSC§.
Nh vËy, TSC§ ph¸t huy t¸c dông trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh
doanh vµ chØ ®îc thay thÕ khi hÕt thêi gian sö dông hoÆc kh«ng cßn lîi Ých
kinh tÕ.
Ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, cã mét tiªu thøc rÊt quan träng ®Ó ph©n biÖt
TSC§ víi c¸c tµi s¶n kh¸c lµ TSC§ ®îc mua víi môc ®Ých ®Ó sö dông chø
kh«ng ®Ó b¸n. Tuy nhiªn, do ®Æc tÝnh cña TSC§ lµ mét s¶n phÈm lao ®éng võa
cã gi¸ trÞ, võa cã gi¸ trÞ sö dông nªn nã còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña
hµng ho¸, tøc lµ th«ng qua trao ®æi, TSC§ cã thÓ ®îc chuyÓn quyÒn së h÷u vµ
quyÒn sö dông tõ chñ thÓ nµy sang chñ thÓ kh¸c trªn thÞ trêng khi doanh
nghiÖp kh«ng cßn nhu cÇu sö dông TSC§ ®ã.
3. Vai trß cña TSC§
Trong xu híng hiÖn nay, tû träng c¸c TSC§ lµ thiÕt bÞ m¸y mãc ®îc ®Çu
t ngµy cµng nhiÒu, gi¸ trÞ ngµy cµng cao. Ngîc l¹i, tû träng c¸c tµi s¶n kh¸c
kh«ng trùc tiÕp phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã xu híng gi¶m trong tæng gi¸ trÞ
tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Nh vËy, TSC§ lµ nguån tµi s¶n lín nhÊt trong mçi
doanh nghiÖp hiÖn nay. Tuy mçi lo¹i, mçi nguån tµi s¶n cã mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh
®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp song nh×n vÒ tæng thÓ TSC§
cã thÓ ®îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh do mua s¾m, biÕu tÆng, do
cÊp trªn ®iÒu chuyÓn,... tÊt c¶ t¹o cho doanh nghiÖp mét tiÒm lùc ®Ó ph¸t triÓn
s¶n xuÊt kinh doanh.
Ngoµi ra, t¨ng cêng ®æi míi TSC§, n©ng cao chÊt lîng sö dông TSC§
lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p cã tÝnh then chèt ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o
ra s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹, t¹o tiÒn ®Ò cho doanh nghiÖp c¹nh
4
tranh trªn thÞ trêng, thóc ®Èy doanh nghiÖp ph¸t triÓn, thùc hiÖn tèt nghÜa vô
víi nhµ níc, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho ngêi lao ®éng.
Nh vËy, ta thÊy vai trß næi bËt cña TSC§ lµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, lµ
yÕu tè ®Ó thùc hiÖn n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu c¸c
TSC§ ®îc b¶o qu¶n sö dông tèt, trang bÞ phï hîp víi quy m« cña doanh
nghiÖp sÏ lµ c¬ së quyÕt ®Þnh cho viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng chÊt lîng
kinh doanh, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, tõ ®ã t¨ng lîi nhuËn cho doanh
nghiÖp. Do ®ã, yªu cÇu qu¶n lý TSC§ ®ßi hái ph¶i cã ph¬ng ph¸p riªng ®Ó
®¶m b¶o sö dông TSC§ cã hiÖu qu¶.
4. Yªu cÇu qu¶n lý TSC§.
Qu¶n lý lµ mét qu¸ tr×nh ®Þnh híng vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c híng ®·
®Þnh trªn c¬ së nh÷ng nguån lùc x¸c ®Þnh nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Do
chiÕm tû träng lín trong tæng sè tµi s¶n cña doanh nghiÖp nªn c«ng t¸c qu¶n
lý TSC§ lµ mét yÕu cÇn rÊt cÇn thiÕt.
Thø nhÊt: Ngêi qu¶n lý ph¶i n¾m ch¾c ®îc toµn bé TSC§ trong doanh
nghiÖp c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ mÆt gi¸ trÞ. §Ó thùc hiÖn yªu cÇu nµy ®ßi hái
doanh nghiÖp ph¶i më sæ theo dâi TSC§ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ cã ph¬ng ph¸p
x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña TSC§. Khi më sæ ®Ó qu¶n lý theo dâi TSC§
ph¶i cã tiªu thøc ph©n lo¹i hîp lý ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ vµ cung cÊp th«ng tin
chÝnh x¸c vÒ thùc tr¹ng TSC§ cña doanh nghiÖp.
Thø hai: Ph¶i n¾m ch¾c ®îc t×nh h×nh sö dông TSC§ ë c¸c bé phËn
trong doanh nghiÖp, tõ ®ã cung cÊp th«ng tin phôc vô qu¸ tr×nh ph©n tÝch,
®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông TSC§. §Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu nµy, doanh
nghiÖp ph¶i x©y dùng ®îc quy chÕ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi ngêi b¶o qu¶n,
sö dông ®ång thêi më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi TSC§ hiÖn ®ang sö dông ë tõng
bé phËn trong doanh nghiÖp c¶ vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt.
Thø ba: Ngêi qu¶n lý ph¶i lùa chän ph¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ thÝch
hîp ®Ó ¸p dông trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§ mét c¸ch khoa häc, hîp lý.
§ång thêi ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh thu håi vèn ®Çu t nh»m t¸i s¶n xuÊt TSC§
th× c¸c nhµ qu¶n lý trong qu¸ tr×nh sö dông TCS§ cÇn xem xÐt ®¸nh gi¸ møc
khÊu hao phï hîp víi thùc tÕ sö dông vµ thùc tr¹ng cña tµi s¶n ®Ó cã biÖn ph¸p
®iÒu chØnh kÞp thêi ph¬ng ph¸p còng nh møc khÊu hao nhng ph¶i tu©n thñ theo
c¸c quy ®Þnh cña c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh hiÖn hµnh.
Thø t: ViÖc qu¶n lý TSC§ ®ßi hái ph¶i qu¶n lý ®îc TSC§ trong suèt
thêi gian sö dông kÓ tõ khi viÖc ®Çu t mua s¾m x©y dùng hoµn thµnh cho ®Õn
lóc TSC§ kh«ng cßn ®îc sö dông do h háng, thanh lý hoÆc nhîng b¸n. Sù cÇn
thiÕt ph¶i ®Æt ra vÊn ®Ò nµy lµ do chi phÝ ®Çu t ®Ó cã ®îc TSC§ lµ rÊt lín. V×
vËy, trong qu¸ tr×nh sö dông ph¶i ph©n bæ chi phÝ tµi s¶n ®Ó thu håi vèn ®Çu t,
ph¶i theo dâi tµi s¶n mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc, ph¸t hiÖn nhanh chãng
5
nh÷ng tµi s¶n kh«ng cßn thÝch hîp víi doanh nghiÖp hoÆc ®· lçi thêi lµm ¶nh
hëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng chung cña c¶ doanh nghiÖp ®Ó kÞp thêi cã c¸c
biÖn ph¸p nh: nhîng b¸n, thanh lý hoÆc thay thÕ b»ng TSC§ kh¸c.
Tríc nh÷ng yªu cÇu vÒ qu¶n lý TSC§ nh trªn, ®Ó ®¶m b¶o ghi chÐp kÞp
thêi, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin tµi
chÝnh h÷u hiÖu nhÊt cho qu¶n lý th× cÇn ph¶i h¹ch to¸n TSC§ mét c¸ch khoa
häc, t¹o mèi liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn b¶n chÊt kÕ to¸n,
tøc lµ mèi quan hÖ gi÷a tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n (nguån vèn).
5. NhiÖm vô vµ nguyªn t¾c h¹ch to¸n TSC§.
5.1. NhiÖm vô cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n TSC§
TSC§ lµ yÕu tè c¬ b¶n cña s¶n xuÊt, cã ý nghÜa c¬ b¶n trong viÖc thùc
hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy viÖc ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vµ sö dông
cã hiÖu qu¶ TSC§ lµ yªu cÇu bøc thiÕt nh»m t¨ng cêng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. §Ó
thùc hiÖn tèt yªu cÇu qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh th× kÕ to¸n ph¶i thùc hiÖn nh÷ng
nhiÖm vô sau:
- Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn
®éng cña TSC§ trªn c¸c mÆt sè lîng, chÊt lîng, c¬ cÊu, gi¸ trÞ.
- TÝnh to¸n chÝnh x¸c sè khÊu hao TSC§, ph©n bè kÞp thêi, ®óng ®¾n
sè khÊu hao nµy cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan.
- Theo dâi chÆt chÏ t×nh h×nh b¶o dìng, söa ch÷a TSC§, cã biÖn ph¸p
®a nhanh TSC§ vµo sö dông kÞp thêi, thanh lý nh÷ng TSC§ kh«ng cÇn dïng...
- Thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ TSC§, tham gia kiÓm
kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§.
5.2. Nguyªn t¾c h¹ch to¸n TSC§
- Trong mäi trêng hîp, kÕ to¸n TSC§ ph¶i t«n träng nguyªn t¾c ®¸nh
gi¸ theo nguyªn gi¸ TSC§ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§.
- KÕ to¸n TSC§ ph¶i ph¶n ¸nh ®îc c¶ ba chØ tiªu gi¸ trÞ cña TSC§:
Nguyªn gÝa, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§.
- KÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh vÒ toµn bé TSC§ hiÖn cã cña doanh nghiÖp ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån kh¸c nhau (nguån vèn ph¸p ®Þnh, XDCB, cæ phÇn,
liªn doanh) vµ c¸c TSC§ ®i thuª dµi h¹n bªn ngoµi.
- KÕ to¸n ph¶i ph©n lo¹i TSC§ theo ®óng ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i ®· ®îc quy ®Þnh trong c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n - thèng kª vµ phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý,
tæng hîp chØ tiªu cña nhµ níc.
II. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh
1. Ph©n lo¹i TSC§.
6
1.1.Môc ®Ých ph©n lo¹i TSC§
TSC§ trong doanh nghiÖp rÊt ®a d¹ng, víi nhiÒu lo¹i, nhiÒu h×nh th¸i
biÓu hiÖn, tÝnh chÊt ®Çu t, c«ng dông vµ thêi gian sö dông kh¸c nhau...V× vËy,
®Ó thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n TSC§, ngêi ta ph©n chia, s¾p xÕp
TSC§ thµnh tõng nhãm theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh vÒ kÕt cÊu c«ng dông
vµ quyÒn së h÷u. ViÖc ph©n chia s¾p xÕp nh vËy gäi lµ ph©n lo¹i TSC§.
ViÖc ph©n lo¹i TSC§ nh»m nh÷ng môc ®Ých cô thÓ nh sau:
- X¸c ®Þnh chÊt lîng, c¬ cÊu tõng lo¹i TSC§ hiÖn cã trong doanh
nghiÖp
- Gióp cho viÖc qu¶n lý vµ ph©n tÝch tû träng cña tõng lo¹i TSC§, x¸c
®Þnh thêi gian sö dông íc tÝnh cña TSC§ ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p khÊu
hao hîp lý nh»m thu håi nhanh chãng vèn ®Çu t ban ®Çu.
- Nh»m ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp: kÕt cÊu TSC§
cña doanh nghiÖp cã hîp lý kh«ng, ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ do sö dông
TSC§ mang l¹i tõ ®ã ®Ò ra ph¬ng híng ®Çu t trong t¬ng lai vµ träng ®iÓm
qu¶n lý TSC§ cña doanh nghiÖp nh thÕ nµo.
- Ph©n lo¹i TSC§ mét c¸ch chÝnh x¸c sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy hÕt
t¸c dông cña TSC§ trong tõng qu¸ tr×nh sö dông ®ång thêi phôc vô tèt qu¸
tr×nh thèng kª, kÕ to¸n TSC§ trong c¸c doanh nghiÖp .
1.2.Ph©n lo¹i TSC§
TSC§ ®îc ph©n lo¹i theo mét sè ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i phæ biÕn sau:
1.2.1. Ph©n lo¹i TSC§ theo h×nh th¸i vËt chÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh
Theo c¸ch nµy TSC§ ®îc chia thµnh hai lo¹i:
- Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh: lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu cã h×nh
th¸i vËt chÊt (tõng ®¬n vÞ tµi s¶n cã kÕt cÊu ®éc lËp hoÆc lµ mét hÖ thèng gåm
nhiÒu bé phËn tµi s¶n liªn kÕt víi nhau ®Ó thùc hiÖn mét hay mét sè chøc n¨ng
nhÊt ®Þnh) cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông l©u dµi tham gia vµo nhiÒu chu
ký s¶n xuÊt kinh doanh nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu nh:
Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ...
-Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cã h×nh th¸i
vËt chÊt, thÓ hiÖn mét lîng gi¸ trÞ ®· ®îc ®Çu t cã liªn quan trùc tiÕp ®iÕn
nhiÒu chu kú kinh doanh cña doanh nghiÖp nh: quyÒn sö dông ®Êt, b»ng ph¸t
minh, s¸ng chÕ, chi phÝ nghiªn cøu ph¸t triÓn , chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp,
chi phÝ chuÈn bÞ s¶n xuÊt, chi phÝ vÒ lîi thÕ th¬ng m¹i ...
1.2.2 Ph©n lo¹i TSC§ theo tÝnh chÊt së h÷u:
7
- Tµi s¶n cè ®Þnh tù cã: lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh ®îc x©y dùng, mua
s¾m hoÆc chÕ t¹o b»ng nguån vèn chñ së h÷u, nguån vèn liªn doanh nguån
vèn vay dµi h¹n.
- Tµi s¶n cè ®Þnh ®i thuª: lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh mµ doanh nghiÖp
chØ cã quyÒn sö dông theo quy ®Þnh cña hîp ®ång thuª, ngoµi ra doanh nghiÖp
cßn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi vÒ c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n.
C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña hîp ®ång thuª tµi s¶n cè ®Þnh ®i thuª ®îc chia
thµnh 2 lo¹i.
+ Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh: Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh lµ nh÷ng
tµi s¶n cè ®Þnh mµ doanh nghiÖp thuª cña C«ng ty cho thuª tµi chÝnh nÕn hîp
®ång cho thuª tho¶ m·n Ýt nhÊt trong 4 ®iÒu kiÖn sau ®©y
1.
Khi kÕt thóc thêi h¹n cho thuª theo hîp ®ång, bªn thuª ®îc
chuyÓn quyÒn së h÷u tµi s¶n thuª hoÆc ®îc tiÕp tôc thuª theo sù tho¶ thuËn
cña 2 bªn
2.
Néi dung hîp ®ång cho thuª cã quy ®Þnh: Khi kÕt thóc thêi h¹n
thuª, bªn thuª ®îc quyÒn lùa chän mua tµi s¶n thuª theo gi¸ danh nghÜa thÊp
h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n thuª t¹i thêi ®iÓm mua l¹i;
3.
Thêi h¹n thuª mét lo¹i tµi s¶n Ýt nhÊt ph¶i b»ng 60% thêi gian
cÇn thiÕt ®Ó khÊu hao tµi s¶n thuª
4.
Tæng sè tiÒn thuª mét lo¹i tµi s¶n quy ®inh t¹i hîp ®ång thuª, Ýt
nhÊt ph¶i t¬ng ®¬ng víi gi¸ cña tµi s¶n ®ã trªn thÞ trêng vµo thêi ®iÓm ký hîp
®ång.
Mäi hîp ®ång thuª tµi s¶n cè ®Þnh nÕu kh«ng tho¶ m·n bÊt kú ®iÒu kiÖn
nµo trong 4 ®iÒu kiÖn trªn ®îc coi lµ tµi s¶n cè ®Þnh thuª ho¹t ®éng.
+ Tµi s¶n cè ®Þnh thuª ho¹t ®éng: lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh mµ doanh
nghiÖp chØ cã quyÒn sö dông trong mét thêi gian ng¾n vµ th«ng thêng khi kÕt
thóc hîp ®ång ph¶i tr¶ l¹i cho bªn thuª.
1.2.3. Ph©n lo¹i TSC§ theo c«ng dông vµ t×nh h×nh sö dông.
Theo c¸ch nµy, TSC§ ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i sau:
- TSC§ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- TSC§ hµnh chÝnh sù nghiÖp
- TSC§ phóc lîi
- TSC§ chê xö lý
1.2.4. Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh
8
Theo c¸ch nµy TSC§ ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau:
- TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn ®îc cÊp (ng©n s¸ch hoÆc cÊp trªn
cÊp).
- TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng vèn vay.
- TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn tù bæ sung cña ®¬n vÞ (quü ph¸t triÓn
s¶n xuÊt kinh doanh, quü phóc lîi,...).
- TSC§ nhËn gãp vèn liªn doanh b»ng hiÖn vËt
Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i trªn, tuú theo nhu cÇu qu¶n lý vµ ph¬ng thøc
tæ chøc cña m×nh, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c
nhau ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña m×nh. Nhng dï ph©n lo¹i theo tiªu thøc
nµo th× môc tiªu duy nhÊt vÉn lµ kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc phôc vô s¶n
xuÊt kinh doanh cña c¸c TSC§ hiÖn cã nh»m ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cao nhÊt.
Nhng do thêi gian cã h¹n, kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ nªn ph¹m vi ®Ò tµi chØ bã hÑp
trong víi hai ®èi tîng lµ TSC§ h÷u h×nh vµ TSC§ v« h×nh.
2. §¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh.
§¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ TSC§ b»ng tiÒn theo nh÷ng
nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh
2.1 Môc ®Ých ®¸nh gi¸ TSC§
§¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh nh»m x¸c ®Þnh gi¸ hiÖn cã cña TSC§ vµ t×nh h×nh
biÕn ®éng cña TSC§ mét c¸ch chÝnh x¸c.
Môc ®Ých ®¸nh gi¸ TSC§ ®Ó h¹ch to¸n TSC§, trÝch kh©ó hao TSC§ vµ
ph©n tÝch hiÖu qña sö dông TSC§ trong doanh nghiÖp.
2.2 Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ TSC§
Mäi trêng hîp t¨ng, gi¶m TSC§ ®Òu ph¶i ®îc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c vµ kÞp
thêi trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ s¸ch cã liªn quan.
2.3 X¸c ®Þnh gi¸ TSC§
X¸c ®Þnh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ghi sæ cña
TSC§ xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý TSC§, TSC§ ®îc ®¸nh gi¸
lÇn ®Çu vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ l¹i trong qu¸ tr×nh sö dông vÒ nguyªn t¾c TSC§
®îc ®¸nh gi¸ l¹i theo nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i.
2.3.1 Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh: lµ toµn bé chi phÝ doanh nghiÖp thùc tÕ
®· chi ra ®Ó cã ®îc tµi s¶n cè ®Þnh cho tíi khi ®a vµo ho¹t ®éng b×nh thêng
Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh trong tõng trêng hîp cô thÓ ®îc x¸c ®Þnh nh
sau:
a) §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh:
9
+1: Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh do doanh nghiÖp tù mua s¾m
Nguyªn
Gi¸ mua
ThuÕ nhËp
gi¸ (NG) = theo ho¸ + khÈu
+
®¬n
(nÕu cã)
ThuÕ tríc
b¹ +
(nÕu cã)
Chi phÝ vËn chuyÓn
l¾p ®Æt ch¹y thö tríc khi sö dông
Sè tiÒn
gi¶m gi¸
(nÕu cã)
- TSC§ h÷u h×nh mua s¾m dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh,
hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, gi¸ mua TSC§ lµ
gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT ®Çu vµo. NÕu lµ TSC§ nhËp khÈu th× gi¸ mua
TSC§ cha cã thuÕ GTGT cña TSC§ nhËp khÈu
- TSC§ h÷u h×nh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸
dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT hoÆc dïng vµo ho¹t ®éng sù nghiÖp, dù ¸n,
ho¹t ®éng v¨n ho¸ phóc lîi ®îc trang tr¶i b»ng c¸c nguån kinh phÝ kh¸c hoÆc
®èi víi c¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, gi¸ mua
TSC§ lµ tæng gi¸ thanh to¸n bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo. NÕu lµ TSC§
nhËp khÈu th× gi¸ mua TSC§ bao gåm c¶ thuÕ GTGT cña TSC§ nhËp khÈu
+2 TSC§ h÷u h×nh do x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh bµn giao
NG= Gi¸ trÞ quyÕt to¸n hoÆc gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng tr×nh hoµn thµnh
bµn giao
+3 TSC§ h÷u h×nh do nhËn gãp liªn doanh liªn kÕt, gãp vèn cæ phÇn
NG= Gi¸ trÞ vèn gãp ®îc héi ®ång liªn doanh chÊp nhËn + Chi phÝ vËn
chuyÓn l¾p ®Æt ch¹y thö nÕu cã
+4 NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng tµi s¶n cè ®Þnh
NG = Gi¸ ghi trªn sæ ®¬n vÞ cÊp + Chi phÝ vËn chuyÓn l¾p ®Æt ch¹y thö nÕu cã
+5 TSC§ h÷u h×nh ®îc viÖn trî biÕu tÆng
NG= Gi¸ thÞ trêng cña TSC§ t¬ng ®¬ng
+6 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®îc cÊp ph¸t
§èi víi tµi s¶n cè ®Þnh do ng©n s¸ch cÊp:
NG= Gi¸ ghi trªn sæ ®¬n vÞ cÊp + Chi phÝ vËn chuyÓn l¾p ®Æt ch¹y thö nÕu cã
§èi víi tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh do cÊp trªn cÊp
NG = Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®îc cÊp + Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (nÕu
cã)
VÒ nguyªn t¾c kÕ to¸n ph¶i ghi sæ theo nguyªn gi¸ nhng ®îc phÐp thay
®æi nguyªn gi¸ trong c¸c trêng hîp sau:
1)
§¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh;
2)
N©ng cÊp tµi s¶n cè ®Þnh;
3)
Th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña tµi s¶n cè ®Þnh;
10
Khi thay ®æi nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh, doanh nghiÖp ph¶i lËp biªn
b¶n ghi râ c¸c c¨n cø thay ®æi vµ x¸c ®Þnh l¹i c¸c chØ tiªu nguyªn gi¸, gi¸ trÞ
cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n, sè khÊu hao luü kÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ tiÕn hµnh
h¹ch to¸n theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh.
b) §èi víi tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh
Nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ tæng sè tiÒn chi tr¶ hoÆc chi phÝ
thùc tÕ vÒ thµnh lËp doanh nghiÖp, chuÈn bÞ s¶n xuÊt, vÒ c«ng t¸c nghiªn cøu ph¸t
triÓn ... sè chi tr¶ ®Ó mua quyÒn ®Æc nhîng, b»ng ph¸t minh, s¸ng chÕ.
c) Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh
Nguyªn gi¸ TSC§ ®i thuª tµi chÝnh ph¶n ¸nh ë ®¬n vÞ thuª nh ®¬n vÞ
chñ së h÷u tµi s¶n bao gåm: gi¸ mua thùc tÕ; c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì,
c¸c chi phÝ söa ch÷a, t©n trang tríc khi ®a tµi s¶n cè ®Þnh vµo sö dông; chi phÝ
l¾p ®Æt, ch¹y thö, thuÕ vµ lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã)...
PhÇn chªnh lÖch gi÷a tiÒn thuª tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ cho
thuª vµ nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®ã ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh
phï hîp víi thêi h¹n cña hîp ®ång thuª tµi chÝnh.
2.3.2. Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh.
a) Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh:
Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh lµ sù gi¶m dÇn gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ cña tµi
s¶n cè ®Þnh trong qu¸ tr×nh sö dông, bao gåm:
- Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh: lµ sù gi¶m gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè
®Þnh do qu¸ tr×nh sö dông bÞ cä s¸t, bÞ ¨n mßn hay do ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn
t¸c ®éng.
- Hao mßn v« h×nh: lµ sù gi¶m gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh do sù tiÕn bé
cña khoa häc kü thuËt hoÆc do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi.
b) Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh:
Gi¸ trÞ hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao mßn tµi
s¶n cè ®Þnh qua tõng thêi kú sö dông.
Gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh ®îc x¸c ®Þnh b»ng khÊu hao c¬ b¶n
luü kÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh.
Gi¸ trÞ hao mßn lµ phÇn vèn ®Çu t cña doanh nghiÖp coi nh ®îc thu håi
t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh nµo ®ã:
Gi¸ trÞ hao mßn = NGTSC§ - Gi¸ trÞ cßn l¹i
c) KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh:
11
KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n bæ mét c¸ch cã hÖ
thèng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh vµo chi phÝ kinh doanh qua thêi gian sö
dông cña tµi s¶n cè ®Þnh.
ViÖc tÝnh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cã thÓ tiÕn hµnh theo nhiÒu ph¬ng
ph¸p kh¸c nhau. Theo Q§ 1062 TC/Q§/CSTC ngµy 14/11/96 tríc ®©y vµ hiÖn
nay theo Q§ sè 166/1999 Q§ - BTC ngµy 30/12/1999 cña Bé trëng Bé tµi
chÝnh th× tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp ®îc trÝch khÊu hao theo ph¬ng
ph¸p khÊu hao ®êng th¼ng.
C¸ch tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy nh sau:
=
Møc khÊu hao
ph¶i trÝch b×nh qu©n
n¨m
Møc khÊu
hao ph¶i trÝch
b×nh qu©n th¸ng
Nguyªn gi¸ cña
TSC§
Thêi gian sö dông
Møc khÊu hao ph¶i
trÝch b×nh qu©n n¨m
=
12 th¸ng
C«ng thøc trªn sö dông ®Ó tÝnh cho sè tµi s¶n t¨ng thªm hoÆc gi¶m bít
trong th¸ng. Cßn sè khÊu hao ph¶i trÝch trong th¸ng ta ¸p dông c«ng thøc sau:
Sè
Sè khÊu
Sè khÊu
Sè khÊu
khÊu hao ph¶i
hao
®·
trÝch
hao
t¨ng
thªm
hao
gi¶m
bít
=
+
trÝch th¸ng
th¸ng tríc
trong th¸ng nµy
trong th¸ng
nµy
nµy
d) Mét sè ®iÓm cÇn lu ý trong chÕ ®é khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh:
- Mäi tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng
kinh doanh ®Òu ph¶i trÝch khÊu hao, møc trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®îc
h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh trong kú.
+ Nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh th×
kh«ng ph¶i trÝch khÊu hao bao gåm TSC§ cha sö dông, TSC§ thuéc dù tr÷
Nhµ níc giao cho doanh nghiÖp qu¶n lý, gi÷ hé, TSC§ phôc vô c¸c ho¹t ®éng
phóc lîi trong doanh nghiÖp nh nhµ trÎ, c©u l¹c bé, nhµ truyÒn thèng, nhµ ¨n...
+ ViÖc trÝch hoÆc th«i trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®îc thùc hiÖn theo
nguyªn t¾c trßn th¸ng. Tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng, gi¶m, ngõng tham gia vµo ho¹t
®éng kinh doanh (®a vµo cÊt gi÷ theo quy ®Þnh cña nhµ níc, chê thanh lý,...)
trong th¸ng, ®îc trÝch hoÆc th«i khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh tõ ngµy ®Çu cña
th¸ng tiÕp theo.
12
+ Doanh nghiÖp kh«ng ®îc tÝnh vµ trÝch khÊu hao ®èi víi nh÷ng tµi s¶n
cè ®Þnh ®· khÊu hao hÕt nhng vÉn sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh.
+ §èi víi nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cha khÊu hao hÕt ®· háng, doanh
nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n, quy tr¸ch nhiÖm ®Òn bï, ®ßi båi thêng
thiÖt h¹i.. vµ xö lý tæn thÊt theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh.
+ §èi víi nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh ®ang chê quyÕt ®Þnh thanh lý, t×nh tõ
thêi ®iÓm TSC§ ngõng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh, doanh nghiÖp th«i
trÝch khÊu hao theo c¸c quy ®Þnh trong chÕ ®é nµy.
3.3. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh.
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh lµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh ë
mét thêi ®iÓm nµo ®ã vµ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
Gi¸ trÞ cßn l¹i
cña TSC§
= NG cña TSC§
-
KhÊu hao c¬
b¶n luü kÕ
Thùc tÕ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ cßn ®îc x¸c ®Þnh b»ng viÖc ®¸nh gi¸ l¹i
TSC§
* §¸nh gi¸ l¹i TSC§: do yªu cÇu qu¶n lý vµ b¶o toµn vèn doanh nghiÖp
ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo mÆt b»ng gi¸ cña thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ l¹i theo
quyÕt ®Þnh cña Nhµ níc
ViÖc ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ thêi
®iÓm ®¸nh gi¸ l¹i, møc ®é (hoÆc hÖ sè) ®¸nh gi¸ l¹i vµ ph¬ng ph¸p xö lý
chªnh lÖch.
§¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n b¾t nguån tõ sù biÕn ®éng lín cña mÆt b»ng gi¸ mµ
chñ yÕu lµ do t×nh h×nh l¹m ph¸t g©y ra. Ngoµi ra cuéc ®¸nh gi¸ l¹i cßn x¶y ra
khi ®em TSC§ lµm vèn gãp liªn doanh.
Khi ®¸nh gi¸ l¹i TCS§, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª ®Ó x¸c
®Þnh sè TSC§ hiÖn cã, thµnh lËp héi ®ång ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ ®ång thêi doanh
nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn gÝa míi, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña
TSC§ theo nguyªn gi¸ míi, trªn c¬ së ®ã ph¶i x¸c ®Þnh phÇn nguyªn gi¸, gi¸
trÞ hao mßn ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng gi¶m so víi sæ kÕ to¸n ®Ó lµm c¨n cø ghi sæ.
II. H¹ch to¸n tæng hîp tµi s¶n cè ®Þnh trong c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt kinh doanh.
1. Tµi kho¶n sö dông.
1.1 Tµi kho¶n 211 - Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh:
- Néi dung: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh cña
doanh nghiÖp theo nguyªn gi¸.
- KÕt cÊu:
13
Bªn nî: Nguyªn gi¸ (NG) tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh cña doanh nghiÖp
t¨ng trong kú.
Bªn cã: NG tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh cña doanh nghiÖp gi¶m trong kú.
Sè d nî: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã cña doanh nghiÖp.
TK 211 ®îc chi tiÕt theo tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh cña doanh
nghiÖp nh TK 2112: " Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc", TK 2113: " M¸y mãc thiÕt
bÞ",...TK 2118: " Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh kh¸c".
1.2 Tµi kho¶n 212 - Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh:
- Néi dung: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh
theo nguyªn gi¸.
- KÕt cÊu: t¬ng tù nh TK 211.
1.3 Tµi kho¶n 213 - Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh:
- Néi dung: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh theo
nguyªn gi¸.
- KÕt cÊu: T¬ng tù nh TK 211.
TK 213 còng ®îc chi tiÕt theo tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh trong
doanh nghiÖp nh TK 2131 " QuyÒn sö dông ®Êt", TK 2132 " Chi phÝ thµnh lËp
doanh nghiÖp",...TK 2138 " tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh kh¸c".
1.4 Tµi kho¶n 214 - Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh:
- Néi dung: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña toµn bé tµi s¶n theo gi¸
trÞ hao mßn.
- KÕt cÊu:
Bªn nî: Gi¸ trÞ hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m trong kú.
Bªn cã: Gi¸ trÞ hao mßn t¨ng trong kú.
D cã: Gi¸ trÞ hao mßn hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp.
Tµi kho¶n 214 ®îc chi tiÕt thµnh:
TK 2141 “Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh”
TK 2142 “Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh”
TK 2143 “Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh”
1.5. Tµi kho¶n 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang.
- TK 2411 “Mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh”
Bªn nî: Ph¶n ¸nh chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua s¾m tµi s¶n cè
®Þnh.
Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh.
14
D nî: Chi phÝ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh cha kÕt chuyÓn.
- TK 2412 “X©y dùng c¬ b¶n”
Bªn nî: TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ b¶n.
Bªn cã: - Gi¸ trÞ quyÕt to¸n cña c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh.
- PhÇn chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n kh«ng tÝnh vµo gi¸ trÞ c«ng
tr×nh.
D nî: Ph¶n ¸nh chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang.
- TK 2413 “Söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh”
Bªn nî: TËp hîp chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh ph¸t sinh trong kú.
Bªn cã: kÕt chuyÓn chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh.
D nî: Chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh dë dang (cha kÕt chuyÓn)
1.6.Tµi kho¶n 001 - Tµi s¶n thuª ngoµi
Néi dung: Ph¶n ¸nh tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng cô dông cô mµ doanh nghiÖp
sö dông trong mét thêi gian ng¾n (thuª ho¹t ®éng )
Bªn nî: Gi¸ trÞ tµi s¶n thuª ngoµi
Bªn cã: Gi¸ trÞ tµi s¶n thuª ngoµi ®· hoµn tr¶
D nî: Gi¸ trÞ tµi s¶n ®i thuª ngoµi hiÖn cßn
1.7.Tµi kho¶n 009 - Nguån vèn khÊu hao.
Bªn nî: Møc khÊu hao trÝch ®îc trong kú.
Bªn cã: Nguån vèn khÊu hao ®· sö dông.
D nî: Nguån vèn khÊu hao hiÖn cã.
1.8 TK 411 - Nguån vèn kinh doanh.
+ Néi dung: Ph¶n ¸nh nguån vèn kinh doanh hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng
gi¶m nguån vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Bªn nî: Nguån vèn kinh doanh gi¶m do tr¶ vèn cho ng©n s¸ch nhµ níc,
tr¶ vèn cho c¸c bªn tham gia liªn doanh...
Bªn cã: Nguån vèn kinh doanh t¨ng do ng©n s¸ch cÊp, do c¸c bªn tham
gia liªn doanh vµ c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp, do bæ xung tõ kÕt qu¶ kinh doanh,
TSC§ ®îc viÖn trî, biÕu tÆng.
D cã: Nguån vèn kinh doanh hiÖn cã cña doanh nghiÖp.
Ngoµi c¸c TK chñ yÕu ®· nªu kÕ to¸n tæng hîp TSC§ cßn sö dông c¸c
TK liªn quan kh¸c øng víi mçi trêng hîp, mçi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cô
thÓ nh:
15
TK 241
- Chi phÝ XDCB
TK 412
- §¸nh gi¸ l¹i TSC§
TK 341
- Vay dµi h¹n
TK 142
- Chi phÝ tr¶ tríc
TK 222
- §Çu t gãp vèn liªn doanh
TK 228
- §Çu t dµi h¹n kh¸c
TK 111, 112, 331 - C¸c TK tiÒn vµ thµnh to¸n
2.
H¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§.
2.1. H¹ch to¸n t¨ng TSC§ h÷u h×nh vµ v« h×nh.
2.1.1. Thñ tôc chøng tõ.
TSC§ t¨ng do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh mua s¾m, x©y dùng,
söa ch÷a lín n©ng cÊp TSC§, nhËn gãp vèn liªn doanh, ®îc viÖn trî biÕu
tÆng...
Mäi trêng hîp t¨ng TSC§, cÇn ph¶i lËp ®Çy ®ñ thñ tôc hå s¬ nh biªn
b¶n giao nhËn TSC§, biªn b¶n bµn giao c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n hoµn
thµnh, c«ng tr×nh söa ch÷a lín TSC§ mang tÝnh n©ng cÊp, biªn b¶n nhËn vèn
gãp liªn doanh. §ã lµ nh÷ng chøng tõ trùc tiÕp ®Ó ghi t¨ng TSC§.
Ngoµi ra khi t¨ng TSC§, kÕ to¸n ph¶i chó ý mét sè chøng tõ liªn quan
nh ho¸ ®¬n b¸n hµng (do bªn b¸n lËp), ho¸ ®¬n vËn t¶i, c¸c phiÕu chi tiÒn
mÆt...
16
2.1.2 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp t¨ng TSC§
TK 111,112,331,341
TK 211, 213
Nguyªn gi¸ TSC§ t¨ng do mua ngoµi
TK 133
(1)
ThuÕ VAT ®Çu vµo
2(a)
(1)
TK 241 (2), (3)
TiÒn c«ng ph¶i tr¶
Cho ngêi nhËn thÇu (2a)
söa ch÷a (3)
TK 111,152, 334, 338
NG TSC§ do XDCB
hoµn thµnh bµn giao (2)
TSC§ v« h×nh ®îc h×nh
thµnh
TËp hîp CP XDCB, CP thµnh lËp DN, chi phÝ
Gi¸ thµnh c«ng tÝnh s/c
lín
chuÈn bÞ s¶n xuÊt . DNtù söa ch÷a línTSC§
2(b), (3)
TSC§ mang tÝnh n©ng (3)
cÊp
TK 411
NG TSC§ ®îc cÊp, nhËn gãp liªn doanh liªn kÕt, biÕu
tÆng, viÖn trî vµ thõa ph¸t ph¸t hiÖn khi kiÓm kª (4)
TK 222, 128
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ gãp liªn doanh nhËn vÒ (5)
TK 153, 142 (1)
ChuyÓn c«ng cô, dông cô thµnh TSC§ (6)
TK 111,112
Sè tiÒn tr¶ thªm khi mua hoÆc ®îc chuyÓn quyÒn së h÷u
TSC§ ®i thuª
TK 212
chÝnh (7)
Mét sè bót to¸n ®îc ghi cô thÓ nh tµi
sau:
ChuyÓn
tµi chÝnh
thµnh
TSC§
(8) h¹ch to¸n
Bót to¸n 4: Trêng
hîp TSC§
TSC§thuª
t¨ng
do cÊp
trªn
cÊp tùkÕcãto¸n
nh sau:
Nî TK 211, 213: Nguyªn gi¸ TSC§ ghi trªn sæ ®¬n vÞ giao
Cã TK 214
: Gi¸ trÞ hao mßn.
TK 412
Cã TK 411
: Gi¸ trÞ cßn l¹i.
Nhµ
n
íc
cho
phÐp
®¸nhkª:
gi¸ t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ (9)
+§èi víi tµi s¶n thõa kÕ
khi
kiÓm
17
Khi ph¸t hiÖn tµi s¶n cè ®Þnh thõa, doanh nghiÖp ph¶i truy t×m nguyªn
nh©n ®Ó xö lý.
- Trêng hîp thõa do kÕ to¸n quªn ghi sæ ph¶i t¨ng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè
®Þnh vµ x¸c ®Þnh sè khÊu hao ph¶i trÝch trong thêi gian quªn ghi sæ ®Ó ph©n bæ
gi¸ trÞ hao mßn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
Nî TK 627, 541, 642
Cã TK 214
TK 211, 213
- Trêng hîp tµi s¶n thõa do thuª cha tr¶ th× doanh nghiÖp ph¶i TK
lµm821
thñ
tôc ®Ó tr¶ l¹i choGi¸
bªntrÞcho
cßnthuª.
l¹i cña TSC§ thanh lý nhîng b¸n (1a)
- Trêng hîp tµi s¶n cè ®Þnh thõa kh«ng ph¸t hiÖn ®îc nguyªn nh©n, c¨n
cø vµo quyÕt ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn, kÕ to¸n TK
ghi 214
bót to¸n xö lý tµi s¶n
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ thanh lý nhîng
thõa:
b¸n (1a)
Nî TK 211
TK721
Cã TK 411
TK111, 112, 131,
152 gãp liªn doanh liªn kÕt
Bót to¸n5: H¹ch to¸n TSC§ t¨ng do nhËn vèn
Sè thu vÒ thanh lý nhîng b¸n
tríc ®©y:
C¸c chi phÝ vÒ
TSC§
(1b)
Nî TK 211: Gi¸ trÞ cßn
l¹i cña
TSC§ nhËn vÒ thanh lý nhîng b¸n
TK 3331
TSC§
Nî TK 111, 112, 152, 1388: Gi¸ trÞ vèn cßn thiÕu nÕu
cã (1c)
Nî TK 811: Lç vÒ ho¹t ®éng liªn doanh trõ vµo vèn gãp nÕu cã
ThuÕ VAT ®Çu ra (1b)
TK 128, 222
Cã TK 218, 222: Gi¸ trÞ vèn gãp ban ®Çu
2.2 H¹ch to¸n gi¶m TSC§ h÷u h×nh vµ v« h×nh
Gi¸ trÞ
2.2.1 Thñ
tôcTSC§
chønggãp
tõ liªn doanh liªn kÕt (2)
TSC§ thêng gi¶m do thanh lý nhîng b¸n, gãp vèn liªn
ph¸t (1)
hiÖn thiÕu
TKdoanh,
153, 142
qua kiÓm kª v.v...
Chøng
tõ gi¶m
Biªncôb¶n
ChuyÓn
TSC§
thµnhTSC§
c«ng gåm:
cô dông
(3)thanh lý nh¬ng b¸n TSC§;
biªn b¶n giao nhËn TSC§, ®©y lµ c¸c chøng tõ tiÕp ®Ó ghi gi¶m TSC§. Ngoµi ra kÕ
to¸n cßn ph¶i c¨n cø vµo mét sè chøng tõ kh¸c nh phiÕu chi vÒ chi phÝ thanh lý, nhîng
b¸n, b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao v.v... ®Ó h¹ch to¸n xo¸ sæ TSC§.TK 214
2.2.2 S¬ ®å
h¹ch
to¸n
hîp mßn
gi¶m(nÕu
TSC§
Ghi
gi¶m
gi¸tæng
trÞ hao
cã )
TK 627, 641, 642
ChuyÓn TSC§ thµnh c«ng cô dông cô víi gi¸ trÞ cßn
l¹i qu¸ nhá (4)
TK 138 (1), 1388
TSC§ thiÕu khi kiÓm kª (5)
TK 412
Nhµ níc cho phÐp ®¸nh gi¸ gi¶m nguyªn gi¸ TSC§
(6)
TK 411
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
chuyÓn cho
®¬n vÞ kh¸c
(7)
TK 414, 441, 4312
18KÕt chuyÓn nguån vèn (8)
Mét sè bót to¸n ®îc ghi cô thÓ nh sau:
Bót to¸n 2: TSC§ gi¶m do ®i gãp vèn liªn doanh liªn kÕt h¹ch to¸n nh
sau:
Nî TK 214(1): ghi gi¶m gi¸ trÞ hao mßn nÕu cã
Nî TK 128, 222: Gi¸ trÞ vèn gãp ®îc thõa nhËn
Nî TK 412: PhÇn chªnh lÖch ®¸nh gi¸ gi¶m TSC§
HoÆc cã TK 412: phÇn chªnh lÖch ®¸nh gi¸ t¨ng TSC§
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
Bót to¸n 5: TSC§ ph¸t hiÖn kiÓm thiÕu khi kiÓm kª.
C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª kÕ to¸n ghi:
Nî TK 1381: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
Khi cã quyÕt ®Þnh xö lý tµi s¶n cña cÊp cã thÈm quyÒn, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111, 112: NhËn tiÒn båi thêng
Nî TK 1388: Yªu cÇu båi thêng
Nî TK 821: TÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng
19
Nî TK 411: §îc phÐp ghi gi¶m nguån vèn kinh doanh
Cã TK 1381: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n thiÕu.
Bót to¸n 8: Khi doanh nghiÖp sö dông c¸c quü ®Çu t ph¸t triÓn, quü
phóc lîi, nguån ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®Ó mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh sö dông
cho s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n ghi thªm bót to¸n chuyÓn nguån:
Nî TK 414, 441, 4312:
Cã TK 411
Trêng hîp tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu t b»ng phóc lîi vµ phôc vô nhu cÇu phóc
lîi tËp thÓ cña doanh nghiÖp. Khi kÕt chuyÓn nguån kÕ to¸n ghi:
Nî TK 4312: Quü phóc lîi
Cã TK 4313: Quü phóc lîi ®· h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh.
3.
H¹ch to¸n khÊu hao TSC§.
3.1 Thñ tôc chøng tõ
Hµng th¸ng kÕ to¸n tÝnh sè khÊu hao ph¶i tÝnh cho tõng TSC§, lËp b¶ng
tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao cho tõng ®èi tîng sö dông. Ngoµi ra kÕ to¸n cßn
ph¶i c¨n cø vµo biªn b¶n nhîng b¸n thanh lý TSC§ ®Ó xo¸ gi¸ trÞ hao mßn...
3.1 S¬ ®å h¹ch to¸n khÊu hao vµ hao mßn TSC§
TK 214 (1,2,3)
TK 211, 213
GÝa trÞ hao mßn TSC§
thanh lý nhîng b¸n
TK 627, 641, 642
TrÝch khÊu hao TSC§ (kÓ c¶
TSC§ thuª dµi h¹n) vµo chi
phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
TK 821
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§
thanh lý nhîng b¸n
TK 811
TrÝch khÊu hao TSC§ cho thuª
ho¹t ®éng
TK 212
TK 009
Xo¸ hao mßn khi tr¶ l¹i
TSC§ ®i thuª
Sè khÊu hao
®· trÝch
trong th¸ng
TK 142(1)
Gi¸ trÞ cßn l¹i khi tr¶ l¹i
TSC§ ®i thuª
20
Sè khÊu hao c¬
b¶n ®· nép hoÆc
dïng ®Çu t
TSC§, cho vay
vèn khÊu hao
- Xem thêm -
.DOC 
68 
36 
132 
