Lêi nãi ®Çu
BÊt cø doanh nghiÖp nµo nãi chung vµ doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng
muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i quan t©m ®Õn chÊt lîng s¶n ph¶m, ®©y lµ chØ
tiªu quan träng c¨n cø vµo ®ã ngêi ta x¸c ®Þnh ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp sau mçi chu kú kinh doanh.
Trong nh÷ng n¨m võa qua c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña níc ta ®· cã sù ®æi
míi s©u s¾c, chÝnh sù ®æi míi ®ã ®· t¸c ®éng to lín ®Õn nÒn kinh tÕ cña n íc ta
ngµy cµng v÷ng ch¾c. §Êt níc ta ngµy cµng bíc vµo thêi kú míi thêi kú c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa th× tríc hÕt
ph¶i x©y dùng mét c¬ së h¹ tÇng cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh
tÕ hiÖn nay.
Kinh doanh cã l·i võa lµ môc ®Ých võa lµ ph¬ng tiÖn ®Ó c¸c nhµ doanh
nghiÖp ®¹t ®îc nh÷ng íc muèn cña m×nh nã quyÕt ®Þnh tíi sù sèng cßn, tån t¹i
vµ tíi sù ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. VÊn ®Ò ®Æt ra lµm thÕ nµo ®Ó x¸c
®Þnh ®îc møc chi phÝ mµ doanh nghiÖp cÇn trang tr¶i, x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cã l·i hay lç, nh÷ng viÖc ®ã chØ cã thÓ thùc hiÖn
trªn c¬ së h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh
x¸c v× chi phÝ s¶n xuÊt g¾n liÒn víi viÖc sö dông tµi s¶n vËt t, lao ®éng trong s¶n
xuÊt, qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt thùc chÊt lµ qu¶n lý viÖc sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm
cã hiÖu qu¶ c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt. MÆt kh¸c chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së cÊu t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm,
tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Yªu cÇu cña c«ng t¸c
qu¶n lý kinh tÕ nãi chung, cña c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt nãi
riªng ®ßi hái xÝ nghiÖp ph¶i tæ chóc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
mét c¸ch chÝnh x¸c. KÕ to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh kh«ng chØ lµ
viÖc tæ chøc ghi chÐp , ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ trung thùc tõng lo¹i chi phÝ.
V× vËy kh«ng thÓ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
mét c¸ch chñ quan, tuú tiÖn mµ ph¶i tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy
nhiªn trong thùc tÕ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn
béc lé nh÷ng tån t¹i vµ cha nhËn thøc ®óng. ®Ó gãp phÇn thùc hiÖn c«ng t¸c
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy vµ
t¨ng cêng qu¶n trÞ doanh nghiÖp.
Qua thêi gian thùc tËp vµ nghiªn cøu t¹i XÝ nghiÖp 29 – C«ng ty x©y
dùng 319 t«i cµng nhËn thøc râ vÒ tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n nãi
chung, ®Æc biÖt lµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng, còng nh sù nhËn biÕt cña tÇm quan träng ®ã,
qua thêi gian nghiªn cøu lý luËn ë trêng vµ thùc tÕ thùc tËp t¹i XÝ nghiÖp 29 C«ng ty x©y dùng 319 t«i ®· nghiªn cøu vµ chän viÕt ®Ò tµi: Tæ chøc h¹ch
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i XÝ nghiÖp 29 C«ng ty x©y dùng 319 - Bé quèc phßng.
Chuyªn ®Ò ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, phÇn néi dung chÝnh bao
gåm nh÷ng néi dung sau.
PhÇn I: lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
PhÇn II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p c«ng tr×nh ë XÝ nghiÖp 29 - C«ng ty x©y dùng 319.
PhÇn III: Mét sè ph¬ng híng ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë XÝ nghiÖp 29 - C«ng ty x©y
dùng 319.
PhÇn I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
I- §Æc ®iÓm chung cña ngµnh kinh doanh x©y dùng c¬ b¶n vµ ¶nh h ëng
cña nã tíi c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
1- §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh x©y dùng c¬ b¶n cã ¶nh hëng ®Õn
c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n.
Kinh doanh x©y dùng lµ ngµnh x©y dùng vËt chÊt quan träng mang tÝnh
chÊt c«ng nghiÖp nh»m t¹o ra c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh x©y dùng cã nh÷ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Lµ mét
ngµng ®Æc thï cã vai trß trong viÖc chuÈn bÞ cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, ngµnh x©y dùng cã nh÷ng ®iÓm riªng biÖt kh¸c víi nh÷ng
ngµnh s¶n xuÊt kh¸c.
1.1- §Æc ®iÓm x©y l¾p:
- S¶n phÈm trong x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng cã quy m« lín, kÕt
cÊu phøc t¹p mang tÝnh ®¬n chiÕc thêi gian s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p l©u dµi.
§Æc ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n s¶n phÈm x©y l¾p nhÊt
thiÕt ph¶i lËp dù to¸n. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p ph¶i so s¸nh víi dù to¸n, lÊy
dù to¸n lµm thíc ®o.
- S¶n phÈm x©y l¾p ®îc tiªu thô theo gi¸ dù to¸n hoÆc gi¸ tho¶ thuËn víi
chñ ®Çu t “gi¸ ®Êu th©ï” do ®ã tÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng
thÓ hiÖn râ.
- S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt cßn c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt
(xe m¸y, thiÕt bÞ, thi c«ng, ngêi lao ®éng...) ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt
s¶n phÈm. §Æc ®iÓm nµy lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý sö dông, h¹ch to¸n tµi s¶n,
vËt t rÊt phøc t¹p do ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn.
- S¶n phÈm x©y l¾p tõ khi khëi c«ng cho ®Õn khi hoµn thµnh c«ng tr×nh
bµn giao ®a vµo sö dông, thêng kÐo dµi. Nã phô thuéc vµo quy m«, tÝnh phøc
t¹p vÒ kü thuËt cña tõng c«ng tr×nh. Qu¸ tr×nh thi c«ng ®îc chia thµnh nhiÒu
giai ®o¹n, mçi giai ®o¹n l¹i chia thµnh nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau, c¸c c«ng
viÖc thêng diÔn ra ngoµi trêi chÞu t¸c ®éng rÊt lín c¸c nh©n tè m«i trêng. §Æc
®iÓm nµy ®ßi hái viÖc tæ chøc qu¶n lý gi¸m s¸t chÆt chÏ sao cho b¶o ®¶m chÊt
lîng c«ng tr×nh ®óng nh thiÕt kÕ, dù to¸n c¸c nhµ thÇu ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o
hµnh c«ng tr×nh, khi hÕt thêi h¹n b¶o hµnh c«ng tr×nh míi tr¶ l¹i cho ®¬n vÞ x©y
l¾p.
1.2- §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt x©y l¾p:
- Ho¹t ®éng x©y l¾p ®îc diÔn ra díi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thiÕu tÝnh æn ®Þnh,
lu«n biÕn ®æi theo ®Þa ®iÓm vµ giai ®o¹n thi c«ng.
- Chu kú s¶n xuÊt x©y l¾p kÐo dµi, lµm cho nguån ®Çu t bÞ ø ®äng.
- S¶n phÈm x©y l¾p thêng ®îc tiÕn hµnh theo ®¬n vÞ ®Æt hµng cho tõng trêng hîp cô thÓ.
- Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra trªn mét ph¹m vi hÑp víi sè lîng c«ng nh©n
vËt liÖu lín.
2- Chi phÝ s¶n xuÊt:
2.1- Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng th× c¸c doanh nghiÖp nãi chung ph¶i huy ®éng,
sö dông c¸c nguån lùc vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn... ®Ó thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt, chÕ
t¹o s¶n phÈm, thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc lao vô, dÞch vô, thu mua, dù tr÷ hµng
ho¸, lu©n chuyÓn, lu th«ng s¶n phÈm, hµng ho¸ thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t, kÓ c¶
chi cho c«ng t¸c qu¶n lý chung cña doanh nghiÖp. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ doanh
nghiÖp ph¶i bá ra c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cho
qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh. Hay nãi c¸ch kh¸c chi phÝ ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh
nghiÖp ®· chi ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, biÓu hiÖn b»ng tiÒn.
Trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th«ng thêng bao gåm nhiÒu kh©u,
nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, thùc hiÖn
c«ng viÖc, lao vô. §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng, ë m«Ü kh©u doanh nghiÖp ph¶i bá ra
mét lîng chi phÝ nhÊt ®Þnh. Tæng hîp toµn bé chi phÝ ph¸t sinh ë tÊt c¶ c¸c kh©u
trong mét doanh nghiÖp gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Trong doanh nghiÖp cã kh©u s¶n xuÊt th× chi phÝ bá ra cho kh©u nµy gäi lµ chi
phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt
ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, biÓu hiÖn b»ng tiÒn.
2.2- §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt:
- Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i víi néi dung kinh tÕ, c«ng dông
kh¸c nhau, ph¸t sinh ë nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c nhau.
- ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng c¬ b¶n sau.
+ §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
+ Quy tr×nh c«ng nghÖ kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm.
+ §Þa ®iÓm ph¸t sinh, môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ.
+ Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Dùa vµo nh÷ng c¨n cø trªn ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã thÓ lµ:
* Tõng ph©n xëng, bé phËn, tæ ®éi s¶n xuÊt hoÆc toµn doanh nghiÖp.
* Tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ.
* Tõng s¶n phÈm, tõng ®¬n ®Æt hµng, h¹ng môc c«ng tr×nh …
* Tõng nhãm s¶n phÈm.
* Tõng bé phËn s¶n phÈm.
* Tõng bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm …
2.3- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt:
Chi phÝ s¶n xuÊt ë c¸c doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung
kinh tÕ kh¸c nhau, môc ®Ých vµ c«ng dông cña chóng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
còng kh¸c nhau, ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕ to¸n
tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, cã thÓ tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c
tiªu thøc kh¸c nhau.
Còng nh trong c¸c doanh nghiÖp nãi chung chi phÝ trong doanh nghiÖp
x©y l¾p cã thÓ ®îc ph©n lo¹i dùa trªn nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nh, ph©n lo¹i
chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ víi khèi lîng s¶n phÈm,
c«ng viÖc, lao vô. Ph©n lo¹i chi phÝ dùa theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ cho
®èi tîng chÞu phÝ. Mçi c¸ch ph©n lo¹i ®ªï phôc vô cho nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý
nhÊt ®Þnh. Nhng chØ cã c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi
phÝ lµ thÓ hiÖn râ nhÊt ®Æc ®iÓm cña chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y
l¾p. Theo tiªu thøc ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
Bao gåm chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn
liÖu... sö dông trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt , chÕ t¹o s¶n phÈm.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Bao gåm c¸c chi phÝ vÒ l¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶.
- Chi phÝ sö dông m¸y:
Lµ chi phÝ cho c¸c m¸y thi c«ng nh»m thùc hiÖn khèi lîng c«ng t¸c x©y
l¾p b»ng m¸y. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm chi phÝ thêng xuyªn vµ
chi phÝ t¹m thêi.
- Chi phÝ chung:
Lµ chi phÝ dïng vµo viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt chung t¹i bé phËn
s¶n xuÊt vµ c¸c chi phÝ trùc tiÕp kh¸c chi phÝ cho bé m¸y qu¶n lý tæ ®éi, c¸c
kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§.
3- Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
3.1- Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p:
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c ngµnh kinh doanh nãi chung vµ
ngµnh x©y l¾p nãi riªng ®Òu nhÊt thiÕt ph¶i cã sù kÕt hîp cña 3 yÕu tè c¬ b¶n ®ã
lµ; ®èi tîng lao ®éng, t liÖu lao ®éng, søc lao ®éng. Tõ ®ã h×nh thµnh c¸c kho¶n
chi phÝ t¬ng øng, nh chi phÝ tiªu hao nguyªn vÊt liÖu, chi phÝ khÊu hao, chi phÝ
vÒ tiÒn l¬ng. §©y còng lµ 3 yªu tè chi phÝ c¬ b¶n cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ cña s¶n
phÈm s¸ng t¹o ra, tõ ®ã ®· h×nh thµnh nªn chØ tiªu “Gi¸ thµnh s¶n phÈm”.
*- Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p:
Lµ sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp bao gåm hai
mÆt ®èi lËp nhau nhng cã liªn quan mËt thiÕt h÷u c¬ víi nhau; mét lµ c¸c chi
phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra, mÆt kh¸c lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc, nh÷ng s¶n
ph©m thu ®îc, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®iÞnh ®· hoµn thµnh, phôc vô cho nhu cÇu
tiªu dïng cña x· héi cÇn tÝnh ®îc gi¸ thµnh. VËy gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu
hiÖn b»ng tiÒn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi lîng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh
®· hoµn thµnh.
3.2- §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc, nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh
®· hoµn thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh còng ph¶i c¨n cø vµo ®Æc
®iÓm, c¬ cÊu tè chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt
s¶n phÈm. Nh vËy viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®óng vµ phï hîp víi
®iÒu kiÖn ®Æc ®iÓm, doanh nghiÖp gióp cho kÕ to¸n më sæ kÕ to¸n, c¸c b¨ng
tÝnh gi¸ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®èi têng yªu cÇu qu¶n lý vµ kiÓm tra t×nh
h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hiÖu qu¶ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n
lý néi bé cña doanh nghiÖp.
3.3- C¸c lo¹i gi¸ thµnh:
*- Gi¸ thµnh dù to¸n:
Do tÝnh ®Æc thï cña s¶n phÈm x©y l¾p lµ cã gi¸ trÞ lín, thêi gian thi c«ng
l©u dµi s¶n phÈm mang tÝnh ®¬n chiÕc nªn mçi c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh
®Òu cã dù to¸n riªng. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ tæng sè chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn
thµnh khèi lîng x©y l¾p c«ng tr×nh.
*- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch:
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c x©y l¾p lµ môc tiªu c¬ b¶n trong viÖc phÊn
®Êu h¹ gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p cña doanh nghiÖp.
*- Gi¸ thµnh thùc tÕ:
Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu
cña doanh nghiÖp trong viÖu tæ chøc vµ sö dông gi¶i ph¸p kinh tÕ – kü thuËt
®Ó thùc hiÖn s¶n xuÊt s¶n phÈm lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
4- Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Qua nh÷ng ph©n tÝch vÒ mèi quan hÖ gi÷ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh
s¶n phÈm cho thÊy yªu cÇu ®Æt ra cña c«ng t¸c qu¶n lý lµ qu¶n lý chi phÝ mét
c¸ch khoa häc, chÝnh x¸c lµ tiÒn ®Ò cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch
®óng ®¾n.
Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ph¹m vi, giíi h¹n vµ néi
dung kh¸c nhau. Nãi ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt lµ nãi tíi chi phÝ trong mét thêi kú
nhÊt ®Þnh, kh«ng cÇn xÐt tíi chi phÝ ®ã dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm g×, ®· hoµn
thµnh hay cha. Cßn khi nãi tíi gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nãi tíi lîng chi phÝ bá ra
®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm ®ã.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp theo tõng
thêi kú, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tÝnh cho tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh to¸n dùa trªn c¬
së tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh. V× vËy kÕ to¸n
tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt cã mèi quan hÖ
chÆt chÏ víi nhau vµ lµ hai c«ng viÖc liªn tiÕp nhau. XÐt vÒ b¶n chÊt th× chi phÝ
s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng
vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt.
Qua ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
cho thÊy. Mét yªu cÇu ®Æt ra cho c«ng t¸c qu¶n lý ®ã vµ viÖc qu¶n lý chi phÝ
mét c¸ch khoa häc, chÝnh x¸c lµ tiÒn ®Ò cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét
c¸ch ®óng ®¾n. Cã nh vËy míi cã thÓ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn
c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông vËt t, lao ®éng, tiÒn
vèn, t×nh h×nh thùc tÕ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp ®Ó gióp
c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp.
5- NhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm
§Ó tæ chøc tèt kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nh»m
®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë doanh nghiÖp, kÕ
to¸n cÇn thùc hiÖn c¸c bíc sau.
- X¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm.
- Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ.
- Tæ chøc tËp hîp ®Çy ®ñ kÞp thêi, chÝnh x¸c toµn bé chi phÝ ph¸t sinh.
- LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt.
- Tæ chøc kiÓm kª ®¸nh gi¸ khèi lîng s¶n phÈm dë dang.
II- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p:
1- H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
*- Kh¸i niÖm.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ chi phÝ cña c¸c vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu
phô vËt kiÕn tróc, gi¸ trÞ thiÕt bÞ kÌm theo…cÇn thiÕt ®Ó tham gia cÊu thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p.
*- Tµi kho¶n sö dông:
- TK 621 “Chi phÝ NVL
- Néi dung TK 621:
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph¸t sinh
thùc tÕ ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm ë doanh nghiÖp. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt
cho tõng c«ng tr×nh x©y dùng.
C«ng thøc ph©n bæ nh sau:
Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ
Cho tõng ®èi tîng
Tiªu thøc ph©n bæ
cña tõng ®èi tîng
Tû lÖ ( hÖ sè )
ph©n bæ
Tæng chi phÝ vËt liÖu cÇn ph©n bæ
HÖ sè ph©n bè
Tæng tiªu thøc ph©n bæ
- KÕt cÊu TK 621:
Bªn Nî:
Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Bªn Cã:
+ KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo TK 154
+ Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho
Tµi kho¶n 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Tµi kho¶n 621 ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tù¬ng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh.
1.1- H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
s¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp
chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
TK 151,152,331,111,…
TK 621
(1)
TK 154
(2)
TK 152
(3)
Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ t¹i bÊt cø thêi ®iÓm nµo kÕ to¸n còng cã thÓ
x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu cßn tån. Nhng cã nhîc ®iÓm lµ khi xuÊt nguyªn vËt
liÖu ph¶i lËp chøng tõ vµ theo dâi ghi sæ thêng xuyªn vµo mçi lÇn xuÊt lµm cho
khèi lîng ghi chÐp t¨ng lªn.
2- H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
*- Kh¸i niÖm:
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho nh©n c«ng
trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, nh tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp.
Ngoµi ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ph¶i ®ãng trÝch
theo tiÒn l¬ng; nh Kinh phÝ c«ng ®oµn, B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ cña
c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
*- Tµi kho¶n sö dông:
- §Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trôc tiÕp kÕ to¸n sö dông
TK 622 “chi phÝ nh©n c«ng trôc tiÕp”.
- Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ kÕt chuyÓn sè chi phÝ tiÒn c«ng cña
c«ng nh©n s¶n xu©t trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm. Bao gåm c¶ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn thëng, c¸c kho¶n phô cÊp
vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. Tµi khoµn nµy ®îc më chi
tiÕt theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n
nµy kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT tÝnh trªn quü l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp
s¶n xuÊt.
- KÕt cÊu tµi kho¶n 622:
Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã: Sè kÕt chuyÓn (hoÆc ph©n bæ) chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo
TK 154 chi phÝ SXKD dë dang hoÆc vµo bªn nî TK 631 gi¸ thµnh s¶n xuÊt.
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d.
3- H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng:
*- Kh¸i niÖm:
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ chi phÝ cho c¸c m¸y thi c«ng nh»m thùc
hiÖn khèi lîng c«ng viÖc x©y l¾p b»ng m¸y. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao
gåm chi phÝ thêng xuyªn vµ chi phÝ t¹m thêi.
*- Tµi kho¶n sö dông.
- §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, kÕ to¸n sö dông
tµi kho¶n 623 “chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng”. Tµi kho¶n 623 dïng ®Ó tËp hîp
vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y
dùng c«ng tr×nh.
- Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 623 c¸c kho¶n trÝch vÒ KPC§, BHXH,
BHYT, tÝnh trªn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n sö dông m¸y.
- Tµi kho¶n 623 nµy cã 6 tµi kho¶n cÊp 2.
+ TK 6231: chi phÝ nh©n c«ng
+ TK 6232: chi phÝ vËt liÖu
+ TK 6233: chi phÝ dông cô s¶n xuÊt.
+ TK 6234: chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng
+ TK 6237: chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
+ TK 6238: chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
- KÕt cÊu tµi kho¶n 623:
Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y ph¸t sinh.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y
Tµi kho¶n 623 kh«ng cã sè d cuèi kú.
4- H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung:
*- Kh¸i niÖm:
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ chi phÝ gi¸n tiÕp cho tõng ph©n xëng, tæ ®éi
s¶n xuÊt kinh doanh thuéc doanh nghiÖp.
*- Néi dung chi phÝ: Gåm nhiÒu lo¹i chi phÝ nh©n c«ng s¶n xuÊt chung,
chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô dïng cho ph©n xëng, chi phÝ khÊu hao TSC§
cña ph©n xëng, tæ ®éi, chi phÝ dÞch vô nh ®iÖn, níc…vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
*- Tµi kho¶n sö dông: TK 627
§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n sö dông TK 627
“Chi phÝ s¶n xuÊt chung” tµi kho¶n nµy dïng ®Î ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña
®éi, c«ng trêng x©y dùng gåm; l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, tæ x©y dùng, c¸c
kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶
c«ng nh©n trùc tiÕp vµ nh©n viªn qu¶n lý, khÊu hao TSC§ dïng chung cho ho¹t
®éng cña ®éi vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt.
- KÕt cÊu tµi kho¶n 627:
Bªn Nî:
TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh tronh kú.
Bªn Cã:
- C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung hoÆc ph©n bæ chi phÝ
cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ.
Tµi kho¶n 627 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Tµi kho¶n 627 cã 6 tµi kho¶n cÊp 2.
TK 6271- Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng.
TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu
TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt.
TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK6278 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 334, 338
TK 627
(1)
TK 152,153
TK 154
(1)
TK 142,335
(1)
TK 214
(2)
(1)
TK 111,112
(1)
Chó thÝch:
(1) Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, tiÒn l¬ng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n
cè ®Þnh, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c dïng cho qu¶n lý ph©n xëng, chi phÝ tr¶ tríc,
ph¶i tr¶ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung.
(2) Cuèi kú ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ vµo TK 154
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc h¹ch to¸n trùc tiÕp cho gi¸ thµnh s¶n phÈm,
kh«ng ph©n bæ nÕu trong ®¬n vÞ s¶n xuÊt chØ lµm mét lo¹i s¶n phÈm, mét lo¹i
dÞch vô. Nhng trong mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt cïng mét lóc t¹o ra nhiÒu lo¹i s¶n
phÈm thùc hiÖn nhiÒu lo¹i dÞch vô th× ghi bót to¸n kÕt chuyÓn ph¶i ph©n bæ chi
phÝ b»ng ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp theo tiªu thøc l¹ chän.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung khi ph¸t sinh sÏ tËp hîp theo tõng kho¶n chi phÝ,
®Õn cuèi kú hoÆc khi cÇn b¸o c¸o th× tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng
liªn quan theo tiªu thøc ®· lùa chän phï hîp.
5- Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh dë dang.
5.1- Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
*- C¨n cø vµo ®èi tîng h¹ch toµn chi phÝ vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ
®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tu¬ng øng, cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ
s¶n xuÊt chung cho c«ng tr×nh.
Tµi kho¶n 154 ®îc dïng ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc
vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, ¸p dông theo ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn.
Tµi kho¶n 154 cã 4 tµi kho¶n cÊp 2.
TK1541
x©y l¾p
TK1542
s¶n phÈm kh¸c
TK1543
dÞch vô
TK1544
chi phÝ b¶o hµnh x©y l¾p
KÕt cÊu:
Bªn Nî: KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú
Gi¸ trÞ vËt liÖu thuª ngoµi chÕ biÕn vµ c¸c chi phÝ thuª.
Bªn Cã: Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh trong kú
Gi¸ trÞ phÕ liÖu thuª ngoµi thu håi nÕu cã.
C¸c kho¶n gi¶m trõ.
Gi¸ trÞ vËt liÖu thuª ngoµi chÕ biÕn hoµn thµnh.
Sè d Nî: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
Chi phÝ thuª ngoµi chÕ biÕn cha hoµn thµnh.
* Tr×nh tù h¹ch to¸n
Nî TK 154 chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
Cã TK 621
chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Cã TK 622
chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Cã TK 623
chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Cã TK 627
chi phÝ s¶n xuÊt chung.
NÕu cã thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt th× ghi gi¶m chi phÝ.
Nî TK 138 ph¶i thu kh¸c.
Nî TK 334 ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
Nî TK 821 chi phÝ bÊt thêng.
Nî TK 131 ph¶i thu kh¸ch hµng.
Cã TK 154 chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
H¹ch to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh theo ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn ®îc thùc hiÖn trªn tµi kho¶n 154 “chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
dë dang”.
5.2- TÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang:
Muèn x¸c ®Þnh ®îc s¶n phÈm dë dang trong x©y l¾p, ta ph¶i thùc hiÖn b»ng ph¬ng
ph¸p kiÓm kª (hµng th¸ng), nã phô thuéc vµo khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh vµ ph¬ng thøc
thanh to¸n gi÷a bªn chö ®Çu t vµ bªn nhËn thÇu (nÕu thanh to¸n s¶n phÈm dë dang theo tæng
chi phÝ ph¸t sinh tõ lóc khëi c«ng cho ®Õn cuèi th¸ng). NÕu quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm
x©y l¾p theo ®iÓm dõng hîp lý, x¸c ®Þnh ®îc gi¸ dù thÇu, th× s¶n phÈm dë dang lµ c¸c khèi lîng x©y l¾p cha hîp lý ®· quy ®Þnh vµ ®îc tÝnh theo chi phÝ trªn c¬ së ph©n bæ chi phÝ cña
h¹ng môc c«ng tr×nh cho c¸c giai ®o¹n ®· hoµn thµnh vµ c¸c giai ®o¹n cßn dë dang.
Gi¸ trÞ
Chi phÝ SXKD dë dang
cña khèi
®Çu kú
lîng x©y
l¾p dë
=
Chi phÝ SXKD
ph¸t sinh trong kú
+
x©y l¾p hoµn thµnh
kú
theo dù to¸n
khèi lîng x©y
Gi¸ trÞ cña khèi l-
Gi¸ trÞ cña khèi lîng
dang cuèi
Gi¸ trÞ cña
x
l¾p dë dang
îng x©y l¾p dë
cuèi kú theo
dang cuèi kú theo
dù to¸n
+
dù to¸n
5.3- Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®· hoµn thµnh.
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p hoµn thµnh lµ ph¬ng ph¸p kü thuËt sö
dông sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc cña kÕ to¸n vµ c¸c tµi liÖu cã liªn
quan ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm, dÞch vô
®· hoµn thµnh theo ®èi tîng tÝnh gi¸ s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh. Trong s¶n xuÊt x©y
l¾p s¶n phÈm cuèi cïng lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· x©y dùng xong
vµ ®a vµo sö dông. Gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh ®îc x¸ ®Þnh trªn c¬ së tæng chi phÝ ph¸t sinh tõ lóc khëi c«ng ®Õn khi hoµn
thµnh.
Gi¸ thµnh thùc tÕ
khèi lîng x©y l¾p
hoµn thµnh
=
Chi phÝ SXKD
dë dang ®Çu kú
Chi phÝ
Chi phÝ SXKD
+
ph¸t sinh
-
trong kú
ThÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
Th¸ng...n¨m............
Tªn c«ng tr×nh:............................
SXKD dë
dang cuèi
kú
Theo kho¶n môc chi phÝ
Gi¸ thµnh SP hoµn thµnh
ChØ tiªu
Tæng
sè
VËt liÖu
Nh©n c«ng
M¸y thi
trùc tiÕp
trùc tiÕp
c«ng
SX chung
1. CFSX-KDDD ®Çu kú
2. CPSX-KDFS trong kú
3. CFSX-KDDD cuèi kú
4. Gi¸ thµnh SP hoµn thµnh
III- tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n:
Trong c¸c doanh nghiÖp kÕ to¸n dùa vµo hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n thÓ lÖ
kÕ to¸n cña nhµ níc vµ ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp m×nh ®Ó vËn dông vµo ®ã
më sæ kÕ to¸n cho phï phîp.
Trong c¸c doanh nghiÖp viÖt nam hiÖn nay thêng sñ dông h×nh thíc kÕ
to¸n sau.
- H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ.
- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung.
- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký sæ c¸i.
- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ
Trong c¸c h×nh thøc kÕ to¸n, mçi h×nh thøc ®Òu cã hÖ thång sæ s¸ch vµ
c¸ch ghi chÐp ph¶n ¸nh còng nh tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ kh¸c nhau.
T¹i xÝ nghiÖp 29 – c«ng ty x©y dùng 319 n¬i t«i ®ang thùc tËp hiÖn ®ang
sö dông ph¬ng ph¸p ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc “Chøng tõ ghi sè”. §Ó thuËn
tiÖn cho viÖc theo dâi t«i xin ®îc ®Ò cËp tíi h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh
thøc “chøng tõ ghi sæ”.
*- §Æc ®iÓm chñ yÕu:
- H×nh thøc chøng tõ ghi sæ lµ nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®îc ph©n lo¹i
theo c¸c chøng tõ cã cïng néi dung tÝnh chÊt, nghiÖp vô ®Ó lËp chøng tõ ghi sæ
tríc khi ghi vµo sæ kÕ to¸n tæng hîp. Theo h×nh thøc nµy viÖc ghi sæ kÕ to¸n
t¸ch rêi viÖc ghi chÐp theo thø tù thêi gian ghi nhËt ký vµ ghi theo hÖ thèng.
- Chøng tõ ghi sæ ®îc ®¸nh sè hiÖu liªn tôc theo sè thø tù trong sæ ®¨ng
ký chøng tõ ghi sæ vµ cã chøng tõ gèc ®i kÌm.
*- HÖ thèng sæ kÕ to¸n. HÖ thèng sæ kÕ to¸n tæng hîp bao gåm sæ kÕ to¸n
chøng tõ ghi sæ vµ sæ c¸i tµi kho¶n, sæ chi tiÕt, tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý
cña doanh nghiÖp ®Ó më sæ kÕ to¸n chi tiÕt.
S¬ ®å kh¸i qu¸t tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc
chøng tõ ghi sæ
Chøng tõ gèc
Sæ quü
Sæ kÕ to¸n chi tiÕt
Chøng tõ ghi sæ
Sæ ®¨ng ký CTGS
Sæ c¸i
B¶ng tæng hîp
sè liÖu chi tiÕt
B¶ng c©n ®èi
sè ph¸t sinh
Ghi chó
B¸o c¸o TC
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
KiÓm tra, ®èi chiÕu
PhÇn II
Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p ë XÝ nghiÖp 29 - C«ng ty x©y dùng 319.
I- Nh÷ng ®Æc tr¬ng c¬ b¶n cña XÝ nghiÖp 29 - C«ng ty x©y dùng 319:
1-
LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ®¬n vÞ:
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu nhiÖm vô c¸ch m¹ng vµ sù nghiÖp cña §¶ng C«ng
ty x©y dùng 319 tiÕn th©n lµ mét S ®oµn 319 – Qu©n khu 3 ®îc thµnh lËp theo
quyÕt ®Þnh sè 231/Q§-QP ngµy 07/ 03/1979 cña Bé trëng Bé quèc phßng, víi
nhiÖm vô chñ yÕu lµ huÊn luyÖn qu©n dù bÞ, sau mét n¨m ®îc thµnh lËp S ®oµn
®· huÊn luyÖn nh÷ng ngêi lÝnh dù bÞ trë thµnh nh÷ng ngêi lÝnh tinh nhuÖ. Sau
®ã do yªu cÇu nhiÖm vô cña qu©n ®éi nhËn thÊy r»ng t×nh h×nh nÒn kinh tÕ ®·
cã sù biÕn ®æi. §Õn n¨m 1980 Bé trëng Bé quèc phßng ®· ký quyÕt ®Þnh
chuyÓn S ®oµn 319 sang lµm kinh tÕ theo quyÕt ®Þnh sè 579/Q§-QP ngµy
27/9/1980. S ®oµn trôc tiÕp ®îc tham gia x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, ®iÓn h×nh
nh c«ng tr×nh nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ L¹i.
T¹i quyÕt ®Þnh sè 531/Q§-QP ngµy 27/7/1993 C«ng ty x©y dùng 319 ®·
ra ®êi ®îc thµnh lËp theo nghÞ ®Þnh 338/H§BT ngµy 20 th¸ng 11 n¨m 1991 cña
Héi ®ång Bé trëng nay lµ ChÝnh phñ.
Kinh tÕ níc ta ngµy cµng ®æi míi ph¸t triÓn theo xu híng c«ng nghiÖp
ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, ChÝnh tõ ®ã c¸c c«ng ty c¸c doanh
nghiÖp ngµy mäc lªn cµng nhiÒu, ®Ó s¾p xÕt l¹i c¸c ®¬n vÞ trong qu©n ®éi lµm
kinh tÕ. Thùc hiÖn nghÞ quyÕt sè 06/NQ§UTW ngµy 10/1/1996 cña §¶ng uû
qu©n sù Trung ng vÒ viÖc s¾p xÕt l¹i c¸c ®¬n vÞ trong qu©n ®éi lµm kinh tÕ.
Theo quyÕt ®Þnh sè 564/Q§-QP ngµy 22/4/1996 C«ng ty x©y dùng 319 ®·
chÝnh thøc ®îc thµnh lËp, vµ s¸t nhËp cïng 5 xÝ nghiÖp kh¸c vÉn gi÷ nguyªn tªn
lµ C«ng ty x©y dùng 319 – Bé quèc phßng.
XÝ nghiÖp 29 lµ mét xÝ nghiÖp trùc thuéc C«ng ty x©y dùng 319 – Bé
quèc phßng. Tríc kia xÝ nghiÖp 29 cßn gäi lµ trung ®oµn 29 thuéc s ®oµn 327
– Qu©n khu 3 ®îc thµnh lËp vµo ngµy 28/10/1976 cã trô së t¹i 73 NguyÔn Tr·i
Thanh Xu©n H¹ néi.
Tríc n¨m 1993 XÝ nghiÖp vÉn cßn phô thuéc vµo C«ng ty vÒ mäi mÆt vµ
ho¹t ®éng theo chØ tiªu cña Bé quèc phßng vµ nhiÖm vô cña nhµ níc giao.
Theo th«ng b¸o sè 212 TB ngµy 28/7/1993. §ång thêi thùc hiÖn quyÕt
®Þnh sè 525/Q§-QP ngµy 04/8/1993 cña Bé trëng Bé quèc phßng.
Theo quyÕt ®Þnh giÊy phÐp kinh doanh sè 108788 ngµy 19/8/1993 cña
träng tµi kinh tÕ Hµ néi cÊp.
XÝ nghiÖp 29 ®îc thµnh lËp víi 2 nhiÖm vô chÝnh lµ s¶n xuÊt kinh doanh
®éc lËp chuyªn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh quèc phßng, d©n dông c«ng nghiÖp
giao th«ng vËn t¶i. Chøc n¨ng vËn dông h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp ®îc qu©n
khu 3 vµ Bé quèc phßng giao vèn, tù lo t×m viÖc lµm kinh doanh ®¶m b¶o cã
l·i, b¶o tån vèn vµ ph¸t triÓn, thùc hiÖn nghÜa vô giao nép ®Çy ®ñ ng©n s¸ch.
Nhng vÉn ®Æt díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng uû C«ng ty 319.
Tr¶i qua gÇn 9 n¨m XÝ nghiÖp tù h¹ch to¸n ®éc lËp, ®· tr¶i qua biÕt bao
th¨ng trÇm vµ ®· trëng thµnh, XÝ nghiÖp ®· x©y dùng ®îc nhiÒu c«ng tr×nh lín
nhá kh¸c nhau vµ n¨m nµo còng ®¹t ®îc chØ tiªu cÊp trªn giao, ®· ®îc l·nh ®¹o
cÕp trªn tÆng b»ng khen, cã nhiÒu c«ng tr×nh ®îc thëng hu©n huy ch¬ng.
C¨n cø nhiÖm vô s¶n xuÊt vµ yªu cÇu thÞ trêng ngµnh x©y dùng, trong
nh÷ng n¨m 1999 - 2001 XÝ nghiÖp ®· ®ãng gãp cho nÒn kinh tÕ níc ta nh÷ng
c«ng tr×nh cã tÝnh quy m« lín.
Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay XÝ nghiÖp ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn lín vÒ
mäi mÆt. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay biªn chÕ cña XÝ nghiÖp lµ; c¸n bé c«ng
nh©n viªn biªn chÕ vµ hîp ®ång trong toµn xi nghiÖp ®· lªn tíi 48 ngêi, trong
®ã kü s chiÕm 29 ngêi, qu©n sè hîp ®ång thêi vô kho¶ng 250 ngêi. XÝ nghiÖp
lu«n thùc hiÖn vît møc c¸c chØ tiªu kinh doanh, thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi
nhµ níc, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®¶m b¶o l¬ng t¨ng dÇn ®Òu cho ngêi lao
®éng. §Ó theo dâi qu¸ tr×nh t¨ng trëng cña XÝ nghiÖp ta theo dâi b¶ng sè liÖu
sau.
TÝnh ®Õn ngµy 10 th¸ng 10 n¨m 2002 tæng sè vèn kinh doanh cña XÝ
nghiÖp lµ:
Trong ®ã:
- Vèn cè ®Þnh: 1.688.596.798®
- Vèn lu ®éng:
606.000.000®
Díi ®©y lµ chØ tiªu XÝ nghiÖp ®· ®¹t ®îc trong 3 n¨m võa qua:
§¬n vÞ tÝnh: §ång
N¨m
ChØ tiªu
Gi¸ trÞ s¶n lîng
LN thùc hiÖn
1999
2000
2001
15.000
20.000
25.000
50
304
464
- Xem thêm -
.DOC 
65 
42 
115 
