Tài liệu Luận văn tổ chức hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty hỗ trợ và phát triển công nghệ detech

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù ®a d¹ng vµ c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ lµm cho doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi phÝ h¹ gia thµnh s¶n phÈm,b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh. §øng tríc yªu cÇu ®ã,viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®Çy ®ñ kip thêi,c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®· bá ra ®Ó tÝnh ®óng,chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò quan t©m cña tÊt c¶ doanh nghiÖp. H¬n lóc nµo hÕt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt,tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i trë thµnh c«ng cô ®¾c lùc trong c«ng t¸c qu¶n lý. Bªn c¹nh ®ã,viÖc ¸p dông thèng nhÊt chÕ ®é kÕ to¸n míi trong c¶ níc ®Æt ra yªu cÇu hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng cho phï hîp víi chÕ ®é vµ yªu cÇu qu¶n lý trong c¬ chÕ thÞ trêng. ë c«ng ty Hæ trî Ph¸t triÓn C«ng nghÖ(DETECH.Co),s¶n phÈm cña c«ng ty lµ c¸c lo¹i xe g¾n m¸y l¾p r¸p hoµn chØnh ®ang gÆp ph¶i sù c¹nh tranh rÊt lín tõ c¸c s¶n phÈm trong vµ ngoµi níc v× vËy vÊn ®Ò h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt,t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh…lµ vÊn ®Ò c«ng ty ®Æc biÖt chó träng.Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty,em thÊy c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty t¬ng ®èi hoµn chØnh vµ chÝnh x¸c.Tuy nhiªn viÖc h¹ch to¸n nµy vÊn cßn mét sè tån t¹i mµ c«ng ty cÇn kh¾c phôc.Víi nh÷ng kiÕn thøc thu nhËn ®îc trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty,cïng víi sù gióp ®ì cña c« gi¸o híng dÉn NguyÔn thÞ Søc vµ c¸c anh chÞ phßng kÕ to¸n c«ng ty,em chän ®Ò tµi “kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm xe g¾n m¸y ë c«ng ty Hç trî vµ Ph¸t triÓn C«ng nghÖ”cho chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh. Môc tiªu ®Æt ra ®èi víi chuyªn ®Ò nµy lµ tËp hîp ®Çy ®ñ c¸ch h¹ch to¸n c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c«ng ty.trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ trong thêi gian häc tËp ë nhµ trêng kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thùc tÕ trong thêi gian thùc tËp ®Ó rót ra nh÷ng nhËn xÐt,®¸nh gi¸ thÝch hîp. Víi môc tiªu nh vËy chuyªn ®Ò ®îc bè côc gåm ba phÇn chÝnh sau: PhÇn mét: s¬ lîc vÒ C«ng ty Hç trî vµ Ph¸t triÓn C«ng NghÖ(DETECH.Co). PhÇn hai: néi dung cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty Hç trî vµPh¸t triÓn C«ng NghÖ. PhÇn ba: mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty Hç trî vµ Ph¸t triÓn C«ng NghÖ. Chuyªn ®Ò nµy ®îc hoµn thµnh víi sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« gi¸o híng giÉn NguyÔn thÞ Søc vµ c¸c anh chÞ trong phong kÕ to¸n c«ng ty. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 0 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 1 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp PhÇn I Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ (DETECH.Co) I . Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty C«ng ty hç trî vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ tªn giao dÞch tiÕng anh lµ Tech onology Development Suppoung Company (viÕt t¾t lµ DETECH. CO). Lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc trùc thuéc trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia ®îc thµnh lËp tõ th¸ng 2/1991 vµ ®îc thµnh lËp l¹i vµo ngµy 22/5/1993 theo quyÕt ®Þnh sè 117/VHK-QD cña viÖn khoa häcViÖt Nam. C«ng ty cã trô së chÝnh t¹i 47 Hoµ M·Hµ Néi. Ngoµi ra c«ng ty cßn cã mét chi nh¸nh t¹i 190 NguyÔn v¨n THñ-QuËn 1TP.HCM liªn doanh víi mét c«ng ty ®¸ quý cã tªn lµC«ng ty kü nghÖ ®¸ quý ViÖt nam t¹i Hµ Néi. §iÒu lÖ ho¹t ®éng cña c«ng ty ®îc viÖn trëng viÖn khoa häc ViÖt Nam phª duyÖt ngµy 22/5/93. GiÊy phÐp kinh doanh sè 108510 ngµy 29/5/93 do träng t¹i kinh tÕ Nhµ níc thµnh phè Hµ Néi cÊp Cho ®Õn nay c«ng ty ®· ho¹t ®éng ®îc 9 n¨m cã ®éi ngò c¸n bé cong nh©n viªn ®«ng ®¶o trong ®ã trªn 30 ngêi cã tr×nh ®é nghiÖp vô ngo¹i ng÷, ph¸p lý giµu kinh nghiÖm. Tæ chøc DN theo h×nh thøc: Doanh nghiÖp Nhµ níc, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp,cã t c¸ch ph¸p nh©n sö dông con dÊu riªng, ®îc më tµi kho¶n tiÒn viÖt nam vµ ngo¹i tÖ t¹i c¸c ng©n hµng. Tµi kho¶n tiÒn ViÖt Nam t¹i ng©n hµng INDOVINA; 1237.6G Tµi kho¶n ngo¹i tÖ ¹i ng©n hµng INDOVINA:1237.1G Khi míi thµnh lËp c«ng ty cã vèn kinh doanh lµ: 2500300000 ®ång Trong ®ã: Vèn cè ®Þnh: 184274000 ®ång Vèn lu ®éng: 2316026000 ®ång Theo nguån vèn chia thµnh: Vèn ng©n s¸ch cÊp: 50000000 ®ång Vèn doanh nghiÖp tù bæ sung: 134950000 ®ång Vèn tù huy ®éng: 2315350000 ®ång 1. Chøc n¨ng cña c«ng ty hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ Tæ chøc vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô ®Çu t , chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o c¸n bé thùc hiÖn ®¹i diÖn së h÷u c«ng nghiÖp vµ c¸c dÞch vô së h÷u c«ng nghiÖp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh XNK vµ dÞch vô th¬ng m¹i. Tæ chøc nghiªn cøu triÓn khai s¶n xuÊt kinh doanh vµ mét sè s¶n phÈm phôc vôc«ng,n«ng nghiÖp vµ ®êi sèng nh: phô gia xi m¨ng, bª t«ng xèp, bª t«ng chÞu mÆn . 2. Tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Thùc hiÖn ®óng chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh, thèng kª, kÕ to¸n, lao ®éng tiÒn l ¬ng vµ chÝnh s¸ch c¸n bé. §¶m b¶o vÖ sinh m«i trêng vµ trËt tù an toµn x· héi Trong quan hÖ víi kh¸ch hµng, thùc hiÖn thùc hiÖn theo ph¸p lÖnh H§KT cña nhµ níc viÖt nam vµ c«ng íc quèc tÕ tham gia. Sö dông vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn cña ®¬n vÞ, tù bï ®¾p chi phÝ, kinh doanh cã l·i vµ lµm nghÜa vô víi Nhµ Níc . 3. QuyÒn h¹n cña c«ng ty hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ §îc vay vèn (kÓ c¶ ngo¹i tÖ) t¹i c¸c ngh©n hµng ë ViÖt Nam vµ níc ngoµi, ®îc huy ®éng vèn trong vµ ngoµi níc nh»m phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ trªn nguyªn t¾c b¶o ®¶m kinh doanh cã l·i vµ trang tr¶i c¸c kho¶n nî ®· vay. §îc sö dông vµ thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ vèi kh¸ch hµng theo quy ®Þnh cña nhµ níc. §îc ký kÕt hîp ®ång víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ ®Ó ®Çu t, liªn kÕt kinh tÕ hîp t¸c gia c«ng s¶n xuÊt, huÊn luyÖn tay nghÒ trªn c¬ së tù nguyÖn, cïng cã lîi. §µm ph¸n, ký kÕt c¸c hîp ®ång XNK víi c¸c níc ngoµi theo quy ®Þnh cña nhµ níc vµ luËt ph¸p quèc tÕ. §îc quyÒn ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c ph¬ng ¸n liªn doanh, liªn kÕt, hîp t¸c gia c«ng víi níc ngoµi. §îc tham gia héi chî triÔn l·m giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty ë trong níc vµ níc ngoµi, ®µm ph¸n ký kÕt c¸c hîp ®ång, kh¶o s¸t thÞ trêng, trao ®æi kü thuËt nghiÖp vô… §îc ®Æt c¸c ®¹i diÖn, chi nh¸nh cña c¸c c«ng ty ë c¸c ®Þa ph¬ng trong vµ ngoµi níc theo quy ®Þnh cña níc ViÖt Nam vµ c¸c níc së t¹i ®îc c¬ quan cung cÊp hoÆc tù tæ chøc thu nhËp th«ng tin vÒ kinh tÕ vµ thÞ trêng thÕ giíi. C«ng ty ®îc quyÒn ®Þnh gi¸ hoÆc tho¶ thuËn gi¸ mua, gi¸ b¸n s¶n phÈm vËt t nguyªn liÖu liªn quan ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc theo quy ®Þnh cña nhµ níc ViÖt Nam. C«ng ty ®îc quyÒn tuyÓn chän lao ®éng, ký kÕt hîp ®ång lao ®éng theo yªu cÇu cña c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ, s¶n xuÊt vµ kinh doanh C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm sö dông lao®éng hîp lý, cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÝnh s¸ch ®èi víi ngêi lao ®éng do ph¸p luËt quy ®Þnh. C«ng ty ®îc quyÒn lùa chän c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng, tr¶ thëng theo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, nh»m khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng tÝch cùc lao ®éng víi n¨ng suÊt cao, chÊt lîng tèt vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. II. S¬ ®å khèi cña bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty DETECH.Co 1. S¬ ®å khèi cña bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty DETECH.Co (s¬ ®å ë trang sau) 2. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 3 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp C«ng ty Hç trî vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ lµ mét doanh nghiÖp Nhµ Níc tæ chøc vµ qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo m« h×nh c«ng ty, tõ khi thµnh lËp ®Õn nay c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty ®· cã nhiÒu thay ®æi ®Ó thÝch øng víi nhiÖm vô kinh doanh còng nh nh÷ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. HiÖn t¹i c¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty theo m« h×nh tËp trung, ®îc chØ ®¹o thèng nhÊt tõ trªn xuèng díi theo h×nh thøc trùc tuyÕn. Cô thÓ: Ban gi¸m ®èc: gåm 4 ngêi. Gi¸m §èc c«ng ty lµ ngêi ®øng ®Çu bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý theo trùc tuyÕn- Trùc tiÕp phô tr¸ch chung toµn c«ng ty. Gi¸m §èc C«ng ty ®ång thåi lµ gi¸m ®èc chi nh¸nh cña c«ng ty t¹i TP.HCM. Gi¸m §èc C«ng ty lµ ngêi ®¹i diÖn cho quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña toµn C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc nhµ níc, tríc c¬ quan chñ qu¶n vµ C«ng ty vÒ kÕt qu¶ hoËt ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty. Mét phã gi¸m ®èc kiªm bÝ th chi bé: phô tr¸ch ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c phßng, trung t©m ë Hµ Néi. Hai phã gi¸m ®èc: thay mÆt gi¸m ®èc C«ng ty phô tr¸ch ®iÒu hµnh, qu¶n lý chi nh¸nh cña c«ng ty ë TP.HCM vµ chÞu mäi tr¸ch nhiÖm tríc Gi¸m §èc. NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 4 Xëng s¶n xuÊt TT c«ng nghÖ sö lý níc vµ m«i trêng Phßng king doanh xuÊt nhËp khÈu V¨n phßng t vÊn ®Çu t vµ së h÷u trÝ tuÖ Ban gi¸m ®èc TT ®iÖn tö tin häc truyÒn th«ng Xëng s¶n xuÊt Phßng kÕ to¸n Phßng kinh doanh Chi nh¸nh TP HCM Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Phßng kÕ to¸n tµi vô Phßng tæng hîp 3. C¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña c«ng ty DETECH.Co * T¹i Hµ Néi Phßng hµnh chÝnh tæng hîp: phô tr¸ch vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng, qu¶n lý nh©n sù cña C«ng ty nh c«ng t¸c v¨n th lu tr÷. Phßng kÕ to¸n tµi vô: trùc tiÕp lµm c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n theo ®óng chÕ ®é cña Nhµ Níc quy ®Þnh. Phßng cã nhiÖm vô qu¶n lý vµ kiÓm tra toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña C«ng ty th«ng qua viÖc më sæ s¸ch kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu kÕ TT c«ng nghÖ vµ thiÕt kÕ tµu thuû NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 5 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp to¸n toµn C«ng ty. Qua ®ã, phßng cã thÓ theo dâi ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, cung cÊp c¸c th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c gióp ban gi¸m ®èc cã c¨n cø tin cËy ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty ®a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong kinh doanh nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. §ång thêi tham mu cho ban gi¸m ®èc vÒ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ Níc ®Ó cã quyÕt®Þnh hîp lý trong tæ chøc qu¶n ly ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. Phßng cßn cã nhiÖm vô híng dÉn ®«n ®èc, kiªm tra viÖc thùc hiÖn chÕ ®é tµi chÝnh kÕ to¸n vµ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c¸c trung t©m chi nh¸nh. Phßng kinh doanh XNK: thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn lÜnh vùc XNK theo kÕ ho¹ch cña C«ng ty. V¨n phßng t vÊn ®Çu t vµ së h÷u trÝ tuÖ: thùc hiÖn c¸c dÞch vô t vÊn ®Çu t vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. Thùc hiÖn c¸c dÞch vô nh»m b¶o hé quyÒn së høu trÝ tuÖ còng nh gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp khiÕu n¹i vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ trung t©m c«ng nghÖ vµ thiÕt kÕ tµu thuû: tham gia thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh nghiªn cøu vÒ thiÕt kÕ vµ c«ng nghÖ míi trong thiÕt kÕ ®ãng tµu, thùc hiÖn c¸c dù ¸n t vÊn ®Çu t, chuyÓn giao c«ng nghÖ, thÈm ®Þnh thiÕt kÕ, gi¸m s¸t khi thi c«ng, cung cÊp chuyªn gia ®µo t¹o c¸n bé…cho ngµnh ®ãng tµu.Trung t©m cßn tæ chøc thö nghiÖm mét sè lo¹i tµu thuû. Trung t©m c«ng nghÖ xö lý níc vµ m«i trêng: thùc hiÖn ho¹t ®éng nghiªn cøu øng dông vµ kinh doanh c¸c thiÕt bÞ, c«ng nghÖ lµm s¹ch m«i trêng. Xö lý c¸c nguån níc tù nhiªn lµm níc uèng, níc sinh ho¹t, xö lý níc th¶i d©n dông vµ c«ng nghiÖp, xö lý kh«ng khÝ cho v¨n phßng, nhµ ë, bÖnh viÖn, kho tµng. Trung t©m ®iÖn tö, tin häc truyÒn th«ng: cã nhiÖm vô t vÊn lËp dù ¸n ®Çu t cung cÊp c¸c trang thiÕt bÞ trong lÜnh vùc ph¸t thanh truyÒn h×nh, ®iÖn tö d©n dông. Xëng s¶n xuÊt: thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh lµ l¾p r¸p xe g¾n m¸y. * T¹i chi nh¸nh TP. HCM Phßng kÕ to¸n: cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh tµi chÝnh, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña chi nh¸nh theo sù chØ ®¹o híng dÉn cña phßng kÕ to¸n tµi vô cña c¶ C«ng ty mµ ®Þnh kú lËp b¸o c¸o göi vÒ phßng kÕ to¸n C«ng ty. Phßng kinh doanh: triÓn khai thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty t¹i TP.HCM. Xëng thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt bao b×: thiÕt kÕ nh¾n hiÖu hµng ho¸,biÓu t îng vµ kiÓu gi¸ng c«ng nghiÖp,s¶n xuÊt c¸c lo¹i hép Duplex,thïng cacton,c¸c lo¹i bao b× hµng ho¸ víi chÊt lîng cao . 4. ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o s¶n phÈm ë c«ng ty DETDCH.Co C«ng ty Hç trî vµ ph¸t triÓn C«ng nghÖ lµ ®¬n vÞ t vÊn, xuÊt nhËp khÈu vµ thiÕt kÕ c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ cao liªn quan ®Õn x©y dùng xö lý níc vµ m«i trêng,vµ së h÷u trÝ tuÖ vµ cã mét bé phËn l¾p r¸p xe g¾n m¸y. NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 6 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp §©y lµ c«ng ty cã quy m« võa,bé phËn s¶n xuÊt hµng lo¹t.c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty tuy kh«ng phøc t¹p nhõg ph¶i ®¶m b¶o sù chÝnh x¸c cao trong s¶n xuÊt,mçi s¶n phÈm t¹o ra ph¶i ®¶m b¶o chÊt lîng kü thuËt phï hîp víi quy ®Þnh,®îc l¾p r¸p tõ nhiÒu chi tiÕt kh¸c nhau.®©y lµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt míi cña c«ng ty,ra ®êi tõ hai n¨m trë l¹i ®aay ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña mét bé phËn kh«ng nhá trong x· héi. Do ®Æc ®iÓm lµ lo¹i h×nh l¾p r¸p tõ nhiÒu chi tiÕt linh kiÖn,ch¼ng h¹n mét chiÕc xe IKD2 ®îc l¾p r¸p tõ mét bé linh kiÖn nhËp nguyªn côc tõ níc ngoµi vµ c¸c chi tiÕt linh kiÖn kh¸c mua trong níc(tû lÖ néi ®Þa ho¸ lµ 40%).s¶n phÈm c¶ c«ng ty kh«ng qua nhiÒu bíc c«ng nghÖ,m¸y mã thiÕt bÞ kh«ng ®a d¹ng chñ yÕu lµ lo¹i m¸y dµnh cho l¾p r¸p:m¸y ®ét dËp,d©y chuyÒn IKD, m¸y kiÓm tra ®éng c¬…M¸y mãc thiÕt bÞ nãi chung ®Òu míi song ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ trêng,c«ng ty lu«n t×m c¸ch n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm,nhËp thiÕt bÞ c«ng nghÖ níc ngoµi,häc hái kinh nghiÖm vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Ó tõng bíc ®a tû lÖ néi ®Þa ho¸ xe m¸y lªn cao vña ®¸p øng yªu cÇu vÒ gi¸,võa ®¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ chÊt l îng gi¸ c¶ cña cong ty. VÒ c¬ c¸u tæ chøc s¶n xuÊt:C«ng ty cã mét xëng s¶n xuÊt ,ph©n xëng cuèi cïng cïng lµ ph©n xëg l¾p r¸p.Ph©n xëng nµy cã nhiÖm vô l¾p r¸p c¸c linh kiÖn víi nhau ®Ó t¹o nªn mét chiÕc xe hoµn chØnh. S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ cña c«ng ty DETECH.Co Nguyªn vËt liÖu Ph©n xëng l¾p r¸p NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 Kho thµnh phÈm 7 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp PhÇn II Néi dung kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty Hç trî vµ ph¸t triÓn C«ng nghÖ . I. Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈmë trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu chÞu t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n nh quy luËt cung cÇu,quy luËt c¹nh tranh,quy luËt gi¸ trÞ.V× vËy,®Î tån t¹i vµ phÊt triÓn,qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i ®îc ®Þnh híng vµ tæ chøc theo nh÷ng híng ®· ®Þnh. TiÒn ®Ò cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi DN lµ lîi nhuËn,®©y lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña c¸c DN.§Ó tæng hîp vµ cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt,c¸c DN sö dông c«ng cô ®¾c lùc lµ kkÕ to¸n,trong ®ã kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu cña h¹ch to¸n kÕ to¸n ë DN. Cã thÓ nãi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt to lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp,qua ®ã cho c¸c DN biÕt c¸c th«ng tin kinh tÕ liªn quan ®Õn chi phÝ vµ gi¸ thµnh gióp DN t×m ra ph¬ng ¸n s¶n xuÊt ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn nhÊt,còng nh cã biÖn ph¸p qu¶n lý vµ sö dông hiÖu qu¶ h¬n chi phÝ,h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. TÝnh ®óng,®ñ c¸c yÕu tè gi¸ trÞ ®· bá ra cho viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm,lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh hîp lý,tõng bíc h¹ gi¸ thµnh n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm võa gióp s¶n phÈm ®øng v÷ng trªn thÞ trêng,võa lµ c¬ së ®Ó qu¶n lý DN,qu¶n lý c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt chÊt lîng s¶n phÈm vµ v¹ch ra híng s¶n xuÊt kh¶ thi nhÊt. 1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt trong DN: Sù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.NÒn s¶n xuÊt x· héi cña bÊt kú ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù ho¸t ®éng vµ tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nh vËy,®Ó tiÕn hµnh s¶n xu¸t hµng ho¸,ngêi s¶n xuÊt ph¶i bá chi phÝ vÒ thï lao lao ®éng,vÒ t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng.V× thÕ sù h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ tÊt yÕu kh¸ch quan,kh«ng phô thuéc ý chÝ chñ quan cña con ngêi. Qu¸ tr×nh sö dông c¸c yÕu tè trªn trong s¶n xuÊt còng ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh DN ph¶i chi ra nh÷ng chi pgÝ s¶n xuÊt t¬ng øng trong ®ã:Chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu,nhiªn liÖu,khÊu hao thiÕt bÞ m¸y mãc gäi lµ chi phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸,chi phÝ NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 8 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp tiÒn l¬ng,BHXH,…gäi lµ chi phÝ vÒ lao ®éng sèng.Chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ kÕt hîp víi nhau h×nh thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm míi t¹o ra. Nh vËy,chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ DN ph¶i chi ra trong mét kú kinh doanh. HiÓu râ kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt cã ý nghÜa rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt víi tÊt c¶ c¸c DN,gióp cho c¸c DN tÝnh ®óng,®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh,còng nh t×m ra biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ,h¹ gi¸ thµnh n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¹m ph¹m trï cña s¶n xuÊt hµng ho¸,ph¶n ¸nh lîng gi¸ trj cña nh÷ng hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®· thùc sù chØ ra cho s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm,Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,tiªu thô ph¶i ®îc båi hoµn ®Ó t¸i s¶n xuÊt cñ DN mµ kh«ng bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh cña DN. Nh÷ng chi phÝ ®a vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ thùc cña t liÖu s¶n xuÊt tiªu dïng cho s¶n xuÊt,tiªu thô vµ c¸c kho¶n chi tiªu kh¸c cã liªn quan tíi viÖc bï ®¾p gi¶n ®¬n hao phÝ lao ®éng sèng.Mäi c¸ch tÝnh to¸n chñ quan kh«ng ph¶n ¸nh ®óng c¸c yÕu tè gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn ph¸ vì quan hÖ hµng ho¸-tiÒn tÖ,kh«ng x¸c ®Þnh ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng thùc hiÖn ®îc t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s·nuÊt më réng. 1.2 yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó c¸c nhµ qu¶n lý sö dông réng r·i trong c¸c DN ®Ó chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh.§Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ më víi nhiÒu chñng lo¹i hµng ho¸ phong phó,®a d¹ng ®¸p øng mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng th× vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña mçi DN lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.Do ®ã ®Ó qu¶n lý tèt chi phÝ s¶n xuÊt,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm,kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn lµm tèt c¸c yªu cÇu sau: - Thêng xuyªn kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ë c¸c bé phËn ph©n xëng. - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Æc ®iÓm cña quy tr×nh c«ng nghÖ ®ªt tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm thÝch hîp. TËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®«Ý tîng b»ng ph¬ng ph¸p thÝch hîp. NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 9 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ cho tõng ®èi tîng theo ®óng ph¬ng ph¸p,®óng kú h¹n. - Thùc hiÖn viÖc kiÓm tra ®Þnh møc tiªu hao vËt t,kü thuËt,so s¸nh víi dù to¸n chi phÝ nh»m t¨ng cêng viÖc sö dông tiÕt kiÖm hîp lý lao ®éng,vËt t,tiÒn vèn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó tæ chøc tèt kÕ to¸n chi phisanr xuÊt vµ tinh gi¸ thµnh s¶n phÈm,®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ë DN,kkÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau. - X¸c ®Þnh ®èi tùng kÕ to¸n tËp hîp chi phãi s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®Æc thï cña DN vµ yªu cÇu qu¶n lý. - Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ph¬ng ph¸p kÕ toÝan hµng tån kho mµ DN ®· lùa chän. - Tæ chøc tËp hîp,kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®ãi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh,theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸ thµnh. - LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè(trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh) ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë DN. - Tæ chøc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng s¶n phÈm dë dang khoa häc,hîp lý x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n xuÊt trong kú mét c¸ch ®Çy ®ñ,chÝnh x¸c. Trong qu¶n trÞ DN,chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ quan träng lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý DN quan t©m vµ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DN.TÝnh ®óng , tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tiÒn ®Ò ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh tõng lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô vµ dÞch vô trong DN.Tµi liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn lµ c¨n cø quan träng ®Ó ph©n tÝch,®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm trong DN,®Ó cã quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp nh»m t¨ng cêng h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé DN. 2.Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. 2.1.Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph¬ng ph¸p hoÆc hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ sö dông ®Ó tËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ liªn quan. Theo sù ¶nh hëng cña chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®Õn ®èi tîng chÞu chi phÝ ngêi ta chia ra: NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 10 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp + Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n trùc tiÕp: lµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh kÕ to¸n cã thÓ c¨n cø trùc tiÕp vµo c¸c chøng tõ gèc ®Ó ghi sæ cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ liªn quan. + Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n gi¸n tiÕp: c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë chøng tõ gèc kh«ng ph¶n ¸nh râ môc ®Ých sö dông cña chi phÝ do kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh theo ®Þa ®iÓm,sau ®ã lùa chän tiªu thøc ph©n bæ hîp lý ®Ó tÝnh chi phÝ cho tõng ®èi tîng sö dông cô thÓ: H(T) = C® ti Ci = ti x H(T) Trong ®ã: C® : CTPS tËp hîp theo ®Þa ®iÓm H: hÖ sè ph©n bæ chi phÝ T: chi phÝ tÝnh cho mét ®¬n vÞ tiªu thøc ti: tiªu thøc chän ®Ó ph©n bæ chi phÝ Ci: CPSX tÝnh cho tõng ®èi tîng i * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung,tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt, néi dung chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau ®Ó chia ra c¸c yÕu tè chi phÝ, mçi yÕu tè chi phÝ chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng mét néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë lÜnh vùc ho¹t ®éng nµo, ë ®©u, môc ®Ých ho¨c t¸c dông cña chi phÝ nh thÕ nµo.Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt trong kú ®îc chia ra lµm 5 yÕu tè chi phÝ sau: + Chi phÝ NVL: bao gåm toµn bé c¸c lo¹i NVL chÝnh, VL phô,nhiªn liÖu…DN sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú. + Chi phÝ nh©n c«ng : bao gåm toµn bé sè tiÒn l¬ng,phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn tiÒn l¬ng theo quy ®Þnh cña lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt ,chÕ t¹o s¶n phÈm, thùc hiÖn c«ng viÖc, lao vô trong kú. + Chi phÝ khÊu hao TSC§ : lµ toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt cña DN . + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : lµ toµn bé sè tiÒn DN ®· chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh tiÒn ®iÖn, tiÒn níc phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngoµi 4 yÕu tè chi phÝ trªn. C¸ch ph©n lo¹i nµy cho ta biÕt ®¬c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cÇn nh÷ng lo¹i chi phÝ nµo, c¬ cÊu tØ träng cña tõng yÕu tè trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt. Trªn c¬ së ®ã lËp b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh gióp l·nh ®¹o biÕt t×nh h×nh sö dông chi phÝ ë DN ,ngoµi ra c¸ch ph©n lo¹i nµy cßn cung cÊp tµi liÖu ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn lu ®éng cho kú sau. NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 11 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ: C¨n cø vµo môc ®Ých,c«ng dông cña chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c nhau, cô thÓ : + Chi phÝ NVL TT : lµ toµn bé chi phÝ vÒ NVL chÝnh ,VL phô,nhiªn liÖu sö dông vµo môc ®Ých trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, tiÒn trÝch BHXH , BHYT vµ KPC§ cña c«ng nh©n trc tiÕp s¶n xuÊt. +Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ chi phÝ dïng vµo viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xu©t chung t¹i bé phËn s¶n xuÊt (ph©n xëng, ®éi ,tr¹i….),gåm : Chi phÝ nh©n viªn (ph©n xëng ,®éi ,tr¹i s¶n xuÊt) Chi phÝ vËt liÖu . Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. Chi phÝ khÊu hao TSC§. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c . C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc, cung cÊp sè liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh,lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau. - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt teo mèi quan hÖ víi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chia lµm 2 lo¹i: + Chi phÝ kh¶ biÕn: lµ chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè tû lÖ víi sù thay ®æi cña khèi lîng ho¹t ®«ng. Khèi lîng ho¹t ®éng cã thÓ lµ sè l¬ng s¶n phÈm hoµn thµnh, sè giê m¸y ho¹t ®«ng, sè km thùc hiªn… + Chi phÝ bÊt biÕn: lµ chi phÝ mµ tæng sè kh«ng thay ®æi khi cã sù thay ®æi vÒ khèi lîng ho¹t ®«ng thùc hiÖn. C¸ch ph©nlo¹i nµy cã t¸c dông lín trong viÖc thiÕt kÕ , x©y dùng c¸c mo h×nh chi phÝ trong mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ, s¶n lîng vµ lîi nhuËn x¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn vµ c¸c quyÕt ®Þnh quan träng kh¸c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra cßn gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ph¬ng híng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ chi phÝ. - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ. + Chi phÝ h¹ch to¸n trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. + Chi phÝ ph©n bæ gi¸n tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu s¶n phÈm,c«ng viÖc, nh÷ng chi phÝ nµy cÇn ph¶i ph©n bæ cho c¸c s¶n phÈm ®ã theo nh÷ng tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp. NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 12 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch ®óng ®¾n. - Ph©n lo¹i theo néi dung cÊu thµnh cña chi phÝ : + Chi phÝ ®¬n nhÊt: lµ chi phÝ do mét yÕu tè duy nhÊt cÊu thµnh nh nguyªn vËt liÖu chÝnh dïng trong s¶n xuÊt, tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt. + Chi phÝ tæng hîp : lµ nh÷ng chi phÝ do nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau tËp hîp l¹i theo cïng mét cong dông nh chi phÝ s¶n xuÊt chung. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc nhËn thøc vÞ trÝ cña tõng lo¹i chi phÝ trong viªc h×nh thµnh s¶n phÈm ®Ó tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phi s¶n xuÊt thÝch hîp víi tõng lo¹i . Ngoµi ra, cßn mét sè c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nh ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ víi thêi kú h¹ch to¸n lîi tøc . Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt khoa häc, hîp lý kh«ng chØ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n mµ cßn lµ tiÒn ®Ò cho viÖc kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn DN còng nh c¸c bé phËn cÊu thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong DN. 2.2. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Cã thÓ nãi trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn vµ lµ c«ng viÖc cã tÝnh chÊt ®Þnh híng cho toµn bé kh©u kÕ to¸n nµy. Bëi v× c¨n cø vµo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh,kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi tîng liªn quan,x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý, ®ång thêi cung cÊp sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c kÞp thêi. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®îc tËp hîp theo ®ã nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh. §Ó x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tríc hÕt ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña chi phÝ trong s¶n xuÊt. Tuú theo c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt,yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh cña DN mµ ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt c«ng nghÖ riªng biÖt. Tuú theo quy tr×nh c«ng nghÖ riªng biÖt, tõng ph©n xëng ,tæ ®éi s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm mµ ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ tõng nhãm s¶n phÈm,tõng mÆt hµng,tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng ho¹t ®éng,hoÆc tõng bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm.Khi x¸c ®Þnh ®èi t¬ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cÇn c¨n cø vµo: - TÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm: + NÕu DN cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ toµn bé quy tr×nh cong nghÖ s¶n xuÊt. + NÕu DNcã quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ. NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 13 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña ND. +NÕu lµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ tõng lo¹i s¶n phÈm,tõng c«ng tr×nh. + NÕu lµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ tõng lo¹t s¶n phÈm vµ nÕu lo¹i h×nh s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. - §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt:xÐt xem DN cã tæ chøc thµnh ph©n xëng hay kh«ng cã ph©n xëng.NÕu tæ chøc theo ph©n xëng th× tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph©n xëng hoÆc tËp hîp chi phÝ theo s¶n phÈm. - Yªu cÇu qu¶n lý vµ kh¶ n¨ng tr×nh ®é qu¶n lý,tr×nh ®é h¹ch to¸n,kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cµng cao th× ®èi tîng cµng ®îc cô thÓ vµ chi tiÕt. Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ x¸c ®Þnh ho¹t ®éng hay phËm vi cña chi phÝ ph¸t sinh lµm c¬ së cho viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®óng phï hîp v¬i ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng vµ yªu cÇu qu¶n lý cña DN cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt,tõ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu ®Õn tæ chøc tæng hîp sè liÖu ghi chÐp trªn tµi kho¶n,sæ chi tiÕt…khi sö dông kÕ to¸n m¸y,ch¬ng tr×nh nµy sÏ x©y dùng hÖ thèng danh môc ®èi tîng chi phÝ ,kÕ to¸n cã thÓ thªm môc trong danh môc hoÆc söa môc trong danh môc. 2.3. Chøng tõ tµi kho¶n kÕ to¸n: HiÖn nay,c¸c DN cã quy m« võa vµ nhá lµ nh÷ng DN chiÕm vÞ trÝ quan träng vµ lµ mét bé phËn cÊu thµnh chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ. C¸c DN võa vµ nhá ®Òu cã ®Æc ®iÓm chung lµ ®Þa bµn kinh doanh,lÜnh vùc kinh doanh hÑp,n¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lý còng nh yªu cÇu qu¶n lý kh«ng cao.§Æc ®iÓm vµ yªu cÇu,n¨ng lùc qu¶n lý cña c¸c DN võa vµ nhá ®ßi hái ph¶i cã sù quy ®Þnh vµ híng dÉn cô thÓ vÒ néi dung vµ ph¬ng phÊp h¹ch to¸n thËt phï hîp.HÖ thèng chÕ ®é kÕ to¸n DN vïa vµ nhá ®îc ¸p dông trong c¸c DN thuéc mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng,mäi thµnh phÇn kinh tÕ c¶ níc.C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm,quy m«,yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý,tõng DN vËn dông hÖ thèng chÕ ®é kÕ to¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh trong khu«n khæ chÕ ®é quy ®Þnh. II.3.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong DN võa vµ nhá thùc hiÖn kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn Tµi kho¶n sö dông: TK154 “chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang”c«ng chÕ biÕn ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt,c¸c ®¬n vÞ kinh doanh ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh,chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña khèi lîng s¶n phÈm lao vô hoµn thµnh trong kú,chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh , phô vµ thuª ngoµi dÞch vô. Tµi kho¶n 154 ®îc më chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh kinh phÝ,theo lo¹i nhãm s¶n phÈm,s¶n phÈm hoÆc chi tiÕt bé phËn s¶n phÈm theo tõng lo¹i dÞch vô hoÆc tõng c«ng ®o¹n cña lao vô dÞch vô. NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 14 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh Bªn nî : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp . Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp . Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú. Bªn cã: TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi, gi¸ trÞ s¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc. TrÞ gi¸ NVL,hµng ho¸ gia c«ng xong nhËp l¹i kho. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm ®· chÕ t¹o xong nhËp kho hoÆc chuyÓn ®i b¸n. Chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh cung cÊp cho kh¸ch hµng. Sè d bªn nî: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cßn dë dang cuèi kú.  Chøng tõ sö dông: Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh + C¨n cø chøng tõ xuÊt kho, chøng tõ liªn quan mua vËt liÖu sö dung ngay vµo s¶n xuÊt kh«ng qua kho cho tõng ®èi tîng liªn quan. + PhiÕu b¸o sö dung ngyªn vËt liÖu kú tríc : BiÕt ®îc trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i ®Çu kú ë ph©n xëng,cuèi kú tríc cha sö dông chuyÓn sang sö dông ë kú nµy. + PhiÕu nhËp kho vËt liÖu vµ phiÕu b¸o vËt liÖu cßn l¹i cuèi kú. + TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi(nÕu cã). + B¶ng ph©n bæ vËt liÖu, c«ng cô dông cô + C¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n l¬ng. + B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng. + C¸c chøng tõ liªn quan ph¶n ¸nh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho s¶n xuÊt chung. - B¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§. 2.3.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c DN võa vµ nhá thùc hiÖn kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt t, hµng ho¸, s¶n phÈm mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª ®Þnh kú, x¸c ®Þnh lîng tån kho thùc tÕ cha xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c môc ®Ých kh¸c. §iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n lµ: Tµi s¶n sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt TK 631 “Gi¸ thµnh s¶n xuÊt” TK nµy kh«ng cã sè d cuèi kú - TK154 chØ dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë ®Çu vµ cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë. - C¨n cø vµo gi¸ trÞ NVL tån ®Çu kú, gi¸ trÞ NVL nhËp trong kú vµ kÕt qu¶ kiÓm kª cuèi kú ®Ó tÝnh to¸n theo c«ng thøc: NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 15 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL xuÊt dïng = Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL + tån kho Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL + nhËp trong kú Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL tån kho cuèi kú Theo ph¬ng ph¸p nµy, ®Ó x¸c ®Þnh thùc tÕ cña NVL xuÊt dïng cho c¸c môc ®Ých cô thÓ nh: s¶n xuÊt s¶n phÈm, xuÊt b¸n, c¨n cø vµo sè liÖu h¹ch to¸n chi tiÕt, kh«ng thÓ t¸ch riªng cho tõng ®èi tîng ®îc ®©y lµ nhîc ®iÓm lín nhÊt cña ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Tr×nh tù kÕ to¸n (s¬ ®å). S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt doanh nghiÖp võa vµ nhá theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. TK 154 TK 152 Chi phÝ NVL,CCDC TK152,138,334 PhÕ liÖu thu håi ,båi thêng Ph¶i thu do s¶n phÈm háng TK 632 Tk 334,338 TK 155 Chi phÝ NCTT,nh©n Viªn qu¶n lý ph©n xëng Z thùc tÕ sp XuÊt kho tiªu thô Hoµn thµnh nhËp kho TK 214 Gi¸ thµnh thùc tÕ SP hoµn thµnh b¸n ngay CP khÊu hao TSC§ TK 111,112 TK 157 Gi¸ thµnh thc tÕ SP göi b¸n CP dÞch vô mua ngoµi 3. Tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3.1. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm CP s¶n b»ngphÈm tiÒn kh¸c Gi¸ thµnh bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, mçi lo¹i cã mét t¸c dông riªng. ViÖc ph©n lo¹i gi¸ thµnh tuú thuéc vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh ë mæi DN vµ ®îc x¸c ®Þnh rÊt kh¸c nhau, cô thÓ: 3.1.1. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ ho¹ch. ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc tiÕn hµnh NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 16 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp tríc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña s¶n phÈm ®îc xem lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña DN, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh trªn c¬ së ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ ®Þnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm, viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc thùc hiÖn tríc khi tiÕn hµnh s¶n xu¸t, chÕ t¹o s¶n phÈm. GI¸ thµnh ®Þnh møc lµ thíc ®o ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n,vËt t lao ®éng trong s¶n xuÊt,gióp ®¸nhgi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ DN ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Gi¸ thµnh thùc tÕ:lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp ®îc vµ s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt ra trong kú.Gi¸ thµnh thùc tÕ chØ cã thÓ tÝnh to¸n ®îc sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña DN trong viÖc æ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ – tæ chøc – kü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doang cña DN. 3.1.2 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n. - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt : bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nh chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho nh÷ng s¶n phÈn, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh. - Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô:bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm céng thªm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý DN tÝnh cho s¶n phÈm ®ã. Gi¸ thµnh toµn bé chØ ®îc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khi s¶n phÈm ®· tiªu thô. - Gi¸ thµnh s¶n phÈm toµn bé: lµ g¸ thµnh bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi thuéc chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung.Do b¶n chÊt cña nã, gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé th«ng thêng ®ãng vai trß chñ yÕu trong c¸c quyÕt ®Þnh mang tÝnh chiÕn lîc dµi h¹n: quyÕt ®Þnh ngõng s¶n xuÊt hoÆc tiÕp tôc s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã.V× vËy, chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé cã ý nghÜa quan träng trong qu¶n trÞ DN. Tuy vËy, víi DN s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh toµn bé cña tõng s¶n phÈm mét c¸ch thêng xuyªn lµ chi phÝ thùc tÕ vµ mang l¹i rÊt Ýt lîi Ých nÕu nh DN kh«ng ph¶i ®øng tríc sù lùa chän mang tÝnh quyÕt ®Þnh nµo . - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ: chØ bao gåm c¸c biÕn phÝ s¶n xuÊt, kÓ c¶ biÕn phÝ trùc tiÕp vµ biÕn phÝ gi¸n tiÕp. ChØ tiªu nµy chñ yÕu ®îc swr dông trong m«i trêng kتm so¸t ho¹t ®éng, trong ®ã qu¶n lý ph¶i ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh thuÇn tuý, tø thêi vµ thø yÕut 3.2. C«ng t¸c kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë: trong c¸c DN gi¸ thµnh s¶n phÈm thêng chØ ®îc tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. Muèn tÝnh ®îc gi¸ thµnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho trong kú ta ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang v× NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 17 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng nh÷ng chØ cho viÖc s¶n xuÊt khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho mµ cßn chi ra ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm dë dang cuèi kú. - S¶n phÈm lµm dë trong DN s¶n xuÊt lµ nh÷ng s¶n phÈm, nöa thµnh phÈm ®ang n»m trªn c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt hoÆc cha ®Õn kú thu ho¹ch,cha hoµn thµnh, cha bµn giao, tÝnh vµo khèi lîng bµn giao thanh to¸n. §Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chÝnh x¸c, mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng lµ ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c s¶n phÈm dë dang cuèi kú, tøc lµ x¸c ®Þnh sè chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho s¶n phÈm dë dang cuèi kú ph¶i chÞu. Tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña s¶n phÈm, DN cã thÓ ¸p dông mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë sau. 3.2.1. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo chi phÝ NVL trùc tiÕp hoÆc theo chi phÝ NVL chÝnh. Theo ph¬ng ph¸p nµy trÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë chØ tÝnh phÇn chi phÝ NVL trùc tiÕp hoÆc chi phi NVL chÝnh trùc tiÕp cßn c¸c chi phÝ kh¸c tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh. C«ng thøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú: Dck D®k + Cn x Qd Qht + Qd Trong ®ã: - Dck,Dck :trÞ gi¸ s¶n phÈm dë®Çu kú,cuèi kú - Cn :Chi phÝ NVL (CPNVLCTT) trong kú - Qht :Khèi lîng Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ khèi lîng tÝnh to¸n Ýt,®¬n gi¶n nhng v× bá qua c¸c chi phÝ kh¸c nªn ph¬ng ph¸p nµy tÝnh chÝnh x¸c kh«ng cao. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông víi c¸c DN s¶n xuÊt cã chi phÝ NVLchiÕm tØ träng lín vµ chñ yÕu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm,s¶n phÈm lµm dë Ýt vµ kh«ng chªnh lÖch nhiÒu gi÷a c¸c kú. 3.2.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng Theo ph¬ng ph¸p nµy c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm lµm dë ë tõng c«ng ®o¹n chÕ biÕn ®Ó quy ®æi thµnh s¶n lîng hoµn thµnh t¬ng ®¬ng vµ x¸c ®Þnh s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. S¶n phÈm lµm dë cuèi kú ®îc tÝnh ®Çy ®ñ c¸c kho¶n môc chi phÝ(chi phÝ NVL trùc tiÕp,chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp,chi phÝ s¶n xuÊt chung)theo nguyªn t¾c: - Nh÷ng chi phÝ bá mét lÇn ngay tõ ®Çu cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt th× ®îc tÝnh ®Òu cho s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n phÈm lµm dë theo c«ng thøc: Dck = D®k = + C Qht + Qd x Qd NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 18 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Nh÷ng chi phÝ bá vµo dÇn dÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo møc ®é chÕ biÕn, s¶n xuÊt s¶n phÈm,viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë ®îc tÝnh theo c«ng thøc: Dck = D®k + C Qht + Qd x Q’d Qd: khèi lîng s¶n phÈm lµm dë cuèi kú tÝnh cho s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. Q’d = Qd x Møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm lµm dë. Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓ vµ ®é chÝnh x¸c cao,song khèi lîng tÝnh to¸n nhiÒu v× ph¶i x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm lµm dë. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng DN cã khèi lîng s¶n phÈm lµm dë nhiÒu,chi phÝ NVL chiÕm tØ träng kh«ng qu¸ lín tronh tæng chi phÝ.S¶n phÈm lµm dë kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c kú. 3.2.3. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo chi phÝ ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch. Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi c¸c DN thùc hiÖn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch. Theo ph¬ng ph¸p nµy c¨n cø vµo khèi lîng dë dang vµ chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc (hoÆc kÕ ho¹ch)cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ë tõng ph©n xëng,giai ®o¹n ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang khèi lîng s¶n phÈm §Þnh møc chi phÝ =dë dang cuèi kú x hoÆc kÕ ho¹ch + Tæ chøc kiÓm kª s¶n phÈm dë dang cuèi th¸ng: thêng ph¸t phiÕu ®Õn tõng c«ng nh©n ë c¸c ph©n xëng vµ híng dÉn ghi chÐp vµo thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh sau ®ã bé phËn thèng kª thu vÒ ®Ó ph©n lo¹i,tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm kª cho biÕt sè lîng s¶n phÈm lµm dë ë c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c nhau vµ møc ®é hoµn thµnh vÒ m¾t kü thuËt cña chóng. 3.3. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. 3.3.1 §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh:lµ lo¹i s¶n phÈm,c«ng viÖc,lao vô do DN s¶n xuÊt ra cÇn phaØ tÝnh ®îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n.C¸c c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh: - VÒ tæ chøc s¶n xuÊt. + Tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc: §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm,tõng c«ng viÖc. + Tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t: ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹t s¶n phÈm. + S¶n xuÊt khèi lîng lín: mçi lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. NguyÔn ThÞ ThuËn – Líp THKT 1 - K47 19