Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
Lêi më ®Çu
Trong thêi k× héi nhËp cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ ®Êt
níc ta ®· chÝnh thøc ra nhËp WTO trong m«i c¹nh tranh khèc liÖt cña nÒn
kinh tÕ. BÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ®Òu mong muèn cã mét chç ®óng
v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã ®ßi hái mçi doanh nghiÖp cÇn
ph¶i ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm ra thÞ trêng vµ ®îc thÞ trêng chÊp
nhËn. Muèn vËy, tríc hÕt doanh nghiÖp ph¶i ®a ra c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi
phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, nhng vÉn ®¶m b¶o, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm
hay nãi c¸ch kh¸c lµ ®¶m b¶o nguyªn t¾c tiÕt kiÖm – hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt
kinh doanh. ®ång thêi doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp
hîp chi mét c¸ch chÝnh x¸c vµ hîp lÝ.
TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh©u phøc t¹p
nhÊt trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n ë doanh nghiÖp. Nã liªn quan ®Õn h©u hÕt
c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh sÏ ®¶m b¶o cho viÖc cung cÊp th«ng tin
vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi tõ ®ã sÏ gióp
doanh nghiÖp kiÓm so¸t chi phÝ mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
NhËn thøc ®îc ®iÒu ®ã, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng Ty TNHH Nhµ
Níc Mét Thµnh Viªn §Çu T vµ Ph¸t TriÓn N«ng NghiÖp Hµ N«Þ. TiÕp cËn víi
c«ng t¸c kÕ to¸n vµ em ®· chän ®Ò tµi “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm “ lµ ®Ò tµi b¸o c¸o thùc tËp cña m×nh.
Bµi chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
Ch¬ng 2: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm gièng gèc ë C«ng Ty TNHH Nhµ Níc Mét Thµnh Viªn
§Çu T vµ Ph¸t TriÓn N«ng NghiÖp Hµ N«Þ
Ch¬ng 3: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng Ty TNHH Nhµ Níc Mét
Thµnh Viªn §Çu T vµ Ph¸t TriÓn N«ng NghiÖp Hµ N«Þ.
Lµ mét sinh viªn lÇn ®Çu tiªn tiÕp cËn víi thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n, nªn
kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù chØ b¶o vµ gãp
Lê Thị Bích Thuý
1
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
ý kiÕn cña c¸c thÇy c« trong bé m«n kÕ to¸n doanh nghiÖp – khoa kÕ to¸n- trêng §¹i Häc C«ng NghiÖp Hµ Néi còng nh c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n – tµi vô
cña C«ng Ty TNHH Nhµ Níc Mét Thµnh Viªn §Çu T vµ Ph¸t TriÓn N«ng
NghiÖp Hµ N«Þ.
Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gÝup ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¸n
bé phßng kÕ to¸n – tµi vô cña C«ng Ty TNHH Nhµ Níc Mét Thµnh Viªn §Çu
T vµ Ph¸t TriÓn N«ng NghiÖp Hµ N«Þ. Vµ c¸c thÇy c« trong bé m«n kÕ to¸n trêng §¹i Häc C«ng NghiÖp Hµ Néi ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña
c« gi¸o híng dÉn – C« NguyÔn ThÞ Søc ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp
nµy.
Ch¬ng 1
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh
nghiÖp s¶n xuÊt
1.1. Tæng quan vÒ doanh nghiÖp n«ng nghiÖp.
S¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng t¹o ra
c¸c lo¹i l¬ng thùc, thùc phÈm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cho toµn x· héi vµ
cßn cã mét bé phËn ®¸ng kÓ ®îc xuÊt nhËp khÈu. S¶n phÈm n«ng nghiÖp bao
gåm hai nghµnh s¶n xuÊt chñ yÕu lµ trång trät vµ ch¨n nu«i, ngoµi ra ®Ó b¶o
qu¶n s¶n phÈm vµ t¨ng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm n«ng nghiÖp th× trong nghµnh
n«ng nghiÖp nãi chung vµ trong c¸c doanh nghiÖp n«ng nghiÖp nãi riªng cßn
cã ho¹t ®éng chÕ biÕn mang tÝnh chÊt c«ng nghiÖp. NÕu ®øng trªn gãc ®é tæ
chøc qu¶n lÝ vµ kÜ thuËt s¶n xuÊt th× ho¹t ®én nµy còng ®îc xem lµ ngµnh n«ng
nghiÖp cã thÓ chia ra lµm ba ho¹t ®éng chÝnh: trång trät, ch¨n nu«i, chÕ biÕn.
Lê Thị Bích Thuý
2
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
Bªn c¹nh c¸c ho¹t ®éng chÝnh nh trªn, trong nghµnh n«ng nghiÖp cßn cã
nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh nh: s¶n xuÊt ph©n bãn, thùc hiÖn c«ng viÖc, vËn
chuyÓn, lµm ®Êt, ch¨m sãc, thu ho¹ch…
1.1.1. Kh¸i niªm doanh nghiÖp n«ng nghiÖp.
Lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ thùc hiÖn h¹ch to¸n ®éc lËp, cã ®Çy ®ñ t c¸ch ph¸p
nh©n, ®îc thµnh lËp theo luËt doanh nghiÖp, s¶n xuÊt vµ doanh doanh c¸c mÆt
hµng vÒ n«ng nghiÖp theo ®óng ngµnh nghÒ ®· ®¨ng kÝ kinh doanh
1.1.2. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp n«ng nghiÖp.
S¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ nghµnh s¶n xuÊt vËt chÊt cã nh÷ng ®Æc thï so
víi nh÷ng nghµnh kh¸c. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt g¾n liÒn víi ®Êt ®ai t liÖu s¶n xuÊt
c¬ b¶n, chñ yÕu vµ kh«ng thÓ thay thÕ ®îc.
Trong c¸c doanh nghiÖp n«ng nghiÖp ruéng ®Êt tham gia trùc tiÕp vµo
qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm víi t c¸ch lµ t liÖu s¶n xuÊt. §Æc ®iÓm nµy chi phèi
trùc tiÕp ®Õn viÖc qu¶n lÝ, sö dông ®Êt ®ai g¾n liÒn víi ph¹m vi, ®Þa h×nh, ®é
ph× nhiªu còng nh c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¸c ( thæ nhìng, khÝ hËu, nguån níc…) .§èi tîng s¶n xuÊt trong ngµnh n«ng nghiÖp lµ c¸c c©y, con cã quy luËt
ph¸t sinh, ph¸t triÓn hÕt søc riªng biÖt, con ngêi kh«ng thÓ ng¨n c¶n quy luËt
®ã mµ ph¶I n¾m v÷ng ®Ó vËn dông thÝch hîp mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
§Æc ®iÓm nµy t¹o nªn tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p trong tæ chøc theo dâi
viÖc ®Çu t chi phÝ g¾n lion víi tõng ®èi tîng cô thÓ ®Ó phôc vô cho viÖc x¸c
®Þnh c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i phï hîp, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng.
S¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô, phô thuéc nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn( thêi
tiÕt, khÝ hËu…), thêi gian lao ®éng nhá h¬n thêi giai s¶n xuÊt vµ møc hao phÝ
lao ®éng cã sù kh¸c biÖt lín trong tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh cña qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt. ®Æc ®iÓm nµy lµm cho viÖc ph¸t sinh vµ h×nh thµnh kh«ng cã tÝnh chÊt æn
®Þnh mµ cã sù chªnh lÖch rÊt lín trong tõng thêi k× ph¸t triÓn cña c©y trång,
vËt nu«i. nã ®ßi hái cã ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph©n bæ thÝch øng nh»m ph¶n
¸nh ®óng ®¾n chÊt lîng hiÖu qu¶ còng nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
Lu©n chuyÓn s¶n phÈm trong néi bé doanh nghiÖp diÔn ra rÊt phæ biÕn
biÓu hiÖn s¶n phÈm k× nµy lµm vËt liÖu cho k× sau, s¶n phÈm cña ngµnh nµy
lµm vËt liÖu cho ngµnh kh¸c. ®Æc ®iÓm nµy chi phèi ®Õn viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng
ph¸p tÝnh gi¸ trong cung cÊp lÉn nhau, còng nh trong viÖc tæ chøc, theo dâi
Lê Thị Bích Thuý
3
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
qu¸ tr×nh cung cÊp ®Ó phôc vô cho yªu cÇu ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n hiÖu qu¶ vµ kÕt
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng k× s¶n xuÊt, tõng ngµnh s¶n xuÊt trong
doanh nghiÖp.
S¶n xuÊt thêng tr¶i ra trªn ®Þa bµn rén lín, ph©n t¸n, them chÝ trùc thuéc
qu¶n lÝ nhiÒu ®¬n vÞ hµnh chÝnh kh¸c nhau. Do vËy, viÖc qu¶n lÝ vµ sö dông tµI
s¶n, tiÒn vèn, lao ®«n cã nh÷ng kh¸c biÖt liªn quan ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn tù
nhiªn, kinh tÕ, x· héi nhÊt ®Þnh. ®Æc ®iÓm nµy chi phèi ®Õn viÖc tæ chøc bé
m¸y kÕ to¸n còng nh viÖc tæ chøc thu nhËn vµ cung cÊp nh÷ng nguån th«ng
tin phôc vô cho yªu cÇu h¹ch to¸n n«I bé còng nh yªu cÇu kho¸n trong n«ng
nghiÖp. Tõ ®Æc ®iÓm nµy muèn s¶n xuÊt ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, vÊn ®Ò tæ chøc
s¶n xuÊt ph¶i g¾n lion víi tæ chøc qu¶n lÝ cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña
doanh nghiÖp.
Kho¸n s¶n phÈm ®Õn hé gia ®×nh trong n«ng nghiÖp lµ mét trong nh÷ng
chÝnh s¸ch cã ý nghÜa vµ t¸c dông to lín ®Õn viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi
riªng. kho¸n s¶n phÈm ®· lµm cho viÖc tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lÝ ë doanh
nghiÖp cã nh÷ng thay ®æi quan träng ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t sinh vµ h×nh
thµnh c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c nhau, ®ån thêi còng t¹o ra c¸c mèi quan hÖ ®Æc thï
gi÷a doanh nghiÖp víi ngêi nhËn kho¸n vµ c¸c tæ, ®éi s¶n xuÊt trong viÖc thùc
hiÖn tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô còng nh ®¶m b¶o quyÒn lîi cho nhau g¾n liÒn víi
hîp ®ång kho¸n ®· ®îc x¸c ®Þnh.
1.1.3. Chøc n¨ng, ý nghÜa, nhiÖm vô cña doanh nghiÖp n«ng nghiÖp.
Doanh nghiÖp n«ng nghiÖp cã nhiÖm vô cung cÊp l¬ng thùc phÈm ®Ó
tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi, cung cÊp nguyªn liÖu cho nhiÒu
ngµnh c«ng nghiÖp vµ xuÊt khÈu.
T¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®Ó nu«i s«ng x· héi.
1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt:
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu
phÊn ¸nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Chi phÝ s¶n xuÊt
lu«n g¾n liÒn víi viÖc sö dông vËt t, tµi s¶n, mÆt kh¸c chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së
t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm, tiªt kiÖm ®îc chi phÝ s¶n xuÊt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó h¹
gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Lê Thị Bích Thuý
4
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
§Ó ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶, doanh nghiÖp sö dông nhiÒu c«ng
cô qu¶n lý kinh tÕ kh¸c nhau, trong ®ã kÕ to¸n lu«n ®îc coi lµ c«ng cô quan
träng vµ hiÖu qu¶ nhÊt. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi mµ chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ang lµ vÇn ®Ò quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× c«ng t¸c kÕ to¸n cµng cã ý nghÜa thiÕt
thùc ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.2.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
* Chi phÝ s¶n xuÊt:
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh lµ qu¸ tr×nh mµ c¸c doanh nghiÖp
ph¶I thêng xuyªn ®Çu t c¸c lo¹i chÝ phÝ kh¸c nhau ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých lµ t¹o
ra khèi lîng s¶n phÈm lao vô hoÆc khèi lîng c«ng viÖc phï hîp víi nhiÖm vô
s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh vµ thùc hiÖn.
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp chØ ®îc tiÕn hµnh khi doanh nghiÖp
cã ®Çy ®ñ 3 yÕu tè: t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Chi phÝ
s¶n xuÊt sÏ ph¸t sinh khi doanh nghiÖp sö dông c¸c lo¹i yÐu tè trªn. ®Ó x¸c
®Þnh vµ tæng hîp ®îc c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chØ ra trong ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh th× mäi chi phÝ chi ra ®Òu ph¶i thÓ hiÖn b»ng thíc ®o tiÒn
tÖ. VËy chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸
vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i chØ ra trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn.
* Gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm( hoÆc c«ng viÖc, lao vô) lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña
toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi lîng s¶n phÈm (hoÆc c«ng viÖc lao
vô ®· hoµn thµnh).
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp cã ý nghÜa rÊt quan
träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ. tÝnh
tæng hîp cña chØ tiªu nµy biÓu hiÖn ë chç th«ng qua nã ngêi ta cã thÓ ®¸nh gi¸
®îc toµn bé c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ tæ chøc – kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu
t trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh bëi mäi biÖn ph¸p ®Çu t ®Òu t¸c ®éng
®Õn viÖc sö dông c¸c yÕu tè vËt chÊt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm
vµ xÐt cho cïng th× ®Òu ®îc biÓu hiÖn tæng hîp trong néi dung cña chØ tiªu gi¸
thµnh.
Lê Thị Bích Thuý
5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
Gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hai chøc n¨ng chñ yÕu lµ chøc n¨ng thíc ®o bï
®¾p chi phÝ vµ chøc n¨ng lËp gi¸, ngoµi ra còng cã thÓ kÓ ®Õn chøc n¨ng ®ßn
bÈy kinh tÕ cña gi¸ thµnh.
®i s©u nghiªn cøu chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ta they sù tiÕt kiÖm hay
l·ng phÝ vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sù t¨ng gi¶m gi¸ thµnh
s¶n phÈm, v× vËy ph¶i qu¶n lý nh thÕ nµo, ra lµm sao lµ vÊn ®Ò c¸c doanh
nghiÖp ®¨c biÖt quan t©m.
1.2.2. Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp.
BÊt kú doanh nghiÖp nµo ho¹t ®éng kinh doanh còng ý thøc ®îc nguyªn
t¾c hÕt søc c¬ b¶n trong h¹ch to¸n kinh doanh ®ã lµ lµm sao ®¶m b¶o lÊy thu
nhËp bï ®¾p chi phÝ bá ra, b¶o toµn vèn vµ cã l·i.
§øng trªn gãc ®é qu¶n lý, th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c vÒ chi phÝ s¶n
xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ra dîc c¸c
quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. ngîc l¹i, th«ng tin kh«ng chÝnh x¸c vÒ chi phÝ s¶n xuÊt
vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ lµm c¸c nhµ qu¶n trÞ gÆp khã kh¨n trong qu¶n lý vµ
®iÒu hµnh doanh nghiÖp.
Yªu cÇu ®Æt ra lµ lµm c¸ch nµo ®Ó tËp hîp, tÝnh to¸n, ®¸nh gi¸ mét c¸ch
chÝnh x¸c nhÊt nh÷ng chi phÝ d· bá vµo s¶n xuÊt. Muèn vËy ph¶i tiÕn hµnh
ph©n lo¹i chi phÝ ®· bá vµo s¶n xuÊt. Muèn vËy ph¶I tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi
phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m qu¶n lý chÆt chÏ c¸c dÞnh møc chi phÝ, tiÕt
kiÖm chi phÝ ®Ó ph¸t hiÖn khai th¸c, mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong viÖc h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
1.2.3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ
nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ quan träng lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m v× c¸c
nhµ qu¶n lý quan t©m v× dã lµ c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tiÒn ®Ò ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh, x¸c
dÞnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña toµn doanh nghiÖp còng nh tæng s¶n
phÈm lao vô, dÞch vô.
§Ó tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm, ®¸p øng ®Çy ®ñ, trung thùc vµ kÞp thêi yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt
vµ gi¸ thµnh doanh nghiÖp, kÐ to¸n cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
Lê Thị Bích Thuý
6
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
X¸c ®Þnh ®èi täng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ ®èi täng tÝnh gi¸ thµnh phï
hîp víi dÆc thï cña doanh nghiÖp vµ yªu cÇu qu¶n lý.
Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho ( kª khai thêng xuyªn hay kiÓm kª ®Þnh k×) mµ doanh nghiÖp ®· lùa chän.
Tæ chøc tËp hîp kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi
täng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ
kho¶n môc gi¸ thµnh.
LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè( trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµI
chÝnh) ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë
doanh nghiÖp
Tæ chøc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng s¶n phÈm dë dang khoa häc, hîp
lý, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n xuÊt
trong kú mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c.
1.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm:
1.3.1.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i, nhiÒu
thø kh¸c nhau. ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n, kiÓm tra chi phÝ
còng nh phôc vô cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh cÇn ®îc ph©n lo¹i theo nh÷ng tiªu thøc phï hîp.
1.3.1.1.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo ho¹t ®éng vµ c«ng dông kinh tÕ.
Chi phÝ ho¹t ®éng chÝnh vµ phô: bao gåm chi phÝ t¹o ra doanh thu b¸n
hµng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¨n cø vµo chøc n¨ng cong dông
cña chi phÝ, c¸c kho¶n chi phÝ nµy ®îc chia thµnh chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi phÝ
ngoµi s¶n xuÊt.
+ chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung.
+ chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt bao gåm: chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp.
Chi phÝ kh¸c: lµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng ngoµI s¶n
xuÊt kinh doanh, chøc n¨ng cña doanh nghiÖp, bao gåm:
+ chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
+ chi phÝ bÊt thêng.
Lê Thị Bích Thuý
7
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
Ph©n lo¹i theo c¸ch nµy gióp cho doanh nghiÖp thÊy ®îc c«ng dông cña
tong lo¹i chi phÝ tõ ®ã cã ®Þnh híng phÊn ®Çu h¹ thÊp chi phÝ riªng tong lo¹i
nh»m phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc. Ngoµi ra kÕt qu¶
thu ®îc cßn gióp cho viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh
lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c«ng t¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ lËp kÕ ho¹ch cho kú
sau.
1.3.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë doanh nghiÖp.
Nghiªn cøu chi phÝ theo yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
th× toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh
chiphã ban ®Çu vµ chi phÝ lu©n chuyÓn néi bé.
- Chi phÝ ban ®Çu bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng,
chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c b»ng
tiÒn.
- Chi phÝ lu©n chuyÓn néi bé: lµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh
ph©n c«ng vµ hîp t¸c lao ®éng trong doanh nghiÖp.
Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè ®Çu vµo lµ c¬ së ®Ó lËp vµ kiÓm
tra viÖc thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè, lµ c¬ së ®Ó
lËp kÕ ho¹ch c©n ®èi trong ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n còng nh itrh
nghiÖp; lµ c¬ së x¸c ®Þnh møc tiªu hao vËt chÊt, tÝnh thu nhËp quèc d©n cho
ngµnh, toµn bé nÒn kinh tÕ.
1.3.1.3 Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ:
C¨n cø vµo môc ®Ých c«ng dông kinh tÕ n¬i ph¸t sinh lµ n¬i chÞu chi phÝ
®Ó chia c¸c chi phÝ thµnh c¸c kho¶n môc.
Chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc:
- ChÝ phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc, lµ c¬ së cho viÖc
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n
phÈm, lµ c¬ së lËp ®Þnh møc CFSX vµ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú
sau.
1.3.1.4. C¸c c¸ch ph©n lo¹i kh¸c.
Lê Thị Bích Thuý
8
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo mèi quan hÖ cña chi phÝ víi
c¸c kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh ( theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi tõng
thêi kú tÝnh kÕt qu¶ kinh doanh)
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc chia thµnh chi
phÝ s¶n phÈm vµ chi phÝ thêi kú.
*Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo kh¶ n¨ng quy n¹p chi phÝ vµo
c¸c ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ ( theo ph¬ng ph¸p quy n¹p).
Theo tiªu thøc nµy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc chia thµnh 2 lo¹i: chi
phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp.
* Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ víi møc ®é ho¹t ®éng.
- Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ)
Lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi tû lÖ víi møc ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ.
Gåm:
+ BiÕn phÝ tû lÖ.
+ BiÕn phÝ kh«ng tû lÖ thuËn.
- Chi phÝ bÊt biÕn ( ®Þnh phÝ).
Lµ nh÷ng chi phÝ mµ vÒ tæng sè kh«ng thay ®æi khi cã sù thay ®æi vÒ møc
®é ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. Gåm:
+ §Þnh phÝ tuyÖt ®èi.
+ §Þnh phÝ cÊp bËc.
+ §Þnh phÝ b¾t buéc.
+ §Þnh phÝ kh«ng b¾t buéc.
- Chi phÝ hçn hîp.
Lµ nh÷ng chi phÝ mµ b¶n th©n nã gåm c¶ yÕu tè ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ.
Ngoµi ra cßn cã c¸c nhËn diÖn kh¸c vÒ chi phÝ nh:
+ Chi phÝ kiÓm so¸t ®îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®îc.
+ C¸c lo¹i chi phÝ ®îc sö dông träng lùa chän c¸c ph¬ng ¸n bao gåm: chi
phÝ chªnh lÖch, chi phÝ ch×m vµ chi phÝ c¬ héi.
Tãm l¹i mçi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ dï kh¸c nhau ®Òu cã mét môc ®Ých
chung ®ã lµ lµm sao qu¶n lý ®îc tèt nhÊt chi phÝ s¶n xuÊt vµ qua ®ã thùc hiÖn
nhiÖm vô tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cho doanh nghiÖp.
1.3.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh.
Còng nh chi phÝ s¶n xuÊt tuú theo môc ®Ých qu¶n lý vµ yªu cÇu h¹ch to¸n
cô thÓ mµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i sau:
Lê Thị Bích Thuý
9
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
1.3.2.1 C¨n cø vµo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu t×nh gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n
phÈm ®îc chia thµnh 3 lo¹i:
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp lËp dùa trªn
c¬ së sè lîng s¶n phÈm kÕ ho¹ch, chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch.
- Gi¸ thµnh ®Þnh møc: ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü
thuËt hiÖn hµnh vµ tÝnh cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm.
- Gi¸ thµnh thùc tÕ: ®îc t×nh to¸n trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ vµ sè
lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh.
1.3.2.2 C¨n cø theo ph¹m vi c¸c chi phÝ cÊu thµnh.
Theo c¸ch nµy gi¸ thµnh ®îc chia thµnh 2 lo¹i:
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt: gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. §ã lµ lo¹i gi¸ thµnh trong kh©u s¶n
xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm.
- Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm ®îc tiªu thô: lµ gi¸ thµnh t×nh ë kh©u
tiªu thô, bao gåm: gi¸ thµnh ë kh©u s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp.
1.3.3 Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai chØ tiªu gièng nhau vÒ chÊt
®Òu lµ c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá
ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nhng do bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt gi÷a c¸c kú
kh«ng ®Òu nhau nªn chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i kh¸c nhau trªn
hai ph¬ng diÖn:
- VÒ mÆt ph¹m vi: chi phÝ s¶n xuÊt g¾n víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh, cßn gi¸
thµnh s¶n phÈm g¾n víi khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô ®· hoµn thµnh.
- VÒ mÆ lîng: chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh sn¶ phÈm cã thÓ kh¸c nhau khi cã s¶n
phÈm s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú hoÆc cuèi kú. Sù kh¸c nhau vÒ mÆt lîng vµ mèi quan
hÖ nµy thÓ hiÖn ë c«ng thøc gi¸ thµnh tæng qu¸t sau ®©y:
Tæng gi¸
Chi phÝ s¶n
Chi phÝ s¶n
Chi phÝ s¶n
thµnh thµnh
=
xuÊt dë dang +
xuÊt ph¸t
- xuÊt dë dang
phÈm
®Çu kú
sinh trong kú
cuèi kú
Trong trêng hîp ®Æc biÖt khi chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú b»ng chi
phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú hoÆc kh«ng cã s¶n phÈm lµm dë th× tæng gi¸
thµnh b»ng tæng chi phÝ s¶n xuÊt trong kú.
Lê Thị Bích Thuý
10
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
1.4. §èi tù¬ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
1.4.1. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt
cÇn tËp hîp nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh
gi¸ thµnh.
Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ lµ n¬I ph¸t
sinh chi phÝ vµ n¬I g¸nh chÞu chi phÝ lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm. N¬I ph¸t sinh chi phÝ ®ã nh: ph©n xëng, ®éi s¶n xuÊt, bé phËn s¶n xuÊt,
giai ®o¹n céng nghÖ, cßn n¬i g¸nh chÞu chi phi lµ s¶n phÈm, c«ng vô hoÆc mét
lo¹i lao vô nµo ®ã hoÆc c¸c bé phËn chi tiÕt cña s¶n phÈm.
1.4.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh:
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô do doanh
nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ®îc tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ.
C¨n cø vµo quy tr×nh c«ng nghÖ:
- NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, ®èi tîng t×nh gi¸ thµnh chÝ
cã thÓ lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh c«ng nghÖ.
- NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu chÕ biÕn liªn tôc th× ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ thµnh phÈm ë gia ®o¹n cuèi cïng, cã thÓ lµ c¸c lo¹i
nöa thµnh phÈm hoµn thµnh ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt.
- NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt kiÓu song song th× ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm ®· l¾p r¸p hoµn chØnh còng cã thÓ lµ tõng bé phËn,
chi tiÕt cña s¶n phÈm.
1.4.3. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
VÒ b¶n chÊt th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh ®Òu lµ ph¹m vi, giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc vµ tÝnh to¸n.
Gi÷a chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ xuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n
xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, thÓ hiÖn ë viÖc sö dông sè liªu chi phÝ s¶n xuÊt ®·
tËp hîp ®îc ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ chuyÓn dÞch c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt vµo ®èi
tîng tÝnh gi¸ thµnh.
1.5. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
Cã hai ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
Lê Thị Bích Thuý
11
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
* Ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp:
Ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp ¸p dông ®èi víi c¸c chi phÝ cã liªn quan trùc
tiÕp ®Õn ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n;
ghi chÐp ban ®Çu cho phÐp quy n¹p trùc tiÕp c¸c chi phÝ nµy vµo tõng ®èi t¬ng
kÐ to¸n tËp hîp chi phÝ cã liªn quan.
*ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp:
Ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ¸p dông khi mét lo¹i chi phÝ cã liªn quan
®Õn nhiÒu ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kh«ng thÓ tËp hîp trùc
tiÕp cho tõng ®èi tîng ®îc. Trêng hîp nµy ph¶i lùa chän tiªu chuÈn hîp lÝ ®Ó
tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng liªn quan theo c«ng thøc:
Ci
=
Ci
x
Ti
Ti
Trong ®ã: Ci: Chi phÝ NVL tÞc tiÕp ph©n bæ cho ®èi tîng i
C: Tæng chi phÝ NVL trùc tiÕp cÇn ph©n bæ.
Ti: Tæng ®¹i lîng cña tiªu thøc ding ®Ó ph©n bæ.
Ti: ®¹i lîng tiªu thøc ph©n bæ cña ®èi tîng i.
1.5.1KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh,
nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm
hoÆc cung cÊp lao vô, dÞch vô.
§èi víi nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chØ liªn quan ®Õn 1 ®èi tîng tËp hîp chi phÝ th× ta ¸p dông ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp vµo c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ.
§èi víi nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ th× ta ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp.
Khi tÝnh to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cÇn lo¹i trõ phÇn nguyªn
vËt liÖu cha sö dông hÕt, phÇn gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi(nÕu cã), phÇn chi phÝ
thùc tÕ sÏ lµ:
Lê Thị Bích Thuý
12
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Chi phÝ nguyªn
vËt liÖu trùc tiÕp
trong kú
=
Khoa Kinh tế
Chi phÝ nguyªn vËt
liÖu ®a vµo sö dông
trong k×
-
TrÞ gi¸
nguyªn vËt
liÖu cßn l¹i
cuèi k×
-
TrÞ gi¸ phÕ
liÖu thu
håi
§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông
tk 621 – chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tk nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng
®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®îc kh¸I qu¸t theo s¬ ®å
sau( s¬ ®å 01):
Lê Thị Bích Thuý
13
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
S¬ ®å tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
TK 152(TK 611)
TK 152(611)
Tk 621
TrÞ gi¸ NVL xuÊt kho
TrÞ gi¸ NVL cha sö dông
dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt
cuèi k× vµ phÕ liÖu thu håi
TK 111,112,331
TK154(631)
TrÞ gi¸ NVL mua
dïng ngay cho sx
KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT
TK 133
ThuÕ GTGT ®îc
khÊu trõ
1.5.2 K Õ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tieps lµ toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng (tiÒn c«ng) vµ
c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm,
thùc hiÖn cung cÊp lao vô trong kú. Gåm: l¬ng chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp. TiÒn
trÝch bhxh, bhyt,kpc®…
ViÖc tËp hîp, ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo c¸c ®èi t¬ng chÞu
chi phÝ còng t¬ng tù nh víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Tµi kho¶n sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ TK622: chi
phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Tr×nh tù kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®îc kh¸I
qu¸t theo s¬ ®å sau (s¬ ®å 02):
Lê Thị Bích Thuý
14
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
S¬ ®å tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
TK 334
TK 154(631)
TK 622
l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ
c¸c kho¶n phô cÊp ph¶i tr¶
cho c«ng nh©n s¶n xuÊt
KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp
Cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ
TK 335
TrÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ
TK 133
phÐp cña CNSX
TiÒn BHXH,BHYT,KPC§
trÝch theo l¬ng cña CNSX
1.5.3.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc phôc vô, qu¶n
lý s¶n xuÊt ngoµi 2 kho¶n môc vËt liÖu trùc tiÕp vµ nh©n cån trùc tiÕp, ph¸t
sinh ë c¸c ph©n xëng, ®éi s¶n xuÊt nh chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, tæ ®éi s¶n
xuÊt, chi phÝ khÊu hao tsc®.
Tµi kho¶n sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ TK 627: Chi phÝ
s¶n xuÊt chung.
Lê Thị Bích Thuý
15
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
Tr×nh tù tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung:
TK 334, 338
TK 111, 152
TK 627
Chi phÝ nh©n viªn
c¸c kho¶n gi¶m chi
TK152(611)
Chi phÝ vËt liÖu
TK 153,142(611)
Chi phÝ dông cô, ®å dïng
TK 214
TK 154(631)
Chi phÝ khÊu hao TSC§
Cuèi k× kÕt chuyÓn
TK 111,112,331
TK 632
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi kh¸c
TK 133
Lê Thị Bích Thuý
CFSXC kh«ng ®îc ph©n
bæ ghi nhËn vµo CFSXKD
trong k×
16
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
1.5.4.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp:
Chi phÝ s¶n xuÊt sau khi ®îc tæng hîp theo c¸c kho¶n môc, muèn tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ph¶I ®îc thùc hiÖn theo toµn doanh nghiÖp vµ chi
tiÕt cho tõng ®èi tîng.
Tµi kho¶n 154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó sö dông ®Ó tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp trong trêng hîp doanh nghiÖp ¸p dông
ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Tµi kho¶n nµy cã thÓ më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ:
- C¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp më chi tiÕt thep tõng
ph©n xëng tæ ®éi s¶n xuÊt, tõng giai ®o¹n gia c«ng chÕ biÕn, tõng ®¬n ®Æt hµng.
- C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc ngµnh n«ng nghiÖp cã thÓ më theo tõng
ngµnh trång trät, ch¨n nu«i tõng lo¹i c©y, con.
- C¸c doanh nghiÖp x©y dung c¬ b¶n chi tiÕt theo tõng c«n tr×nh h¹ng môc.
S¬ ®å tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp thei ph¬ng ph¸p kÕ khai thêng
xuyªn ®îc thÓ hiÖn nh sau
Lê Thị Bích Thuý
17
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
Trßng hîp doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
TK 152,153
TK 621
TK 154
TK 152
Chi phÝ vËt liÖu,ccdc
Cuèi k× kÕt chuyÓn
TK 214,331,111
Gi¶m chi
TK 627
TK 155
Cuèi k× kÕt chuyÓn
GTSPHTNK
Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 334, 338
TK 622
TK 157, 632
Cuèi k× kÕt chuyÓn
TP göi b¸n
Chi phÝ
1.6 §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë:
Lê Thị Bích Thuý
18
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
S¶n phÈm dë dang lµ khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc cßn ®ang trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o gia c«ng, chÕ biÕn trªn c¸c giai ®o¹n cña quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt, hoÆc ®· hoµn thµnh mét vµi quy tr×nh chÕ biÕn nhng vÉn cßn
ph¶i gia c«ng chÕ biÕn míi trë thµnh thµnh phÈm.
§¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë lµ tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt
mµ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú ph¶i chÞu.
C¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm dë dang kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn trÞ gi¸ hµnh tån
kho trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n mµ cßn ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn trrªn b¸o c¸o kÕt qu¶
khi thµnh thµnh phÈm xuÊt b¸n trong kú. V× vËy, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cã ý
nghÜa rÊt quan träng ®èi víi kÕ to¸n c¸c doanh nghiÖp. NghiÖp vô ®¸nh gi¸ s¶n phÈm
dë dang mang nÆng tÝnh chñ quan. Sau ®©y lµ c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë
dang mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông:
1.6.1 §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
*Theo ph¬ng ph¸p nµy s¶n phÈm lµm dë cuèi kú chØ ph¶I chÞu phÇn chi
phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp( hoÆc nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp), cßn phÇn
chi phÝ gia c«ng chÕ biÕn( chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung)
tÝnh cho thµnh phÈm ph¶i chÞu toµn bé.
C«ng thøc:
D ®k+ Cvl
Stp+sö
Dck =
x S®
dông
Trong ®ã:Dck: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi k×.
D ®k: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu k×.
Cvl: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu( chi phÝ NVL chÝnh) trùc tiÕp ph¸t sinh trong k×.
Stp: khèi lîng thµnh phÈm hoµn thµnh trong k×.
Sd: khèi lîng s¶n phÈm dë dang cuèi k×.
NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm phøc t¹p
chÕ biÕn liªn tôc gåm nhiÒu gian ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt kÕ tiÕp nhau th× s¶n
phÈm dë dang cuèi k× ë gian ®o¹n c«ng nghÖ ®Çu tiªn tÝnh theo chi ph NVL
trùc tiÕp( hoÆc chi phÝ NVL chÝnh trùc tiÕp), cßn s¶n phÈm dë dang ë c¸c gian
®o¹n c«ng nghÖ sau ph¶I tÝnh theo chi phÝ nöa thµnh phÈm cña gian ®o¹n tríc
®ã chuyÓn sang.
Lê Thị Bích Thuý
19
Chuyên đề tốt nghiệp
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
Khoa Kinh tế
Uu ®iÓm: lµ tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, dÔ lµm, x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n phÈm dë
dang cuèi k× ®îc kÞp thêi phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc nhanh
chãng.
Nhù¬c ®iÓm : ®é chÝnh x¸c kh«ng cao v× kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ chÕ
biÕn kh¸c.
§iÒu kiÖn ¸p dông: ph¬ng ph¸p nµy phï hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã
chi phÝ NVL chiÕm tØ träng lín, khèi lîng s¶n phÈm dë dang cuèi k× Ýt vµ biÕn
®éng kh«ng lín so víi ®Çu k×.
1.6.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo khèi lîng s¶n phÈm hoµn
thµnh t¬ng ®¬ng:
tríc hÕt c¨n cø vµo khèi lîng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é chÕ biÕn hoµn
thµnh cña chóng so víi s¶n phÈm ®· hoµn thµnh lµ bao nhiªu phÇn tr¨m ®Ó
tÝnh ®æi khèi lîng s¶n phÈm dë dang ra khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng
®¬ng. sau ®ã tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh tõng kho¶n môc chi phÝ cho s¶n phÈm dë
dang theo nguyªn t¾c:
+ §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt bá vµo mét lÇn ngay tõ ®Çu d©y chuyÒn c«ng
nghÖ( chi phÝ NVL trùc tiÕp…) th× tÝnh theo c«ng thøc:
D ck = D ®k+Cvl
x Sd
Stp+Sd
+ §èi víi c¸c chi phÝ bá dÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ s¶n xuÊt chung… th× tÝnh cho s¶n phÈm dë dang theo
c«ng thøc:
D ck
=
D ®k+C
Stp+S’d
x
S’d
Trong ®ã S’d lµ khèi lîng s¶n phÈm dë dang ®· tÝnh ®æi ra khèi lîng s¶n
phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng theo tØ lÖ chÕ biÕn hoµn thµnh.
S’d
=
Sd x
% hoµn thµnh
* Uu ®iÓm: Ph¬ng ph¸p nµy tÝnh to¸n ®îc chÝnh x¸c vµ khoa häc h¬n ph¬ng ph¸p trªn.
Lê Thị Bích Thuý
20
Chuyên đề tốt nghiệp
- Xem thêm -
.DOC 
65 
31 
88 
