Tài liệu Luận văn tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu tại công ty tnhh hoá bách khoa

LuËn v¨n tèt nghiÖp Lêi më §ÇU Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã nhiÒu biÕn ®éng vµ c¹nh tranh gay g¾t, doanh nghiÖp (DN) muèn tån t¹i, ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn, cÇn ph¶i t¹o ra s¶n phÈm ®¹t chÊt lîng cao, mÉu m· ®Ñp, phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng. ChÝnh v× vËy doanh nghiÖp s¶n xuÊt (DNSX) víi vai trß lµ n¬i t¹o ra s¶n phÈm cÇn ®i tríc mét bíc trong viÖc t×m ra c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm tõ ®ã t¨ng tÝch luü vµ më réng s¶n xuÊt. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu vµ môc ®Ých xuyªn suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (SXKD) cña c¸c DN ®ã th× biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ cã hiÖu qu¶ nhÊt ®ã lµ tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) v× chi phÝ NVL chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã, DN kh«ng nh÷ng ph¶i lËp kÕ ho¹ch chÆt chÏ tõ kh©u thu mua, d÷ tr÷, xuÊt dïng NVL mµ ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n NVL phï hîp sao cho võa cã thÓ qu¶n lý tæng thÓ toµn bé NVL, võa cã thÓ qu¶n lý cho tõng thø NVL c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ ®Ó n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh biÕn ®éng cña NVL, tr¸nh ®îc hiÖn tîng l·ng phÝ NVL nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao lîi nhuËn cho DN. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, ®îc sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c phßng ban chøc n¨ng, ®Æc biÖt lµ phßng kÕ to¸n vµ GS.TS L¬ng Träng Yªm; cïng sù nç lùc cña m×nh em ®· m¹nh gi·n ®i s©u vµo nghiªn cøu vµ lùa chän ®Ò tµi :”Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty TNHH Ho¸ B¸ch Khoa” lµm luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. Néi dung bµi luËn v¨n gåm ba ch¬ng: Ch¬ng 1: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty TNHH Ho¸ B¸ch Khoa. Ch¬ng 3: M ét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty TNHH Ho¸ B¸ch Khoa. Hå ThÞ Lý 1 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch¬ng 1: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.Kh¸i niÖm NVL cña DN lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng mua ngoµi hoÆc tù chÕ biÕn dïng cho môc ®Ých SXKD cña DN. 2. §Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu NVL khi tham gia vµo qu¸ tr×nh SXKD, kh«ng gi÷ nguyªn ®îc h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu mµ biÕn ®æi theo yªu cÇu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NVL chØ tham gia vµo mét chu kú SXKD nhÊt ®Þnh. Gi¸ trÞ cña NVL ®îc chuyÓn toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra hoÆc chi phÝ SXKD trong kú. Hå ThÞ Lý 2 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp II. Vai trß cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu 1. Vai trß cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt Thø nhÊt: NVL lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm, chÊt lîng NVL ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm. NVL tèt th× s¶n phÈm míi cã chÊt lîng tèt vµ ®¸p øng thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao thu nhËp cña DN. Thø hai: §èi víi c¸c DNSX, chi phÝ NVL thêng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt. V× vËy NVL cã vai trß lín trong viÖc t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm, tiÕt kiÖm NVL mét c¸ch hîp lý sÏ lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm n©ng cao lîi nhuËn DN. Thø ba: XÐt vÒ mÆt vèn, NVL lµ thµnh phÇn quan träng cña vèn lu ®éng. V× vËy viÖc d÷ tr÷, sö dông vµ qu¶n lý NVL ph¶i hîp lý vµ hiÖu qu¶. 2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu Yªu cÇu qu¶n lý vµ c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n NVL lµ hai ®iÒu kiÖn quan träng lu«n ®i liÒn víi nhau. H¹ch to¸n kÕ to¸n NVL chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Çy ®ñ sÏ gióp cho ban l·nh ®¹o n¾m ®îc chÝnh x¸c t×nh h×nh thu mua, d÷ tr÷ vµ sö dông NVL vµ tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp trong qu¶n lý. Thªm vµo ®ã, tÝnh chÝnh x¸c, kÞp thêi cña c«ng t¸c kÕ to¸n NVL sÏ gióp cho viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm cña DN chÝnh x¸c. §Ó thùc hiÖn tèt yªu cÇu qu¶n lý, c«ng t¸c kÕ to¸n NVL cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - Ghi chÐp, tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh trung thùc, kÞp thêi sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸ thµnh thùc tÕ tõng thø, tõng lo¹i NVL nhËp, xuÊt vµ tån kho. - Th«ng qua nhiÖm vô trªn, ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi NVL thõa, thiÕu, ø ®äng kÐm phÈm chÊt, ng¨n ngõa nh÷ng trêng hîp sö dông l·ng phÝ vµ phi ph¸p NVL. - Tham gia kiÓm kª, ®¸nh gi¸ NVL theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh cña nhµ níc, tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua, t×nh h×nh sö dông NVL trong qu¸ tr×nh SXKD, t×nh h×nh d÷ tr÷ b¶o qu¶n NVL , lËp c¸c b¸o c¸o vµ cung cÊp th«ng tin vÒ NVL. III. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn liÖu vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt Hå ThÞ Lý 3 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp 1. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu ViÖc ph©n lo¹i NVL tuú thuéc vµo tõng lo¹i h×nh DN vµ tõng ngµnh s¶n xuÊt kh¸c nhau. * C¨n cø vµo vai trß cña NVL khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm, NVL ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Nguyªn liÖu chÝnh( bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi): Nguyªn liÖu chÝnh lµ ®èi trîng lao ®éng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Mçi DNSX c¸c thµnh phÈm kh¸c nhau th× cã nguyªn liÖu chÝnh còng kh¸c nhau. §èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých tiÕp tôc s¶n xuÊt nh sîi ®èi víi c¸c DN dÖt còng ®îc coi lµ nguyªn liÖu chÝnh. - VËt liÖu phô:Lµ lo¹i ®ãng vai trß phô trong s¶n xuÊt s¶n phÈm. VËt liÖu phô hoÆc ®îc sö dông kÕt hîp vËt liÖu víi vËt liÖu chÝnh ®Ó t¨ng chÊt lîng NVL chÝnh vµ t¨ng thªm c¸c c«ng dông, chÊt lîng cña s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, SXKD. - Nhiªn liÖu: Trong DNSX nhiªn liÖu dïng cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cho viÖc chuyªn chë vËn t¶i, cho m¸y mãc thiÕt bÞ ho¹t ®éng trong c¸c qu¸ tr×nh SXKD nh: x¨ng, dÇu, than ,cñi, h¬i ®ãt dïng trong viÖc ®èt lß. * C¨n cø vµo nguån nhËp NVL ®îc chia: - VËt liÖu nhËp do mua ngoµi - VËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn hay thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn - VËt liÖu nhËp do vèn gãp vèn liªn doanh hay do tµi trî tõ c¸c tæ chøc. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho c¸c DN thÊy ®îc tõng nguån nhËp cña NVL ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý 2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu TÝnh gi¸ NVL lµ dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña chóng. Trong h¹ch to¸n, vËt liÖu ®îc tÝnh theo gÝa thùc tÕ (gi¸ gèc). Tuú theo DN tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hay ph¬ng ph¸p khÊu trõ; NVL nhËp khÈu hay nhËp theo nguån trong níc mµ theo ®ã gi¸ thùc tÕ cã thÓ cã thuÕ GTGT vµ thuÕ kh¸c hay kh«ng. 2.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp kho Tuú theo tõng nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh kh¸c nhau: * VËt liÖu mua ngoµi nhËp kho (mua trong níc hoÆc nhËp khÈu) Hå ThÞ Lý 4 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp - §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, NVL nhËp khÈu cã chÞu thuÕ nhËp khÈu th× gi¸ trÞ vËt t mua vµo lµ gi¸ thùc tÕ cha cã thuÕ GTGT ®Çu vµo bao gåm thuÕ NK (nÕu nhËp khÈu): GÝa trÞ =GÝa mua +Chi phÝ _ChiÕt khÊu th+ThuÕ NK vËt liÖu = (Cha cã thuÕ + mua - ¬ng m¹i, gi¶m + (nÕu nhËp thùc tÕ GTGT ghi thùc tÕ gi¸ khÈu) nhËp trªn ho¸ ®¬n (nÕu cã) kho GTGT) - §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc NVL nhËp chÞu thuÕ TT§B, thuÕ NK (nÕu nhËp khÈu) th× gi¸ trÞ vËt t mua vµo lµ tæng gi¸ thanh to¸n. C«ng thøc tÝnh gi¸: Tæng gi¸ thanh GÝa trÞ to¸n cho ngêi thùc tÕ =b¸n(bao gåm vËt liÖu = c¶thuÕ GTGT nhËp hoÆc thuÕ mua TT§B) Chi phÝ + mua + thùc tÕ (A) ChiÕt khÊu ThuÕ _ th¬ng + NK - m¹i,gi¶m + (nÕu cã) gi¸ (nÕu cã) Chi phÝ mua thùc tÕ(A) bao gåm: chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp b¶o qu¶n, b¶o hiÓm, chi phÝ thuª kho, thuª b·i, tiÒn ph¹t, chi phÝ më L\C vµ c¸c chi phÝ dÞch vô ng©n hµng cho c¸c th¬ng vô mua NVL tõ nguån nhËp khÈu hay trong níc. * VËt liÖu nhËp tõ tù gia c«ng chÕ biÕn: GÝa thùc tÕ s¶n xuÊt GÝa thùc tÕ vËt liÖu xuÊt Chi phÝ gia c«ng = + vËt liÖu cho gia c«ng chÕ biÕn chÕ biÕn * VËt liÖu thuª ngoµi ra c«ng chÕ biÕn: GÝa thùc tÕ vËt = TrÞ gi¸ thùc tÕ + Sè tiÒn ph¶i + Chi phÝ vËn liÖu nhËp tõ vËt liÖu xuÊt cho tr¶ cho ®¬n chuyÓn Hå ThÞ Lý 5 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp thuª ngoµi chÕ biÕn gia c«ng chÕ biÕn vÞ gia c«ng * VËt liÖu nhËp tõ liªn doanh liªn kÕt: GÝa nhËp ®îc tÝnh theo nguyªn t¾c t¬ng ®¬ng tiÒn mÆt, ®ã lµ gi¸ ®îc héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸ x¸c ®Þnh ®Ó ghi sæ NVL nhËp. * VËt liÖu nhËp tõ nguån thu håi sau sö dông: GÝa trÞ nhËp cña lo¹i vËt liÖu nµy còng ®îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn t¾c t¬ng ®¬ng tiÒn, ®ã lµ gi¸ íc tÝnh cã thÓ tiªu thô ®îc hoÆc cã thÓ sö dông ®îc. * VËt liÖu vay mîn t¹m thêi cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c: GÝa thùc tÕ nhËp vËt liÖu ®îc tÝnh theo gi¸ thÞ trêng hiÖn t¹i cña sè NVL ®ã. * VËt liÖu tÆng thëng, biÕu, nhËn cÊp vèn: GÝa thùc tÕ cña sè vËt liÖu nhËp tõ nguån vèn nµy ®îc tÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng céng víi c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn chóng (nÕu cã). 2.2. TÝnh gi¸ nguyªn liÖu vËt liÖu xuÊt kho GÝa thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho cã thÓ ®îc tÝnh theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau: *TÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c lo¹i NVL cã gi¸ trÞ cao, c¸c lo¹i NVL ®Æc chñng. GÝa thùc tÕ NVL xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo ®¬n gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho theo tõng l« hµng, tõng lÇn nhËp vµ sè lîng xuÊt kho theo tõng lÇn. Do vËy ®Ó ¸p dông ®îc ph¬ng ph¸p nµy cÇn ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c tiÕp nhËn NVL, chøng tõ kÕ to¸n t¬ng øng ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh ngay ®îc gi¸ thùc tÕ NVL nhËp. *TÝnh theo gi¸ nhËp tríc- xuÊt tríc (FIFO): Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh vËt liÖu nµo nhËp tríc sÏ ®îc xuÊt tríc vµ lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®óng gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ vËt liÖu tån kho cuèi kú ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña lÇn nhËp sau cïng. GÝa vèn vËt liÖu xuÊt kho Hå ThÞ Lý = Khèi lîng (sè lîng) vËt liÖu = xuÊt kho theo tõng lÇn nhËp 6 x x §¬n gi¸ thuéc tõng lÇn nhËp kho Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp * TÝnh gi¸ thùc tÕ nhËp sau - xuÊt tríc (LIFO): Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh vËt liÖu nµo nhËp kho sau th× xuÊt kho tríc vµ lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ vËt liÖu tån kho cuèi kú ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp ®Çu tiªn. GÝa vèn vËt = Khèi lîng (sè lîng) vËt liÖu xuÊt liÖu xuÊt kho = kho theo tõng lÇn nhËp x §¬n gi¸ thuéc x tõng lÇn nhËp kho *TÝnh theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú: Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®îc tÝnh tªn c¬ së sè lîng vËt liÖu dïng vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n vËt liÖu tån ®Çu kú: GÝa thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho Trong ®ã: §¬n gi¸ b×nh qu©n thùc tÕ tån ®Çu kú = = X §¬n gi¸ b×nh qu©n x thùc tÕ tån ®Çu kú Sè lîng vËt liÖu xuÊt kho = GÝa thùc tÕ tån ®Çu kú Sè lîng tån ®Çu kú = Ph¬ng ph¸p nµy cho phÐp gi¶m nhÑ khèi lîng tÝnh to¸n cña kÕ to¸n ; cã thÓ ghi sæ b»ng tiÒn mét nghiÖp vô xuÊt nhng ®é chÝnh x¸c cña c«ng viÖc tÝnh gi¸ phô thuéc vµo t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ c¶ cña NVL trªn thÞ trêng. Trêng hîp gi¸ c¶ biÕn ®éng lín th× viÖc tÝnh gi¸ NVL xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p nµy trë nªn thiÕu chÝnh x¸c. *TÝnh theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n c¶ kú d÷ tr÷: Theo ph¬ng ph¸p nµy, trø¬c hÕt ph¶i tÝnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú theo c«ng thøc: §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n Hå ThÞ Lý GÝa thùc tÕ tån ®Çu kú = Sè lîng tån ®Çu kú 7 + + + + GÝa thùc tÕ nhËp trong kú Sè lîng nhËp trong kú Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp GÝa thùc tÕ NVL xuÊt dïng = GÝa b×nh qu©n cuèi kú Sè lîng NVL xuÊt dïng x Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nhiÒu DN cã Ýt danh ®iÓm NVL nhng sè lÇn nhËp, xuÊt nhiÒu . Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµm gi¶m nhÑ ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt NVL so víi ph¬ng ph¸p kh¸c, nhng nhîc ®iÓm lµ dån c«ng viÖc tÝnh gi¸ NVL vµo cuèi th¸ng nªn ¶nh hëng tíi tiÕn ®é cña c¸c kh©u kÕ to¸n kh¸c vµ ph¶i tiÕn hµnh tÝnh gi¸ theo tõng danh ®iÓmNVL. *Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: GÝa trÞ NVL tån tríc khi GÝa b×nh qu©n = nhËp sau mçi lÇn = Sè lîng NVL tån tríc khi nhËp nhËp GÝa thùc tÕ NVL xuÊt dïng mçi lÇn = = GÝa b×nh qu©n NVLxuÊt dïng mçi lÇn GÝa trÞ nhËp mçi lÇn Sè lîng nhËp mçi + lÇn + x §¬n gi¸ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp Ph¬ng ph¸p trªn, võa chÝnh x¸c, võa cËp nhËt, c¸c bót to¸n ghi b»ng tiÒn cho phÐp kÕ to¸n tÝnh gi¸ NVL thêng xuyªn, kÞp thêi nhng khèi lîng tÝnh to¸n nhiÒu vµ ph¶i tiÕn hµnh tÝnh tõng danh ®iÓm NVL. Ph¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp víi nh÷ng DN cã Ýt danh ®iÓm NVL vµ sè lÇn nhËp cña mçi lo¹i kh«ng nhiÒu. *Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n: Theo ph¬ng ph¸p nµy, toµn bé NVL biÕn ®éng trong kú ®îc tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n (gi¸ kÕ h¹ch hoÆc mét gi¸ æn ®Þnh trong kú). Cuèi kú kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc sau: GÝa thùc tÕ NVL xuÊt dïng HÖ sè gi¸ Hå ThÞ Lý = = GÝa h¹ch to¸n = NVL xuÊt dïng x HÖ sè gÝa GÝa thùc tÕ NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú GÝa h¹ch to¸n NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú 8 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp IV. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu 1. Chøng tõ sö dông Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141\TC\Q§\C§KT ngµy 1\11\1995 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh, c¸c chøng tõ vÒ NVL bao gåm: - PhiÕu nhËp kho (mÉu 01-VT) PhiÕu xuÊt kho (mÉu 02-VT) PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu 03-VT) Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸ (mÉu 08- VT) Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (mÉu 02-BH) Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn (mÉu 03- BH) Ho¸ ®¬n GTGT Ngoµi ra cßn cã c¸c chøng tõ cã thÓ sö dông thªm nh: PhiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t (mÉu 05-VT), phiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú (mÉu 07-VT)… 2. Tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu H¹ch to¸n chi tiÕt NVL lµ thùc hiÖn ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c biÕn ®éng t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån cña NVL vµ vÒ c¸c gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt cho tõng lo¹i NVL trong tõng kho cña DN. Cô thÓ, tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt NVL lµ viÖc lùa chän h×nh thøc, ph¬ng ph¸p sè kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. Tuú theo ®iÒu kiÖn cña DN mµ vËn dông mét trong ba ph¬ng ph¸p: - Ph¬ng ph¸p thÎ song song - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn - Ph¬ng ph¸p sæ sè d 2.1 . Ph¬ng ph¸p thÎ song song (xem s¬ ®å1) T¹i kho: Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp-xuÊt NVL, thñ kho sÏ ghi sè lîng NVL nhËp – xuÊt vµo thÎ kho theo tõng chøng tõ. ThÎ kho ®îc më theo tõng danh ®iÓm NVL, mçi chøng tõ ®îc ghi mét dßng vµo thÎ kho. Cuèi th¸ng thñ kho ph©n tÝch ra tõng lîng NVL nhËp xuÊt- tån trªn tõng thÎ kho. Hå ThÞ Lý 9 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp T¹i phßng kÕ to¸n : KÕ to¸n vËt t sö dông thÎ kÕ to¸n chi tiÕt NVL ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña NVL ë tõng kho. ThÎ nµy ®îc më t¬ng øng cho tõng NVL mµ thñ kho ghi ë thÎ kho, mçi chøng tõ ghi mét dßng vµ kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¶ thíc ®o gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. Cuèi th¸ng sau khi ®èi chiÕu víi thÎ kho, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng tæng hîp nhËp-xuÊt-tån NVL lµm c¨n cø ®Ó tiÕn hµnh ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp. * ¦u ®iÓm: Ghi chÐp ®¬n gi¶n , ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu. * Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng l¾p vÒ chØ tiªu sè lîng. Ngoµi ra viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng do vËy h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra kÞp thêi cña kÕ to¸n. 2.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiªó lu©n chuyÓn (xem s¬ ®å 2). T¹i kho: T¬ng tù nh ph¬ng ph¸p thÎ song song, thñ kho vÉn më thÎ kho ghi chÐp theo dâi vÒ mÆt sè lîng, t×nh h×nh nhËp- xuÊt kho hµng ngµy. T¹i phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt t më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp-xuÊt-tån kho theo tõng danh ®iÓm vËt t c¶ vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸ trÞ. Sæ nµy ®îc ghi vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së c¸c b¶ng kª nhËp, xuÊt kho ph¸t sinh trong th¸ng cña tõng danh ®iÓm vËt t ë tõng kho . Mçi danh ®iÓm vËt t ®îc ghi mét dßng trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ®èi chiÕu víi thÎ kho vµ lÊy sè tiÒn cña tõng lo¹i vËt t trªn sæ nµy ®èi chiªó víi kÕ to¸n tæng hîp. * ¦u ®iÓm: Khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n ®îc gi¶m bít do chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. *Nhîc ®iÓm: - ViÖc ghi chÐp cßn trïng l¾p gi÷a thñ kho vµ kÕ to¸n - C«ng viÖc ghi chÐp dån hÕt vµo cuèi kú do ®ã ¶nh hëng ®Õn viÖc cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n cÇn thiÕt. 2.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d(xem s¬ ®å 3) T¹i kho: Ngoµi nh÷ng c«ng viÖc gièng hai ph¬ng ph¸p trªn, ®Þnh kú theo quy ®Þnh thñ kho ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chøng tõ nhËp, xuÊt riªng (theo tõng danh ®iÓm) råi lËp phiÕu giao nhËp chøng tõ nép cho kÕ to¸n. Ngoµi ra, cuèi th¸ng thñ kho c¨n cø vµo lîng tån cho tõng danh ®iÓm ghi trªn thÎ kho ®Ó ghi vµo sæ sè d. T¹i phßng kÕ to¸n: Khi nhËn ®îc c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho vËt t vµ c¸c phiÕu giao nhËn chøng tõ do thñ kho nép , kÕ to¸n tiÕn hµnh kiÓm tra l¹i Hå ThÞ Lý 10 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp viÖc ph©n lo¹i vµ ghi chÐp cña thñ kho råi tÝnh thµnh gi¸ tiÒn (theo gi¸ h¹ch to¸n) ®Ó ghi vµo phiÕu giao nhËn chøng tõ. Sau ®ã sè tiÒn nµy sÏ ®îc ghi vµo b¶n luü kÕ nhËp-xuÊt vËt t. Cuèi th¸ng sè liÖu ë b¶ng luü kÕ sÏ ®îc dïng ®Ó ®èi chiÕu víi sæ sè d (lÊy sè lîng x ®¬n gi¸ h¹ch to¸n) vµ ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp. * ¦u ®iÓm: So víi hai ph¬ng ph¸p trªn, ph¬ng ph¸p nµy ®· kh¾c phôc ®îc viÖc ghi chÐp trïng l¾p vµ gi¶m nhÑ ®îc khèi lîng ghi chÐp, thuËn lîi cho viÖc cung cÊp sè liÖu, t¹o ®iÒu kiÖn vµ t¨ng cêng chøc n¨ng quan s¸t cña kÕ to¸n víi viÖc nhËp-xuÊt-tån vËt t còng nh viÖc ghi chÐp cña thñ kho. * Nhîc ®iÓm: KÕ to¸n chØ theo dâi vÒ mÆt gi¸ trÞ, nªn muèn biÕt sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña tõng thø vËt liÖu vÒ mÆt hiÖn vËt nhiÒu khi ph¶i xem sè liÖu trªn thÎ kho. H¬n n÷a, viÖc kiÓm tra, ph¸t hiÖn sai sãt gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n gÆp khã kh¨n. V. Tæ chøc kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. 1. Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ: Ghi chÐp, ph¶n ¸nh thêng xuyªn liªn tôc vµ cã hÖ thèng t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt. ViÖc x¸c ®Þnh lîng xuÊt kho thùc tÕ theo ph¬ng ph¸p nµy ®îc c¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· tËp hîp, ph©n lo¹i theo ®èi tîng sö dông ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n. *Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông - TK 152: Nguyªn vËt liÖu Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c lo¹i vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cña DN mµ tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp 2, cÊp 3… TK 152 cã kÕt cÊu nh sau: Bªn Nî: - TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ NVL nhËp kho vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c lµm t¨ng gi¸ trÞ Bªn Cã: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ NVL xuÊt kho Hå ThÞ Lý 11 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp ChiÕt khÊu hµng mua, gi¶m gi¸ hµng vµ hµng mua tr¶ l¹i C¸c nghiÖp vô kh¸c lµm gi¶m gi¸ trÞ NVL D Nî: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ NVL tån kho Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n , kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan nh: TK 151, 133, 112, 111, 331…. * Tr×nh tù h¹ch to¸n: - §èi víi DN tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ (xem s¬ ®å 4) - §èi víi DN tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp: ViÖc h¹ch to¸n t¬ng tù nh trªn chØ kh¸c lµ gi¸ NVL lµ gi¸ bao gåm c¶ VAT ®Çu vµo (xem s¬ ®å 5) 2. Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ: H¹ch to¸n kh«ng theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh vÒ vËt liÖu, mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú. VËt liÖu xuÊt kho ®îc tÝnh theo c«ng thøc GÝa trÞ thùc TrÞ gi¸ thùc TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ = tÕ NVL xuÊt tÕ NVL tån NVL nhËp trong NVL tån cuèi = + _ kho ®Çu kú kú kú * Tµi kho¶n sö dông - TK611: Mua hµng Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi t×nh h×nh thu mua , t¨ng, gi¶m NVL theo gi¸ thùc tÕ (gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua) - TK 152: Nguyªn vËt liÖu Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ NVL tån kho, chi tiÕt theo tõng lo¹i. Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan nh: TK 151, 133, 11, 112…. * Tr×nh tù h¹ch to¸n - §èi víi DN tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ (xem s¬ ®å 6) - §èi víi DN tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (xem s¬ ®å 7) Hå ThÞ Lý 12 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty TNHH Ho¸ B¸ch I. Giíi thiÖu chung vÒ c«ng ty 1. Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty TNHH Ho¸ B¸ch Khoa lµ DN t nh©n, h¹ch to¸n ®éc lËp vµ cã ®Çy ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu riªng, cã TK t¹i ng©n hµng theo quy ®Þnh cña nhµ níc. C«ng ty TNHH Ho¸ B¸ch Khoa thµnh lËp ngµy 06 th¸ng 12 n¨m 2002 theo quyÕt ®Þnh sè 0102007167 cña së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t thµnh phè Hµ Néi. KÓ tõ ®ã c«ng ty ®· tr¶i qua bèn n¨m tån t¹i vµ ph¸t triÓn. C«ng ty TNHH Hãa B¸ch khoa Tªn giao dÞch: POLYTECNIC CHEMICAL COMPANY LIMITED Tªn viÕt t¾t: POLYCHEMICO..,LTD Trô së chÝnh: N3, tæ4, phêng Thanh L¬ng, quËn Hai Bµ Trng, Thµnh phè HN §iÖn tho¹i: 049713067 Fax: 6364164 Email: [email protected] 2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty C«ng ty chuyªn s¶n xuÊt s¬n, c¸c vËt liÖu chèng thÊm vµ c¸c s¶n phÈm kh¸c…HiÖn nay c«ng ty ®ang thùc hiÖn ®a sè c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô trªn nhng cßn mét sè lÜnh vùc cha ®i s©u vµo ho¹t ®éng mµ ®ang cßn th¨m dß nghiªn cøu thÞ trêng. C«ng ty ®ang phÊn ®Êu ®Ó thc hiÖn hÕt c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh. Trong cac lÜnh vùc ®ang hoat ®éng, c«ng ty lu«n ®¹t kÕt qua n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. 3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh 2004-2005 ( Phô lôc 1) C«ng ty Hãa B¸ch Khoa lµ mét DN trÎ vÒ tuæi ®êi. Trong bèn n¨m ph¸t triÓn vµ trëng thµnh, c«ng ty TNHH Hãa B¸ch Khoa ®· ®a s¶n phÈm cña m×nh vµo c¸c c«ng tr×nh vµo kh¾p c¶ níc, tæng doanh thu n¨m sau cao h¬n n¨m tríc chiÕm tû lÖ 1,123%. Nép Ng©n s¸ch nhµ níc chiÕm 1,511%. Thu nhËp b×nh qu©n ngµy cµng ®îc n©ng lªn so víi n¨m sau chiÕm 1,2%. Mét sè c«ng tr×nh ®· ®îc c«ng nhËn lµ ®¹t chÊt lîng cao nh: kh¸ch s¹n Duyªn H¶i - Hå ThÞ Lý 13 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lµo Cai, Nhµ kh¸ch tØnh Lao Cai, Trêng §H KiÕn tróc HN, kh¸ch s¹n x©y dùng…. Trong bèn n¨m ho¹t ®éng c«ng ty TNHH Hãa B¸ch Khoa ®· cã sù ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt. C«ng ty ®· ®¹t c¸c gi¶i thëng nh huy ch¬ng vµng , héi chî c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ViÖt Nam n¨m 2003, héi chî th¬ng m¹i quèc tÕ ViÖt Nam Expo 2004, huy ch¬ng vµng triÓn l·m quèc tÕ vËt liÖu x©y dùng vµ néi thÊt 2004, gi¶i thëng th¬ng hiÖu næi tiÕng MADRIR - T©y Ban Nha 2004, gi¶i thëng c«ng nghÖ vµ chÊt lîng GI¥NEV¥ (Thuþ Sü – 2005) 4. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n 4.1. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ®îc kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å 8 M« h×nh bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty TNHH Hãa B¸ch Khoa ®îc bè trÝ theo c¬ cÊu kÕt hîp trùc tuyÕn vµ chøc n¨ng. M« h×nh nµy ®îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c DN võa vµ lín ®ã lµ sù kÕt hîp c¸c quan hÖ ®iÒu khiÓn - phôc tïng gi÷a c¸c cÊp vµ quan hÖ tham mu ¶nh hëng ë mçi cÊp .Víi c¬ cÊu tæ chøc nh trªn cho thÊy ban gi¸m ®èc gåm mét gi¸m ®èc phô tr¸ch chung vµ mét phã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh chung c¸c phßng ban chøc n¨ng . * Gi¸m ®èc c«ng ty §iÒu hµnh ho¹t ®éng SXKD cña c«ng ty. §Ò ra vµ chØ ®¹o thùc hiÖn chiÕn lîc SXKD. Trùc tiÕp chØ ®¹o vÒ tæ chøc, tµi chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng SXKD. Bæ nhiÖm, b·i miÔn c¸c trêng, phßng ban chøc n¨ng. §Ò b¹t t¨ng l¬ng, tuyÓn dông, sa th¶i, kû luËt nh©n viªn. * Phã gi¸m ®èc ChÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý ho¹t ®éng cña phßng ban kinh doanh, kü thuËt, kÕ to¸n . * Phßng kinh doanh Tham mu cho gi¸m ®èc vÒ lÜnh vùc tæ chøc qu¶n lý SXKD hµng ngµy, trùc tiÕp lµm c¸c kÕ ho¹ch vµ ph¸t triÓn c¸c ph¬ng ¸n s¶n xuÊt, qu¶n lý nh©n viªn cña m×nh, so¹n c¸c c«ng v¨n, ®Ò xuÊt c¸c chiÕn lîc ph¸t triÓn cña c«ng ty, tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt, NVL phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt. * Phßng kü thuËt §Æt díi ban gi¸m ®èc, cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý thóc ®Èy c«ng viÖc cña tõng tæ ®éi s¶n xuÊt, b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh NVL vµ c¸c vÇn ®Ò vÒ kü thuËt ®¸p øng nhu cÇu, chÝnh x¸c ®Ó gi¸m ®èc ®a ra quyÕt ®Þnh. Hå ThÞ Lý 14 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp Ngoµi ra phßng kü thuËt cßn thu thËp c¸c hãa ®¬n chøng tõ vÒ nhËp -xuÊt NVL vµ c«ng cô dông cô. * Phßng kÕ to¸n Tæ chøc híng dÉn c«ng t¸c h¹ch to¸n phô thuéc, lËp kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh, kÕ ho¹ch vèn cña c«ng ty ®Ó l·nh ®¹o ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh kÞp thêi chÝnh x¸c, c«ng ty ¸p dông h×nh thøc thùc hiÖn tæ chøc ghi sæ kÕ to¸n NhËt ký- sæ c¸i. B¸o c¸o theo th¸ng vµ quý, ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ khÊu trõ, kiÓm kª thêng xuyªn, b¸o c¸o tµi chÝnh theo n¨m. 4.2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n 4.2.1. §Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc kÕ to¸n cña c«ng ty Do ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty, ®Ó phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý, bé m¸y kÕ to¸n ®îc tæ chøc theo h×nh thøc tËp trung , theo ®ã toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty ®Òu tËp trung ë phßng kÕ to¸n. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc qu¶n lý vµ yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý, bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc s¾p xÕp nh sau (s¬ ®å 9). - KÕ to¸n trëng: Chi ®¹o, gi¸m s¸t toµn bé ho¹t ®éng kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty, tham mu ®¾c lùc cho gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lý, sö dông chØ tiªu tµi chÝnh ®óng môc ®Ých, ®óng chÕ ®é vµ hiÖu qu¶ víi ®ång vèn cña c«ng ty. - KÕ to¸n thanh to¸n tiÒn mÆt: Theo dâi chi tiÕt tõng nghiÖp vô thu chi b»ng tiÒn mÆt vµ c¸c nghiÖp vô cã liªn quan nh: Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý DN, thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ, ph¶i thu t¹m øng, ph¶i thu, ph¶i tr¶ kh¸c… - KÕ to¸n thanh to¸n tiÒn göi ng©n hµng: Theo dâi chi tiÕt c¸c nghiÖp vô thanh to¸n, vay vèn, ký quü, ký cîc qua ng©n hµng. - KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh: Theo dâi chi tiÕt t×nh h×nh t¨ng gi¶m vµ khÊu hao TSC§, lËp b¸o c¸o nhËt ký chøng tõ vµ b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§. - KÕ to¸n mua hµng vµ thanh to¸n víi ngêi b¸n: Theo dâi chi tiÕt tõng nghiÖp vô nhËp-xuÊt-tån kho NVL vµ c«ng cô dông cô, lËp b¶ng kª. - KÕ to¸n tiÒn l¬ng: Theo dâi chi tiÕt tõng nghiÖp vô thanh to¸n tiÒn l¬ng, tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n viªn theo th¸ng. - Thñ quü: Qu¶n lý thu chi tiÒn mÆt, tån quü. §èi chiÕu tån quü thùc tÕ víi sè d hµng ngµy trªn sæ quü kÕ to¸n thanh to¸n tiÒn mÆt. Hå ThÞ Lý 15 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp 4.2.2. H×nh thøc sæ kÕ to¸n c«ng ty ¸p dông -H×nh thøc sæ kÕ to¸n: C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ SXKD, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng c¬ së vËt chÊt, ph¬ng tiÖn kü thuËt, yªu cÇu th«ng tin kinh tÕ, c«ng ty ®· chän lùa vµ vËn dông h×nh thøc NhËt ký – sæ c¸i vµo c«ng t¸c kÕ to¸n. §©y lµ h×nh thøc kÕt hîp gi÷a viÖc ghi chÐp theo thø tù thêi gian víi ghi sæ theo hÖ thèng, gi÷a sæ kÕ to¸n tæng hîp víi sæ kÕ o¸n chi tiÕt, gi÷a ghi chÐp hµng ngµy víi tæng hîp sè liÖu b¸o c¸o cuèi th¸ng. T×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc NhËt ký – sæ c¸i cã thÓ kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å 10 - HÖ thèng sæ kÕ to¸n: + Sæ kÕ to¸n tæng hîp: c¸c NhËt ký chung, c¸c b¶ng kª, sæ c¸i. + Sæ kÕ to¸n chi tiÕt: Ngoµi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt sö dông nh: Sæ kÕ to¸n chi tiÕt TSC§, NVL vµ CCDC, thµnh phÈm…cßn sö dông b¶ng ph©n bæ. + Sö dông mÉu sæ in s½n vµ c¸c quan hÖ ®èi øng tµi kho¶n c¸c chi tiÕt kinh tÕ tµi chÝnh vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. - Tµi kho¶n sö dông: + TK 152: NVL + TK 153: CCDC + TK 641: Chi phÝ b¸n hµng + TK 642: Chi phÝ qu¶n lý + TK 621: Chi phÝ NVL + TK623: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp + TK627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung + TK111: Tr¶ b»ng tiÒn mÆt + TK112: Tr¶ b»ng chuyÓn kho¶n + TK331: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n + TK133: ThuÕ GTGT II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty Ho¸ B¸ch Khoa 1. Ph©n lo¹i Lµ mét DN chuyªn vÒ lÜnh vùc s¶n xuÊt s¬n vµ c¸c vËt liÖu chèng thÊm, do ®ã vËt liÖu cña c«ng ty rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Khèi lîng cña NVL phôc vô cho s¶n xuÊt cña c«ng ty t¬ng ®èi lín chiÕm 20% khèi lîng hµng tån Hå ThÞ Lý 16 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp kho cña DN. Víi trªn 30 lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau, do ®ã ®Ó tæ chøc, qu¶n lý vµ sö dông chóng cã hiÖu qu¶ th× chóng ta ph¶i x¸c ®Þnh chøc n¨ng,c«ng dông vµ ph©n lo¹i chóng mét c¸ch thÝch hîp. Mçi lo¹i vËt liÖu sö dông l¹i cã chøc n¨ng vµ c«ng dông kh¸c nhau nªn C«ng ty Ho¸ B¸ch Khoa tiÕn hµnh ph©n lo¹i NVL theo môc ®Ých sö dông. Trªn gãc ®é môc ®Ých tiªu dïng, vËt liÖu ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i: - NVL chÝnh: Lµ ®èi tîng chñ yÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi víi hai s¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty lµ s¬n vµ chÊt chèng thÊm th× NVL chÝnh lµ: Tian, Acryles, PrimalAC, nhùa nhò t¬ng,… TK sö dông: TK 152.1 - NVL phô: Lµ c¸c vËt liÖu phôc vô cho nhu cÇu thÝ nghiÖm vµ s¶n xuÊt c¸c vËt liÖu phô trî cho s¶n xuÊt, lµm t¨ng chÊt lîng cña vËt liÖu chÝnh bao gåm: Amoniac, Naterrosol, vá thïng, Caolanh, Kaoxin, bét siªu mÞn,… TK sö dông: TK152.2 - Nhiªn liÖu: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu cung cÊp nhiÖt cho s¶n xuÊt chÊt chèng thÊm nh: Than ®¸, cñi, x¨ng… TK sö dông: TK 152.3 - Phô tïng thay thÕ: Lµ c¸c chi tiÕt phô tïng m¸y mãc, thiÕt bÞ ®Ó thay thÕ, söa ch÷a c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ nh: Long ®Ìn, èc vÝt, … TK sö dông: TK 152.4. ViÖc ph©n lo¹i trªn gióp cho qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ kiÓm tra, h¹ch to¸n NVL ®îc thuËn tiÖn h¬n. 2.TÝnh gi¸ vËt liÖu HiÖn nay NVL cña c«ng ty sö dông ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt ph¶i thu mua tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. C«ng ty sö dông gi¸ thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh ghi chÐp trªn c¬ së kÕ to¸n. 2.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp kho - §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu GÝa thùc tÕ NVL nhËp kho Hå ThÞ Lý = GÝa ghi trªn ho¸ ®¬n 17 ThuÕ + Chi phÝ vËn NK (nÕu + + chuyÓn bèc dì cã) + Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp VÝ dô: Ngµy 22\4\2005 c«ng ty ®· mua TitanR-706 cña In®«nªxia theo hãa ®¬n sè 7893 víi gi¸ ghi trªn hãa ®¬n lµ 4.875 ®«(1®« =16.000VND), thuÕ NK lµ 5%, chi phÝ vËn chuyÓn bèc xÕp lµ 2.000.000 ®. VËy trÞ gi¸ vèn NVL nhËp kho lµ: 78.000.000 + + 78.000.000 x 5% + + 2.000.000 = 83.900.000 (Víi 4.785 ®« = 78.000.000 VND) - §èi víi NVL mua trong níc GÝa thùc tÕ NVL nhËp kho = GÝa mua ghi trªn ho¸ ®¬n + Chi phÝ thu mua ph¸t sinh (nÕu cã) VÝ dô: Ngµy 20\1\2005 c«ng ty ®· nhËp 40 kg TitanR-706 cña c«ng ty Hng Léc theo hãa ®¬n sè 8755. Gi¸ mua ghi trªn hãa ®¬n lµ 14.000.000®, th× gi¸ thùc tÕ lµ 14.000.000® (ngêi b¸n giao hµng t¹i c«ng ty). 2.2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho Gi¸ trÞ NVL xuÊt kho chØ lµ chØ tiªu quan träng lµm c¬ së lËp b¶ng ph©n bæ NVL tõ ®ã tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ b¸n sao cho cã l¹i. Do ®ã, viÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ NVL xuÊt kho sao cho phï hîp víi t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ trêng lµ rÊt khã. §èi víi NVL quan träng, nhËp-xuÊt thêng xuyªn, sè lîng lín nh Titan, PrimalAc..th× c«ng ty sö dông ®¬n gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho lµ ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn. Víi ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nh vËy, cuèi th¸ng kÕ to¸n míi tÝnh ®îc gi¸ vËt liÖu xuÊt kho. §¬n gi¸ b×nh qu©n (PBQ) Hå ThÞ Lý TrÞ gi¸ NVLtån §K = = Sè lîng NVL tån §K 18 + TrÞ gi¸ NVL + nhËp trong kú + Sè lîng NVL + nhËp trong kú Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt dïng = = (PBQ) x Sè lîng NVL xuÊt dïng VÝ dô: TÝnh gi¸ xuÊt kho cña nguyªn vËt liÖu TitanR-706. Tån ®Çu th¸ng 12\2004 lµ 15kg víi ®¬n gi¸ 343.000®\kg. Ngµy 20\1\2005 nhËp 40kg víi ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp lµ 350.000®\kg. Ngµy 28\1\2005 xuÊt 35kg TitanR-706 dïng ®Ó s¶n xuÊt. §¬n gi¸ xuÊt dïng (15 x 343.000) = 15 = + + (40 x 350.000) + = 119.000 ® 40 = VËy gi¸ trÞ thùc tÕ 35kg TitanR-706 xuÊt dïng b»ng: 35 x 350.000 = 12.250.000 Cßn víi nhiÒu NVL kh¸c, ®Ó cho viÖc tÝnh gi¸ ®îc kÞp thêi vµ ®¬n gi¶n th× kÕ to¸n NVL lÊy gi¸ xuÊt chÝnh lµ gi¸ nhËp cña NVL ®ã trªn phiÕu nhËp gÇn nhÊt hoÆc gi¸ xuÊt cã thÓ lµ gi¸ b×nh qu©n nhËp vËt liÖu trong kú theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt dïng mçi lo¹i = §¬n gi¸ b×nh qu©n = nhËp mçi lo¹i x Sè lîng NVL xuÊt dïng mçi lo¹i 2.3. C¸c chøng tõ nhËp-xuÊt nguyªn vËt liÖu 2.3.1. Chøng tõ kÕ to¸n nhËp nguyªn vËt liÖu Nguån cung cÊp NVL cho c«ng ty hiÖn nay lµ do mua ngoµi. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, ban l·nh ®¹o ®Ò ra cho tõng ph©n xëng, do ®Æc thï cña c«ng ty nªn khi mua vËt liÖu trëng phßng kü thuËt ph¶i lµm ®¬n xin t¹m øng tiÒn ®i mua hoÆc liªn hÖ víi nhµ cung cÊp chë hµng ®Õn ®Ó ®¶m b¶o tèt nhÊt vµ kÞp thêi nhÊt nh÷ng lo¹i vËt t cÇn dïng. Ngoµi ra c¸c nh©n viªn ph©n xëng cã thÓ nhËn hµng vµ tiÕp nhËn hµng vÒ xëng nhËp kho (phô lôc 2 ). Phßng s¶n xuÊt sÏ viÕt “phiÕu nhËp kho”(phô lôc 3). PhiÕu nhËp kho ®îc lËp theo ®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p lËp, ký ®ñ Hå ThÞ Lý 19 Líp 711 LuËn v¨n tèt nghiÖp c¸c ch÷ ký cña nh÷ng ngêi cã liªn quan theo mÉu biÓu quy ®Þnh. PhiÕu nhËp ®îc lËp thµnh 4 liªn: - 1 liªn lu ë quyÓn phiÕu nhËp kho (ë bé phËn kÕ to¸n) - 1 liªn giao cho kÕ to¸n thanh to¸n (kÕ to¸n theo dâi TK 331 “ph¶i tr¶ kh¸ch hµng”) ®Ó lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n vµ thanh to¸n cho kh¸ch hµng vµ sau ®ã lu ë kÕ to¸n thanh to¸n - 1 liªn giao cho thñ kho ®Ó vµo thÎ kho sau ®ã giao cho kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n - 1 liªn giao cho kh¸ch hµng. §èi víi mçi nguån nhËp c¸c chøng tõ kÕ to¸n ban ®Çu kh¸c nhau: - Mua vËt liÖu b»ng tiÒn mÆt: C¸c chøng tõ lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n trong trêng hîp nµy lµ: PhiÕu nhËp kho, giÊy b¸o chi tiÒn mÆt, hãa ®¬n b¸n hµng cña ngêi b¸n… - Mua t¹m øng: §èi tîng ®îc t¹m øng ®i mua vËt liÖu lµ c¸c nh©n viªn cña phßng s¶n xuÊt . Nhng dï dïng ngay hay kh«ng vËt liÖu ®· mua vÒ nhÊt ®Þnh ph¶i qua kho, viÕt phiÕu nhËp míi ®îc thanh to¸n. Cuèi th¸ng khi cã ®Çy ®ñ phiÕu nhËp, b¶ng kª nhËp, hãa ®¬n b¸n hµng cña ngêi b¸n hoÆc ®èi chiÕu c«ng nî (mua víi gi¸ trÞ thÊp h¬n 1000.000), kÕ to¸n viÕt”giÊy thanh to¸n t¹m øng” cho ngêi mua (phô lôc 4). C¸c chøng tõ nhËp ®îc dïng ghi c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n – chØ tiªu nhËp. 2.3.2. Chøng tõ kÕ to¸n xuÊt nguyªn vËt liÖu Khi phßng s¶n xuÊt cã nhu cÇu vËt liÖu vµ ®îc gi¸m ®èc còng nh trëng phßng kü thuËt phª duyÖt, phßng kü thuËt sÏ viÕt” phiÕu xuÊt kho”, phßng s¶n xuÊt cÇm phiÕu xuÊt kho xuèng lÜnh vËt t. Thñ kho chØ ®îc phÐp xuÊt kho khi ®· cã ®ñ 2 ch÷ ký cña 2 ngêi trªn vµ ghi sè lîng thùc xuÊt trªn”phiÕu xuÊt kho”. Sè lîng thùc xuÊt chØ ®îc nhá h¬n hoÆc b»ng sè lîng yªu cÇu ghi trªn phiÕu xuÊt (phô lôc 5). PhiÕu xuÊt kho lµ c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kiÓm tra viÖc sö dông thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao vËt t. PhiÕu xuÊt kho vËt t ®îc lËp cho mét hoÆc nhiÒu thø vËt t cïng mét kho hoÆc cïng mét môc ®Ých sö dông, khi lËp phiÕu, phiÕu ph¶i ghi râ hä tªn, ®Þa chØ cña ®¬n vÞ, sè vµ ngµy, th¸ng lËp phiÕu vµ lý do sö dông vµ kho xuÊt vËt t. PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp thµnh 3 liªn: - Liªn 1 lu ë bé phËn lËp phiÕu Hå ThÞ Lý 20 Líp 711