Më ®Çu
1. Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi
Chóng ta ®ang sèng trong thêi kú s«i ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Mäi x·
héi ®Òu lÊy s¶n xuÊt cña c¶i vËt chÊt lµm c¬ së tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, môc tiªu cuèi cïng cña c¸c doanh nghiÖp lµ ho¹t
®éng ®Ó ®¹t tíi lîi nhuËn tèi ®a. Ta còng biÕt: Lîi nhuËn= Doanh thu – chi phÝ.
§Ó t¨ng lîi nhuËn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch t¨ng doanh thu, gi¶m chi phÝ,
trong ®ã t¨ng doanh thu lµ biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó lµm t¨ng lîi nhuËn cña
doanh nghiÖp. §Ó t¨ng ®îc doanh thu vµ qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ, c¸c doanh
nghiÖp ph¶i biÕt sö dông kÕ to¸n nh lµ mét c«ng cô qu¶n lý quan träng nhÊt vµ
kh«ng thÓ thiÕu ®îc. Th«ng qua chøc n¨ng thu nhËn, cung cÊp vµ xö lý th«ng tin vÒ
c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ - tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, vÒ t×nh h×nh tiªu thô trªn thÞ trêng ®ång thêi ®¸nh gi¸ c¾t líp thÞ trêng tõ ®ã kÕ to¸n gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®Ò
ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vµ cã hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt, tiªu thô vµ ®Çu t .
§Ó kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n tiªu thô s¶n phÈm ph¸t huy hÕt vai trß vµ chøc
n¨ng cña nã, cÇn ph¶i biÕt tæ chøc c«ng t¸c nµy mét c¸ch hîp lý, khoa häc vµ thêng xuyªn ®îc hoµn thiÖn cho phï hîp víi yªu cÇu vµ ®iÒu kiÖn cña tõng doanh
nghiÖp.
MÆt kh¸c chóng ta héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong xu thÕ khu vùc
ho¸ vµ toµn cÇu ho¸, võa hîp t¸c võa c¹nh tranh, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam thuéc
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cÇn trang bÞ cho m×nh lîi thÕ c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t
triÓn ®ã lµ sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ë trong níc víi nhau vµ sù canh
tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong níc víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi níc. N¬i c¹nh
tranh x¶y ra trªn thÞ trêng trong níc vµ c¶ trªn thÞ trêng ngoµi níc
Do ®ã sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc m¹ng líi tiªu thô s¶n phÈm ®Ó gióp cho
doanh nghiÖp ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng tiÒm tµng lµ mét nhu cÇu cÊp b¸ch. V× nÕu
nh doanh nghiÖp kh«ng tiªu thô ®îc s¶n phÈm th× cho dï s¶n phÈm ®ã cã tèt thÕ
nµo ®i ch¨ng n÷a, doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ lín thÕ nµo ®i
ch¨ng n÷a th× råi còng bÞ xo¸ sæ trªn thÞ trêng .
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn nh vËy, t«i tiÕn hµnh
nghiªn cøu ®Ò tµi: "Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ t¹i
C«ng Ty Rîu §ång xu©n ” nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
cña doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay.
2. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu .
§Ò tµi tËp trung nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
tiªu thô s¶n phÈm trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh vµ c¸c biÖn
ph¸p tµi chÝnh nh»m ®Èy m¹nh tiªu thô s¶n phÈm ë t¹i C«ng ty Rîu §ång Xu©n
chuyªn s¶n xuÊt vµ b¸n c¸c s¶n phÈm Rîu Bia vµ níc gi¶i kh¸t, tõ ®ã x¸c lËp
m« h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô s¶n phÈm trªn c¬ së C«ng ty ®ang ¸p
dông hÖ thèng h¹ch to¸n kÕ to¸n NKCT, ®ång thêi c¶i tiÕn thªm ®Ó hoµn thiÖn
hÖ thèng h¹ch to¸n kÕ to¸n cho doanh nghiÖp.
3. Môc tiªu nghiªn cøu .
§Ò tµi nghiªn cøu nh»m môc tiªu chñ yÕu lµ hoµn thiÖn thªm mÆt lý luËn vÒ
tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô s¶n phÈm trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr êng
vµ c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh nh»m ®Èy m¹nh tiªu thô s¶n phÈm ®Ó gi¶i quyÕt mét
sè víng m¾c trong thùc tiÔn h¹ch to¸n kÕ to¸n hiÖn t¹i .
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu :
§Ò tµi sö dông c¸c ph¬ng ph¸p cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng :
- Ph¬ng ph¸p biÖn chøng : XÐt c¸c mèi liªn hÖ biÖn chóng cña c¸c ®èi tîng
kÕ to¸n tiªu thô s¶n phÈm trong thêi gian, kh«ng gian cô thÓ .
- Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Ó ®a ra m« h×nh kÕ to¸n tiªu thô s¶n phÈm trong
®iÒu kiÖn cô thÓ .
5. Bè côc cña chuyªn ®Ò .
Trang 2
Chuyªn ®Ò gåm ...68...trang, ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn
®Ò cßn ®îc chia thµnh ba ch¬ng :
Ch¬ng 1 : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ .
Ch¬ng 2 : T×nh h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
ë C«ng ty rîu §ång xu©n.
Ch¬ng 3 : Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
Trong ®iÒu kiÖn nghiªn cøu cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ sù hiÓu biÕt xong víi
sù quyÕt t©m cña b¶n th©n em ®· hoµn thiÖn ®Ò tµi nµy nhng kh«ng thÓ tr¸nh
khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn vµ ®îc sù quan t©m chØ b¶o
gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c ThÇy c« gi¸o trong Nhµ trêng vµ c¸c c« chó trong
Phßng Kinh tÕ C«ng ty rîu §ång xu©n ®Ó gióp em thùc hiÖn ®Ò tµi thµnh c«ng.
Thanh ba, ngµy 28 th¸ng 12 n¨m 2001
Sinh viªn: NguyÔn Têng Vy
Trang 3
Ch¬ng I
nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung
vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
I.
NhiÖm vô cña kÕ to¸n hµng:
B¸n hµng lµ viÖc chuyÓn së h÷u vÒ hµng ho¸, thµnh phÈm, dÞch vô cho
kh¸ch hµng, doanh nghiÖp thu ®îc tiÒn hay ®îc quyÒn thu tiÒn . §ã chÝnh lµ
qu¸ tr×nh vËn ®éng vèn cña kinh doanh tõ vèn thµnh phÈm, hµng ho¸ sang
vèn b»ng tiÒn vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ . Ngoµi qu¸ tr×nh b¸n hµng ra bªn ngoµi
doanh nghiÖp cßn cã thÓ ph¸t sinh nghiÖp vô b¸n hµng néi bé doanh nghiÖp
theo yªu cÇu ph©n cÊp qu¶n lý vµ tiªu dïng néi bé .
Trong qu¸ tr×nh b¸n hµng, doanh nghiÖp ph¶i chi ra nh÷ng kho¶n tiÒn
phôc vô cho viÖc b¸n hµng gäi lµ chi phÝ b¸n hµng . TiÒn b¸n hµng thu ®îc
tÝnh theo gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT gäi lµ doanh thu b¸n hµng (Gåm doanh
thu b¸n hµng ra bªn ngoµi vµ doanh thu b¸n hµng néi bé ) .
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh ®îc kÕt qu¶ kinh
doanh trªn c¬ së so s¸nh gi÷a gi÷a doanh thu vµ chi phÝ cña c¸c ho¹t ®éng
kinh doanh. KÕt qu¶ kinh doanh ph¶i ®îc ph©n phèi, sö dông theo môc ®Ých
vµ tû lÖ nhÊt ®Þnh do c¬ chÕ tµi chÝnh quy ®Þnh phï hîp víi tõng lÜnh vùc,
tõng ngµnh kinh doanh .
KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cÇn thùc hiÖn nhiÖm vô díi ®©y:
Ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi khèi lîng thµnh phÈm, hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra
vµ tiªu thô néi bé, tÝnh to¸n ®óng trÞ gi¸ vèn cña hµng ®· b¸n, chi phÝ b¸n
hµng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c nh»m x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ b¸n hµng .
- KiÓm tra, gi¸m s¸t tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch b¸n hµng, kÕ ho¹ch lîi nhuËn,
ph©n phèi lîi nhuËn, kû luËt thanh to¸n vµ lµm nghÜa vô víi Nhµ níc .
- Cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, trung thùc vµ ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh b¸n hµng,
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®Ó phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh
nghiÖp .
II.
KÕ to¸n b¸n hµng vµ gi¸ vèn hµng b¸n
Trang 4
Ph¬ng thøc b¸n hµng cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®èi víi viÖc sö dông c¸c tµi
kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt kho thµnh phÈm, hµng ho¸ . §ång
thêi, cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh thêi ®iÓm b¸n hµng, h×nh thµnh
doanh thu b¸n hµng vµ tiÕt kiÖm chi phÝ b¸n hµng ®Ó t¨ng lîi nhuËn .
HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp thêng vËn dông c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng díi
®©y .
1. B¸n hµng vµ kÕ to¸n hµng b¸n theo ph¬ng thøc göi hµng .
Theo ph¬ng thøc nµy, ®Þnh kú doanh nghiÖp göi hµng cho kh¸ch hµng trªn
c¬ së cña tho¶ thuËn trong hîp ®ång mua b¸n gi÷a hai bªn vµ giao hµng t¹i
®Þa ®iÓm quy íc trong hîp ®ång . Khi xuÊt kho göi ®i, hµng vÉn thuéc quyÒn
së h÷u cña doanh nghiÖp, chØ khi nµo kh¸ch hµng tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn
thanh to¸n th× khi Êy míi chuyÓn quyÒn së h÷u vµ ®îc ghi nhËn doanh thu
b¸n hµng .
Trêng hîp nµy, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 157 - Hµng göi ®i b¸n . tµi
kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña trÞ gi¸ vèn hay
gi¸ thµnh cña hµng ho¸, thµnh phÈm göi b¸n . Sè hµng nµy ®îc x¸c ®Þnh lµ
b¸n . Néi dung, kÕt cÊu chñ yÕu cña Tµi kho¶n 157 - Hµng göi ®i b¸n nh
sau :
Bªn Nî ghi :
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm, hµng ho¸ göi b¸n, kÝ göi .
+ TrÞ gi¸ lao vô, dÞch vô ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng nhng cha ®îc chÊp
nhËn thanh to¸n .
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸, thµnh phÈm göi b¸n cha ®îc
kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n cuèi kú (Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú).
Bªn Cã ghi :
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm, hµng ho¸ dÞch vô göi b¸n ®· ®îc
kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n .
+ TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm, dÞch vô kh¸ch hµng tr¶ l¹i hoÆc kh«ng chÊp
nhËn .
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm, hµng ho¸ ®· göi ®i cha ®îc khach hµng
thanh to¸n ®Çu kú ( Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ).
Trang 5
D Nî : Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thµnh phÈm, hµng ho¸ göi ®i b¸n cha ®îc
kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n .
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n theo ph¬ng thøc göi hµng nh sau :
+ §èi víi c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng
xuyªn :
- C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho göi thµnh phÈm, hµng ho¸ ®i b¸n hoÆc göi cho
c¸c ®¹i lý nhê b¸n hé - KÕ to¸n ghi :
Nî TK 157 - Hµng göi ®i b¸n
Cã TK 155 - Thµnh phÈm
Cã TK 156 - Hµng ho¸
- Trêng hîp DNTM mua hµng göi ®i b¸n ngay kh«ng nhËp kho, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 157 - Hµng göi ®i b¸n
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
- C¨n cø vµo giÊy th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc c¸c chøng tõ thanh to¸n
tiÒn cña kh¸ch hµng, cña c¬ së ®¹i lý b¸n hé vµ c¸c chøng tõ thanh to¸n kh¸c,
kÕ to¸n kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña hµng ®· b¸n sang bªn Nî TK 632 - Gi¸ vèn
hµng b¸n .
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 157 - Hµng göi b¸n
- Thµnh phÈm, hµng ho¸ ®· göi ®i hoÆc dÞch vô ®· thùc hiÖn, kh¸ch hµng kh«ng
chÊp nhËn, kÕ to¸n ph¶n ¸nh nghiÖp vô nhËp l¹i kho .
Nî TK 155 - Thµnh phÈm
Nî TK 156 - Hµng ho¸
Cã 157 - Hµng göi b¸n
Tr×nh tù kÕ to¸n theo ph¬ng thøc göi hµng theo s¬ ®å sau :
Trang 6
TK 155,156
TK 157
XuÊt kho TP, hµng
ho¸ göi ®i b¸n
TK 331
TK 632
KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn
sè hµng ®· b¸n
TK 155,156
Hµng ho¸ mua b¸n
th¼ng
Hµng göi ®i b¸n kh«ng
®îc chÊp nhËn
§èi víi c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú
- §Çu kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm göi ®i b¸n cuèi kú tríc nhng cha ®îc
chÊp nhËn thanh to¸n, kÕ to¸n ghi :
Nî 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 157 - Hµng göi ®i b¸n
- Cuèi kú, c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thµnh phÈm göi ®i b¸n nhng cha ®îc x¸c
®Þnh lµ b¸n, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 157 - Hµng göi b¸n
Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n .
- Khi xuÊt kho thµnh phÈm, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 157 - XuÊt göi b¸n
Nî TK 632 - XuÊt b¸n trùc tiÕp t¹i kho
Cã TK 155 - GÝa thµnh thùc tÕ cña TP xuÊt kho
Trang 7
2. B¸n hµng vµ kÕ to¸n hµng b¸n theo ph¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp .
Theo ph¬ng thøc nµy, bªn kh¸ch hµng uû quyÒn cho c¸n bé nghiÖp vô ®Õn
nhËn hµng t¹i kho cña doanh nghiÖp b¸n hoÆc giao nhËn hµng tay ba (C¸c
doanh nghiÖp th¬ng m¹i mua b¸n th¼ng) . Ngêi nhËn hµng sau khi ký nhËn vµo
chøng tõ b¸n hµng cña doanh nghiÖp th× hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ b¸n (hµng ®·
chuyÓn quyÒn së h÷u).
§Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh hµng b¸n theo ph¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp, kÕ to¸n
sö dông TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n . Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng
ho¸, thµnh phÈm, dÞch vô ®· b¸n (®îc chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc ®· thanh
to¸n ) vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng b¸n sang tµi kho¶n 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh ®Ó tÝnh kÕt qu¶ kinh doanh .
Néi dung, kÕt cÊu chñ yÕu cña Tµi kho¶n 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n nh sau:
Bªn Nî ghi :
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm, hµng ho¸ xuÊt kho ®· x¸c ®Þnh lµ b¸n.
+ TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån kho ®Çu kú(Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ë
DNSX) .
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm s¶n xuÊt xong nhËp kho vµ lao vô, dÞch vô ®·
hoµn thµnh (Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ë DNSX) .
+ ThuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®îc khÊu trõ ph¶i tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n .
Bªn Cã ghi :
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô hoµn
thµnh vµo bªn Nî TK 911 - x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh .
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån kho cuèi kú vµp bªn Nî TK 155 Thµnh phÈm . (Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ë DNSX ).
Sau khi kÕt chuyÓn, tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d .
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n xuÊt kho hµng ho¸, thµnh phÈm ®Ó b¸n theo ph¬ng thøc b¸n
hµng trùc tiÕp nh sau :
§èi víi c¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng
xuyªn .
Trang 8
- C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, giao hµng trùc tiÕp cho kh¸ch hµng, kÕ to¸n
ghi :
Nî TK 155 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 155 - Thµnh phÈm
Cã TK 156 - Hµng ho¸
- Trêng hîp doanh nghiÖp th¬ng m¹i, dÞch vô mua b¸n hµng giao tay ba, kÕ
to¸n ghi :
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng ho¸
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
- Trêng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm hoµn thµnh nhng kh«ng nhËp
kho mµ chuyÓn b¸n ngay, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang .
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· b¸n vµo bªn Nî TK 911
- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 911 - x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh
Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Ngoµi ra, c¸c trêng hîp b¸n lÎ hµng ho¸, b¸n hµng tr¶ gãp còng sö dông tµi
kho¶n 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®·
b¸n .
3. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n:
§Ó x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh, tríc hÕt cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n trÞ gi¸
vèn hµng b¸n . TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh lµ
toµn bé chi phÝ kinh doanh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng, bao gåm trÞ gi¸ vèn
hµng xuÊt kho, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho sè
hµng ®· b¸n .
Trang 9
4. TÝnh trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n :
§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, trÞ gi¸ vèn thµnh phÈm xuÊt kho ®Ó b¸n hoÆc
thµnh phÈm hoµn thµnh kh«ng nhËp kho ®a ®i b¸n ngay chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt
thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh .
§èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i, trÞ gi¸ vèn xuÊt kho ®Ó b¸n, bao gåm trÞ gi¸
mua thùc tÕ vµ chi phÝ mua cña sè hµng ®· xuÊt kho .
TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n ®îc tÝnh b»ng mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
tr×nh bµy díi ®©y :
TÝnh theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú
Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt ph¶i tÝnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n
chuyÓn trong kú theo c«ng thøc :
§¬n gi¸
b×nh
qu©n
=
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ
cña hµng cßn ®Çu kú
Sè lîng hµng
cßn ®Çu kú
+
TrÞ gi¸ mua thùc tÕ
cña hµng nhËp trong kú
+
Sè lîng hµng nhËp
trong kú
Sau ®ã, tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho b»ng c¸ch lÊy sè l îng
hµng ho¸ xuÊt kho nh©n víi ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú .
5. TÝnh trÞ gi¸ vèn cña hµng ®· b¸n :
Sau khi tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n vµ chi phÝ b¸n hµng, chi
phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña sè hµng ®· b¸n kÕ to¸n tæng hîp l¹i ®Ó tÝnh trÞ gi¸ .
TrÞ gi¸
vèn hµng
®· b¸n
=
TrÞ gi¸
vèn hµng xuÊt kho
®· b¸n
Chi phÝ b¸n hµng vµ
+ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
cña sè hµng ®· b¸n
Trang 10
Trong kÕ to¸n, trÞ gi¸ vèn hµng ®· b¸n ®îc thÓ hiÖn theo s¬ ®å tµi kho¶n nh
sau :
TK 632
TK 911
Gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n
TK 641
CPBH cña sè hµng ®· b¸n
TK 642
Gi¸ vèn
hµng
®·
b¸n
CPQLDN cña sè hµng ®· b¸n
Trang 11
III. KÕ to¸n b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng
Doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn thu ®îc do b¸n hµng . ë c¸c doanh nghiÖp ¸p
dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng
kh«ng bao gåm thuÕ GTGT, cßn ë c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p
tÝnh thuÕ trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ trÞ gi¸ thanh to¸n cña sè hµng
®· b¸n . Ngoµi ra, doanh thu b¸n hµng cßn bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô thu .
Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh hiÖn nay, ®Ó ®Èy m¹nh b¸n ra, thu håi
nhanh chãng tiÒn b¸n hµng, doanh nghiÖp cÇn cã chÕ ®é khuyÕn khÝch ®èi
víi kh¸ch hµng . NÕu kh¸ch hµng mua víi khèi lîng hµng ho¸ lín sÏ ®îc
doanh nghiÖp gi¶m gi¸, nÕu kh¸ch hµng thanh to¸n sím tiÒn hµng sÏ ®îc
doanh nghiÖp chiÕt khÊu, cßn nÕu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp kÐm phÈm
chÊt th× kh¸ch hµng cã thÓ kh«ng chÊp thuËn thanh to¸n hoÆc yªu cÇu doanh
nghiÖp gi¶m gi¸ . C¸c kho¶n trªn sÏ ph¶i ghi vµo chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh
hoÆc gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng ghi trªn ho¸ ®¬n .
- ChiÕt khÊu b¸n hµng lµ sè tiÒn doanh nghiÖp b¸n theo quy ®Þnh cña
hîp ®ång ®· tho¶ thuËn dµnh cho kh¸ch hµng trong trêng hîp kh¸ch hµng
thanh to¸n sím tiÒn hµng . ChiÕt khÊu b¸n hµng ®îc tÝnh theo tû lÖ % trªn
gi¸ b¸n (cha cã thuÕ GTGT) .
- Gi¶m gi¸ hµng b¸n lµ sè tiÒn doanh nhiÖp ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng
trong trêng hîp ho¸ ®¬n hµng b¸n ®· viÕt theo gi¸ qui ®Þnh cña c«ng ty, hµng
®· x¸c ®Þnh lµ b¸n nhng do chÊt lîng kÐm, kh¸ch hµng yªu cÇu gi¶m gi¸ vµ
doanh nghiÖp ®· chÊp thuËn hoÆc doanh nghiÖp gi¶m gi¸ do kh¸ch hµng
mua víi khèi lîng hµng lín .
- TrÞ gi¸ hµng bÞ tr¶ l¹i lµ sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch
hµng trong trêng hîp hµng ®· ®îc x¸c ®Þnh lµ b¸n nhng do chÊt lîng qu¸
kÐm, kh¸ch hµng tr¶ l¹i sè hµng ®ã .
§Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m doanh thu b¸n
hµng, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau ®©y :
(1) Tµi kho¶n 511 - Doanh thu b¸n hµng . Tµi kho¶n nµy gåm 4 tµi
kho¶n cÊp 2 .
Trang 12
- TK 5111- Doanh thu b¸n hµng ho¸
- TK 5112 - Doanh thu b¸n c¸c s¶n phÈm
- TK 5113 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô
- TK 5114 - Doanh thu trî cÊp, trî gi¸
KÕt cÊu chñ yÕu cña Tµi kho¶n 511- Doanh thu b¸n hµng nh sau :
Bªn Nî ghi :
+ Cuèi kú kÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m doanh thu b¸n hµng, gi¶m gi¸, hµng bÞ
tr¶ l¹i .
+ ThuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt .
+ Cuèi kú, kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn sang TK 911 .
Bªn Cã ghi :
+ Doanh thu b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm, dÞch vô theo ho¸ ®¬n .
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d .
(2) Tµi kho¶n 512 - Doanh thu b¸n hµng néi bé . Tµi kho¶n nµy ®ù¬c
sö dông ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh b¸n hµng trong néi bé mét doanh
nghiÖp h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp (gi÷a ®¬n vÞ chÝnh víi c¸c ®¬n vÞ
phô thuéc vµ gi÷a c¸c ®¬n vÞ phô thuéc víi nhau ) .
TK 512 - Doanh thu b¸n hµng néi bé gåm 3 tµi kho¶n cÊp 2 :
TK 5121 - Doanh thu b¸n hµng ho¸
TK 5122 - Doanh thu b¸n c¸c s¶n phÈm
TK 5123 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô
KÕt cÊu chñ yÕu cña Tµi kho¶n nµy gièng nh kÕt cÊu tµi kho¶n
511- Doanh thu b¸n hµng .
- Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu b¸n hµng . Tµi kho¶n nµy ph¶n
¸nh vµo chi phÝ ho¹t ®é tµi chÝnh .
Khi ph¸t sinh kÕ to¸n ghi :
Trang 13
Nî TK 811
Cã TK 131, 111,112....
(3) Tµi kho¶n 531 - hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i .
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng
b¸n bÞ tr¶ l¹i sang tµi kho¶n 511, 512, ®Ó gi¶m doanh thu hµng b¸n .
KÕt cÊu chñ yÕu cña tµi kho¶n nµy nh sau :
Bªn Nî : Ghi trÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i theo gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT .
Bªn Cã : KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i sang TK 511 hoÆc 512
Sau khi kÕt chuyÓn, tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d .
(4) Tµi kho¶n 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n . Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè
tiÒn gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng vµ kÕt chuyÓn sè tiÒn gi¶m gi¸ sang
TK 511 hoÆc TK 512 ®Ó gi¶m doanh thu b¸n hµng.
KÕt cÊu chñ yÕu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn nî: Ghi sè tiÒn gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng theo gi¸ b¸n.
Bªn cã: KÕt chuyÓn sè tiÒn gi¶m gi¸ sang TK 511 hoÆc TK 512.
Sau khi kÕt chuyÓn TK nµy kh«ng cã sè d.
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
b¸n hµng nh sau:
(1) C¨n cø vµo giÊy b¸o Cã, phiÕu thu hoÆc th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n
cña kh¸ch hµng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng
Nî TK 111 - TiÒn mÆt
Nîi TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc
(3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép)
(2) Trêng hîp b¸n hµng thu ngo¹i tÖ, kÕ to¸n ph¶i quy ®æi sang tiÒn “®ång”
ViÖt nam theo tû gi¸ Ng©n hµng Nhµ níc c«ng bè t¹i thêi ®iÓm thu tiÒn. NÕu doanh
nghiÖp ghi theo tû gi¸ h¹ch to¸n th× kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ thùc tÕ vµ tû gi¸
h¹ch to¸n ®îc ghi ë TK 413 - chªnh lÖch tû gi¸.
Trang 14
(3) §èi víi trêng hîp hµng bÞ tr¶ l¹i trong kú doanh nghiÖp ph¶i nhËp kho
l¹i sè hµng ho¸ ®ã theo trÞ gi¸ vèn, ®ång thêi ph¶i ghi gi¶m sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
®Çu ra.
+ Ghi nghiÖp vô hµng nhËp kho:
Nî TK 155 - Thµnh phÈm
Nî TK 156 - Hµng ho¸
Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
+ Ghi sè tiÒn thuÕ GTGT ®Çu ra gi¶m t¬ng øng víi sè hµng tr¶ l¹i:
Nî TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (3331)
Cã TK 131 - Ph¶i thu kh¸ch hµng
Cã TK 111 - TiÒn mÆt
Cã TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng
(4) Cuèi kú kinh doanh, toµn bé sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng bÞ tr¶ l¹i
®îc kÕt chuyÓn sang bªn nî TK 511 hoÆc TK 512 ®Ó gi¶m doanh thu b¸n hµng ®·
ghi theo ho¸ ®¬n bªn Cã cña TK nµy.
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng (hoÆc TK 512)
Cã TK 531 - Hµng bÞ tr¶ l¹i
Cã TK 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n
(5) Trêng hîp b¸n hµng ®¹i lý, doanh nghiÖp ®îc hëng hoa hång vµ kh«ng
ph¶i kª khai tÝnh thuÕ GTGT. Doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn hoa hång ®îc hëng.
Khi nhËn hµng cña ®¬n vÞ giao ®¹i lý, kÕ to¸n ghi vµo bªn Nî TK 003. Hµng ho¸
vËt t nhËn b¸n hé, ký göi khi b¸n hµng thu ®îc tiÒn hoÆc kh¸ch hµng ®· chÊp nhËn
thanh to¸n, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111,112,131
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng (Sè tiÒn hoa hång)
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (Sè tiÒn b¸n hµng trõ hoa
hång) .
§ång thêi ghi TK 003 - Hµng ho¸, vËt t nhËn b¸n hé, ký göi .
(6) B¸n hµng tr¶ gãp, kÕ to¸n ghi doanh sè b¸n th«ng thêng ë TK 511. Sè
tiÒn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cao h¬n doanh sè b¸n th«ng thêng, kho¶n chªnh lÖch ®ã
®îc ghi vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Nî TK 111,112 (Sè tiÒn thu ngay)
Trang 15
Nî TK 131 (Sè tiÒn ph¶i thu)
Cã TK 511 (Ghi gi¸ b¸n th«ng thêng theo gi¸ cha cã thuÕ GTGT)
Cã TK 333 (ThuÕ GTGT tÝnh trªn gi¸ b¸n th«ng thêng)
Cã TK 711 (Ghi phÇn chªnh lÖch cao h¬n gi¸ th«ng thêng)
(7) B¸n hµng theo ph¬ng thøc ®æi hµng, khi doanh nghiÖp xuÊt hµng trao ®æi
víi kh¸ch hµng , kÕ to¸n ph¶i ghi doanh thu b¸n hµng, kÕ to¸n ghi hµng nhËp kho
vµ tÝnh thuÕ GTGT ®Çu vµo.
+ Khi xuÊt hµng trao ®æi, ghi nhËn doanh thu
Nî TK 131 - Ph¶i thu kh¸ch hµng
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (3331)
+ Khi nhËp hµng cña kh¸ch ghi:
Nî TK 152,156
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng ( hoÆc TK 331 - Ph¶i tr¶
cho ngêi b¸n)
NÕu ghi vµo TK 331, cuèi kú ph¶i ®èi chiÕu ®Ó bï trõ vµ ghi:
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
(8) Trêng hîp doanh nghiÖp dïng hµng ho¸, vËt t sö dông néi bé cho s¶n
xuÊt kinh doanh thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, kÕ to¸n x¸c ®Þnh doanh thu cña sè
hµng nµy t¬ng øng víi chi phÝ s¶n xuÊt hoÆc gi¸ vèn hµng ho¸ ®Ó ghi vµo chi phÝ
SXKD.
Nî TK 621,627,641,642
Cã TK 512 - Doanh thu b¸n hµng néi bé
§ång thêi ghi thuÕ GTGT:
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc
(9) Hµng ho¸, thµnh phÈm, vËt t dïng ®Ó biÕu tÆng ®îc trang tr¶i b»ng quü
khen thëng, phóc lîi kÕ to¸n ghi:
Nî TK 431 - Quü khen thëng, phóc lîi
Trang 16
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (3331)
(10) §èi víi hµng ho¸, dÞch vô cã tÝnh chÊt ®Æc thï dïng c¸c chøng tõ ®Æc
thï nh tem bu chÝnh, vÐ cíc vËn t¶i, vÐ xæ sè kiÕn thiÕt, trong gi¸ thanh to¸n ®· cã
thuÕ GTGT, kÕ to¸n ph¶i tÝnh doanh thu cha cã thuÕ theo c«ng thøc:
Gi¸ cha
TrÞ gi¸ thanh to¸n
cã thuÕ
=
GTGT
1+ ThuÕ suÊt thuÕ GTGT
ThuÕ GTGT ®îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy trÞ gi¸ thanh to¸n trõ ®i c¸c trÞ gi¸ cha cã
thuÕ GTGT
(11) Hµng ho¸, thµnh phÈm b¸n ra thuéc diÖn tÝnh thuÕ suÊt nhËp khÈu vµ
thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè thuÕ tiªu XNK vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt
ph¶i nép ghi:
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (3332 vµ 3333)
(12) Trong qu¸ tr×nh b¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ so s¸nh gi÷a doanh
thu b¸n hµng víi sè tiÒn thùc nép, nÕu sè tiÒn thùc nép nhá h¬n doanh thu
b¸n hµng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111 - TiÒn mÆt (Sè tiÒn thùc nép)
Nî TK 138 - Ph¶i thu kh¸c (sè tiÒn thiÕu)
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
NÕu sè tiÒn thùc nép lín h¬n doanh thu b¸n hµng, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 111 - TiÒn mÆt (sè tiÒn thùc nép)
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 338 - Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c (sè tiÒn thõa)
C¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ ph¶i lËp b¶ng kª doanh sè b¸n hµng ngµy, cuèi
th¸ng tæng hîp, sè liÖu doanh sè b¸n hµng theo tõng lo¹i hµng cã cïng thuÕ suÊt
thuÕ GTGT ®Ó x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép ë kh©u b¸n.
(13) Cuèi kú x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng thuÇn b»ng c¸ch lÊy doanh thu
theo ho¸ ®¬n trõ ®i thuÕ suÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt (nÕu cã) vµ c¸c kho¶n
gi¶m gi¸ , hµng bÞ tr¶ l¹i, kÕ to¸n ghi:
Trang 17
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
IV.
KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng :
Néi dung chi phÝ b¸n hµng:
Trong qu¸ tr×nh lu th«ng - tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, doanh
nghiÖp ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ nh chi phÝ ®ãng gãi s¶n phÈm, b¶o qu¶n
hµng ho¸, chi phÝ vËn chuyÓn, tiÕp thÞ qu¶ng c¸o ... gäi chung lµ chi phÝ b¸n
hµng . Cã thÓ nãi, chi phÝ b¸n hµng lµ chi phÝ lu th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ ph¸t
sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô . Chi phÝ b¸n hµng
cã nhiÒu kho¶n chi cô thÓ víi néi dung c«ng dông kh¸c nhau . Tuú theo yªu
cÇu qu¶n lý, cã thÓ ph©n biÖt, ph©n lo¹i chi phÝ b¸n hµng theo tiªu thøc thÝch
hîp .
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, chi phÝ b¸n hµng cña doanh nghiÖp ®îc ph©n
thµnh c¸c lo¹i sau :
1- Chi phÝ nh©n viªn : Lµ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n
viªn b¸n hµng, nh©n viªn ®ãng gãi, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn s¶n phÈm, hµng
ho¸ ... vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l¬ng theo quy
®Þnh .
2- Chi phÝ vËt liÖu bao b× : c¸c chi phÝ vÒ vËt liÖu, bao b× dïng ®Ó ®ãng gãi
s¶n phÈm hµng ho¸; chi phÝ vËt liÖu dïng cho b¶o qu¶n, bèc v¸c, nhiÖn
liÖu cho vËn chuyÓn s¶n phÈm, hµng ho¸ trong tiªu thô, vËt liÖu dïng cho
söa ch÷a TSC§ ....
3- Chi phÝ dông cô, ®å dïng : Chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô ®å dïng ®o l êng,
tÝnh to¸n, lµm viÖc ... trong kh©u tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô .
4- Chi phÝ khÊu hao TSC§ : Chi phÝ khÊu hao cña c¸c TSC§ dïng trong
kh©u tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô nh nhµ kho, cöa hµng, ph¬ng
tiÖn bèc dì, vËn chuyÓn ...
5- Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, hµng ho¸ : C¸c kho¶n chi phÝ bá ra ®Ó söa
ch÷a, b¶o hµnh s¶n phÈm, hµng ho¸ trong thêi gian quy ®Þnh vÒ b¶o hµnh,
nh tiÒn l¬ng, vËt liÖu ...
Trang 18
6- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : C¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho
kh©u tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô nh : Chi phÝ thuª TSC§, thuª
kho, thuª b·i, thuª bèc v¸c, vËn chuyÓn, hoa hång cho c¸c ®¹i lý b¸n
hµng, cho ®¬n vÞ nhËn uû th¸c xuÊt khÈu ...
7- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c : C¸c chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh trong kh©u tiªu
thô s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô ngoµi c¸c chi phÝ ®· kÓ trªn, nh : Chi phÝ
tiÕp kh¸ch, héi nghÞ kh¸ch hµng, chi phÝ giíi thiÖu s¶n phÈm, hµng ho¸,
chi phÝ qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ ...
Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i nãi trªn ®Ó phôc vô cho c¸c yªu cÇu qu¶n lý kh¸c, ®Æc
biÖt ®èi víi qu¶n trÞ doanh nghiÖp, cßn cã thÓ sö dông c¸ch ph©n lo¹i theo
mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ b¸n hµng víi doanh thu b¸n hµng (ph©n lo¹i thµnh
chi phÝ kh¶ biÕn vµ chi phÝ bÊt biÕn), hoÆc ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ gi÷a
chi phÝ b¸n hµng víi ®èi tîng tËp hîp chi phÝ b¸n hµng (ph©n lo¹i thµnh chi
phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ chung).
Trong kÕ to¸n tµi chÝnh, chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ, ph¸t sinh trong kú
cÇn ®îc ph©n lo¹i vµ tæng hîp theo ®óng néi dung quy ®Þnh (7 lo¹i kÓ trªn).
Cuèi kú h¹ch to¸n, chi phÝ b¸n hµng cÇn ®îc ph©n bæ, kÕt chuyÓn ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. ViÖc tÝnh to¸n ph©n bæ, kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n
hµng ®îc vËn dông tuú lo¹i h×nh vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh cña doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, trêng hîp nh÷ng ho¹t ®éng cã chu kú kinh
doanh dµi, trong kú kh«ng cã (hoÆc cã Ýt) s¶n phÈm tiªu thô th× cuèi kú h¹ch
to¸n ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn toµn bé (hoÆc mét phÇn) chi phÝ b¸n hµng sang
theo dâi ë lo¹i “ Chi phÝ chê kÕt chuyÓn “ t¬ng øng víi sè s¶n phÈm cha ®îc
tiªu thô .
§èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i, trêng hîp doanh nghiÖp cã dù tr÷ hµng ho¸
gi÷a c¸c kú cã biÕn ®éng lín, cÇn ph©n bæ mét phÇn chi phÝ b¶o qu¶n cho sè
hµng cßn l¹i cuèi kú.
C¸c kho¶n môc chi phÝ b¸n hµng cÇn ph©n bæ cho “hµng” cßn l¹i cuèi kú ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
Trang 19
CPBH cÇn
CPBH
CPBH
ph©n bæ
CÇn ph©n bæ + cÇn ph©n bæ
cho hµng =
cßn ®Çu kú
ph¸t sinh trong kú
cßn l¹i
TrÞ gi¸ hµng +
TrÞ gi¸ hµng
xuÊt trong kú
cßn l¹i cuèi kú
X
TrÞ gi¸
hµng cßn
cuèi kú
( Trong ®ã : trÞ gi¸ hµng ph¶i ®îc tÝnh theo cïng 1 lo¹i gi¸ ) . TrÞ gi¸ hµng
cßn l¹i cuèi kú gåm sè d TK 155, 157 (®èi víi DNSX) vµ sè d TK 151, 156, 157
(®èi víi DNTMDV) .
Tõ ®ã, x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng ®· b¸n trong kú
theo c«ng thøc sau :
CPBH ph©n
CPBH ph©n
CPBH ph¸t
CPBH ph©n
bæ cho hµng =
bæ cho hµng + sinh trong bæ cho hµng
®· b¸n
cßn l¹i
kú
cßn l¹i
trong kú
®Çu kú
cuèi kú
Tµi kho¶n vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng :
KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 641 - chi phÝ b¸n hµng - ®Ó ph¶n ¸nh tËp hîp vµ
kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm,
hµng ho¸, lao vô, dÞch vô, bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ nh néi dung ®· nªu ë
trªn :
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 641 - Chi phÝ b¸n hµng :
Bªn Nî : C¸c kho¶n CPBH thùc tÕ ph¸t sinh trong kú .
Bªn Cã : C¸c kho¶n ghi gi¶m CPBH
- KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh (cho hµng
®· b¸n ) hoÆc ®Ó chê kÕt chuyÓn (cho hµng cßn l¹i )
Tµi kho¶n 641 kh«ng cã sè d cuèi kú
Tµi kho¶n 641 cã 7 tµi kho¶n cÊp 2 :
- TK 6411 - Chi phÝ nh©n viªn
- TK 6412 - Chi phÝ vËt liÖu
Trang 20
- Xem thêm -
.DOC 
67 
38 
142 
