LỜI MỞ ĐẦU
Tõ khi nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò n¶y sinh trong mäi lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ.Mét
trong nh÷ng vÊn ®Ò nµy lµ qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng sao cho cã hiÖu qu¶.Tríc ®©y trong c¬
chÕ bao cÊp,vÊn ®Ò nµy cha thùc sù ®îc quan t©m.Nguyªn do v× nhµ níc thùc hiÖn qu¶n lý nÒn
kinh tÕ b»ng c¸c chØ tiªu mang tÝnh ph¸p lÖnh. C¬ chÕ qu¶n lý cña nhµ níc lµ nÕu kÕt qu¶ s¶n
xuÊt l·i,nhµ níc thu,lç nhµ níc bï,tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh»m thùc hiÖn kÕ
ho¹ch nhµ níc giao dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp trªn b¸o c¸o ®Òu hoµn thµnh kÕ ho¹ch
nhng thùc tÕ th× n¨m nµo còng lç kh«ng nh÷ng sè lîng kh«ng ®¹t mµ chÊt lîng cßn kÐm.VÊn
®Ò hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò mµ doanh nghiÖp quan t©m v× thÕ nªn ngêi lao ®éng
lµm viÖc nh thÕ nµo,chÊt lîng c«ng viÖc ra sao ngêi nµo lµm tèt,xÊu ®Òu chÊp nhËn møc l¬ng
mang tÝnh b×nh qu©n.Nhng hiÖn nay t×nh h×nh l¹i kh¸c h¼n,trong v¨n kiÖn §¹i Héi §¶ng VIII
§¶ng ta ®· chØ râ “ViÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi lµ nh©n tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh
vµ bÒn v÷ng”.Do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng vai trß quyÕt ®Þnh cña con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh,c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt lîi nhuËn lµ môc
tiªu hµng ®Çu cña doanh nghiÖp.VÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶n ®ang
lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÊp thiÕt.Bëi v× trong c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt,lao ®éng lµ yÕu tè cã tÝnh chñ
®éng,tÝch cùc,¶nh hëng trùc tiÕp vµ rÊt m¹nh tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.§øng trªn gãc ®é
kÕ to¸n,nh©n tè lao ®éng thÓ hiÖn lµ mét bé phËn cña chi phÝ ®ã chÝnh lµ chi phÝ tiÒn l ¬ng.Th«ng qua c¸ch tÝnh vµ tr¶ l¬ng kÕ to¸n tiÕn hµnh qu¶n lý lao ®éng.Mçi doanh nghiÖp cã
m« h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau,®Æc ®iÓm lao ®éng còng kh¸c nhau.Do vËy
tuú theo yªu cÇu cña tõng doanh nghiÖp mµ hä x©y dùng cho m×nh h×nh thøc tr¶ l¬ng,mét c¸ch
h¹ch to¸n sao cho u viÖt nhÊt
ThÊy ®îc tÇm quan träng cña tiÒn l¬ng còng nh c«ng t¸c Tæ chøc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng,em xin chän chuyªn ®Ò thùc tËp “Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng”trong ®ît thùc tËp tèt nghiÖp t¹i XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2. Néi dung cña chuyªn
®Ò ®îc chia lµm 3 ch¬ng nh sau:
Ch¬ng I:Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ë doanh nghiÖp
Ch¬ng II:T×nh h×nh thùc tÕ vÒ tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ë XÝ
NghiÖp Dîc PhÈm TW 2.
Ch¬ng III:Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ë XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2
Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng trong doanh nghiÖp
I - Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng.
1.1Kh¸i niÖm tiÒn l¬ng:
Trong lÞch sö tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi,lao ®éng lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt,lao
®éng g¾n liÒn víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ngêi.Cã thÓ ®Þnh nghÜa lao ®éng nh sau:
“Lao ®éng lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých cã ý thøc cña con ngêi nh»m t¸c ®éng vµo giíi tù
nhiªn,biÕn chóng thµnh nh÷ng vËt cã Ých ®èi víi ®êi sèng cña m×nh”.
Theo ®Þnh nghÜa trªn th× qu¸ tr×nh lao ®éng chÝnh lµ qu¸ tr×nh sö dông søc lao ®éng tøc
lµ sö dông toµn bé thÓ lùc vµ trÝ tuÖ tån t¹i trong c¬ thÓ sèng cña con ngêi mµ con ngêi cã thÓ
vËn dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.Thùc chÊt søc lao ®éng míi chØ lµ kh¶ n¨ng cña lao ®éng
mµ th«i.
Lao ®éng cã mét vai trß quan träng ®èi víi x· héi loµi ngêi.Loµi ngêi
ngay tõ khi xuÊt hiÖn ®Ó tån t¹i ®îc tríc hÕt ph¶i tiªu dïng mét lîng cña c¶i vËt
1
chÊt nhÊt ®Þnh ®Ó tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu sinh häc c¬ b¶n nh ¨n,mÆc,ë…Muèn
cã ®îc cña c¶i vËt chÊt nµy kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i lao ®éng vµ chÝnh
nhê lao ®éng con ngêi míi kh¸m ph¸ ra thÕ giíi xung quanh,nhËn biÕt ®îc c¸c
quy luËt cña tù nhiªn vµ chinh phôc tù nhiªn.§øng trªn gãc ®é toµn x· héi th× lao
®éng,t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng lµ ba yÕu tè cña nÒn s¶n xuÊt x·
héi.Trong ®ã lao ®éng lµ yÕu tè quan träng mang tÝnh chñ ®éng,tÝch cùc nhÊt,vai
trß cña lao ®éng ngµy cµng t¨ng.NÕu thiÕu lao ®éng th× 2 nh©n tè cßn l¹i sÏ trë
thµnh v« dông.H¬n thÕ n÷a lao ®éng lµ nguån gèc cña gi¸ trÞ thÆng d-phÇn gi¸ trÞ
míi sinh ra lµ c¬ së cho viÖc t¸i s¶n xuÊt më réng theo c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu
s©u.Nh chóng ta ®¨ biÕt,trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t liÖu s¶n xuÊt vµ ®èi tîng s¶n
xuÊt chuyÓn hÕt gi¸ trÞ søc lao ®éng vµo s¶n xuÊt mµ cßn t¹o ra thªm mét phÇn
gi¸ trÞ míi n÷a,phÇn gi¸ trÞ míi nµy nÕu nh×n ë gãc ®é c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt
kinh doanh th× ®ã chÝnh lµ lîi nhuËn-môc tiªu hµng ®Çu cña doanh nghiÖp.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra ®ßi hái ph¶i tiªu dïng liªn tôc c¸c yÕu tè t liÖu
lao ®éng,®èi tîng lao ®éng mét c¸ch thêng xuyªn.Mµ c¸c yÕu tè nµy kh«ng ph¶i
lµ v« cïng v« tËn nªn cÇn ph¶i t¸i t¹o l¹i,hay t¸i s¶n xuÊt c¸c yÕu tè nµy.§èi víi
t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng th× t¸i t¹o l¹i cã nghÜa lµ mua s¾m c¸i
míi,nhng søc lao ®éng th× kh¸c.Søc lao ®éng g¾n liªn víi ho¹t ®éng sèng cña
con ngêi lµ thÓ lùc,trÝ lùc con ngêi,cho nªn muèn t¸i t¹o l¹i søc lao ®éng cÇn
ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng sèng cña con ngêi,ngêi tiªu dïng mét lîng vËt chÊt
nhÊt ®Þnh.PhÇn vËt chÊt nµy do ngêi sö dông lao ®éng tr¶ cho ngêi lao ®éng díi
h×nh thøc hiÖn vËt,hay gi¸ trÞ vµ ®îc gäi lµ tiÒn l¬ng.
Trong thêi kú kinh tÕ tËp trung,tiÒn l¬ng ®îc hiÓu mét c¸ch thèng nhÊt nh sau: “VÒ
thùc chÊt tiÒn l¬ng díi chñ nghÜa x· héi lµ mét phÇn thu nhËp quèc d©n,biÓu hiÖn díi h×nh
thøc tiÒn tÖ,®îc nhµ níc ph©n phèi cã kÕ ho¹ch cho c«ng nh©n viªn cho phï hîp víi sè lîng vµ
chÊt lîng lao ®éng cña mçi ngêi ®· cèng hiÕn.TiÒn l¬ng ph¶n ¸nh viÖc tr¶ c«ng cho c«ng nh©n
viªn chøc dùa theo nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng”.Quan niÖm nµy ®· b¸c bá tiÒn l¬ng lµ
gi¸ trÞ søc lao ®éng.B©y giê tiÒn l¬ng chØ lµm mét kh¸i niÖm thuéc ph¹m trï ph©n phèi,tu©n
thñ qu¶n lý ph©n phèi.Díi chñ nghÜa x· héi viÖc ph©n phèi lµ do nhµ níc lªn kÕ ho¹ch.
ë níc ta quan t©m vÒ tiÒn l¬ng nh vËy ®· tån t¹i trong mét thêi gian rÊt dµi.Khi hÖ
thèng chñ nghÜa x· héi sôp ®æ,®Ó tån t¹i ®Êt níc ta ®· ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc c¶i c¸ch thËt
toµn diÖn trªn mäi lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc t táng.C¬ chÕ thÞ trêng buéc chóng ta
ph¶i cã thay ®æi lín trong nhËn thøc,v× vËy quan niÖm vÒ tiÒn l¬ng còng ph¶i thay ®æi vÒ c¬
b¶n.§Ó cã ®îc mét nhËn thøc ®óng vÒ tiÒn l¬ng,phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý míi,kh¸i niÖm vÒ
tiÒn l¬ng ph¶i ®¸p øng mét sè yªu cÇu sau:
+ Coi søc lao ®éng lµ hµng ho¸ cña thÞ trêng yÕu tè s¶n xuÊt.
+ TiÒn l¬ng ph¶i lµ tiÒn tr¶ cho søc lao ®éng,tøc lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ søc lao ®éng
theo qu¶n lý cung cÇu,gi¸ c¶ trªn thÞ trêng lao ®éng.
+ TiÒn l¬ng lµ bé phËn c¬ b¶n(hoÆc duy nhÊt) trong thu nhËp cña ngêi lao ®éng,®ång
thêi lµ mét trong c¸c yÕu tè chi phÝ ®Çu vµo cña s¶n xuÊt-kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp.
Víi ý nghÜa ®ã “tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng,lµ gi¸ cña yÕu
tè søc lao ®éng mµ ngêi sö dông(nhµ níc,doanh nghiÖp..)ph¶i tr¶ cho ngêi cung øng søc lao
®éng tu©n theo c¸c nguyªn t¾c cung cÇu,gi¸ c¶ cña thÞ trêng vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh cña nhµ níc”.
Nh vËy b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng chÝnh lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng v× søc lao ®éng thùc sù
lµ mét lo¹i hµng ho¸n ®Æc biÖt.ChÝnh v× søc lao ®éng lµ hµng ho¸ mµ gi¸ c¶ cña nã chÞu sù chi
phèi cña quy luËt kinh tÕ nh quy luËt gi¸ trÞ ,quy luËt cung cÇu…
+TiÒn l¬ng chÞu sù chi phèi cña quy luËt gi¸ trÞ,tiÒn l¬ng cã thÓ cao h¬n,b»ng hoÆc
thÊp h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng,mµ con ngêi ®¨ bá ra trong qu¸ tr×nh lao ®éng.
+TiÒn l¬ng chÞu sù chi phèi cña quy luËt cung cÇu:Nõu cÇu vÒ søc lao ®éng lín th×
ngêi cã nhu cÇu sö dông søc lao ®éng sÏ s½n sµng tr¶ l¬ng cao h¬n cho ngêi lao ®éng ®Ó gi÷
ch©n hä tiÕp tôc cung cÊp sc s lao ®éng cho m×nh chøc khong ph¶i lµ cho ngêi kh¸c.Ngîcl¹i,nÕu cung vÒ søc lao ®éng h¬n cÇu vÒ søc lao ®éng th× ®¬ng nhiªn ngêi cã nhu cÇu søc
lao ®éng sÏ cã nhiÒu c¬ héi lùa chän lao ®éng,hä s½n sµng tõ chèi ngêi lao ®éng mµ yªu cÇu
gi¸ l¬ng cao ®Ó t×m ngêi lao ®éng kh¸c ®ang cÇn hä víi tiÒn l¬ng thÊp h¬n chÊt lîng lao ®éng
cã thÓ cßn tèt h¬n.
Cïng víi kh¸i niÖm tiÒn l¬ng nh trªn lµ mét lo¹t c¸c kh¸i niÖm cïng víi nã nh tiÒn l¬ng danh nghÜa,tiÒn l¬ng thùc tÕ,tiÒn l¬ng tèi thiÓu,tiÒn l¬ng kinh tÕ,chÕ ®é tiÒn l¬ng,h×nh thøc
tiÒn l¬ng.
2
1.2 §Æc ®iÓm cña tiÒn l¬ng.
ho¸.
TiÒn l¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi lao ®éng,tiÒn tÖ vµ nÒn s¶n xuÊt hµng
Trong ®iÒu kiÖn tån t¹i nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ,tiÒn l¬ng lµ mét yÕu tè chi phÝ
s¶n xuÊt,kinh doanh cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm,lao vô,dÞch vô.
TiÒn l¬ng lµ mét ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh,t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,cã t¸c dông ®éng viªn khuyÕn khÝch c«ng nh©n viªn chøc phÊn
khëi,tÝch cùc lao ®éng,n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c.
II . Yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
2.1 Yªu cÇu cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
HiÖn nay trong chÕ ®é lao ®éng tiÒn l¬ng cã quan ®iÓm chØ ®¹o l©u dµi lµ thùc hiÖn
®óng quyÒn h¹n,quyÒn lîi,nghÜa vô cña doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng thùc hiÖn sù b×nh
®¼ng gi÷a hai bªn,t«n träng quyÒn ®îc lµm viÖc vµ th«i viÖc cña ngêi lao ®éng.Trong c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt ngµy nay tæ chøc tiÒn l¬ng ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau:
+Nguyªn t¾c tr¶ l¬ng theo sè lîng vµ sè lîng lao ®éng:Nguyªn t¾c nµy nh»m kh¾c
phôc chñ nghÜa b×nh qu©n trong ph©n phèi,mÆt kh¸c t¹o cho ngêi lao ®éng ý thøc víi kÕt qu¶
lao ®éng cña m×nh.Sè lîng vµ sè lîng lao ®éng ®îc thÓ hiÖn mét c¸ch tæng hîp ë kÕt qu¶ s¶n
xuÊt th«ng qua sè lîng vµ sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra hoÆc khèi lîng c«ng viÖc ®îc thùc
hiÖn.
+G¾n víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña ®Êt níc
trong tõng thêi kú:NÕu chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng kh«ng gi¶i quyÕt ®óng ®¾n th× kh«ng nh÷ng ¶nh
hëng xÊu ®Õn s¶n xuÊt,®Õn t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi mµ cßn trë thµnh vÊn ®Ò chÝnh
trÞ kh«ng cã lîi.
§Ó ph©n biÖt vµ quy ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc lµm c¬ së tÝnh tr¶ l¬ng cho
c«ng nh©n viªn th× trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay ®îc nhµ níc quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn cÊp
bËc kü thuËt,thang l¬ng vµ møc l¬ng.§ã lµ c¸ch tr¶ l¬ng theo chÊt lîng lao ®éng.Cßn viÖc tr¶
l¬ng theo sè lîng lao ®éng thùc hiÖn b»ng c¸ch sö dông c¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng.ViÖc kÕt hîp
®óng ®¾n gi÷a chÕ ®é l¬ng cÊp bËc víi c¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng t¹o ®iÒu kiÖn qu¸n triÖt ®Çy ®ñ
nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng.
2.2 NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Ghi chÐp,ph¶n ¸nh,tæng hîp chÝnh x¸c,®Çy ®ñ,kÞp thêi vÒ sè lîng,chÊt lîng,thêi gian
vµ kÕt qu¶ lao ®éng.
TÝnh to¸n c¸c kho¶n tiÒn l¬ng,tiÒn thëng,c¸c kho¶n trî cÊp ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng
vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ®ã cho ngêi lao ®éng.
KiÓm tra viÖc sö dông lao ®éng,viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch chÕ ®é lao ®éng,tiÒn l¬ng,trî cÊp b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ vµ viÖc sö dông c¸c quü tiÒn l¬ng,quü b¶o hiÓm x·
héi,quü b¶o hiÓm y tÕ.
TÝnh to¸n vµ ph©n bæ c¸c kho¶n chi phÝ tiÒn l¬ng,b¶o hiÓm x· héi vµo chi phÝ s¶n
xuÊt,kinh doanh theo tõng ®èi tîng.Híng dÉn vµ kiÓm tra c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp
thùc hiÖn ®óng chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ lao ®éng,tiÒn l¬ng,b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y
tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn,më sæ,thÎ kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n lao ®éng,tiÒn l¬ng,b¶o hiÓm x· héi,b¶o
hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn theo chÕ ®é.
LËp b¸o c¸o vÒ lao ®éng,tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng,ph©n tÝch t×nh h×nh sö
dông lao ®éng,quü tiÒn l¬ng,quü b¶o hiÓm x· héi,quü b¶o hiÓm y tÕ ®Ò xuÊt biÖn ph¸p ®Ó khai
th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng lao ®éng,t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,ng¨n ngõa nh÷ng vi ph¹m kû
luËt lao ®éng,vi ph¹m chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ lao ®éng,tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
III - C¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng,quü tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
3.1 Tr¶ l¬ng theo thêi gian
Lµ tiÒn l¬ng ®îc x©y dùng c¨n cø vµo thêi gian c«ng t¸c vµ tr×nh ®é kü thuËt cña c«ng
nh©n.tiÒn l¬ng thêi gian cã thÓ tÝnh theo th¸ng,theo ngµy,theo giê c«ng t¸c vµ gäi lµ tiÒn l ¬ng th¸ng,l¬ng ngµy,l¬ng giê.L¬ng th¸ng cã nhîc ®iÓm v× kh«ng ph©n biÖt ®îc ngêi lµm
viÖc nhiÒu hay Ýt trong th¸ng nªn kh«ng cã t¸c dông khuyÕn khÝch tËn dông ngµy c«ng theo
chÕ ®é.§¬n vÞ thêi gian tr¶ l¬ng cµng ng¾n th× cµng s¸t víi møc ®é hao phÝ lao ®éng cña
3
mçi ngêi.HiÖn nay trong c¸c doanh nghiÖp ¸p dông tr¶ l¬ng theo thêi gian chñ yÕu lµ theo
ngµy.Theo h×nh thøc nµy th×:
L¬ng ph¶i tr¶ =L¬ng lµm viÖc x §¬n gi¸ b×nh qu©n theo
c«ng nh©n viªn
thùc tÕ
thêi gian
u ®iÓm cña tiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian:§¬n gi¶n dÔ tÝnh to¸n,ph¶n ¸nh ®îc tr×nh ®é kü
thuËt vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ngêi c«ng nh©n.Song nã cã nhîc ®iÓm c¬ b¶n v× nã cha g¾n
thu nhËp mçi ngêi víi kÕt qu¶ lao ®éng cña m×nh.H×nh thøc nµy chØ ¸p dông khi mµ tiÒn l¬ng
s¶n phÈm kh«ng thÓ ¸p dông ®îc,trong nh÷ng trêng hîp c«ng nh©n lao ®éng m¸y mãc lµ chñ
yÕu hoÆc nh÷ng c«ng viÖc kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®Þnh møc mét c¸ch chÆt chÏ chÝnh x¸c hoÆc v×
tÝnh chÊt c¶u s¶n xuÊt nÕu thùc hiÖn tr¶ c«ng cho s¶n phÈm sÏ kh«ng b¶o ®¶m ®îc chÊt lîng
s¶n phÈm vµ kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ thiÕt thùc.Trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay khi lao ®éng
thñ c«ng cßn kh¸ phæ biÕn,tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt cßn thÊp th× cÇn më réng h×nh
thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm nhng khi s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®Õn tr×nh ®é cao,qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
®îc c¬ giíi ho¸ vµ tù ®éng ho¸ th× h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian sÏ phæ biÕn.
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian chia thµnh 2 h×nh thøc nhá:
+L¬ng thêi gian gi¶n ®¬n
+L¬ng thêi gian cã thëng
TiÒn l¬ng thêi gian gi¶n ®¬n:
Theo h×nh thøc nµy,tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo møc l¬ng cÊp
bËc vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ.H×nh thøc nµy cã nhîc ®iÓm c¬ b¶n lµ kh«ng xÐt ®Õn th¸i ®é
lao ®éng,®Õn h×nh thøc sö dông lao ®éng,sö dông nguyªn vËt liÖu,m¸y mãc,thiÕt bÞ.H×nh thøc
tr¶ l¬ng nµy mang tÝnh chÊt b×nh qu©n nªn trong thùc tÕ Ýt ®îc ¸p dông.§Ó kh¾c phôc nh÷ng
nhîc ®iÓm trªn bªn c¹nh tiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian doanh nghiÖp ®· kÕt hîp víi h×nh thøc
tiÒn l¬ng khi ®¹t ®îc nh÷ng chØ tiªu vÒ sè lîng hoÆc chÊt lîng ®· qui ®Þnh.§ã chÝnh lµ h×nh
thøc tiÒn l¬ng theo thêi gian cã thëng.
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng
H×nh thøc tiÒn l¬ng theo thêi gian cã thëng ®îc ¸p dông chñ yÕu ®èi víi nh÷ng c«ng
nh©n phô lµm c«ng viÖc phôc vô nh c«ng nh©n söa ch÷a,®iÒu chØnh thiÕt bÞ..Ngoµi ra cßn ¸p
dông ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n chÝnh lµm viÖc ë nh÷ng kh©u s¶n xuÊt cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸
cao,tù ®éng ho¸ hoÆc nh÷ng c«ng viÖc tuyÖt ®èi ph¶i b¶o ®¶m chÊt lîng.C¸ch tÝnh l¬ng theo
h×nh thøc nµ lµ lÊy l¬ng tÝnh theo thêi gian cña c«ng nh©n+tiÒn thëng.Trong ®ã c¸ch tÝnh l¬ng thêi gian ®¬n gi¶n ®îc tr×nh bµy ë phÇn trªn.
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng cã nhiÒu u ®iÓm.C¸ch tr¶ l¬ng nh vËy
kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ mµ cßn g¾n chÆt víi
thµnh tÝch c«ng t¸c cña tõng ngêi th«ng qua c¸c chØ tiªu xÐt thëng ®· ®¹t ®îc.v× vËy cã
khuyÕn kÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ c«ng t¸c cña m×nh.
3.2 Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
Lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng tÝnh theo khèi lîng(sè lîng)s¶n phÈm vµ c«ng viÖc ®· hoµn
thµnh ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt lîng quy ®Þnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm,c«ng viÖc ®ã,tiÒn l¬ng s¶n phÈm ph¶i tr¶ tÝnh b»ng khèi lîng(sè lîng)s¶n phÈm,c«ng
viÖc hoµn thµnh ®ñ tiªu chuÈn chÊt lîng nh©n víi(x)®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm.
¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ:
+Qu¸n triÖt ®Çy ®ñ nguyªn t¾c tr¶ l¬ng theo sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng.Nã g¾n viÖc
tr¶ l¬ng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña mçi ngêi.Do ®ã kÝch thÝch n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
+KhuyÕn khÝch ngêi lao ®éng ra søc häc tËp v¨n ho¸,khoa häc,kü thuËt,nghiÖp vô ®Ó
n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ,ra søc ph¸t huy s¸ng kiÕn,c¶i tiÕn kü thuËt,c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p
lao ®éng,sö dông tèt m¸y mãc,thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
+Gãp phÇn thóc ®Èy c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp nhÊt lµ qu¶n lý lao ®éng.
H×nh thøc tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm gåm c¸c h×nh thøc:
TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp,thêi gian theo s¶n phÈm tËp thÓ,tiÒn l ¬ng
thep s¶n phÈm c¸ nh©n gi¸n tiÕp,tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn,h×nh thøc tr¶ l¬ng thep s¶n
phÈm cã thëng,h×nh thøc tr¶ l¬ng kho¸n.
3.2.1 TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp:
Theo h×nh thøc nµy tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n ®îc x¸c ®Þnh theo sè lîng s¶n phÈm s¶n
xuÊt ra vµ ®¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm.
Lt = Q x §g
Trong ®ã:
Lt : Lµ tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp
Q : Sè lîng s¶n phÈm hîp quy c¸ch
4
§g: §¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm mét s¶n phÈm
§¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh vµ ®îc x¸c
®Þnh c¨n cø vµo møc l¬ng cÊp bËc c«ng viÖc vµ ®Þnh møc thêi gian hoÆc ®Þnh møc sè lîng cho
c«ng viÖc ®ã.Ngoµi ra trong ®¬n gi¸ cßn ®îc tÝnh thªm tØ lÖ khuyÕn khÝch tr¶ l¬ng s¶n phÈm
hoÆc phô cÊp khu vùc(nÕu cã)
C«ng thøc x¸c ®Þnh:
§G =
ML x §t(100+K1+K2)
100
Trong ®ã:
Ml:Møc l¬ng giê(ngµy)cña cÊp bËc c«ng viÖc.
§t:§Þnh møc thêi gian ®¬n vÞ s¶n phÈm(giê hoÆc ngµy)
K1:TØ lÖ khuyÕn khÝch tr¶ l¬ng s¶n phÈm do nhµ níc qui ®Þnh(%)
K2:TØ lÖ phô cÊp khu vùc(nÕu cã)(%)
H×nh thøc nµy ®¬n gi¶n,dÔ hiÓu ®èi víi mäi ngêi c«ng nh©n.Nã ®îc ¸p dông réng r·i
trong c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cã thÓ ®Þnh møc
vµ h¹ch to¸n kÕt qu¶ riªng cho tõng ngêi.Tuy nhiªn h×nh thøc nµy cã nhîc ®iÓm lµ ngêi lao
®éng quan t©m ®Õn sè lîng s¶n phÈm chø kh«ng quan t©m ®Õn viÖc sö dông tèt m¸y mãc,tiÕt
kiÖm vËt t.
3.2.2 TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ:
TiÒn l¬ng c¨n cø vµo sè lîng s¶n phÈm cña c¶ tæ vµ ®¬n gi¸ chung ®Ó tÝnh l¬ng cho c¶
tæ sau ®ã ph©n phèi l¹i tõng ngêi trong tæ.Ph¬ng ph¸p nµy còng nh ®èi víi c¸ nh©n trong chÕ
®é tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp.
ViÖc ph©n phèi tiÒn l¬ng cña tæ cho tõng ngêi cã thÓ tiÕn hµnh theo nhiÒu ph¬ng ph¸p
song tÊt c¶ c¸c ph¬ng ph¸p ®Òu dùa vµo 2 yÕu tè c¬ b¶n lµ thêi gian c«ng t¸c thùc tÕ vµ cÊp
bËc c«ng viÖc mµ c«ng nh©n ®¶m nhiÖm.Trong thùc tÕ cã thÓ ¸p dông 2 ph¬ng ph¸p sau:
+Ph¬ng ph¸p ph©n chia theo hÖ sè:Thùc chÊt ph¬ng ph¸p nµy lµ quy ®æi trong lµm viÖc
cña tõng ngêi ë c¸c cÊp bËc kh¸c nhau thµnh thêi gian cña c«ng nh©n bËc 1 b»ng c¸ch nh©n
víi hÖ sè cÊp bËc tiÒn l¬ng.Sau ®ã tÝnh tiÒn l¬ng c¶u 1 giê hÖ sè b»ng c¸ch lÊy l¬ng cña c¶ tæ
chia tæng sè giê chia tæng sè giê hÖ sè cña c¶ tæ.Cuèi cïng tÝnh phÇn tiÒn l¬ng cña mçi ngêi
c¨n cø vµo hÖ sè giê cña hä vµ tiÒn l¬ng 1 giê hÖ sè.C¸ch tÝnh nµy ®îc thÓ hiÖn b»ng c«ng
thøc:
Li=
Lt
x
tiki
tiki
Li:TiÒn l¬ng cña c«ng nh©n i
ti:Thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n i
Ki:HÖ sè cÊp bËc cña c«ng nh©n.
Lt:tiÒn l¬ng s¶n phÈm cña c¶ tæ
+Ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh:C¨n cø vµo giê lµm viÖc thùc tÕ vµ møc l¬ng cÊp
bËc cña tõng c«ng nh©n ®Ó tÝnh tiÒn l¬ng cña mçi ngêi vµ cña c¶ tæ,sau ®ã dïng
hÖ sè ®iÒu chØnh ®Ó tÝnh to¸n l¹i tiÒn l¬ng cña mçi ngêi ®îc hëng.hÖ sè ®iÒu
chØnh lµ tØ sè gi÷a tiÒn l¬ng s¶n phÈm cña c¶ tæ vµ tæng sè tiÒn l¬ng cÊp bËc cña
c¶ tæ
C«ng thøc tÝnh:
Li=
Lt
x
ti
x Mi
tiMi
Trong ®ã:
Mi:Møc l¬ng giê theo cÊp bËc cña c«ng nh©n i
H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc do mét tæ s¶n xuÊt
hay mét nhãm c«ng nh©n cïng tiÕn hµnh vµ khã thèng kª kÕt qu¶ c«ng viÖc cña
5
tõng c¸ nh©n.Ch¼ng h¹n viÖc l¾p r¸p thiÕt bÞ,s¶n xuÊt ë c¸c bé phËn lµm theo d©y
chuyÒn,viÖc ®iÒu kiÖn c¸c m¸y lu ®éng h¹ng nÆng.
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ cã t¸c dông khuyÕn khÝch c«ng nh©n quan
t©m ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt chung cña c¶ tæ,ph¸t triÓn viÖc kiÓm nghiÖm nghÒ
nghiÖp vµ n©ng cao tr×nh ®é cña c«ng nh©n.
Tuy nhiªn,do nhîc ®iÓm cña c«ng viÖc chia l¬ng lµ cha tÝnh ®Õn th¸i ®é lao
®éng,®Æc ®iÓm søc khoÎ,sù nhanh nhÑn th¸o v¸t hoÆc kÕt qu¶ c«ng t¸c cña tõng
c«ng nh©n,sè lîng cña mçi c«ng nh©n kh«ng trùc tiÕp quyÕt ®Þnh ®Õn tiÒn l¬ng
cña hä,do ®ã Ýt kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n.
3.2.3 TiÒn l¬ng s¶n phÈm c¸ nh©n gi¸n tiÕp:
L¬ng s¶n phÈm c¸ nh©n gi¸n tiÕp ®îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n
phô,phôc vô vµ hç trî cho s¶n xuÊt chÝnh nh c«ng nh©n ®iÒu chØnh m¸y,söa ch÷a
thiÕt bÞ…mµ kÕt qu¶ c«ng t¸c cña hä cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ c«ng t¸c
cña nh÷ng ngêi c«ng nh©n s¶n xuÊt chÝnh nh»m khuyÕn khÝch hä n©ng cao chÊt
lîng phôc vô tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n phôc vô ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch nh©n sè lîng s¶n phÈm thùc tÕ cña c«ng nh©n chÝnh mµ ngêi ®ã phôc vô víi ®¬n gi¸ l¬ng
cÊp bËc cña hä víi tØ lÖ phÇn tr¨m hoµn thµnh ®Þnh møc s¶n lîng b×nh qu©n cña
nh÷ng c«ng nh©n chÝnh.
Cã thÓ biÓu diÔn b»ng c«ng thøc:
LG=SCx§SG
hoÆc LP=MPxTC
Trong ®ã:
LP:TiÒn l¬ng c«ng nh©n phô
SC:S¶n lîng s¶n phÈm cña c«ng nh©n chÝnh
§SG:§¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp
MP:Møc l¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n phô
TC:Tû lÖ hoµn thµnh ®Þnh møc s¶n lîng b×nh qu©n cña c«ng nh©n chÝnh(%)
§¬n gi¸ s¶n lîng gi¸n tiÕp tÝnh b»ng c«ng thøc:
§SG =
Mp
§MC
Trong ®ã :
§MC:§Þnh møc s¶n lîng c«ng nh©n chÝnh
H×nh thøc tiÒn l¬ng nµy kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÕt qu¶ lao ®éng cña
c«ng nh©n phô nhng nã l¹i lµm cho mäi ngêi trong cïng mét bé phËn c«ng t¸c
quan t©m ®Õn kÕt qu¶ chung.ViÖc khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi víi c«ng nh©n phô
sÏ cã t¸c dông n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n chÝnh
3.2.4 H×nh thøc tr¶ l¬ng s¶n phÈm luü tiÕn:
Thùc chÊt cña h×nh thøc tiÒn l¬ng nµy lµ dïng nhiÒu ®¬n gi¸ kh¸c
nhau,tuú theo møc ®é h×nh thøc vît møc khëi ®iÓm luü tiÕn,lµ møc s¶n lîng quy
®Þnh mµ nÕu sè s¶n phÈm s¶n xuÊt vît qu¸ møc ®ã sÏ ®îc tr¶ theo ®¬n gi¸ cao
h¬n(luü tiÕn).Møc nµy cã thÓ quy ®Þnh b»ng hoÆc cao h¬n ®Þnh møc s¶n lîng.Nh÷ng s¶n phÈm díi møc khëi ®iÓm luü tiÕn ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ chung cè
®Þnh,nh÷ng s¶n phÈm vît møc nµy sÏ ®îc tr¶ theo ®¬n gi¸ luü tiÕn(t¨ng dÇn)
Ta cã c«ng thøc tÝnh nh sau:
(L=§G x Q1+§G x K(Q1-Q0)
6
Trong ®ã
(L:Tæng l¬ng tr¶ theo h×nh thøc s¶n phÈm luü tiÕn
§G:§¬n gi¸ cè ®Þnh tÝnh theo s¶n phÈm.
Q1:S¶n lîng thùc tÕ.
Q0:S¶n lîng møc khëi ®iÓm
K:Tû lÖ ®¬n gi¸ s¶n phÈm ®îc
¸p dông h×nh thøc tiÒn l¬ng nµy thêng dÉn ®Õn tèc ®é t¨ng tiÒn l¬ng cao
h¬n tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.V× vËy chØ sö dông mét biÖn ph¸p t¹m thêi
trong ®iÒu kiÖn cÇn khuyÕn khÝch m¹nh mÏ viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ t¨ng
s¶n lîng ë c¸c kh©u yÕu hoÆc nh÷ng kh©u quan träng cña s¶n xuÊt nh»m t¹o ®iÒu
kiÖn ph¸t triÓn s¶n lîng cho c¸c bé phËn kh¸c vµ cña toµn ®¬n vÞ .
Nhê viÖc t¨ng khèi lîng s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ mµ chi phÝ cè ®Þnh/®¬n vÞ
s¶n phÈm sÏ ph¶i tr¶.§ã còng chÝnh lµ nguån bï ®¾p cho sè tiÒn l¬ng mµ ®¬n vÞ
ph¶i tr¶ thªm do ¸p dông l¬ng s¶n phÈm luü tiÕn.ChÝnh v× vËy khi ¸p dông h×nh
thøc tiÒn l¬ng nµy cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®¾n tØ lÖ t¨ng ®¬n gi¸ nh»m ®¶m b¶o
®iÒu kiÖn lµ chi phÝ cè ®Þnh ph¶i gi¶m nhiÒu h¬n hoÆc b»ng møc tiÒn l¬ng t¨ng
lªn.
Ta cã:
D ( C
.
C.(HS– 1)
L. HS
C«ng thøc nµy ®îc sö dông ®Ó tÝnh tû lÖ t¨ng ®¬n gi¸ hîp lý,b¶o ®¶m
hiÖu qu¶ cña viÖc ¸p dông tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn.Ngoµi ra cÇn chó ý
khi ¸p dông h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy,s¶n lîng s¶n phÈm vît qu¸ møc khëi ®iÓm luü
tiÕn ph¶i ®îc tÝnh theo kÕt qu¶ c¶ th¸ng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng cã ngµy vît møc
nhiÒu cã ngµy l¹i hôt møc,kÕt qu¶ c¶ th¸ng céng l¹i cã thÓ hôt møc mµ tiÒn l¬ng
nhËn ®îc vÉn vît tiÒn l¬ng cÊp bËc hµng th¸ng.
§ã còng lµ mét khÝa c¹nh cña nguyªn t¾c “Tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng lín h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l¬ng”
3.2.5 H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm cã thëng:
Thùc chÊt cña h×nh thøc tiÒn l¬ng nµy lµ sù kÕt hîp chÕ ®é tiÒn l¬ng
theo s¶n phÈm víi chÕ ®é tiÒn thëng.ë c¸c doanh nghiÖp,viÖc ¸p dông h×nh thøc
tr¶ l¬ng nµy nh»m môc ®Ých n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm,gi¶m møc phÕ
phÈm,tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu.
TiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cã thëng ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
LTH
= L
L x (M x H)
100
+
Trong ®ã:
LTH:TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm cã thëng.
L:TiÒn l¬ng tr¶ theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh.
M:% tiÒn thëng tr¶ cho 1% hoµn thµnh vît møc chØ tiªu thëng
H:% hoµn thµnh vît møc chØ tiªu thëng.
3.2.6 H×nh thøc l¬ng kho¸n:
7
Lµ h×nh thøc ®Æc biÖt cña tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm,trong ®ã tæng sè
tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n hoÆc mét nhãm c«ng nh©n ®îc qui ®Þnh tríc cho mét
khèi lîng c«ng viÖc hoÆc khèi lîng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh ph¶i ®îc hoµn thµnh
trong thêi gian qui ®Þnh
ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy chñ yÕu ¸p dông trong ®¬n vÞ x©y dùng c¬ b¶n hoÆc
mét sè c«ng viÖc n«ng nghiÖp.Trong c«ng nghiÖp chÕ ®é tr¶ l¬ng kho¸n cã thÓ
¸p dông ®èi víi c¸c c¸ nh©n tËp thÓ.
Sau khi nhËn tiÒn c«ng do hoµn thµnh c«ng viÖc,c¸c c¸ nh©n sÏ ®îc chia
l¬ng.ViÖc chia l¬ng cã thÓ ¸p dông theo cÊp bËc vµ thêi gian lµm viÖc hoÆc theo
c¸ch b×nh c«ng ®iÓm.Nguyªn t¾c chung chia l¬ng lµ ph¶i chia hÕt.
H×nh thøc tr¶ l¬ng kho¸n khuyÕn khÝch c«ng nh©n hoµn thµnh nhiÖm vô
tríc thêi h¹n ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng viÖc nhng chia l¬ng kh¸ lµ khã kh¨n.
Tãm l¹i:ViÖc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng kh«ng chØ c¨n cø vµo thang l¬ng,bËc l¬ng,c¸c ®Þnh møc tiªu chuÈn mµ cßn lùa chän h×nh thøc tiÒn l¬ng thÝch
hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña nghµnh vµ doanh nghiÖp cã nh vËy míi ph¸t huy ®îc t¸c dông cña tiÒn l¬ng,võa ph¶n ¸nh lao ®éng hao phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
võa lµm ®ßn bÈy kÝch thÝch ngêi lao ®éng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh.
Trong thùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp møc l¬ng ®îc tr¶ cao h¬n thÕ kia do
cßn cã mét sè lo¹i phô cÊp thªm vµo vµ chÕ ®é h×nh thøc tr¶ l¬ng còng kh¸ ®a
d¹ng.§i s©u vµo t×m hiÓu ta thÊy cã c¸c lo¹i phô cÊp lo¹i thëng sau:
3.3 C¸c chÕ ®é tr¶ l¬ng phô,thëng,trî cÊp ¸p dông t¹i doanh nghiÖp
3.3.1 ChÕ ®é tr¶ l¬ng khi ngõng viÖc vµ khi lµm ra s¶n phÈm háng,xÊu
Khi ngõng viÖc ngêi lao ®éng vÉn ®îc hëng 1 kho¶n l¬ng tuy nhiªn møc
l¬ng nµy nhá h¬n møc l¬ng chÝnh thøc khi ®i lµm viÖc thùc tÕ.C¸c trêng hîp
ngõng viÖc lµ do nguyªn nh©n kh¸ch quan,do ngêi kh¸c g©y ra hoÆc do khi chÕ
thö,s¶n xuÊt thö s¶n phÈm míi.Víi mçi trêng hîp møc l¬ng qui ®Þnh nh sau:
+70% l¬ng khi kh«ng lµm viÖc
+Ýt nhÊt 80% l¬ng nÕu ph¶i lµm viÖc kh¸c cã møc l¬ng thÊp.
+100% l¬ng khi ngõng viÖc do chÕ thö,s¶n xuÊt thö.
C¸ch tÝnh nµy thèng nhÊt víi mäi lao ®éng theo % trªn møc l¬ng cÊp
bËc kÓ c¶ phô cÊp.
Cßn trong trêng hîp c¶ c«ng nh©n lµm ra s¶n phÈm háng,xÊu th× tuú
tõng trêng hîp hä sÏ ®îc nhËn:
+Nguyªn l¬ng nÕu møc háng nµy trong ph¹m vi ®Þnh møc cho phÐp hoÆc
nguyªn nh©n kh¸ch quan.
+NÕu møc háng ngoµi ®Þnh møc cho phÐp do lçi cña c«ng nh©n th× hä ®îc
hëng 70% l¬ng.
+Nhng nÕu lµ chÕ thö,s¶n xuÊt thö th× hä vÉn ®îc hëng nguyªn l¬ng.
+§èi víi s¶n phÈm xÊu mµ ngêi c«ng nh©n söa l¹i ®îc th× sÏ ®îc hëng
nguyªn l¬ng theo dîc phÈm s¶n xuÊt nhng thêi gian söa ch÷a kh«ng ®îc tÝnh l¬ng.
3.3.2 Mét sè chÕ ®é phô cÊp vµ tÝnh l¬ng,phÐp:
Khi ngêi lao ®éng nghØ phÐp th× hä ®îc tÝnh l¬ng phÐp.Theo chÕ ®é hiÖn
hµnh th× l¬ng phÐp b»ng 100%l¬ng theo cÊp bËc (chøc vô).Trªn l¬ng nghØ phÐp
lµ tiÒn l¬ng phô.HiÖn nay mçi n¨m c«ng nh©n ®îc nghØ 12 ngµy phÐp,nÕu lµm
viÖc tõ 5 n¨m liªn tôc sÏ ®îc hëng thªm 1 ngµy cßn nÕu lµm viÖc tõ 30 n¨m trë
lªn thêi gian nghØ phÐp sÏ t¨ng lªn 6 ngµy.
NÕu v× lý do g× ®ã ngêi lao ®éng kh«ng nghØ phÐp ®îc th× ngoµi tiÒn l¬ng
chÝnh thøc trong nh÷ng ngµy phÐp ®ã ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng thªm mét
kho¶n b»ng 100% l¬ng cÊp bËc cña hä.
8
C¸c kho¶n phô cÊp ¸p dông hiÖn nay rÊt ®a d¹ng vµ ®îc qui ®Þnh cô thÓ
cho ®èi tîng ¸p dông.Nh×n chung chØ cã mét sè lo¹i phô cÊp ®îc ¸p dông réng
r·i ë mäi n¬i.§ã chÝnh lµ phô cÊp lµm ®ªm,thªm giê:
NÕu ngêi lao ®éng ph¶i lµm ®ªm(tõ 22h ®Õn 6h)th× sÏ ®îc phô cÊp lµm
®ªm.Phô cÊp lµm ®ªm cã hai møc:30% l¬ng cÊp bËcJ(Chøc vô)®èi víi c¸c c«ng
viÖc kh«ng ph¶i lµm ®ªm thêng xuyªn,40% ®èi víi nh÷ng ngêi chuyªn lµm viÖc
theo ca ch¼ng h¹n.Nhng ®©y chØ lµ chÕ ®é ®èi víi h×nh thøc l¬ng thêi gian.§èi
víi h×nh thøc l¬ng s¶n phÈm th× l¬ng lµm ®ªm c¨n cø vµo sè lîng,chÊt lîng cña
s¶n phÈm mµ tÝnh.
Trêng hîp lµm thªm giê ngêi lao ®éng sÏ ®îc nhËn mét kho¶n l¬ng ngoµi møc l¬ng cÊp bËc b×nh thêng.Møc l¬ng thªm nµy lµ 50% l¬ng giê tiªu chuÈn nÕu lµm
thªm vµo ngµy lÔ,ngµy nghØ.
+Phô cÊp tr¸ch nhiÖm:Kho¶n nµy ®îc tÝnh cho nh÷ng ngêi cã tr¸ch
nhiÖm trong doanh nghiÖp lµ gi¸m ®èc,phã gi¸m ®èc.
+Phô cÊp ®éc h¹i:Dïng trong c¸c nghÒ cã møc ®éc h¹i nh c¸c doanh
nghiÖp trùc thuéc c«ng ty ho¸ chÊt…Møc phô cÊp lµ 0,1;0,2;0,3;0,4 theo møc tèi
thiÓu.
3.3.3 H×nh thøc tr¶ l¬ng phô:
Theo qui ®Þnh cña nhµ níc th× hiÖn nay cã 2 h×nh thøc thëng.
Thëng thêng xuyªn:Lµ h×nh thøc thëng g¾n liÒn víi viÖc n©ng cao n¨ng
suÊt lao ®éng.XÐt vÒ thùc chÊt h×nh thøc thëng thêng xuyªn nµy nh»m qu¸n triÖt
h¬n n÷a h×nh thøc ph©n phèi l¬ng theo lao ®éng.Thëng thêng xuyªn gåm:
+Thëng tiÕt kiÖm vËt t:H×nh thøc thëng nµy nh»m khuyÕn khÝch ngêi
c«ng nh©n tiÕt kiÖm vËt t.Møc tiÒn thëng tèi ®a kh«ng qu¸ 50% sè vËt t tiÕt kiÖm
®îc.
+Thëng do n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm:ThÓ hiÖn ë viÖc n©ng cao tû
träng hµng ho¸ lo¹i 1 vµ gi¶m tû lÖ hµng háng.C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n
phÈm cã nhiÒu thø bËc hay ¸p dông vµ møc thëng c¨n cø vµo gÝa trÞ chªnh lÖch
gi÷a s¶n phÈm lo¹i cao so víi tû lÖ ®· qui ®Þnh.
+Thëng ®Þnh kú:Lµ h×nh thøc thëng nh»m bæ sung thªm thu nhËp cho
ngêi lao ®éng.H×nh thøc thëng nµy c¨n cø vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú nªn g¾n ngêi lao ®éng víi tËp thÓ vµ doanh nghiÖp m×nh.QuÜ thëng ®Þnh kú ®îc lÊy tõ quü khen thëng cña doanh nghiÖp.Thëng ®Þnh kú th× bÊt
kú doanh nghiÖp nµo còng ¸p dông.Th«ng thêng cã c¸c h×nh thøc:
+Thëng thi ®ua vµo dÞp cuèi n¨m:§îc th«ng qua viÖc xÕp h¹ng A,B,..c¨n
cø xÕp h¹ng lµ th¸i ®é ,ý thøc lµm viÖc trong n¨m cña mçi lao ®éng.Vµ tiÒn thëng cña mçi c¸ nh©n lµ kh¸c nhau doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh thëng tõng lo¹i vµ hÖ
sè khen thëng gi÷a tõng lo¹i l¹i qui ®æi sè ngêi c¸c lo¹i thµnh mét lo¹i
chung.Sau ®ã t¸ch ra møc thëng cña tõng ngêi.
+Thëng s¸ng kiÕn,thëng chÕ t¹o s¶n phÈm míi víi môc ®Ých ph¸t huy
tÝnh s¸ng t¹o cña ngêi c«ng nh©n nh s¸ng kiÕn sö dông m¸y mãc cã hiÖu qu¶ t¹o
s¶n phÈm hîp víi nhu cÇu thÞ trêng…
+Thëng nh©n dÞp lÔ,tÕt:Thëng víi møc thëng nh nhau cho mäi ngêi
3.4 Quü tiÒn l¬ng
Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp tr¶
cho tÊt c¶ c¸c lo¹i lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý vµ sö dông,bao gåm c¸c
kho¶n sau:
TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian,tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm,tiÒn l¬ng kho¸n
TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm háng trong ph¹m vi chÕ
®é quy ®Þnh
9
TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do nguyªn
nh©n kh¸ch quan,trong thêi gian ®îc ®iÒu ®éng ®i c«ng t¸c lµm nghÜa vô theo
chÕ ®é qui ®Þnh,thêi gian nghØ phÐp,thêi gian ®i häc…
C¸c kho¶n phô cÊp lµm ®ªm,lµm thªm giê..
C¸c kho¶n tiÒn l¬ng cã tÝnh chÊt thêng xuyªn.
Ngoµi ra trong quü tiÒn l¬ng kÕ ho¹ch cßn ®îc tÝnh c¶ c¸c kho¶n tiÒn chi
trî cÊp b¶o hiÓm x· héi cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian èm ®au,thai s¶n,tai
n¹n lao ®éng…
VÒ ph¬ng diÖn h¹ch to¸n,tiÒn l¬ng c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp ®îc
chia lµm 2 lo¹i:
TiÒn l¬ng chÝnh:Lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian c«ng
nh©n viªn thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh cña hä bao gåm:TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ theo cÊp
bËc vµ c¸c kho¶n phô kÌm theo nh phô cÊp tr¸ch nhiÖm,phô cÊp khu vùc…
TiÒn l¬ng phô:Lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian c«ng
nh©n viªn thùc hiÖn nhiÖm vô kh¸c ngoµi nhiÖm vô chÝnh cña hä,vµ thêi gian
c«ng nh©n viªn nghØ ®îc hëng l¬ng theo qui ®Þnh cña chÕ ®é nh:nghØ phÐp,nghØ
v× ngõng s¶n xuÊt.
C¸ch ph©n lo¹i nh trªn cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n vµ
ph©n tÝch tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.
TiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ
®îc h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm,tiÒn l¬ng phô cña
c«ng nh©n s¶n xuÊt kh«ng g¾n liÒn víi tõng lo¹i s¶n phÈm,nªn ®îc h¹ch to¸n
gi¸n tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm.
3.5 C¸c h×nh thøc cña Quü BHXH,BHYT,KPC§
Ngoµi tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng theo qui ®Þnh hiÖn hµnh doanh
nghiÖp ph¶i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét bé phËn chi phÝ gåm c¸c
kho¶n trÝch b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn.Trong ®iÒu 1 vµ
®iÒu 2 cña ®iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi ghi râ “b¶o hiÓm x· héi nh»m ®¶m b¶o vËt
chÊt,gãp phÇn lµm æn ®Þnh ®êi sèng cho nh÷ng ngêi tham gia b¶o hiÓm x· héi
t¹m thêi hay vÜnh viÔn mÊt søc lao ®éng nh èm ®au,thai s¶n,tai n¹n lao ®éng,mÊt
søc,nghØ hu,chÕt..”
3.5.1 Quü BHXH
Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh,hµng th¸ng doanh nghiÖp trÝch lËp quÜ b¶o hiÓm
x· héi theo tû lÖ qui ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n
viªn hµng th¸ng vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng tiªn quan sö dông lao ®éng.Kho¶n
trÝch nµy h×nh thµnh trªn quÜ b¶o hiÓm x· héi.QuÜ b¶o hiÓm x· héi ®îc thiÕt lËp
nh»m t¹o ra nguån vèn tµi trî cho ngêi lao ®éng trong trêng hîp èm ®au,thai
s¶n,mÊt søc,nghØ hu..Tuú theo c¬ chÕ tµi chÝnh qui ®Þnh cô thÓ mµ viÖc qu¶n lý
sö dông quÜ b¶o hiÓm x· héi cã thÓ ë t¹i doanh nghiÖp hay c¬ quan chuyªn
m«n,chuyªn tr¸ch.Theo c¬ chÕ tµi chÝnh hiÖn hµnh,nguån quÜ nh èm ®au,thai
s¶n..Vµ tæng hîp chi tiªu ®Ó thanh to¸n víi c¬ quan chuyªn tr¸ch.ViÖc sö dông
chi tiªu quÜ b¶o hiÓm x· héi dï ë cÊp nµo qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn theo chÕ ®é qui
®Þnh.
3.5.2 Quü BHYT
B¶o hiÓm y tÕ tµi trî cho viÖc phßng,ch÷a vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho ngßi
lao ®éng.Theo qui ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh ®îc h×nh thøc tõ hai
nguån:Mét phÇn do doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu,®îc tÝnh trÝch vµo chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh hµng th¸ng theo tû lÖ qui ®Þnh.TÝnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc
tÕ tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong kú.Mét phÇn do ngêi lao ®éng chÞu,thêng ®îc trõ
vµo l¬ng c«ng nh©n viªn.b¶o hiÓm y tÕ ®îc nép lªn cho c¬ quan chuyªn
m«n,chuyªn tr¸ch(thêng chñ yÕu díi h×nh thøc mua b¶o hiÓm y tÕ)®Ó phôc
vô,b¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho c«ng nh©n viªn nh kh¸m bÖnh,ch÷a bÖnh..
10
3.5.3 Kinh phÝ c«ng ®oµn
Kinh phÝ c«ng ®oµn phôc vô chi tiªu cho ho¹t ®éng tæ chøc cña giíi lao
®éng nh»m ch¨m lo,b¶o vÖ quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng.Kinh phÝ c«ng ®oµn ®îc
h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp tÝnh voµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp hµng th¸ng theo tû lÖ qui ®Þnh tÝnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ®îc tr¶
cho c«ng nh©n c«ng nh©n viªn trong kú,sè kinh phÝ c«ng ®oµn doanh nghiÖp
trÝch ®îc ph©n cÊp qu¶n lý vµ chi tiªu theo chÕ ®é qui ®Þnh.Mét phÇn nép cho c¬
quan qu¶n lý c«ng ®oµn cÊp trªn vµ mét phÇn ®Ó t¹i doanh nghiÖp chi tiªu cho
ho¹t ®éng c«ng ®oµn t¹i doanh nghiÖp.
*C¸c kho¶n trÝch trªn cïng víi tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng hîp
thµnh lo¹i chi phÝ vÒ nh©n c«ng trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh qu¶n lý
viÖc tÝnh to¸n,trÝch lËp vµ chi tiªu sö dông c¸c quü tiÒn l¬ng,b¶o hiÓm x·
héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn cã ý nghÜa kh«ng nh÷ng ®èi víi viÖc tÝnh
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn c¶ víi viÖc ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ngêi
lao ®éng t¹i doanh nghiÖp.
IV . H¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
4.1 Chøng tõ liªn quan ®Õn kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
H¹ch to¸n tiÒn l¬ng,b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn chñ
yÕu sö dông c¸c chøng tõ vÒ tÝnh to¸n tiÒn l¬ng,tiÒn thëng,b¶o hiÓm x· héi,b¶o
hiÓm y tÕ.Thanh to¸n tiÒn l¬ng,tiÒn thëng,b¶o hiÓm x· héi nh:
+B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng
+B¶ng thanh to¸n BHXH
+B¶ng thanh to¸n tiÒnthëng
C¸c phiÕu chi,c¸c chøng tõ,tµi liÖu kh¸c vÒ c¸c kho¶n khÊu trõ,trÝch nép
liªn quan.C¸c chøng tõ trªn cã thÓ lµ c¨n cø ®Ó ghi sæ trùc tiÕp hoÆc lµm c¬ së ®Ó
tæng hîp råi míi ghi sæ kÕ to¸n.
4.2 H¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
KÕ to¸n tiÒn l¬ng,b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn sö
dông 2 TK chñ yÕu lµ TK 334 vµ TK 338
4.2.1 TK 334-Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
§Ó h¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn kÕ to¸n sö dông
TK 334-Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
TK334-dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c
kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn vÒ tiÒn l¬ng,tiÒn thëng,b¶o hiÓm x· héi c¸c
kho¶n thuéc vÒ thu nhËp cña ngêi lao ®éng.
TK334 -Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
-C¸c kho¶n tiÒn l¬ng,tiÒn thëng,b¶o hiÓm x·
-C¸c kho¶n tiÒn l¬ng,tiÒn c«ng,b¶o hiÓm x·
héi vµ c¸c kho¶n ®· tr¶ ®· øng cho c«ng nh©n héi vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn
viªn
-C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn l¬ng,tiÒn c«ng
cña c«ng nh©n viªn
D Cã:
D Nî:
-C¸c kho¶n tiÒn l¬ng ,tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n
-Ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· tr¶ qu¸ sè tiÒn ph¶i tr¶ vÒ kh¸c cßn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn
tiÒn l¬ng,tiÒn c«ng,tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n
kh¸c cho c«ng nh©n viªn
4.2.2 H¹ch to¸n tæng hîp TK 338-Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c
11
TK 338-dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶,ph¶i
nép kh¸c ngoµi néi dung ®· ph¶n ¸nh ë c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶
TK 338-Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c
-KÕt chuyÓn gi¸ trÞ tµi s¶n thõa vµo c¸c -Gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt (Cha râ
nguyªn nh©n)
tµi kho¶n liªn quan
-Gi¸ trÞ tµi s¶n thõa ph¶i tr¶
-B¶o hiÓm x· héi ph¶i tr¶ c«ng nh©n
-TrÝch b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ vµ kinh
viªn
phÝ c«ng ®oµn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
-Kinh phÝ c«ng ®oµn chi t¹i ®¬n vÞ
doanh
-Sè b¶o hiÓm x· héi ,b¶o hiÓm y tÕ vµ
-TrÝch b¶o hiÓm y tÕ trõ vµo l¬ng cña c«ng
kinh phÝ c«ng ®oµn ®· nép cho c¬ quan nh©n viªn
-C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c
qu¶n lý quü.
-C¸c kho¶n ®· tr¶ ®· nép kh¸c
D Nî:
-Ph¶n ¸nh sè ®· tr¶,®· nép nhiÒu h¬n
sè ph¶i nép hoÆc sè b¶o hiÓm x·
héi,b¶o hiÓm y tÕ vµ kinh phÝ c«ng
®oµn vît chi ®îc cÊp bï
D Cã:
-Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶,ph¶i nép
-Gi¸ trÞ tµi s¶n ph¸t hiÖn thõa chê xö lý
Trong TK 338,cã 5 TK cÊp 2 ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng nh©n
viªn:b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn.
TK 3381:Tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt
TK 3382:Kinh phÝ c«ng ®oµn
TK 3383:B¶o hiÓm x· héi
TK 3384:B¶o hiÓm y tÕ.
TK 3388:Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c
Ngoµi c¸c TK 338,334 kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cßn ph¶i sö dông
®Õn c¸c TK kh¸c nh:
+TK622-Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
+TK641-Chi phÝ b¸n hµng
+TK642-Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
+TK111-TiÒn mÆt
+TK112-TiÒn göi ng©n hµng…
4.3 Tæng hîp ph©n bæ tiÒn l¬ng,trÝch b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh
phÝ c«ng ®oµn
Hµng th¸ng,kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ trong kú theo tõng
®èi tîng sö dông(Bé phËn s¶n xuÊt,s¶n phÈm,..)vµ tÝnh to¸n trÝch BHX H,BHY
T,KPC § theo quy ®Þnh trªn c¬ së tæng hîp tiÒn l¬ng vµ c¸c tû lÖ trÝch BHX
H,BH Y T,KPC§ ®îc thùc hiÖn trªn “B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ trÝch BHX H”
(MÉu sè 01/BPB)
Ngoµi tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm,kinh phÝ c«ng ®oµn.B¶ng ph©n bæ
cßn ph¶n ¸nh viÖc trÝch tríc c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶(trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ
phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt)
Thñ tôc tiÕn hµnh lËp “B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi” nh sau:
Hµng th¸ng trªn c¬ së vÒ c¸c chøng tõ lao ®éng,tiÒn l¬ng trong th¸ng kÕ
to¸n tiÒn l¬ng ph©n lo¹i vµ tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ®èi tîng sö dông
lao ®éng,trong ®ã ph©n biÖt tiÒn l¬ng,c¸c kho¶n phô cÊp vµ c¸c kho¶n kh¸c ®Ó
ghi vµo c¸c cét theo phÇn ghi cã TK334 “Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn” ë c¸c dßng
phï hîp
C¨n cø vµo tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ vµ tû lÖ qui ®Þnh vÒ trÝch c¸c kho¶n b¶o
hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn ®Ó tÝnh trÝch vµ ghi vµo c¸c cét ghi
12
cã TK 338 “Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c” (TK 3382,3383,3384) ë c¸c dßng phï hîp
vµ,ngoµi ra kÕ to¸n cßn c¨n cø vµo c¸c tiÒn l¬ng liªn quan ®Ó tÝnh vµ ghi c¸c cét
cã TK 335 “ Chi phÝ ph¶i tr¶”
Sè liÖu tæng hîp ph©n bæ tiÒn l¬ng,trÝch BHXH,BHYT ,KPC§ vµ trÝch tríc
c¸c kho¶n ®îc sö dông cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt,ghi sæ kÕ to¸n cho
c¸c ®èi tîng cã liªn quan.
13
B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi
STT
Ghi cã c¸cTK
TK 334 Ph¶i tr¶ CNV
L¬ng
§èi tîng sö dông(ghi nî c¸c TK)
1
2
3
TK 622-Chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp
-PX(s¶n phÈm)
-PX(s¶n phÈm)
TK 627-Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
-PX(s¶n phÈm)
-PX(s¶n phÈm)
TK 641-Chi phÝ b¸n hµng
4
TK 642-Chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp.
…
….
C¸c
kho¶n
phô
cÊp
C¸c
Céng
kho¶n cã
kh¸c TK
334
Céng
14
TK 338 Ph¶i tr¶,ph¶i nép
kh¸c
KPC BHX BHY Céng
§(33 H(33 T(338 cã
82)
83)
4)
TK
338
TK 335 Tæng
Chi phÝ céng
ph¶i tr¶
4.4 KÕ to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng,b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng
®oµn
4.4.1 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chÝnh nh sau:
1)Hµng th¸ng,trªn c¬ së tÝnh to¸n tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn kÕ to¸n ghi sæ
theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Nî TK 241 XDCB dë dang
Nî TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 641 Chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Cã TK 334
Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
2)TiÒn l¬ng tõ quü khen thëng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh
kho¶n:
Nî TK 431 Quü khen thëng phóclîi(TK 4311)
Cã TK 334
Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
3)TrÝch sè b¶o hiÓm x· héi ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn(trêng hîp
c«ng nh©n viªn èm ®au,thai s¶n..),kÕ to¸n ph¶n ¸nh theo ®Þnh kho¶n thÝch hîp tuú theo quy
®Þnh cô thÓ vÒ viÖc ph©n cÊp qu¶n lý vµ sö dông quÜ b¶o hiÓm x· héi.
+Trêng hîp ph©n cÊp qu¶n lý vµ sö dông quÜ b¶o hiÓm x· héi,doanh nghiÖp ®îc gi÷ l¹i
mét phÇn b¶o hiÓm x· héi trÝch ®îc ®Ó tiÕp tôc sö dông chi tiªu cho c«ng nh©n viªn èm
®au,thai s¶n..theo qui ®Þnh,khi tÝnh sè b¶o hiÓm x· héi ph¶i tr¶ trùc tiÕp c«ng nh©n viªn,kÕ
to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n
Nî TK 338 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 111
Sæ quÜ b¶o hiÓm x· héi ®Ó l¹i doanh nghiÖp chi kh«ng hÕt hoÆc chi thiÕu sÏ thanh
quyÕt to¸n víi c¬ quan qu¶n lý chuyªn tr¸ch cÊp trªn.
+Trêng hîp toµn bé sè trÝch b¶o hiÓm x· héi ph¶i nép lªn cÊp trªn vµ viÖc chi tiÒn trî
cÊp b¶o hiÓm x· héi cho c«ng nh©n viªn t¹i doanh nghiÖp ®îc quyÕt to¸n sau theo chi phÝ thùc
tÕ,th× khi tÝnh sæ b¶o hiÓm x· héi ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n viªn,kÕ to¸n ghi sæ theo
®Þnh kho¶n:
Nî TK138 Ph¶i thu kh¸c(1388)
Cã TK 334 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Kho¶n b¶o hiÓm x· héi ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n viªn lµ kho¶n ph¶i thu tõ c¬
quan qu¶n lý chuyªn tr¸ch cÊp trªn.
4a) TÝnh sè l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Nî TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 641 Chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp(HoÆc nî TK 335-Chi phÝ ph¶i tr¶)
Cã TK 334
Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
4b)§Þnh kú hµng th¸ng,khi tÝnh trÝch tríc l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt kÕ
to¸n ghi sæ:
Nî TK 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 335
Chi phÝ ph¶i tr¶.
5)C¸c kho¶n thu ®èi víi c«ng nh©n viªn nh tiÒn båi thêng vËt chÊt tiÒn b¶o hiÓm y
tÕ(phÇn ngêi lao ®éng ph¶i chÞu),kÕ to¸n ph¶n ¸nh theo ®Þnh kho¶n.
Nî TK 138 Ph¶i thu kh¸c(TK 1388)
Cã TK 338 Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c
Cã TK 138
Ph¶i thu kh¸c(1381)
6)KÕt chuyÓn c¸c kho¶n ph¶i thu vµ tiÒn t¹m øng chi kh«ng hÕt trõ vµo thu nhËp cña
ngêi lao ®éng,kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 334 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 141
T¹m øng
Cã TK 138
Ph¶i thu kh¸c
7)TÝnh thuÕ thu nhËp mµ ngêi lao ®éng ph¶i nép nhµ níc,kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh
kho¶n:
Nî TK334 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK333
ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép
8)Khi thanh to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c cho c«ng nh©n viªn,kÕ to¸n ghi
sæ theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK334 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
15
Cã TK111,112
9)Hµng th¸ng khi tÝnh trÝch b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn cho c¬
quan chuyªn m«n c©p trªn qu¶n lý,kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n
Nî TK 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Nî TK 241 XDCB dë dang
Nî TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 641 Chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Cã TK 338
Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c(TK 3382,3383,3384)
10)Khi chuyÓn tiÒn nép b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn cho c¬ quan
chuyªn m«n cÊp trªn qu¶n lý,kÕ to¸n chi sæ theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK338 Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c
Cã TK 111,112
11)Khi chi tiÒn kinh phÝ c«ng ®oµn(phÇn ®Ó l¹i t¹i doanh nghiÖp theo qui ®Þnh),kÕ to¸n
ghi sæ theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK338 Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c(TK 3382)
Cã TK 111,112
Tuú theo h×nh thøc sæ kÕ to¸n doanh nghiÖp ¸p dông mµ viÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng,b¶o
hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ ,kinh phÝ c«ng ®oµn ®îc thùc hiÖn trªn sæ kÕ to¸n phï hîp.
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp
TK 138
TK 334
TK 241
(6)
(1)
TK 141
TK 335
(4a)
TK 333
TK 622
(4b)
TK 431
TK627,641,642
(7)
(2)
TK111,112
TK 338(138)
(8)
16
(3)
(9)
(10)
(11)
H1.S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp
Ch¬ng II
T×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng ë XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2
I .§Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2
1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
XÝ nghiÖp Dîc phÈm TW 2 tiÒn th©n lµ xëng dîc côc qu©n y.Khi míi
thµnh lËp,qui m« cña xëng cßn nhá vµ nhiÖm vô cña xëng lóc nµy chØ lµ s¶n
xuÊt,bµo chÕ thuèc,dîc phÈm phôc vô cho qu©n ®éi.
§Õn ngµy7/1/1980,xëng dîc côc qu©n y(lóc nµy)®îc chuyÓn sang Bé y tÕ
vµ mang tªn xÝ nghiÖp dîc 6/1.XÝ nghiÖp lóc nµy ngoµi viÖc s¶n xuÊt thuèc phôc
vô cho qu©n ®éi ®· b¾t ®Çu tiÕn tíi s¶n xuÊt s¶n phÈm phôc vô nhu cÇu cña nh©n
d©n trong c¶ níc.Sau mét thêi gian ph¸t triÓn,xÝ nghiÖp ®æi tªn thµnh XÝ NghiÖp
Dîc PhÈm TW 2
XÝ nghiÖp Dîc PhÈm TW 2 thuéc liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp dîc ViÖt Nam
Bé Y TÕ(nay lµ tæng c«ng ty dîc VN thuéc Bé Y TÕ)
Do thµnh tÝch ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp kÓ tõ khi thµnh lËp,vµo ngµy 29/9/85,xÝ nghiÖp
®îc phong tÆng danh hiÖu xÝ nghiÖp anh hïng vµ ®æi tªn thµnh XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2
Trong nÒn Kinh tÕ thÞ trêng,viÖc bu«n b¸n,giao dÞch víi níc ngoµi ngµy cµng trë nªn
cÇn thiÕt.§Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu tÊt yÕu nµy,XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2 lÊy tªn giao dÞch
quèc tÕ lµ Dopharma.§Õn ngµy 7/5/1992,theo Q§ 388 cña H§BT,xÝ nghiÖp ®îc c«ng nhËn lµ
mét doanh nghiÖp nhµ níc ®îc h¹ch to¸n ®éc lËp.
HiÖn nay,xÝ nghiÖp cã trô së chÝnh t¹i sè 9 TrÇn Th¸nh T«ng-Hai Bµ Trng
Hµ Néi,víi kho¶ng 11.000m2 ®Êt ®Ó x©y dùng n¬i lµm viÖc,c¸c phßng ban vµ c¸c
ph©n xëng s¶n xuÊt.
1.2- §Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng
Tríc ®©y do chØ lµ xëng dîc thuéc côc qu©n y nªn khèi lîng thuèc cÊp
cho thÞ trêng Ýt,phÇn lín chØ lµ thuèc tiªm,thuèc viªn,dÞch chuyÒn,chiÕt
xuÊt,thuèc mì,thuèc níc,d©y chuyÒn s¶n xuÊt chØ ®¸p øng ®îc 200 triÖu thuèc
viªn/1 n¨m vµ 10 triÖu thuèc tiªm/1n¨m.Nhng trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t
triÓn ®îc sù quan t©m,gióp ®ì cña nhµ níc vµ cïng víi sù ®iÒu hµnh qu¶n lý cña
ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp nªn quy m« s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp ngµy cµng ®îc më
réng víi d©y truyÒn hiÖn ®¹i víi c«ng suÊt lín(HiÖn nay,xÝ nghiÖp hµng n¨m s¶n
xuÊt ®îc h¬n 1 tû thuèc viªn vµ h¬n 100 triÖu èng tiªm,®¸p øng ®îc nhu cÇu cña
ngêi tiªu dïng trªn c¶ níc vµ tõng bíc tiÕn hµnh xuÊt khÈu ra níc ngoµi)
Ta cã thÓ thÊy t×nh h×nh ph¸t triÓn cña XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2 th«ng
qua mét sè chØ tiªu c¬ b¶n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh sau:
ChØ tiªu
1998
1999
17
2000
2001
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt(Tû ®)
Doanh thu(Tû ®)
Lîi nhuËn(Tû ®)
Thu nhËp BQ(ngh×n ®)
95
85
1,1
750
90
80
0,6
780
84
73
0,9
850
90
80
1
900
Trong c¸c n¨m tõ 1998 ®Õn n¨m 2000,c¸c chØ tiªu vÒ gi¸ trÞ s¶n xuÊt,doanh thu,lîi
nhuËn cña xÝ nghiÖp ®Òu cã sù biÕn ®éng theo chiÒu híng bÊt lîi lµ do xÝ nghiÖp cha thÝch
nghi kÞp víi sù ra ®êi cña luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng,thuÕ VAT ra ®êi ®ßi hái vèn dïng cho s¶n
xuÊt ph¶i ®ñ lín,trong khi ®ã sè vèn cña xÝ nghiÖp ph¶i ®ñ lín,trong khi ®ã sè vèn cña xÝ
nghiÖp chØ cã mét tû lÖ nhá.H»ng n¨m sè vèn lu ®éng nhµ níc cÊp cho xÝ nghiÖp lµ 7 tû ®ång
nªn ®Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng xÝ nghiÖp ph¶i tù huy ®éng
vèn tõ bªn ngoµi-®©y lµ mét th¸ch thøc lín cña xÝ nghiÖp.Ngoµi ra xÝ nghiÖp cßn gÆp mét khã
kh¨n lín n÷a lµ phÇn ®Êt cña xÝ nghiÖp bÞ nhµ níc thu håi kho¶ng 1200 m ®iÒu ®ã lµm ¶nh hëng ®Õn qui ho¹ch x©y dùng c¸c ph©n xëng phôc vô viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ
nghiÖp.Nhng XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2 díi sù l·nh ®¹o cña Ban gi¸m ®èc vµ ®Æc biÖt lµ vai
trß chØ ®¹o cña ®ång chÝ gi¸m ®èc xÝ nghiÖp ®· ®Þnh híng,më ®êng dÉn d¾t,l«i cuèn,t×m mäi
biÖn ph¸p kh¾c phôc khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh theo c¬ chÕ míi.§Ó th¸o
gì c¸c khã kh¨n,xÝ nghiÖp kh¾c phôc b»ng c¸c biÖn ph¸p:
+Chñ ®éng t×m kiÕm vµ khai th¸c nguån vËt t,nguyªn liÖu
+Nghiªn cøu chÕ thö c¸c s¶n phÈm míi,c¶i tiÕn mÉu m· kinh doanh cho phï hîp víi
thÞ hiÕu vµ tõng bíc h¹ gÝa thµnh s¶n phÈm.
+Më réng thÞ trêng trong níc vµ t×m kiÕm c¬ héi ë thÞ trêng ngoµi níc.
+Gi¶m bít sè lîng nh©n c«ng d thõa,®ång thêi ®µo t¹o l¹i sè lao ®éng hiÖn cã ®Ó ®¸p
øng kh¶ n¨ng,chuyªn m«n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
+TËp trung c¶i tiÕn qui tr×nh c«ng nghÖ,n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt nh»m ®a h¹n chÕ
bít thêi gian gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt.
+TËn dông triÖt ®Ó nh÷ng n¨ng lùc cña m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã.§Çu t thªm mét sè
thiÕt bÞ míi t¹i c¸c kh©u then chèt nh»m n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm.
+So¹n th¶o ®îc nhiÒu v¨n b¶n qui ®Þnh,néi qui,qui chÕ chung cho toµn xÝ nghiÖp vµ
néi qui tíi tõng ph©n xëng s¶n xuÊt thÓ hiÖn tÝnh kû luËt cao trong giê lµm viÖc.
Do ®îc sù ®iÒu hµnh s¸ng suèt,®óng ®¾n cña Ban gi¸m ®èc nªn trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y mÆc dï cã sù suy gi¶m cña c¸c chØ tiªu nh gi¸ trÞ s¶n
xuÊt,doanh thu,lîi nhuËn nhng xÐt mét c¸ch tæng qu¸t th× sù biÕn ®éng nµy
kh«ng h¼n lµ xÊu ®èi víi xÝ nghiÖp v× thùc tÕ cho thÊy thu nhËp b×nh qu©n cña
ngêi lao ®éng trong xÝ nghiÖp vÉn t¨ng vÉn ®îc ®¶m b¶o
1.3 C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý, chøc n¨ng c¸c phßng ban.
XÝ nghiÖp tæ chøc bé m¸y qu¶n lý theo mét cÊp,mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu
chÞu sù chØ ®¹o cña ban gi¸m ®èc.
Ban gi¸m ®èc xÝ nghiÖp:L·nh ®¹o chung toµn xÝ nghiÖp vµ chØ ®¹o trùc tiÕp c¸c phßng
chøc n¨ng,ph©n xëng.Ban gi¸m ®èc xÝ nghiÖp gåm:
-Mét gi¸m ®èc phô tr¸ch chung:Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp ®øng ®Çu bé m¸y qu¶n lý lµ ngêi
chÞu tr¸ch nhiÖm tríc nhµ níc,tríc ph¸p luËt vµ tríc toµn thÓ anh chÞ em c¸n bé c«ng nh©n
viªn trong xÝ nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh,vµ ®¶m b¶o tèt ®êi sèng cña ngêi lao
®éng trong xÝ nghiÖp.Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp qu¶n lý ®¬n vÞ theo chÕ ®é mét thñ trëng.
-Hai phã gi¸m ®èc gióp viÖc cho gi¸m ®èc ®¶m nhËn nh÷ng lÜnh vùc c«ng t¸c cô thÓ
sau:
+ Mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch khoa häc c«ng nghÖ
+ Mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt
*C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý ®îc bè trÝ theo kiÓu trùc tuyÕn ®a chøc n¨ng.§îc h×nh thµnh rÊt
phï hîp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp,sù phèi hîp ph©n c«ng nhiÖm vô vµ
chøc n¨ng cña tõng phßng ban trong bé m¸y ®· ®îc qui ®Þnh chÆt chÏ b»ng hÖ thèng v¨n
b¶n.§ã lµ ®iÒu ®¶m b¶o cho sù thèng nhÊt ho¹t ®éng nhÞp nhµng gi÷a c¸c bé phËn trong
guång m¸y ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý cña xÝ nghiÖp.
S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2
18
C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2.
Gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc phô
tr¸ch khoa häc
c«ng nghÖ
Phã gi¸m ®èc phô
tr¸ch ho¹t ®éng
s¶n xuÊt
H2.C¬
Phßng
nghiªn
cøu
triÓn
khai
Phßng
KCS
cÊu tæ chøc
Phßng
®¶m
b¶o
chÊt l
îng
Ph©n x
ëng
thuèc
tiªm
bé m¸y qu¶n lý cña XÝ NghiÖp Dîc
Phßng
tæ chøc
lao
®éng
Phßng
thÞ tr
êng
Phßng
tµi
chÝnh
kÕ
ho¹ch
Phßng
kÕ
ho¹ch
cung
øng
Ph©n x
ëng
thuèc
viªn
Ph©n x
ëng
chÕ
phÈm
Ph©n x
ëng c¬
khÝ
Phßng
b¶o vÖ
Phßng
®Çu t
x©y
dùng
c¬ b¶n
PhÈm TW 2
Phßng
hµnh
chÝnh
qu¶n trÞ
19
Phßng
y tÕ
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc c«ng viÖc lao ®éng, tæ chøc qu¶n lý còng nh
tr×nh ®é yªu cÇu qu¶n lý ë xÝ nghiÖp ¸p dông h×nh thøc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n
tËp trung. Toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n ®îc thùc hiÖn tËp trung t¹i phßng tµi chÝnh kÕ to¸n (tµi vô) tõ kh©u ghi chÐp ban ®Çu ®Õn tæng hîp b¸o c¸o vµ kiÓm tra kÕ
to¸n. XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2 ®· ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng
tõ vµ mét sè ho¸ ®¬n thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p chøng tõ ,thùc hiÖn h¹ch to¸n
hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Phßng tµi vô cña XN cã 13 ngêi díi sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña Gi¸m ®èc
C¸c nh©n viªn kÕ to¸n chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña kÕ to¸n trëng vµ ®îc tæ chøc nh sau:
+Phßng nghiªn cøu,triÓn khai:Cã nhiÖm vô chÝnh lµ nghiªn cøu c¸c mÆt hµng xÝ nghiÖp
®ang s¶n xuÊt theo dâi qu¸ tr×nh tiªu thô c¸c mÆt hµng nµy kÕt hîp víi phßng thÞ trêng ®Ó
nghiªn cøu s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm míi.Do tÝnh chÊt quan träng cña c«ng viÖc nªn phßng ®îc
xÝ nghiÖp trang bÞ c¸c trang thiÕt bÞ,dông cô hiÖn ®¹i phôc vô cho viÖc nghiªn cøu,chÕ thö c¸c
s¶n phÈm míi.
+Phßng KCS: Cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra nguyªn liÖu ®Çu vµo,xem xÐt nguyªn liÖu ®ã cã
®¶m b¶o chÊt lîng theo tiªu chuÈn Dîc ®iÒu 2 hay kh«ng?,kiÓm tra nguyªn liÖu ®ã cã ®ñ víi
sè lîng xÝ nghiÖp yªu cÇu.Sau khi tiÕn hµnh kiÓm tra ®Çu vµo cña nguyªn liÖu,phßng cßn tiÕn
hµnh viÖc thÈm ®Þnh chÊt lîng cña s¶n phÈm ®Çu ra:nh thµnh phÈm vµ c¸c lo¹i b¸n thµnh phÈm
cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó xuÊt kho kh«ng.§©y lµ kh©u quan träng nhÊt tríc khi ®a s¶n phÈm cña xÝ
nghiÖp s¶n xuÊt ra thÞ trêng.Víi tËp hîp c¸c nh©n viªn cã tµi ,cã ®øc trong phßng hä lµm viÖc
víi ph¬ng ch©m kh«ng ®Ó s¶n phÈm cã chÊt lîng kÐm tíi tay ngêi tiªu dïng ®Ó gi÷ ch÷ tÝn cho
xÝ nghiÖp.
+Phßng ®¶m b¶o chÊt lîng:KÕt hîp víi hai phßng nghiªn cøu triÓn khai vµ phßng KCS ®Ó
®µo t¹o c¸n bé nh»m ®¶m b¶o cho hä cã ®Çy ®ñ c¸c kiÕn thøc vµ nghiÖp vô chuyªn m«n ®Ó
phôc vô tèt c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp.
+C¸c ph©n xëng s¶n xuÊt thuèc viªn,thuèc tiªm,ph©n xëng chÕ phÈm vµ ph©n xëng c¬ khÝ
ho¹t ®éng theo chøc n¨ng cô thÓ cña m×nh ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®ñ s¶n phÈm theo yªu cÇu cña
ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp ®· ®Ò ra.
+Phßng tæ chøc lao ®éng:V× ®©y lµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nªn nhiÖm vô cña
phßng nµy lµ tæ chøc s¾p xÕp c¸c bé m¸y nh©n sù,thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña
ngêi lao ®éng,gióp ban gi¸m ®èc s¾p xÕp bè trÝ lao ®éng trong xÝ nghiÖp phï hîp víi c«ng
viÖc vµ kh¶ n¨ng cña mçi ngêi ®ång thêi ph¶i thêng xuyªn n¾m b¾t c¶i tiÕn thay ®æi bé m¸y tæ
chøc trong cho phï hîp
+Phßng thÞ trêng:NhiÖm vô chÝnh lµ nghiªn cøu lªn kÕ ho¹ch thóc ®Èy viÖc tiªu thô s¶n
phÈm,t×m hiÓu nhu cÇu cña thÞ trêng ®Ó ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p s¶n xuÊt tèi u ®a ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp tiÕp cËn víi môc tiªu ®· ®Ò ra.
+Phßng Tµi chÝnh-kÕ to¸n:Cã nhiÖm vô tæ chøc thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n,thèng
kª trong xÝ nghiÖp ®óng theo c¸c chÕ ®é vÒ tµi chÝnh-kÕ to¸n.Cung cÊp ®Çy ®ñ,kÞp thêi,chÝnh
x¸c c¸c th«ng tin sè liÖu cho ban gi¸m ®èc ®Ó ®iÒu hµnh viÖc s¶n xuÊt kinh doanh ®óng híng
kÞp thêi
+Phßng kÕ ho¹ch cung øng:§¶m b¶o nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo cung cÊp ®Çy ®ñ sè lîng
nguyªn vËt liÖu theo yªu cÇu ®Ó phôc vô viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm.
+ Phßng hµnh chÝnh qu¶n trÞ:Lµ n¬i tiÕp kh¸ch,tiÕp nhËn c¸c c«ng v¨n
+Phßng ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n: Thêng xuyªn tiÕn hµnh kiÓm tra xem xÐt,ph¸t hiÖn c¸c h
háng sù cè trong xÝ nghiÖp vµ tiÕn hµnh söa ch÷a khi ph¸t sinh.
+Phßng Y TÕ:§îc trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c dông cô y tÕ phôc vô viÖc ch¨m sãc søc khoÎ cña
c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp.
+Phßng b¶o vÖ:Cã nhiÖm vô gi÷ g×n tµi s¶n vµ trËt tù an toµn chung trong xÝ nghiÖp.
1.4 §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ë XÝ NghiÖp Dîc PhÈm TW 2
1.4.1 NhiÖm vô chøc n¨ng
+KÕ to¸n trëng n¾m b¾t vµ chØ ®¹o kÞp thêi ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch tµi
chÝnh.Tham mu vµ b¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh trong th¸ng cho ban gi¸m ®èc xÝ nghiÖp
®Ó cã ph¬ng híng chØ ®¹o
+KÕ to¸n ng©n hµng:Cã nhiÖm vô xem xÐt viÖc thu chi cña xÝ nghiÖp ph¸t sinh trong ngµy,cËp
nhËt hµng ngµy viÖc sö dông tiÒn göi ë c¸c ng©n hµng.HiÖn nay,xÝ nghiÖp tiÕn hµnh viÖc giao dÞch
víi 2 ng©n hµng lín lµ Ng©n Hµng C«ng Th¬ng,Ng©n Hµng Ngo¹i Th¬ng
+Thñ quü:Phô tr¸ch viÖc thu chi theo kÕ ho¹ch.
+Thu ng©n:TiÕn hµnh viÖc thu tiÒn theo ho¸ ®¬n vµ bµn giao cho thñ quü
20
- Xem thêm -
.DOC 
88 
44 
132 
