Tài liệu Luận văn tìm hiểu kiểm toán hàng tồn kho trong kiểm toán báo cáo tài chính do công ty kiểm toán và định giá việt nam thực hiện

Lêi më ®Çu ViÖt Nam ngµy nay ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn. Víi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam chóng ta ®· thu ®îc nh÷ng thµnh c«ng nµy ®Õn thµnh c«ng kh¸c, song còng kh«ng thÓ kh¼ng ®Þnh ®îc hÕt nh÷ng khã kh¨n , thùc tÕ trë ng¹i vÉn cßn rÊt nhiÒu ë phÝa tríc . §èi víi lÜnh vùc kiÓm to¸n còng vËy , mét ngµnh nghÒ rÊt cßn míi mÎ ë ViÖt Nam, gi¸ trÞ dÞch vô ®ãng gãp vµo s¶n phÈm quèc d©n khong cao.Nhng nã l¹i v« cïng quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ,§em l¹i niÒm tin chio nh÷ng ngêi sö dông nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh cña mét c«ng ty hay mét tæ chøc . V× vËy sau mét thêi gian thùc tËp vµ nghiªn cøu t¹i c«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam (VAE) em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi nghiªn cøu trong luËn v¨n lµ: T×m hiÓu kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh do c«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam thùc hiÖn LuËn v¨n cña em gåm 3 ch¬ng: Ch¬ngI : Lý luËn chung vÒ KiÓm to¸n hµng tån kho Chong II Thùc tr¹ng c«ng t¸c KiÓm to¸n hµng tån kho do c«ng ty VAE tiÕn hµnh víi kh¸ch hµng ChongIII §Þnh híng vµ mét sè giaØ ph¸p ®Ó hoµn thiªn c«ng t¸c kiÓm to¸n Hµng tån kho t¹i c«ng ty VAE . Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i VAE luËn v¨n cña em ®· cã nh÷ng ®ãng gãp nhÊt ®Þnh vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn trong c«ng t¸c tæ chøc kiÓm to¸n t¹i VAE, h¬n n÷a em còng thu ®îc nh÷ng bµi häc bæ Ých ®Ó phôc vô tèt cho c«ng viÖc cña m×nh sau nµy. Tuy nhiªn do tr×nh ®é vµ thêi gian nghiªn cøu , t×m hiÓu cè h¹n nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt; em rÊt mong thÇy gi¸o vµ c¸c anh chÞ kiÓm to¸n viªn t¹i C«ng ty chØ b¶o ®Ó luËn v¨n cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Ch¬ng 1 Lý luËn chung vÒ kiÓm to¸n hµng tån kho 1. Hµng tån kho víi nhiÖm vô kiÓm to¸n Kh¸i niÖm HTK Hµng tån kho tån t¹i ë doanh nghiÖp díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau vµ tuú thuéc vµo lo¹i h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ nã tån t¹i díi h×nh thøc nµy TrÞnh Kiªn 1 KiÓm to¸n 42A hay kh¸c.Nh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i HTK thêng lµ thµnh phÈm ,hµng ho¸ mua vÒ ®Ó b¸n ,trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt HTKbao gåm c¶ NVL,CCDC, …,cong xÐt díi gãc ®é cña tµi chÝnh kÕ to¸n ha,kiÓm to¸n th× hµng tån kho chØ tån t¹i dãi nh÷ng d¹ng sau ®©y: Nguyªn vËt liÖu (NVL),c«ng cô dông cô(CCDC),s¶n phÈm dë dang(SPDD),thµnh phÈm (TP), hµng ho¸(HH),hµng ®ang ®i ®êng ,hµng göi b¸n ,do ®ã hµng tån kho cã thÓ ®îc hiÓu theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh sau: Theo tõ ®iÓn TiÕng ViÖt th× HTK dïng ®Ó chØ nh÷ng hµng ho¸ ®ang n»m trong kho cha ®îc sö dông hoÆc ®a ®i tiªu thô(8.1012) Theo §¹i tõ ®iÓn Kinh tÕ thÞ truêng ®Þnh nghÜa :Th× HTK cña doanh nghiÖp chØ nh÷ng vËt chÊt hµng ho¸ tån kho bao gåm :Nguyªn liÖu , vËt liÖu ,nhiªn liÖu ,c«ng cô ,phèi kiÖn ,b¸n thnµh phÈm vµ thµnh phÈm .HTK cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i chØ lµ hµng ho¸ tån trong kho ®ang ®îi ®em ®i b¸n ..Mét doanh nghiÖp muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh b×nh thßng th× hµng ho¸ tån kho thiÕt yÕu lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ,Doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng gi¶m HTK cña , nhng còng lu«n ph¶i bæ xung thªm lîng HTK gi¶m ®i .HTK cña doanh nghiÖp nhiÒu hay Ýt vµ chiÕm dông bao nhiªui vèn trùc tiÕp sÏ ¶nh hëng ®Ðn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.(8. 382,383) Theo chuÈn mùc KÕ To¸n ViÖt Nam th× : Hµng tån kho lµ tµi s¶n . §îc dù tr÷ ®Î b¸n trong kú s¶n xuÊt kinh doanh b×nh thêng . §ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. NVL,CCDC ,dïng ®Ó sö dông s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc cung cÊp dÞch vô. (ChuÈn mùc KÕ To¸n ViÖt Nam -chuÈn mùc kÕ to¸n Hµng tån khoban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 149/2001/Q§-BTC,ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2001) theo kh¸i niÖm trªn sù vËn ®éng vËt chÊt cña hµng tån kho ®îc chuyÓn tõ h×nh th¸i v¹at chÊt nµy sang h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c t¹o nªn sù vËn ®éng chi phÝ s¶n xuÊt cña hµng tån kho. Chóng cã sù liªn kÕt vËn chuyÓn. Theo Cac M¸c : ®©y lµ sù tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn cña t b¶n .Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi cã thÓ kh¸i qu¸t qua c«ng thøc sau :T-H-H’-T’.Qu¸ tr×nh vËn ®éng vËyt chÊt cña HTK nµy lu«n lu«n diÔn ra kh«ng ngõng vµ ngµy cµng trë nªn lín m¹nh vÒ nÆt gi¸ trÞ sau mçi chu kú vËn ®éng .Qu¸ tr×nh chuyÓn ®ái tõ T-T’ lµ mét qu¸ tr×nh khÐp kÝn tuÇn TrÞnh Kiªn 2 KiÓm to¸n 42A hoµn vµ lu chuyÓn cña t b¶n . T b¶n chuyÓn tõ h×nh th¸i tiÒn tÖ nµy sang h×nh th¸i hiÖn vËt ,®ã lµ NVL,CCDC,…Lóc nµy NVL ,CCDC cã sù kÕt hîp cña t liÖu lao ®éng ví søc lao ®éng ®Ó t¹o ra hµng ho¸ , thµnh phÈm cã gi¸ trÞ lín h¬n lµ H’.Qua ®©y ta thÊy viÖc kiÓm to¸n HTK còng ph¶i ®ùoc tiÕn hµnh tõ kh©u ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh nhËp mua vµo cho ®Ðn xuÊt kho ®em ®i s¶n xuÊt ,b¸n ,nhËp kho thµnh phÈm ,b¸n hµng vµ thu tiÒn. ViÖc kiÓm to¸n hµng tån kho t hêng lµ c«ng t¸c quan träng nã liªn quan toÝ viÖc kiÓm to¸n c¸c chu tr×nh k¸hc nhau nh : B¸n hµng thu tiÒn ,mua hµng vµ thanh to¸n ,kiÓm to¸n tiÒn l¬ng vµ nh©n viªn. Hµng tån kho thêng cã ®Æc ®iÓm sau: + Hµng tån kho lµ mét kho¶n môc chñ yÕu trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n chiÕm tû träng lín trong tæng ta× s¶n lu ®äng cña doanh nghiÖp ,rÊt dÔ x¸y ra c¸c sai sãt hoÆc gian lËn , + ë trong doanh ngiÖp ,hµng tån kho thßng cã c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau; thËm chÝ cã thÓ ph©n t¸n tai c¸c ®¬n vÞ bé phËn trùc thuéc do nhiÒu ngêi qu¶n lý dÔ dÉn ®Õn viÖc qu¶n lý vµ b¶o qu¶n ,kÓm so¸t hµng tån kho gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ phøc t¹p.§«i khi co thÓ dÉn tíi nhÇm lÉn hoÆc sai sãt vµ thêng cã sù gian lËn trong viÖc tÝnh gi¸ HTK ,vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ SPDD .ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho thêng ¶nh háng trùc tiÕp ®Õn gi¸ vèn hµng b¸n do vËy cã ¶nh háng trùc tiÕp tíi lîi nhuËn vµ c¸c kho¶n ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc. +Qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ hµng tån kho gÆp nhiÒu khã kh¨n do hµng tån kho tßn t¹i díi c¸c h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c nhau.VÝ dô : s¶n phÈm dë dang thuéc x©y dùng c¬ b¶n, vµng b¹c ®¸ quÝ , c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt .Khi tiÕn hµnh c¸c kh¶o s¸t chi tiÕt cÇn tiÕn hµnh mét c¸ch cÈn th¹n , thËm chÝ cã thÓ cÇn thuª c¶ c¸c chuyªn gia bªn ngoµi. Khi kiÓm tèan hµng tån kho cÇn ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n sau: +TÝnh hîp lý cña c¸c kho¶n môc hµng tån kho trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n còng nh b¶ng kª hµng tån kho. + TÝnh chÝnh x¸c cña sè liÖu thanh to¸n trªnc¸c tµi kho¶n hµng tån kho còng nh sù nhÊt trÝ gi÷a sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n vµ thùc tÕ hµng tån kho .Hµng tån kho ph¶i ®îc tph©n lo¹i ®óng ®¾n thµnh tõng lo¹i nh :NVL,CCDC. Hµng ho¸ ,thµnh phÈm. TrÞnh Kiªn 3 KiÓm to¸n 42A + TÝnh ®Çy ®ñ hiÖn h÷u cña c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn hµng tån kho ®Òu ®îc ghi sæ ,c¸c kho¶n môc hµng tån kho hiÖn cã ®Òu ®ùoc thÓ hiÖn tren sæ s¸ch kÕ to¸n ,còng nh trªn thùc tÕ . + TÝnh chÝnh x¸c :viÖc x¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ hµng tån kho vµ gi¸ trÞ xuÊt kho ,tinh nhÊt qu¸n trong viÖc tÝnh gi¸ hµng tån kho . + TÝnh hiÖn hu:x¸c ®Þnh râ quyÒn së hu cña HTK ë doanh nghiÖp lµ ®óng thuéc quyÒn së hu cña doanh nghiÖp ,khong cã sù tån t¹i cña hµng nhËn gia c«ng ,hoÆc gi÷ hé. Chøc n¨ng cña hµng tån kho. S¬ ®å 1 Qu¸ tr×nh lu chuyÓn cña hµng tån kho NhËn mua hµng Nh©p kho hµng ho¸ ,NVL,CCDC §a vµo s¶n xuÊt NhËp kho thµnh phÈm XuÊt b¸n Qua s¬ ®å trªn ta thÊy sù vËn ®éng vËt chÊt cña HTK gåm hai hÖ thèng cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn nhau,tõ qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Çu vµo, kÕt hîp víi chi phÝ mua hµng ,chi phÝ san xuÊt ,chi phÝ b¸n hµng .Do ®ã ,khi HTK vËn ®éng th× cÇn ph¶i cã qu¸ tr×nh kiÓm so¸t theo dâi ®Çy ®ñ c¶ mÆt chÊt vµ lîng ®Ó ®¶m b¶o r»ng HTK lu«n lu«n ®îc kiÓm so¸t chÆt chÏ. Chøc n¨ng mua hµng Mét nghiÖp vô b¾t ®Çu b»ng viÖc bé phËn kho hoÆc bé phËn cã nhu cÇu thiÕt yÕu ph¶i viÕt phiÕu yªu cÇu mua.PhiÕu yªu cÇu nµy ®îc thÈm tra vµ th«ng qua c¸c cÊp cã thÈm quyÒn vÒ sù hîp lý vµ tÝnh cã thËt cña yªu cÇu mua hµng ®Ó chuyÓn tíi phßng thu mua ®Ó chuÈn bÞ lËp ®¬n mua hµng .ViÖc tæ chøc nhËn hµng mua còng lµ mét phÇn cña chu kú mua vµ thanh to¸n .Ngêi nhËn hµng mua ph¶i kiÓm tra sè lîng vµ chÊt lîng hµng ho¸ mua vµo. Khi tiÕn hµnh lËp phiÕu yªu cÇu ph¶i nãi sè lîng ,chñng lo¹i ,quic¸ch chñng lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ hoÆc dÞch vô yªu cÇu .Mét liªn ®Æt mua cÇn ®îc göi tíi phßng kÕ to¸n cßn l¹i gØ tíi bé phËn b¸n hµng lµm c¨n cø ®èi chiÕu… TrÞnh Kiªn 4 KiÓm to¸n 42A Chøc n¨ng nhËn hµng TÊt c¶ c¸c h¸o ®¬n dÆt mua hµng ®Òu ph¶i giao cho phßng nhËn hµng ®Ó kiÓm tra .Phßng nµy ph¶i ®éc lËp víi bé phËn mua hµng ,lu hµng ,vËn chuyÓn .Phßng nhËn hµng cã tr¸ch nhiÖm kiÓm nhËn hµng ho¸ vÒ chñng lo¹i ,chÊt lîng ,xem cã phï hîp víi ®¬n ®Æt mua hµng hay kh«ng vµ lo¹i bá nh÷ng hµng ho¸ mµ kh«ng ®¹t yªu cÇu. Chøc n¨ng lu kho Hµng ho¸ khi mua vÒ sÏ ®îc nhËp kho sau khi ®· kiÓm tra vÒ chÊt lîng sau ®ã cho nhËp kho hoÆc chuyÓn lu«n cho bé phËn s¶n xuÊt.Khi nhËp kho thñ kho ph¶i lËp phiÕu nhËp kho sau ®ã ph¶i th«ng b¸o cho Phßng KÕ to¸n vÒ sè lîng hµng nhËn vµ cho nhËp kho. Chøc n¨ng xuÊt kho vËt t hµng ho¸ Hnµg ho¸ sau khi vÒ nhËp kho ®Çy ®ñ th× lóc nµy bé phËn kho ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè hµng mµ m×nh qu¶n lý .Khi xuÊt hµng ra ngoµi th× thñ kho cÇn kiÓm tra c¸c phiÕu yªu cÇu sö dÞng vËt t ,hµng ho¸ ®· ®îc phª duyÖt bëi c¸c cÊp cãtÈm quyÒn . PhiÕu nµy cã ba liªn: liªn 1 §¬n vÞ yªu cÇu sÏ gi÷ mét liªn ,liªn 2 gioa cho bé phËn kho ®Î lµm c¨n cø xu©t kho vµ h¹ch to¸n (thÎ kho),liªn3 chuyÓn cho phßng kÕ to¸n ®Ó ghi sæ s¸ch vµ lµm c¨n cø h¹c to¸n kh¸c .PhiÕu xuÊt kho cÇn ph¶i lËp trªn mét ®¬n ®Æt hµng hoÆc mét phiÕu yªu cÇu xuÊt kho ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt .VÝ dô vÇ mÉu phiÕu xuÊt kho Chøc n¨ng s¶n xuÊt Chøc n¨ng s¶n xuÊt HTK lµ rÊt quan träng ,trong nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh viÖc xuÊt kho vËt t hµng ho¸ vµo phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i ®îc kiÓm so¸t chÆt chÏ dùa trªn nh÷ng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®îc phßng kÕ ho¹ch lªn kÕ ho¹ch .¦íc ®o¸n cvÒ nhu cÇu sö dông tµi s¶n cña c«ng ty còng nh dùa vµ tinh h×nh thùc tÕ HTK cuèi kú. Tr¸ch nhiÖm qu¶n lý hµng ho¸ trong giai ®o¹n s¶n xuÊt thuéc vÒ qu¶n ®èc hoÆc nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng .C¸c chøng tõ sæ s¸ch ®îc sö dông trong giai ®o¹n nµy thêng bao gåm :phiÕu yªu c©ï sö dông vËt t ,phiÕu xuÊt vËt t ,b¶ng chÊm c«ng,c¸c b¶ng kª,b¶ng ph©n bæ vµ hÖ thèng kÕ to¸n sæ s¸ch vÒ chi phÝ. S¶n phÈm ®îc nhËp kho sau khi ®i qua bé phËn KCS sÏ ®îc tiÕn hµnh cho nhËp kho hoÆc xuÊt b¸n trùc tiÕp cho kh¸ch hµng ®©y còng lµ mét chøc n¨ng cña HTK ®ã lµ lu kho thµnh phÈm . TrÞnh Kiªn 5 KiÓm to¸n 42A Chøc n¨ng nhËp kho thµnh phÈm §Ó tiÕnhµnh nhËp kho thµnh phÈm cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc soã lîng nhËp kho vµ gi¸ thµnh cña s¶n ph¶m nhËp kho .CÇn x¸c ®Þnh sè lîng thµnh phÈm nhËp kho th«ng qua viÖc ®èi chiÕu víi sè lîng thµnh phÈm ®· hoµn thµnh trong kh©u s¶n xuÊt .§èi ví gi¸ trÞ thµnh phÈm nhËp kho th× cÇn pahØ ®èi chiÕu víi chi ophÝ s¶n xuÊt trong kú . Khi nhËp kho còng ph¶i cã biªn b¶n kiÓm nhËn vµ phiÕu nhËp kho thµnh phÈm Chøc n¨ng xuÊt thµnh phÈm ®i tiªu thô Thµnh phÈm hoÆc hµng ho¸ ë trong kho th× ®îc xuÊt b¸n ph¶i c¨n cø vµo §¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng ,sau khi ®· ®îc c¸c cÊp cã tÈm quyÒn phª duyÖt .Khi xuÊt kho thµnh phÈm thñ kho còng ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho ,bé phËn vËn chuyÓn lËp phiÕu vËn chuyÓn hµng ho¸ cã ®¸nh sè thø tù tõ tríc vµ chØ râ hµng ho¸ ®îc vËn chuyÓn.PhiÕu nµy sÏ ®îc lËp thµnh ba liªn :liªn 1 sÏ ®îc lu t¹i phßng tiÕp vËn ®Ó lµm chøng tõ minh chøng vÒ viÖc vËn chuyÓn ;liªn 2 sÏ ®îc göi tíi phßng tiªu thô vµ bé phËn tÝnh tiÒn kÌm theo ®¬n ®Æt mua hµng cña kh¸ch hµng ®Ó lµm c¨n cø viÕt ho¸ ®¬n cho kh¸ch ;liªn 3 sÏ ®îc ®Ýnh kÌm bªn ngoµi bao kiÖn cña hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn .Trong trêng hîp ta ®i thuª mét bªn thø ba vËn chuyÓn th× ph¶i cã thªm mét phiÕu thø t n÷a ®ã lµ VËn ®¬n ®Ó lµ c¨n cø tÝnh chi phÝ. 1.1.Qui tr×nh kiÓm to¸n HTK Sau khi t×m hiÓu chung vÒ HTK nh trªn ,ta thÊy qua tr×nh kiÓm to¸n HTK cÇn ph¶i ®îc lËp vµ tiÕn hµnh kiÓm to¸n ph¶i thËt cÈn thËn vµ khoa häc ,X¸c ®Þnh vïng rñi ro, träng yÕu ®èi víi tõng kho¶n môc trong HTK vµ tÇm ¶nh hëng cña nã trong BC§KT vµ c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c .V× vËy trong qui tr×nh kiÓm to¸n HTK kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i lµm nh÷ng bíc sau ®©y:LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n HTK ;tiÕn hµnh kiÓm Bícto¸n 1 HTK ; kÕt luËn LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n HTK S¬ ®å 2: Qui tr×nh KiÓm to¸n HTK Bíc 1 Bíc 2 Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n HTK TrÞnh Kiªn Bíc 3 KÕt thóc kiÓm to¸n vµ ph¸t hµnh B¸o c¸o kiÓm to¸n 6 KiÓm to¸n 42A 1.2.1. LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n HTK §Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña cuéc kiÓm to¸n (chi phÝ thÊp ) vµ gi¶m bít c¸c rñi ro cho kiÓm to¸n viªn ,th× viÖc thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n cã gi¸ trÞ sÏ lµm c¨n cø cho c¸c kÕt luËn cña kiÓm to¸n viªn vÇ tÝnh trung thùc vµ hîp lý cña HTK trªn BCTC nh :gi¸ vèn HTK ,chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang … V× vËy ,theo chuÈn mùc KiÓn t¸on ViÖt Nam sè 300 ChuÈn mùc vÒ lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n “KÕ ho¹ch kiÓm to¸n ph¶i ®îc lËp mét c¸ch thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o bao qu¸t hÕt c¸c khÝa c¹nh träng yÕu cña cuéc kiÓm to¸n ,c¸c vÊn ®Ò tiÒm Èn mµ cuéc kiÓm to¸n ®îc hoµn thµnh ®óng h¹n ’’ Do ®ã ,trong kiÓm to¸nHTK còng nh vËy viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n thêng ®ù¬c tiÕn hµnh b»ng c¸c bíc sau ®©y: S¬ ®å 3 Qui tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n HTK T×m hiÓu hÖ thèng KSNB ®èi víi HTK §¸nh gi¸ hÖ thèng KSNB ®èi víi HTK TiÕn hµnh c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n ®èi víi HTK KÕt thóc kiÓm to¸n HTK TrÞnh Kiªn 7 KiÓm to¸n 42A 1.2.1.1Kh¶o s¸t hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi HTK Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh HTKSNB ®ãng vai trß quan träng ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ,§Ó ®¶m b¶o ®îc HTKSNB ho¹t ®éng hiÖu qu¶ th× ph¶i ®¶m b¶o ®îc c¸c chøc n¨ng sau ®©y: + B¶o vÖ tµi s¶n cu¶ doanh nghiÖp +B¶o ®¶m ®é tin cËy cña c¸c th«ng tin +B¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é ph¸p lý +B¶o ®¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc qu¶n lý Mét HTKSBN ho¹t ®éng tèt th× ph¶i ®¶m b¶o ®îc c¸c nh©n tè cÊu thµnh sau ®©y lªn mét HTKSNB .NÕu thiÕu mét trong nh÷ng yÕu tè nµy th× HTK SNB sÏ mÊt ®i h¼n 4 chøc n¨ng nh trªn cña nã __M«i trêng kiÓm so¸t :lµ nh÷ng nh©n tè bªn trong vµ bªn ngoµi t¸c ®éng ®Õn viÖc thiÕt kÕ ,ho¹t ®éng ,vµ xö lý c¸c d÷ liÖu cña doanh nghiÖp .M«i trêng kiÓm so¸t bao gåm c¸c ®Æc thï vÒ qu¶n lý ,c¬ cÊu tæ chøc ,chÝnh s¸ch nh©n sù ,c«ng t¸c kÕ ho¹ch ,uû ban kiÓm so¸t vµ c¸c nh©n tè bªn ngoµi :®©y lµ nh©n tè kh¸ch quan t¸c ®éng tõ phÝa ngoµi vµo qua tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp,nh lµ c¸c s¾c lÖnh vÒ thuÕ ,vÒ lao ®éng __HÖ thèng kÕ to¸n : bao gåm hÖ thèng chøng tõ ,sæ s¸ch ,tµi kho¶n kÕ to¸n.ngoµi ra cßn c¸c lo¹i sæ s¸ch kh¸c nh b¶ng tæng hîp c©n ®èi sè ph¸t sinh,b¶ng tæng kÕt tµi s¶n. __C¸c thñ tôc kiÓm so¸t :ph¶i ®¶m b¶o ®îc 3 nguyªn t¾c c¬ b¶n sau ®©y + Ph©n c«ng ph©n nhiÖm râ rµng +BÊt kiªm nhiÖm +Uû quyÒn vµ phª chuÈn __KiÓm to¸n néi :lµ mét bé phËn ®éc lËp trong doanh nghiÖp ®îc thiÕt lËp ®Ó phô vô cho c¸c nhu cÇu kiÓm so¸t ,qu¶n lý ®¬n vÞ §èi víi qu¸ tr×nh kiÓm to¸n HTK còng vËy ,viÖc t×m hiÓu vÒ HTKSNB cña kh¸ch hµng vÒ HTK sÏ gióp ®ì c¸c kiÓm to¸n viªn trong viÖc nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ tÝnh hÖu qu¶ HTKSNB ®ã x¸c ®Þnh ®îc møc ®é rñi ro ,träng yÕu cÇn thiÕt trong kho¶n môc vÒ HTK cña kh¸ch hµng , C«ng viÖc t×m hiÓu vÒ HTKSNB ®èi víi HTK sÏ ®ù¬c tiÕn hµnh ngay khi cuéc kiÓm to¸n b¾t ®Êu b»ng viÖc : TrÞnh Kiªn 8 KiÓm to¸n 42A T×m hiÓu vÒ lÜnh vùc kinh doanh cña kh¸ch hµng ,®Ó nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh c¸c d÷ kiÖn ,thùc tiÔn ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n mµ theo ®¸nh gi¸ cña kiÓm to¸n viªn nã cã thÓ ¶nh hëng träng yÕu ®Õn BCTC. Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n sè 310 quy ®Þnh :§Ó thùc hiÖn kiÓm to¸n BCTC kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i cã sù hiÓu biÕt cÇn thiÕt ,®Çy ®ñ t×nh h×nh kinh doanh nh»m ®¸nh gi¸ ,ph©n tÝch ®îc c¸c sù kiÖn ,nghiÖp vô vµ thùc tiÔn ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n .Mµ theo kiÓm to¸n viªn th× cã ¶nh hëng träng yÕu tíi BCTC ,®Õn viÖc kiÓm to¸n cña kiÓm to¸n viªn hoÆc ®Õn b¸o c¸o kiÓm to¸n Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc kinh doanh cña kh¸ch hµng bao gåm nh÷ng hiÓu biÕt chung vÒ nÒn kinh tÕ ,lÜnh vùc kinh doanh cu¶ kh¸ch hµng .Ngoµi ra kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i t×m hiÓu vÒ c¬ cÊu tæ chøc d©y chuyÒn vµ c¸c dÞch vô s¶n xuÊt kh¸c. §Ó ®¹t ®îc sù hiÓu biÕt nµy th× kiÓm to¸n viªn cã thÓ trao ®æi víi kiÓm to¸n tiÒn nhiÖm hoÆc sö dông th«ng tin tõ c¸c cuéc kiÓm to¸n n¨m tríc ,song còng cã thÓ th«ng qua th«ng tin tõ ban gi¸m ®èc cña c«ng ty kh¸ch hµng .Trong kiÓm to¸n HTK còng vËy viÖc t×m hiÓu lÜnh vùc kinh doanh cña kh¸ch hµng còng ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù nh trªn. Kh¶o s¸t vÒ hÖ thèng KÕ to¸n ®èi víi HTK cña kh¸ch hµng HÖ thèng kÕ to¸n cña doanh nghiÖp lµ mét nh©n tè v« cïng quan träng cÊu thµnh nªn HTKSNB cña doanh nghiÖp .§èi víi HTK còng vËy : KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i thu thËp ®îc ban ®µu vÒ lîng HTK cã thùc trong tay(trªn sæ s¸ch kÕ to¸n)th«ng tin vÒ t×nh h×nh mua b¸n HTK còng nh viÖc sö dông NVL,CCDC,SPDD vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nhËp kho . Khi thu thËp ®îc nh÷ng th«ngtin ban ®Çu nµy kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i t×m hiÓu ®îc tÊt c¶ c¸c chøng tõ ,sæ chi tiÕt sæ phô sæ c¸i c¸c b¶ng biÓu liªn quan ®Õn HTK ,kÓ tõ khi mua hµng vÒ nhËp kho,xuÊt kho cho chÕ biÕn hoÆc b¸n thµnh phÈm ra ngoµi . -C«ng viÖc tiÕp theo lµ x¸c ®Þnh c¸ch thøc h¹ch to¸n HTK mµ doanh nghiÖp lùa chän ;sö dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hay kiÓm kª ®Þnh kú. Nhng ngµy nay víi viÖc ph¸t triÓn cu¶ khoa häc kü thuËt ,viÖc sö dông m¸y tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n th× viÖc sö dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn thêng ®ù¬c c¸c doanh nghiÖp sö dông vµo kÕ to¸n HTK,®©y lµ mét th«ng tin v« cïng quan träng .KiÓm to¸n viªn cÇn lu ý nÕu thÊy doanh nghiÖp sö dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× cÇn chó ý phÇn chi phÝ sau nµy. TrÞnh Kiªn 9 KiÓm to¸n 42A -Víi viÖc sö dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn sÏ gióp doanh nghiÖp kiÓm so¸t HTK mét c¸ch chÆt chÏ ,dù tr÷ qua nhiÒu hay qua Ýt HTK cã thÓ dÉn ®Õn viÖc t¨ng c¸c chi phÝ trong lu kho hoÆc kh«ng chñ ®éng ®îc NVL ®Çu vµo cho s¶n xuÊt dÉn tíi viÖc gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. -Mét hÖ thèng kÕ to¸n ®Çy ®ñ ph¶i cã c¶ sæ tæng hîp vµ sæ chi tiÕt…®Ó theo dâi HTK vÒ mÆt lîng vµ mÆt gi¸ trÞ.HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n ph¶i ®îc ®èi chiÕu ®Þnh kú gi÷a sæ tæng hîp víi sæ chi tiÕt cïng biªn b¶n kiÓm kª. -Trong hÖ thèng kÕ to¸n HTK th× bao gåm c¶ hÖ thèng vÒ chi phÝ .Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× hÖ thèng kÕ to¸n hay chi phÝ ®Çy ®ñ thÝch hîp rÊt quan träng liªn quan ®Õn viÖc theo dâi t×nh h×nh sö dông NVL,CCDC ®Ó x¸c ®Þnh néi dung vµ gi¸ trÞ SPDD vµ ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®inh gi¸ thµnh s¶n phÈm nhËp kho.Sau khi t×m hiÓu vÒ hÖ th«ng kÕ to¸n HTK cña kh¸ch hµng kiÓm to¸n viªn cÇn tiÕn hµnh c¸c kh¶o s¸t sau ®©y : + Kh¶o s¸t qu¸ tr×nh mua hµng Kh¶o s¸t qu¸ tr×nh mua hµng thuéc vÒ kiÓm to¸n chu tr×nh mua vµo vµ thanh to¸n.ChØ kh¶o s¸t xem viÖc xö lý c¸c ®¬n ®Æt hµng,sù phª chuÈn c¸c ®¬n ®Æt hµng ,xem xÐt thñ tôc nhËp hµng mua hµng vµ b¸o c¸o kiÓm nhËn hµng mua ®éc lËp cña nh©n viªn mua hµng víi nh©n viªn kho vµ kÕ to¸n mua. +Kh¶o s¸t qu¸ tr×nh nhËp hµng vµ xuÊt kho hµng Khi tiÕn hµnh kh¶o s¸t qu¸ tr×nh nhËp vµ xuÊt kho hµng th«ng thêng kiÓm to¸n viªn xem xÐt c¸c thñ tôc nhËp vÒ nghiÖp vô nhËp ,xuÊt kho ®îc tiÕn hµnh theo ®óng nguyªn t¾c vµ quy ®Þnh kh«ng ViÖc tæ chøc nhËp kho vµ qu¸ tr×nh lµm viÖc cña ban kiÓm nhËn hµng nhËp kho cã ®óng tr×nh tù hay kh«ng Kh¶o s¸t qu¸ tr×nh hoµn thµnh c¸c thñ tôc xuÊt kho ,tõ viÖc lËp c¸c phiÕu yªu cÇu vËt t cña bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp ,tiÕp nhËn c¸c ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng ,viÖc phª chuÈn hoÆc ký lÖnh xuÊt kho vµ lËp phiÕu xuÊt kho. Kh¶o s¸t viÖc t«n träng nguyªn t¾c kiÓm tra chÊt lîng hµng nhËp ,xuÊt kho quy tr×nh lµm viÖc vµ x¸c nhËn chÊt lîng HTK cña bé phËn KCS. Xem xÐt tÝnh ®éc lËp cña thñ kho víi ngêi giao hµng vµ nh©n viªn kÕ to¸n kho. Kh¶o s¸t qu¸ tr×nh b¶o vÖ hµng ë kho nh hÖ thèng b¶o vÖ ,nh hÖ thèng kho hµng.. TrÞnh Kiªn 10 KiÓm to¸n 42A Tãm l¹i qu¸ tr×nh kh¶o s¸t cña kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn th«ng qua viÖc quan s¸t vµ tiÕp cËn th©n thiÖn víi nh÷ng nh©n viªn trùc tiÕp lµm nh÷ng c«ng viÖc kiÓm nhËn,nhËp kho ,kiÓm tra chÊt lîng ..§«i khi còng cã thÓ tham gia trùc tiÕp vµo mét sè lÇn nhËp kho ,xuÊt kho hµng ®Ó cã thªm b»ng chøng cho viÖc ®¸nh gi¸ HTKSNB sau nµy. + Kh¶o s¸t chi phÝ s¶n xuÊt Th«ng thêng ë mçi doanh nghiÖp ë kh©u s¶n xuÊt cã mét bé phËn kiÓm so¸t ®Ó xem xÐt sè lîng chñng lo¹i s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt cã ®óng yªu cÇu hay kh«ng ,kiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm ë c¸c ph©n xëng ,NVL ë kh©u s¶n xuÊt .Ngoµi ra doanh nghiÖp còng cÇn cã mét HTKSNB ë kh©u s¶n xuÊt ®Ó kiÓm so¸t viÖc tËp hîp chi phÝ cho s¶n xuÊt ®îc tÝnh ®óng vµ ®ñ. Khi kh¶o s¸t qu¸ tr×nh chi phÝ s¶n xuÊt th× kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i chó ý ë mét sè kh©u sau ®Ëy: -ViÖc tæ chøc s¶n xuÊt ë c¸c ph©n xëng tæ ®éi theo dâi c¸ch thøc lµm viÖc ghi chÐp cña nh©n viªn ph©n xëng ®ã .ViÖc gi¸m s¸t cña qu¶n ®èc ph©n xëng cã thêng xuyªn vµ chÆt chÏ kh«ng -Xem xÐt viÖc ghi chÐp nhËt ký s¶n xuÊt cña tõng bé phËn s¶n xuÊt theo dâi sè lîng chÊt lîng vµ chñng lo¹i s¶n phÈm -Quan s¸t qu¸ tr×nh lµm viÖc cña bé ph©n kiÓm tra chÊt lîng .Tæ chøc b¶o qu¶n NVL,SPDD ë kh©u s¶n xó©t cã chÆt chÏ vµ an toµn kh«ng -Xem xÐt qu¸ tr×nh thùc hiªn c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã ®îc thùc hiÖn thµnh c«ng hay kh«ng .Qu¸ tr×nh vµ thñ tôc kiÓm kª vµ ®¸nh gÝa SPDD cuèi kú cã tu©n thñ nguyªn t¸c kÕ to¸n hay kh«ng vµ ®¸nh gi¸ SPDD TiÕn hµnh quan s¸t vËt chÊt HTK §©y lµ mét kh©u rÊt quan trÞng ,trî gióp cho kiÓm to¸n viªn trong viÖc x¸c ®Þnh møc ®é rñi á träng yÕu trong HTK b»ng viÖc: -Quan s¸t qu¸ tr×nh b¶o vÖ kho hµng ,hÖ thèng bÕn b·i tËp kÕt hµng tån kho ,cã ®ñ ®é an toµn trªn hay kh«ng Mét kho hµng mµ kh«ng cã hÖ thèng phßng ch¸y ch÷a ch¸y ,hÖ thèng b¶o vÖ yÕu kÐm th× cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng viÖc gi¸ trÞ HTK ghi trªn sæ s¸ch kh«ng ®¸ng tin cËy -Quan s¸t viÖc tæ chøc s¾p xÕp ng¨n n¾p vµ kiÓm tra thêng xuyªn chÊt lîng HTK.Cuéc tham quan nµy nªn cã thªm mét nh©n viªn cña doanh nghiÖp cã ®ñ ®é TrÞnh Kiªn 11 KiÓm to¸n 42A hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng tr¶ lêi c¸c c©u hái cña kiÓm to¸n viªn vµ cã thÓ trî gióp kiÓm to¸n viªn trong qua tr×nh kiÓm kª HTK. Tãm l¹i trong tÊt c¶ c¸c cuéc kiÓm tra vÒ HTK th× viÖc ®¹t ®îc sù hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi HTK chiÕm vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh kiÓm to¸n Ngoµi viÖc t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé HTK th× kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ môc tiªu cña cuéc kiªm rot¸n HTK.Tõ ®Êy x¸c ®Þnh ®îc tÝnh hiÖn hu cña HTK ,tÝnh trän vÑn (®Çy ®ñ ) cña HTK ,quyÒn së h÷u HTK còng tõ ®©y kh¼ng ®Þnh ®îc tÝnh chÝnh x¸c vµ ®óng ®¾n cña c¸c con sè trªn sè s¸ch kÕ to¸n vÒ HTK vµ b¶o ®¶m sù tr×nh bµy vµ khai b¸o vÒ HTK 1.2.1.2. §¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi HTK ®¸nh gi¸ c¸c rñi ro kiÓm so¸t vµ thiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t bæ sung Sau khi tiÕn hµnh t×m hiÓu vÒ HTKSNB ®èi víi HTK .KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vÒ HTK SNB cña kh¸ch hµng vÒ HTK C«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch m« t¶ hoÆc vÏ l¹i c¸c lu ®å vÒ HTKSNB ®èi víi HTK.B»ng c¸ch nµy th× kiÓm to¸n viªn cã thÓ thÊy ngay r»ng HTKSNB cã ho¹t ®éng hay kh«ng .KiÓm to¸n viªn còng cÇn ph¶i thu thËp thªm th«ng tin vÒ sù ho¹t ®éng cña HTKSNB( thu thËp ë trªn )th«ng qua pháng vÊn c¸c nh©n sù cña c«ng ty .TiÕn hµnh kiÓm tra c¸c chøng tõ vµ sè s¸ch vµ quan s¸t c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña c«ng ty .Trong c«ng viÖc chung ai lµ ngêi chÞu thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng ®ã .CÇn kiÓm tra mÉu mét vµi phiÕu yªu cÇu mua hµng ,®¬n ®Æt hµng ,phiÕu yªu cÇu sö dông vËt t hµng ho¸ ,phiÕu nhËp kho ,xuÊt kho. Tõ ®©y kiÓm to¸n viªn sÏ ®a ra mét møc ®é rñi ro nhÊt ®Þnh ban ®Çu trªn c¬ së c¸c dÉn liÖu ®èi víi BCTC,theo c«ng thøc sau ®©y : DAR=IR*CR*DR AR lµ møc ®é rñi ro kiÓm to¸n mong muèn (Auditing rish) IR lµ møc rñi ro cè hò (Interent rish) CR lµ rñi ro kiÓm so¸t (Control rish) DR lµ rñi ro ph¸t hiÖn (Delection rish) Mèi quan hÖ c¸ rñi ro nµy ®¬c A.A Rens vµ J.K .Loebbecke ph¶n ¸nh b»ng m« h×nh trªn. VÝ dô :víi IR =50%,CR=25%,DR=10%, th× AR =50%*25%*10%=1,25% Trong mäi trêng hîp kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i thu thËp thªm th«ng tin nh÷ng b»ng chøng cÇn thiÕt bæ sung vÒ sù ho¹t déng h÷u hiÖu cña HTKSNB b»ng viÖc TrÞnh Kiªn 12 KiÓm to¸n 42A thiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm kiÓm sãat bæ sung.Xem xÐt xem thö nghiÖm nµo cã thÓ lµm gi¶m bít c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n xuèng ë phÇn sau tiÕn tíi cã thÓ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch vµ thêi gian thùc hiÖn mét cuéc kiÓm to¸n xuèng ViÖc thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t bæ sung cÇn ph¶i nh»m vµo tÝnh chÊt hiÖu lùc cña HTKSNB nµy nh»m trî gióp kiÓm to¸n viªn ®¸nh gia s®ùoc tÝnh hiÖu lùc cña nã vµ x¸c ®Þnh ®îc møc ®é rñi ro ban ®Çu vÒ c¬ së dÉn liÖu ®èi víi HTK. Mét thö nghiÖm kiÓm so¸t phæ biÕn thêng ®îc tiÕn hµnh víi mét sè c¸c kho¶n môc díi ®©y :nghiÖp vô xuÊt kho vËt t,hµng ho¸ ,nghiÖp vô s¶n xuÊt vµ nghiÖp vô lu kho hµng ho¸.§©y lµ 4 nghiÖp vô chÝnh quan träng nhÊt trong HTK.Mçi nghiÖp vô bÞ khuyÕt thiÕu hoÆc kh«ng ®îc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× kÕt luËn r»ng toµn bé HTKSNB ®èi víi HTK ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶ B.Thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t bæ sung Kh¶o s¸t c¸c nghiÖp vô xuÊt kho vËt t hµng ho¸ KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i kiÓm tra xem xÐt tÝnh cã thËt cu¶ c¸c yªu cÇu sö dông vËt t ,hµng ho¸ .B»ng c¸ch kiÓm tra l¹i c¸c phiÕu yªu cÇu sù phª duyÖt ®èi víi c¸c yªu cÇu ®ã .CÇn ph¶i xem l¹i tr×nh tù phª duyÖt ,xem xÐt xã thÊy ®ñ ch÷ ký hay kh«ng:gi¸m ®èc ,kÕ to¸n trëng ,thñ kho, ngêi yªu cÇu. §ång thêi cÇn ph¶i kiÓm tra c¸c chøng tõ sæ s¸ch liªn quan tíi viÖc h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô xuÊt kho vËt t hµng ho¸ nh :lÖnh xuÊt kho ,®¬n ®Æt mua hµng,phiÕu xuÊt kho ,sæ c¸i ,sæ chi tiÕt ,thÎ kho. _Kh¶o s¸t nghiÖp vô s¶n xuÊt cña HTK:®©y ®îc coi lµ nghiÖp vô träng t©m cña qu¸ tr×nh vËn ®éng vËt chÊt cña HTK .KiÓm to¸n cã thÓ tiÕn hµnh nhiÒu thö nghiÖm kiÓm so¸t kh¸c nhau .Xem phô lôc 1 _Kh¶o s¸t c¸c nghiÖp vô lu kho vËt t hµng ho¸:®©y còng lµ mét nghiÖp vô träng t©m cña HTK.Khi tiÕn hµnh ®¸nh gÝa hÖ thèng kiÓm so¸t cña nghiÖp vô lu kho cÇn ph¶i ®îc tiÕn hµnh cÈn thËn vµ thÝch ®¸ng .CÇn ph¶i tiÕn hµnh c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t ®Ó gióp ®ì kiÓm to¸n viªn thu thËp ®îc nh÷ng b»ng chøng vµ cã mét c¸i nh×n tæng thÓ vÒ nh÷ng ®iÓm m¹nh ,®iÓm yÕu cña HTKSNB ®èi víi HTK cña kh¸ch hµng, 1.2.2. Thùc hiÖn kiÓm to¸n HTK 1.2.2.1 Thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch Tríc khi tiÕn hµnh c¸c thö nghiÖm ph©n tÝch kiÓm to¸n viªn nªn rµ so¸t l¹i m«t lît ngµnh nghÒ kinh doanh cña kh¸ch hµng ,xem xÐt t×nh h×nh biÕn ®éng TrÞnh Kiªn 13 KiÓm to¸n 42A thùc tÕ còng nh xu híng vËn ®éng cña ngµnh nh»m t¹o ra mét c¨n cø ®Ó ph©n tÝch .VÝ dô mÆt hµng kinh doanh cña kh¸ch hµng kú nµy ®ang ®îc a thÝch trªn thÞ trêng th× cã nghÜa lµ kiÓm to¸n viªn sÏ kú väng vµo sè vßng quay cña HTK sÏ t¨ng lªn ,Tuy nhiªn khi kÕt qu¶ thu ®îc kh«ng nh mong muèn th× cÇn ph¶i tiªn hµnh rµ so¸t l¹i c¸c mèi quan hÖ gi· sè d cña HTK víi sè hµng ho¸ mua vµo trong kú còng nh sÏ gióp cho kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n vÒ sù thay ®æi ®èi víi HTK trong kú. Mét sè tû suÊt quan träng thêng ®îc sö dông ®Ó kiÓm to¸n chu tr×nh HTK Tæng l·i gép Tû suÊt l·i gép = Tæng doanh thu Tæng gi¸ vèn hµng b¸n Sè vßng quay cña HTK = Gi¸ trÞ b×nh qu©n cña HTK Sö dông hai tû suÊt nµy cho phÐp kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña gi¸ vèn hµng b¸n NÕu tû suÊt lîi nhuËn th« qu¸ thÊp hoÆn tû lÖ vßng quay HTK qua cao so v¬i dù kiÕn cña kiÓm to¸n viªn cã thÓ do ®¬n vÞ kh¸ch hµng ®· khai t¨ng gi¸ vèn hµng b¸n vµ khai gi¶m HTK NÕu sè lîng HTK kú nµy chªnh lÖch ín qu¸ so víi kú tríc vµ thÊy cã nh÷ng biÓu hiÖn kh«ng b×nh thêng ®èi víi mét sè kho¶n môc hµng tån kho th× kiÓm to¸n viªn cã thÓ chän mÊu ®Ó so s¸nh kho¶n môc HTK thùc tÕ víi ®Þnh møc cña chóng xem cã g× thay ®æi kh¸c biÖt kh«ng Ngoµi ra ,kiÓm to¸n viªn còng cã thÓ sö dông c¸c th«ng tin phi tµi chÝnh ®Ó kiÓm tra møc ®é hîp cña c¸c kho¶n môc trªn HTK .NÕu kh¸ch hµng lu«n khíp ®óng gi÷a thÎ kho víi c¸c sæ s¸ch kÕt to¸n nh :Sæ c¸i ,sæ chi tiÕt còng nh víi BC§KT 1.2.2.3 Quan s¸t vËt chÊt vµ kiÓm kª HTK Quan s¸t vËt chÊt HTK lµ c«ng viÖc mµ kiÓm to¸n viªn ph¶i cã mÆt vµo thêi ®iÓm mµ cuéc kiÓm kª HTK ®îc tiÕn hµnh .B»ng c¸c biÖn ph¸p quan s¸t ,khaá s¸t thÈm vÊn thÝch hîp ..®Ó kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®îc sù tån t¹i vËt chÊt vµ tÝnh TrÞnh Kiªn 14 KiÓm to¸n 42A chÝnh x¸c cña HTK kiÓm kª,còng nh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn HTK vÒ quyÒn së h÷u chóng chÊt lîng HTK.. Môc tiªu c¬ b¶n cña quan s¸t vËt chÊt HTK lµ: +X¸c ®Þnh sù tån t¹i vËt chÊt thùc tÕ cña HTK vÒ sè lîng vµ chÊt lîng ,ph¸t hiÖn nh÷ng chªnh lÖch thùc tÕ vµ sæ kÕ to¸n,nh÷ng mÆt hµng ngoµi sè kÕ to¸n vµ sù gian lËn +X¸c ®Þnh quyÒn së h÷u cña HTK thùc tÕ ,®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng mÆt hµng trong b¸o c¸o HTK nhng kh«ng thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp +Quan s¸t vËt chÊt HTK cña kiÓm to¸n viªn thêng ®îc tiÕn hµnh theo c¸c bíc :t×m hiÓu c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t c¸c cuéc kiÓm kª ,x¸c ®Þnh quyÕt ®Þnh kiÓm to¸n vµ thùc hiÖn c¸c kh¶o s¸t quan s¸t vËt chÊt. Qu¸ tr×nh quan s¸t vËt chÊt HTK bao gåm :lùa chän thñ tôc kiÓm to¸n ,x¸c ®Þnh thêi gian qui m« mÉu vµ lùa chän kho¶n môc ®Ó kh¶o s¸t -Lùa chän thñ tôc kiÓm to¸n Thñ tôc kiÓm to¸n sö dông trong qu¸ tr×nh quan s¸t vËt chÊt HTK chñ yÕu lµ :kiÓm tra ,quan s¸t ,thÈm vÊn ,®èi chiÕu,so s¸nh.. nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu kiÓm to¸n. Bíc 1 X¸c ®Þnh thêi gian +Th«ng qua viÖc kh¶o s¸t kiÓm so¸t c¸c cuéc kiÓm kª vËt chÊt cña doanh nghiÖp vµ viÖc ®èi chiÕu so s¸nh ,kh¶o s¸t ®èi chiÕu HTK ..®Ó quyÕt ®Þnh cã tæ chøc tiÕn hµnh kiÓm kª vËt chÊt vµo cuèi kú kÕ to¸n hay kh«ng ,nÕu cã kiÓm kª vËt chÊt ®Çy ®ñ vµo cuèi kú kÕ to¸n th× dù tÝnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó thùc hiªn c«ng viÖc ®ã víi sù gi¸m s¸t cña kiÓm to¸n viªn lµ bao nhiªu ngµy: Gi¶ sö vµ thêi ®iÓm gi· kú ®· cã mét cuéc kiÓm kª vËt chÊt vµ kiÓm to¸n viªn ®· quan s¸t ®îc cuéc kiÓm kª ®ã vµo lóc ®ã,®ång thêi kiÓm to¸n viªn ®· kh¶o s¸t sæ kÕ to¸n HTK tõ thêi diÓm kiÓm kª gi÷a kú ®Õn cuèi kú nÕu kh«ng cã vÊn ®Ò g× nghi vÊn, th× KTV cã thÓ so s¸nh sè liÖu trªn sæ ghi kÕ to¸n víi HTK thùc tÕ cña mét mÉu ,t¹i thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh nµo ®ã.Ngîc l¹i nÕu sè liÖu trªn sæ s¸ch kh«ng ®îc ghi chÐp thêng xuyªn th× viÖc tiÕn hµnh mét cuéc kiÓm kª vËt chÊt ®Çy ®ñ lµ hoµn toµn cÇn thiÕt.Tuú theo sè lîng HTK nhiÒu hay Ýt ,ph©n t¸n ra tõng kho th× cÇn phaØ x¸c ®Þnh thêi ®iÓm cÇn thiÕt cho c«ng viÖc mµ kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i theo dâi,gi¸m s¸t trùc tiÕp cuéc kiÓm kª ®ã. TrÞnh Kiªn 15 KiÓm to¸n 42A Bíc 2 :X¸c ®inh quy m« mÉu Qui m« mÉu trong quan s¸t vËt chÊt thêng kh«ng x¸c ®Þnh cô thÓ sè lîng nh÷ng mÆt hµng cÇn kh¶o s¸t cña KTV thùc hiÖn kh¶o s¸t lµ nh»m vµo viÖc quan s¸t c¸c thñ tôc cña doanh nghiÖp tiÕn hµnh trong cuéc kiÓm kª ghi sæ kÕ to¸n .C¸ch thÝch hîp nhÊt trong qui m« ë ®©y lµ tæng sè giê bá ra ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc quan s¸t . Nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn thêi gian cÇn thiÕt ®Ó kh¶o s¸t vËt chÊt HTK lµ tÝnh ®Çy ®ñ vµ ®é tin cËy cao cña qua tr×nh kiÓm so¸t néi bé víi qu¸ tr×nh kiÓm kª vËt chÊt tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c sè liÖu trªn sæ ghi kÕ to¸n HTK :sè lîng ,chñng lo¹i ,vÞ trÝ c¶u HTK ;b¶n chÊt vµ møc ®é sai sãt ph¸t hiÖn ®îc vÒ HTK ë nh÷ng kú tríc.. Bíc 3: Lùa chän nh÷ng mÆt hµng cÇn kh¶o s¸t Ngoµi ra trªn thùc tÕ tuú thuéc vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ nh÷ng ®Æc thï cña doanh nghiÖp ,kiÓm to¸n viªn cã thÓ chän mÉu ®èi víi nh÷ng mÆt hµng chñ yÕu vµ cã nghi vÊn vÒ gian lËn hoÆc sai sãt trong qua tr×nh kh¶o s¸t nghiÖp vô vµ kh¶o s¸t kiÓm so¸t. HoÆc trong qu¸ tr×nh quan s¸t cuéc kiÓm kª hiÖn vËt ,kiÓm to¸n viªn chó ý ®Õn nh÷ng mÆt hµng ®¸ng kÓ nhÊt ®iÓn h×nh nhÊt ®Ó tiÕn hµnh kh¶o s¸t cô thÓ .T¬ng tù nh khi ®iÒu tra nh÷ng mÆt hµng cã kh¶ n¨ng kÐm chÊt lîng hoÆc h háng trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n còng cÇn ph¶i lùa chän nh÷ng mÆt hµng nµy ®Ó tiÕn hµnh kh¶o s¸t. §Æc biÖt trong qu¸ tr×nh tranh luËn víi ngêi qu¶n lý vÒ lý do cña nh÷ng mÆt hµng ®Ó ngoµi sæ kÕ to¸n…th× KTV còng cÇn lùa chon nh÷ng mÆt hµng ®ã ®Ó kh¶o s¸t vµ ®iÒu tra thªm. Bíc 4 :Khi tiÕn hµnh quan s¸t KTV thêng thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc sau. X¸c ®Þnh liÖu cuéc kiÓm kª vËt chÊt HTK cña doanh nghiÖp hiÖn cã ,cã ®îc tu©n thñ theo ®óng qui ®Þnh vµ híng dÉn cu¶ doanh nghiÖp kh«ng. ThÝ dô : NÕu thñ tôc híng dÉn vµ gi¸m s¸t kiÓm kª HTK qui ®Þnh. Mét tæ kiÓm kª HTK, mét tæ kh¸c kiÓm tra l¹i nh mét kh¶o s¸t vÒ vÒ tÝnh chÝnh x¸c, nhng c¸c nh©n viªn kiÓm kª l¹i kh«ng thùc hiÖn, nh vËy mµ hai tæ cïng thùc hiÖn mét lóc, th× cã thÓ coi lµ kh«ng ®óng híng dÉn cña doanh nghiÖp. HoÆc c¸c nh©n viªn thuéc ban kiÓm kª kh«ng thc hiÖn ®óng c¸c qui tr×nh c«ng viÖc, còng nh lµm kh«ng ®óng c¸c chøc n¨ng ®îc giao… Trong nh÷ng trêng hîp nh vËy, kiÓm to¸n viªn thêng kÕt hîp víi gi¸m s¸t viªn cña cuéc kiÓm kª ®Ó söa sai c¸c vÊn ®Ò söa TrÞnh Kiªn 16 KiÓm to¸n 42A ch÷a c¸c sai sãt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ph¶i söa ®æi, ®Ó c¸c thñ tôc kiÓm kª ®îc ®óng híng dÉn. + KTV ph¶i cã sù hiÓu biÕt vÒ nh÷ng mÆt hµng kinh doanh cña doanh nghiÖp ,nÕu kh«ng cã sù hiÓu biÕt s©u vÒ chóng( nhÊt lµ ®èi víi nhng m¨t hµng ®Æc thï nh;®iÖn tö, ho¸ chÊt ,kim lo¹i quý hiÕm ,,)th× ph¶i mêi chuyªn gia trong ngµnh ®Ó ®Þnh gi¸ vÒ nh÷ng HTK ®ã, chÊt lîng cña chóng ,kh¶ n¨ng l¹c hËu cña nh÷ng hµng ®ã. +Tranh luËn ®Ó x¸c ®Þnh quyÒn së h÷u cña nh÷ng HTK hiÖn ®¹i ,®Æc biÖt lµ hµng göi b¸n ,hµng nhËn ®¹i lý ,nhËn kÝ göi ,hoÆc mua ®ang ®i ®êng. +Tham quan vµ xem xÐt c¸c ph¬ng tiªn kho ,b·i b¶o qu¶n HTK, khu vùc s¶n xuÊt ,chuéc tham quan xem xÐt ®ã nªn ®îc mét nh©n viªn cña doanh nghiÖp cã ®ñ hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái cña KTV. +Theo dâi vµ xem xet sæ kÕ to¸n ghi chÐp vÒ nhËp ,xuÊt kho hµng ho¸ ,thµnh phÈm NVL,sæ theo dâi chi phÝ s¶n xuÊt ,SPDD…t×m ra thùc tÕ HTK cã phï hîp víi sè liÖu kÕ to¸n trëng. B¶ng 1 Thñ tôc quan s¸t HTK phæ biÕn Môc tiªu C¸c thñ tôc quan s¸t HTK phæ biÕn Ghi chó kiÓm to¸n 1 2 3 TÝnh hîp lý -Theo dâi tÊt c¶ c¸c kho¶n môc HTK Nh÷ng cuéc chung ®Ó xem xÐt chóng ®· ®îc ghi chÐp vµ kh¶o s¸t nµy cÇn -HTK ®îc ph¶n ¸nh ®µy ®ñ trªn thÎ kho hay ®îc thùc hiªn gÇn ghi trªn c¸c thÎ kh«ng. ngµy hoµn tÊt kho cã tÝnh hîp -So s¸nh nhng kho¶n môc HTK viÖc kiÓm kª vËt lý (NVL,SPDD,thµnh phÈm ,hµng ho¸..) chÊt. lín h¬n so víi kiÓm kª cña niªn ®ä tríc vµ trªn sæ kÕ to¸n hiÖn hµnh. -Tham quan c¸c ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n ®Ó xem xÐt HTK cña tÊt c¶ c¸c ®Þa ®iÓm ®Òu ®îc ghi ®Çy ®ñ vµo thÎ kho. C¸c môc tiªu -Chän ngÉu nhiªn mét sè thÎ kho ®Ó -Môc ®Ých ®Æc thï. kiÓm tra viÖc ghi chÐp tõ c¸c chøng tõ ph¸t hiÖn nh÷ng -HTK ghi nhËp ,xuÊt hµng vµo thÎ kho cu¶ thñ kho HTK trong thÎ trªn thÎ kho ®Òu cã ®Çy ®ñ kh«ng. kho nhng kh«ng cã chøng tõ hîp -§èi chiÕu m· sè thùc tÕ cña l« hµng cã trong thùc tÕ. TrÞnh Kiªn 17 KiÓm to¸n 42A lý X¸c ®Þnh HTK hiÖn cã ®Òu ®îc kiÓm kª vµ ghi vµo thÎ kho X¸c ®Þnh tÊt c¶ c¸c HTK ghi trªn the kho ®Òu thuéc quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ -TÝnh chÝnh x¸c cña kiÓm kª HTK TrÞnh Kiªn vµ sè tån thùc tÕ víi sè tån trªn thÎ kho. -Quan s¸t xem l« hµng cã ®îc di chuyÓn trong qu¸ tr×nh kiÓm kª hay kh«ng ( viÖc ®¸nh dÊu vµ nhng l« hµng ®· kiÓm kª) -KiÓm kª HTK thùc tÕ ®Ó ®¶m b¶o chóng ®Òu ®· ®îc më thÎ kho vµ ®îc ghi vµo thÎ kho ®Çy ®ñ. -Quan s¸t xem liÖu hµng cã bÞ di chuyÓn trong qu¸ tr×nh kiÓm kª hay kh«ng -§iÒu tra HTK ë c¸c ®Þa ®iÓm b¶o qu¶n xem chóng cã ®îc kiÓm kª hay bá sãt. -§iÒu tra vÒ hµng nhËn ký göi,hµng nhËn ®¹i lý cña kh¸ch hµng,hµng cña kh¸ch hµng cßn göi trong kho hoÆc n¬i b¶o qu¶n cña doanh nghiÖp. -§iÒu tra vÒ nh÷ng hµng ®¬n vÞ cßn göi b¸n ,®¹i lý hoÆc ký göi ë c¸c ®¬n vÞ kh¸c. -Ph¶i c¶nh gi¸c HTK ®îc xÕp ra 1 bªn hoÆc hµng lµm ra vÎ kh«ng thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp KiÓm kª l¹i sè liÖu kiÓm kª cña doanh nghiÖp ,®èi chiÕu sè liÖu kiÓm kª l¹i víi sè liÖu kiÓm kª cña doanh nghiÖp,®Ó ®¶m b¶o sè liÖu kiÓm kª ®îc ghi chÝnh x¸c vµ sæ kÕ to¸n vµ thÎ kho. -So s¸nh sè liªu kiÓm kª thùc tÕ víi sè liÖu tån kho trªn sæ kÕ to¸n . -ghi sæ c¸c sè liÖu kiÓm kª cña doanh nghiÖp ®Ó kh¶o s¸t sau nµy 18 -Ph¸t hiÖn nh÷ng gian lËn trong khi kiÓm kª. Môc ®Ých nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng bá sãt c¸c bé phËn HTK . -Môc ®Ýc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c HTK t¹i doanh nghiÖp lµ thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp. -Ph¸t hiÖn gian lËn ®Ó HTK ë ngoµi sè kÕ to¸n. -Ghi sæ c¸c sè liÖu kiÓm ke cña doanh nghiÖp ®Î cho biÐt r¨ng cã ,mét cuéc kiÓm kª vËt chÊt ®Çy ®ñ ®· ®îc tݪn hµnh vµ ®Î kh¶o sat kh¶ n¨ng thay ®ái sè liÖu kiÓm kª sau KiÓm to¸n 42A C¸c mÆt hµng l¹c hËu,kÐm chÊt lîng ,mÊt phÈm chÊt ,h háng , kh«ng thÓ sö dông ®îc ®· ®îc sö lÝ ®a ra ngoµi sæ kª to¸n -Kh¶o s¸t tÝnh l¹c hËu ,kÐm phÈm chÊt cña HTK th«ng qua viÖc thÈm vÊn c¸c nh©n viªn liªn quan nh :c«ng nh©n s¶n xuÊt ,nh©n viªn ph©n xëng ,thñ kho... hoÆc sù b¸o ®éng cña nh÷ng mÆt hµng h háng kh«ng sö dông ®îc nòa vµ xem xÐt c¸c quyÕt ®Þnh xö lÝ gi¶i quyÕt nh÷ng mÆt hµng ®ã cña doanh nghiÖp cã ®óng vµ kÞp thêi kh«ng. -Sù ph©n lo¹i -KiÓm tra mÉu m· HTK trªn thÎ kho ®óng ®¾n HTK vµ so sanh víi HTK thùc tÕ theo tõng kho¶n môc:NVL,SPDD, thµnh phÈm ,hµng ho¸ .. -Quan s¸t tØ lÖ hoµn thµnh s¶n phÈm dë dang cã hîp lÝ kh«ng -C¸c nghiÖp -Ghi sæ theo dâi t liÖu kiÓm to¸n vô liªn quan ®Õn ,nh÷ng chøng tõ nhËp ,xuÊt kho cuèi HTK ®Òu ®îc cïng vµ thêi ®iÓm cuèi kú ®Ó kiÓm tra ghi sæ ®óng luc xem chóng cã ®îc h¹ch to¸n ®óng lóc vµ ®Çy ®ñ kh«ng , ®iÒu nµy liªn quan ®ªn hµng göi b¸n vµ hµng mua ®ang ®i dêng. -§¶m b¶o nh÷ng hµng xuÊt kho göi b¸n kh«ng ®uîc ®a vµo kiÓm kª HTK nòa,ngîc l¹i nh÷ng hµng mua vµo cuèi kú ®Òu ®· ®a vµo kiÓm kª. -Xem xÐt c¸c khu vùc dïng ®Ó giao nhËn hµng ho¸ vµ hµng ho¸,vËt t ë c¸c khu vùc nµy khi kh¶o s¸t vµ kiÓm kª vËt chÊt C¸c thÎ kho -Xem xÐt tÊt c¶ c¸c thÎ kho ®ang sö ®îc ghi chÐp dông vµ c¸c thÎ kho cha sö dông ®Ó ®¶m ®Çy ®ñ kh«ng bÞ b¶o kh«ng cã thÎ kho nµo bÞ mÊt hoÆc TrÞnh Kiªn 19 nµy cña doanh nghiÖp §¶m b¶o chÊt lîng cña HTK ®ñ tiªu chuÈn s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc b¸n ra ngoµi thÞ truêng. -C¸c cuéc kh¶o s¸t nµy ph¶i ®îc thùc hiÖn ngay tõ ®Çu trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ HTK Thu nhËp th«ng tin ®Ó giíi h¹n ®óng ®¾n HTK -Cuéc kh¶o s¸t nµy ph¶i ®uîc thùc hiÖn vµo giai KiÓm to¸n 42A bá sãt mét thÎ bá sãt cã chñ ý(nÕu thÎ kho ®îc ®¸nh sè ®o¹n hoµn tÊt nµo tõ tríc) cuéc kiÓm kª vËt chÊt 1.2.2.4 KiÓm tra viÖc tÝnh gi¸ HTK -Kh¶o s¸t qu¸ tr×nh gi¸ HTK thêng lµ mét trong nhng phÇn quan trong nhÊt vµ mÊt nhiÒu thêi gian nhÊt cña cuéc kiÓm to¸n chi tiÕt HTK. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n vÒ HTK th×: HTK thêng ®îc tÝnh to¸n theo gi¸ gèc .V× vËy gi¸ gèc HTk thêng bao gåm chi phÝ thu mua vµ c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh¸c ph¸t sinh ®Ó cã HTK t¹i thêi ®iÓm vµ tr¹ng th¸i hiÖn t¶i trong ®ã : +Chi phÝ thu mua gåm:gi¸ mua ,c¸c l¹i thuÕ kh«ng ®îc hoµn l¹i,chi phÝ vËn chuyÓn bèc xÕp b¶o qu¶n trong qu¸ tr×nh mua hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn qu¶n trùc tiÕp ®Õn viÖc mua HTK . C¸c kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i , gi¶m gia hµng mua kh«ng ®ùoc ghi nhËn vµ chi phÝ thu mua. +Chi phÝ chÕ biÕn : Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ nguyªn liÖu ,vËt liÖu thµnh thµnh phÈm . Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp th«ng thêng thay ®æi theo sè lîng thµnh phÈm nh lµ nh÷ng chi phÝ vÒ khÊu hao,chi phÝ b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ,nhµ xëng …vµ chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh ë nh÷ng ph©n xëng s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh biÕn ®æi ®îc ph©n bæ vµo c¸c chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm ®îc dùa trªn c«ng suÊt b×nh thêng cña m¸y mãc s¶n xuÊt.Cßn trong c¸c trêng hîp mµ møc s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cao h¬n møc b×nh thêng th× mçi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra sÏ ®îc ph©n bæ theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. Chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æ s¶n xuÊt chung ®îc ph©n bæ hÕt vµ chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. +Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c Bao gåm c¸c chi phÝ kh¸c ngoµi chi phÝ thu mua vµ chi phÝ chÕ biÕn HTK nh lµ chi phÝ thiÕt kÕ s¶n phÈm cho 1 ®¬n vÞ ®Æt hµng cô thÓ . TrÞnh Kiªn 20 KiÓm to¸n 42A