Môc lôc
Ch¬ng I................................................................................................................................................................5
C¸c vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.....................................................................5
1.1
§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp.................................................5
1.2
Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu..........................5
1.2.1
Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt...................................................................................................5
1.2.2
C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu........................................................................5
1.3
ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh.
7
1.4
Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm....................................................................7
1.4.1
Gi¸ thµnh s¶n phÈm:...............................................................................................................7
1.4.2
Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm.................................................................................................8
1.5
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm..........................................
9
1.5.1
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt............................................................................................9
1.5.2
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm...........................................................................................9
1.6
NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm...........................................10
1.7
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt..............................................................................................11
1.7.1
Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông.....................................................................................11
1.7.2
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt......................................................................15
1.8
C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang.......................................................18
1.8.1
Theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp (nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp)....18
1.8.2
¦íc lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng.............................................................................19
1.8.3
§Þnh møc chi phÝ.................................................................................................................20
1.9
C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ
yÕu.
20
1.9.1
C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm............................................................................20
1.9.2
øng dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu........25
Ch¬ng II............................................................................................................................................................30
Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty THiÕt bÞ VËt t - n«ng
s¶n thanh tr× - hµ néi.........................................................................................................................................30
2.1
§Æc ®iÓm chung cña Doanh nghiÖp........................................................................................30
2.1.1
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp......................................................30
2.1.2
Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty thiÕt bÞ
vËt t n«ng s¶n Thanh Tr× - Hµ Néi........................................................................................................30
2.1.3
C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nhµ m¸y …………………………..33
2.1.4
C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña ®¬n vÞ thùc
tËp ………………….………………………. …. 33
2.2
Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty vËt t
thiÕt bÞ n«ng s¶n Thanh tr× - Hµ Néi........................................................................................................37
2.2.1
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty.........37
2.2.2
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt........................................................................................38
2.2.3
§¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú........................................................................................65
2.2.4
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm..................................................................................65
Ch¬ng III...........................................................................................................................................................67
NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty vËt
t thiÕt bÞ n«ng s¶n thanh tr× -hµ néi................................................................................................................67
3.1.1
¦u ®iÓm.................................................................................................................................67
3.1.2
Nhîc ®iÓm............................................................................................................................68
3.1
Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp.............................................................................................................68
KÕt luËn............................................................................................................................................................70
1
Lêi nãi ®Çu
Sau n¨m 1954 miÒn B¾c ®îc hoµn toµn gi¶i phãng. §Êt níc ta b¾t tay
vµo x©y dùng kinh tÕ vµ kh¾c phôc hËu qu¶ cña chiÕn tranh ®Ó l¹i. C¬ chÕ
kinh tÕ cña chóng ta lóc ®ã lµ c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp. Bªn c¹nh
nh÷ng thuËn lîi, chóng ta cßn gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n vµ §¶ng ta còng m¾c
ph¶i nh÷ng sai lÇm trong viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch lín, chØ
®¹o chiÕn lîc vµ thùc hiÖn ®êng lèi. HËu qu¶ sai lÇm lµ cuéc khñng ho¶ng
kinh tÕ x· héi ®· kÐo dµi 10 n¨m. V× thÕ, t¹i c¸c k× ®¹i héi §¶ng VI, VII, VIII
vµ gÇn ®©y nhÊt lµ §¹i héi §¶ng lÇn thø IX ®· quyÕt ®Þnh ®æi míi c¬ chÕ ë
níc ta víi ph¬ng ch©m: “ nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng
theo c¬ chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng X· héi chñ
nghÜa…”
Tõ khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ ®Êt níc ta ®· cã sù ph¸t triÓn m¹nh
mÏ vÒ c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, më ra nhiÒu ngµnh nghÒ theo xu híng héi
nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Cho nªn sù canh tranh tÊt yÕu ®· x¶y
ra. Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù c¹nh tranh cña s¶n
phÈm trªn thÞ trêng lµ gi¸ c¶. §iÒu nµy cã nghÜa lµ cïng mét s¶n phÈm, chÊt lîng nh nhau, mÉu m· phï hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng th× s¶n phÈm nµo cã
gi¸ b¸n h¹ th× sÏ tiªu thô ®îc nhiÒu h¬n, sù c¹nh tranh sÏ lín h¬n. Nhng gi¸ b¸n
ph¶i dùa vµo c¬ së cña gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh. B¶n chÊt cña gi¸
thµnh s¶n phÈm lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè chi phÝ vµo nh÷ng
s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. §Ó thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a cho Doanh nghiÖp th×
doanh nghiÖp ph¶i tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ råi míi h¹ gi¸ thµnh. §Ó tiÕt kiÖm
chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm th× mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng lµ
tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm s¶n xuÊt ra mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®óng chÕ ®é quy ®Þnh vµ
®óng víi viÖc t¨ng cêng vµ c¶i thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸
thµnh nãi riªng vµ c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung.
2
Chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ yÕu tè quan träng t¸c ®éng
®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, chÝnh s¸ch vÒ gi¸ b¸n vµ kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. ChÝnh do nh÷ng
nguyªn nh©n trªn mµ em chän chuyªn ®Ò kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty vËt t thiÕt bÞ n«ng s¶n Thanh Tr× - Hµ Néi lµm
®Ò tµi thùc tËp cña m×nh.
V× thêi gian thùc tËp kh«ng nhiÒu, do nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®iÒu kiÖn
kh¸ch quan vµ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n kh«ng cho phÐp nªn ch¾c ch¾n b¸o c¸o
cña em cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt, em rÊt mong ®îc sù chØ b¶o, gióp ®ì thªm cña
c¸c thÇy c« gi¸o vµ quý c«ng ty n¬i em ®· cã ®iÒu kiÖn ®îc thùc tËp.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Häc sinh
Lª Thanh Ph¬ng
3
Ch¬ng I
C¸c vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
1.1 §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ
to¸n vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p kü thuËt h¹ch to¸n, ®Æc biÖt lµ vËn dông ph¬ng
ph¸p kÕ to¸n tËp hîp, ph©n bè chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm trong pham vi ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp b¾t nguån tõ nh÷ng ®Æc
®iÓm cña quy tr×nh kü thuËt vµ tæ chøc s¶n xuÊt, tõ tÝnh ®a d¹ng vµ khèi lîng
s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra, nãi c¸ch kh¸c lµ b¾t nguån tõ lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp. V× vËy, nghiªn cøu lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp sÏ gióp
cho viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp ®îc hîp lý, ®óng ®¾n
vµ do ®ã ph¸t huy ®îc chøc n¨ng, vai trß vµ vÞ trÝ cña kÕ to¸n, trong ®ã c«ng
t¸c kÕ to¸n, qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung vµ qu¶n lý chi
phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng.
Tõ ngµnh kinh tÕ cÊp I sÏ ®îc ph©n chia thµnh c¸c ngµnh kinh tÕ cÊp II,
cÊp III; cã lo¹i h×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ, ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Þnh kú s¶n phÈm vµ sù lÆp l¹i cña s¶n phÈm
®îc s¶n xuÊt ra kh¸c nhau. §Ó nghiªn cøu c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau.
1.2 Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ
yÕu.
1.2.1 Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao
®éng sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp
chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú.
1.2.2 C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu.
1.2.2.1
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo tÝnh chÊt kinh tÕ (yÕu tè chi
phÝ).
Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ cña
c¸c lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng
4
thay thÕ, c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dµnh cho s¶n xuÊt kinh doanh trong
kú b¸o c¸o.
-
Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé chi phÝ tr¶ cho ngêi
lao ®éng (t¹m thêi hay thêng xuyªn) vÒ tiÒn l¬ng (tiÒn c«ng), c¸c kho¶n
phô cÊp, trî cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng (KPC§, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ) trong kú b¸o c¸o.
-
Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: bao gåm chi phÝ khÊu
hao toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú b¸o c¸o.
-
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nhËn
cung cÊp dÞch vô tõ c¸c ®¬n vÞ kh¸c phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh
doanh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o nh: ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i, vÖ
sinh vµ c¸c dÞch vô kh¸c.
-
Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn:Bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh cha ®îc ph¶n ¸nh ë c¸c chØ tiªu trªn, ®· chi b»ng tiÒn trong kú b¸o
c¸o nh: tiÕp kh¸ch, héi häp, thuª qu¶ng c¸o …
1.2.2.2
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ chi phÝ
(kho¶n môc chi phÝ)
Kho¶n môc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp: Bao
gåm chi phÝ vÒ nguyªn liÖu chÝnh, vËt liÖu phô sö dông trùc tiÕp cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm.
-
Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm c¸c
kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô
nh: l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng (b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, KPC§).
-
Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: Gåm nh÷ng chi phÝ
ph¸t sinh t¹i bé phËn s¶n xuÊt (ph©n xëng, ®éi, tr¹i s¶n xuÊt …), ngoµi
hai kho¶n môc trªn.
1.2.2.3
Ph©n lo¹i chi phÝ theo quan hÖ víi quan hÖ s¶n lîng s¶n phÈm
s¶n xuÊt.
5
-
Chi phÝ biÕn ®æi (biÕn phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay
®æi vÒ lîng t¬ng quan tØ lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi lîng s¶n
phÈm s¶n xuÊt trong kú nh: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi
phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp …
-
Chi phÝ cè ®Þnh (®Þnh phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng
thay ®æi vÒ tæng sè khi cã sù thay ®æi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt
trong møc ®é nhÈt ®Þnh nh chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n, chi phÝ ®iÖn th¾p s¸ng …
1.3 ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
-
Qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph©n tÝch t×nh h×nh dù to¸n
chi phÝ s¶n xuÊt.
-
Qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt gióp lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t,
tiÒn vèn, sö dông lao ®éng cho kú sau, cung cÊp tµi liÖu ®Ó tÝnh to¸n
thu nhËp quèc d©n. C«ng viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt cung cÊp sè
liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn tÝnh
gi¸ thµnh lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ
lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm kú sau. Gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý x¸c
®Þnh ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng
mét c¸ch ®óng ®¾n vµ hîp lý. Gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh
ph©n tÝch ®iÓm hßa vèn vµ phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý,
cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh.
1.4 Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.4.1 Gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, dÞch vô lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho
mét khèi lîng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp
s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh trong ®iÒu kiÖn c«ng suÊt b×nh thêng.
6
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt lîng
häat ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸
b¸n vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt.
1.4.2 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.4.2.1
Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu
tÝnh gi¸ thµnh.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm 3
lo¹i:
+ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi
phÝ s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé
phËn kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n
cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh.
+ Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së
®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc thùc hiÖn tríc khi tiÕn hµnh s¶n
xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh
nghiÖp, lµ thíc ®o chÝnh x¸c ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t,
lao ®éng vµ gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, kü
thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m n©ng
cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
+ Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së sè
liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh tËp hîp ®îc trong kú vµ s¶n lîng s¶n
phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc tÝnh to¸n sau khi
kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.4.2.2
Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm 2 lo¹i:
7
-
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ( cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng): Bao
gåm chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp; Chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp; Chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh, dÞch vô
®· cung cÊp. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®îc sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n thµnh
phÈm ®· nhËp kho hoÆc giao cho kh¸ch hµng vµ lµ c¨n cø ®Ó doanh
nghiÖp tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n, tÝnh lîi nhuËn gép cña ho¹t ®éng b¸n
hµng vµ cung cÊp dÞch vô.
-
Gi¸ thµnh toµn bé: Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ chi phÝ
b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®· b¸n.
Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Gi¸
thµnh
=
toµn bé
Gi¸
thµnh
+
s¶n xuÊt
Chi phÝ b¸n
+
hµng
Chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp
1.5 §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.5.1 §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
1.5.1.1
Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao
®éng sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp
chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú.
1.5.1.2
C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
§Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt.
-
§Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
-
Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm.
-
§Æc ®iÓm cña s¶n phÈm (®Æc tÝnh kü thuËt, ®Æc ®iÓm
sö dông, ®Æc ®iÓm th¬ng phÈm …)
1.5.1.3
Yªu cÇu, tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh.
C¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n vµ chi
phÝ s¶n xuÊt cÇn tËp hîp nh»m ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ s¶n xuÊt
vµ phôc vô c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
8
-
§èi víi ngµnh c«ng nghiÖp, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt cã thÓ lµ lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô; nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i; chi tiÕt,
bé phËn s¶n phÈm; ph©n xëng, bé phËn; giai ®o¹n c«ng nghÖ; ®¬n ®Æt
hµng.
1.5.2 §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.5.2.1
Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt lîng
ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸
b¸n vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt.
1.5.2.2
C¸c c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®óng ®¾n ph¶i dùa
vµo c¸c c¨n cø sau: §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt; Quy tr×nh c«ng nghÖ
s¶n xuÊt s¶n phÈm; Yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý; Tr×nh ®é øng dông m¸y
vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
-
XÐt vÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt:
+ NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc (nh doanh nghiÖp ®ãng tµu,
c«ng ty x©y dùng c¬ b¶n …) th× tõng s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc lµ ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh.
+ NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t hoÆc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt
hµng th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹t s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n
®Æt hµng.
+ NÕu tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, khèi lîng lín (nh dÖt
v¶i, s¶n xuÊt b¸nh kÑo …) th× mçi lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh.
-
XÐt vÒ qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
+ NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh lµ thµnh phÈm hoµn thµnh hoÆc cã thÓ lµ nöa thµnh phÈm tù chÕ
biÕn.
9
+ NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th×
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc s¶n
phÈm l¾p r¸p hoµn chØnh.
1.5.2.3
C¸c lo¹i ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra
dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng cÇn ph¶i tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh
®¬n vÞ.
1.6 NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
-
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Æc ®iÓm
tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
-
Tæ chøc tËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
theo ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ b»ng ph¬ng ph¸p thÝch
hîp. Cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu, th«ng tin tæng hîp vÒ c¸c kho¶n
môc chi phÝ, yÕu tè chi phÝ ®· quy ®Þnh, xac ®Þnh ®óng ®¾n trÞ gi¸
s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
-
VËn dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝnh
to¸n gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh theo
®óng kho¶n môc quy ®Þnh vµ ®óng kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c
®Þnh.
-
§Þnh kú cung cÊp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸
thµnh cho c¸c cÊp qu¶n lý doanh nghiÖp tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh
h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ, ph©n tÝch t×nh h×nh
thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph¸t
hiÖn c¸c h¹n chÕ vµ kh¶ n¨ng tiÒm tµng, ®Ò xuÊt c¸c liÖu ph¸p ®Ó
gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.7 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
1.7.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông.
1.7.1.1
Tµi kho¶n 621 - chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp.
10
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, x©y l¾p, n«ng,
l©m, ng nghiÖp
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 621 - chi phÝ NL,VL trùc
tiÕp:
Bªn nî:
TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho häat ®éng
s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trong kú h¹ch to¸n.
Bªn cã:
-
TrÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho.
-
KÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp trªn møc b×nh thêng kh«ng ®îc
tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú.
-
KÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp binh thêng ph¸t sinh ë møc b×nh
thêng vµo bªn Nî TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (hoÆc
bªn Nî TK 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt)
TK 621 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ph¶n ¸nh chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ.
11
1.7.1.2
Tµi kho¶n 622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt – kinh doanh trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng, l©m, ng
nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n, dÞch vô.
KÕt cÊu vµ néi dung cña TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Bªn Nî:
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
s¶n phÈm.
Bªn Cã:
-
KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trªn møc b×nh thêng kh«ng ®îc tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú.
-
KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp binh thêng ph¸t sinh ë møc
b×nh thêng vµo bªn Nî TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
(hoÆc bªn Nî TK 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt)
12
TK 622 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ph¶n ¸nh chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ.
1.7.1.3
Tµi kho¶n 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt, kinh doanh chung ph¸t sinh ë
ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, ®éi, c«ng trêng…
KÕt cÊu vµ néi dung TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Bªn Nî:
C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã:
-
C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.
-
Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh ë møc b×nh thêng vµ chi phÝ
s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 154 - chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh dë dang ( hoÆc tµi kháan 631 - gi¸ thµnh s¶n xuÊt).
-
Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh trªn møc b×nh thêng ®îc kÕt
chuyÓn vµo TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n.
-
Tµi kho¶n 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng cã sè d cuèi kú.
13
Tµi kho¶n 627 cã c¸c tµi kho¶n cÊp II
Tµi kho¶n 627 1 – chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
Tµi kho¶n 627 2 – chi phÝ vËt liÖu
Tµi kho¶n 627 3 – chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
Tµi kho¶n 637 4 – chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
Tµi kho¶n 627 7 – chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
Tµi kho¶n 627 8 – chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
1.7.1.4
Tµi kho¶n 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
§Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm, dÞch vô.
14
KÕt cÊu vµ néi dung:
Bªn Nî:
Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp,
chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt s¶n phÈm,
dÞch vô:
Bªn Cã:
-
TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi, trÞ gi¸ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc.
-
TrÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu, hµng hãa gia c«ng xong nhËp kho.
-
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm ®· chÕ t¹o xong nhËp kho
hoÆc chuyÓn ®i b¸n.
-
Chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng dÞch vô ®· cung cÊp hoµn thµnh cho
kh¸ch hµng.
Sè d bªn Nî:
Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú TK 154 ®îc më chi tiÕt cho
tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt (ph©n xëng giai ®o¹n s¶n xuÊt, s¶n
phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng).
1.7.1.5
Tµi kho¶n 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt.
§Ó ph¶n ¸nh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,
dÞch vô ë ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong trêng hîp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng
ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt:
Bªn Nî:
- TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú.
- Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã:
-
TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK 154.
-
Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· b¸n, dÞch vô hoµn thµnh kÕt chuyÓn vµo TK
632 - Gi¸ vèn hµng b¸n.
Tµi kháan 631 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ.
15
1.7.2 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
1.7.2.1
Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
Ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: ¸p dông ®èi víi chi phÝ s¶n
xuÊt cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh.
KÕ to¸n tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu theo ®óng ®èi tîng chÞu chi
phÝ, tõ ®ã tËp hîp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ kÕ to¸n ghi vµo sæ kÕ to¸n
theo tõng ®èi tîng cã liªn quan.
-
Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp: ¸p dông ®èi
víi chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan tíi nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt, kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ ®îc.
KÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi t îng cã liªn quan theo tr×nh tù sau:
+ Tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo tõng
®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ sau ®ã tæng hîp sè liÖu lªn chøng tõ kÕ to¸n
theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ.
+ Lùa chän tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp víi tõng lo¹i chi phÝ ®Ó
tÝnh to¸n vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tæng hîp ®îc cho c¸c ®èi tîng
liªn quan.
C«ng thøc tÝnh:
H=
C
n
Σ Ti
i=1
Trong ®ã: H lµ hÖ sè ph©n bæ
C lµ tæng chi phÝ ®· tËp hîp ®îc cÇn ph©n bæ
Ti lµ tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi tîng i.
Chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan (Ci) ®îc
tÝnh theo c«ng thøc:
Ci = Ti x H
1.7.2.2
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
16
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh
-
nghiÖp theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp
(ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
(1)
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu,
vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
(2)
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
(3)
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ
s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan.
(4)
TrÞ gi¸ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc, ngêi g©y
thiÖt h¹i s¶n phÈm háng ph¶i båi thêng.
(5)
TrÞ gi¸ thuÇn íc tÝnh cña phÕ liÖu thu håi tõ s¶n
phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc.
(6)
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thµnh phÈm nhËp kho hoÆc ®·
giao cho kh¸ch hµng.
17
-
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh
nghiÖp theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh
nghiÖp
(KÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú)
(1)
§Çu kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu
(2)
Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu
kú.
trùc tiÕp thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ.
(3)
Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ.
(4)
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n
xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô.
18
(5)
Trêng hîp ph¸t sinh s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc, c¨n
cø vµo quyÕt ®Þnh xö lý cña cÊp cã thÈm quyÒn.
(6)
Cuèi kú kÕ to¸n, tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm
dë dang cuèi kú.
(7)
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn
thµnh trong kú.
1.8 C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang.
1.8.1 Theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp (nguyªn liÖu, vËt liÖu
chÝnh trùc tiÕp)
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc
tiÕp chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, s¶n lîng s¶n phÈm dë dang
gi÷a c¸c kú kÕ to¸n Ýt biÕn ®éng.
C«ng thøc tÝnh:
D § K Cn
QSP QD
DCK= x QD
Trong ®ã: DCK, D§K: TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®ang cuèi kú vµ ®Çu kú.
Cn: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong
kú.
QSP, QD: S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n lîng
s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
C«ng thøc nµy ¸p dông trong trêng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp
®îc bá vµo ngay tõ ®Çu cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
Trêng hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu phô trùc tiÕp bá dÇn vµo trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× trÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë chØ tÝnh theo chi phÝ nguyªn
liÖu, vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp bá vµo tõ ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
1.8.2 ¦íc lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng.
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm cã chi phÝ chÕ biÕn
chiÕm tû träng t¬ng ®èi lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n lîng s¶n phÈm
dë dang biÕn ®éng nhiÒu gi÷a c¸c kú kÕ to¸n.
19
Néi dung ph¬ng ph¸p:
-
C¨n cø s¶n lîng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh
®Ó quy ®æi s¶n lîng s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n lîng s¶n phÈm hoµn
thµnh t¬ng ®¬ng.
-
C«ng thøc:
QT§ = QD x %HT
QT§: S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng
%HT: TØ lÖ chÕ biÕn hoµn thµnh.
-
TÝnh to¸n x¸c ®Þnh tõng kho¶n môc chi phÝ cho s¶n phÈm
dë dang theo nguyªn t¾c:
+ Chi phÝ s¶n xuÊt bá vµo tõ ®Çu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt
(nh chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt
liÖu chÝnh trùc tiÕp):
D § K Cn
QSP QT §
DCK = x QD (1)
+ §èi víi c¸c chi phÝ bá
dÇn vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp,
chi phÝ s¶n xuÊt chung):
D § K CCB
QSP QT §
DCK = x QT§
1.8.3 §Þnh møc chi phÝ.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· x©y dùng ®îc hÖ thèng ®Þnh møc
chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý vµ æn ®Þnh th× cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang
theo ph¬ng ph¸p chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc.
Tríc hÕt, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo s¶n lîng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª
vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ë tõng c«ng ®o¹n, sau ®ã tæng hîp l¹i
theo tõng lo¹i s¶n phÈm. Trong ph¬ng ph¸p nµy c¸c kho¶n môc chi phÝ tÝnh
cho s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cßn phô thuéc møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña
chóng.
20
- Xem thêm -