Tài liệu Luận văn thạc sĩ vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho người có công với cách mạng tại huyện thiệu hóa, tỉnh thanh hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƢƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI LÊ THỊ THÖY VAI TRÕ CỦA NHÂN VIÊN CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC HỖ TRỢ CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO NGƢỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TẠI HUYỆN THIỆU HÓA, TỈNH THANH HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÀ NỘI - 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƢƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI LÊ THỊ THÖY VAI TRÕ CỦA NHÂN VIÊN CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC HỖ TRỢ CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO NGƢỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TẠI HUYỆN THIỆU HÓA, TỈNH THANH HÓA Chuyên ngành: Công tác xã hội Mã số: 8760101 LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI CÁN BỘ HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THỊ THANH BÌNH HÀ NỘI - 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân tôi, chƣa đƣợc công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung đƣợc trình bày trong luận văn này là hoàn toàn hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình. Tác giả Lê Thị Thúy LỜI CẢM ƠN Với tình cảm và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo Khoa Công tác xã hội, Trƣờng Đại học Lao động - Xã hội đã tận tình giúp đỡ trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành Luận văn thạc sĩ này. Đặc biệt, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Bình đã tận tình hƣớng dẫn, động viên và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Khoa Sau đại học, Trƣờng Đại học Lao động - Xã hội đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập và thực hiện luận văn tại trƣờng. Tôi xin gửi lời cảm ơn gia đình và bạn bè đã động viên, khích lệ, giúp đỡ trong quá trình học tập, nghiên cứu. Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn Ngƣời có công với cách mạng, đội ngũ cán bộ chính sách, cán bộ lãnh đạo địa phƣơng trên địa bàn nghiên đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện nghiên cứu. Dù đã có nhiều cố gắng trong nghiên cứu để hoàn thành luận văn nhƣng cũng không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của quý thầy, cô giáo để luận văn của tôi đƣợc hoàn chỉnh. Tôi xin chân thành cảm ơn! MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................ I DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... II DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ......................................................... IV LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài .................................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 7 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 7 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 8 6. Những đóng góp mới của luận văn ............................................................. 10 7. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 11 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÕ CỦA NHÂN VIÊN CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC HỖ TRỢ CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO NGƢỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG ....................................................... 12 1.1. Một số khái niệm cơ bản của đề tài.......................................................... 12 1.2. Vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ngƣời có công với cách mạng................................................................. 20 1.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ngƣời có công với cách mạng. ....................... 28 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.................................................................................. 39 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VAI TRÕ CỦA NHÂN VIÊN CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC HỖ TRỢ CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO NGƢỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TẠI HUYỆN THIỆU HÓA, TỈNH THANH HÓA ................................................................................................................ 40 2.1. Khái quát chung về địa bàn và khách thể nghiên cứu.............................. 40 2.2. Thực trạng vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa .................................................................................................................. 46 2.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc chăm sóc sức khỏe ngƣời có công với cách mạng tại huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa ................................................................................................ 70 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.................................................................................. 81 Chƣơng 3: GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ NÂNG CAO VAI TRÕ CỦA NHÂN VIÊN CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC HỖ TRỢ CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO NGƢỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG ....................... 82 3.1. Một số giải pháp ....................................................................................... 82 3.2. Một số khuyến nghị .................................................................................. 88 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 92 PHỤ LỤC I DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Nội dung đầy đủ STT Chữ viết tắt 1 NCCVCM 2 CTXH 3 NVCTXH 4 TB Thƣơng binh 5 BB Bệnh binh 6 CĐHH 7 MVNAH 8 LĐ - TB&XH 9 UBND Ủy ban nhân dân 10 HĐND Hội đồng nhân dân 11 BHYT Bảo hiểm y tế 12 CSSK Chăm sóc sức khỏe Ngƣời có công với cách mạng Công tác xã hội Nhân viên công tác xã hội Chất độc hóa học Mẹ Việt Nam anh hùng Lao động - thƣơng binh và xã hội II DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Phân loại Ngƣời có công với cách mạng ở 05 xã tại huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa ....................................................................................... 42 Bảng 2.2: Thống kê độ tuổi của ngƣời có công với cách mạng tại 05 xã trong mẫu nghiên cứu ............................................................................................... 42 Bảng 2.3: Tình trạng sức khỏe ngƣời có công với cách mạng ....................... 43 Bảng 2.4: Thông tin nhân viên công tác xã hội ở 05 xã nghiên cứu tại huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa ............................................................................. 45 Bảng 2.5: Đánh giá thái độ của nhân viên công tác xã hội khi thực hiện vai trò kết nối .............................................................................................................. 52 Bảng 2.6 : Một số kết quả của hoạt động vận động nguồn lực ....................... 53 Bảng 2.7 : Mức độ hài lòng của ngƣời có công về hoạt động vận động nguồn lực tại địa phƣơng............................................................................................ 55 Bảng 2.8 : Nội dung công tác tuyên truyền về chính sách chăm sóc sức khỏe đối với ngƣời có công với cách mạng: ............................................................ 62 Bảng 2.9: Đánh giá mức độ thực hiện vai trò tuyên truyền của nhân viên công tác xã hội trong tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công ....... 64 Bảng 2.10: Nội dung tƣ vấn về chăm sóc sức khỏe ngƣời có công ................ 65 Bảng 2.11: Tỷ lệ đánh giá về thái độ của nhân viên công tác xã hội trong vai trò ngƣời tƣ vấn chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công ............................... 67 Bảng 2.12: Đánh giá mức độ thực hiện vai trò tƣ vấn của nhân viên công tác xã hội trong tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công ............. 69 Bảng 2.13: Bảng tổng hợp đánh giá mức độ thực hiện vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng tại huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa .......................................... 70 III Bảng 2.14: Khó khăn khi thực hiện vai trò kết nối của nhân viên công tác xã hội .................................................................................................................... 79 Bảng 2.15: Các yếu tố ảnh hƣởng đến vai trò của nhân viên công tác xã hội ......................................................................................................................... 80 IV DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Biểu đồ 2.1: Mức độ ngƣời có công đƣợc nhân viên công tác xã hội kết nối về chế độ chăm sóc sức khỏe ............................................................................... 48 Biểu đồ 2.2: Kết quả đánh giá việc thực hiện vai trò kết nối của nhân viên công tác xã hội trong việc tuyên truyền chính sách chăm sóc sức khỏe cho NCC ................................................................................................................. 50 Biểu đồ 2.3: Kết quả đánh giá việc thực hiện vai trò vận động nguồn lực của nhân viên công tác xã hội trong việc chăm sóc sức khỏe cho NCC ............... 56 Biểu đồ 2.4: Mức độ cần thiết của vai trò tuyên truyền trong chăm sóc sức khỏe cho NCC ................................................................................................. 60 Biểu đồ 2.5: Mức độ tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe cho NCC của nhân viên công tác xã hội......................................................................................... 63 Biểu đồ 2.6: Mức độ hài lòng về vai trò tƣ vấn của nhân viên công tác xã hội ......................................................................................................................... 67 1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong lịch sử 4000 năm dựng nƣớc và giữ nƣớc, dân tộc ta đã trải qua những cuộc chiến tranh chống giặc ngoại xâm. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, đã có những ngƣời cống hiến, hy sinh vì đất nƣớc, những ngƣời may mắn sống sót trở về đang phải gánh chịu những nỗi đau cả về thể xác lẫn tâm hồn do chiến tranh để lại. Những ngƣời đang sống trong thời bình nhƣ chúng ta hiện nay, không thể không thể hiện lòng biết ơn đối với thế hệ cha anh - những ngƣời có công với cách mạng. Chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng vừa là trách nhiệm lớn lao, vừa là tình cảm sâu sắc và là đạo lý cao cả, trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam “Uống nƣớc nhớ nguồn”; “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”; “Đền ơn đáp nghĩa”. Chăm sóc sức khỏe và nâng cao đời sống cho ngƣời có công với cách mạng là một trong những chính sách đƣợc Đảng và Nhà nƣớc ta rất quan tâm, chú trọng. Để việc thực hiện chính sách ƣu đãi ngƣời có công đặc biệt là chính sách chăm sóc sức khỏe ngƣời có công với cách mạng đáp ứng đƣợc nhu cầu thực tiễn thì vai trò của nhân viên công tác xã hội là rất quan trọng. Nhân viên công tác xã hội là những ngƣời đƣợc đào tạo và trang bị các kiến thức, kỹ năng trong công tác xã hội, họ có nhiệm vụ: trợ giúp các đối tƣợng nâng cao khả năng giải quyết và đối phó với các vấn đề trong cuộc sống; tạo cơ hội để các đối tƣợng tiếp cận các nguồn lực cần thiết, thúc đẩy sự tƣơng tác giữa các cá nhân, giữa các cá nhân với môi trƣờng tạo ảnh hƣởng tới chính sách xã hội, các cơ quan, tổ chức vì lợi ích của cá nhân, gia đình, nhóm và cộng đồng thông qua hoạt động nghiên cứu và hoạt động thực tiễn. Nhân viên công tác xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chăm sóc 2 sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng: Vai trò vận động nguồn lực, vai trò kết nối, vai trò giáo dục, vai trò tƣ vấn tham vấn, vai trò chăm sóc trợ giúp… Huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa là một huyện có bề dày lịch sử trong sự nghiệp đấu tranh và bảo vệ đất nƣớc, biết bao ngƣời con của mảnh đất này may mắn đƣợc trở về từ chiến trƣờng nhƣng họ lại mang trong mình những vết thƣơng mà vĩnh viễn không thể chữa lành đƣợc, thậm chí các thế hệ con cháu sau này của họ cũng bị ảnh hƣởng. Toàn huyện có 3.597 ngƣời có công với cách mạng Những năm qua, công tác “ Đền ơn đáp nghĩa” và các chính sách chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng đã đƣợc đẩy mạnh và đạt đƣợc một số kết quả. Để thực hiện tốt nhiệm vụ đƣợc giao, nhân viên công tác xã hội phải tuân thủ và hoàn thành chức trách, nhiệm vụ và thực hiện tốt vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. Đã có một số bài viết, công trình nghiên cứu về hoạt động chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng và vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng nhƣng các bài viết cũng nhƣ đề tài nghiên cứu này ít quan tâm hoặc chƣa đi sâu nghiên cứu về vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. Vì những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài “ Vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng tại huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa”. 3 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Trong những năm qua nƣớc ta cũng nhận thức một cách đúng đắn, đầy đủ về tầm quan trọng của sức khỏe đối với mỗi cá nhân. Đảng và Nhà nƣớc đã rất chú ý quan tâm đến vấn đề chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. Đã có rất nhiều văn kiện, các đề tài, công trình nghiên cứu cũng nhƣ sách báo viết về công tác chăm sóc sức khỏe của ngƣời có công. Tác giả Nguyễn Hiền Phƣơng (2004) có bài viết về “Một số vấn đề về pháp luật ưu đãi xã hội”, Tạp chí Luật học số 4/2004. Qua nghiên cứu này, tác giả đã đƣa ra và phân tích một số khái niệm và nội dung cơ bản của Pháp luật Ƣu đãi ngƣời có công (Khái niệm ngƣời có công, tiêu chuẩn xác nhận ngƣời có công…) luận bàn và đánh giá về những thành tựu cũng nhƣ phân tích chỉ rõ những điểm còn hạn chế trong những chính sách với ngƣời có công (chế độ trợ cấp hàng tháng, ƣu đãi về giáo dục, y tế, việc làm, tín dụng, nhà ở, đất đai…). Đồng thời, đƣa ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách ƣu đãi với ngƣời có công [13] Bà Nguyễn Thị Hằng (2005), có bài viết đăng trên Tạp chí Cộng sản số 7/2005 “Tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa chính sách ưu đãi xã hội đối với thương binh, gia đình liệt sỹ, người có công với cách mạng”. Tác giả nêu những nét khái quát những thành tựu đạt đƣợc trong việc thực hiện ƣu đãi xã hội đối với thƣơng binh, bênh binh, gia đình liệt sỹ và ngƣời có công trong 10 năm từ 1995 đến 2005, qua đó đúc kết những kinh nghiệm và đề ra những giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn chính sách ƣu đãi xã hội [6] Tại Hội thảo Công tác điều dƣỡng, chăm sóc sức khoẻ ngƣời có công, đƣợc Cục ngƣời có công (Bộ Lao động-TBXH) tổ chức ngày 15/4/2010, tại thị xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hoá đã khẳng định “Công tác điều dưỡng và chăm sóc sức khỏe, được xem như là một yêu cầu bức thiết vì rất nhiều đối tượng người có công đã bày tỏ nguyện vọng và mong muốn được đi thăm 4 quan, nghỉ ngơi điều dưỡng sức khoẻ dù chỉ là một lần”. Trên thực tế, nhu cầu đƣợc điều dƣỡng và chăm sóc sức khỏe của ngƣời có công với cách mạng tại các cơ sở chăm sóc ngƣời có công là rất cao nhƣng số lƣợng đƣợc đi điều dƣỡng hàng năm rất ít, còn lại đa số điều dƣỡng tại nhà [7] Trong đề tài “ Thực trạng công tác xã hội hóa chăm sóc sức khỏe người có công tại phường Đề Thám, thị xã Cao Bằng” do tác giả Hoàng Thúy Hằng (2011) thực hiện đã chỉ ra đƣợc thực trạng và những hạn chế của công tác này. Kết quả cho thấy có 56,7% ý kiến cho rằng 5 chƣơng trình chăm sóc ngƣời có công tại địa phƣơng đã đƣợc thực hiện tốt; 26,7% ngƣời có công cho rằng các chƣơng trình chƣa đƣợc thực hiên tốt. Từ đó đề ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác xã hội hóa chăm sóc sức khỏe đối với ngƣời có công tốt hơn tại địa phƣơng [5] Cũng trong năm 2011, Hồ Thị Vân Kiều đã nghiên cứu về “Chăm sóc sức khỏe người có công cách mạng: Thực trạng và giải pháp (điển cứu tại trung tâm Hoài Ân, tỉnh Bình Định)”. Tác giả đã nghiên cứu tại huyện Hoài Ân hiện nay nguồn nhân lực trong chăm sức khỏe ngƣời có công thì có 36,9% ý kiến cho rằng bác sĩ, y tá, thiếu trách nhiệm, 13,8% cho là có tôn trọng bệnh nhân. Theo đánh giá của ngƣời có công, đội ngũ y, bác sĩ, có thái độ ân cần, chu đáo, có trách nhiệm chiếm 50% của bệnh viện tỉnh, 21,6% của phòng khám tƣ, 4,4% của trạm y tế xã. Tình trạng thiếu trách nhiệm, thiếu tôn trọng bệnh nhân cao nhất là ở trạm y tế 62,5%, 16,2% là ở phòng khám tƣ, ở bệnh viện tỉnh chiếm 20%.Tác giả cũng chỉ ra hầu hết ngƣời có công cách mạng ở huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định đã và đang đƣợc chăm sóc sức khỏe theo chính sách của Đảng và Nhà nƣớc. Đề tài đã cho thấy đa số ngƣời có công với cách mạng ở huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định có nhu cầu cao về chăm sóc sức khỏe nhƣng chất lƣợng và hiệu quả của công tác này chƣa cao do rất nhiều khó khăn mang lại, nhất là thiếu thốn về tài chính, về đội ngũ y, bác sĩ, cơ sở 5 vật chất nghèo nàn, lạc hậu. Từ đó tác giả cũng đề ra những giải pháp nâng cao chất lƣợng, hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công [8] Trần Thị Hồng Thƣ (2012) cũng có nghiên cứu về “ Vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng tại xã Vĩnh Lại – Lâm Thao – Phú Thọ”. Tác giả đã tìm hiểu thực trạng việc thực hiện các chính sách ƣu đãi cho ngƣời có công trong thực tiễn. Từ đó đề xuất mô hình công tác xã hội đối với việc nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách ƣu đãi đối với ngƣời có công với cách mạng tập trung vào vai trò của nhân viên công tác xã hội [17] Tác giả Đinh Thị Hằng Nga, (2015), “Công tác chăm sóc sức khỏe đối với người có công và vai trò của nhân viên công tác xã hội (Nghiên cứu tại Trung tâm nuôi dưỡng và Điều dưỡng người có công ở Hà Nội)”. Tác giả mô tả thực trạng về cuộc sống của những ngƣời có công tại trung tâm, một bộ phận lớn ngƣời có công khi đến Trung tâm điều dƣỡng đã đƣợc chăm sóc về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Trung tâm có một đội ngũ nhân viên có hiểu biết về y tế đã thực hiện tốt những công việc của nhân viên công tác xã hội. Thông qua đó thể hiện vai trò của nhân viên công tác xã hội trong quá trình trợ giúp xã hội đối với những ngƣời có công tại Trung tâm . Tuy nhiên trƣớc nhu cầu, nguyện vọng cao của ngƣời có công về sự hỗ trợ, nhân viên công tác xã hội còn gặp nhiều khó khăn, chƣa đáp ứng đƣợc những đòi hỏi của đối tƣợng phục vụ [4] Tác giả Lê Thị Thanh Vân (2016), với đề tài “Thực hiện chính sách ưu đãi cho người có công trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội” đã mô tả thực trạng về việc thực hiện chính sách ƣu đãi với ngƣời có công trên địa bàn quận, nêu lên các yếu tố ảnh hƣởng và vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc thực hiện chính sách. Từ đó, đƣa ra một số giải pháp nhằm 6 thực hiện tốt hơn các chính sách ƣu đãi cho ngƣời có công trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội [23] Nghiên cứu của tác giả Đậu Thị Tình (2016) về “Đánh giá nguồn lực cộng đồng trong việc chăm sóc người có công với cách mạng (Nghiên cứu tại xã Quỳnh Văn – Quỳnh Lưu, Nghệ An)”. Tác giả đã mô tả thực trạng về vai trò của cộng đồng trong việc chung tay chăm sóc cho ngƣời có công với cách mạng. Không chỉ có sự trợ giúp, ƣu đãi xã hội từ phía Nhà nƣớc mà các nguồn lực từ cộng đồng là một trong những nguồn lực quan trọng giúp cho ngƣời có công tạo lập cuộc sống để cuộc sống của họ tốt hơn cả về đời sống tinh thần và vật chất. Những nhu cầu về vật chất, tinh thần, các mối quan hệ xã hội, sự tôn trọng của xã hội đối với họ cũng đƣợc phân tích trong nghiên cứu này [16] Ngoài ra trong các trang báo: Dân trí, Công an nhân dân, Quân đội nhân dân… cũng có một số bài viết phản ánh thực trạng cuộc sống của ngƣời có công với cách mạng. Chẳng hạn bài viết “ Người bệnh binh già trong căn nhà xiêu vẹo” trên báo Dân trí (thứ tƣ ngày 12/1/2011). Bài báo này viết về cuộc sống gia đình ngƣời bệnh binh Nguyễn Anh Thập (xã Song Lộc – Can Lộc – Hà Tĩnh) vô cùng khó khăn: bản thân ông bị bệnh tật hành hạ, vợ con gặp nạn, ốm đau liên miên, nuôi con cái học hành, gia đình ông lại cƣu mang hai cụ già không có con. Họ phải sống trong một căn nhà xiêu vẹo đe đọa đến tính mạng bất cứ lúc nào. Qua đó phản ánh thực trạng vẫn còn một số ngƣời có công với cách mạng chƣa đƣợc quan tâm, chăm sóc đúng mức, cuộc sống của họ còn chứa đựng vô vàn khó khăn, thách thức và ẩn hiện những nguy cơ [1] Từ những phân tích trên cho thấy, đã có một số nghiên cứu cũng nhƣ bài viết về chăm sóc ngƣời có công với cách mạng. Tuy nhiên những công trình đó chủ yếu nghiên cứu về thực trạng công tác chăm sóc sức khỏe ngƣời 7 có công ở các Trung tâm nuôi dƣỡng ngƣời có công hoặc ở các xã, phƣờng. Hầu nhƣ rất ít có những nghiên cứu về vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ngƣời có công với cách mạng. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu một số vấn đề lý luận và thực trạng vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. Trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng để xây dựng cơ sở lí luận của đề tài. - Khảo sát thực trạng vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng và các yếu tố ảnh hƣởng tới thực trạng trên. - Đề xuất một số giải pháp, khuyến nghị nhằm nâng cao vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. 8 4.2. Khách thể nghiên cứu Khách thể nghiên cứu gồm: - 120 nguời là Ngƣời có công với cách mạng (thƣơng binh, bệnh binh, ngƣời nhiễm chất độc hóa học, Mẹ Việt Nam anh hùng) - 05 Cán bộ Lao động - thƣơng binh và xã hội thực hiện chính sách cho ngƣời có công với cách mạng (Nhân viên Công tác xã hội) 4.3. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nội dung: Vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. Luận văn sẽ tập trung nghiên cứu vào 04 vai trò của nhân viên công tác xã hội là: + Vai trò kết nối + Vai trò vận động nguồn lực + Vai trò tuyên truyền + Vai trò tƣ vấn Phạm vi không gian: 05 xã của huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa: Thiệu Hợp, Thiệu Quang, Thiệu Thịnh, Thiệu Duy, Thiệu Giang. Phạm vi thời gian: Từ năm 2018 – 2020 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản Mục đích: hệ thống hóa và khái quát hóa các tài liệu, các công trình nghiên cứu có liên quan để xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài. Cách tiến hành: Trong quá trình nghiên cứu, tác giả tham khảo các giáo trình, tài liệu có liên quan: Nhập môn CTXH, Ƣu đãi xã hội, các công trình nghiên cứu, bài viết, sách, báo ... từ đó phân tích, tổng hợp, khái quát về vai 9 trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công nhằm mang lại cái nhìn tổng quát nhất về vấn đề nghiên cứu. 5.2. Phương pháp quan sát Mục đích: thu thập thêm các thông tin để bổ sung cho kết quả nghiên cứu từ phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi. Cách tiến hành: Quan sát về cơ sở vật chất, thiết bị, dụng cụ y tế trong hoạt động khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe ngƣời có công. Quan sát thái độ, hành vi, cử chỉ của cán bộ Lao động - thƣơng binh và xã hội ( Nhân viên công tác xã hội), cán bộ y tế đối với ngƣời có công với cách mạng trong các hoạt động tại địa phƣơng... 5.3. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Mục đích: Thu thập thông tin để làm rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hƣởng đến vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. Cách tiến hành: xây dựng một bảng hỏi gồm 26 câu (Xem Phụ lục số 01) với 120 ngƣời có công với cách mạng đang sinh sống tại 05 xã trên địa bàn huyện Thiệu Hóa. 5.4. Phương pháp phỏng vấn sâu Mục đích: nhằm tìm hiểu thực trạng vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng ở địa phƣơng. Các kết quả phỏng vấn sâu giúp cho ngƣời đọc hiểu rõ hơn, chi tiết hơn về các vấn đề liên quan và là minh chứng cụ thể, sinh động cho các số liệu nghiên cứu định lƣợng. Số lƣợng ngƣời phỏng vấn: - Đại diện lãnh đạo Phòng Lao động - thƣơng binh và xã hội huyện : 02 ngƣời 10 - Cán bộ Lao động - thƣơng binh và xã hội (Nhân viên công tác xã hội): 05 ngƣời - Đại diện lãnh đạo địa phƣơng: 02 ngƣời - Ngƣời có công: 01 ngƣời Nội dung phỏng vấn: - Phó chủ tịch huyện; Trƣởng phòng Lao động - thƣơng binh và Xã hội huyện: Phỏng vấn nhằm tìm hiểu việc thực hiện chính sách ƣu đãi đối với ngƣời có công với cách mạng; đánh giá vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời có công với cách mạng. - Cán bộ LĐ - TB&XH: Phỏng vấn sâu nhằm tìm hiểu vai trò cán bộ chính sách trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ngƣời có công với cách mạng. - Ngƣời có công: Phỏng vấn sâu nhằm tìm hiểu ngƣời có công đang đƣợc hƣởng chính sách chăm sóc sức khỏe. 5.5. Phương pháp thống kê toán học Trong nghiên cứu việc sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học nhằm xử lí, phân tích và tổng hợp các số liệu thu thập đƣợc. Qua đó đánh giá về mặt định lƣợng các kết quả thu đƣợc. Luận văn có sử dụng phần mềm Excel để xử lý các bảng và biểu đồ. 6. Những đóng góp mới của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần làm phong phú thêm lý luận về công tác xã hội, lý luận về vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ngƣời có công; khái niệm CTXH, vai trò của nhân viên CTXH, một số yếu tố ảnh hƣởng đến vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ngƣời có công.