ỦY
BAN
NHÂN
ỦY
BAN
NHÂNDÂN
DÂNTỈNH
TỈNHBÌNH
BÌNHDƢƠNG
DƢƠNG
TRƢỜNG
TRƢỜNGĐẠI
ĐẠIHỌC
HỌCTHỦ
THỦDẦU
DẦUMỘT
MỘT
……….……….
PHẠM THANH HẢI
NGUYỄN THỊ DUNG HÕA
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TÍCH HỢP GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
CHO HỌC SINH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TẠI THÀNH PHỐ ĐỒNG XOÀI, TỈNH BÌNH PHƢỚC
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT
TẠI CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ BẾN CÁT
TỈNH BÌNH DƢƠNG
LUẬN VĂN THẠC SỸ
CHUYÊNLUẬ
NGÀNH:
N VĂNQUẢN
THẠCLÝ
SỸGIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8140114
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 80140114
BÌNHDƢƠNG
DƢƠNG- -NĂM
NĂM2018
2020
BÌNH
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG
ỦY BAN
NHÂNĐẠI
DÂN
TỈNH
BÌNH
DƢƠNG
TRƢỜNG
HỌC
THỦ
DẦU
MỘT
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
……….……….
PHẠM THANH HẢI
NGUYỄN THỊ DUNG HÕA
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TÍCH HỢP GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
BIỆN
PHÁP
QUẢN
HOẠT
ĐỘNG
GIÁOHỌC
DỤC
THỂ
CHẤT
CHO
HỌC
SINHLÝ
CÁC
TRƢỜNG
TRUNG
PHỔ
THÔNG
TẠI
TRƢỜNG
TIỂUXOÀI,
HỌC TỈNH
THỊ XÃ
BẾN
CÁT
TẠICÁC
THÀNH
PHỐ ĐỒNG
BÌNH
PHƢỚC
TỈNH BÌNH DƢƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬN VĂN THẠC SỸ
CHUYÊN
CHUYÊNNGÀNH:
NGÀNH:QUẢN
QUẢNLÝ
LÝGIÁO
GIÁODỤC
DỤC
MÃ
SỐ:
80140114
MÃ
SỐ:
8140114
̃ Ñ NKHOA
̀ Ì IHƢƠ
́ NG
NGƢƠ
CC
::
́ NGDÂ
NGƢƠ
HƢƠ
DÂ
KHOAHỌ
HỌ
TS.
QUÍ
TS.NGUYỄN
HOÀNG NGỌC
THỊ NHỊ
HÀ
BÌNH
BÌNHDƢƠNG,
DƢƠNG,NĂM
NĂM2018
2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn "Quản lý hoạt động tích hợp giáo dục pháp
luật cho học sinh các trường THPT tại thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước"
đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận
văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả luận văn
Phạm Thanh Hải
i
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, quý Thầy Cô cùng toàn thể cán
bộ, công nhân viên trƣờng Đại học Thủ Dầu Một đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi
trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại Trƣờng.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Hoàng Thị Nhị Hà,
ngƣời hƣớng dẫn khoa học, đã tận tình giúp đỡ và hƣớng dẫn trực tiếp cho tôi
trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu này.
Xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, tập thể cán bộ, giáo viên và học
sinh các trƣờng THPT trên địa bàn Thành phố Đồng Xoài đã tạo điều kiện, hợp
tác và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Cảm ơn Ban giám hiệu cùng quý đồng nghiệp trƣờng THPT Nguyễn Du
đã tạo điều kiện để tôi tham gia khóa học.
Cảm ơn gia đình, đồng nghiệp và tập thể lớp Cao học quản lý giáo dục
CH17QL01 đã quan tâm giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu, cổ vũ và động
viên tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn chỉnh luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhƣng luận văn không tránh khỏi những thiếu
sót. Kính mong nhận đƣợc sự chỉ dẫn của quý Thầy, Cô và sự góp ý chân tình
của quý bạn đồng nghiệp để luận văn này đƣợc hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Bình Dương, Ngày 24 tháng 7 năm 2020
Học viên Cao học
Phạm Thanh Hải
ii
TÓM TẮT
Pháp luật có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống xã hội. Nó là
phƣơng tiện bảo đảm cho sự tồn tại, vận hành bình thƣờng của xã hội nói chung
và của nền đạo đức nói riêng. Để pháp luật đi vào đời sống thực sự có hiệu quả
thì công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (GDPL) đóng vai trò hết
sức quan trọng. Đặc biệt, trong tình hình hiện nay, xuất phát từ nhu cầu đời sống
xã hội và công cuộc đổi mới đất nƣớc, xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội
chủ nghĩa, mỗi công dân cần phải “Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp
luật.” nên đòi hỏi bên cạnh việc phải nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà
nƣớc, tăng cƣờng pháp chế, thì cần phải nâng cao nhận thức về pháp luật.
Chính vì thế, công tác tuyên truyền, phổ biến, GDPL đã đƣợc Đảng, Nhà
nƣớc quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, coi đó là một trong những nhiệm vụ trọng tâm
trong việc tăng cƣờng quản lý xã hội bằng pháp luật. Nâng cao chất lƣợng công
tác phổ biến, GDPL trong nhà trƣờng là một yêu cầu bắt buộc đối với nhà quản
lý giáo dục.
Đồng Xoài là một thành phố thuộc tỉnh Bình Phƣớc, đƣợc thành lập ngày
01 tháng 12 năm 2018 trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị xã Đồng
Xoài, nằm cách Thành phố Hồ Chí Minh 110 km, cách đƣờng biên giới
Campuchia 110 km. Đồng Xoài là trung tâm Chính trị, Kinh tế, Văn hóa và Xã
hội tỉnh Bình Phƣớc. Trên địa bàn Thành phố Đồng Xoài có 06 trƣờng cấp Trung
học phổ thông (THPT) với gần 6000 học sinh (HS) theo học.
Trong những năm gần đây, công tác tuyên truyền phổ biến và GDPL cho
HS đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định: các nhà trƣờng triển khai đầy đủ các
chỉ thị, văn bản, nghị quyết về GDPL cho HS, tổ chức bƣớc đầu hoạt động GDPL
cho HS thông qua tích hợp và lồng ghép trong dạy học và trong các hoạt động
ngoại khóa trong và ngoài nhà trƣờng ... để từ đó nâng cao hiểu biết pháp luật
cho HS. Về công tác quản lý hoạt động tích hợp GDPL, các nhà trƣờng đã triển
khai các nội dung quản lý phù hợp với điều kiện của nhà trƣờng. Tuy nhiên,
trong quá trình quản lý, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ còn có những điều chƣa phù
hợp và bất cập nhất định nhƣ: nhận thức của một số HS THPT và các lực lƣợng
iii
tham gia GDPL còn chƣa đúng mực, một bộ phận chƣa coi trọng, chƣa đánh giá
đúng tầm quan trọng của công tác GDPL và quản lý hoạt động tích hợp GDPL
trong nhà trƣờng; chƣa thấy hết đƣợc mối quan hệ giữa GDPL với các nội dung
giáo dục khác nên việc lồng ghép, tích hợp GDPL còn hạn chế dẫn đến nội dung
và hình thức tích hợp GDPL chƣa đƣợc phong phú. Khâu kiểm tra đánh giá hoạt
động tích hợp GDPL trong nhà trƣờng nhiều khi mang tính hình thức, làm theo
thời vụ, chƣa thực sự đánh giá hết hiệu quả của GDPL cho nên việc phổ biến,
GDPL chƣa đạt hiệu quả cao; cơ chế quản lý GDPL trong quản lý nhà nƣớc và
quản lý nhà trƣờng có khi chƣa đồng bộ... Tất cả các hạn chế đó làm giảm chất
lƣợng GDPL. Vì thế, cần phải có các nghiên cứu thực tiễn, nghiêm túc để đánh
giá khách quan, khoa học và đƣa ra đƣợc các giải pháp quản lý hoạt động tích
hợp GDPL phù hợp và hiệu quả hơn.
Trong luận văn này, tác giả đã sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu lý
luận và thực tiễn nhƣ: nghiên cứu sản phẩm hoạt động, phỏng vấn trực tiếp, điều
tra bằng bảng hỏi và nghiên cứu dữ liệu nhằm đƣa ra những kết quả đáng tin cậy.
Từ những kết quả nghiên cứu lý luận quản lý hoạt động tích hợp GDPL tại các
trƣờng THPT trên địa bàn thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc, tác giả đã đề
xuất 6 biện pháp dựa trên những nguyên tắc chỉ đạo cụ thể cũng nhƣ xuất phát từ
nhu cầu thực tế giáo dục hiện nay đối với các trƣờng THPT. Cụ thể là: Nâng cao
nhận thức cho cán bộ quản lý (CBQL) và giáo viên (GV) về tích hợp GDPL cho
HS THPT; Nâng cao chất lƣợng xây dựng kế hoạch tích hợp GDPL cho HS
THPT; Xây dựng cơ chế phối hợp các lực lƣợng tham gia tích hợp GDPL cho HS
THPT; Bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho GV tham gia tích hợp GDPL cho
HS THPT; Đa dạng các hình thức tích hợp GDPL cho HS THPT; Kiểm tra, đánh
giá việc thực hiện kế hoạch tích hợp GDPL cho HS THPT.
Những biện pháp mà tác giả đề xuất đƣợc trƣng cầu ý kiến qua các phiếu
hỏi đối với 40 CBQL và GV đại diện cho 4 trƣờng trên địa bàn thành phố Đồng
Xoài, tỉnh Bình Phƣớc đã chứng minh đƣợc tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp mà tác giả đề xuất nhằm góp phần thực hiện quản lý hoạt động tích
hợp GDPL cho HS đƣợc tốt hơn.
iv
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
TÓM TẮT ................................................................................................................iii
MỤC LỤC ................................................................................................................. v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................................... x
DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... xi
DANH MỤC SƠ ĐỒ ............................................................................................. xiv
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 4
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................. 4
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 5
6. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 5
7. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 6
8. Đóng góp của đề tài ......................................................................................... 6
9. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 6
Chƣơng 1 ................................................................................................................... 8
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TÍCH HỢP GIÁO DỤC
PHÁP LUẬT Ở TRƢỜNG THPT .......................................................................... 8
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu quản lý hoạt động tích hợp GDPL ở trƣờng
THPT .......................................................................................................................... 8
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài ................................................................... 8
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam ..................................................................... 10
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài ................................................................ 12
1.2.1. Khái niệm về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường THPT ............. 12
1.2.2. Khái niệm về pháp luật, giáo dục pháp luật............................................ 16
1.2.3. Khái niệm về tích hợp, tích hợp GDPL ................................................... 20
v
1.2.4. Khái niệm về quản lý hoạt động tích hợp GDPL .................................... 21
1.3. Lý luận hoạt động tích hợp GDPL cho HS ở các trƣờng THPT .................... 22
1.3.1. Mục đích hoạt động tích hợp GDPL cho HS ở các trường THPT ............ 22
1.3.2. Yêu cầu về tích hợp GDPL cho HS ở các trường THPT ......................... 23
1.3.3. Nội dung hoạt động tích hợp GDPL cho HS ........................................... 23
1.3.4. Hình thức tích hợp GDPL cho HS ........................................................... 25
1.3.5. Phương pháp tổ chức hoạt động tích hợp GDPL cho HS ....................... 26
1.3.6. Điều kiện phương tiện tổ chức hoạt động tích hợp GDPL cho HS ......... 27
1.4. Lý luận về quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS ở các trƣờng THPT28
1.4.1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS trường
THPT ........................................................................................................................ 28
1.4.2. Cơ sở pháp lý về quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS trường
THPT ........................................................................................................................ 28
1.4.3. Vai trò của hiệu trưởng trong quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS ......... 30
1.4.4. Nội dung quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS .............................. 30
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS
THPT ........................................................................................................................ 34
1.5.1. Các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến quản lý tích hợp GDPL cho HS
THPT ........................................................................................................................ 34
1.5.2. Các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến quản lý tích hợp GDPL cho HS
THPT ........................................................................................................................ 39
Kết luận chƣơng 1 .................................................................................................. 43
Chƣơng 2 ................................................................................................................. 44
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TÍCH HỢP GIÁO DỤC PHÁP
LUẬT CHO HỌC SINH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐỒNG XOÀI, TỈNH BÌNH PHƢỚC ............ 44
2.1. Khái quát về vị trí địa lý, dân cƣ, Kinh tế - Chính trị, Văn hóa - Xã hội
của thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc ............................................................ 44
2.1.1. Vị trí địa lý – dân cư, tình hình Kinh tế – Chính trị, Văn hóa – Xã hội ......... 44
2.1.2. Tình hình giáo dục địa phương ............................................................... 44
vi
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng hoạt động tích hợp GDPL và quản lý hoạt
động tích hợp GDPL cho HS các trƣờng THPT ...................................................... 45
2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 45
2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 45
2.2.3. Phương pháp nghiên cứu thực trạng ....................................................... 46
2.2.4. Mẫu khảo sát ........................................................................................... 47
2.2.5. Cách quy ước, điểm số ............................................................................ 50
2.3. Thực trạng hoạt động tích hợp GDPL cho HS các trƣờng THPT .................... 52
2.3.1. Thực trạng mức độ đạt được các mục tiêu tích hợp GDPL cho HS
THPT ........................................................................................................................ 56
2.3.2. Thực trạng mức độ thực hiện và kết quả đạt được các yêu cầu của tích
hợp GDPL cho HS THPT ......................................................................................... 57
2.3.3. Thực trạng mức độ thực hiện và kết quả đạt được các nội dung tích
hợp GDPL cho HS THPT ......................................................................................... 59
2.3.4. Thực trạng mức độ thực hiện và kết quả đạt được các hình thức tích
hợp GDPL cho HS THPT ......................................................................................... 62
2.3.5. Thực trạng mức độ thực hiện và kết quả đạt được các phương pháp
tích hợp GDPL cho HS THPT .................................................................................. 64
2.3.6. Thuận lợi và khó khăn trong công tác tích hợp GDPL cho HS các
trường THPT ............................................................................................................ 66
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS các trƣờng THPT ............ 67
2.4.1. Thực trạng nhận thức về quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS ở
các trường THPT ..................................................................................................... 67
2.4.2. Lập kế hoạch tích hợp GDPL cho HS THPT .......................................... 68
2.4.3. Tổ chức triển khai hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT ................. 71
2.4.4. Chỉ đạo các hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT............................ 73
2.4.5. Kiểm tra và đánh giá hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT ............. 75
2.5. Thực trạng yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý tích hợp GDPL cho
HS THPT .................................................................................................................. 79
2.5.1. Các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến công tác quản lý tích hợp
vii
GDPL cho HS THPT ................................................................................................ 79
2.5.2. Các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến công tác quản lý tích hợp GDPL
cho HS THPT ........................................................................................................... 80
2.6. Đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS
THPT ........................................................................................................................ 81
2.6.1. Ưu điểm ................................................................................................... 81
2.6.2. Hạn chế .................................................................................................... 82
2.6.3. Nguyên nhân của các hạn chế ................................................................. 83
Kết luận chƣơng 2 .................................................................................................. 84
Chƣơng 3 ................................................................................................................. 86
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TÍCH HỢP GIÁO DỤC PHÁP
LUẬT CHO HỌC SINH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐỒNG XOÀI, TỈNH BÌNH PHƢỚC ............ 86
3.1. Cơ sở xác lập biện pháp quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS các
trƣờng THPT trên địa bàn thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc ........................ 86
3.2. Nguyên tắc xây dựng các biện pháp ........................................................... 87
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu .......................................................... 87
3.2.2. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn .......................................................... 88
3.2.3. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống .......................................................... 88
3.2.4. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi và hiệu quả ......................................... 89
3.3. Các biện pháp quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS ở các trƣờng THPT
trên địa bàn thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc ................................................... 89
3.3.1. Nâng cao nhận thức cho CBQL và GV về hoạt động tích hợp GDPL
cho HS ...................................................................................................................... 89
3.3.2. Nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch tích hợp GDPL cho HS THPT........ 91
3.3.3. Xây dựng cơ chế phối hợp các lực lượng tham gia tích hợp GDPL cho
HS THPT .................................................................................................................. 92
3.3.4. Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho GV tham gia tích hợp GDPL
cho HS THPT ........................................................................................................... 95
3.3.5. Đa dạng hình thức tích hợp GDPL cho HS THPT .................................. 96
viii
3.3.6. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch tích hợp GDPL cho HS
THPT ........................................................................................................................ 98
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................... 100
3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ........... 101
3.5.1. Mục đích khảo nghiệm........................................................................... 101
3.5.2. Nội dung và phương pháp khảo nghiệm................................................ 102
3.5.3. Mẫu khảo nghiệm .................................................................................. 102
3.5.4. Tiêu chí đánh giá và thang đánh giá ..................................................... 103
3.5.5. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT .................................................. 103
Kết luận chƣơng 3 ................................................................................................ 108
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................................... 109
1. Kết luận........................................................................................................ 109
2. Khuyến nghị ................................................................................................ 110
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Phước ................................... 110
2.2. Đối với các trường THPT ..........................................................................111
2.3. Đối với các cơ quan, tổ chức có liên quan đến tích hợp GDPL ...............111
2.4. Đối với cha mẹ HS .....................................................................................111
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 112
PHỤ LỤC ................................................................................................................... i
DANH MỤC PHỤ LỤC............................................................................................ i
ix
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
STT
Nội dung đầy đủ
1
CBQL
Cán bộ quản lý
2
GDCD
Giáo dục công dân
3
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
4
GDPL
Giáo dục pháp luật
5
GV
Giáo viên
6
HS
HS
7
PL
Pháp luật
8
THPT
Trung học phổ thông
x
DANH MỤC CÁC BẢNG
STT Ký hiệu
Tên bảng
Trang
1
Bảng 2.1 Đặc điểm tổng thể điều tra nhóm đối tƣợng là CBQL và GV
48
2
Bảng 2.2 Đặc điểm tổng thể điều tra nhóm đối tƣợng là HS
50
3
Bảng 2.3
4
Bảng 2.4
5
Bảng 2.5
6
Bảng 2.6
7
Bảng 2.7
8
Bảng 2.8
9
Bảng 2.9
10 Bảng 2.10
11 Bảng 2.11
12 Bảng 2.12
13 Bảng 2.13
14 Bảng 2.14
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về tầm quan trọng của
hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của HS về tầm quan trọng của hoạt động
tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến của HS về hứng thú của bản thân khi tham gia học
tập các nội dung tích hợp GDPL trong nhà trƣờng
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về biểu hiện hành vi
vi phạm pháp luật của HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về thực trạng mức độ
đạt đƣợc các mục tiêu tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về thực trạng mức độ
thực hiện các yêu cầu tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về thực trạng kết quả
đạt đƣợc các yêu cầu tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về thực trạng mức độ
thực hiện các nội dung tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về kết quả đạt đƣợc
các nội dung tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về mức độ thực hiện
các hình thức tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về kết quả đạt đƣợc
các hình thức tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về mức độ thực hiện
các phƣơng pháp tích hợp GDPL cho HS THPT
xi
52
52
53
54
56
57
58
59
61
62
63
64
15 Bảng 2.15
16 Bảng 2.16
17 Bảng 2.17
18 Bảng 2.18
19 Bảng 2.19
20 Bảng 2.20
21 Bảng 2.21
22 Bảng 2.22
Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và HS về kết quả đạt đƣợc
các phƣơng pháp tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về tầm quan trọng của
quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện việc
lập kế hoạch quản lý tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về kết quả đạt đƣợc việc
lập kế hoạch quản lý tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện việc
tổ chức triển khai hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về kết quả đạt đƣợc việc
tổ chức triển khai hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện việc
chỉ đạo công tác quản lý tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về kết quả đạt đƣợc việc
chỉ đạo công tác quản lý tích hợp GDPL cho HS THPT
65
67
68
69
71
72
73
74
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện của
23 Bảng 2.23 kiểm tra và đánh giá việc thực hiện kế hoạch tích hợp GDPL
75
cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về kết quả đạt đƣợc của
24 Bảng 2.24 kiểm tra và đánh giá việc thực hiện kế hoạch tích hợp GDPL
76
cho HS THPT
25 Bảng 2.25
Tổng hợp ý kiến đánh giá của CBQL và GV về thực trạng
các biện pháp quản lý tích hợp GDPL cho HS THPT
78
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về các yếu tố khách quan
26 Bảng 2.26 ảnh hƣởng đến công tác quản lý tích hợp GDPL cho HS
79
THPT
27 Bảng 2.27
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về các yếu tố chủ quan
ảnh hƣởng đến công tác quản lý GDPL cho HS THPT
xii
80
28 Bảng 3.1 Đặc điểm khách thể khảo sát về tính cần thiết và tính khả thi
29 Bảng 3.2
30 Bảng 3.3
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về tính cần thiết của các
biện pháp quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS THPT
Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về tính khả thi của các
biện pháp quản lý tích hợp GDPL cho HS THPT
102
103
104
Tổng hợp ý kiến đánh giá của CBQL và GV về tính cần thiết
31 Bảng 3.4 và khả thi của các biện pháp quản lý tích hợp GDPL cho HS
THPT
xiii
105
DANH MỤC SƠ ĐỒ
STT Ký hiệu
1 Sơ đồ 3.1
Tên sơ đồ
Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động tích hợp
GDPL
xiv
Trang
101
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Pháp luật có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống xã hội. Nó là
phƣơng tiện bảo đảm cho sự tồn tại, vận hành bình thƣờng của xã hội nói chung
và của nền đạo đức nói riêng. Pháp luật không chỉ là một công cụ quản lý nhà
nƣớc hữu hiệu, mà còn tạo môi trƣờng thuận lợi cho sự phát triển của ý thức đạo
đức, làm lành mạnh hoá đời sống xã hội và góp phần bồi đắp nên những giá trị
mới. Trong công cuộc đổi mới đất nƣớc hiện nay, việc tăng cƣờng vai trò của
pháp luật đƣợc đặt ra nhƣ một tất yếu khách quan. Điều đó không chỉ nhằm mục
đích xây dựng một xã hội có trật tự, kỷ cƣơng, văn minh, mà còn hƣớng đến bảo
vệ và phát triển các giá trị chân chính.
Trong chiến lƣợc phát triển Kinh tế - Xã hội, Đảng ta đã xác định “Giáo
dục và Đào tạo là quốc sách hàng đầu” nhằm tạo ra lớp ngƣời mới làm chủ tƣơng
lai của đất nƣớc. Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa VIII
(Đảng Cộng sản Việt Nam, 1996) đã khẳng định: “Nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản
của Giáo dục Việt Nam là nhằm xây dựng những con người mới có đầy đủ phẩm
chất, năng lực, trí tuệ, sức khỏe, có tính tổ chức kỷ luật để kế thừa xây dựng đất
nước”. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ƣơng khóa XI
(Nghị quyết số 29-NQ/TW) tiếp tục khẳng định quan điểm chỉ đạo “Giáo dục và
đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn
dân”, với nhiệm vụ, giải pháp “Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối
sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân” (Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng,
2013). Đại hội XII tiếp tục xác định phƣơng hƣớng nhiệm vụ của giáo dục:
“Giáo dục là quốc sách hàng đầu” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2015). Luật Giáo
dục năm 2005 (Quốc hội, 2005), sửa đổi bổ sung năm 2009 (Quốc hội, 2009) nêu
rõ hệ thống môn học và hoạt động giáo dục phải góp phần giúp HS “phát triển
toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, các kỹ năng cơ bản, phát triển
năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người
Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân…”. Từ
điều này, chúng ta có thể khẳng định: mục tiêu và động lực phát triển của nền
1
giáo dục là giáo dục con ngƣời Việt Nam phát triển toàn diện. Trong đó, giáo dục
nhân cách là ƣu tiên hàng đầu; giáo dục ý thức tôn trọng pháp luật của thế hệ trẻ
đƣợc nhấn mạnh đề cao.
Ngày 20/11/2009, Thủ tƣớng Chính phủ ký Quyết định số 1928/QĐ-TTg
(Chính phủ, 2009) phê duyệt đề án: “Nâng cao chất lƣợng công tác phổ biến, giáo
dục pháp luật trong nhà trƣờng”. Đây còn gọi là Đề án 1928. Mục tiêu của đề án này
là nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công tác phổ biến, GDPL trong nhà
trƣờng. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức tôn trọng pháp luật và
hành vi chấp hành pháp luật của nhà giáo, CBQL cơ sở giáo dục và ngƣời học,
góp phần ổn định môi trƣờng giáo dục, nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện.
Để thực hiện Đề án 1928 của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo
(GD&ĐT) đã xây dựng chƣơng trình hành động, nhằm nâng cao ý thức pháp luật
cho cán bộ, công chức, nhà giáo, ngƣời lao động, ngƣời học trong toàn ngành;
góp phần tăng cƣờng hiệu quả quản lý nhà nƣớc về giáo dục. Đồng thời, Bộ cũng
ban hành nhiều văn bản, thông tƣ chỉ đạo, hƣớng dẫn thực hiện việc phổ biến,
GDPL trong các cấp học, đặc biệt là việc phổ biến, GDPL cho HS phổ thông.
Tuy nhiên, hiện nay, do áp lực về thi cử, điểm số, thành tích còn đặt nặng
nên một số nhà trƣờng THPT chỉ quan tâm, coi trọng việc “dạy chữ” để đảm bảo
thành tích, phục vụ thi cử, ít quan tâm đến giáo dục đạo đức, ý thức công dân và
trang bị kiến thức pháp luật. Dù môn Giáo dục công dân (GDCD), môn giáo dục
pháp luật chủ yếu trong nhà trƣờng, đã trở thành môn học chính khóa từ năm học
1988 – 1989 và trở thành một trong những môn thi tốt nghiệp từ kỳ thi THPT
Quốc gia năm 2017 nhƣng trong tâm lý của phần lớn GV, phụ huynh và HS vẫn
bị coi là môn phụ, môn học điều kiện không đƣợc coi trọng nhƣ các môn học
khác. Việc GDPL cho HS hầu nhƣ vẫn chỉ dừng ở mức “thực hiện văn bản chỉ đạo”.
Thực tế GDPL trong các trƣờng phổ thông cho thấy: Tình trạng Thầy đọc
- Trò chép vẫn còn diễn ra , HS tiế p thu kiế n thƣ́c thu ̣ đô ̣ng , mô ̣t chiề u , tiế t ho ̣c vì
thế mà trở nên nă ̣ng nề , kém hiệu quả . Do không “ngấ m” đƣơ ̣c nhƣ̃ng kiế n thƣ́c
cầ n thiế t, cơ bản về pháp luâ ̣t, nhiề u hành vi vi pha ̣m của HS, nhấ t là ở nhƣ̃ng lớp
cuố i củ a bâ ̣c ho ̣c phổ thông vẫn “vô tƣ” diễn ra
2
. Điều này cũng là một trong
những nguyên nhân không nhỏ dẫn đến việc một bộ phận thanh niên, HS không
xác định đúng mục đích cuộc sống, thiếu trách nhiệm với bản thân, gia đình và
xã hội. Nhiều vụ việc vi phạm pháp luật, thậm chí là vi phạm pháp luật nghiêm
trọng xảy ra trong nhà trƣờng do chính HS gây nên gây tâm lý hoang mang trong
tập thể HS, phụ huynh đã trở thành vấn đề nhức nhối của xã hội. Chính vì vậy,
công tác GDPL trong nhà trƣờng cần đƣợc quan tâm một cách đầy đủ hơn.
Để GDPL thực sự đảm bảo đúng vai trò: góp phần trang bị tri thức cho
HS; góp phần xây dựng nếp sống văn hóa và xây dựng tập thể HS vững mạnh
toàn diện; giúp các em hiểu đƣợc điều hay lẽ phải, nhận biết đƣợc những chuẩn
mực tốt đẹp về lòng nhân ái, sự công bằng, bình đẳng, có lòng khoan dung, biết
yêu và trọng cái đẹp, cái chân chính, biết ghét cái ác, tránh xa cái xấu, biết ứng
xử đúng đạo lý làm ngƣời; trực tiếp ngăn ngừa việc vi phạm pháp luật, góp phần
hoàn thiện nhân cách cho HS thì việc GDPL cần phải thực hiện đồng bộ thông
qua dạy học chính khóa môn GDCD; các hoạt động giáo dục pháp luật ngoài giờ
lên lớp và lồng ghép trong hoạt động dạy học các môn Khoa học Tự nhiên và
Khoa học Xã hội; cần có sự đổi mới về nội dung, hình thức, phƣơng pháp giáo dục.
Hoạt động giảng dạy tích hợp nói chung và tích hợp GDPL nói riêng là xu
thế, là một trong những đƣờng hƣớng đổi mới trong Chƣơng trình giáo dục phổ
thông năm 2018 cũng nhƣ định hƣớng vận dụng đƣờng hƣớng đổi mới của Chƣơng
trình giáo dục phổ thông năm 2018 cho Chƣơng trình giáo dục phổ thông hiện hành.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện thì vẫn còn gặp không ít khó khăn
nhƣ: sự quan tâm thực hiện của nhà quản lý, ý thức trách nhiệm cũng nhƣ khả năng
tích hợp của đội ngũ giáo viên và các lực lƣợng phối hợp, nội dung tích hợp . . .
Đồng Xoài là thành phố thuộc tỉnh mới đƣợc thành lập từ ngày 01 tháng 12
năm 2018, là trung tâm hành chính, văn hóa, xã hội của tỉnh Bình Phƣớc. Trong
những năm qua, thành phố phát triển khá nhanh về mọi mặt. Kết quả của công tác
GD&ĐT ngày càng nâng cao. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh về hạ tầng cơ sở vật
chất, nhất là sự phát triển về công nghệ thông tin ngoài yếu tố tích cực không thể
phủ nhận thì mặt tiêu cực của nó cũng đã ảnh hƣởng không nhỏ đến sự phát triển
nhân cách, ý thức pháp luật của HS các trƣờng phổ thông trên địa bàn. Phim ảnh
3
và các video clip có nội dung bạo lực, đồi trụy; nạn cờ bạc, ma túy, rƣợu bia…
đang từng bƣớc tấn công tuổi trẻ và xâm nhập vào các nhà trƣờng. Đã có không ít
HS bị lôi kéo, sa ngã vi phạm pháp luật đến mức phải bỏ học. Điều này cảnh báo
về những bất cập trong công tác giáo dục đạo đức, GDPL hiện nay của xã hội nói
chung và của nhà trƣờng nói riêng. Các trƣờng phổ thông ở thành phố Đồng Xoài
đã ý thức cao về điều này và đang đẩy mạnh các hoạt động GDPL để trang bị kiến
thức, giáo dục hành vi cho HS, ngăn chặn các tác động xấu xâm nhập vào HS và
nhà trƣờng. Tuy nhiên, hiện nay việc tổ chức GDPL và quản lý hoạt động tích hợp
GDPL trong các trƣờng THPT còn nhiều hạn chế. Do hƣớng dẫn của Bộ GD&ĐT
còn mang tính khái quát, chung chung nên các nhà trƣờng vẫn thực hiện việc
GDPL mang tính “nội bộ”, dẫn đến sự khác nhau về nội dung, thời lƣợng đƣợc
tích hợp, lồng ghép GDPL giữa các giáo viên và các trƣờng. Từ đó chƣa có sự phối
hợp đồng bộ, thống nhất, chƣa huy động đƣợc tối đa các lực lƣợng tham gia GDPL
cho HS. Vì vậy, việc quản lý hoạt động tích hợp GDPL trong các nhà trƣờng chƣa
đƣợc đồng bộ. Kết quả của việc GDPL chƣa đạt đƣợc yêu cầu đặt ra.
Từ thực tế công tác quản lý hoạt động GDPL của các trƣờng THPT và
những lý do đã nêu trên, tôi chọn đề tài: "Quản lý hoạt động tích hợp giáo dục
pháp luật cho HS các trường THPT tại thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình
Phước " làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về hoạt động tích hợp GDPL, tìm hiểu thực
trạng công tác quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS của các trƣờng THPT
trên địa bàn thành phố Đồng Xoài nhằm xây dựng các biện pháp quản lý hoạt
động tích hợp GDPL góp phần thực hiện quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho
HS đƣợc tốt hơn, nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện cho HS.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động tích hợp GDPL cho HS ở trƣờng THPT
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu: Quản lý hoạt động tích hợp GDPL cho HS ở
trƣờng THPT trên địa bàn thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc
4. Giả thuyết khoa học
4
- Xem thêm -