ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
TỪ MAI THUẬN
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ
THUẬN AN TỈNH BÌNH DƯƠNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8 140 114
LUẬN VĂN THẠC SĨ
BÌNH DƯƠNG - 2021
UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
TỪ MAI THUẬN
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ
THUẬN AN TỈNH BÌNH DƯƠNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8 140 114
LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. HUỲNH LÂM ANH CHƯƠNG
BÌNH DƯƠNG – 2021
LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên Từ Mai Thuận, mã số học viên: 1918140114017 là học viên lớp
Cao học Quản lý giáo dục (CH19QL01) khóa 6, Trường Đại học Thủ Dầu Một,
tỉnh Bình Dương.
Tôi xin cam đoan: Luận văn với đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục bảo
vệ môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình
Dương” là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi.
Tất cả các số liệu kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung
thực theo thực tế nghiên cứu chưa từng được bất cứ tác giả nào khác nghiên cứu
và công bố.
Bình Dưong, ngày 30 tháng 9 năm 2021.
Tác giả luận văn
Từ Mai Thuận
i
LỜI CÁM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục
bảo vệ môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh
Bình Dương” tôi đã nhận được sự giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình của quý thầy, cô giáo
trường Đại học Thủ Dầu Một để hoàn thành luận văn này.
Với tình cảm chân thành, tôi bày tỏ lòng biết ơn đối với Ban giám hiệu,
Viện Đào Tạo Sau Đại học, Khoa QLGD – Trường Đại học Thủ Dầu Một, quý
thầy giáo, cô giáo đã tham gia quản lý, giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá
trình học tập, nghiên cứu.
Tôi xin bày tỏ sự biết ơn đặc biệt đến TS. Huỳnh Lâm Anh Chương –
Người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ về kiến thức, tài liệu và phương pháp để tôi
hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học này.
Tôi xin chân thành cảm ơn:
– Lãnh đạo, chuyên viên Phòng giáo dục đào tạo thành phố Thuận An;
– Ban giám hiệu, các giáo viên dạy tại các trường THCS trên địa bàn thành
phố Thuận An;
– Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, cổ vũ, khích lệ và giúp đỡ
tôi trong suốt thời gian qua.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong suốt quá trình thực hiện đề tài, song có
thể còn có những mặt hạn chế, thiếu sót. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp
và sự chỉ dẫn của các thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp.
Bình Dưong, ngày 30 tháng 9 năm 2021
Tác giả luận văn
Từ Mai Thuận
ii
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i
LỜI CÁM ƠN ........................................................................................................ ii
MỤC LỤC ............................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................... x
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................ xi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ...................................................................................... xiii
TÓM TẮT ........................................................................................................... xiv
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................... 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................... 3
3.1. Khách thể nghiên cứu ........................................................................ 3
3.2. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 4
4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 4
6. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 5
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận ............................................ 5
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ......................................... 5
7.3. Nhóm phương pháp xử lý thông tin................................................... 6
8. Đóng góp của nghiên cứu .................................................................................. 7
8.1. Về mặt lý luận.................................................................................... 7
8.2. Về mặt thực tiễn ................................................................................ 7
9. Cấu trúc của luận văn......................................................................................... 7
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI
TRƯỜNG TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ................................................ 8
iii
1.1. Tổng quan nghiên cứu .................................................................................... 8
1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................... 8
1.1.2. Nghiên cứu ở trong nước .............................................................. 10
1.2. Một số khái niệm .......................................................................................... 13
1.2.1. Quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường ở trường THCS . 13
1.2.2. Hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường ở trường Trung học cơ sở
.................................................................................................................... 16
1.3. Lý luận về hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường .............................. 20
1.3.1. Mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung học cơ
sở................................................................................................................. 20
1.3.2. Nội dung hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung
học cơ sở ..................................................................................................... 22
1.3.3. Các hình thức hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường
Trung học cơ sở .......................................................................................... 25
1.3.4. Phương pháp hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường
Trung học cơ sở .......................................................................................... 27
1.3.5. Kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường
Trung học cơ sở .......................................................................................... 30
1.4. Lý luận về quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung
học cơ sở .............................................................................................................. 31
1.4.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các
trường Trung học cơ sở .............................................................................. 31
1.4.2. Tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung
học cơ sở ..................................................................................................... 35
1.4.3. Chỉ đạo hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung
học cơ sở ..................................................................................................... 38
1.4.4. Kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các
trường Trung học cơ sở .............................................................................. 40
iv
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại
các trường Trung học cơ sở ................................................................................. 43
1.5.1. Cơ sở vật chất thiết bị dạy học của nhà trường ............................ 43
1.5.2. Kinh phí ........................................................................................ 44
1.5.3. Thời gian thực hiện hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường ......... 44
1.5.4. Nhận thức của các lực lượng ........................................................ 44
1.5.5. Các văn bản hướng dẫn thực hiện của Phòng Giáo dục và Đào tạo
chưa rõ ràng ................................................................................................ 46
1.5.6. Các văn bản hướng dẫn kiểm tra, đánh giá giáo viên về giáo dục
môi trường của Phòng Giáo dục và Đào tạo chưa rõ ràng ......................... 47
Tiểu kết chương 1 ................................................................................................ 47
Chương 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ THUẬN AN, TỈNH
BÌNH DƯƠNG .................................................................................................... 49
2.1. Khái quát về điều kiện kinh tế - xã hội và giáo dục của Thành phố Thuận An,
tỉnh Bình Dương .................................................................................................. 49
2.1.1. Tình hình phát triển kinh tế xã hội Thành phố Thuận An, tỉnh Bình
Dương ......................................................................................................... 49
2.1.2. Tình hình giáo dục - đào tạo Trung học cơ sở trên địa bàn Thành
phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ................................................................ 50
2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các
trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ....................... 53
2.2.1. Mục tiêu khảo sát .......................................................................... 53
2.2.2. Nội dung khảo sát ......................................................................... 54
2.2.3. Công cụ điều tra, khảo sát thực trạng ........................................... 54
2.2.4. Tổ chức điều tra, khảo sát ............................................................. 55
2.2.5. Cách xử lý dữ liệu......................................................................... 57
v
2.3. Thực trạng giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành
phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ......................................................................... 59
2.3.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục bảo
vệ môi trường cho học sinh ở các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận
An, tỉnh Bình Dương .................................................................................. 59
2.3.2. Thực trạng thực hiện mục đích giáo dục bảo vệ môi trường cho học
sinh tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
.................................................................................................................... 60
2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho học
sinh ở các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
.................................................................................................................... 62
2.3.4. Thực trạng thực hiện hình thức hoạt động giáo dục bảo vệ môi
trường cho học sinh tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An,
tỉnh Bình Dương ......................................................................................... 64
2.3.5. Thực trạng thực hiện phương pháp giáo dục bảo vệ môi trường cho
học sinh ở các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình
Dương ......................................................................................................... 66
2.3.6. Kết quả thực hiện của các hình thức kiểm tra, đánh giá hoạt động
giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh tại các trường Trung học cơ sở
Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ..................................................... 68
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung
học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương .............................................. 69
2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương... 69
2.4.2. Thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các
trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương .............. 72
2.4.3. Thực trạng lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương... 75
vi
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương... 78
2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại
các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ................. 80
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương ............ 82
2.6.1. Ưu điểm ........................................................................................ 82
2.6.2. Hạn chế ......................................................................................... 83
2.6.3. Nguyên nhân hạn chế ................................................................... 86
Tiểu kết chương 2 ................................................................................................ 87
Chương 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ THUẬN AN, TỈNH
BÌNH DƯƠNG .................................................................................................... 88
3.1. Cơ sở xây dựng biện pháp ............................................................................ 88
3.1.1. Căn cứ vào cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi
trường ở các trường trung học cơ sở........................................................... 88
3.1.2. Căn cứ vào cơ sở pháp lý về quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi
trường ở các trường trung học cơ sở........................................................... 88
3.1.3. Căn cứ vào thực trạng công tác quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường ở các trường trung học cơ sở ................................................... 88
3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................... 89
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính cần thiết ............................................... 89
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và khả thi .............................. 89
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ................................................ 90
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ................................................. 90
3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính lợi ích ................................................... 90
vii
3.3. Các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
ở các trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
............................................................................................................................. 91
3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên
trường Trung học cơ sở về giáo dục bảo vệ môi trường ............................ 91
3.3.2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường cho
học sinh thông qua hoạt động ngoại khóa .................................................. 93
3.3.3. Biện pháp 3: Phân công nhiệm vụ phù hợp cho giáo viên chủ nhiệm,
Phó hiệu trưởng trong giáo dục môi trường cho học sinh .......................... 94
3.3.4. Biện pháp 4: Tăng cường các điều kiện hỗ trợ giáo dục bảo vệ môi
trường cho học sinh Trung học cơ sở ......................................................... 96
3.3.5. Biện pháp 5: Tăng cường kiểm tra đánh giá kết quả thực hiện hoạt
động giáo dục bảo vệ môi trường phát huy tính tích cực học sinh ............. 97
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................... 99
3.5. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất...................... 100
3.5.1. Mục đích khảo sát ....................................................................... 100
3.5.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ............................................ 100
3.5.3. Đối tượng, thời gian khảo sát ..................................................... 101
3.5.4. Kết quả khảo sát về sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
đã đề xuất .................................................................................................. 101
3.5.4.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp ....... 101
3.5.4.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp .......... 105
3.5.4.3. Tương quan giữa sự cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
đề xuất....................................................................................................... 110
Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 111
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................... 112
1. Kết luận .......................................................................................................... 112
2. Kiến nghị........................................................................................................ 114
viii
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Dương........................ 114
2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Thuận An, tỉnh Bình
Dương ....................................................................................................... 114
2.3. Đối với các trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thuận An,
tỉnh Bình Dương ....................................................................................... 115
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN VĂN ............................................................................................. 116
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 117
Phụ lục 1: PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN............................................................ 1
Phụ lục 2: PHIẾU PHỎNG VẤN .......................................................................... 9
Phụ lục 3: PHIẾU KHẢO SÁT TÍNH CẦN THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA
CÁC BIỆN PHÁP ................................................................................................ 10
Phụ lục 4: TÓM TẮT PHIẾU PHỎNG VẤN ..................................................... 15
Phụ lục 5: XỬ LÝ PHIẾU KHẢO SÁT ............................................................. 29
ix
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Trong luận văn sử dụng các từ và cụm từ viết tắt như sau:
Từ viết tắt
Diễn giải
BVMT
Bảo vệ môi trường
CBQL
Cán bộ quản lý
CMHS
Cha mẹ học sinh
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GDMT
Giáo dục môi trường
GV
Giáo viên
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
HS
Học sinh
LLGD
Lực lượng giáo dục
QLGD
Quản lý giáo dục
THPT
Trung học phổ thông
THCS
Trung học cơ sở
CSVC
Cơ sở vật chất
x
DANH MỤC BẢNG
STT
Nội dung
Trang
1
Bảng 2.1. Quy mô trường lớp năm học 2020 – 2021
Bảng 2.2. Chất lượng giáo dục THCS qua các năm (mặt học lực,
hạnh kiểm)
Bảng 2.3. Thống kê số liệu các trường thực hiện phỏng vấn
Bảng 2.4. Thống kê số liệu các trường khảo sát
Bảng 2.5. Đặc điểm CBQL và GV được khảo sát
Bảng 2.6. Qui ước thang đo
Bảng 2.7. Nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục
bảo vệ môi trường cho học sinh tại các trường Trung học cơ sở
Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.8. Nhận thức về mục đích giáo dục bảo vệ môi trường
cho học sinh tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận
An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.9. Thực trạng thực hiện nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường cho học sinh tại các trường Trung học cơ sở Thành phố
Thuận An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.10. Thực trạng thực hiện hình thức hoạt động giáo dục
bảo vệ môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành phố
Thuận An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.11. Thực trạng thực hiện phương pháp giáo dục bảo vệ
môi trường cho học sinh tại các trường Trung học cơ sở Thành
phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.12. Kết quả thực hiện của các hình thức kiểm tra đánh
giá hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh tại các
trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.13. Kết quả khảo sát xây dựng kế hoạch hoạt động giáo
dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành
phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận
An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.15. Kết quả khảo sát việc lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động
giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung học cơ sở
Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
Bảng 2.16. Kết quả khảo sát việc kiểm tra, đánh giá hoạt động
giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung học cơ sở
Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
51
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
xi
52
55
56
56
58
59
60
62
64
67
68
70
72
75
78
17
17
18
19
20
Bảng 2.17. Các yếu tố gây khó khăn đến quản lý hoạt động giáo
dục bảo vệ môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành
phố Thuận An, tỉnh Bình Dương
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện
pháp quản lí hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi của các biện
pháp quản lí hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
Bảng 3.3. Mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp
quản lí hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
Bảng 3.4. Kết quả tương quan giữa sự cấp thiết và tính khả thi
của các biện pháp đề xuất
xii
80
102
102
108
111
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
STT
Nội dung
Trang
1
Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động
giáo dục bảo vệ môi trường
100
xiii
TÓM TẮT
Trước yêu cầu của bối cảnh xã hội đang thay đổi theo xu thế hội nhập với
nhiều mặt tích cực nhưng chúng ta cũng phải đối mặt với nhiều mối nguy hiểm,
ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống xung quanh, lối sống và nhận thức của
các em học sinh, tạo dư luận không tốt cho nhà trường và xã hội. Qua đó, hoạt
động giáo dục bảo vệ môi trường và công tác quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường cho học sinh THCS cũng đang là vấn đề cần được quan tâm giải quyết
và vô cùng quan trọng, việc quản lý tốt công tác này góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục của các trường THCS.
Vấn đề này đã được các trường THCS trên địa bàn thành phố Thuận An
tỉnh Bình Dương quan tâm nhưng từ trước đến này vẫn chưa có một nghiên cứu
hay đánh giá nào khách quan. Vì vậy đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình
Dương” là việc làm hết sức cấp bách và cần được quan tâm.
Mục tiêu của nghiên cứu đề tài này nhằm cải thiện công tác quản lý hoạt
động giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh ở các trường THCS trên địa bàn
thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương dựa trên cơ sở lý thuyết và thực trạng trong
công tác quản lý hoạt động này. Nghiên cứu được thực hiện qua hai giai đoạn:
nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng được khảo sát với kích thước mẫu
là 152 giáo viên và cán bộ quản lý tại 6 trường THCS trên địa bàn.
Với những phương pháp nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài đã chỉ ra
một số hạn chế thiếu sót của việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và
kiểm tra đánh giá trong công tác quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại
các trường THCS Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương, từ đó đề xuất một số
biện pháp hữu hiệu, bao gồm:
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên trường THCS về giáo
dục bảo vệ môi trường;
- Xây dựng kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh thông qua
hoạt động ngoại khóa;
xiv
- Phân công nhiệm vụ phù hợp cho GVCN, Phó hiệu trưởng trong giáo dục
môi trường cho học sinh;
- Tăng cường các điều kiện hỗ trợ giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh
THCS;
- Tăng cường kiểm tra đánh giá kết quả thực hiện hoạt động giáo dục bảo
vệ môi trường phát huy tính tích cực học sinh.
Các biện pháp đề xuất trên được đánh giá cao tính khả thi và cần thiết khi
thực hiện thực tiễn trong công tác quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường
cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn Thành phố Thuận An, tỉnh Bình
Dương.
xv
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong xã hội hiện nay, cùng với sự phát triển của văn minh nhân loại, sự
gia tăng dân số con người đang từng ngày tàn phá chính môi trường sống của mình,
làm ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống, thể chất, giống nòi của mỗi dân tộc và sự
phát triển bền vững của xã hội.
Việt Nam đang trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sự ô nhiễm
môi trường đã và đang xảy ra cục bộ, từng lúc, từng nơi và đang lan rộng trên khắp
mọi miền của đất nước. Chúng ta cần quan tâm hơn nữa về vấn đề tuyên truyền
cho mọi người đặc biệt là giáo dục bảo vệ môi trường cho thế hệ trẻ, những mầm
non tương lai của đất nước hơn hết là ở bậc học trung học cơ sở, bởi các em ở độ
tuổi đang phát triển và định hình về nhân cách là một trong những biện pháp hữu
hiệu nhất, kinh tế nhất trong các biện pháp để thực hiện mục tiêu bảo vệ môi trường
và góp phần phát triển đất nước.
Nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội về việc giáo dục bảo vệ môi trường cho
học sinh cả nước nói chung và học sinh trung học cơ sở nói riêng có ý nghĩa vô
cùng to lớn trong mặt thay đổi nhận thức về con người, góp phần làm cho môi
trường xã hội ngày càng xanh - sạch - đẹp. Chính vì lẽ đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo
nói chung và Sở Giáo dục và Đào tạo nói riêng đã chỉ đạo cụ thể về công tác giáo
dục bảo vệ môi trường cho học sinh thông qua các công văn và chỉ thị sau: Chỉ thị
số 02/2005/CT-BGD&ĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 31 tháng 1 năm 2005
về việc tăng cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường trong thời đại công nghiệp
hóa, hiện đại hóa. (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2005). Công văn số 3857/BGDĐTGDTrH của Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 11 tháng 5 năm 2009 về việc tích hợp
nội dung giáo dục bảo vệ môi trường các môn học cấp trung học cơ sở (THCS),
trung học phổ thông (THPT) cả nước. (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2009). Hoạt động
giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường là một trong những hoạt động đang
được quan tâm sâu sắc, vì vậy có một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như: Tác
giả Nguyễn Tuấn Anh và Nguyễn Hữu Chung đã có bài viết về “Dạy học tích hợp
1
giáo dục môi trường phần Phi kim, Hoá học 9 ở trường trung học cơ sở”. (Nguyễn
Tuấn Anh và Nguyễn Hữu Chung, tháng 3/2021). Theo tác giả Nguyễn Thị Bích
Hợp đã có công trình nghiên cứu về “Quản lý hoạt động phối hợp các lực lượng
giáo dục học sinh bảo vệ môi trường tại trường Trung học cơ sở Tân Minh, Thường
Tín, Hà Nội”. (Nguyễn Thị Bích Hợp, 2020)
Từ những văn bản hiện hành và các công trình nghiên cứu của một số tác
giả nhằm thể chế hóa công tác bảo vệ môi trường, trong đó có công tác giáo dục
bảo vệ môi trường. Cho thấy rằng, bảo vệ môi trường là một trong những chủ
trương của Đảng và Nhà nước đang quan tâm, góp phần phát triển kinh tế nước
nhà. Vì vậy, quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường là một trong những vấn
đề thiết yếu đối với toàn cầu và đặc biệt là đối với Việt Nam nói chung và tỉnh
Bình Dương nói riêng.
Thành phố Thuận An trực thuộc tỉnh Bình Dương thuộc vùng phát triển
kinh tế công nghiệp với nhiều khu công nghiệp lớn nhỏ, các khu chợ và khu nhà
trọ. Vì vậy, có rất nhiều vấn đề xấu về môi trường đang xảy ra như: Ngày
09/09/2010 trên báo Nhân Dân có bài viết “Hàng vạn người dân ở Bình Dương
sống trong ô nhiễm (kỳ 2)” đã cho biết “Cục cảnh sát phòng, chống tội phạm về
môi trường phát hiện khối lượng sữa Dutch Lady của Công ty Friesland Campina
Việt Nam chôn tại bãi rác Xí nghiệp xử lý chất thải Nam Bình Dương chưa tuân
thủ quy trình xử lý, chưa đảm bảo đúng quy định pháp luật về bảo vệ môi trường”.
(Báo Nhân Dân, 2010)
Ngày 29/07/2019 trên báo Bình Dương đã có bài viết: “TX.Thuận An cần
sớm khắc phục tình trạng ô nhiễm ở rạch Sáu tro – Nhà Vuông”. Bài viết có nêu
lên tình trạng hiện nay đó là, xuất hiện nhiều rác thải sinh hoạt gây ô nhiễm môi
trường và ách tác dòng chảy. (Báo Bình Dương, 2019)
Với sự quan tâm của các cấp chính quyền và nhà trường về hoạt động giáo
dục bảo vệ môi trường đối với các trường Thành phố Thuận An và đặc biệt được
sự chú ý đến ở cấp bậc Trung học cơ sở đã đạt nhiều kết quả khả quan. Tuy nhiên,
ở nhiều trường chưa đầu tư hoàn toàn vào hoạt động này nên công tác giáo dục
2
bảo vệ môi trường còn mang tính hình thức, đối phó cho xong việc, việc lồng ghép
nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào bài học chưa được phổ biến, chưa mang
tính thực tiễn còn qua loa. Thậm chí, ở một số trường khác, hoạt động này chỉ giao
toàn quyền cho “Tổng phụ trách Đội” và chưa được sự kết nối với nhà trường, toàn
thể giáo viên, học sinh và gia đình. Bên cạnh đó, công tác quản lý giáo dục bảo vệ
môi trường chưa được các cấp lãnh đạo quan tâm đúng mức, việc tổ chức thực hiện
công tác giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh còn nhiều hạn chế. Nhận thức,
thái độ, hành vi của của học sinh về bảo vệ môi trường còn rất thờ ơ và nhiều biểu
hiện không phù hợp nhất là học sinh Trung học cơ sở. Mặc dù một số học sinh
cũng có nhận thức về môi trường ở mức độ cao nhưng khi tham gia các hoạt động
bảo vệ môi trường thì lại thiếu tính tích cực, tự giác và có thái độ chống đối ngược
lại với môi trường. Song song với nhận thức của học sinh thì các nhà quản lý giáo
dục cũng chưa chú trọng đến các hoạt động bảo vệ môi trường hợp lý, không có
biện pháp quản lý cụ thể, chặt chẽ. Vì vậy, vai trò của hoạt động bảo vệ môi trường
chưa phát huy tối ưu.
Hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục bảo vệ môi trường với những
lí do nêu trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường tại các trường Trung học cơ sở Thành phố Thuận An, tỉnh Bình
Dương”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hoá lý luận quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi
trường, đề tài khảo sát và phân tích thực trạng quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường tại các trường THCS Thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương. Từ đó,
đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các
trường Trung học cơ sở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động giáo dục tại trường Trung học cơ sở
3
- Xem thêm -