LỜI MỞ ĐẦU
Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ tæ chøc kinh doanh cña mäi doanh nghiÖp,
mäi tæ chøc, mäi ®¬n vÞ kinh tÕ x· héi nãi chung kÕ to¸n lµ c«ng cô qu¶n lý vµ
cã vai trß ®Æc biÖt quan träng kh«ng chØ trong c«ng t¸c qu¶n lý vÜ m« mµ c¶ ë
tÇm vi m« .
Qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng nãi riªng lµ mét trong nh÷ng m¾t kh©u
hÕt søc cÇn thiÕt, tiÒn l¬ng kh«ng chØ lµ gi¸ trÞ b»ng tiÒn ( hay gi¸ c¶ ) søc lao
®éng cña lao ®éng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng khi sö dông
søc lao ®éng cña hä vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, mµ
cßn lµ mét bé phËn trong chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã liªn quan trùc tiÕp
®Õn lîi nhuËn, tû suÊt lîi nhuËn vµ hiÖu qu¶ kinh doanh chung cña mçi doanh
nghiÖp. H¬n n÷a tiÒn l¬ng cßn ph¶n ¸nh c¸c quan hÖ x· héi trong ho¹t ®éng
s¶n xuÊt ( nh quan hÖ qu¶n lý, quan hÖ ph©n phèi, quan hÖ lîi Ých,®Þa vÞ,
chuyªn m«n...)
- TiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng.
- TiÒn l¬ng thÓ hiÖn sù ®¸nh gi¸ ®óng møc n¨ng lùc vµ c«ng lao cña ngêi lao ®éng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
-TiÒn l¬ng lµ b»ng chøng râ rµng thÓ hiÖn gi¸ trÞ, ®Þa vÞ, uy tÝn cña ngêi
lao ®éng ®èi víi gia ®×nh, doanh nghiÖp vµ x· héi.
- TiÒn l¬ng lµ thu nhËp chñ yÕu cña ngêi lao ®éng ®èi víi gia ®×nh, duy
tr× møc sèng, gióp hä hoµ ®ång víi tr×nh ®é v¨n minh cña x· héi mµ hä ®ang
sèng.
-TiÒn l¬ng lµ mét kÝch thÝch vËt chÊt quan träng khuyÕn khÝch ngêi lao
®éng h¨ng h¸i lµm viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
-TiÒn l¬ng lµ mét yÕu tè cña x· héi nªn cÇn sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶.
-TiÒn l¬ng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ thu hót vµ sö
dông lao ®éng lµnh nghÒ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao.
Do vËy mµ viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng mét c¸ch khoa häc,
®óng nguyªn t¾c, chÕ ®é... sÏ kÝch thÝch ngêi lao ®éng tiÕt kiÖm chi phÝ nh»m
n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp vµ ngîc l¹i nÕu kh©u
nµy bÞ ¸ch t¾c, láng lÎo.... th× sÏ dÉn ®Õn nh÷ng ph¶n øng tiªu cùc vµ cã hiÖu
qu¶ xÊu ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty X©y Dùng C«ng NghiÖp ®îc sù gióp
®ì nhiÖt t×nh cña gi¸o viªn bé m«n kÕ to¸n vµ c¸c b¸c, c¸c c«, c¸c chó trong
c«ng ty, ®Æc biÖt lµ phßng tµi vô vµ b¶n th©n tù nhËn thøc ®îc tÇm quan träng
1
cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓmmµ t«i ®· m¹nh d¹n chon chuyªn ®Ò : '' qu¶n
lý, h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm ë c«ng ty X©y Dùng C«ng NghiÖp - Hµ
Néi'' lµm ®Ò tµi nghiªn cøu, víi hi väng lµ qua kh¶o s¸t vµ ph©n tÝch thùc tÕ
cña c«ng ty, t«i cã thÓ ®a ra mét vµi gîi ý vÒ mét khi¸ c¹ch nµo ®ã cña c«ng
t¸c thanh to¸n l¬ng vµ b¶o hiÓm nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n
nµy t¹i c«ng ty nãi riªng vµ c¸c doanh nghiÖp nãi chung.
Do thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty kh«ng nhiÒu thªm vµo ®ã tr×nh ®é t
duy cña b¶n th©n cßn h¹n hÑp nªn chuyªn ®Ò kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt vµ nhÇm lÉn. ChÝnh v× vËy t«i rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng
gãp vµ bæ sung cña c¸c th©ú c« gi¸o vµ nh÷ng ngêi quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy.
T«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n !
- KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò tèt nghiÖp, ngoµi phÇn lêi nãi ®Çu, kÕt luËn vµ
môc lôc gåm cã ba ch¬ng.
+ Ch¬ng i : Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ
b¶o hiÓm.
+ Ch¬ng ii :Thùc tr¹ng h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm t¹i
c«ng ty X©y Dùng C«ng NghiÖp Hµ Néi.
+ Ch¬ng iii : §¸nh gi¸ nh÷ng u ®iÓm vµ nh÷ng mÆt tån t¹i trong
c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng Ty X©y Dùng C«ng NghiÖp - Hµ
Néi vµ mét vµi ý kiÕn ®ãng gãp .
2
Ch¬ng i
Lý luËn chung vÒ qu¶n lý - h¹ch to¸n
TiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm trong c¸c doanh nghiÖp
I.-Néi dung, ý nghÜa cña h¹ch to¸n lao ®éng, tiÒn l ¬ng vµ c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng
A- Néi dung, ý nghÜa cña h¹ch to¸n lao ®éng vµ tiÒn l¬ng :
Lao ®éng lµ ho¹t ®éng ch©n tay vµ trÝ ãc cña con ngêi nh»m t¸c ®éng,
biÕn ®æi c¸c vËt t nhiªn thµnh nh÷ng vËt phÈm ®¸p øng cho nhu cÇu sinh ho¹t
cña con ngêi trong mäi chÕ ®é x· héi, viÖc s¸ng t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®Òu
kh«ng t¸ch rêi lao ®éng. Lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn cÇn thiÕt cho sù tån t¹i
vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi lµ yÕu tè c¬ b¶n t¸c dông quyÕt ®Þnh trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt lao ®éng nãi chung vµ qóa
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi riªng, ®îc diÔn ra thêng xuyªn
liªn tôc th× mét vÊn ®Ò thiÕt yÕu lµ ph¶i t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. Ngêi lao
®éng ph¶i cã vËt phÈm tiªu dïng ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng v× vËy khi hä
tham gia lao ®éng s¶n xuÊt ë c¸c doanh nghiÖp th× ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp
ph¶i tr¶ thï lao lao ®éng cho hä. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, thï lao lao ®éng
®îc biÓu hiÖn b»ng thíc ®o gi¸ trÞ gäi lµ tiÒn l¬ng .
Nh vËy, tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng cÇn
thiÕt mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng theo thêi gian khèi lîng c«ng viÖc
mµ ngêi lao ®éng ®· cèng hiÕn cho doanh nghiÖp.
TiÒn l¬ng lµ thu nhËp chñ yÕu cña ngêi lao ®éng, c¸c doanh nghiÖp sö
dông tiÒn l¬ng lµm ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn tÝch cùc lao
®éng, lµ nh©n tè thóc ®Èy ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.§èi víi c¸c doanh nghiÖp
tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng lµ mét bé phËn chi phÝ cÊu thµnh nªn gi¸
trÞ s¶n phÈm, dÞch vô do doanh nghiÖp s¸ng t¹o ra. Do vËy c¸c doanh nghiÖp
ph¶i sö dông søc lao ®éng cã hiÖu qu¶ ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ tiÒn l¬ng trong gi¸
thµnh s¶n phÈm.
Qu¶n lý lao ®éng vµ tiÒn l¬ng lµ mét néi dung quan träng trong c«ng t¸c
qu¶n lý kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã lµ nh©n tè gióp cho doanh nghiÖp
hoµn thµnh vµ hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña m×nh. Tæ chøc tèt
3
h¹ch to¸n lao ®éng vµ tiÒn l¬ng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng cña doanh
nghiÖp vµo nÒ nÕp thóc ®Èy ngêi lao ®éng chÊp hµnh tèt kû luËt lao ®éng, t¨ng
n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ c«ng
t¸c. §ång thêi còng t¹o ra c¸c c¬ së cho viÖc tÝnh l¬ng theo ®óng nguyªn
t¾c ph©n phèi theo lao ®éng.
Tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n lao ®éng vµ tiÒn l¬ng gióp cho doanh
nghiÖp qu¶n lý tèt quü tiÒn l¬ng, ®¶m b¶o viÖc tr¶ long vµ trî cÊp BHXH ®óng
nguyªn t¾c, ®óng chÕ ®é, kÝch thÝch ngêi lao ®éng hoµn thµnh viÖc ®îc giao,
®ång thêi còng t¹o ra c¬ së cho viÖc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng vµo gi¸ thµnh
s¶n phÈm ®îc chÝnh x¸c.
1- C¸c chøc n¨ng chñ yÕu cña tiÒn l¬ng :
TiÒn l¬ng lµ thíc ®o gi¸ trÞ, lµ c¬ së ®iÒu chØnh gi¸ c¶ cho phï hîp khi gi¸ c¶
biÕn ®éng.
TiÒn l¬ng cã chøc n¨ng t¸i s¶n suÊt lao ®éng nh»m duy tr× n¨ng lùc lµm
viÖc l©u dµi vµ cã hiÖu qu¶, trªn c¬ së tiÒn l¬ng ®¶m b¶o bï ®¾p ®îc søc
lao ®éng ®· hao phÝ cho ngêi lao ®éng.
TiÒn l¬ng cã chøc n¨ng kÝch thÝch, ®¶m b¶o cho ngêi lao ®éng lµm viÖc
cã hiÖu qu¶ cã n¨ng suÊt cao th× tiÒn l¬ng sÏ ph¶i n¨ng cao nªn hoÆc ngîc l¹i.
TiÒn l¬ng cã chøc n¨ng tÝch luü, ®¶m b¶o cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh
hä, kh«ng chØ duy tr× cuéc sèng hµng ngµy trong thêi gian lµm viÖc mµ
cßn cã thÓ ®Ó l¹i dù phßng cho cuéc sèng l©u dµi khi hä hÕt kh¶ n¨ng
lao ®éng hoÆc gÆp bÊt tr¾c rñi ro . Toµn bé sè tiÒn mµ ngêi sö dông lao
®éng tr¶ cho ngêi lao ®éng lµ tiÒn l¬ng danh nghÜa . Sè lîng hµng ho¸
mµ ngêi lao ®éng cã thÓ mua b»ng tiÒn l¬ng danh nghÜa lµ tiÒn l¬ng
thùc tÕ.
TiÒn l¬ng thùc tÕ =
2.- Néi dung cña quü l¬ng :
§èi víi c¸c doanh nghiÖp hay ®èi víi ngêi sö dông lao ®éng th× tiÒn l¬ng
lµ bé phËn quan träng cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý v× vËy trong c¸c doanh nghiÖp ph¶i h×nh thµnh quü l¬ng .
Quü l¬ng lµ toµn bé sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho tÊt c¶ lao ®éng mµ doanh
nghiÖp qu¶n lý vµ sö dông bao gåm c¸c kho¶n :
4
TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian, tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm, tiÒn l¬ng
kho¸n .
TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do ph¶i
®iÒu ®éng c«ng t¸c, lµm nghÜa vô theo quy ®Þnh, thêi gian nghØ phÐp,
thêi gian ®i häc .
C¸c lo¹i phô cÊp lµm thªm giê .
C¸c kho¶n tiÒn thëng cã tÝnh chÊt thêng xuyªn.
v.v...
Ngoµi ra trong quü l¬ng kÕ ho¹ch cßn ®îc tÝnh c¶ c¸c kho¶n tiÒn chi trî
cÊp BHXH cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian èm ®au,
thai s¶n, tai n¹n lao ®éng,...
VÒ ph¬ng diÖn h¹ch to¸n, tiÒn l¬ng c«ng nh©n viªn trong s¶n xuÊt ®îc
chia thµnh hai lo¹i : tiÒn l¬ng chÝnh vµ tiÒn l¬ng phô.
TiÒn l¬ng chÝnh lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian c«ng
nh©n viªn thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh cña hä, bao gåm tiÒn l¬ng tr¶ theo cÊp bËc
vµ c¸c kho¶n phô cÊp kÌm theo ( phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc,...)
TiÒn l¬ng phô lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian c«ng
nh©n viªn thùc hiÖn nhiÖm vô kh¸c ngoµi nhiÖm vô chÝnh cña hä vµ thêi gian
c«ng nh©n viªn nghØ ®îc hëng l¬ng theo quy ®Þnh cña chÕ ®é ( nghØ phÐp, nghØ
vÒ ngõng s¶n xuÊt,...).
ViÖc ph©n chia tiÒn l¬ng thµnh l¬ng chÝnh, l¬ng phô cã ý nghÜa quan
träng ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n vµ ph©n tÝch tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.
TiÒn l¬ng chÝnh cña s¶n xuÊt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Qu¶n lý quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp ph¶i quan hÖ víi viÖc thùc hiÖn
kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m sö dông hîp lý quü tiÒn
thëng, thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm .
3.-Nguån h×nh thµnh quü tiÒn l¬ng vµ sö dông quü tiÒn l¬ng
3.1- Nguån h×nh thµnh quü tiÒn l¬ng.
C¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt, kinh doanh, doanh
nghiÖp x¸c ®Þnh nguån quü tiÒn l¬ng t¬ng øng ®Ó tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng nguån bao gåm :
Quü tiÒn l¬ng theo ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®îc giao.
Quü tiÒn l¬ng bæ sung theo chÕ ®é quy ®Þnh cña nhµ níc
5
Quü tiÒn l¬ng tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô kh¸c
ngoµi ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®îc giao.
Quü tiÒn l¬ng dù phßng tõ n¨m trøoc chuyÓn sang .
Nguån quü tiÒn l¬ng nªu trªn ®îc gäi lµ tæng quü tiÒn l¬ng.
3.2- Sö dông tæng quü tiÒn l¬ng.
§Ó ®¶m b¶o quü tiÒn l¬ng kh«ng vît chØ tiªu so víi quü tiÒn l¬ng ®îc hëng, dån chi quü tiÒn l¬ng vµo c¸c th¸ng cuèi n¨m hoÆc ®Ó dù phßng quü tiÒn
l¬ng qóa lín cho n¨m sau, cã thÓ quy ®Þnh ph©n chia tæng quü tiÒn l¬ng cho
c¸c quü sau:
- Quü tiÒn l¬ng tr¶ trùc tiÕp cho ngêi lao ®éng theo l¬ng kho¸n, l¬ng
s¶n phÈm, l¬ng thêi gian (Ýt nhÊt b»ng 76% tæng quü tiÒn l¬ng ).
- Quü khen thëng tõ quü l¬ng ®èi víi ngêi lao ®éng cã n¨ng suÊt,
chÊt lîng cao, cã thµnh tÝch trong c«ng t¸c ( tèi ®a kh«ng qu¸ 10% tæng quü
tiÒn l¬ng ).
- Quü khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt
cao, tay nghÒ giái ( tèi ®a kh«ng vît qu¸ 2% tæng quü tiÒn l¬ng ).
- Quü dù phßng cho n¨m sau ( tèi ®a kh«ng qu¸ 12% tæng quü tiÒn l¬ng ).
4- C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng.
ViÖc thùc hiÖn h×nh thøc tr¶ l¬ng thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp n»m
qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a lîi Ých
chung cña x· héi víi lîi Ých cña doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng, lùa chän h×nh
thøc tr¶ l¬ng ®óng ®¾n cßn cã t¸c dông ®ßn bÈy kinh tÕ khuyÕn khÝch ngêi lao
®éng chÊp hµnh tèt kû luËt lao ®éng ®¶m b¶o ngµy c«ng, giê, vµ n¨ng suÊt lao
®éng.
C¸c doanh nghiÖp thêng ¸p dông hai chÕ ®é tr¶ l¬ng c¬ b¶n, lµ chÕ ®é
tr¶ l¬ng theo thêi gian lµm viÖc vµ chÕ ®é tr¶ l¬ng theo khèi lîng s¶n phÈm
( ®ñ tiªu chuÈn ) do c«ng nh©n viªn lµm ra, ngoµi ra cßn cã d¹ng biÕn tíng cña
tiÒn l¬ng s¶n phÈm lµ tiÒn l¬ng kho¸n theo khèi lîng c«ng viÖc ( kho¸n tõng
phÇn c«ng viÖc hay kho¸n gän, kho¸n s¶n phÈm cuèi cïng )
4.1- Tr¶ l¬ng theo thêi gian.
§©y lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian lao ®éng, theo cÊp bËc kü thuËt
vµ thang l¬ng ®Ó tÝnh l¬ng cho tõng ngêi lao ®éng. H×nh thøc nµy chØ ¸p dông
chñ yÕu cho ngêi lao ®éng gi¸n tiÕp, hoÆc ®èi víi lao ®éng trùc tiÕp nhng
kh«ng ®Þnh møc ®îc s¶n phÈm
6
a.-Tr¶ l¬ng theo thêi gian lao ®éng gi¶n ®¬n.
TiÒn l¬ng thêi gian tÝnh theo ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng cè ®Þnh cßn ®îc gäi lµ
thêi gian gi¶n ®¬n.
H×nh thøc tr¶ l¬ng bao gåm :
* L¬ng th¸ng =
L¬ng th¸ng ®îc quy ®Þnh s½n ®èi víi tõng bËc l¬ng trong c¸c thang l¬ng.
L¬ng th¸ng thêng ®îc ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho c«ng viªn lµm c«ng t¸c qu¶n lý
hµnh chÝnh, vµ c¸c nh©n viªn thuéc c¸c ngµnh ho¹t ®éng kh«ng cã tÝnh chÊt
s¶n xuÊt.
L¬ng ngµy =
L¬ng ngµy lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng theo møc l¬ng ngµy vµ sè
ngµy lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng. L¬ng ngµy thêng ®Ó tr¶ l¬ng cho lao ®éng
trùc tiÕp hëng l¬ng thêi gian, tÝnh l¬ng cho ngêi lao ®éng trong nh÷ng ngµy héi
häp, häc tËp, hoÆc c¸c nghÜa vô kh¸c vµ lµm c¨n cø ®Ó tÝnh trî cÊp BHXH.
L¬ng giê =
L¬ng giê thêng ®îc ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho lao ®éng trùc tiÕp trong thêi
gian lµm viÖc kh«ng hëng theo s¶n phÈm
L¬ng c«ng nhËt.
¦u, khuyÕt ®iÓm cña h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian.
- DÔ tÝnh, dÔ tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng . Nhng c¸ch tÝnh mang tÝnh kÕt qu¶
cao, thêng kh«ng khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng, kh«ng qu¸n triÖt nguyªn t¾c
ph©n phèi theo lao ®éng.
4.2 - Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
Lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng tÝnh theo khèi lîng ( sè lîng ) s¶n phÈm, c«ng
viÖc ®· hoµn thµnh ®¶m b¶o yªu cÇu, chÊt lîng quy ®Þnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm .
Tuú theo yªu cÇu kÝch thíc ngêi lao ®éng ®Ó n©ng cao chÊt lîng, n¨ng
suÊt, s¶n lîng hay ®Èy nhanh tiÕn ®é s¶n xuÊt, mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p
dông c¸c h×nh thøc ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm kh¸c nhau. Vµ do ®ã tr¶ l¬ng
theo s¶n phÈm cã thÓ thùc hiÖn theo nhiÒu d¹ng.
a.-Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n.
7
H×nh thøc nµy ¸p dông ®èi víi ngêi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt, trong
®iÒu kiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä mang tÝnh chÊt t¬ng ®èi ®éc lËp, cã thÓ
®Þnh møc, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm mét c¸ch cô thÓ riªng biÖt vµ ¸p
dông ®Þnh møc lao ®éng ®Ó cã tiªu chuÈn s¶n phÈm vµ ®Þnh gi¸ tiÒn l¬ng cho
phï hîp.
b.- Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm nhãm lao ®éng.
H×nh thøc nµy ¸p dông ®èi víi c«ng viÖc yªu cÇu mét nhãm ngêi phèi hîp
thùc hiÖn nh l¾p r¸p thiÕt bÞ s¶n xuÊt ë c¸c bé phËn lµm viÖc.
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm nhãm cã t¸c dông khuyÕn khÝch lao ®éng trong nhãm
n©ng cao chÊt lîng vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi tËp thÓ, quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cuèi
cïng cña nhãm .
c.-Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp.
TiÒn l¬ng =
C¸ch tr¶ l¬ng nµy khuyÕn khÝch c«ng nh©n phô phôc vô tèt h¬n cho
c«ng nh©n chÝnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng nh©n chÝnh n©ng cao n¨ng suÊt lao
®éng . Nhng tiÒn l¬ng phô thuéc nhiÒu vµo kÕt qu¶ cña c«ng nh©n chÝnh, do ®ã
viÖc tr¶ l¬ng cha thËt chÝnh x¸c, cha thËt ®¶m b¶o ®óng hao phÝ lao ®éng mµ
c«ng nh©n phô bá ra.
d.- Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn.
TiÒn l¬ng s¶n phÈm tÝnh theo ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm t¨ng dÇn ( luü
tiÕn ) ¸p dông theo møc ®é hoµn thµnh vît møc khèi lîng s¶n phÈm ®îc gäi lµ
tiÒn l¬ng s¶n phÈm luü tiÕn . TiÒn l¬ng nµy gåm hai phÇn :
* PhÇn 1 : tiÒn l¬ng h×nh thµnh ®Þnh møc ®îc giao.
* PhÇn 2 :c¨n cø vµo sè lîng vît ®Þnh møc th× sè vît ®Þnh møc cµng
nhiÒu th× tiÒn l¬ng cµng lín.
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn cã t¸c dông kÝch thÝch m¹nh mÏ viÖc
t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng nªn ®îc ¸p dông ë nh÷ng kh©u quan träng cÇn
thiÕt ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é s¶n xuÊt ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt c©n ®èi, ®ång bé ¸p
dông trong trêng hîp doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn gÊp mét ®¬n ®Æt hµng nµo
®ã. Sö dông h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy sÏ lµm t¨ng kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng
trong gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, v× vËy trêng hîp kh«ng cÇn thiÕt
th× kh«ng nªn sö dông h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy.
Tãm l¹i h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm nãi chung cã nhiÒu u ®iÓm qu¸n
triÖt ®îc nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Tuy nhiªn, muèn cho h×nh thøc nµy
8
ph¸t huy ®îc t¸c dông, doanh nghiÖp ph¶i cã ®Þnh møc lao ®éng cô thÓ cho tõng
c«ng viÖc, tõng cÊp, bËc thî, võa cã c¨n cø kü thuËt võa phï hîp víi ®iÒu kiÖn lao
®éng cô thÓ cña doanh nghiÖp. Cã nh vËy, tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm míi ®¶m
b¶o ®îc tÝnh chÝnh x¸c, c«ng b»ng, hîp lý.
4.3- H×nh thøc tr¶ l¬ng kho¸n.
H×nh thøc tr¶ l¬ng kho¸n ¸p dông trong x©y dùng c¬ b¶n, n«ng nghiÖp
vµ söa ch÷a c¬ khÝ.
C¸ch tr¶ l¬ng nµy kÝch thÝch c«ng nh©n kh«ng chØ nç lùc b¶n th©n tÝch
cùc lao ®éng mµ cßn quan t©m nh¾c nhë c«ng nh©n kh¸c cïng lµm tèt, khuyÕn
khÝch ngêi lao ®éng hoµn thµnh nhanh chãng khèi lîng c«ng viÖc vµ ®¶m b¶o
chÊt lîng c«ng viÖc th«ng qua hîp ®ång lµm kho¸n.
Víi h×nh thøc nµy ¸p dông trùc tiÕp cho ngêi lao ®éng lµm kho¸n, tr¶ l¬ng
theo s¶n phÈm nhãm dùa trªn c¬ së thêi gian lao ®éng vµ sù khuyÕn khÝch cña
tõng ngêi trong nhãm, ®Ó ¸p dông ph¬ng ph¸p chia l¬ng cho tõng ngêi lao
®éng .
Ph¬ng ph¸p 1: Chia long theo cÊp bËc lµm viÖc.
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp cÊp bËc c«ng viÖc phï hîp víi cÊp
bËc kü thuËt cña ngêi lao ®éng.
B¶ng tÝnh l¬ng
ST
T
1
2
Tªn ng- CÊp bËc
êi lao kü thuËt
®éng
1
2
Thêi
gian
lµm
viÖc
3
Møc l¬ng 1
ngµy
4
HÖ sè Sè ngµy TiÒn l¬ng
quy ®æi quy ®æi
5
6
7
Tæng céng
CÊp bËc kü thuËt cµng cao th× hÖ sè quy ®æi cµng lín
- Ph¬ng ph¸p 2.
Chia l¬ng theo cÊp bËc vµ thêi gian lµm viÖc kÕt hîp víi b×nh c«ng ®iÓm,
¸p dông trong trêng hîp cÊp bËc kü thuËt cña ngêi lao ®éng kh«ng phï hîp víi
cÊp bËc c«ng viÖc ®îc giao, do ®ã dÉn ®Õn chªnh lÖch n¨ng suÊt lao ®éng gi÷a
c¸c thµnh viªn trong tËp thÓ nªn ph¶i kÕt hîp víi b×nh c«ng ®iÓm.
9
- TiÒn l¬ng ph©n theo cÊp nµy gåm 2 phÇn :
PhÇn 1 : TiÒn l¬ng ®îc hëng theo cÊp bËc c«ng viÖc ®îc giao.
PhÇn 2 : PhÇn chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn l¬ng víi tiÒn l¬ng hëng theo
cÊp bËc c«ng viÖc ®îc giao.
- Sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng = PhÇn 1 + PhÇn 2
- P h¬ng ph¸p 3.
Chia l¬ng theo c«ng ®iÓm ¸p dông trong trêng hîp ngêi lao ®éng lµm
viÖc kh«ng æn ®Þnh, kü thuËt ®¬n gi¶n . CÊp bËc c«ng nh©n kh«ng ph¶n ¸nh râ
kÕt qu¶ lao ®éng, mµ sù chªnh lÖch vÒ n¨ng suÊt chñ yÕu lµ do søc khoÎ vµ th¸i
®é lao ®éng . Do ®ã ph¶i b×nh c«ng ®iÓm cho tõng ngêi. Hµng ngµy vµ cuèi
th¸ng tÝnh tæng sè b×nh qu©n c«ng ®iÓm cho tõng ngêi vµ c¶ nhoms tiÕn hµnh
chia l¬ng theo ®iÓm.
4.4- L¬ng nghØ phÐp vµ c¸c kho¶n phô cÊp lµm thªm.
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, khi ngêi lao ®éng nghØ phÐp th× ®îc tr¶ 100%
tiÒn l¬ng theo cÊp bËc . TiÒn l¬ng nghØ phÐp lµ tiÒn l¬ng phô cña ngêi lao
®éng . 1 n¨m 1 ngêi ®îc nghØ lµ 12 ngµy nÕu lµm viÖc 5 n¨m liÒn th× tÝnh thªm
1 ngµy vµo thêi gian nghØ phÐp, tõ 30 n¨m trë lªn th× ®îc nghØ thªm 6 ngµy .
TiÒn l¬ng nghØ phÐp ®îc ®a vµo chi phÝ tõng th¸ng, nÕu doanh nghiÖp kh«ng
thÓ bè trÝ cho ngêi lao ®éng nghØ phÐp æn ®Þnh ®Òu ®Æn gi÷a c¸c th¸ng trong
n¨m, doanh nghiÖp cÇn ph¶i trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp ®Ó ®¶m b¶o chi phÝ
æn ®Þnh gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m.
-Khi ngêi lao ®éng lµm thªm giê th× ph¶i cã phiÕu b¸o lµm ®ªm, lµm
thªm giê lµm c¨n cø ®Ó tÝnh l¬ng thªm giê vµ phô cÊp lµm ®ªm.
- Khi ngêi lao ®éng lµm viÖc ngoµi giê tiªu chuÈn, th× giê lµm thªm ®îc tr¶ l¬ng 150% tiÒn l¬ng giê tiªu chuÈn nÕu lµm thªm vµo ngµy thêng vµ ®îc
tr¶ 200% nÕu lµm vµo ngµy nghØ hµng tuÇn tríc ngµy lÔ.
L¬ng thªm giê =
Phô cÊp lµm ®ªm ¸p dông ®èi víi ngêi lao ®éng lµm viÖc tõ 22h h«m tríc
®Õn 6h s¸ng h«m sau, phô cÊp gåm 2 møc :
30% l¬ng cÊp bËc hoÆc chøc vô ®èi víi c«ng viÖc thêng
viÖc ban ®ªm.
10
xuyªn lµm
40% l¬ng cÊp bËc hay chøc vô ®èi víi ngêi lao ®éng thêng lµm viÖc
thªm ca hay chuyªn lµm ®ªm.
ii- nhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c h×nh thøc quü bhxh, bhyt, kpc®
1- NhiÖm vô kÕ to¸n b¶o hiÓm .
B¶o hiÓm x· héi ®îc trÝch lËp ®Ó tµi trî cho trêng hîp c«ng nh©n viªn
t¹m thêi hay vÜnh viÔn mÊt søc lao ®éng, nh : èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao
®éng, mÊt søc, nghØ hu.
B¶o hiÓm y tÕ ®Ó tµi trî cho viÖc phßng, ch÷a bÖnh vµ ch¨m sãc søc khoÎ
cña ngêi lao ®éng.
Kinh phÝ c«ng ®oµn chñ yÕu ®Ó cho ho¹t ®éng tæ chøc cña giíi lao ®éng,
ch¨m sãc, b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng .
2- C¸c h×nh thøc quü BHXH, BHYT, KPC§.
2.1- Quü b¶o hiÓm x· héi :
BHXH ®îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp, kho¶n chi phÝ BHXH ®îc chi theo quy ®Þnh cña nhµ níc
. Theo chÕ ®é quy ®Þnh BHXH ®îc trÝch trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n viªn trong th¸ng.
Quü BHXH ®îc thiÕt lËp ®Ó t¹o ra nguån vèn ®Ó tµi trî cho c«ng nh©n
viªn trong trêng hîp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, mÊt søc, nghØ hu...
Quü BHXH ®îc ph©n cÊp qu¶n lý sö dông : Mét phÇn ®îc nép lªn c¬
quan qu¶n lý chuyªn m«n, ®Ó chi chi cho c¸c trêng hîp quy ®Þnh ( èm ®au, thai
s¶n...)
ViÖc sö dông chi quü BHXH dï ë cÊp qu¶n lý nµo vÉn ph¶i thùc hiÖn
theo chÕ ®é quy ®Þnh cña nhµ níc.
2.2- Quü b¶o hiÓm y tÕ :
PhÇn theo chÕ ®é quy ®Þnh doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu, sÏ ®îc trÝch vµo
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .Hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh,
BHYT ®îc trÝch trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong
th¸ng .Mét phÇn BHYT ®îc nép lªn c¬ quan qu¶n lý chuyªn m«n ®Ó phôc vô,
b¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cña c«ng nh©n viªn ( kh¸m, ch÷a bÖnh,... ).
2.3- Kinh phÝ c«ng ®oµn :
KPC§ ®îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp, tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp . Hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh KPC§ ®îc trÝch trªn
11
tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp trong
th¸ng . KPC§ do doanh nghiÖp trÝch lËp còng ®îc ph©n cÊp, qu¶n lý vµ chi tiªu
theo chÕ ®é quy ®Þnh . Mét phÇn nép cho c¬ quan c«ng ®oµn cÊp trªn vµ mét
phÇn ®Ó chi tiªu cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn ( nghiÖp ®oµn cña c«ng nh©n viªn )
trong doanh nghiÖp.
- Theo quy ®Þnh hiÖn nay tû lÖ trÝch b¶o hiÓm nh sau :
BHXH : Tû lÖ trÝch lµ 20%
Trong ®ã mét phÇn do ngêi sö dông lao ®éng chÞu vµ ®îc tÝnh th¼ng vµo
chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cña ®¬n vÞ lµ 15%.
- Mét phÇn do ngêi lao ®éng chÞu vµ ®îc tÝnh trõ vµo thu nhËp cña ngêi lao
®éng lµ 5%.
BHYT :Tû lÖ trÝch lµ 3%
Trong ®ã 2% ngêi sö dông lao ®éng chÞu vµ ®îc tÝnh th¼ng vµo chi phÝ
s¶n xuÊt . 1% do ngêi lao ®éng chÞu.
KPC§ : Tû lÖ trÝch lµ 2%.
Trong ®ã 1% nép cho c«ng ®oµn cÊp trªn
1% chi tiªu cho c¸c ho¹t ®éng c«ng ®oµn t¹i ®¬n vÞ.
Qu¶n lý viÖc trÝch lËp vµ sö dông c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ cã ý
nghÜa quan träng c¶ ®èi víi tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¶ ®èi víi viÖc
®¶m b¶o quyÒn lîi cho c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp.
3.- NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm :
§Ó ngêi lao ®éng cã thÓ yªn t©m s¶n xuÊt, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt vµ
chÊt lîng s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng mèi quan t©m kh«ng nhá cña bÊt kú
doanh nghiÖp võa vµ nhá nµo. §Ó gi¶i quyÕt mèi quan t©m ®ã, trong c¸c doanh
nghiÖp ®· sö dông nhiÒu biÖn ph¸p qu¶n lý b»ng c«ng cô kÕ to¸n kh¸c nhau,
trong ®ã ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm ®ãng vai trß rÊt quan träng.
XuÊt ph¸t tõ tÇm quan täng nµy mµ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm cã nh÷ng
nhiÖm vô chñ yÕu sau :
- Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng
nh©n viªn ; tÝnh to¸n ®óng, thanh to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
liªn quan cho c«ng nh©n viªn.Qu¶n lý chÆt chÏ viÖc sö dông vµ chi tiªu quü l¬ng .
- TÝnh to¸n phan bæ hîp lý, chÝnh x¸c chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng (tiÒn c«ng
)vµ trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cho c¸c ®èi tîng sö dông liªn quan.
12
- §Þnh kú, ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng vµ qu¶n lý sö dông
quü tiÒn l¬ng .Cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c bé phËn liªn
quan.
iii - néi dung ý nghÜa cña h¹ch to¸n tiÒn l¬ng.
C¸c doanh nghiÖp nhµ níc th«ng thêng sö dông c¸c chøng tõ b¾t buéc
sau ( theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n hiÖn hµnh ë níc ta )
-B¶ng chÊm c«ng : MÉu sè 01- L§TL.
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng : MÉu sè 02 - L§TL.
-PhiÕu nghØ hëng b¶o hiÓm x· héi : MÉu sè 03 -L§TL.
-B¶ng thanh to¸n b¶o hiÓm x· héi :MÉu sè 04 - L§TL.
-B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng :MÉu sè 05 - L§TL.
Ngoµi ra cßn cã thÓ sö dông c¸c chøng tõ híng dÉn nÕu doanh nghiÖp
thÊy cÇn thiÕt vµo sæ c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh thªm vµ liªn quan ®Õn nh÷ng
th«ng tin bæ sung cho c«ng viÖc tÝnh l¬ng, phô cÊp l¬ng, BHXH,...
Chøng tõ quan träng h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng ®èi víi tõng c«ng
nh©n viªn ë tõng bé phËn trong doanh nghiÖp lµ b¶ng chÊm c«ng.B¶ng chÊm
c«ng lµ mét chøng tõ ghi chÐp thêi gian lµm viÖc thùc tÕ, thêi gian nghØ viÖc vµ
c¸c lý do kh¸c cña tæ s¶n xuÊt, trªn c¬ së ®ã tæng hîp sè liªu vÒ sö dông lao
®éng cña tõng ngêi, tõng bé phËn toµn doanh nghiÖp . B¶ng chÊm c«ng do tõng
®éi, tæ, phßng ban ghi hµng ngµy vµ ph¶i ®Æt ë nh÷ng n¬i ®«ng ngêi ®Ó mçi ngêi lao ®éng cã thÓ nh×n thÊy . Cuèi th¸ng b¶ng chÊm c«ng chuyÓn ®Õn phßng
kÕ to¸n ®Ó tÝnh l¬ng, b¶ng chÊm c«ng lµ chøng tõ theo thêi gian lao ®éng vµ
lµm c¬ së tÝnh l¬ng ®èi víi bé phËn lao ®éng hëng l¬ng thêi gian.
§èi víi bé phËn s¶n xuÊt, c¬ së chøng tõ tÝnh l¬ng theo s¶n phÈm lµ
b¶ng kª khèi lîng c«ng viÖc h×nh thµnh, kÌm theo phiÕu kiÓm tra chÊt lîng s¶n
phÈm, phiÕu nhËp kho s¶n phÈm vµ phiÕu giao viÖc .
B¶ng thanh to¸n l¬ng lËp cho tõng bé phËn lµ c¬ së ®Ó lËp b¶ng tæng hîp
vµ b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng, trÝch b¶o hiÓm x· héi cña doanh nghiÖp hµng th¸ng
vµ lµm c¨n cø ®Ó ph©n bæ quü tiÒn l¬ng chi tr¶ cho ngêi lao ®éng.
1.- H¹ch to¸n lao ®éng.
Néi dung cña h¹ch to¸n lao ®éng lµ h¹ch to¸n sè lîng lao ®éng, thêi
gian lao ®éng vµ kÕt qu¶ lao ®éng. H¹ch to¸n lao ®éng thuÇn tuý lµ h¹ch to¸n
nghiÖp vô.
H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng lµ h¹ch to¸n vÒ mÆt sè lîng tõng lo¹i lao ®éng
theo nghÒ nghiÖp, c«ng viÖc vµ theo tr×nh ®é tay nghÒ ( cÊp bËc kü thuËt cña
c«ng nh©n viªn ). ViÖc h¹ch to¸n vÒ sè lîng lao ®éng thêng ®îc thùc hiÖn b»ng
13
'' sæ danh s¸ch lao ®éng cña doanh nghiÖp '' thêng lµ ë phßng lao ®éng theo
dâi.
H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng lµ h¹ch to¸n viÖc sö dông thêi gian lao
®éng ®èi víi tõng c«ng nh©n viªn ë tõng bé phËn trong doanh nghiÖp ; thêng
sö dông b¶ng chÊm c«ng ®Ó ghi chÐp, theo dâi thêi gian lao ®éng .H¹ch to¸n
thêi gian lao ®éng phôc vô cho qu¶n lý t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng vµ
lµm c¬ së ®Ó tÝnh l¬ng ®èi víi bé phËn lao ®éng hëng l¬ng thêi gian.
H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng lµ ph¶n ¸nh, ghi chÐp kÕt qu¶ lao ®éng cña
c«ng nh©n viªn, biÓu hiÖn b»ng sè lîng ( khèi lîng ) s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn
thµnh cña tõng ngêi hay tõng tæ, nhãm lao ®éng. Chøng tõ h¹ch to¸n thêng ®îc sö
dông lµ phiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm vµ c«ng viÖc ®· hoµn thµnh, hîp ®ång lµm
kho¸n,...H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng lµ c¬ së ®Ó tÝnh tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm cho
ngêi, cho bé phËn hëng l¬ng theo s¶n phÈm.
2.- H¹ch to¸n tiÒn l¬ng.
Cã thÓ ¸p dông 1 trong 2 c¸ch tr¶ c«ng : tr¶ c«ng theo thu nhËp hoÆc tr¶
c«ng theo chi phÝ lao ®éng.
2.1- Tr¶ c«ng theo chi phÝ lao ®éng :
TiÒn c«ng thùc tÕ tÝnh theo lao ®éng thùc tÕ, trong chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é
®a tiÒn c«ng thùc tÕ vµo chi phÝ, tr¶ c«ng theo thùc tÕ chi phÝ tiÒn c«ng.
2.2- Tr¶ c«ng theo thu nhËp :
ViÖc tr¶ c«ng theo thu nhËp th× kh«ng quan niÖm tiÒn c«ng cÊu thµnh
kho¶n chi phÝ trong gi¸ thµnh, th× tiÒn c«ng kh«ng h¹ch to¸n vµo chi phÝ mµ
h¹ch to¸n vµo thu nhËp ph©n phèi víi c¸c bíc tÝnh vµ tr¶ nh sau :
Bíc 1 : TÝnh c«ng ®Þnh møc ®Ó t¹m tr¶ theo sè ®Þnh møc, tÝnh c«ng ®Þnh
møc cã ®Þnh møc lao ®éng, ®Þnh møc s¶n lîng vµ chÕ ®é tr¶ l¬ng phô cÊp.
Bíc 2 : TÝnh tiÒn c«ng thùc tÕ ph¶i tr¶ phô thuéc vµo ph©n phèi thu nhËp.
Bíc 3 : tÝnh tiÒn c«ng vµ thanh to¸n cho tõng ngêi lao ®éng.
TÝnh hÖ sè tr¶ c«ng =
14
TÝnh l¬ng tõng ngêi lao ®éng = l¬ng ®Þnh møc x hÖ sè
iv.- kÕ to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm :
1.- Tµi kho¶n h¹ch to¸n :
§Ó theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c víi ngêi
lao ®éng, t×nh h×nh trÝch lËp, sö dông quü BHXH, BHYT, KPC§. KÕ to¸n sö
dông c¸c tµi kho¶n sau :
- TK 334 - ''Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn ''
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh
to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l¬ng
( tiÒn c«ng ) tiÒn thëng, BHXH vµ c¸c kho¶n kh¸c thuéc vÒ thu nhËp cña c«ng
nh©n viªn.
- KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 334
Bªn nî :C¸c kho¶n tiÒn l¬ng ( tiÒn c«ng ), tiÒn thëng, BHXH vµ
c¸c kho¶n kh¸c ®¶ tr¶ ®· øng cho c«ng nh©n viªn.
- C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn l¬ng ( tiÒn c«ng ) cña c«ng nh©n
viªn.
Bªn cã : C¸c kho¶n tiÒn l¬ng ( tiÒn c«ng ), tiÒn thëng, BHXH
vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
Sè d bªn cã :C¸c kho¶n tiÒn l¬ng ( tiÒn c«ng), tiÒn thëng,
BHXH vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
TK 334 -cã thÓ cã sè d bªn Nî trong trêng hîp ®Æc biÖt.
Sè d bªn nî (nÕu cã) ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· tr¶ qu¸ sè ph¶i
tr¶ vÒ tiÒn l¬ng ( tiÒn c«ng ), tiÒn thëng, BHXH vµ
c¸c kho¶n kh¸c cho c«ng nh©n viªn.
TK 334 ph¶i h¹ch to¸n chi tiÕt theo hai néi dung : thanh to¸n tiÒn l¬ng vµ thanh
to¸n c¸c kho¶n kh¸c.
- TK 338 ''Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c ''
Tµi kho¶n nµy ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n vÒ c¸c ph¶i tr¶
ph¶i nép kh¸c ngoµi néi dung ®· ph¶n ¸nh ë c¸c tµi kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶ (tõ
tµi kho¶n 331 ®Õn tµi kho¶n 336).
15
Néi dung c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c rÊt phong phó : kho¶n ph¶i
nép cho c¬ quan ph¸p luËt, cho c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ x· héi, cho cÊp trªn vÒ
kinh phÝ c«ng ®oµn, BHXH,BHYT,c¸c kho¶n khÊu trõ vµo l¬ng theo quyÕt ®Þnh
cña toµ ¸n (tiÒn nu«i con khi ly dÞ, nu«i con ngoµi gi¸ thó, ¸n phÝ... ) gi¸ trÞ tµi
s¶n chê xö lý, ký cîc ng¾n h¹n, c¸c kho¶n thu hé, gi÷ hé, doanh thu nhËn tríc...
- KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 338
Bªn Nî : - C¸c kho¶n ®· nép cho c¬ quan qu¶n lý c¸c quü
- C¸c kho¶n ®· chi vÒ kinh phÝ c«ng ®oµn.
- Xö lý gi¸ trÞ tµi s¶n thõa .
- ThuÕ ph¶i nép tÝnh theo doanh thu nhËn tríc.
- C¸c kho¶n ®· tr¶, ®· nép kh¸c.
Bªn Cã : - C¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép hay thu hé.
- Gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê sö lý .
- Sè ®· nép, ®· tr¶ lín h¬n sè ph¶i nép, ph¶i tr¶ ®îc hoµn l¹i.
Sè d Nî ( nÕu cã ) :Sè tr¶ thõa nép thõa vît chi cha ®îc thanh to¸n.
Sè d Cã : Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶, ph¶i nép hay gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý
ViÖc ph¶n ¸nh t×nh h×nh trÝch vµ thanh to¸n c¸c kho¶n BHXH, BHYT,
KPC§ còng ®îc thùc hiÖn trªn TK338 " ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c " ë c¸c tµi
kho¶n cÊp 2 :
TK 338.2 - kinh phÝ c«ng ®oµn
TK 338.3 - b¶o hiÓm x· héi.
TK 338.4 - b¶o hiÓm y tÕ.
Ngoµi c¸c TK 334, 338, kÕ to¸n tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ cßn sö
dông mét sè tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nh :
TK 111 - tiÒn mÆt.
TK 112 - tiÒn göi ng©n hµng.
TK 138 - ph¶i thu kh¸c.
....
2.- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm.
a.- Hµng th¸ng, trªn c¬ së tÝnh to¸n tiÒn l¬ng ph¶i ttr¶ cho c«ng nh©n
viªn, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n.
Nî TK 622 - (chi tiÕt ®èi tîng ) - thï lao ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn
trùc
16
tiÕp s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô,
dÞch vô.
Nî TK 627 (627.1) - thï lao ph¶i tr¶ nh©n viªn ph©n xëng.
Nî TK 641 (641.1) - thï lao ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng,
tiªu thô s¶n phÈm.
Nî TK 642 (642.1) - thï lao ph¶i tr¶ cho bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp.
Cã TK 334 - tæng sè thï lao lao ®«ng ph¶i tr¶.
b.- TiÒn thëng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, ghi sæ theo ®Þnh kho¶n.
Nî TK 431 (431.1) - thëng thi ®ua tõ quü khen thëng.
Nî TK 622, 627 (627.1), 641 (641.1), 642 (642.1)
Thëng trong s¶n xuÊt kinh doanh ( tõ quü l¬ng )
Cã TK 334 : tæng sè tiÒn thëng ph¶i tr¶.
c.- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§
Nî TK 622, 627 (627.1), 641 (641.1), 642 (642.1)
PhÇn tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh (19% ).
Nî TK 334 :phÇn trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn (6%)
Cã TK 338 ( chi tiÕt ) tæng cè BHXH, BHYT, KPC§ ph¶i trÝch
d.-Sè BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n viªn
Nî TK 338 (338.3)
Cã TK 334
e.- C¸c kho¶n khÊu trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn.
Nî TK 334 - Tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ.
Cã TK 333( 333.8 ) - ThuÕ thu nhËp ph¶i nép.
Cã TK 141 - sè t¹m øng trõ vµo l¬ng.
Cã TK 138 - C¸c kho¶n båi thêng vËt chÊt thiÖt h¹i,...
f.- Thanh to¸n thï lao (tiÒn c«ng ), BHXH,tiÒn thëng cho c«ng nh©n
viªn.
Nî TK 334 - C¸c kho¶n ®· thanh to¸n.
Cã TK 111 - Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt.
Cã TK 112 - Thanh to¸n b»ng chuyÓn kho¶n qua ng©n hµng
Cã TK 511 - Thanh to¸n b»ng s¶n phÈm, hµng ho¸.
g.- Nép BHXH, BHYT, KPC§ :
Nî TK 338 ( chi tiÕt )
Cã TK liªn quan ( TK 111, TK112...)
h.-Chi tiªu KPC§ ®Ó l¹i doanh nghiÖp.
Nî TK 338 (338.2)
17
Cã TK 111, 112
i.- Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn sè tiÒn c«ng nh©n viªn ®i v¾ng cha lÜnh.
Nî TK 334.
Cã TK 338 (338.8 ).
k.- Trêng hîp sè ®· tr¶, ®· nép vÒ kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi
( kÓ c¶ sè vît chi ) lín h¬n sè ph¶i tr¶, ph¶i nép khi ®îc cÊp bï, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 111, 112 - Sè tiÒn ®îc cÊp bï ®· nhËn.
Cã TK 338 ( chi tiÕt ) - sè ®îc cÊp bï.
- §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêi vô, khi trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ
phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 622 - chi tiÕt cho tõng ®èi tîng .
Cã TK 335.
- Sè tiÒn l¬ng nghØ phÐp thùc tÕ ph¶i tr¶ :
Nî TK 335
Cã TK 334.
C¸c bót to¸n vÒ trÝch BHXH, BHYT, KPC§ h¹ch to¸n t¬ng tù c¸c doanh
nghiÖp kh¸c.
18
* S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ BHXH, BHYT, KPC§.
TK141, 138
TK 334
TK 622,6271,6411,6421
PhÇn tÝnh vµo chi phÝ sx KD
C¸c kho¶n khÊu trõ
vµo thu nhËp cña CNV
TK 338.3,338.4
Tèng
sè
c¸c
TK 335
kho¶n
ph¶i
tr¶ c«ng L¬ng phÐp thùc tÕ trÝch tríc l¬ng nghØ
nh©n
viªn
chøc
ph¶i tr¶ ( víi sx thêi vô) phÐp (víi sx thêi vô)
thùc
tÕ
trong kú
TK 4311
BHXH,BHYT do CNV
®ãng gãp.
TiÒn thëng tõ quü
khen thëng
TK 111,112,511
C¸c kho¶n thanh to¸n
cho c«ng nh©n viªn
TK 3382.3383,3384
BHXH ph¶i tr¶
TrÝch KPC§,BHXH
trùc tiÕp cho CNV
BHYT vµo chi phÝ
TK 111,112,138.8
Nép BHXH, BHYT KPC§ cho c¬ quan qu¶n lý
Sè BHXH,KPC§ ®· chi
hoÆc chi vît sè ®îc cÊp
19
Ch¬ng II
thùc tr¹ng h¹ch to¸n tiÒn l¬ng - b¶o hiÓm
T¹i C«ng Ty X©y Dùng C«ng NghiÖp Hµ Néi.
I.- §Æc ®iÓm chung cña C«ng Ty X©y Dùng C«ng NghiÖp Hµ Néi
1.- Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
C«ng Ty X©y Dùng C«ng NghiÖp lµ mét c«ng ty trùc thuéc së x©y dùng
Hµ Néi ®Æt t¹i khu B Mai H¬ng -Quúnh L«i - Hai Bµ Trng -Hµ Néi . NhiÖm vô
chÝnh cña c«ng ty lµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp trong
ph¹m vi c¶ níc.
- C«ng Ty X©y Dùng C«ng NghiÖp Hµ Néi ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh
sè 2016 / TC- CQ ngµy 28-10-1972 cña uû ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi. Tõ
khi thµnh lËp ®Õn nay c«ng ty ®· ho¹t ®éng theo ®óng chøc n¨ng - nhiÖm vô,
môc tiªu, ngµnh nghÒ lµ thi c«ng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, c«ng tr×nh d©n
dông, c«ng tr×nh nhµ ë, ®iÖn níc,...
- Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cã thÓ tãm t¾t nh sau :
C«ng Ty X©y Dùng C«ng NghiÖp ®· b¾t ®Çu tõ mét c«ng trêng nhá bÐ,
c¬ së vËt chÊt nghÌo nµn víi lùc lîng trªn 300 c¸n bé c«ng nh©n viªn - C«ng
Trêng 105 - c«ng trêng tiÒn th©n cña c«ng ty ®îc thµnh lËp ngµy 5-1-1960. §îc sù quan t©m cña l·nh ®¹o côc X©y Dùng Hµ NéÞ ( nay lµ Së X©y Dùng ), vµ
víi sù ph¸t triÓn cña m×nh, C«ng Trêng 105 ®· ®îc chuyÓn thµnh C«ng Ty X©y
Dùng 105 víi 12 ®¬n vÞ trùc thuéc, bao gåm 7 c«ng trêng ( mçi c«ng trêng cã
350- 400 CNV )n»m ë c¸c quËn huyÖn cña thµnh phè, 5 ®¬n vÞ phôc vô ( xÝ
nghiÖp cung øng vËn t¶i, ®êng s¾t, xëng méc, ®éi m¸y thi c«ng, ®éi ®iÖn níc ).
- Sau ®ã c«ng ty l¹i ®îc s¸t nhËp vµo c«ng trêng 108 vµ mét bé phËn cña
c«ng trêng 5 thuéc c«ng ty x©y dùng 104 vµ ®æi tªn lµ c«ng ty X©y L¾p C«ng
NghiÖp.
- §Õn th¸ng 10 n¨m 1972 ®Ó lµm tèt c«ng t¸c chuyªn m«n ho¸ trong
ngµnh x©y dùng, C«ng Ty X©y L¾p C«ng NghiÖp ®· ®îc t¸ch bé phËn l¾p m¸y
®iÖn níc cña c«ng ty ®Ó thµnh lËp c«ng ty ®iÖn níc l¾p m¸y vµ ®æi l¹i tªn c«ng
ty lµ :
c«ng ty x©y dùng c«ng nghiÖp - hµ néi cho ®Õn ngµy nay.
20
- Xem thêm -
.DOC 
42 
41 
129 
