Më ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, viÖc "s¶n xuÊt cho ai,
s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt nh thÕ nµo"lµ nh÷ng vÊn ®Ò lín mµ tríc
khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i
tù t×m ra c©u tr¶ lêi.
Trong ba vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra th× vÊn ®Ò "s¶n xuÊt cho ai" ®¬c
®Æt lªn hµng ®Çu vµ gi÷ vai trß v« cïng quan träng trong tiÕn tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh. Thùc chÊt, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy lµ viÖc t×m
kiÕm thi trêng, t×m kiÕm ®èi tîng kh¸ch hµng mµ s¶n phÈm s¶n
xuÊt ra sÏ phôc vô. §ã chÝnh lµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®Çu ra cho s¶n
phÈm cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. VËy, vÊn ®Ò tiªn quyÕt, vÊn ®Ò mÊu
chèt cho viÖc h×nh thµnh, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét doanh
nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ gi¶ quyÕt tèt vÊn ®Ò tiªu thô
s¶n phÈm.
G¾n liÒn víi c«ng t¸c tiªu thô, x¸c ®Þnh kÕt qña doanh gi÷
mét vai trß hÕt søc quan träng, lµ c«ng t¸c kÕ to¸n chñ yÕu cña
c«ng ty, gãp phÇn phôc vô ®¾c lùc vµ hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng
kinh doanh. V× vËy, c«ng t¸c tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô
ph¶i ®îc tæ chøc mét c¸ch khoa häc h¬p lý nh»m n©ng cao hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn ta thÊy, kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng ®ßi hái ph¶i ®îc n©ng
cao vµ hoµn thiÖn h¬n cho phï hîp víi tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ thÞ trêng.
1
Trªn ®©y còng lµ lý do em trän ®Ò tµi: "kÕ to¸n tiªu thô
thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng
ty TNHH b¸nh kÑo Th¨ng Long".
Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn:
PhÇn I: nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n tiªu thô
thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong doanh nghiÖp
s¶n xuÊt.
PhÇn II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c«ng ty TNHH b¸nh kÑo Th¨ng Long.
PhÇn III: Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c«ng ty TNHH b¸nh kÑo Th¨ng Long.
V× thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng
sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù phª b×nh, ®ãng gãp ý kiÕn cña
TS §ç Kim Chung cïng toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn c«ng ty TNHH
b¸nh kÑo Th¨ng Long.
2
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ
to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
I.- VÞ trÝ tiªu thô, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô vµ nhiÖm vô
h¹ch to¸n
1.- Tiªu thô vµ ý nghÜa tiªu thô TP trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt
a.- Kh¸i niÖm tiªu thô.
Tiªu thô lµ viÖc chuyÓn ®æi quyÒn së h÷u vÒ c¸c s¶n phÈm,
hµng ho¸, lao vô, dÞch vô cña doanh nghiÖp víi c¸c ®èi t¸c, kh¸ch
hµng... Nãi c¸ch kh¸c, tiªu thô lµ h×nh thøc chuyÓn ®æi cña hµng
ho¸ tõ gi¸ trÞ vËt chÊt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ tiÒn tÖ.
Tiªu thô lµ mét kh©u cuèi cïng trong mét chu tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã thùc hiÖn chøc n¨ng lu th«ng
hµng ho¸ vµ gi¶ quyÕt vÊn ®Ò ®Çu ra cho doanh nghiÖp, kÕt thóc
mét vßng tuÇn hoµn chu chuyÓn vèn, doanh nghiÖp tiÕp tôc ®Çu t
t¸i s¶n xuÊt më réng.
Tiªu thô ®îc chia lµm hai giai ®o¹n:
Giai ®o¹n xuÊt giao hµng ho¸, dÞch vô khi diÔn ra c¸c hîp
®ång mua b¸n. Bªn b¸n xuÊt sÏ xuÊt hµng ho¸ cña m×nh giao cho
bªn mua t¹i ®Þa ®iÓm vµ thêi gian nh ®· tho¶ thuËn.
Kh¸ch hµng sau khi ®· nhËn ®ñ sè hµng theo hîp ®ång th× sÏ
thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n theo hîp ®ång, khi
®ã sè s¶n phÈm hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
§Æc ®iÓm chñ yÕu cña qu¸ tr×nh tiªu thô:
VÒ hµnh vi, lµ sù tho¶ thuËn gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n vÒ sè
s¶n phÈm hµng ho¸ vµ h×nh thøc tiÕn hµnh trao ®æi.
Vª kinh tÕ: lµ quy tr×nh trao ®æi vÒ quyÒn së h÷u s¶n phÈm
hµng ho¸, lµ tiÒn ®Ò c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn vµ
hµng trong lu th«ng, gióp gi÷ v÷ng quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng.
b- Vai trß tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n
xuÊt.
Tiªu thô lµ kh©u quan träng trong qu¸ trÝnh s¶n xuÊt, thÓ hiÖn
tèc ®é quay vßng cña vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tiªu thô
3
cßn kh¼ng ®Þnh quy m« vµ vÞ thÕ s¶n phÈm cña daonh nghiÖp trªn
thô trêng vµ trong t©m trÝ kh¸ch hµng.
Khi hµng ho¸ ®îc tiªu thô, doanh nghiÖp thu håi ®îc vèn bá
ra vµ nhê ®ã bï ®¾p ®îc c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
2- ý nghÜa cña x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt.
a- Kh¸i niÖm doanh thu.
Khi doanh nghiÖp tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô gi¸ trÞ
®îc thùc hiÖn gäi lµ doanh thu tiªu thô. Nãi c¸ch kh¸c, doanh thu
tiªu thô lµ toµn bé sè tiÒn b¸n s¶n phÈm hµng ho¸, cung cÊp dÞch
vô( kÓ c¶ phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n nÕu cã) mµ doanh
nghiÖp ®îc hëng.
Doanh thu thùc chÊt lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tªu thô. ChØ khi
hµng h¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, cã nghÜa khi ngêi mua thanh to¸n
tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn hµng th× míi ghi nhËn
doanh thu tiªu thô.
Doanh thu lµ gi¸ b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô
gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo
ph¬ng thøc trùc tiÕp) vµ kh«ng cã thuÕ GTGT (nÕu doanh nghiÖp
tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
§èi víi mäi doanh nghiÖp, khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh th× lîi nhuËn lµ môc tiªu ®Çu tiªn vµ còng lµ môc tiªu
cuèi cïng. Lîi nhuËn ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp. VËy viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thùc
chÊt lµ viÖc tÝnh ra phÇn l·i - lç qu¸ tr×nh tiªu thô khi kÕt thóc mét
kú kinh doanh.
ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®îc tÝnh qua c«ng thøc
Sau:
Lîi nhuËn
Lîi nhuËn
Chi phÝ - chi phÝ qu¶n lý
thuÇn tõ b¸n =
gép
- b¸n hµng
doanh nghiÖp
Lîi nhuËn gép
=
Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô
4
Gi¸ vèn hµng
b¸n
Doanh
Tæng
thu thuÇn = doanh vÒ tiªu
thu b¸n
thô
hµng
Tæng
tæng sè
Tæng
Tæng sè
chiÕt - gi¶m gi¸ - doanh thu - thuÕ tiªu
khÊu
hµg b¸n
hµng b¸n
thô dÆc
b¸n
tr¶ l¹i
biÖt
hµng
Trong ®ã:
Tæng doanh thu b¸n hµng: Lµ tæng gi¸ trÞ hµng b¸n theo
hîp ®ång.
TriÕt khÊu hµng b¸n: Lµ kho¶n mµ ngêi b¸n ph¶i gi¶m
trõ cho ngêi mua ®èi víi sè tiÒn ph¶i tr¶ do ®· thanh to¸n tiÒn hµng
tríc thêi h¹n quy ®Þnh vµ ®îc ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng hoÆc hîp
®ång kinh tÕ.
Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng
trªn gi¸ b¸n ®· tho¶ thuËn do c¸c nguyªn nh©n ®Æc biÖt nh hµng
kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng quy c¸ch, giao hµng kh«ng ®óng ®Þa
®iÓm theo hîp ®ång...vv(do chñ quan cña doanh nghiÖp). Ngoµi ra,
kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cßn bao gåm c¸c kho¶n chiÕt khÊu th¬ng
m¹i( lµ sè tiÒn thëng kh¸ch hµng do trong mét kho¶ng thêi gian
nhÊt ®Þnh ®· tiÕn hµnh mua mét khèi lîng lín hµng ho¸ (håi khÊu)
vµ kho¶n gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n th«ng thêng v× mua sè lîng hµng
ho¸ trong mét ®ît (bít gi¸)).
Doanh thu hµng b¸n tr¶ l¹i: Lµ tæng gi¸ thanh to¸n cña
sè hµng ho¸ ®· tiªu thô nhng bÞ ngêi mua tr¶ l¹i, tõ chèi kh«ng
mua n÷a. Nguyªn nh©n tr¶ l¹i thuéc vÒ phÝa ngêi b¸n (vi ph¹m c¸c
®iÒu kiÖn ®· cam kÕt trong hîp ®ång kh«ng phï hîp yªu cÇu tiªu
chuÈn, quy c¸ch kü thuËt, hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng
chñng lo¹i...)
5
C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu ®îc doanh nghiÖp ®a ra nh»m
®¶m b¶o uy tÝn cña doanh nghiÖp vµ khuyÕn khÝch viÖc tiªu thô s¶n
phÈm hµng ho¸.
ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt lµ kho¶n mµ doanh nghiÖp ph¶i
nép do tiªu thô c¸c hµng ho¸ ®Æc biÖt nh bia, rîu, thuèc l¸...vv. sè
thuÕ nµy ®îc tÝnh trªn tæng gi¸ b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ vµ ®îc trõ
vµo doanh thu b¸ hµng.
ThuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép: Lµ kho¶n mµ doanh nghiÖp
ph¶i nép do xuÊt khÈu hµng ho¸ trùc tiÕp ra níc ngoµi. Sè thuÕ nµy
®îc tÝnh trªn tæng gi¸ b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ theo mét tû lÖ nhÊt
®Þnh vµ ®îc tÝnh trõ vµo doanh thu tiªu thô cña doanh nghiÖp.
Gi¸ vèn hµn b¸n: lµ kho¶n ®Ó theo giâi trÞ gi¸ vèn (gèc)
cña hµng ho¸ tiªu thô thùc tÕ trong kú. Gi¸ vèn hµng b¸n cã thÓ lµ
gi¸ thµnh c«ng xëng cña s¶n phÈm hay gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n
phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô.
Chi phÝ b¸n hµng: lµ kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp
ph¶i bá ra cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸,
lao vô, dÞch vô nh: Chi phÝ vËn chuyÓn hµng ho¸, chi phÝ nh©n viªn
tiªu thô, chi phÝ bao b×, ...
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn
quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mµ kh«ng
thÓ t¸ch riªng ra ®îc cho bÊt cø mét bé phËn nµo. chi phÝ qu¶n ltý
doanh nghiÖp gåm nhiÒu lo¹i nh: Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, chi
phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh vµ qu¶n lý chung kh¸c.
3- C¸c ph¬ng thøc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô
trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
3.1- Tiªu thô trùc tiÕp.
Ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp lµ ph¬ng thøc giao hµng cho ngêi mua trùc tiÕp t¹i kho( hay trùc tiÕp t¹i ph©n xëng, kh«ng qua
kho) cña doanh nghiÖp. Ngêi mua thanh to¸n hay chÊp nhËn thanh
6
to¸n sè tiÒn hµng ngêi b¸n giao. Thêi ®iÓm ®îc x¸c ®Þnh lµ b¸n khi
sè hµng ®îc bµn giao cho kh¸ch hµng, kh¸ch hµng thanh to¸n hay
chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn hµng, vµ ngêi b¸n mÊt quyÒn së h÷u sè
hµng ®ã.
3.2- Ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång.
Tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång lµ ph¬ng thøc mµ bªn b¸n chuyÓn hµng cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm ghi
trong hîp ®ång. Sè hµng chuyÓn ®i nµy vÉn thuéc quyÒn së h÷u
cña ngêi b¸n. khi ®îc bªn mua thanh to¸n hay chÊp nhËn thanh
to¸n vÒ sè hµng chuyÓn giao (mét phÇn hay toµn bé ) th× sè hµng
®îc bªn mua chÊp nhËn nµy míi ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
3.3- Ph¬ng thøc b¸n hµng d¹i lý.
B¸n hµng ®¹i lý, ký göi lµ ph¬ng thøc mµ bªn chñ hµng ( gäi
lµ bªn giao ®¹i lý) xuÊt hµng giao cho bªn ®¹i lý, ký göi (gäi lµ bªn
nhËn ®¹i lý ) ®Ó b¸n. Bªn nhËn d¹i lý sÏ ®îc hëng thï lao díi hµnh
thøc hoa hång chªnh lÖch gi¸. Sè hµng xuÊt cho bªn nhËn ®¹i lý
vÉn thuéc quyÒn së høu cña bªn giao ®¹i lý vµ chØ khi nµo bªn
nhËn ®¹i lý th«ng b¸o b¸n ®îc ( mét phÇn hay toµn bé) sè hµng th×
sè hµng ho¸ ®ã míi ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô vµ bªn giao ®¹i lý mÊt
quyÒn së hò sè hµng ®ã.
3.4- Ph¬ng thøc b¸n tr¶ gãp.
B¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ gãp lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu
tiÒn nhiÒu lÇn. ngêi mua sÏ thanh to¸n sè tiÒn lÇn ®Çu ngay t¹i thêi
®iÓm mua. Sè tiÒn cßn l¹i ngêi mua chÊp nhËn thanh to¸n ë c¸c kú
tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng, sè
tiÒn hµng tr¶ ë c¸c kú tiÕp theo b»ng nhau, trong ®ã mét phÇn sè
tiÒn lµ doanh thu gèc, mét phÇn lµ sè l·i tr¶ chËm. Thêi gian ®îc
x¸c ®Þnh tiªu thô lµ thêi gian giao hµng cho ngêi mua.
3.5- Ph¬ng thøc tiªu thô néi bé.
Tiªu thô néi bé lµ viÖc mua b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô,
dÞch vô gi÷a c¸c ®¬n vÞ chÝnh víi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc hay gi÷a
7
c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc víi nhau trong cïng mét c«ng ty, tæng c«ng
ty, tËp ®oµn, liªn hiÖp xÝ nghiÖp... ngoµi ra, tiªu thô néi bé cßn gåm
c¸c kho¶n s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô xuÊt biÕu, tÆng, xuÊt tr¶ l¬ng, thëng, xuÊt dïng cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh...
4.- Yªu cÇu vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm
vµ x¸c ®Þnh kÕt tiªu thô.
KÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm cã c¸c nhiÖm vô
sau:
Ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi t×nh h×nh nhËp,
xuÊt, tån thµnh phÈm theo tõng lo¹i c¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸
trÞ.
TËp hîp kÞp thêi c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong tiªu thô
thµnh phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c ®Ó phôc vô cho viÖc x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ tiªu thô ®îc chÝnh x¸c, kÞp thêi.
X¸c ®Þnh chÝnh x¸c, kÞp thêi gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó lµm c¬
së cho viÖc x¸c ®Þnh lîi nhuËn gép vµ lîi nhuËn thuÇn vÒ tiªu thô
thµnh phÈm phôc vô cho x¸c ®Þnh kÕt qu¶.
Theo dâi t×nh h×nh doanh thu tiªu thô vµ c¸c kho¶n gi¶m
trõ doanh thu. Tõ ®ã, x¸c ®Þnh chØ tiªu doanh thu thuÇn còng nh lîi
nhuËn thuÇn vÒ tiªu thô chÝnh x¸c.
TÝnh chÝnh x¸c sè thuÕ tiªu thô ph¶i nép vÒ lîng hµng
ho¸ b¸n ra trong kú.
Cung cÊp th«ng tin vÒ thµnh phÈm, tiªu thô vµ kÕt qu¶
tiªu thô cho qu¶n lý ®Ó lµm c¬ së cho viÖc ®Ò ra c¸c quýÕt ®Þnh vÒ
chÝnh s¸ch tiªu thô, s¶n xuÊt.
*Yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm vµ
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm.
C¸c nghiÖp vô kÕ to¸n tiªu thô thµn phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
tiªu thô cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh phÈm, liªn
8
quan ®Õn tõng ph¬ng thøc b¸n vµ hµnh thøc thanh to¸n. V× vËy,
viÖc qu¶n lý tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ph¶i
®îc ®¶m b¶o:
N¾m b¾t, theo dâi chÆt chÏ viÖc tiªu thô theo tõng ph¬ng
thøc b¸n hµng, ph¬ng thøc thanh to¸n vµ tõng lo¹i s¶n phÈm cô
thÓ, tÝnh to¸n, thu håi vèn ®Çy ®ñ, kÞp thêi trong qu¸ tr×nh tiªu thô
thµnh phÈm.
TÝnh to¸n chÝnh x¸c kÕt qu¶ tiªu thô cña tõng lo¹i thµnh
phÈm còng nh kÕt qu¶ tiªu thô tõng lo¹i h×nh ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp.
II- Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña tiªu thô theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
1.- Tµi kho¶n sö dông.
Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, khi h¹ch to¸n tiªu
thô , kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau.
Tµi kho¶n 155: "thµnh phÈm"
Tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh
h×nh biÕn ®éng c¸c lo¹i thµnh phÈm nhËp, xuÊt, tån kho cña doanh
nghiÖp theo gi¸ thµnh thùc tÕ. Thµnh phÈm ghi ë tµi kho¶n 155 lµ
nh÷ng s¶n ph¶m ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh chÕ biÕn do c¸c bé phËn s¶n
xuÊt chÝnh vµ phô cña doanh nghiÖp hay thuª ngoµi, gia c«ng chÕ
biÕn ®· song ®îc kiÓm nghiÖm nhËp kho. Tuú theo yªu cÇu qu¶n
lý, TK 155 ®îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i, tõng nhãm s¶n phÈm.
Bªn nî: - C¸c nghiÖp vô ghi t¨ng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ
thµnh phÈm nhËp kho.
Bªn cã: C¸c nghiÖp vô lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ
thµnh phÈm t¹i kho.
D nî: Gi¸ thµnh thùc tÕ thµnh phÈm tån kho.
TK 157: "hµng göi b¸n"
9
TK 157, ®îc sö dông ®Ó theo dâi gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸
tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng chê chÊp nhËn hay b¸n ®¹i
lý, ký göi hoÆc gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô, lao vô hoµn thµnh bµn
giao cho ngêi ®Æt hµng, ngêi mua nhng cha ®îc chÊp nhËn. TK 157
®îc më chi tiÕt cho tõng mÆt hµng, tõng lÇn ®Æt hµng.
Bªn nî: Gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô göi b¸n
hoÆc ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng nhng cha ®îc kh¸ch hµng chÊp
nhËn.
Bªn cã:- Gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô ®· ®îc kh¸ch
hµng chÊp nhËn.
-
Gi¸ trÞ hµng göi b¸n bÞ tr¶ l¹i.
D nî: Gi¸ trÞ hµng göi b¸n, ®¹i lý cha ®îc chÊp nhËn,
TK 511: " doanh thu b¸n hµng"
TK 511 ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh tæng sè doanh thu b¸n hµng
thùc tÕ cña doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu. Tõ ®ã
tÝnh ra doanh thu thuÇn trong kú . Tæng doanh thu ghi nhËn cã thÓ
lµ tæng gi¸ thanh to¸n( víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng
ph¸p trùc tiÕp) hoÆc kh«ng cã huÕ GTGT (nÕu doanh nghiÖp tÝnh
thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ).
Bªn nî: - Sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµ thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép.
Sè chiÕt khÊu b¸n hµng vµ gi¶m gÝa hµng b¸n, doanh thu
cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i kÕt chuyÓn trõ vµo doanh thu.
KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ tiªu thô.
Bªn cã: Tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh
nghiÖp trong kú.
TK 511 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc chi tiÕt thµnh c¸c tiÓu
kho¶n:
TK 5111: Doanh thu b¸n hµng ho¸.
10
TK 5112: Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm.
TK 5113: Doanh thu cung cÊp dÞch vô.
TK 5114 : Doanh thu trî cÊp, trî gi¸.
Cïng víi c¸c TK trªn, khi tiÕn hµnh h¹ch to¸n tiªu thô thµnh
phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK
sau:
TK 512: Doanh thu hµng b¸n néi bé.
TK 521: ChiÕt khÊu b¸n hµng.
TK 531: Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n.
TK 632: Gi¸ vèn hµng ho¸.
Vµ mét sè TK kh¸c nh TK 111, 112, 131, 333, 334,911...
2.- KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm t¹i c¸c
doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
2.1- Ph¬ng ph¸p tiªu thô trùc tiÕp.
ViÖc h¹ch to¸n tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô theo ph¬ng ph¸p
kª khai thêng xuyªn t¹i c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ®îc tiÕn hµnh nh sau:
Khi xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ hay dÞch vô cho kh¸ch hµng, kÕ
to¸n ghi:
+ Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n.
Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 155: XuÊt kho thµnh phÈm.
Cã TK 154: XuÊt trùc tiÕp, kh«ng qua kho.
+ Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng.
Nî TK 111, 112 : Doanh thu b»ng tiÒn ®· thu.
Nî TK 131: Ph¶i thu kh¸ch hµng.
11
Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng (cha cã thuÕ VAT ®Çu
ra)
Cã TK 3331(33311): ThuÕ VAT ®Çu ra ph¶i nép
+ NÕu b¸n hµng, thu b»ng vËt t hµng ho¸.
Nî TK 152,151, 152...: Gi¸ trÞ vËt t hµng ho¸ nhËn vÒ.
Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331(33311): ThuÕ VAT ®Çu ra ph¶i nép.
+ Trêng hîp kh¸ch hµng ®îc hëng chiÕt khÊu thanh to¸n, sè
chiÕt khÊu ®· chÊp nhËn cho kh¸ch hµng, ghi.
Nî TK 521: Sè chiÕt khÊu kh¸ch hµng ®îc hëng ( kh«ng cã
thuÕ VAT)
Nî TK 3331(33311): ThuÕ VAT tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng tÝnh
theo sè chiÕt khÊu ®îc hëng.
Cã TK 111, 112: XuÊt tiÒn tr¶ cho kh¸ch hµng( c¶ thuÕ
VAT)
Cã TK 3388: Sè chiÕt khÊu chÊp nhËn nhng cha thanh
to¸n cho ngêi mua(kÓ c¶ VAT).
+ Trêng hîp gi¸ hµng b¸n trªn gi¸ tho¶ thuËn do hµng kÐm
phÈm chÊt, sai quy c¸ch, bít gi¸ hoÆc håi khÊu:
Nî TK 532: Sè gi¶m gi¸ hµng b¸n kh¸ch hµng ®îc hëng(kh«ng cã VAT).
Nî TK 3331(33311): ThuÕ VAT tr¶ cho kh¸ch hµng tÝnh theo
sè gi¶m gi¸ kh¸ch hµng ®îc hëng.
Cã TK 111, 112: Sè tiÒn gåm c¶ thuÕ VAT.
Cã TK 131: Trõ vµo sè tiÒn ph¶i thu cña ngêi mua ( c¶
VAT).
Cã TK 3388 : Sè chÊp nhËn nhng cha thanh to¸n cho
kh¸ch hµng (gåm c¶ thuÕ VAT).
12
+ Trêng hîp hµng bÞ tr¶ l¹i do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan
(vi ph¹m hîp ®ång, hµng kh«ng ®óng chñng lo¹i, quy c¸ch...)
Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n tr¶ l¹i nhËp kho.
Nî TK 155,154, 157: S¶n phÈm hµng ho¸ nhËp kho.
Nî TK 1381: Gi¸ trÞ chê sö lý.
Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
+ Ph¶n ¸nh doanh thu vµ thuÕ VAT cña hµng b¸n tr¶ l¹i.
Nî TK 511D thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Nî TK 3331(33311): ThuÕ VAT hµng b¸n tr¶ l¹i.
Cã TK 111, 112: XuÊt tiÒn tr¶ cho kh¸ch hµng.
Cã TK 131: Trõ vµo sè ph¶i thu kh¸ch hµng( c¶ VAT).
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé c¸c kho¶n chiÕt khÊu
hµng b¸n, doanh thu hµng b¸n tr¶ l¹i vµo tæng doanh thu b¸n hµng
trong kú.
KÕt chuyÓn chiÕt khÊu b¸n hµng.
Nî TK 511
Cã TK 521: ChiÕt khÊu b¸n hµng.
KÕt chuyÓn doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
Nî TK 511:
Cã TK 531: Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
KÕt chuyÓn gi¶m gi¸ hµng b¸n.
Nî TK 511
Cã TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n.
§ång thêi kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô.
Nî TK 511
Cã TK 911
TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n ®îc kÕt chuyÓn trõ vµo kÕt qu¶.
13
Nî TK 911
Cã TK 632
§èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p
trùc triÕp th× h¹ch to¸n t¬ng tù nh doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, chØ kh¸c lµ TK 511 lµ doanh thu hµng
b¸n gåm c¶ thuÕ VAT ®Çu ra.
Cuèi kú, kÕ to¸n tÝnh ra sè thuÕ VAT ®Çu ra ph¶i nép ghi:
Nî TK 511
Cã TK 3331(33311) : ThuÕ VAT ®Çu ra ph¶i nép.
2.2.- Ph¬ng thøc tiªu thô chuyÓn hµng chê chÊp nhËn.
Tr×nh tù h¹ch to¸n.
Khi chuyÓn hµng ®Õn cho ngêi mua, kÕ to¸n ghi theo trÞ gi¸
vèn hµng xuÊt.
Nî TK 157
Cã TK 154 :XuÊt trùc tiÕp kh«ng qua kho.
Cã TK 155: XuÊt kho thµnh phÈm.
Gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô hoµn thµnh chuyÓn cho kh¸ch hµng.
Nî TK 157
Cã TK 154
Khi ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn mét phÇn hay toµn bé, kÕ to¸n
ghi:
Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng ®îc chÊp nhËn
Cã TK 157:
Doanh thu tiªu thô cña sè hµng ®îc chÊp nhËn.
Nî TK 111, 112, 131...: Tæng gi¸ thanh to¸n cña sè hµng tiªu
thô.
14
Cã TK 511: Doanh thu tiªu thô cña sè hµng ®îc ngêi mua
chÊp nhËn.
Cã TK 3331(33311) : ThuÕ VAT ®Êu ra ph¶i nép.
Sè hµng göi ®i b¸n bÞ tõ chèi, bÞ tr¶ l¹i khi cha ®îc x¸c ®Þnh
lµ tiªu thô.
Nî TK 1388, 334: Gi¸ trÞ h háng c¸ nh©n ph¶i båi thêng.
Nî TK 152, 155: Gi¸ trÞ nhËp kho thµnh phÈm, phÕ liÖu.
Nî TK 138(1381): Gi¸ trÞ s¶n phÈm háng chê sö lý.
Cã TK 157: TrÞ gi¸ vèn sè hµng bÞ tr¶ l¹i.
C¸c bót to¸n cß l¹i: Hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i, gi¶m gi¸, chiÕt
khÊu, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô, kÕt chuyÓn doanh
thu thuÇn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶... H¹ch to¸n t¬ng tù ph¬ng thøc tiªu
thô trùc tiÕp.
2.3. KÕ to¸n tiªu thô theo ph¬ng ph¸p b¸n hµng ®¹i lý, ký göi.
Sè hµng ký göi vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp cho
®Õn khi ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. VÒ c¬ b¶n, c¸c bót to¸n ph¶n ¸nh
gièng ph¬ng thøc chuyÓn hµng.
+ Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng chuyÓn giao cho ®¬n vÞ nhËn ®¹i lý,
ký göi.
Nî TK 157
Cã TK 154, 155: Gi¸ trÞ hµng xuÊt giao
+ Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng ®· b¸n.
Nî TK 632
Cã TK 157
+ Ph¶n ¸nh doanh thu
Nî TK 111, 112, 131...: Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 511: Doanh thu hµng tiªu thô
Cã TK 3331(33311): VAT ®Çu ra ph¶i nép.
15
+ Hoa hång tr¶ cho c¬ së ®¹i lý, ký göi.
Nî TK 641: Hoa hång ®¹i lý
Cã TK 131: Tæng sè hoa hång
Khi nhËn tiÒn do c¬ së ®¹i lý, ký göi thanh to¸n
Nî TK 111, 112
Cã TK 131: Sè tiÒn ®· thu.
2.4. KÕ to¸n tiªu thô theo ph¬ng ph¸p b¸n tr¶ gãp.
Khi xuÊt hµng giao cho ngêi mua.
Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n.
Cã TK 155, 154
Ph¶n ¸nh doanh thu hµng b¸n tr¶ gãp.
Nî TK liªn quan 111, 112... Sè tiÒn ngêi mua thanh to¸n t¹i
thêi ®iÓm mua.
Nî TK 131: Tæng sè tiÒn cßn ph¶i thu ngêi mua.
Cã TK 511: Doanh thu tÝnh theo gi¸ b¸n mét lÇn t¹i thêi
®iÓm giao hµng.
Cã TK 3331( 33311): ThuÕ VAT ®Çu ra ph¶i nép.
Cã TK 711: Tæng sè lîi tøc tr¶ chËm.
- Sè tiÒn (doanh thu gèc vµ l·i tr¶ chËm) ë c¸c kú sau do
ngêi mua thanh to¸n.
Nî TK liªn quan 111,112... Sè l·i tr¶ chËm
Cã TK 131:
C¸c bót to¸n cßn l¹i h¹ch to¸n t¬ng tù ph¬ng thøc tiªu thô
kh¸c.
2.5. KÕ to¸n tiªu thô néi bé.
KÕ to¸n tiªu thô gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vÒ nguyªn t¾c
h¹ch to¸n t¬ng tù nh tiªu thô bªn ngoµi.
16
Khi cung cÊp s¶n phÈm, hµng ho¸, hµng ho¸, lao vô dÞch vô
gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong c«ng ty, tæng c«ng ty..., kÕ to¸n
ghi c¸c bót to¸n.
BT 1. Nî TK 632: Ph¶n ¸nh gi¸ vè hµng tiªu thô.
Cã TK 154, 155
BT 2. Ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô.
Nî TK 111,112: TiÒn hµng ®· thu.
Nî TK 136(1368): Sè tiÒn hµng ph¶i thu néi bé.
Cã TK 512: Doanh thu tiªu thô néi bé.
Cã TK 3331(33311): ThuÕ VAT ph¶i nép.
C¸c bót to¸n cßn l¹i (chiÕt khÊu, gi¶m gi¸...) h¹ch to¸n t¬ng
tù c¸c ph¬ng thøc tiªu thô kh¸c.
3.-KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i c¸c doanh nghiÖp tÝnh
thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.
3.1. Nguyªn t¾c chung.
Trong nh÷ng doanh nghiÖp nµy, viÖc h¹ch to¸n gi¸ vè hµng
tiªu thô còng t¬ng tù nh nh÷ng doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo
ph¬ng ph¸p khÊu trõ. ChØ kh¸c trong gi¸ trÞ vËt t xuÊt dïng cho s¶n
xuÊt kinh doanh bao gåm c¶ thuÕ VAT ®Çu vµo. §èi víi tiªu thô,
doanh thu tiªu thô ghi nhËn ë TK 511 vµ 512 lµ tæng gi¸ thanh to¸n
bao gåm c¶ thuÕ VAT ®Çu ra ph¶i nép. C¸c kho¶n gi¶m trõ ghi
nhËn ë TK 521, 531,532 còng bao gåm c¶ thuÕ VAT trong ®ã. Sè
thuÕ VAT ®Çu ra ph¶i nép cuèi kú ®îc kÕ to¸n tÝnh to¸n vµ ghi
nhËn vµo TK chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nî TK 642( 6425)
Cã TK 3331(33311)
17
3.2. S¬ ®å kÕ to¸n tæng qu¸t doanh thu vÒ tiªu thô t¹i c¸c
doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.
TK 333
TK 511, 512
ThuÕ tiªu thô ®Æc
biÖt, thuÕ xuÊt
khÈu ph¶i nép
TK 111, 112.131
Doanh thu tiªu thô
b¸n chÞu hoÆc b»ng
tiÒn( c¶ thuÕ VAT
ph¶i nép)
TK
521,531,532
KÕt chuyÓn chiÕt
khÊu hµng b¸n,gi¶m
gi¸, doanh thu hµng
b¸n tr¶ l¹i
TK 152, 153...
Doanh thu trùc tiÕp
b»ng vËt t , hµng ho¸
(c¶ thuÕ VAT)
TK 911
KÕt chuyÓn doanh
thu thuÇn vÒ tiªu
thô
III.-KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
1.- Tµi kho¶n sö dông.
§Ó tiÕn hµnh kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p
kiÓm kª ®Þnh kú, kÐ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
TK 155 "thµnh phÈm". Tµi kho¶n thµnh phÈm ®îc sö dông ®Ó
theo dâi trÞ gi¸ vèn hµng tån kho cuèi kú.
18
Bªn nî: TrÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho cuèi kú.
Bªn cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho ®Çu kú.
D nî: TrÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª.
TK 157 "hµng göi b¸n": dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ vèn cña hµng
göi b¸n, ký göi, ®¹i lý cha ®îc b¸n tai thêi ®iÓm kiÓm kª.
Bªn nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cuèi kú.
Bªn cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n ®Çu kú.
D nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª.
TK 632 "gi¸ vèn hµng b¸n". dïng x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn hµng
tiªu thô.
Bªn nî:
-
TrÞ gi¸ vèn hµng cha tiªu thô ®Çu kú.
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt hoµn thµnh
trong kú.
Bªn cã:
-
KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng cha tiªu thô cuèi kú.
-
KÕt chyÓn trÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú.
TK 632, cuèi kú kh«ng cã sè d.
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c TK kh¸c nh: TK 511, 512,
531, 532.... C¸c tµi ko¶n cã néi dung gièng nh ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn.
2.- Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú, h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô vÒ tiªu thô vµ thµnh phÈm chØ kh¸c víi
c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn trong
19
viÖc x¸c ®Þnh gi¸ vèn thµnh phÈm, dÞch vô hoµn thµnh nhËp kho vµ
tiªu thô; cßn viÖc ph¶n ¸nh doanh thu vµ c¸c kho¶n liªn quan ®Õn
doanh thu(chiÕt khÊu, gi¶m gi¸, doanh thu hµng b¸n tr¶ l¹i...) hoµn
toµn gièng nhau.
§Çu kú kinh doanh, kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng cha tiªu thô:
Nî TK 632
Cã TK 155: TrÞ gi¸ hµng tån kho ®Çu kú.
Cã TK 157: TrÞ gi¸ vèn hµng göi b¸n ®Çu kú.
Trong kú kinh doanh, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ cã liªn quan,
ph¶n ¸nh nhËp, xuÊt, tiªu thô thµnh phÈm, dÞch vô, kÕ to¸n ghi c¸c
bót to¸n sau:
C¸c bót to¸n ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô, chiÕt khÊu
thanh to¸n, gi¶m gi¸ hµng b¸n, doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: ghi
gièng ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Gi¸ vèn cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, nÕu nhËp kho hay göi t¹i
kho ngêi mua th× kh«ng ghi. NÕu sö lý, båi thêng, b¸n thu b»ng
tiÒn, tÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng hay trõ vµo quü dù phßng tµi
chÝnh... th× ghi nh sau:
Nî TK 138(1388): QuyÕt ®Þnh c¸ nh©n båi thêng.
Nî TK 334: QuyÕt ®Þnh trõ vµo l¬ng.
Nî TK 821: TÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng.
Nî TK 415: Trõ vµo quü dù phßng tµi chÝnh.
Nî TK 111, 112: B¸n phÕ liÖu thu b»ng tiÒn.
Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng bÞ tr¶ l¹i ®· sö lý.
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé c¸c kho¶n gi¶m gi¸,
doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµo tæng doanh thu b¸n hµng trong
kú: gièng ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
§Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n kÕt
chuyÓn:
20
- Xem thêm -
.DOC 
69 
81 
110 
