Lêi më ®Çu
HiÖn nay, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh
theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, bªn c¹nh nh÷ng mÆt thuËn lîi,
còng kh«ng Ýt nh÷ng mÆt khã kh¨n, th¸ch thøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. V× vËy,
muèn ®¶m b¶o u thÕ c¹nh tranh, thu lîi nhuËn cao th× bªn c¹nh viÖc s¶n xuÊt ra
s¶n phÈm cã chÊt lîng tèt, mÉu m· ®Ñp, hîp thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng, mét yÕu tè
quan träng kh¸c lµ s¶n phÈm ®ã ph¶i cã gi¸ thµnh h¹, phï hîp víi søc mua cña
®a sè nh©n d©n. H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· trë thµnh nh©n tè quyÕt ®Þnh sù tån
vong cña mçi doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, h¹ gi¸ thµnh
s¶n phÈm ®· ®îc ®Æt ra nh mét yªu cÇu bøc thiÕt, kh¸ch quan nh»m t¹o tiÒn ®Ò
cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ quèc d©n cïng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Bëi vËy x©y dùng c¬ b¶n nh»m trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh cho tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh
tÕ quèc d©n kh¸c gãp phÇn x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt n©ng cao n¨ng lùc
s¶n xuÊt cho nÒn kinh tÕ.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi ngµy mét t¨ng còng nh ®Ó ®¸p
øng sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp m×nh, mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®îc c¸c nhµ qu¶n lý ®Æt biÖt quan ©m hiÖn nay lµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung còng
nh kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng.
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ trªn, cïng víi thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty T vÊn vµ
thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸ vµ ®ùoc sù gióp ®ì cña c¸c c« chó, anh chÞ ë Phßng
KÕ to¸n vµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o em ®· quyÕt ®Þnh ®i s©u vµo
nghiªn cøu ®Ò tµi: “KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p t¹i C«ng ty T vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸ - Bé V¨n
ho¸“.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, luËn v¨n gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p.
CH¬ng II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm t¹i c«ng ty T vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸ - Bé
v¨n ho¸.
1
Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty t vÊn vµ thiÕt
kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸.
2
Ch¬ng i
Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh
nghiÖp x©y l¾p
I. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh trong doanh nghiÖp
x©y l¾p.
Trong c¸c nhãm ngµnh trùc tiÕp s¸ng t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi,
kinh doanh x©y l¾p lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng mang tÝnh c«ng nghiÖp
nh»m t¹o c¬ së vËt chÊt cho ngµnh kinh tÕ quèc d©n. Th«ng thêng ho¹t ®éng xÊy
l¾p cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
- S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh (CT), h¹ng môc c«ng tr×nh
(HMCT), vËt kiÕn tróc… cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p, mang tÝnh chÊt ®¬n
chiÕc, thêi gian thi c«ng l©u dµi vµ ph©n t¸n… v× vËy ®ßi hái viÖc qu¶n lý vµ h¹ch
to¸n s¶n phÈm x©y l¾p nhÊt thiÕt ph¶i ®îc lËp dù to¸n, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p
ph¶i so s¸nh víi dù to¸n, lÊy dù to¸n lµm thíc ®o.
- S¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh kh«ng thÓ nhËp kho mµ ®îc tiªu thô ngay
theo dù to¸n vµ gi¸ thÇu ®· ®îc tho¶ thuËn víi ®¬n vÞ chñ ®Çu t tõ tríc. Do vËy
tÝnh chÊt hµng ho¸ kh«ng thÓ hiÖn râ.
- ChÊt lîng c«ng tr×nh c¬ b¶n phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè: kh¶o s¸t thi
c«ng… ®Æc biÖt lµ trong kh©u thi c«ng, do ®ã trong x©y dùng c¬ b¶n ph¶i gi¸m
s¸t chÆt chÏ chÊt lîng c«ng tr×nh. Thêi gian sö dông s¶n phÈm l©u dµi ®ßi hái
chÊt lîng c«ng tr×nh ph¶i ®¶m b¶o. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i
®îc tæ chøc tèt sao cho chÊt lîng s¶n phÈm nh dù to¸n, thiÕt kÕ t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc bµn giao c«ng tr×nh, ghi nhËn doanh thu vµ thu håi vèn.
- S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt
(xe, m¸y thiÕt bÞ thi c«ng, ngêi lao ®éng…) ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt s½n
cña s¶n phÈm. §Æc ®iÓm nµy lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý sö dông, h¹ch to¸n s¶n
phÈm rÊt phøc t¹p do ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn, thêi tiÕt nªn dÔ mÊt
m¸t h háng. Do vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i tæ chøc tèt qu¸ tr×nh h¹ch to¸n ban
®Çu. Ngoµi ra ph¶i thêng xuyªn tiÕn hµnh kiÓm kª vËt t tµi s¶n, ph¸t hiÖn sai
ph¹m mét c¸ch kÞp thêi.
II. Kh¸i qu¸t chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
2.1. Kh¸i niÖm vµ néi dung cña chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p.
2.1.1. Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt:
Còng nh c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, doanh nghiÖp x©y l¾p muèn
tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× ph¶i cã 3 yÕu tè c¬ b¶n:
T liÖu lao ®éng (nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu…), ®èi tîng lao ®éng vµ søc
lao ®éng cña con ngêi. C¸c yÕu tè nµy tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt h×nh
thµnh nªn 3 lo¹i chi phÝ t¬ng øng. §ã lµ chi phÝ vÒ sö dông t liÖu lao déng, chi
phÝ ®èi tîng lao ®éng vµ chi phÝ vÒ søc lao ®éng.
Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng ho¸, c¸c chi phÝ nµy ®îc biÓu hiÖn díi d¹ng
gi¸ trÞ gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt.
Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao
®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y l¾p vµ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh x©y
l¾p (víi khèi lîng x©y l¾p ®· hoµn thµnh).
Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm chi phÝ s¶n xuÊt x©y
l¾p vµ chi phÝ s¶n xuÊt ngoµi x©y l¾p. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cÊu thµnh nªn
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
- Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ toµn bé c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong lÜnh vùc ho¹t
®éng x©y l¾p.
3
-
- Chi phÝ s¶n xuÊt ngoµi x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trong lÜnh vùc
s¶n xuÊt ngoµi x©y l¾p nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp phô trî, ho¹t ®éng s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp phô trî.
Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y l¾p ph¸t sinh thêng xuyªn trong
suèt qu¸ tr×nh thi c«ng. V× vËy, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tÝnh to¸n lËp cho tõng
thêi kú: th¸ng, quý, n¨m cho phï hîp víi kú b¸o c¸o vµ chØ tÝnh vµo chi phÝ s¶n
xuÊt trong kú nh÷ng chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong kú. Trong doanh
nghiÖp x©y l¾p chi phÝ s¶n xuÊt gåm nhiÒu lo¹i cã tÝnh chÊt vµ c«ng dông kinh tÕ
kh¸c nhau, yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i còng kh¸c nhau. ViÖc qu¶n lý s¶n
xuÊt kh«ng chØ dùa vµo mét sè liÖu ph¶n ¸nh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt mµ cßn
ph¶i dùa vµo sè liÖu cô thÓ cña tõng lo¹i chi phÝ riªng biÖt ®Ó phôc vô cho yªu
cÇu kiÓm tra vµ ph©n tÝch toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt hoÆc tõng yÕu tè chi phÝ
ban ®Çu cña chóng theo tõng chi phÝ, theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh,
ph©n lo¹i chi phÝ lµ mét yÕu tè tÊt yÕu ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
2.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
Tuú theo yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕ to¸n tËp hîp
chi phÝ s¶n xuÊt, mµ cã thÓ ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau:
2.1.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung kinh tÕ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¸c chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ ®îc xÕp
chung vµo cïng mét yÕu tè kh«ng xÐt ®Õn n¬i ph¸t sinh chi phÝ hoÆc môc ®Ých sö
dông cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p, bao gåm
c¸c yÕu tè chi phÝ sau:
Chi phÝ vËt liÖu bao gåm: vËt liÖu chÝnh nh xi m¨ng, s¾t, thÐp,… nhiªn liÖu nh
x¨ng, dÇu… vµ c«ng cô dông cô nh quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng.
- Chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña c«ng nh©n viªn.
Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) lµ kho¶n chi phÝ tÝnh cho hao
mßn cña c¸c lo¹i TSC§ dïng trong qu¶n lý.
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i,…
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
2.1.2..2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan
hÖ ®èi víi ®èi tîng chÞu chi phÝ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ ph©n thµnh 2 lo¹i:
- Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt quan hÖ trùc tiÕp víi viÖc s¶n
xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh bao gåm nguyªn vËt liÖu x©y
dùng, tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ thi
c«ng, c¨n cø vµo sè liÖu tõ chøng tõ kÕ to¸n ®Ó ghi trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng
chÞu chi phÝ.
- Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n
xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc, nh÷ng chi phÝ nµy ph¸t sinh ë bé
phËn qu¶n lý ®éi, c«ng trêng cña ®¬n vÞ x©y l¾p, v× vËy kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh
ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan theo mét tiªu thøc thÝch hîp.
2.1.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc (theo môc ®Ých vµ c«ng dông kinh tÕ
cña chi phÝ).
C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ trong s¶n xuÊt, toµn
bé chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p ®îc chia ra lµm c¸c kho¶n môc chi phÝ sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Lµ tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt
liÖu ®Ó cÊu t¹o nªn thùc thÓ c«ng tr×nh nh nguyªn vËt liÖu chÝnh (g¹ch, s¾t, ®¸,
c¸c vËt kÕt cÊu, cÊu kiÖn bª t«ng,…). VËt liÖu phô, vËt liÖu lu©n chuyÓn (v¸
khu«n, phµ gi¸o,… ), b¸n thµnh phÈm…
4
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ tiÒn l¬ng c¬ b¶n, c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng, l¬ng phô cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cÇn thiÕt ®Ó
hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
- Chi phÝ vÒ sö dông m¸y thi c«ng: Lµ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®Ó
hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, bao gåm: Chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ vËt liÖu, chi
phÝ dông cô s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi,
chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho sö dông m¸y thi c«ng.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ chi phÝ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung ë
c¸c tæ, ®éi bao gåm: TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, c¸c kho¶n phô cÊp cña nh©n viªn qu¶n
lý ®éi dùng, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng nh BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn cña
c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c«ng nh©n sö dông m¸y, nh©n viªn qu¶n lý, nh©n
viªn kÕ to¸n,…; Chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô dïng cho qu¶n lý ë tæ, ®éi; Chi phÝ
khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh; Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi; C¸c kho¶n chi b»ng tiÒn
kh¸c.
2.2. Kh¸i niÖm vµ néi dung cña gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2.2.1. Kh¸i niÖm vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt,
®æi l¹i doanh nghiÖp thu ®îc nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh ®·
hoµn thµnh ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc
lao vô ®· hoµn thµnh cÇn ph¶i ®îc tÝnh gi¸ thµnh nghÜa lµ tÝnh chi phÝ ®· bá ra ®Ó
s¶n xuÊt chóng. Nh vËy, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tæng sè
c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ chi ra ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt ra
mét ®¬n vÞ khèi lîng s¶n phÈm, lao vô vµ dÞch vô nhÊt ®Þnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ chi ra nh chi phÝ vËt t, chi
phÝ nh©n c«ng, chi phÝ m¸y thi c«ng vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c… tÝnh b»ng tiÒn ®Ó
hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p theo quy ®Þnh.
Gi¸ thµnh CT hoÆc HMCT hoµn thµnh toµn bé lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi
cïng cña s¶n phÈm x©y l¾p.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ
cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp.
2.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
2.2.2.1. C¨n cø vµo c¬ së d÷ liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh.
Gi¸ thµnh dù to¸n (Zdt) lµ tæng c¸c chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi lîng
x©y l¾p c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh dù to¸n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc, quy
®Þnh cña Nhµ níc vµ khung gi¸ quy ®Þnh ¸p dông theo tõng vïng l·nh thæ.
Zdt = Gi¸ trÞ dù to¸n – Lîi nhuËn ®Þnh møc
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (Zkh) lµ gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu
kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, biÖn ph¸p thi c«ng ¸p
dông trong doanh nghiÖp.
Zkh= Zdt – Møc h¹ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
Gi¸ thµnh thùc tÕ (Ztt) lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng chi phÝ thùc tÕ mµ
doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p nhÊt ®Þnh vµ ®îc x¸c
®Þnh theo sè liÖu kÕ to¸n cung cÊp. Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng chØ
bao gåm nh÷ng chi phÝ ®Þnh møc mµ cßn bao gåm nh÷ng chi thùc tÕ ph¸t sinh
nh: chi phÝ vÒ thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i, thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt, mÊt m¸t hao hôt
vËt t… Nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan cña doanh nghiÖp.
2.2.2.2. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi tÝnh gi¸ thµnh
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (Gi¸ thµnh c«ng xëng) bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu
trùc tiÕp (NVLTT), chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (NCTT), chi phÝ sö dông m¸y thi
c«ng (MTC), chi phÝ s¶n xuÊt chung (SXC) tÝnh cho CT, HMCT ®· hoµn thµnh,
5
®îc sö dông ghi sæ cho s¶n phÈm ®· hoµn thµnh bµn giao cho kh¸ch hµng. §©y lµ
c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n gi¸ vèn hµng b¸n vµ lîi nhuËn gép ë c¸c doanh nghiÖp x©y
l¾p.
Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt
céng(+) chÝ phÝ b¸n hµng céng (+) chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n
phÈm ®ã vµ ®îc x¸c ®Þnh khi s¶n phÈm x©y l¾p ®îc tiªu thô. §©y lµ c¨n cø ®Ó
x¸c ®Þnh lîi nhuËn tríc thuÕ cña doanh nghiÖp.
Ngoµi ra, trong XDCB cßn sö dông 2 chØ tiªu gi¸ thµnh: Gi¸ ®Êu thÇu x©y
l¾p vµ gi¸ hîp ®ång c«ng t¸c x©y l¾p.
III. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
3.1. §èi tîng, ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
3.1.1. §èi tîng vµ c¨n cø x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
§èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó tËp hîp
c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh. §Ó x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
cÇn c¨n cø vµo:
TÝnh chÊt s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm
(gi¶n ®¬n hay phøc t¹p… Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt liªn tôc hay song song).
Lo¹i h×nh s¶n xuÊt: S¶n xuÊt ®¬n chiÕc hay hµng lo¹t.
§Æc ®iÓm s¶n xuÊt: cã hay kh«ng cã bé phËn c«ng trêng, tæ, ®éi thi
c«ng.
Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý trong doanh nghiÖp.
§¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh ¸p dông ë doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p do nh÷ng ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, viÖc tæ chøc
s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thêng ®îc
x¸c ®Þnh lµ tõng CT, HMCT, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc cña h¹ng môc c«ng tr×nh,
theo tõng ®¬n ®Æt hµng hay ®iÓm dõng kü thuËt.
3.1.2. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
Do ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã ®Æc ®iÓm riªng nªn ph¬ng ph¸p
tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt còng cã ®Æc ®iÓm kh¸c víi c¸c ngµnh kh¸c.
3.1.2.1. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo CT hay HMCT:
Hµng th¸ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn CT, HMCT nµo th× tËp hîp cho
CT, HMCT ®ã. C¸c kho¶n chi phÝ ®ã ®îc ph©n chia theo h¹ng môc gi¸ thµnh
thùc tÕ cña ®èi tîng ®ã chÝnh lµ tæng chi phÝ ®îc tËp hîp cho ®èi tîng kÓ tõ khi
khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông khi ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ cña doanh nghiÖp lµ toµn bé c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
3.1.2.2. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n vÞ thi c«ng:
Chi phÝ ph¸t sinh hµng th¸ng sÏ ®îc ph©n lo¹i theo tõng ®¬n ®Æt hµng
riªng biÖt. Khi ®¬n ®Æt hµng ®îc hoµn thµnh th× tæng chi phÝ ®îc tËp hîp theo
®¬n hµng ®ã chÝnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong trêng
hîp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ ®¬n ®Æt hµng riªng biÖt.
3.1.2.3. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n vÞ thi c«ng.
Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c chi phÝ ph¸t sinh ®îc tËp hîp theo tõng c«ng
tr×nh, ®¬n vÞ thi c«ng c«ng tr×nh. Cuèi th¸ng céng tæng chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ
theo c«ng tr×nh, ®¬n vÞ thi c«ng ®ã so s¸nh víi dù to¸n hay kÕ ho¹ch dÓ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé.
3.2
. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt.
§èi víi ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp qua c¸c bíc:
6
-
HMCT.
Bíc 1: TËp hîp chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng CT,
Bíc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô
cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng CT, HMCT trªn c¬ së khèi lîng lao vô vµ ®¬n vÞ
gi¸ thµnh lao vô.
Bíc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c c«ng tr×nh
cã liªn quan theo tiªu thøc thÝch hîp.
Bíc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ dë dang cuèi kú, tõ ®ã tÝnh gi¸ thµnh hoµn
thµnh.
-
3.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
3.3.1. Tµi kho¶n (TK) sö dông.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
-
TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
TK 623: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. TK nµy cã 6 tiÓu kho¶n cÊp 2:
TK 6231: Chi phÝ nh©n c«ng.
TK 6232: Chi phÝ vËt liÖu.
TK 6233: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt.
Tk 6234: Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng.
TK 6237: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
TK 6238: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung. TK nµy ®îc më thµnh 6 TK cÊp 2:
TK 6271: Chi phÝ nh©n c«ng ph©n xëng.
TK 6272: Chi phÝ vËt liÖu.
TK 6273: Chi phÝ c«ng cô dông cô s¶n xuÊt.
TK 6274: Chi phÝ khÊu hao TSC§.
TK 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
TK 6278: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
TK 154.1: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cña s¶n phÈm x©y l¾p.
3.3.2. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n
C¨n cø vµo néi dung lËp dù to¸n c«ng tr×nh x©y l¾p, dù to¸n thêng ®îc lËp
ho CT, HMCT vµ theo kho¶n môc chi phÝ. V× vËy, ®Ó so s¸nh viÖc kiÓm tra thùc
hiÖn dù to¸n chi phÝ, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p còng ph©n tÝch theo c¸c kho¶n môc chi phÝ.
3.3.2.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Chi phÝ NVLTT x©y l¾p bao gåm gi¸ thùc tÕ toµn bé vËt liÖu chÝnh, vµ vËt
liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn, c¸c bé phËn, kÕt cÊu c«ng tr×nh sö dông trong qu¸ tr×nh
thùc hiÖn vµ hoµn thµnh x©y l¾p tõng CT, HMCT. Ngoµi ra cßn bao gåm c¶ c¸c
chi phÝ cèt pha, ®µ gi¸o, c«ng cô, dông cô ®îc sö dông nhiÒu lÇn.
ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt NVLTT vµo ®èi tîng cã thÓ tiÕn hµnh theo
ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp.
Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ®îc ¸p dông cho chi phÝ NVLTT liªn quan ®Õn 1 ®èi
tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt (bé phËn, CT, HMCT) vËt liÖu sö dông cho
c«ng tr×nh nµo th× ph¶i tÝnh trùc tiÕp cho c«ng tr×nh ®ã trªn c¬ së chøng tõ gèc
theo gi¸ thùc tÕ vËt liÖu vµ theo sè lîng v¹t liÖu thùc tÕ ®· sö dông.
7
Ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp ®îc ¸p dông trong trêng hîp chi phÝ NVLTT liªn
quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng kh¸c nhau. §Ó ph©n bæ cho nhiÒu ®èi tîng cÇn ph¶i x¸c
minh lùa chän tiªu thøc ph©n bæ hîp lý tøc lµ tiªu thøc ph¶i ®¶m b¶o mèi quan
hÖ gi÷a tæng sè chi phÝ cÇn ph©n bæ víi tiªu thøc ph©n bæ cña ®èi tîng.
Tríc hÕt, tÝnh hÖ sè ph©n bæ theo c«ng thøc:
H =
C
T
Trong ®ã:
H: HÖ sè ph©n bæ.
C: Tæng chi phÝ vËt liÖu tËp hîp cÇn ph©n bæ.
T: Tæng tiªu chuÈn dïng ®Ó ph©n bæ.
TiÕp theo tÝnh ph©n bæ chi phÝ vËt liÖu cho tõng ®èi tîng cã liªn quan theo
c«ng thøc:
Cn = Tn x H
Trong ®ã:
-
Cn: Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ cho ®èi tîng n.
Tn: Tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi tîng n.
Tr×nh tù kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ NVLTT – Phô lôc 01.
3.3.2.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Chi phÝ NCTT bao gåm c¸c kho¶n tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc
tiÕp x©y l¾p thuéc ®¬n vÞ vµ sè tiÒn lao ®éng thuª ngoµi trùc tiÕp x©y l¾p ®Ó hoµn
thµnh s¶n phÈm theo ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n. Chi phÝ NCTT ®îc tËp hîp riªng
theo tõng ®èi tîng (CT, HMCT).
C¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng lµ c¸c b¶ng chÊm c«ng ®èi víi viÖc
tÝnh l¬ng theo theo thêi gian, hîp ®ång giao kho¸n ®èi víi tÝnh l¬ng theo s¶n
phÈm. Hîp ®ång giao kho¸n ®îc ký kÕt theo tõng c«ng viÖc, giai ®o¹n c«ng viÖc,
theo HMCT hoµn thµnh víi c¸c ®éi, tæ thi c«ng vµ ®îc x¸c nhËn kÕt qu¶ råi
chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø tÝnh l¬ng. Hµng th¸ng, kÕ to¸n tÝnh l¬ng
theo tõng ngêi, tæng hîp ph©n bæ tiÒn l¬ng cho c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt.
C¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng, hîp ®ång lµm kho¸n, sè tiÒn ph¶i
tr¶ c«ng nh©n x©y l¾p, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ ghi sæ kÕ
to¸n.
Tr×nh tù kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ NCTT – Phô lôc 02.
3.3.2.3. H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Chi phÝ sö dông MTC lµ toµn bé c¸c chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh sö dông MTC ®Ó thùc hiÖn khèi c«ng viÖc x©y l¾p c«ng tr×nh theo ph¬ng
thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng võa kÕt hîp b»ng m¸y. Chi phÝ sö dông MTC
bao gåm nh÷ng kho¶n sau:
Chi phÝ vËt liÖu: nhiªn liÖu (x¨ng, dÇu, mì…), vËt liÖu kh¸c phôc vô xe,
m¸y thi c«ng.
Chi phÝ nh©n c«ng: l¬ng chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp tr¶ cho c«ng nh©n
trùc tiÕp ®iÒu khiÓn xe, m¸y thi c«ng, phôc vô m¸y thi c«ng.
Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: dïng ®Ó ph¶n ¸nh CCDC lao ®éng liªn quan
tíi ho¹t ®éng cña xe, m¸y thi c«ng.
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: thuª ngoµi söa ch÷a xe, m¸y thi c«ng; b¶o
hiÓm xe, m¸y thi c«ng; chi phÝ ®iÖn níc…
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c dïng cho ho¹t ®éng xe, m¸y thi c«ng.
KÕ to¸n chi phÝ sö dông MTC – Phô lôc 03 (3a;3b;3c):
8
3a. Trêng hîp kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt hoÆc cã tæ chøc ®éi
m¸y thi c«ng riªng nhng kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng cho ®éi m¸y thi c«ng.
3b. Trêng hîp ®¬n vÞ cã ®éi thi c«ng riªng, cã kÕ to¸n riªng.
3c. Trêng hîp ®¬n vÞ ®i thuª m¸y.
3.3.2.4. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ SXC ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña ®éi, c«ng trêng x©y dùng ph¸t
sinh trong kú, bao gåm: tiÒn l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi thi
c«ng, BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh theo tû lÖ (%) quy ®Þnh trªn tæng tiÒn l¬ng cña
c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p (thuéc danh s¸ch lao ®éng cña doanh nghiÖp), nh©n
viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng, nh©n viªn sö dông MTC, nh©n viªn kü thuËt, kÕ to¸n
®éi thi c«ng; Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dïng cho qu¶n lý ®éi; Chi phÝ khÊu hao
TSC§ sö dông ë ®éi; Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c liªn quan
®Õn ho¹t ®éng cña ®éi; (Chi phÝ kh«ng cã thuÕ GTGT ®Çu vµo nÕu ®îc khÊu trõ
thuÕ GTGT).
Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ SXC – Phô lôc 04.
3.4. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang trong x©y l¾p.
S¶n phÈm lµ gië trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng lµ CT, HMCT hay khèi
lîng x©y l¾p dë dang trong kú cha ®îc bªn chñ ®Çu t nghiÖm thu, chÊp nhËn
thanh to¸n.
§¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë lµ viÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ trong kú
cho khèi lîng lµm dë cuèi kú theo nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh.
Muèn ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµ dë mét c¸ch chÝnh x¸c tríc hÕt ph¶i kiÓm kª
chÝnh x¸c khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh trong kú. §ång thêi, ph¶i x¸c ®Þnh ®óng
møc ®é hoµn thµnh cña khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh theo quy íc ë tõng giai
®o¹n thi c«ng ®Ó x¸c ®Þnh khèi lîng x©y l¾p dë dang, ph¸t hiÖn nh÷ng tæn thÊt
trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
ChÊt lîng cña c«ng t¸c kiÓm kª khèi lîng x©y l¾p dë dang cã ¶nh hëng
lín ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh.
§Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng lµ cã kÕt cÊu phøc t¹p, do ®ã viÖc x¸c
®Þnh chÝnh x¸c møc ®é hoµn thµnh cña nã rÊt khã. V× vËy, khi ®¸nh gi¸ s¶n phÈm
lµm dë kÕ to¸n cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c bé phËn kü thuËt, bé phËn tæ chøc
lao ®éng ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña c«ng t¸c x©y l¾p dë dang mét c¸ch
chÝnh x¸c. Trªn c¬ së kÕt qu¶ kiÓm kª s¶n phÈm ®· tæng hîp ®îc kÕ to¸n tiÕn
hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë.
Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p thêng ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë sau:
3.4.1. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo chi phÝ dù to¸n
Chi phÝ thùc
tÕ cña khèi l
îng x©y l¾p
dë dang cuèi
kú
Chi phÝ thùc tÕ
cña khèi lîng x©y
l¾p dë dang ®Çu
kú
+
Chi phÝ thùc tÕ
cña khèi lîng
x©y l¾p trong kú
=
ChiChi
phÝ phÝ
thùccña
tÕ khèi l
cñaîng
khèix©y
lîng
l¾px©y
hoµn
l¾p thµnh
dë dang
bµn®Çu
giao +
kú trong kú theo dù
to¸n
Chi phÝ
Chithùc
phÝ tÕ
cña
cña khèi
l
khèi îng
lîng x©y
+x©y l¾p
kú
l¾ptrong
dë dang
cuèi kú theo dù
to¸n
Chi phÝ cña khèi l
îng x©y l¾p dë
X dang cuèi kú ®·
tÝnh chuyÓn theo
dù to¸n
Chi phÝ thùc
Chi phÝ cña khèi l
tÕ cña khèi l
îng
l¾p dë
3.4.2. Ph¬ng
ph¸p
®¬ngx©y
îng x©y
l¾p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo tû lÖ hoµn thµnh t¬ng
dang
cuèi kú ®·
X
dë dang cuèi=
tÝnh chuyÓn theo
Chi phÝ cña
Chi phÝ cña khèi l
kú
s¶n lîng hoµn
khèi lîng x©y
l¾p hoµn thµnh
bµn giao trong
kú
+
îng x©y l¾p dë dang
cuèi kú ®· tÝnh
chuyÓn theo s¶n lîng
hoµn thµnh
thµnh
9
3.4.3. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo gi¸ trÞ dù to¸n
Chi phÝ thùc
tÕ cña khèi l
îng x©y l¾p
dë dang cuèi
kú
Chi phÝ thùc tÕ
cña khèi lîng x©y
l¾p dë dang ®Çu +
kú
Chi phÝ thùc tÕ
cña khèi lîng
x©y l¾p thùc
hiÖn trong kú
Gi¸ trÞ dù to¸n
cña khèi lîng
x©y l¾p hoµn
thµnh bµn giao
trong kú
Gi¸ trÞ dù to¸n cña
khèi lîng x©y l¾p dë
dang cuèi kú ®· tÝnh
chuyÓn theo s¶n lîng
hoµn thµnh
=
+
Gi¸ trÞ dù to¸n
X khèi lîng x©y
l¾p dë dang
cuèi kú
Ngoµi ra, ®èi víi mét sè c«ng viÖc nh n©ng cÊp söa ch÷a hoµn thiÖn hoÆc
x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ nhá, thêi gian thi c«ng ng¾n theo hîp ®ång
bªn chñ ®µu t thanh to¸n khi ®· hoµn thµnh toµn bé chi phÝ dë dang cuèi kú
chÝnh lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh tõ khi thi c«ng tíi thêi ®iÓm
kiÓm kª ®¸nh gi¸.
3.5. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
3.5.1. §èi tîng vµ c¨n cø x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô do doanh
nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ph¶i ®îc tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. Kh¸c víi
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh lµ x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ tõng
lo¹i s¶n phÈm vµ toµn bé s¶n phÈm ®· ®îc hoµn thµnh. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh
gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt
vµ ®Æc ®iÓm sö dông cña s¶n phÈm hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Ó x¸c
®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cho phï hîp.
Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh thêng trïng hîp víi
®èi tuîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®ã, cã thÓ lµ CT, HMCT hay khèi lîng x©y l¾p
hoµn thµnh bµn giao.
3.5.2. Kú tÝnh gi¸ thµnh
Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ mèc thêi gian bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i tæng
hîp sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
Víi nh÷ng doanh nghiÖp cã s¶n phÈm lµ vËt kiÕn tróc th× kú tÝnh gi¸ thµnh
lµ thêi gian mµ s¶n phÈm x©y l¾p ®îc gäi lµ hoµn thµnh, nghiÖm thu vµ bµn giao
thanh to¸n cho bªn A (bªn chñ ®Çu t).
3.5.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm, c«ng
10
viÖc hoµn hoµn thµnh. Nh÷ng ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®îc ¸p dông trong
XDCB:
3.5.3.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ:
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông chñ yÕu trong c¸c doanh nghiÖp cã s¶n phÈm
x©y l¾p ®¬n chiÕc, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ còng lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. C«ng
viÖc tÝnh gi¸ thµnh nh sau:
Z = D§K + C - DCK
Trong ®ã:
Z
: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm.
D§K : Gi¸ trÞ c«ng tr×nh dë dang ®Çu kú.
C
: Chi phÝ ph¸t sinh trong kú.
DCK : Gi¸ trÞ c«ng tr×nh dë dang cuèi kú.
3.5.3.2. Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ:
Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông víi c¸c CT, HMCT ph¶i tr¶i qua nhiÒu
c«ng ®o¹n thi c«ng. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña toµn bé CT, HMCT ®îc x¸c ®Þnh:
Trong ®ã:
Z = D§K + C1 + C2 + … + Cn – D§K
Z
: Gi¸ thµnh thùc tÕ cña toµn bé CT,
HMCT.
C1,C2, …,Cn : Chi phÝ s¶n xuÊt cña giai ®o¹n1, giai ®o¹n 2, giai ®o¹n n.
D§K, D§K
: Chi phÝ dë dang ®Çu kú, cuèi kú.
3.5.3.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng:
¸p dông trong trêng hîp doanh nghiÖp nhËn thÇu x©y l¾p theo ®¬n ®Æt
hµng. Theo ph¬ng ph¸p nµy, hµng th¸ng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ®îc tËp hîp
theo tõng ®¬n ®Æt hµng. Khi hoµn thµnh c«ng tr×nh th× chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®îc còng chÝnh lµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña c«ng tr×nh.
3.5.3.4. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc:
¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp x©y dùng tho¶ m·n ®iÒu kiÖn sau:
Ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh ®Þnh møc trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ t¹i
c¸c thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh, v¹ch ra ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c thay ®æi vÒ
®Þnh møc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thi c«ng c«ng tr×nh, x¸c ®Þnh ®îc c¸c chªnh
lÖch so víi ®Þnh møc vµ nguyªn nh©n x¶y ra chªnh lÖch ®ã. Gi¸ thùc tÕ ®îc x¸c
®Þnh nh sau:
Gi¸ thµnh thùc
tÕ cña s¶n
phÈm x©y l¾p
=
Gi¸ thµnh ®Þnh
møc s¶n phÈm
x©y l¾p
+
Chªnh lÖch
thay ®æi
®Þnh møc
+
Chªnh lÖch
do tho¸t ly
®Þnh møc
Ngoµi ra c¸c ph¬ng ph¸p trªn còng nh c¸c ngµnh kh¸c, ngµnh XDCB cßn
¸p dông mét sè ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nh: ph¬ng ph¸p hÖ sè, ph¬ng
ph¸p tû lÖ theo kÕ ho¹ch. ViÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p nµo lµ dùa trªn c¬ së ph¸t
sinh ë tõng doanh nghiÖp.
3.5.4. Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
hoµn thµnh.
11
KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®îc
thùc hiÖn trªn TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, më chi tiÕt cho tng ®èi tîng.
ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i theo
tõng CT, HMCT vµ theo kho¶n môc gi¸ thµnh quy ®Þnh trong gi¸ trÞ dù to¸n x©y
l¾p, gåm: chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ sö dông MTC, chi phÝ SXC.
Ngoµi ra, toµn bé gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh bµn giao trong kú ®îc ph¶n ¸nh
trªn TK632 – Gi¸ vèn hµng b¸n.
§Ó tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
ë trªn. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tæng céng c¸c chi phÝ
ph¸t sinh tõ lóc khëi c«ng ®Õn lóc hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Gi¸ thµnh
x©y l¾p
=
Chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh dë
dang ®Çu kú
+
Chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh ph¸t
sinh trong kú
+
Chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh dë
dang cuèi kú
Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p hoµn thµnh – Phô lôc 05.
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty T vÊn vµ
thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸ - Bé v¨n ho¸
I. kh¸i qu¸t chung vÒ C«ng ty T vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh V¨n
ho¸ - Bé v¨n ho¸
1.1
. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
12
C«ng ty T vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸ ®îc thµnh lËp theo QuyÕt
®Þnh sè 30/ VHTT cña Bé trëng Bé V¨n hãa th«ng tin ngµy 17/03/1979 víi tªn
gäi ®Çu tiªn lµ “Xëng nghiªn cøu thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸”. NhiÖm vô cña Xëng lóc ®ã lµ gióp Bé nghiªn cøu, quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ mét sè c«ng tr×nh v¨n
ho¸ th«ng tin, n¨m 1986 Xëng ®æi thµnh ViÖn thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸.
Sau 14 n¨m thµnh lËp, ViÖn thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸ ®· tr¶i qua nh÷ng
th¨ng trÇm kh¸c nhau vµ ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh. Khi nÒn kinh tÕ cña
níc nhµ bíc sang c¬ chÕ thÞ trêng, cïng víi sù ph¸t triÓn lín m¹nh cña ngµnh
v¨n ho¸ ®· g¾n bã sù nghiÖp x©y dùng c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ trªn kh¾p mäi
miÒn ®Êt níc.
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖn thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh vµ më réng quan
hÖ víi c¸c ®¬n vÞ vµ c¸c c¬ quan kh¸c cïng víi ®Þnh híng quy ho¹ch c¸c c¬ quan
trùc thuéc Bé. Ngµy 22/6/1993 Bé trëng Bé V¨n ho¸ th«ng tin ra QuyÕt ®Þnh sè
792/ Q§/VHTT cho phÐp thµnh lËp C«ng ty T vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸
mµ tiÒn th©n lµ ViÖn thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸.
C«ng ty T vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸ lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ h¹ch
to¸n ®éc lËp trùc thuéc Bé V¨n ho¸ th«ng tin, cã con dÊu vµ tµi kho¶n riªng.
§Þa chØ cña C«ng ty ®Æt t¹i: Ngâ 9 - V©n Hå III - QuËn Hai Bµ Trng - Hµ
Néi.
Tµi kho¶n më t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng c«ng th¬ng Hai Bµ Trng - Hµ Néi.
T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y:
§¬n vÞ : 1000 ®ång
ST
T
1
2
3
4
5
6
7
8
ChØ tiªu
Doanh thu tiªu thô
Doanh thu thuÇn
Gi¸ vèn hµng b¸n
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Lîi nhuËn tríc thuÕ
Lîi nhuËn sau thuÕ
Tæng quü l¬ng
Thu nhËp BQ 1ngêi/1 th¸ng
2002
10.598.106
10.587.935
9.824.913
559.026
203.996
138.717
1.203.117
0.759
2003
13.820.575
13.818.780
12.935.744
601.442
281.594
191.483
1.564.304
0.827
Chªnh lÖch 03/02
Sè tiÒn
3.222.469
3.230.845
3.110.831
42.416
77.598
52.766
361.187
0.068
%
130,4
130,5
131,6
107,5
138
138
130,0
108,9
Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta cã thÓ thÊy r»ng, trong 2 n¨m gÇn ®©y C«ng ty
t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu cã l·i. N¨m 2002 doanh thu tiªu thô ®¹t
10.598.106.000®, trong ®ã doanh thu tõ ho¹t ®éng x©y l¾p chiÕm 82% cßn l¹i lµ
tõ ho¹t ®éng t vÊn, kh¶o s¸t, thiÕt kÕ… Sang ®Õn n¨m 2003, doanh thu ®· t¨ng
lªn ®¸ng kÓ ®¹t 13.820.575.000® b»ng 133,5% so víi n¨m 2002. Do n¨m 2003
13
C«ng ty ®· thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p c¾t gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt nªn tuy chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp cã t¨ng lªn nhng lîi nhuËn tríc thuÕ cña n¨m 2003 t¨ng
lªn ®¸ng kÓ so víi n¨m 2002, tõ 203.996.000® lªn 281.594.000® víi møc tû lÖ
t¨ng lµ 138%.
V× vËy, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi t¹i C«ng ty còng ®îc c¶i thiÖn, t¨ng tõ
759.000® lªn 827.000®. Bªn c¹nh ®ã còng ph¶i kÓ ®Õn chØ tiªu Tæng quü l¬ng,
1.203.117.000® vµo n¨m 2002 th× ®Õn n¨m 2003 ®· t¨ng lªn 1.564.304.000®.
§¹t ®îc kÕt qu¶ tèt nh vËy lµ nhê nh÷ng biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸
thµnh ®· ®îc C«ng ty ®a ra vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶.
C«ng ty còng ®· ®ãng gãp ®îc cho Ng©n s¸ch Nhµ níc mét kho¶n tiÒn lín.
Nh×n chung, t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y tiÕn triÓn tèt, lîi nhuËn t¨ng ®Òu mçi n¨m. Lµ mét doanh
nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh th× môc tiªu chÝnh chÝnh lµ lîi nhuËn. V× vËy ®©y
chÝnh lµ mét dÊu hiÖu tèt khi mµ C«ng ty ®ang cã kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸. Mét
vÊn ®Ò mµ hiÖn nay ®ang ®îc Nhµ níc chñ tr¬ng, khuyÕn khÝch c¸c doanh
nghiÖp Nhµ níc tiÕn tíi cæ phÇn ho¸.
1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty
Theo QuyÕt ®Þnh sè 792/Q§/VHTT vµ giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh sè
108759 do Träng tµi kinh tÕ nhµ níc cÊp ngµy 13/8/1993, QuyÕt ®Þnh
25/Q§VHTT/2000 cña Bé V¨n ho¸ th«ng tin bæ sung ngµnh nghÒ, C«ng ty T
vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸ cã chøc n¨ng nhiÖm vô sau:
-
T vÊn ®Çu t kinh tÕ vµ kü thuËt x©y dùng.
-
Thi c«ng x©y dùng, l¾p ®Æt trang thiÕt bÞ néi ngo¹i thÊt vµ trang thiÕt bÞ kü
thuËt cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng vÒ v¨n ho¸ th«ng tin, thÓ thao, du lÞch, vui
ch¬i gi¶i trÝ, c«ng tr×nh d©n dông vµ c«ng nghiÖp.
-
ThiÕt kÕ quy ho¹ch, lËp dù ¸n ®Çu t, thiÕt kÕ mü thuËt vµ tæng dù to¸n c¸c dù
¸n vµ c«ng tr×nh x©y dùng vÒ v¨n ho¸ th«ng tin, thÓ thao, du lÞch, vui ch¬i gi¶i
trÝ, c«ng tr×nh d©n dông vµ c«ng nghiÖp.
-
Nghiªn cøu kh¶o s¸t: Kh¶o s¸t ®Þa chÊt, kh¶o s¸t kü thuËt c«ng tr×nh vµ ®iÒu
kiÖn m«i trêng bªn ngoµi, bªn trong cña c«ng tr×nh.
-
Trang trÝ néi ngo¹i thÊt vµ mü thuËt hoµnh tr¸ng cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng
vÒ v¨n ho¸ th«ng tin, thÓ thao, du lÞch, vui ch¬i gi¶i trÝ, c«ng tr×nh d©n dông vµ
c«ng nghiÖp.
-
Kinh doanh c¸c lo¹i vËt t thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, thi c«ng
x©y dùng vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô theo chuyªn ngµnh.
-
Tæ chøc liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi níc ®Ó më réng
n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh.
14
§Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm cña C«ng ty:
+ §èi víi s¶n phÈm thiÕt kÕ: S¶n phÈm cña ngµnh thiÕt kÕ chÝnh lµ c¸c b¶n
vÏ thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh ®Ó x©y dùng, c¸c c«ng tr×nh cã thÓ lµ c«ng tr×nh v¨n
ho¸, cã thÓ lµ c«ng tr×nh d©n dông, còng cã thÓ lµ c«ng tr×nh c«ng nghiÖp. ChÝnh
v× thÕ mµ c¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ ra ®êi ®ßi hái ngêi lµm c«ng t¸c thiÕt kÕ ph¶i cã
®Çu ãc s¸ng t¹o, thÈm mü cao vµ lu«n tiÕp xóc víi nh÷ng c¸i míi t©n tiÕn vµ hiÖn
®¹i, ®ång thêi ph¶i biÕt b¶o tån b¶n s¾c v¨n ho¸ vèn cã cña mçi quèc gia, mçi
d©n téc. Nãi chung ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ngµnh thiÕt kÕ chÝnh lµ chÊt x¸m trong
mçi con ngêi kiÕn tróc s. Nhng ®Ó biÕn nh÷ng ý tëng ®ã thµnh nh÷ng s¶n phÈm
hiÖn thùc cña m×nh ®ßi hái ngêi s¶n xuÊt ph¶i cã nh÷ng c«ng cô hç trî.
+ §èi víi s¶n phÈm x©y dùng: T×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong x©y
dùngthiÕu tØnh æn ®Þnh, lu«n biÕn ®æi theo ®Þa ®iÓm vµ giai ®o¹n x©y dùng. Cô
thÓ lµ trong x©y dùng, con ngêi vµ
c«ng cô lao ®éng lu«n ph¶i di chuyÓn tõ c«ng trêng nµy sang c«ng trêng kh¸c,
cßn s¶n phÈm x©y dùng( tøc lµ c«ng tr×nh x©y dùng ) th× h×nh thµnh ®øng yªn t¹i
chç, mét ®Æc ®iÓm hiÕm thÊy ë c¸c ngµnh kh¸c. C¸c ph¬ng ¸n mÆt x©y dùng vÒ
mÆt kü thuËt vµ tæ chøc s¶n xuÊt còng lu«n thay ®æi theo tõng ®Þa ®iÓm vµ giai
do¹n x©y dùng. ®Æc ®iÓm nµy g©y khã kh¨n cho viÖc tæ chøc s¶n xuÊt, khã c¶i
thiÖn ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng, lµm n¶y sinh nhiÒu chi phÝ cho kh©u di
chuyÓn lùc lîng s¶n xuÊt. ®Æc ®iÓm nµy còng ®ßi hái c¸c C«ng ty ph¶i chó ý t¨ng
cêng tÝnh c¬ ®éng, linh ho¹t vµ gän nhÑ vÒ mÆt trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh cho s¶n
xuÊt, lùa chän c¸c h×nh thøc s¶n xuÊt linh ho¹t, t¨ng cêng ®iÒu hµnh t¸c nghiÖp,
phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ liªn quan ®Õn vËn chuyÓn, lùa chän vïng ho¹t ®éng thÝch
hîp, lîi dông tèi ®a lùc lîng lao ®éng t¹i chç, liªn kÕt t¹i chç ®Ó tranh thÇu x©y
dùng, chó ý ®Õn nh©n tè chi phÝ vËn chuyÓn khi lËp gi¸ tranh thÇu.
§Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh cña C«ng ty:
Sau khi hîp ®ång kinh tÕ ®îc ký kÕt víi chñ ®Çu t (bªn A), c¸c phßng chøc
n¨ng, ®éi thi c«ng vµ ban chØ huy c«ng tr×nh ®îc chØ ®Þnh ph¶i lËp kÕ ho¹ch cô
thÓ vÒ tiÕn ®é, c¸c ph¬ng ¸n ®¶m b¶o cung cÊp vËt t, m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng,
lªn thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng cho hîp lý, ®¶m b¶o tiÕn ®é, chÊt lîng nh hîp ®ång
kinh tÕ ®· ký kÕt víi chñ ®Çu t.
- VÒ vËt t: C«ng ty chñ yÕu giao cho phßng kinh tÕ kü thuËt vµ c¸c ®éi tù mua
ngoµi theo yªu cÇu thi c«ng.
-
VÒ m¸y thi c«ng: m¸y thi c«ng cña C«ng ty chñng lo¹i kh¸ phong phó, ®¸p
øng tèt yªu cÇu tiÕn ®é thi c«ng mÆc dï hÖ sè hao mßn cßn lín. HÇu nh toµn bé
sè m¸y thi c«ng cña C«ng ty ®îc giao cho Phßng VËt t xe, m¸y b¶o qu¶n, sö
dông, phôc vô vµ Ëch to¸n cho c¸c xÝ nghiÖp vµ c¸c ®éi x©y dùng. Mét sè trêng
hîp C«ng ty ph¶i thuª m¸y thi c«ng tõ bªn ngoµi.
15
-
VÒ nh©n c«ng: chñ yÕu lµ C«ng ty thuª ngoµi theo hîp ®ång (®éi x©y dùng)
cßn mét phÇn nhá lµ c«ng nh©n thuéc biªn chÕ Nhµ níc. HiÖn nay tæng sè
CBCNV cña C«ng ty gåm 117 ngêi. Trong ®ã nh©n viªn qu¶n lý lµ 16 ngêi.
Cã thÓ tãm t¾t quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty nh sau:
C¨n cø vµo dù to¸n ®îc
duyÖt, hå s¬ thiÕt kÕ,
b¶n vÏ thi c«ng, b¶n vÏ
c«ng nghÖ, quy ph¹m
®Þnh møc kinh tÕ kü
thuËt tõng c«ng tr×nh.
Sö dông c¸c yÕu tè chi
phÝ:
- VËt t
- Nh©n c«ng
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung
®Ó tiÕn hµnh tæ chøc thi
c«ng x©y
S¶n phÈm x©y l¾p:
- C«ng tr×nh
- H¹ng môc c«ng
tr×nh hoµn thµnh bµn
giao vµ ®a vµo sö
dông
1.3. C¬ cÊu bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty
Phô lôc 06.
+ Gi¸m ®èc C«ng ty.
Gi¸m ®èc C«ng ty lµ ngêi ®îc Bé trëng Bé V¨n ho¸ th«ng tin bæ nhiÖm,
thay mÆt nhµ níc qu¶n lý C«ng ty theo chÕ ®é thñ trëng, lµ ngêi chØ huy cao
nhÊt, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc nhµ níc vµ Bé trëng vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶
c«ng t¸c cña C«ng ty. Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm chung qu¶n lý toµn diÖn vµ
trùc tiÕp c¸c kh©u th«ng qua c¸c phßng ban, c¸c XÝ nghiÖp, c¸c ®éi s¶n xuÊt trªn
c¬ së chøc n¨ng nhiÖm vô ®îc giao.
+ C¸c Phã gi¸m ®èc.
C«ng ty cã 3 phã Gi¸m ®èc gióp viÖc cho Gi¸m ®èc : Phã gi¸m ®èc kinh
doanh, Phã gi¸m ®èc kü thuËt thiÕt kÕ thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, Phã Gi¸m ®èc kü
thuËt vËt t xe m¸y. C¸c Phã gi¸m ®èc lµ ngêi gióp viÖc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc
Gi¸m ®èc, tríc Bé vÒ phÇn viÖc mµ m×nh ®îc giao. Trong khi thùc hiÖn nhiÖm vô
c¸c Phã gi¸m ®èc chñ ®éng gi¶i quyÕt c«ng viÖc theo ®óng chøc tr¸ch, chÕ ®é,
thÓ lÖ cña nhµ níc giao, ®oµn kÕt hç trî lÉn nhau. MÆt kh¸c c¸c Phã gi¸m ®èc
gióp Gi¸m ®èc lùa chän, ®Ò b¹t c¸n bé, tham gia xÐt duyÖt, n©ng cÊp, n©ng bËc
cho CBCNV trong C«ng ty.
C«ng ty cã 4 phßng ban nghiÖp vô
+ Phßng Hµnh chÝnh - tæ chøc :
-
Cã nhiÖm vô gióp Gi¸m ®èc qu¶n lý, thùc hiÖn c«ng t¸c vÒ hµnh chÝnh, v¨n
th, lu tr÷ cña C«ng ty.
-
Tham mu, qu¶n lý vÒ c«ng t¸c tæ chøc cña C«ng ty.
-
Lµ ®Çu mèi giao dÞch, ®èi ngo¹i vµ hîp t¸c quèc tÕ cña C«ng ty
-
Qu¶n lý c¬ së vËt chÊt, mua s¾m trang thiÕt bÞ cho bé phËn HC C«ng ty.
+ Phßng KÕ ho¹ch kü thuËt vµ dù ¸n.
16
Lµ trung t©m ®iÒu hµnh, qu¶n lý vµ ®¶m b¶o phôc vô cho méi ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng hiÖn nay nhiÖm vô
chñ yÕu cña phßng KÕ ho¹ch kü thuËt vµ dù ¸n lµ viÖc thùc hiÖn n¾m b¾t & khai
th¸c thÞ trêng, lËp dù ¸n dù to¸n, ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh. KiÓm tra, gi¸m s¸t vÒ
mÆt kü thuËt vµ ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p kü thuËt cô thÓ cho tõng c«ng tr×nh kh¶o
s¸t, thiÕt kÕ, thi c«ng. Ngoµi ra phßng KÕ ho¹ch kü thuËt vµ dù ¸n cßn theo dâi
vµ lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o víi cÊp trªn.
+ Phßng KÕ to¸n - Tµi chÝnh.
Cã nhiÖm vô gióp Gi¸m ®èc qu¶n lý vÒ mÆt kÕ to¸n tµi chÝnh ®Ó C«ng ty,
c¸c XÝ nghiÖp, V¨n phßng, c¸c ®éi s¶n xuÊt thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é chÝnh s¸ch
tµi chÝnh kÔ to¸n cña nhµ níc. §ång thêi ®¶m b¶o thùc hiÖn viÖc qu¶n lý vµ sö
dông vèn tiÕt kiÖm cã hiÖu qu¶ vµ kinh doanh cã l·i.
+ Phßng VËt t, xe, m¸y.
Cã nhiÖm vô qu¶n lý ®iÒu ®éng vËt t, lËp kÕ ho¹ch mua s¾m, gi¸m s¸t t×nh
h×nh sö dông, dù tr÷ trang thiÕt bÞ. Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay viÖc mua s¾m
nguyªn vËt liÖu x©y dùng rÊt dÔ dµng, thuËn tiÖn xong phßng VËt t xe, m¸y ph¶i
®a ra c¸c ®Þnh møc hao phÝ vËt t phï hîp còng nh viÖc chÊp hµnh nh÷ng ®Þnh
møc ®ã ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ. Mét nhiÖm vô quan träng
kh¸c cña phßng lµ theo dâi, söa ch÷a, b¶o qu¶n m¸y mãc trang thiÕt bÞ ®Ó ®¶m
b¶o n¨ng lùc kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, thi c«ng.
Ngoµi ra, C«ng ty cßn cã bÝ th ®¶ng uû, chñ tÞch c«ng ®oµn gióp Gi¸m ®èc
ho¹ch ®Þnh, thùc hiÖn ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng; b¶o vÖ quyÒn lîi c¸n bé
c«ng nh©n viªn.
1.4.
1.4.1.
§Æc ®iÓm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty
Bé m¸y kÕ to¸n
Phô lôc 07.
KÕ to¸n trëng: Lµ ngêi trùc tiÕp phô tr¸ch phßng tµi chÝnh, kÕ to¸n thèng kª
cña C«ng ty, ®ång thêi lµ ngêi qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc
theo hÖ thèng däc. Vµ lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tríc
Ban Gi¸m ®èc C«ng ty, chØ ®¹o chung toµn bé c«ng viÖc kÕ to¸n cña phßng kÕ
to¸n.
KÕ to¸n tæng hîp: thùc hiÖn tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh, x¸c
®Þnh kÕt qu¶ vµ lËp c¸c b¸o biÓu kÕ to¸n.
KÕ to¸n thanh to¸n – TiÒn l ¬ng: Thanh to¸n c¸c kho¶n thu chi vµ thanh
to¸n néi bé, më sæ kÕ to¸n quü tiÒn mÆt, ghi chÐp hµng ngµy, liªn tôc. Vµ cã
nhiÖm vô theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh d Nî, Cã tµi kho¶n tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng
nh©n trong C«ng ty, thanh to¸n c¸c kho¶n t¹m øng cña c«ng nh©n viªn.
KÕ to¸n TSC§: Cã nhiÖm vô qu¶n lý chÆt chÏ vµ sö dông hîp lý ®Çy ®ñ
c«ng suÊt cña TSC§, theo dâi biÕn ®éng TSC§ theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng
17
xuyªn, ®Æt ra trong c«ng t¸c h¹ch to¸n TSC§, kiÓm tra vµ sö dông quü khÊu hao
c¬ b¶n, tÝnh ®óng chi phÝ söa ch÷a vµ gi¸ trÞ trang thiÕt bÞ, c¶i tiÕn kü thuËt ®æi
míi TSC§ vµ tÝnh ®óng nguyªn gi¸ TSC§.
KÕ to¸n thuÕ: §¶m nhiÖm c¸c nghiÖp vô vÒ thuÕ.
Thñ quü – KÕ to¸n ng©n hµng: TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nhËp xuÊt c¨n cø
vµo phiÕu thu, phiÕu chi. Ngoµi ra cßn cã nhiÖm vô giao dich víi Ng©n hµng ®Ó
huy ®éng vèn, më tµi kho¶n tiÒn göi vµ tiÒn vay. TiÕn hµnh c¸c nghiÖp vô thanh
to¸n qua Ng©n hµng.
1.4.2.
H×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n vµ hÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông
1.4.2.1.
H×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n:
1.4.2.2.
-
NhËt ký chung.
Phô lôc 08.
HÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông:
- Sæ NhËt ký chung.
Sæ C¸i.
1.4.3.
C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho
1.4.4.
C«ng ty ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT
-
C«ng ty ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ GTGT.
II. T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i C«ng ty T vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng
tr×nh v¨n ho¸.
2.1.
§èi tîng vµ tµi kho¶n dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng lµ ®¬n chiÕc, thêi gian thi c«ng kÐo
dµi nªn ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh. V× vËy ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ to¸n.
Ch¼ng h¹n nh c«ng tr×nh B¶o tµng v¨n ho¸ d©n téc Th¸i Nguyªn (BT VHDT
TN), Nhµ h¸t c¶i l¬ng ViÖt Nam (NHCL VN), Trung t©m héi nghÞ v¨n ho¸ tØnh
Lai Ch©u (TT HNVH LC),….
Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ t¹i C«ng ty T vÊn vµ ThiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n
ho¸ lµ ph¬ng ph¸p trùc tiÕp. HÞªn nay, chi phÝ s¶n xuÊt trong C«ng ty ®îc tËp hîp
theo c¸c kho¶n môc sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (TK 621).
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (TK 622).
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung (TK 627):
18
2.2.
+ Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt (TK 627.3).
+ Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (TK 627.8).
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
Phßng kÕ to¸n c¸c xÝ nghiÖp vµ chi nh¸nh trùc thuéc cã tr¸ch nhiÖm theo
dâi tËp hîp tÊt c¶ mäi chi phÝ, tæng hîp tÊt c¶ c¸c sè liÖu vµ tæ chøc c«ng viÖc kÕ
to¸n xö lý chøng tõ ban ®Çu ®Õn viÖc lËp b¸o c¸o kÕ to¸n göi lªn phßng tµi chÝnh
kÕ to¸n C«ng ty. C¸c ®éi x©y dùng kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, phßng tµi
chÝnh kÕ to¸n C«ng ty ®¶m nhiÖm mäi c«ng viÖc kÕ to¸n c¸c chøng tõ ban ®Çu
®Õn viÖc lËp b¸o c¸o kÕ to¸n.
Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm tæng hîp ph©n lo¹i sè liÖu
ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ thuéc c¸c c«ng tr×nh do c¸c ®éi x©y dùng
thi c«ng. C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®îc kÕ to¸n C«ng ty tiÕn hµnh tÝnh
gi¸ thµnh cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh khi hoµn thµnh toµn bé. §ång
thêi phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty cßn cã tr¸ch nhiÖm tæng hîp c¸c xÝ nghiÖp
vµ chi nh¸nh göi lªn kÕt hîp víi c¸c sè liÖu cña tæ ®éi vµ c¸c sè liÖu kh¸c lËp b¸o
c¸o kÕ to¸n chung toµn C«ng ty.
2.2.1.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (TK 621)
HiÖn nay t¹i C«ng ty chi phÝ vËt liÖu thêng chiÕm tõ kho¶ng 65% - 78%
tæng gi¸ trÞ c«ng tr×nh. Theo hîp ®ång ký kÕt, Phßng KÕ ho¹ch, kü thuËt dù ¸n sÏ
lªn c¸c dù to¸n chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh. Do C«ng ty ¸p dông ph¬ng thøc
kho¸n xuèng c¸c XÝ nghiÖp nªn vËt t dïng cho thi c«ng C«ng ty còng kho¸n cho
c¸c XÝ nghiÖp, ®éi thi c«ng. Khi cã nhu cÇu sö dông vËt t, c¸c c¸ nh©n hoÆc ®¬n
vÞ sÏ viÕt giÊy t¹m øng ®Ò nghÞ Gi¸m ®èc ký duyÖt. Khi xin t¹m øng ph¶i ghi râ
rµng, ®Çy ®ñ néi dung cÇn t¹m øng. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch thu mua vËt t, phiÕu
b¸o gi¸ vËt t vµ giÊy ®Ò nghÞ t¹m øng do c¸c ®éi göi lªn, ban l·nh ®¹o C«ng ty ký
duyÖt t¹m øng cho c¸c ®éi.
Trªn c¬ së GiÊy ®Ò nghÞ t¹m øng - Phô lôc 09, kÕ to¸n lËp phiÕu chi. Khi
phiÕu chi cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña KÕ to¸n trëng, Thñ trëng ®¬n vÞ, Thñ quü sÏ xuÊt
tiÒn theo phiÕu chi. PhiÕu chi ®îc lËp thµnh 2 liªn: liªn 1 lu, liªn 2 chuyÓn cho
thñ quü ®Ó thñ quü chi tiÒn vµ ghi v¸o sæ quü.
Sau khi nhËn tiÒn t¹m øng, ®éi trëng hoÆc nh©n viªn qu¶n lý chñ ®éng
mua vËt liÖu ngoµi vµ chuyÓn tíi tËn ch©n c«ng tr×nh hoÆc lu kho. Khi c«ng tr×nh
cã nhu cÇu sö dông vËt liÖu ë trong kho, thñ kho tiÕn hµnh viÕt phiÕu xuÊt kho –
Phô lôc 10 vµ xuÊt vËt liÖu.
19
Chi phÝ NVLTT ®îc tËp hîp vµo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
theo gi¸ ®Ých danh bao gåm c¶ chi phÝ vËn chuyÓn ®· tho¶ thuËn trong gi¸ cña
tõng lo¹i vËt liÖu trªn c¬ së chøng tõ gèc (bao gåm c¶ ho¸ ®¬n GTGT).
Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc vÒ phiÕu nhËp, xuÊt vËt t, ho¸ ®¬n
®ßi tiÒn cña kh¸ch hµng, b¶ng thanh to¸n... kÕ to¸n ghi vµo sæ NhËt ký chung.
Cô thÓ: Trong th¸ng 11 n¨m 2003 Phßng Tµi chÝnh - kÕ to¸n C«ng ty nhËn
®îc chøng tõ liªn quan ®Õn chi phÝ vËt liÖu cña c«ng tr×nh B¶o tµng v¨n ho¸ d©n
téc Th¸i Nguyªn: Chøng tõ sè 07CNTN ngµy 04/11/2003 nî tiÒn mua s¾t, thÐp
cña Cty VLXD TiÕn §¹t - c«ng tr×nh B¶o tµng v¨n ho¸ d©n téc Th¸i Nguyªn, sè
tiÒn 170.599.750®, thuÕ 5%. KÕ to¸n ghi:
Nî TK 621
162.476.000
Nî TK 133
8.123.750
Cã TK 331
170.599.750
Dùa trªn c¸c chøng tõ nµy, kÕ to¸n ghi vµo sæ NhËt ký chung – (BiÓu 01), ®ång
thêi ghi vµo sæ C¸i tµi kho¶n 621- (BiÓu 02) c«ng tr×nh BT VHDT TN.
Cuèi th¸ng kÕ to¸n tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
ph¸t sinh trong th¸ng råi kÕt chuyÓn tõ TK 621 sang TK 154.1.
Sè liÖu chi phÝ vËt liÖu 162.476.000® ®îc chuyÓn ghi vµo sæ theo dâi chi
tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh B¶o tµng v¨n ho¸ d©n téc
Th¸i Nguyªn. Lµm t¬ng tù ®èi víi c«ng tr×nh Nhµ h¸t c¶i l¬ng ViÖt Nam vµ c«ng
tr×nh Trung t©m héi nghÞ v¨n ho¸ tØnh Lai Ch©u.
2.2.2.
H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (TK 622)
ë C«ng ty T vÊn vµ thiÕt kÕ c«ng tr×nh v¨n ho¸, chi phÝ nh©n c«ng ®èi víi
s¶n phÈm x©y dùng chiÕm kho¶ng trªn, díi 10% trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. HiÖn
nay, C«ng ty cã sè lao ®éng trong biªn chÕ chiÕm tû träng nhá vµ chñ yÕu lµ ®Ó
thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc qu¶n lý kü thuËt, ®èc c«ng... Cßn l¹i ®a sè lµ lao ®éng
hîp ®ång vµ C«ng ty tiÕn hµnh kho¸n gän trong tõng phÇn viÖc. §éi trëng vµ chñ
nhiÖm c«ng tr×nh lµ c¨n cø vµo tiÕn ®é thi c«ng vµ c«ng viÖc thùc tÕ ®Ó tiÕn hµnh
giao kho¸n cho c¸c tæ s¶n xuÊt.
Kho¶n môc nh©n c«ng ë C«ng ty bao gåm c¸c bé phËn:
- TiÒn l¬ng c¸c tæ s¶n xuÊt cña c«ng ty.
- TiÒn l¬ng c«ng nh©n thuª ngoµi.
ViÖc h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng ®îc tiÕn hµnh theo tõng lo¹i c«ng nh©n
viªn chøc, theo tõng c«ng viÖc ®îc giao vµ theo tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng
®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh.
20
- Xem thêm -
.DOC 
53 
38 
86 
