LỜI MỞ ĐẦU
LỜI MỞ ĐẦU
Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kÕ to¸n g¾n liÒn víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi.
NÒn s¶n xuÊt x· héi cµng ph¸t triÓn kÕ to¸n cµng trë nªn quan träng vµ trë thµnh c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu
®îc trong qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc vµ cña Doanh NghiÖp. §Ó ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý ®îc toµn bé ho¹t
®éng kinh doanh cña Doanh NghiÖp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, c¸c nhµ Doanh NghiÖp ph¶i n¾m b¾t ®îc
kÞp thêi, chÝnh x¸c, c¸c th«ng tin kinh tÕ vÒ c¸c ho¹t ®éng ®ã “chi phÝ ®Çu vµo” vµ “kÕt qu¶ ®Çu ra”.
TÊt c¶ nh÷ng th«ng tin kinh tÕ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®îc kÕ to¸n víi chøc
n¨ng ph¶n ¸nh( th«ng tin) va kiÓm tra ®Ó thu nhËn xö lý, tæng kÕt mét c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c b»ng mét
hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p khoa häc cña m×nh.
Lêinãi®ÇuSù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kÕ to¸n g¾n liÒn víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. NÒn
s¶n xuÊt x· héi cµng ph¸t triÓn kÕ to¸n cµng trë nªn quan träng vµ trë thµnh c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®îc
trong qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc vµ cña Doanh NghiÖp.§Ó ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý ®îc toµn bé ho¹t
®éng kinh doanh cña Doanh NghiÖp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, c¸c nhµ Doanh NghiÖp ph¶i n¾m b¾t ®îc kÞp thêi, chÝnh x¸c, c¸c th«ng tin kinh tÕ vÒ c¸c ho¹t ®éng “chi phÝ ®Çu vµo” vµ “kÕt qu¶ ®Çu ra”. TÊt
c¶ nh÷ng th«ng tin kinh tÕ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®îc kÕ to¸n víi chøc
n¨ng ph¶n ¸nh( th«ng tin) vµ kiÓm tra ®Ó thu nhËn xö lý, tæng kÕt mét c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c b»ng
mét hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p khoa häc cña m×nh.
Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng n¨m qua cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi ®i lªn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc c¬
chÕ qu¶n lý kinh tÕ còng cã sù ®æi míi s©u s¾c vµ toµn diÖn. §Ó ®¸p øng víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ
thÞ trêng vµ sù ®æi míi ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc Bé tµi chÝnh ®· tiÕn hµnh x©y dùng vµ ¸p
dông chÕ ®é kÕ to¸n míi cho tÊt c¶ c¸c Doanh NghiÖp. §©y lµ bíc c¶i c¸ch triÖt ®Ó, toµn diÖn hÖ thèng
kÕ to¸n cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua.
X©y dùng c¬ b¶n lµ nghµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, ®éc lËp gi÷ vÞ trÝ quan träng vµ t¹o ra tµi s¶n cè
®Þnh cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Do vËy khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng thùc hiÖn c¬ chÕ h¹ch
to¸n ®«c lËp tù chñ, ®ßi hái c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p ph¶i trang tr¶i ®îc chi phÝ bá ra vµ ph¶i cã l·i h¬n n÷a,
hiÖn nay c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n ®ang ®îc tæ chøc theo ph¬ng thøc ®Êu thÇu ®ßi hái c¸c Doanh
NghiÖp ph¶i h¹ch to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c chi phÝ bá ra, kh«ng l·ng phÝ vèn ®Çu t. MÆt kh¸c chi phÝ s¶n
xuÊt lµm c¬ së t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm, h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt sÏ ®¶m b¶o tÝnh ®óng,
tÝnh ®ñ chi phÝ vµo gi¸ thµnh, gióp cho Doanh NghiÖp tÝnh to¸n ®îc kÕt qu¶ hoat ®éng kinh doanh. Tõ
®ã cã c¸c biÖn ph¸p kÞp thêi ®Ó ®Ò ra nh»m tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Mét trong
nh÷ng c«ng cô thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ã lµ kÕ to¸n mµ träng t©m lµ kÕ to¸n tæng h¬p
chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ yªu cÇu thiÕt thùc vµ lµ vÊn ®Ò ®Æc biÖt quan t©m trong ®iÒu
kiÖn hiÖn nay.
Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tËp C«ng ty vËt liÖu x©y dùng vµ x©y l¾p Th¬ng M¹i em nhËn thÊy viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã nh÷ng bíc tiÕn bé
vµ ph¸t triÓn ®¸ng kÓ , tuy nhiªn nã cã nh÷ng bíc tån t¹i cÇn hoµn thiÖn. Do ®ã em chän ®Ò tµi “ KÕ to¸n
tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh x©y l¾p ë C«ng ty vËt liÖu vµ x©y l¾p T¬ng M¹i ” cho chuyªn ®Ò
cña m×nh.
1
MÆc dï trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu vÒ lý luËn còng nh trong thùc tiÔn em ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì
tËn t©m nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o híng dÉn, c¸c c« chó phßng kÕ to¸n, c¸c b¹n bÌ cïng víi sù cè g¾ng nç lùc
cña b¶n th©n m×nh. Nhng do nhËn thøc vµ tr×nh ®é cã giíi h¹n nªn trong bµi viÕt cña em cßn nhiÒu thiÕu
sãt, v× vËy em rÊt mong nhËn ®îc sù chØ b¶o, c¸c ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« gi¸o ®Ó em cã ®iÒu kiÖn
bæ sung kiÕn thøc cña m×nh.
nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p
I.1 Kh¸i NiÖm vµ ph©n lo¹i Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh
nghiÖp x©y l¾p
I.1.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt:
Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng
tiÒn cña toµn bé lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c mµ
doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng x©y l¾p trong mét thêi
kú nhÊt ®Þnh.
Chi phÝ cña ®¬n vÞ x©y l¾p gåm chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p vµ
chi phÝ s¶n xuÊt ngoµi x©y l¾p .Cô thÓ :
Chi phÝ x©y l¾p lµ toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh
trong lÜnh vùc ®éng ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p. Nã lµ bé
ph©n c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
2
Chi phÝ s¶n xu©t ngoµi x©y l¾p lµ toµn bé c¸c chi phÝ s¶n
xuÊt ph¸t sinh trong lÜnh vùc s¶n xuÊt ngoµi x©y l¾p nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp phô trî, ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp phô trî
2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p:
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo môc ®Ých c«ng dông cña chi
phÝ s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n môc kh¸c nhau. Mçi kho¶n môc chi
phÝ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng môc ®Ých c«ng dông, kh«ng ph©n
biÖt chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh thÕ nµo . Do vËy c¸ch ph©n lo¹i
nµy cßn gäi lµ ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc. Trong doanh nghiÖp
x©y l¾p, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®îc chia ra lµm c¸c
kho¶n môc chi phÝ sau:
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp : lµ chi phÝ ( ®· tÝnh ®Õn
hiÖn trêng x©y l¾p ) cña c¸c vËt liÖu chÝnh, vËt kÕt cÊu, vËt
liÖu phô, vËt liÖu lu©n chuyÓn b¸n thµnh phÈm.......vµ gi¸ trÞ
vËt liÖu lu©n tÝnh vµo chi phÝ trong kú t¹o nªn s¶n phÈm
x©y l¾p .
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng
cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµ tiÒn c«ng thuª ngoµi ®Ó
thùc hiÖn khèi lîng x©y l¾p .
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng : lµ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm 6 ®iÒu kho¶n
-Chi phÝ nh©n c«ng
-Chi phÝ vËt liÖu
-Chi phÝ dÞch vô s¶n xuÊt
-Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng
-Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
-Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ®Ó sö dông m¸y thi c«ng
3
Chi phÝ s¶n xuÊt chung : lµ nh÷ng chi phÝ lµ nh÷ng chi phÝ
qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt vµ nh÷ng chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt bao
gåm 5 kho¶n môc:
-Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
-Chi phÝ vËt liÖu
-Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
-Chi phÝ khÊu hao TSC§
-Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ë ph©n xëng s¶n xuÊt phôc vô cho
nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña c¸c ®éi s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt cña c«ng nh©n trùc
tiÕp x©y l¾p, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng , nh©n viªn
ph©n xëng.
Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i ®îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh
chi phÝ. NÕu trong doanh nghiÖp cã nhiÒu ®éi x©y dùng th× ph¶i më
sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®éi x©y dùng.
Cuèi th¸ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tËp hîp kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc cña ®éi x©y dùng ®ã. Trêng hîp ®éi x©y
dùng trong kú cã x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh th×
ph¶i ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh cã liªn quan.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo ®óng môc ®Ých vµ c«ng dông kinh tÕ cã t¸c
dông phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc,
cung cÊp sè liÖu cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, ph©n
tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh.
Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i trªn trong doanh nghiÖp cßn ph©n lo¹i chi phÝ
theo mèi quan hÖ víi ®èi tîng chÞu chi phÝ:
Chi phÝ trùc tiÕp : lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp víi
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng viÖc nhÊt
®Þnh bao gåm nguyªn vËt liÖu x©y dùng, tiÒn l¬ng c«ng nh©n
s¶n xuÊt, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng.
4
Chi phÝ gi¸n tiÕp : lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã lien quan ®Õn
viÖc s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc thêng
ph¸t sinh ë bé phËn qu¶n lý. V× vËy, kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh
ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng liªn quan theo mét tiªu thøc thÝch hîp
C¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc x¸c
®Þnh ph¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch
chÝnh x¸c vµ hîp lý.
I.1.2 Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p
1.Kh¸i
niÖm gi¸ thµnh:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng
vµ lao ®éng vËt ho¸ bá ra ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt khèi lîng s¶n phÈm, dÞch vô, lao vô nhÊt ®Þnh hoµn
thµnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bä chi phÝ chi ra nh nh chi phÝ nguyªn liÖu, chi phÝ m¸y thi
c«ng..... tÝnh b»ng tiÒn ®Ó hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p nhÊt ®Þnh, cã thÓ lµ mét h¹ng
môc c«ng tr×nh hay mét c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt,
kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹in tµi s¶n, vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ trinh s¶n xuÊt còng nh c¸c gi¶i ph¸p
kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých s¶n xuÊt ®îc khèi lîng s¶n phÈm
nhiÒu nhÊt víi chi phÝ Ýt nhÊt vµ h¹ gi¸ thµnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p gåm 4 kho¶n môc sau:
-Kho¶n môc chi phÝ vËt liÖu.
-Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng.
-Kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng
-Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung.
2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
XÐt theo thêi ®iÓm vµ nguån vµ nguån sè liÖu :
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ th¸nh s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þng trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ sè lîng kÕ ho¹ch . ViÖc tÝnh gi¸ thµnh do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®îc tiÕn
hµnh tríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña s¶n phÈm lµ môc tiªu phÊn
®Êu cña doanh nghiÖp vµ lµ c¬ së ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = Gi¸ thµnh dù to¸n - Møc h¹ gi¸ thµnh
c«ng t¸c x©y l¾p
c«ng t¸c x©y l¾p
kÕ ho¹ch
(TÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh)
Gi¸ thµnh dù to¸n: ®îc x¸c ®Þnh tríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm
Gi¸ thµnh dù to¸n
cña tõng c«ng tr×nh
h¹ng môc c«ng tr×nh
Gi¸ trÞ dù to¸n
=
cña tõng c«ng tr×nh
- L·i ®Þnh møc
h¹ng môc c«ngtr×nh
5
Trong ®ã: L·i ®Þnh møc lµ sè phÇn tr¨m trªn gi¸ thµnh x©y l¾p do Nhµ Níc qui ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i x©y
l¾p kh¸c nhau, tõng s¶n phÈm x©y l¾p cô thÓ .
Th«ng qua gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng t¸c x©y l¾p ngêi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc thµnh tÝch cña ®¬n
vÞ. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ h¹n møc chi phÝ cao nhÊt mµ ®¬n vÞ cã thÓ chi ra ®Ó ®¶m b¶o cã l·i, lµ tiªu
chuÈn ®Ó ®¬n vÞ x©y l¾p phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ vµ lµ c¨n cø ®Ó chñ ®Çu t thanh to¸n cho
doanh nghiÖp khèi lîng hoµn thµnh ®· nghiÖm thu. MÆt kh¸c, gi¸ trÞ dù to¸n cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh ®îc x¸c ®Þnh theo c¸c ®Þnh møc ( vËt liÖu, nh©n c«ng, m¸y......) ®¬n gi¸ cña c¸c c¬ quan
cã thÈm quyÒn ban hµnh vµ s¸t ®îc gi¸ trÞ thùc tÕ, kh«ng ph¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ thùc chÊt cña c«ng tr×nh.
Do vËy doanh nghiÖp ph¶i lËp gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®Ó dù kiÕn chØ tiªu h¹ gi¸ thµnh.
Gi¸ thµnh thùc tÕ: S¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tÊt c¶ chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ mµ
doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y dùng nhÊt ®Þnh. Nã ®îc x¸c ®Þnh
theo sè liÖu kÕ to¸n cung cÊp. Gi¸ thµnh thùc tÕ kh«ng chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh
nh : mÊt m¸t, hao hôt vËt t.... do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan cña doanh nghiÖp.
Muèn ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt thi c«ng cña tæ chøc c«ng t¸c x©y l¾p ®ßi hái
chóng ta ph¶i so s¸nh c¸c lo¹i gi¸ thµnh trªn víi nhau nhng víi ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ thêi
®iÓm vµ c¸ch tÝnh to¸n trong qu¸ tr×nh so s¸nh, ®ång thêi sù so s¸nh nµy ph¶i thÓ hiÖn trªn cïng mét ®èi tîng x©y l¾p.
XÐt theo ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng c¬ b¶n nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n
lý vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y dùng.Gi¸ thµnh c«ng t¸c
x©y l¾p cßn ®îc x¸c ®Þnh theo hai lo¹i lµ : gi¸ thµnh cña khèi lîng hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh
cña khèi lîng qui íc.
Gi¸ thµnh khèi lîng x©y l¾p hoµn chØnh: lµ gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn
thµnh ®¶m b¶o chÊt lîng vµ kü thuÊt ®óng thiÕt kÕ, ®óng hîp ®ång bµn giao ; ®îc bªn chñ ®Çu t
nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n. ChØ tiªu nµy cho phÐp ta ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c vµ toµn
diÖn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt thi c«ng trän vÑn cho mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Gi¸ thµnh khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh qui íc ph¶n ¸nh kÞp thêi chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi tîng x©y
l¾p trong qu¸ tr×nh thi c«ng, x©y l¾p. Tõ ®ã gióp cho doanh nghiÖp ph©n tÝch kÞp thêi c¸c chi phÝ
®· chi ra cho tõng ®èi tîng ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp, cô thÓ. Tuy nhiªn chØ tiªu nµy l¹i cã nhîc
®iÓm kh«ng ph¶n ¸nh mét c¸ch toµn diÖn chÝnh x¸c gi¸ thµnh toµn bé c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh. Do ®ã, trong viÖc qu¶n lý gi¸ thµnh ®ßi hái ph¶i sö dông hai chØ tiªu trªn ®Ó ®¶m b¶o c¸c yªu
cÇu qu¶n lý vÒ gi¸ thµnh.
3.Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. Chóng ®Òu giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ cho c«ng t¸c qu¶n lý, ph©n tÝch vµ
kiÓm tra c«ng t¸c gi¸ thµnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n chøa ®ùng hai mÆt kh¸c nhau bªn trong nã lµ chi phÝ s¶n xuÊt vµ l îng gi¸
trÞ sö dông cÊu thµnh trong khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh. H¬n n÷a chi phÝ biÓu hiÖn vÒ
mÆt hao phÝ cßn gi¸ thµnh biÓu hiÖn vÒ mÆt kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §©y lµ hai mÆt thèng nhÊt
cña mét qu¸ tr×nh. V× vËy chóng gièng nhau vÒ b¶n chÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®Òu bao gåm c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ
lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Tuy nhiªn do bé phËn chi
6
phÝ s¶n xuÊt kh«ng dÒu nhau nªn chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¸c nhau vÒ lîng. §iÒu ®ã thÓ
hiÖn trªn s¬ ®å sau:
CPSXDD§K
A
Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú
B
C
D
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm
CPSXDDCK
Qua s¬ ®å trªn ta thÊy: AC = AB + BD - CD
Hay:
Chi phÝ s¶n xuÊt
Chi phÝ s¶n xuÊt
Chi phÝ s¶n xuÊt
Tæng gi¸ thµnh=s¶n phÈm x©y l¾p +
s¶n phÈm x©y l¾p +
s¶n phÈm x©y l¾p
dë dang ®Çu kú
ph¸t sinh trong kú
dë dang cuèi kú
Nh vËy, nÕu chi phÝ s¶n xuÊt lµ tæng hîp nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh th×
gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i lµ tËp hîp nh÷ng chi phÝ chi ra g¾n liÒn víi viÖc s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét khèi
lîng c«ng viÖc x©y l¾p nhÊt ®Þnh ®îc nghiÖm thu bµn giao, thanh to¸n. Gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng bao
hµm nh÷ng chi phÝ cho khèi lîng dë dang cuèi kú, nh÷ng chi phÝ kh«ng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt,
nh÷ng chi phÝ sinh ra nhng chê ph©n bæ cho kú sau. Nhng chi phÝ s¶n xuÊt l¹i bao gåm nh÷ng chi phÝ s¶n
xuÊt kú tríc chuyÓn sang, nh÷ng chi phÝ trÝch tríc vµo gi¸ thµnh nhng thùc tÕ cha ph¸t sinh vµ nh÷ng chi
phÝ cña kú tríc chuyÓn sang ph©n bæ cho kú nµy.
Gi÷a 3 lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p vµ 4 kho¶n môc gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã mèi quan hÖ
víi nhau thÓ hiÖn ë s¬ ®å sau:
CPNVLTT
Chi phÝ vËt t cho thi c«ng x©y l¾p
Kho¶n môc
vËt liÖu
trùc tiÕp
Chi phÝ vËt t cho m¸y thi c«ng
L¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p
CPNCTT
Kho¶n môc
L¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng
BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n hîp
nh©n c«ng
trùc tiÕp
®ång dµi h¹n
CPSXC
KhÊu hao m¸y thi c«ng,chi phÝ thuª m¸y
Kho¶n môc
chi ®énglùc ch¹y m¸y
m¸y thi c«ng
Chi cho bé phËn qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng
Kho¶n môc
CPSXC
4. Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi
phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong ®¬n vÞ x©y l¾p
§Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng ®Çy ®ñ, trung
thùc, kÞp thêi yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n
cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau:
7
X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
sao cho phï hîp víi nghµnh x©y dùng.
Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh. KiÓm tra t×nh h×nh
thùc hiÖn ®Þnh møc vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng,
chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ c¸c chi phÝ kh¸c. Ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chªnh lÖch ngoµi kÕ ho¹ch,
c¸c kho¶n ®Òn bï thiÖt h¹i, mÊt m¸t, hao phÝ.... trong s¶n xuÊt .
TÝnh to¸n kÞp thêi, chÝnh x¸c gi¸ thµnh x©y l¾p, c¸c s¶n phÈm lao vô, dÞch vô hoµn thµnh cña doanh
nghiÖp.
KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh, tõng lo¹i s¶n phÈm lao vô, dÞch vô, v¹ch ra kh¶ n¨ng vµ biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh mét
c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶.
X¸c ®Þnh ®óng ®¾n, thanh to¸n kÞp thêi khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh. §Þnh kú kiÓm tra vµ
®¸nh gi¸ khèi lîng thi c«ng dë dang theo ®óng qui ®Þnh.
§¸nh gi¸ ®óng d¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú, tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô cña tõng bé phËn thi c«ng. KÞp
thêi lËp b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p ®Ó cung cÊp kÞp thêi sè liÖu
theo yªu cÇu qu¶n lý ®Ó l·nh ®¹o doanh nghiÖp n¾m ®îc t×nh h×nh vµ ra quyÕt ®Þnh kÞp thêi, hîp
lý.
I.2 §èi tîng vµ ph ¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh
nghiÖp x©y l¾p
I.2.1 §èi tîng vµ nguyªn t¾c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
1. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ n¬i ph¸t sinh vµ chÞu chi phÝ. Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý, yªu
cÇu tÝnh gi¸ thµnh mµ ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh lµ tõng s¶n phÈm, tõng ®¬n ®Æt
hµng, tõng ph©n xëng s¶n xuÊt hay tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm.
X¸c ®Þnh ®èi tù¬ng tËp hîp chi phÝ lµ nh»m phôc vô cho viÖc kiÓm tra, ph©n tÝch chi phÝ s¶n
xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm . ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ph¶i c¨n cø vµo:
TÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, s¶n xuÊt
phøc t¹p.
Lo¹i h×nh s¶n xuÊt: s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, s¶n xuÊt hµng lo¹t .
§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt : cã ph©n xëng hoÆc kh«ng cã ph©n xëng, ®éi s¶n xuÊt.
Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
§¬n vÞ gi¸ thµnh ¸p dông trong doanh nghiÖp.
2. Nguyªn t¾c tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt trong kú
C¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho
tõng ®èi tîng ®ã, cuèi kú kÕt chuyÓn trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
C¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ th× tËp hîp chung, cuèi kú ¸p
dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp cho c¸c ®èi tîng liªn quan theo c¸c tiªu thøc thÝch hîp.
Tiªu thøc ph©n bæ cã thÓ lµ ®Þnh møc chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, giê
c«ng ®Þnh møc.... tuú theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp.
ViÖc ph©n bæ ®îc tiÕn hµnh theo c«ng thøc:
8
Chi phÝ ph©n bæ cho
Tæng chi phÝ
HÖ sè
tõng ®èi tîng
cÇn ph©n bæ
ph©n bæ
Trong ®ã :
HÖ sè
Tæng sè tiªu thøc cÇn ph©n bæ cña tõng ®èi tîng
ph©n bæ
Tæng c¸c tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi tîng
I.2.2 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
1.KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt
liÖu chÝnh, vËt kÕt cÊu, vËt liÖu phô, vËt liÖu kh¸c...... ®îc sö dông ®Ó cÊu t¹o c«ng tr×nh. Chi phÝ
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thêng ®îc x©y dùng ®Þnh møc chi phÝ hoÆc dù to¸n chi phÝ vµ tæ chøc qu¶n lý
chóng theo ®Þnh møc hoÆc dù to¸n.
§Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK 621- "Chi phÝ nguyªn vËt liÖu
trùc tiÕp".
KÕt cÊu:
- Bªn nî: Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng ®Ó trùc tiÕp chÕ t¹o s¶n
phÈm hoÆc thùc hiÖn lao
vô, dÞch vô trong kú h¹ch to¸n.
- Bªn cã: +) Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt ®îc nhËp l¹i kho.
+) KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cuèi kú sang TK tÝnh gi¸ thµnh.
TK 621 ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
TK 621 kh«ng cã sè d.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Theo th«ng t híng dÉn cña Bé Tµi ChÝnh, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông 2 ph¬ng ph¸p ®Ó h¹ch
to¸n kÕ to¸n. §ã lµ: ke khai thêng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú. Tuy nhiªn ë phÇn lín c¸c ®¬n vÞ chØ sö dông
ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ chñ yÕu nªn ë ®©y em chØ xin giíi thiÖu ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n
theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
1.Trong kú khi xuÊt nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô sö
dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, ho¹t ®éng dÞch vô
c¨n cø vµo PhiÕu xuÊt kho, ghi:
Nî TK 621- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (cha cã thuÕ)
Cã TK 152, 153
Trêng hîp mua nguyªn vËt liÖu sö dông ngay (kh«ng qua kho) cho
ho¹t ®éng x©y l¾p, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, ho¹t ®éng dÞch vô trong
kú thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT, ghi:
Nî TK 621- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (cha cã thuÕ)
Nî TK 133 – ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ(ThuÕ GTGT ®Çu
vµo)
9
Cã TK 331, 111, 112.
Trêng hîp mua nguyªn vËt liÖu sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú thuéc ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT, ghi:
Nî TK 621- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (cã thuÕ)
Cã TK 331,111,112
2.T¹m øng chi phÝ thu thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé ( trêng hîp
®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc h¹ch to¸n riªng ): Khi b¶ng qquyÕt
to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh d· bµn giao ®îc
duyÖt, ghi:
Nî TK 621 - chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Nî TK 133 - thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 141 - t¹m øng
3.Trêng hîp sè nguyªn liÖu, c«ng cô, dông cô xuÊt ra kh«ng sö dông hÕt
vµo ho¹t ®éng x©y l¾p cuèi kú nhËp lai kho, ghi:
Nî TK 152, 153.
Cã TK 621 - chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
2.KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶, ph¶i
thanh to¸n cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p, trùc tiÕp thùc
hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô gåm: l¬ng chÝnh, l¬ng phô,c¸c kho¶n phô
cÊp.....
Chi phÝ NCTT thêng ®îc tÝnh trùc tiÕp vµo tõng ®èi tîng chÞu chi
phÝ cã liªn quan.
Chó ý: Riªng trong h¹ch to¸n x©y l¾p, kh«ng ®îc h¹ch to¸n vµo chi
phÝ NCTT c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn quÜ l¬ng
cña c«ng nh©n trùc tiÕp cña ho¹t ®éng x©y l¾p vµ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng,
tiÒn c«ng cña c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng, nh©n viªn ph©n xëng,
nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp.
10
§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ NCTT kÕ to¸n sö dông TK 622"Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp".
*KÕt cÊu:
- Bªn nî: Chi phÝ NCTT ph¸t sinh trong kú
- Bªn cã : KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ cã
liªn quan.
TK 622 kh«ng cã sè d vµ ®îc më chi tiÕt cho c¸c ®èi tîng
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n:
1.C¨n cø vµo b¶ng tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia
vµo qu¸ tr×nh x©y l¾p, s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp, cung cÊp lao
vô, dÞch vô ( l¬ng chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp l¬ng ) kÓ c¶ c¸c kho¶n ph¶i
tr¶ vÒ tiÒn c«ng cho c«ng nh©n thuª ngoµi ghi:
Nî TK 622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 334- ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 111, 112
2.T¹m øng chi phÝ nh©n c«ng ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi
bé ( trêng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n riªng)
Khi b¶ng quyÕt to¸n t¹m øng vÒ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®· bµn
giao ®îc duyÖt ghi:
Nî TK 622- chi phi nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 141-t¹m øng (1413)
3.TÝnh, trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
( chØ ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp, hoÆc ho¹t
®éng cung cÊp dÞch vô ) ghi
Nî TK 622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK - 338 ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
3.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung:
KÕ to¸n sö dông TK 627-" Chi phÝ s¶n xuÊt chung" ®Î tËp hîp,
ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
KÕt cÊu:
11
- Bªn nî : chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh.
- Bªn cã : +) c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt
chung.
+) kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho
c¸c ®èi tîng
chÞu chi phÝ.
TK 627 kh«ng cã sè d vµ ®îc më chi tiÕt ®Ó tËp hîp cho tõng ph©n
xëng s¶n xuÊt theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ ph¶n ¸nh trªn c¸c TK :
6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
6272 - Chi phÝ vËt liÖu
6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§
6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
6278 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n:
1. Khi tÝnh tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng c¸c kho¶n phô cÊp vµo chi phÝ trong
th¸ng cña nh©n viªn ph©n xëng, c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, nh©n
viªn ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 (6271)
Cã TK 334
2.T¹m øng chi phÝ thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¶n x©y l¾p néi bé ( trêng hîp
®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n riªng, khi b¶ng
quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®· bµn giao
®îc duyÖt ghi :
Nî TK 627
Cã TK 141 (1413)
3. Khi trÝch BHXH, BHYT, KPC§ ®îc tÝnh theo tû lÖ ( % ) quy ®Þnh
hiÖn hµnh trªn tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, nh©n
viªn sö dông m¸y thi c«ng vµ nh©n viªn qñan lý ®éi ( thuéc biªn chÕ
Doanh nghiÖp )ghi:
Nî TK 627 (6271)
12
Cã TK 338 (3382, 3383, 3384 )
4.H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho ®éi x©y dùng ghi :
Nî TK 627 (6272)
Cã TK 152
5. Khi xuÊt c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt cã gi¸ trÞ nhá cho ®éi x©y dùng,
c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho ghi: Nî TK 627 (6273)
Cã TK 153
6. Khi xuÊt c«ng cô dông cô s¶n xuÊt mét lÇn cã gi¸ trÞ lín cho ®éi x©y
dùng ph¶I ph©n bæ dÇn, ghi:
Nî TK 142 (1421)
Cã TK 153
Khi ph©n bæ gi¸ trÞ c«ng cô dông cô ghi: Nî TK 627 (6273 )
Cã TK 142 (1421)
7. TrÝch khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt .. .. thuéc ®éi x©y dùng
ghi:
Nî TK 627 (6274 )
Cã TK 214
§ång thêi ghi t¨ng nguån vèn khÊu hao TSC§ Nî TK 009
8. Chi phÝ ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i.. .. thuéc ®éi x©y dùng :
Nî TK 627 (6278)
Nî TK 133 ( thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ )
Cã TK 335, 112.. ..
9.Trêng hîp sö dông ph¬ng ph¸p trÝch tríc hoÆc ph©n bæ dÇn sè ®· chi
vÒ söa ch÷a TSC§ thuéc ®éi x©y dùng tÝnh vµo chi hÝ s¶n xuÊt chung
ghi:
Nî TK 627 (6273)
Cã TK 335, 142
- Khi söa ch÷a TSC§ thùc tÕ ph¸t sinh ghi:
Nî TK 142, 335
Nî TK 133 ( nÕu ®îc khÊu trõ thuÕ GTGT )
13
Cã TK 331, 241, 111, 112
10. NÕu ph¸t sinh c¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung ghi :
Nî TK 111, 112, 138.. ..
Cã TK 627
4. KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
M¸y thi c«ng trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ c¸c lo¹i m¸y phôc vô
trùc tiÕp cho s¶n xuÊt x©y l¾p nh: m¸y tr«n bª t«ng, tr«n v÷a, cÇn trôc,
xóc ®Êt....
§Ó h¹ch to¸n vµ x¸c ®Þnh chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng chÝnh x¸c
kÞp thêi cho c¸c ®èi tîng sö dông chi phÝ, tríc hÕt ph¶i tæ chøc tèt kh©u
h¹ch to¸n c«ng viÖc hµng ngµy cña m¸y trªn "PhiÕu theo dâi ho¹t ®éng
cña m¸y thi c«ng". Sè liÖu tæng hîp tõ c¸c phiÕu nµy sÏ ®îc lÊy lµm c¨n
cø tÝnh, x¸c ®Þnh chi phÝ sö dông m¸y vµo c¸c ®èi tîng x©y l¾p cã liªn
quan.
§Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kÕ to¸n sö dông TK
623"Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng". TK 623 chØ sö dông ®Ó h¹ch to¸n
chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng ®èi víi trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p
thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh theo c«ng thøc thi c«ng võa hçn hîp võa
thñ c«ng võa kÕt hîp b»ng m¸y. Trêng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y
l¾p c«ng tr×nh hoµn toµn b»ng m¸y th× doanh nghiÖp h¹ch to¸n c¸c chi
phÝ x©y l¾p trùc tiÕp vµo c¸c TK 621, 622, 627. TK 623 kh«ng dïng ®Ó
h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch vÒ BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn l¬ng ph¶i
tr¶ cho c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng.
TK 623 chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cã 6 TK cÊp hai:
- TK 6231 Chi phÝ nh©n c«ng : dïng ®Ó ph¶n ¸nh l¬ng chÝnh,
phô cÊp l¬ng, l¬ng phô ph¶I tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®IÒu khiÓn
m¸y thi c«ng, phôc vô m¸y thi c«ng nh : vËn chuyÓn, cung cÊp nhiªn
liÖu
- TK 6232 Chi phÝ vËt liÖu: dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nhiªn liÖu
( x¨ng dÇu mì )vËt liÖu kh¸c phôc vô m¸y thi c«ng.
14
- TK 6233 Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt dung ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ
dông cô liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña xe, m¸y thi c«ng.
-TK 6234 Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng dïng ®Ó ph¶n ¸nh khÊu
hao m¸y mãc thi c«ng sö dông vµo ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh.
- TK 6237 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµI dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ
dÞch vô mua ngoµI nh thuª ngoµI s÷a ch÷a xe , m¸y thi c«ng, b¶o hiÓm
xe, m¸y thi c«ng, chi phÝ ®iÖn níc, tiÒn thuª TSC§ .. ..
- TK 6238 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ
b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho ho¹t ®éng cña xe, m¸y thi c«ng .. ..
KÕt cÊu:
-Bªn nî : c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng ph¸t sinh trong kú
-Bªn cã : kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
TK 623 kh«ng cã sè d cuãi kú vµ ®îc më chi tiÕt theo tæ, ®éi m¸y thi
c«ng
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n :
1.Trêng hîp Doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh theo ph¬ng
thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng võa kÕt hîp b»ng m¸y.
H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phô thuéc vµo h×nh thøc sö
dông m¸y thi c«ng : Tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt chuyªn thùc
hiÖn khèi lîng thi c«ng b»ng m¸y, hoÆc giao m¸y thi c«ng cho c¸c ®éi,
XÝ nghiÖp x©y l¾p.
A.NÕu tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt vµ cã ph©n cÊp h¹ch
to¸n cho ®éi m¸y cã tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n riªng th× viÖc h¹ch to¸n ® îc tiÕn hµnh nh sau
H¹ch to¸n c¸c chi phÝ liªn quan tíi ho¹t ®éng cña ®éi m¸y thi c«ng ghi:
Nî TK 621, 622, 627
Cã c¸c TK liªn quan.
H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y vµ tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y thùc hiÖn
TK 154 ( chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ) c¨n cø vµo gi¸ thµnh
ca m¸y( theo gi¸ thµnh thùc tÕ hoÆc gi¸ thµnh néi bé ) cung cÊp cho
15
c¸c ®èi tîng x©y l¾p ( tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh )tuú
theo ph¬ng thøc tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ mèi quan hÖ gi÷a ®éi
m¸y thi c«ng víi ®¬n vÞ x©y l¾p c«ng tr×nh ®Ó ghi:
Nî TK 623 chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (6238 )
Cã TK 154 chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
+ NÕu Doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph¬ng thøc b¸n lao vô lÉn
cho nhau gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé ghi:
Nî TK 623 chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (6238 )
Nî TK 133 ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1331)
Cã TK 333 thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶I nép nhµ níc
Cã TK 512, 511
B. NÕu kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt, hoÆc cã tæ chøc ®éi
m¸y thi c«ng riªng biÖt nhng kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng cho tõng ®éi
m¸y thi c«ng th× toµn bé chi phÝ sö dông m¸y ( kÓ c¶ chi phÝ th êng
xuyªn vµ t¹m thêi nh phô cÊp l¬ng, phô cÊp lu ®éng cña m¸y thi c«ng sÏ
h¹ch to¸n nh sau
C¨n cø vµo tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ( kh«ng gåm BHXH, BHYT, KPC§ )
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, ghi:
Nî TK 623 (6231)
Cã TK 334
Cã TK 111
Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu sö dông cho xe, m¸y thi c«ng, ghi:
Nî TK 623 (6232)
Nî TK 133 (nÕu ®îc khÊu trõ)
Cã TK 152, 153, 111, 112, 131..
Khi khÊu hao m¸y thi c«ng sö dông ë ®éi m¸y thi c«ng , ghi:
Nî TK 623 (6234 )
Cã Tk 214
§ång thêi ghi ®¬n Nî TK 009
16
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph¸t sinh( söa ch÷a m¸y thi c«ng thuª
ngoµi, ®iÖn
níc, thuª TSC§, chi phÝ ph¶i tr¶ cho nhµ thÇu
phô ),ghi:
Nî TK 623 (6237 )
Nî TK 133(nÕu ®îc khÊu trõ GTGT )
Cã TK 111,112
Chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh, ghi
Nî TK 623 (6238 )
Nî TK 133(nÕu ®îc khÊu trõ GTGT )
Cã TK 111,112
Trêng hîp t¹m øng chi phÝ m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ
kho¸n x©y l¾p néi bé ( trêng hîp ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc h¹ch
to¸n kÕ to¸n riªng) Khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y
l¾p hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt, ghi:
Nî TK 623
Cã TK 1413
C. NÕu tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt, m¸y thi c«ng ® îc sö dông
cho tõng ®éi x©y dùng c«ng tr ¬ng ®Ó thùc hiÖn c¸c khèi l îng thi c«ng
b»ng m¸y, viÖc h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng nh sau:
a. XuÊt, mua vËt liÖu phô cho m¸y thi c«ng ghi :
- Khi xuÊt vËt liÖu phô sö dông cho m¸y thi c«ng, ghi:
Nî TK 621 (gi¸ cha cã thuÕ GTGT)
Cã TK 152, 153
- Trêng hîp khi mua vËt liÖu phô cho m¸y thi c«ng (kh«ng qua
kho)
Nî TK 621(gi¸ cha cã thuÕ GTGT)
Nî TK 133
Cã TK 331, 111, 112
b. TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®IÒu khiÓn m¸y, ghi.
Nî TK 622
17
Cã TK 334, 338
c. KhÊu hao m¸y thi c«ng, BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn l¬ng ph¶I tr¶
cho c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ söa ch÷a m¸y, ghi:
Nî TK 627
Nî TK 133( nÕu ®îc khÊu trõ thuÕ GTGT ®èi víi chi phÝ söa
ch÷a m¸y
thuª ngoµI)
Cã TK 214, 336, 111, 112, 241, 338.. ..
D. Trêng hîp thuª ca m¸y thi c«ng:
NÕu ®¬n vÞ thuª ngoµi xe, m¸y thi c«ng, khi tr¶ tiÒn thuª m¸y thi c«ng
ghi:
Nî TK 627 (6277)
Cã TK 111, 112, 331
5.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp x©y l¾p
Do ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt x©yl¾plµ thêi gian thi c«ng dµi, gi¸ trÞ
c«ng tr×nh lín v× vËy ngoµi viÖc ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh theo ®óng thiÕt kÕ dù to¸n ®îc chñ ®Çu t nghiÖm thu
vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Trong kú b¸o c¸o cã thÓ cã mét bé phËn c«ng
tr×nh, khèi lîng c«ng viÖc hay giai ®o¹n hoµn thµnh nghiÖm thu bµn
giao cho ngêi giao thÇuvµ ®îc thanh to¸n do vËy ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh
cña khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh qui íc.
Khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh qui íc lµ khèi lîng x©y l¾p hoµn
thµnh ®Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ ph¶i tho¶ m·n nh÷ng ®iÒu
kiÖn sau:
N»m trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh vµ ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ chÊt lîng
§· ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý.
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n
1. NÕu c«ng t¸c kÕ to¸n do doanh nghiÖp trùc tiÕp thùc hiÖn
18
C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ vËt liÖu cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154
Cã TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng( kÓ c¶ chi phÝ nh©n c«ng thuª ngoµi) cho tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154
Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y( chi phÝ ca m¸y thùc tÕ) tÝnh cho tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154
Cã TK 623 - KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Cuèi kú h¹ch to¸n c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n
bæ) cho c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154
Cã TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung
2. NÕu c«ng t¸c x©y l¾p doanh nghiÖp giao cho nhµ thÇu phô:
C¨n cø vµo gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p do nhµ thÇu phô bµn giao cho doanh nghiÖp (cha ®îc x¸c
®Þnh tiªu thô trong kú), kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154 – Gi¸ trÞ thanh to¸n cho nhµ thÇu phô( cha cã thuÕ
GTGT)
Nî TK 133 – ThuÕ GTGT ®Çu vµo.
Cã TK 111 ,112, 331 – Tæng sè tiÒn thanh to¸n .
NÕu gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p do nhµ thÇu phô bµn giao cho
doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô ngay trong kú, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 632 - Gi¸ trÞ thanh to¸n cho nhµ thÇu phô ( cha cã thuÕ ).
Nî TK 133 (1331) – ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ.
Cã TK 111, 112, 331 – Tæng sè tiÒn thanh to¸n.
3. Cuèi kú h¹ch to¸n c¨n cø vµo gi¸ thµnh x©y l¾p thùc tÕ hoµn thµnh
bµn giao cho bªn A ( kÓ c¶ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh giao cho
nhµ thÇu phô), kÕ to¸n ghi :
19
Nî TK 632
Cã TK 154 – KÕt chuyÓn gi¸ vèn víi khèi lîng x©y l¾p bµn
giao.
4.Trêng hîp khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh chê tiªu thô ( x©y dùng nhµ
®Ó b¸n, khèi lîng hoµn thµnh cha bµn giao ) c¨n cø vµo gi¸ thµnh khèi
lîng x©y l¾p hoµn thanh ,kÕ to¸n ghi :
Nî TK 155
Cã TK 154 – KÕt chuyÓn gi¸ thµnh khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh
cha tiªu thô.
5.Ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi lîng x©y l¾p ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô
trong kú, kÕ to¸n ghi :
Nî TK 111 ,112 ,131 – Tæng sè tiÒn thanh to¸n.
Cã TK 333 – ThuÕ GTGT ®Çu ra.
Cã TK 511 – Doanh thu cña ho¹t ®éng x©y l¾p.
6. C¸c kho¶n chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ tÝnh cho bªn A ph¸t sinh (nÕu cã),
kÕ to¸n ghi :
Nî TK 521 ,532
Cã TK 111 ,112 ,131 – Sè tiÒn gi¶m gi¸ ,chiÕt khÊu tÝnh cho
bªn A.
7. Cuèi kú ,kÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m gi¸ ,chiÕt khÊu ph¸t sinh ,kÕ
to¸n ghi :
Nî TK 511 – KÕt chuyÓn sè tiÒn gi¶m gi¸ trõ vµo doanh thu .
Nî TK 811 – KÕt chuyÓn chiÕt khÊu tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng
TC
Cã TK 521, 532- KÕt chuyÓn toµn bé sè tiÒn gi¶m gi¸ & chiÕt
khÊu
8. Cuèi kú h¹ch to¸n kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô khèi l îng x©y l¾p, kÕ to¸n ghi :
20
- Xem thêm -
.DOC 
63 
43 
61 
