LỜI MỞ ĐẦU
Níc ta ®ang chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®iÒu ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp quèc doanh ph¶i n¨ng ®éng ®Ó thÝch nghi víi c¬
chÕ míi. Mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c nghiÖp ®Òu ph¶i thùc hiÖn theo
chÕ ®é tù h¹ch to¸n kinh doanh, xo¸ bá chÕ ®é qu¶n lý quan liªu bao cÊp, tù lÊy thu
bï chi ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i. §Ó qu¶n lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ tèt
nhÊt ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ hay dÞch vô, C¸c doanh
nghiÖp ®Òu ph¶i sö dông ®ång thêi hµng lo¹t c¸c c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau. Trong
®ã, kÕ to¸n ®îc coi lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt.
Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ
®iÒu kiÖn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh doanh
nghiÖp ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai qu¸ tr×nh liªn quan mËt thiÕt víi nhau, viÖc
phÊn ®Êu tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét môc tiªu quan
träng kh«ng nh÷ng cña mäi doanh nghiÖp mµ lµ vÊn ®Ò quan t©m cña toµn x· héi
Qua thêi gian thùc tËp, t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty t vÊn ®Çu t vµ
thiÕt kÕ x©y dùng (c«ng ty võa cã chøc n¨ng thi c«ng néi ngo¹i thÊt, võa cã chøc
n¨ng t vÊn thiÕt kÕ vµ kh¶o s¸t ®Þa chÊt). Trong ®ã chøc n¨ng thi c«ng néi ngo¹i thÊt
lµ chøc n¨ng chÝnh cña c«ng ty. §îc ®èi diÖn víi thùc tr¹ng qu¶n lý kinh tÕ cña ®¬n
vÞ, kÕt hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp
chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu vµ lùa
chän ®Ò tµi “ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i
c«ng ty t vÊn ®Çu t vµ thiÕt kÕ x©y dùng”.
Néi dung chÝnh ®Ò tµi gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
Ch¬nh II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm ë c«ng ty t vÊn ®Çu t vµ thiÕt kÕ x©y dùng
Ch¬ng III: mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp
chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty t vÊn ®Çu t vµ thiÕt kÕ x©y dùng.
§Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, em ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé phßng kÕ
to¸n c«ng ty, sù cè g¾ng cña b¶n th©n, ®Æc biÖt lµ sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy
Lª ThÕ Têng. Tuy nhiªn víi ph¹m vi ®Ò tµi réng, thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, trong
chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái sai sãt vµ h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. V× vËy, em rÊt mong
nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn gãp ý, bæ sung cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó b¶n th©n em ®îc n©ng cao kiÕn thøc nh»m phôc vô tèt h¬n trong qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu vµ
c«ng t¸c thùc tÕ sau nµy.
kÕt luËn
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt
nãi chung vµ doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng ®Ó tån
t¹i. ViÖc h¹ch to¸n chÝnh x¸c cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng kÕt
qu¶ tµi chÝnh cña m×nh. V× thÕ yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i cã ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ
th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m ®¸p
øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng t¸c qu¶n lý
ë c«ng ty t vÊn ®Çu t vµ thiÕt kÕ x©y dùng Hµ Néi, viÖc tæ chøc c«ng t¸c c«ng
t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm rÊt ®îc coi träng. §¬n vÞ
lu«n quan t©m ®Õn viÖc c¶i tiÕn thiÕt bÞ, qu¶n lý gi¸m s¸t chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt,
tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng nhanh chãng nhu cÇu cña
kh¸ch hµng. §©y lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò then chèt mµ ®¬n vÞ ®· vµ ®ang cè g¾ng
thùc hiÖn.
Nh÷ng ph©n tÝch ®Ò xuÊt trªn víi gãc ®é cña sinh viªn kÕ to¸n thùc tËp t¹i mét
®¬n vÞ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mang tÝnh ®Æc thï. Víi ph¹m vi ®Ò tµi réng,
thêi gian nghiªn cøu cã h¹n. Do vËy nh÷ng vÊn ®Ò nµy khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt
vµ h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp bæ xung cña
c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c¸n bé trong phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty
Qua ®©y em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o khoa tµi chÝnh kÕ to¸n trêng ®ai häc qu¶n lý vµ kinh doanh Hµ Néi, c¸c c¸n bé kÕ to¸n cña c«ng ty, ®Æc biÖt
lµ thÇy gi¸o Lª ThÕ Têng ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp
nµy
Hµ néi ngµy 20/1/2001
Ch¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò Lý luËn vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm ë doanh nghiÖp x©y l¾p trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
I.
§Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p
x©y dùng lµ mét ngµnh s¶n xuÊt ®éc lËp cã nh÷ng ®iÓm ®Æc thï vÒ mÆt kinh
tÕ, tæ chøc qu¶n lý vµ kü thuËt chi phèi trùc tiÕp ®Õn viÖc tæ chøc s¶n xuÊt thi
c«ng vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. C¸c doanh nghiÖp x©y dùng còng cã nh÷ng
®Æc ®iÓm kh¸c biÖt so víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c. Sù kh¸c biÖt nµy
cã nh÷ng ¶nh hëng, chi phèi nhÊt ®Þnh ®Õn viÖc tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sù chi phèi nµy ®îc thÓ hiÖn nh sau:
- S¶n xuÊt x©y l¾p lµ mét lo¹i s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. S¶n phÈm x©y l¾p
mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, riªng lÎ. Mçi ®èi tîng x©y l¾p ®ßi hái yªu cÇu kü
thuËt, kÕt cÊu, h×nh thøc, ®Þa ®iÓm x©y dùng thÝch hîp cô thÓ trªn tõng thiÕt
kÕ dù to¸n cña tõng ®èi tîng x©y l¾p riªng biÖt.
Do ®ã, kÕ to¸n ph¶i h¹ch to¸n chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cho
tõng lo¹i s¶n phÈm x©y l¾p riªng biÖt (tõng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc
tõng nhãm s¶n phÈm x©y l¾p)
- §èi tîng s¶n xuÊt x©y dùng c¬ b¶n thêng cã khèi lîng lín, gi¸ trÞ lín, thêi
gian thi c«ng t¬ng ®èi dµi.
- S¶n xuÊt x©y dùng mang tÝnh thêi vô. Do chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña m«i trêng tù nhiªn nªn ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o qu¶n m¸y thi c«ng vµ vËt liÖu, ngoµi
ra cßn cã thÓ gÆp nhiÒu rñi ro bÊt ngê (ma giã, b·o lôt ph¶i ph¸ ®i lµm l¹i,
ngõng thi c«ng…) g©y thiÖt h¹i, khi ®ã ph¶i tæ chøc theo dâi vµ h¹ch to¸n phï
hîp víi nguyªn nh©n g©y ra.
- S¶n xuÊt thi c«ng x©y dùng ®îc thùc hiÖn trªn c¸c ®Þa ®iÓm cè ®Þnh. S¶n xuÊt
x©y dùng c¬ b¶n mang tÝnh chÊt æn ®Þnh, g¾n liÒn víi ®Þa ®iÓm x©y dùng, khi
hoµn thµnh th× kh«ng nhËp kho nh s¶n phÈm thuéc ngµnh s¶n xuÊt kh¸c.
- Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, c¸c c«ng cô, dông cô, thiÕt bÞ phôc vô cho thi c«ng
ph¶i di chuyÓn. Ngoµi ra cßn ph¶i cã c¸c c«ng tr×nh t¹m thêi phôc vô cho
c«ng nh©n vµ viÖc thi c«ng, chi phÝ chuÈn bÞ vµ dän dÑp mÆt b»ng thi c«ng…
KÕ to¸n cÇn ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c chi phÝ nµy vµ tæ chøc ph©n bæ hîp lý.
I.
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p
1. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p
BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo muèn s¶n xuÊt kinh doanh còng ph¶i cã
®Çy ®ñ ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ: T liªu lao ®éng, ®èi
tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Sù kÕt hîp ba yÕu tè nµy trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña con
ngêi . ViÖc tiªu hao mét lîng nhÊt ®Þnh vÒ c¸c yÕu tè trªn ®Ó s¶n xuÊt ra
c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ®ã gäi lµ chi phÝ.
Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng
vµ lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh XDCB cÊu thµnh nªn gi¸
thµnh x©y l¾p (víi khèi lîng x©y l¾p ®· hoµn thµnh). Trong ®iÒu kiÖn nÒn
kinh tÕ hµng ho¸ vµ c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh mäi chi phÝ trªn ®Òu ®îc
thÓ hiÖn b»ng tiÒn. Trong ®ã chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, BHXH, BHYT, KPC§
®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng, cßn chi phÝ vÒ khÊu
hao TSC§, nguyªn nhiªn vËt liÖu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao
®éng vËt ho¸.
CPSX trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, c«ng
dông vµ môc ®Ých cña chóng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng kh¸c nhau.
2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p
2.1 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¸c chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ ®îc xÕp
chung vµo cïng mét yÕu tè kh«ng kÓ chi phÝ ph¸t sinh ë ®©u hay dïng vµo
môc ®Ých g× trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p bao
gåm c¸c yÕu tè chi phÝ sau;
- Chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu bao gåm: vËt liÖu chÝnh nh xi m¨ng, s¾t
thÐp… nhiªn liÖu nh x¨ng, dÇu… vµ c«ng cô dông cô nh quÇn ¸o b¶o hé
lao ®éng.
- Chi phÝ vÒ nh©n c«ng bao gåm: tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
cña c«ng nh©n viªn.
- Chi phÝ khÊu hao TSC§ bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao cña c¸c
lo¹i TSC§ nh: nhµ xëng, vËt kiÕn tróc, m¸y thi c«ng, m¸y vËn chuyÓn vµ
c¸c TSC§ dïng trong qu¶n lý…
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi nh ®iÖn níc, ®iÖn tho¹i…
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
C¸ch ph©n lo¹i nµy cho ta biÕt tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ ®· chi ra
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tõ ®ã lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch,
®Þnh møc vÒ vèn lu ®éng trong c¸c thêi kú vµ x¸c ®Þnh møc tiªu hao vËt
chÊt, thu nhËp quèc d©n.
2.2 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ chi phÝ c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh, vËt
liÖu phô, vËt liÖu sö dông lu©n chuyÓn cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm x©y
l¾p
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ chi phÝ tiÒn l¬ng c¬ b¶n, c¸c kho¶n phô
cÊp l¬ng, phô cÊp cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
- Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: lµ chi phÝ sö dông m¸y ®Ó hoµn thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p, gåm: chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, chi phÝ thêng xuyªn
m¸y mãc thi c«ng, ®éng lùc, tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y vµ
chi phÝ kh¸c cña m¸y thi c«ng
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ chi phÝ cho bé m¸y qu¶n lý thuéc tæ ®éi, c¸c
kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§…
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy mçi lo¹i chi phÝ thÓ hiÖn ®iÒu kiÖn kh¸c nhau cña
chi phÝ s¶n xuÊt, thÓ hiÖn n¬i ph¸t sinh chi phÝ, ®èi tîng chÞu chi phÝ. §ång thêi
c¸ch ph©n lo¹i nµy t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh møc ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè kh¸c
nhau vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm phôc vô cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm.
2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt vµ mèi quan hÖ víi ®èi tîng chÞu chi phÝ
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia lµm hai lo¹i:
- Chi phÝ trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp víi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng tr×nh nhÊt ®Þnh bao gåm nguyªn vËt
liÖu x©y dùng, tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, khÊu hao thiÕt bÞ
thi c«ng.
- Chi phÝ gi¸n tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt ra nhiÒu
lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc. KÕt cÊu cña chi phÝ gi¸n tiÕp còng t¬ng tù
nh chi phÝ trùc tiÕp nhng nh÷ng chi phÝ nµy ph¸t sinh ë bé phËn qu¶n lý
®éi, ph©n xëng s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p, v× vËy kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh
ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan theo mét tiªu thøc thÝch hîp.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bæ chi
phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch hîp lý.
Mçi lo¹i chi phÝ trªn cã t¸c dông kh¸c nhau ®Õn khèi lîng vµ chÊt lîng
c«ng tr×nh nªn viÖc ®Þnh râ hai lo¹i chi phÝ nµy cã ý nghÜa thùc tiÔn cho
viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ t×m biÖn ph¸p kh«ng
ngõng gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp, n©ng cao hiÖu qu¶ vèn ®Çu t cña doanh
nghiÖp, viÖc ®a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t vèn vµo bé phËn nµo lµ hîp lý
II.
§èi tîng vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p
3. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ ph¹m vi, giíi h¹n mµ c¸c
chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp theo ph¹m vi giíi h¹n ®ã.
§Ó x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng doanh nghiÖp
cÇn c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau :
- TÝnh chÊt s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm
(s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc t¹p)
- Lo¹i h×nh s¶n xuÊt: s¶n xuÊt ®¬n chiÕc
- §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt: cã hay kh«ng cã ph©n xëng, bé phËn c«ng
trêng, tæ ®éi thi c«ng
- Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp
- §¬n vÞ tÝnh gÝa thµnh ¸p dông trong doanh nghiÖp x©y l¾p
Dùa vµo nh÷ng c¨n cø trªn, ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong
c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p thêng ®îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh hay theo ®¬n ®Æt hµng
4. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p
Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh ë c¸c ®Þa ®iÓm x©y dùng, l¾p ®Æt kh¸c
nhau, cã néi dung kinh tÕ kh¸c nhau, cã mèi quan hÖ kh¸c nhau ®èi víi
c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ. V× vËy cã hai ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ cho
c¸c ®èi tîng nh sau:
- Ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: ¸p dông c¸c chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp
®Õn ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh, thêng chØ liªn quan ®Õn
mét ®èi tîng chÞu chi phÝ (mét c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh)
- Ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: ¸p dông khi mét lo¹i chi phÝ cã liªn quan ®Õn
nhiÒu ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp
cho tõng ®èi tîng ®îc, do ®ã ph¶i ph©n bæ theo tiªu thøc hîp lý cho c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
5. Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p
3.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông
Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p
thùc hiÖn h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn,
do ®ã kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
- TK621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
- TK622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- TK623: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
- TK627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung
- TK154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan nh:TK155, 632,
334, 214, 111, 112
3.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp x©y l¾p bao gåm gi¸ thùc tÕ toµn bé
vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn, c¸c bé phËn kÕt cÊu c«ng tr×nh
sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh. Nã kh«ng bao gåm gi¸ trÞ vËt liÖu, nhiªn liÖu sö dông cho m¸y thi
c«ng vµ vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý ®éi c«ng tr×nh. Chi phÝ vËt liÖu trùc
tiÕp cßn bao gåm c¶ c¸c chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô ®îc sö dông nhiÒu
lÇn
VËt liÖu sö dông cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tÝnh trùc
tiÕp cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã. Trêng hîp kh«ng t¸ch riªng
®îc ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo
®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu, hoÆc theo kh«Ý lîng thùc hiÖn. Do ®ã, ®Ó tËp
hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt,
cã hai ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: chØ liªn quan ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi
phÝ.
- Ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: trêng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng kh¸c nhau kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho
tõng ®èi tîng. Khi ®ã sö dông c«ng thøc sau:
(C
Ci =
x Ti
(Ti
Trong ®ã
Ci : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph©n bæ cho ®èi tîng thø i
(C: Tæng chi phÝ NVL ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ
(Ti : Tæng ®¹i lîng tiªu chuÈn dïng ®Ó ph©n bæ
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi cã
thÓ chän tiªu thøc ph©n bæ lµ : Chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch,
khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt.. §Ó tÝnh to¸n tËp hîp chÝnh x¸c, cÇn
x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu ®· lÜnh nhng cha sö dông hÕt vµ gi¸ trÞ
phÕ liÖu thu håi (nÕu cã) ®Ó lo¹i khoØ chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp trong kú.
Chi phÝ
nguyªn vËt
liÖu thùc tÕ
trong kú
=
TrÞ gi¸ NVL
xuÊt ®a vµo sö
dông
-
TrÞ gi¸ NVL
cßn l¹i cuèi kú
cha sö dông
TrÞ gi¸ phÕ
- liÖu thu håi
§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö
dông TK621- chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp (s¬ ®å 1)
3.3 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm tiÒn l¬ng
chÝnh, c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng vµ l¬ng phô cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng
nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ®¬n gi¸ XDCB
§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông
TK622- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p
VÒ nguyªn t¾c, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng ®îc tËp hîp gièng nh ®èi
víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®îc tËp hîp riªng theo tõng ®èi tîng(c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh). Tr×nh tù h¹ch to¸n (s¬ ®å 2)
3.4 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
C¸c chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ toµn bé c¸c
chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn
khèi lîng c«ng viÖc x©y l¾p b»ng m¸y theo ph¬ng ph¸p thi c«ng hçn hîp. Chi
phÝ m¸y thi c«ng gåm c¸c kho¶n sau ®©y:
- Chi phÝ nh©n c«ng: l¬ng chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc
tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng
- Chi phÝ vËt liÖu: nhiªn liÖu, vËt liÖu dïng cho m¸y thi c«ng
- Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng cho m¸y thi c«ng
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c cho xe m¸y thi c«ng
KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông m¸y
thi c«ng
+ §èi víi doanh nghiÖp cã tæ chøc ®éi thi c«ng riªng biÖt vµ cã tæ chøc kÕ to¸n
riªng th× h¹ch to¸n gièng nh bé phËn s¶n xuÊt phô.. S¶n phÈm cña bé m¸y thi
c«ng cung cÊp cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng cã thÓ tÝnh theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt
thùc tÕ hoÆc gi¸ kho¸n néi bé. Mäi chi phhÝ cña ®éi sÏ theo tr×nh tù (s¬ ®å 3)
+ §èi víi doanh nghiÖp cã ®éi m¸y thi c«ng riªng nhng kh«ng cã tæ chøc kÕ
to¸n riªng th× tr×nh tù h¹ch to¸n ®îc tiÕn hµnh nh (s¬ ®å 4)
Trong trêng hîp doamh nghiÖp cã sö dông m¸y thi c«ng nhng kh«ng tæ chøc
thµnh mét bé phËn riªng hoÆc chØ thuª thùc hiÖn mét sè ca m¸y ho¹t ®éng nhÊt
®Þnh th× kh«ng cÇn tæ chøc theo dâi riªng chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng mµ cã
thÓ h¹ch to¸n vµo TK627
3.5 KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm l¬ng nh©n viªn
qu¶n lý ®éi thi c«ng. BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng
tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, nh©n viªn qu¶n lý ®éi, nh©n viªn kü
thuËt, kÕ to¸n ®éi thi c«ng. Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dïng cho qu¶n lý ®éi. Chi
phÝ khÊu haoTSC§ kh«ng ph¶i lµ m¸y thi c«ng sö dông ë ®éi. Chi phÝ dÞch vô
mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cã liªn quan phôc vô cho qu¸ tr×nh thi
c«ng. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung (s¬ ®å 5)
3.6 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp
Do ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt x©y l¾p lµ thêi gian thi c«ng dµi, gi¸ trÞ c«ng tr×nh
lín. V× vËy ngoµi viÖc ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
theo ®óng thiÕt kÕ dù to¸n ®îc chñ ®Çu t, nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n
trong kú b¸o c¸o cã thÓ cã mét bé phËn c«ng tr×nh hoÆc khèi lîng c«ng viÖc hay
giai ®o¹n hoµn thµnh nghiÖm thu bµn giao cho ngêi giao thÇu vµ ®îc thanh to¸n.
§iÒu nµy ®ßi hái ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh cña khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh quy íc
Khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh quy íc lµ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®Õn mét
giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau:
+ Ph¶i n»m trong thiÕt kÕ vµ ®¶m b¶o chÊt lîng
+ Ph¶i ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý
Cuèi kú c¸c chi phÝ sÏ ®îc kÕt chuyÓn sang TK154 ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh: (s¬ ®å 6)
6. ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú
Trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, s¶n phÈm lµm dë cã thÓ lµ c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh dë dang cha hoµn thµnh hay khèi lîng c«ng viÖc dë dang
trong kú cha ®îc ®îc bªn chñ ®Çu t nghiÖm thu chÊp nhËn thanh to¸n. Nh÷ng
h¹ng môc c«ng tr×nh quy ®Þnh thanh to¸n sau khi hoµn thµnh toµn bé th× gi¸ trÞ
s¶n phÈm lµm dë b»ng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh tõ khi khëi c«ng c«ng tr×nh ®Õn
thêi ®iÓm kiÓm kª ®¸nh gi¸. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë lµ viÖc tÝnh to¸n x¸c
®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cho khèi lîng s¶n phÈm lµm dë cuèi kú theo
theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. §Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch
chÝnh x¸c th× mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng lµ phaØ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c
s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p lµ cã kÕt cÊu phøc
t¹p, c«ng t¸c x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña nã lµ rÊt khã kh¨n nªn khi ®¸nh
gi¸ s¶n phÈm lµm dë kÕ to¸n cÇn tËp hîp chÆt chÏ víi bé phËn kü thuËt vµ c¸c bé
phËn cã liªn quan. Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë, song trong
doanh nghiÖp x©y dùng viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë thõ¬ng ®îc ¸p dông theo
mét sè ph¬ng ph¸p sau:
4.1 ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo tû lÖ hoµn thµnh t¬ng
®¬ng
Ph¬ng ph¸p nµy chñ yÕu ¸p dông ®èi víi viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë
®èi víi l¾p ®Æt. Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng l¾p ®Æt
®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
Chi phÝ
TTKLXLDD =
Cuèi Kú
Chi phÝ TT
cña KLXLDD
®Çu kú
Chi phÝ TT
( KLXL thùc hiÖn
trong kú
chi phÝ cña KL
chi phÝ cña KL
XL hoµn thµnh
( XLDD cuèi kú ®·
Bµn giao trong kú
tÝnh chuyÓn theo
SPHT
4.2 Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo chi phÝ dù to¸n
Chi phÝ cña
KLXLDD
( cuèi kú ®·
tÝnh chuyÓn
theo SPHT
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong trêng hîp ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt còng lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña
KLXLDD cuèi kú ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
Chi phÝ TT cña
KLXLDD ®Çu
kú
(
Chi phÝ TT cña
KLXL thùc hiÖn
trong kú
Chi phÝ TT
cña KLXLDD cuèi =
kú
Chi phÝ cña KLXL
hoµn thµnh bµn giao (
trong kú theo dù to¸n
Chi phÝ
cña KLLX
( DD Cuèi
Chi phÝ cña KLXL kú theo
DD cuèi kú theo
dù to¸n
dù to¸n
4.3 Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo gi¸ trÞ dù to¸n
Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang
cuèi kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Chi phÝ TT cña
Chi phÝ TT cña KLXL
KLXLDD ®Çu kú ( thùc hiÖn trong kú Gi¸ trÞ
Dù to¸n
Chi phÝ TT cña
=
( KLXLDD
KLXLDD cuèi kú
Gi¸ trÞ dù to¸n
Gi¸ trÞ dù to¸n
cuèi kú
KLXL hoµn thµnh ( KLXLDD cuèi kú
Bµn giao trong kú
®· hoµn thµnh
III.
KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
7. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
§èi víi doanh nghiÖp nãi chung, doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng, gi¸ thµnh
s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò ®îc doanh nghiÖp thêng xuyªn quan t©m. §Ó x©y dùng mét
c«ng tr×nh hay hoµn thµnh mét lao vô th× doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i ®Çu t vµo
qóa tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng mét lîng chi phÝ nhÊt ®Þnh. Nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt
mµ doanh nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng ®ã sÏ tham gia cÊu thµnh nªn
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh
Nh vËy: gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ bá ra nh chi phÝ
vËt t, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ m¸y mãc thi c«ng vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c… tÝnh
b»ng tiÒn ®Ó hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p, mét c«ng tr×nh hoÆc
h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh hiÖu
qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp
8. Ph©n biÖt kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn
cña chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt thi c«ng. Tuy
nhiªn hai kh¸i niÖm nµy còng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau:
- Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi thêi kú ph¸t sinh chi phÝ cßn gi¸ thµnh x©y l¾p
l¹i lu«n g¾n víi tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay giai ®o¹n c«ng
viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt hoµn thµnh
- Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm c¶ mét phÇn chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh
hoÆc mét phÇn chi phÝ sÏ ph¸t sinh ë c¸c kú sau nhng ®· ghi nhËn lµ chi phÝ
cña kú nµy vµ lµ mét phÇn cña chi phÝ kh¸c chuyÓn sang
Hai kh¸i niÖm nµy cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau v× chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n
cø vµ lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
9. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
3.1 c¨n cø vµo c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p ®îc chia ra thµnh
- GÝa thµnh dù to¸n: lµ tæng sè c¸c chi phÝ dù kiÕn ®Ó hoµn thµnh mét khèi lîng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh dù to¸n ®îc x¸c ®Þnh
trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ ®¬n gi¸ cña nhµ níc
Gi¸ thµnh dù to¸n nhá h¬n gi¸ trÞ dù to¸n ë phÇn l·i ®Þnh møc:
Gi¸ dù to¸n = gi¸ thµnh dù to¸n + l·i ®Þnh møc
- GÝa thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh ®îc x©y dùng tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña
doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, biÖn ph¸p qu¶n lý vµ thi c«ng. Gi¸
thµnh kÕ ho¹ch tÝnh theo c«ng thøc;
GÝa thµnh kÕ ho¹ch = gi¸ thµnh dù to¸n – møc h¹ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
Víi doanh nghiÖp kh«ng cã gi¸ thµnh dù to¸n th× gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc x¸c
®Þnh khi bíc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ n¨m tríc vµ c¸c ®Þnh
møc kinh tÕ kü thuËt cña doanh nghiÖp. Nã bao gåm c¸c chi phÝ g¾n liÒn víi s¶n
xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm theo mét danh môc thèng nhÊt theo tõng ngµnh s¶n
xuÊt lËp ra trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng, hao phÝ vËt chÊt vµ gi¸ c¶ kÕ ho¹ch. Do
vËy, bªn c¹nh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cßn cã gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc x©y dùng trªn
c¬ së ®Þnh møc hiÖn hµnh cho tõng giai ®o¹n cña tõng thêi kú (th¸ng, quý, n¨m).
- GÝa thµnh thùc tÕ: lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn
thµnh khèi lîng x©y l¾p. GÝa thµnh thùc tÕ ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n
vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cña khèi lîng x©y l¾p thùc hiÖn trong kú
3.2 C¨n cø vµo ph¹m vi tÝnh gi¸ thµnh
V× ®Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y l¾p cã thêi gian thi c«ng dµi nªn ®Ó tiÖn cho viÖc
theo dâi chÆt chÏ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh ngêi ta thõ¬ng ph©n chia gi¸ thµnh hai
lo¹i sau:
- GÝa thµnh khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ: ph¶n ¸nh gi¸ thµnh cña mét
khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh ®Õn mét ®iÓm dõng kü thuËt, nã cho
phÐp x¸c ®Þnh kÞp thêi nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ë nh÷ng giai ®o¹n x©y
l¾p nhÊt ®Þnh, ph¸t hiÖn nh÷ng nguyªn nh©n t¨ng gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt.
- Gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh lµ toµn bé chi phÝ chi
ra ®Ó tiÕn hµnh thi c«ng mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh kÓ tõ khi khëi
c«ng ®Õn khi kÕt thóc hoµn thµnh bµn giao cho bªn chñ ®Çu t
10.§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y l¾p
X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng
t¸c tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc
®iÓm, c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt…vµ tr×nh ®é h¹ch
to¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp
Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh trïng víi ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y
l¾p hoµn thµnh bµn giao
11. Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh
gi¸ thµnh cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp sÏ
gióp cho viÖc tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc hîp lý, khoa häc,
®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu vÒ viÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c s¶n phÈm lao vô
kÞp thêi ph¸t huy ®îc ®Çy ®ñ chøc n¨ng gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch
gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n
§Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n
xuÊt vµ chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh x©y l¾p
mµ tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh nh sau;
- §èi víi c¸c s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng cã thêi gian thi c«ng dµi, c«ng viÖc
®îc coi lµ hoµn thµnh khi kÕt thóc mäi c«ng viÖc trong ®¬n ®Æt hµng th× khi
hoµn thµnh toµn bé ®¬n ®Æt hµng míi tÝnh gi¸ thµnh.
- §èi víi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh lín, thêi gian thi c«ng dµi th× chØ khi
nµo cã mét bé phËn hoµn thµnh cã gi¸ trÞ sö dông ®îc nghiÖm thu, bµn giao
thanh to¸n th× míi tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ bé phËn ®ã
- §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng, l¾p ®Æt thiÕt bÞ cã thêi gian thi c«ng
nhiÒu n¨m mµ kh«ng t¸ch ra ®îc tõng bé phËn c«ng tr×nh nhá ®a vµo sö dông
th× khi tõng bé phËn x©y l¾p ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý, theo thiÕt kÕ
kü thuËt cã ghi trong hîp ®ång thi c«ng sÏ ®îc bµn giao thanh to¸n th× doanh
nghiÖp x©y l¾p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh bµn
giao.
- Ngoµi ra, víi c«ng tr×nh lín, thêi gian thi c«ng dµi kÕt cÊu phøc t¹p… th× kú
tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh lµ tõng quý.
12.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ ph¬ng ph¸p sö dông sè
liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh to¸n ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ
s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh theo c¸c yÕu tè hoÆc kho¶n môc gi¸ thµnh trong
kú ®· ®îc x¸c ®Þnh. Trong kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú mµ bé phËn kÕ to¸n gi¸
thµnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh, song tuú thuéc vµo tõng ®Æc ®iÓm
cña tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh mµ kÕ to¸n ¸p dông mét trong nhiÒu ph¬ng ph¸p
thÝch hîp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi tîng. ë doanh nghiÖp x©y l¾p thêng ¸p
dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sau:
6.1 ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông phæ biÕn
trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng hiÖn nay. V× s¶n phÈm x©y dùng mang
tÝnh ®¬n chiÕc, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt l¹i phï hîp víi ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh
Theo ph¬ng ph¸p nµy, tËp hîp tÊt c¶ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp cho mét
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh chÝnh lµ
tæng gi¸ thµnh cña mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã
C«ng thøc: Z = C.
Trong ®ã:
Z: lµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt
C: lµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo ®èi tîng
Trêng hîp c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh mµ cã khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao, th× gi¸ thµnh thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p hoµn
thµnh bµn giao ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Gi¸ thµnh thùc
tÕ cña KLXL
hoµn thµnh
bµn giao
Chi phÝ thùc tÕ
dë dang ®Çu
= kú
Chi phÝ thùc tÕ
ph¸t sinh trong
+ kú
Chi phÝ thùc
tÕ dë dang
- cuèi kú
6.2 Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo ®¬n ®Æt hµng
Trong c¸c doanh nghÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®¬n chiÕc, c«ng viÖc
s¶n xuÊt kinh doanh thêng ®îc tiÕn hµnh c¨n cø vµo c¸c ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch
hµng. §èi víi doanh nghiÖp x©y dùng, ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp c¸c
doanh nghiÖp nhËn thÇu x©y l¾p theo ®¬n ®Æt hµng vµ nh vËy ®èi tîng tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. Theo ph¬ng ph¸p nµy,
hµng th¸ng chi phÝ ®îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng vµ khi nµo hoµn thµnh c«ng
tr×nh th× chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®îc chÝnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng.
Nh÷ng ®¬n ®Æt hµng cha s¶n xuÊt xong th× toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc
theo ®¬n ®Æt hµng ®ã ®Òu lµ chi phÝ s¶n xuÊt cña khèi lîng x©y l¾p dë dang.
6.3 Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh tæng céng chi phÝ
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông víi c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ph¶i tr¶i qua
nhiÒu giai ®o¹n thi c«ng. Theo ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸ thµnh thùc tÕ cña toµn bé
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®îc tÝnh nh sau;
Z = C1 + C2 +…+CN + D§K – DCK
Trong ®ã:
Z: lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña toµn bé c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
C1 + C2 +… +CN : Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cña c¸c giai ®o¹n
D§K ,DCK : Chi phÝ thùc tÕ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú, cuèi kú
6.4 Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng tho¶ m·n c¸c
®iÒu kiÖn sau:
- Ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh ®Þnh møc trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ t¹i c¸c
thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh
- V¹ch ra ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c thay ®æi vÒ ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh
thùc hiÖn thi c«ng c«ng tr×nh
- X¸c ®Þnh ®îc c¸c chªnh lÖch so víi ®Þnh møc vµ nguyªn nh©n x¶y ra chªnh
lÖch ®ã
- Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Gi¸ thµnh
thùc tÕ cña
s¶n phÈm
x©y l¾p
Gi¸ thµnh ®Þnh
møc cña s¶n
= phÈm ®Þnh
møc
Chªnh lÖch
do thay ®æi
+ _ ®Þnh møc
_
+
_
Chªnh lÖch
do tho¸t ly
®Þnh møc
- Xem thêm -
.DOC 
88 
35 
77 
