Tài liệu Luận văn kế toán nghiệp vụ nhập khẩu hàng hoá tại công ty xnk thủ công mỹ nghệ hà nội

hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - Lêi më ®Çu Trong nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nh vò b·o hiÖn nay, kh¸i niÖm "th¬ng m¹i quèc tÕ " ®· kh«ng cßn xa l¹ ®èi víi bÊt cø quèc gia nµo. §ã lµ ho¹t ®éng kinh tÕ mang tÝnh quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ho¸, vµ lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh hai chiÒu chñ yÕu bao gåm ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu hµng ho¸. Th¬ng m¹i quèc tÕ cã vai trß thóc ®Èy s¶n xuÊt trong mét níc ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia ®ã. §Æc biÖt nã cã thÓ cho phÐp mét níc nghÌo tµi nguyªn nhng vÉn cã thÓ tiªu dïng rÊt nhiÒn lo¹i hµng ho¸ kh¸c nhau, cã xuÊt xø tõ rÊt nhiÒu níc kh¸c nhau, vµ còng cã thÓ cung cÊp cho mét níc chËm ph¸t triÓn vÒ khoa hoc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. ViÖt Nam chóng ta hiÖn nay vÉn cßn n»m trong nhãm c¸c níc nghÌo trªn thÕ giíi. NÒn kinh tÕ cha ph¸t triÓn m¹nh, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cßn yÕu kÐm, l¹c hËu nªn th¬ng m¹i quèc tÕ lµ mét c¬ héi ®Ó ViÖt Nam cã thÓ tham gia trao ®æi, mua b¸n víi c¸c quèc gia ph¸t triÓn,thùc hiÖn nhËp khÈu c¸c nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô s¶n xuÊt, xuÊt khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiªp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, sím b¾t kÞp c¸c níc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. VÊn ®Ò nhËp khÈu hµng ho¸ ®îc ®Æt ra ®èi víi níc ta hiÖn nay mµ cô thÓ lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong ®ã chñ yÕu c¸c doanh nghiÖp quèc doanh lµ ph¶i nhËp khÈu hµng ho¸ sao cho võa nhËp ®óng c¸c mÆt hµng mang tÝnh c«ng nghÖ cao, hiÖn ®¹i mµ thÞ trêng trong níc ®ang cÇn chø kh«ng ph¶i nhËp khÈu c¸c hµng ho¸ víi c«ng nghÖ ®· qu¸ cò kü, lçi thêi, l¹c hËu…Víi c¸c mÆt hµng tiªu dïng th× khi hµng vÒ cã thÓ tiªu thô ®îc ngay, kh«ng bÞ ø ®äng, tån kho, lµm ph¸t sinh chi phÝ b¶o qu¶n, cÊt tr÷…l¹i võa ®¶m b¶o c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu kh«ng bÞ mÊt c©n ®èi. §©y lµ ®iÒu hÕt søc quan träng. Lµm tèt ®îc ®iÒu nµy ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ ho¹t ®éng nhËp khÈu cña m×nh. §iÒu nµy cã nghÜa lµ doanh nghiÖp lu«n cÇn cã nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, trung thùc vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu. Trong nh÷ng th«ng tin ®ã, th«ng tin do bé phËn kÕ to¸n cung cÊp ®îc coi lµ nh÷ng th«ng tin quan träng, ®Çy ®ñ vµ h÷u Ých ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi1 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - nhÊt. H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ c«ng cô qu¶n lý h÷u hiÖu. H¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu sÏ lµ c«ng cô tèt ®Ó c«ng ty kiÓm tra, kiÓm so¸t, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn h¹n ng¹ch nhËp khÈu, t×nh h×nh thanh tãan vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh nhËp khÈu, gióp c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng. HiÖn nay, Bé tµi chÝnh ®· ban hµnh 10 chuÈn mùc kÕ to¸n míi, h¬n n÷a thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng ph¸t sinh nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p cã liªn quan ®Õn viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i thêng xuyªn cËp nhËt, ®iÒu chØnh ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n sao cho võa ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng chuÈn mùc, chÕ ®é kÕ to¸n míi, võa ®¸p øng kÞp thêi nh÷ng ®ßi hái cña thùc tiÔn ho¹t ®éng. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ (Artexport) lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc, chuyªn thùc hiÖn xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ truyÒn thèng, ®ång thêi thùc hiÖn nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc, thiÕt bÞ phôc vô cho s¶n xuÊt trong níc. Trong nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty ®· lu«n hoµn thµnh vµ hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch Bé th¬ng m¹i giao cho. Doanh thu tõ viÖc b¸n hµng nhËp khÈu chiÕm tû träng kh«ng nhá trong tæng doanh thu, gãp phÇn t¹o ra lîi nhuËn cho c«ng ty. NhiÖm vô h¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ ®îc ®Æt ra hÕt søc quan träng nh»m qu¶n lý chÆt chÏ ngay tõ kh©u ®Çu cña ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty, ®¶m b¶o phï hîp víi chÝnh s¸ch nhËp khÈu cã chän läc cña Nhµ níc. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ, nªn em ®· chän ®Ò tµi : "KÕ to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ - Hµ Néi" cho khãa luËn tèt nghiÖp cña m×nh. KÕt cÊu cña khãa luËn ngoµi phÇn më ®Çu, phÇn kÕt luËn, th× khãa luËn gåm cã 3 ch¬ng chÝnh: ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi2 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - Ch¬ng I : Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK. Ch¬ng II : Thùc tr¹ng kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ. Ch¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ. CH¦¥NG I Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu(XNK) I. Ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay . I.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ I.1.1. Kh¸i niÖm. Ho¹t ®éng kinh doanh XNK lµ mét bé phËn cña lÜnh vùc lu th«ng quèc tÕ, lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. Ho¹t ®éng kinh doanh XNK chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ cña mäi quèc gia nh»m ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ trêng tiªu thô hµng ho¸ XNK, nh»m ®¸p øng nhu c©ï s¶n xuÊt, tiªu dïng trong níc. Nh vËy cã thÓ hiÓu ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i th¬ng mµ hµng ho¸ dÞch vô ®îc quèc gia nµy mua cña quèc gia kh¸c. Cßn theo mét sè nhµ kinh tÕ th× nhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng cña th¬ng m¹i quèc tÕ nh»m bï ®¾p nh÷ng hµng ho¸,vËt t, nguyªn liÖu trong níc kh«ng cã hoÆc s¶n xuÊt cha ®ñ hoÆc s¶n xuÊt kÐm hiÖu qu¶ (PTS Vò Ph¹m QuyÕt Th¾ng - Kinh tÕ ®èi ngo¹i ViÖt Nam, néi dung, biÖn ph¸p, hiÖu qu¶). Ho¹t ®éng nhËp khÈu cña níc ta hiÖn nay thùc chÊt lµ ho¹t ®éng cña th¬ng nh©n ViÖt Nam víi th¬ng nh©n níc ngoµi. I.1.2. §Æc ®iÓm Ho¹t ®éng nhËp khÈu bao gåm c¸c ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi3 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - (1). Thêi gian lu chuyÓn hµng ho¸: Thêi gian lu chuyÓn cña hµng ho¸ nhËp khÈu bao giê còng dµi h¬n so víi lu chuyÓn hµng ho¸ trong néi ®Þa do ph¶i thùc hiªn 2 giai ®o¹n mua hµng vµ b¸n hµng. Cô thÓ lµ mua hµng ho¸ cña níc ngoµi b¸n cho thÞ trêng néi ®Þa. Do ®ã ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu, ta thêng chØ x¸c ®Þnh khi hµng ho¸ nhËp khÈu ®· lu©n chuyÓn ®îc mét vßng hay khi ®· thùc hiÖn xong 1 th¬ng vô ngo¹i th¬ng . (2). Hµng ho¸ kinh doanh: Hµng ho¸ kinh doanh nhËp khÈu bao gåm nhiÒu lo¹i nhng chñ yÕu vÉn lµ nh÷ng mÆt hµng mµ trong níc cha cã, cha s¶n xuÊt ®îc hoÆc cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ thÞ hiÕu nh hµng t liÖu s¶n xuÊt, hµng tiªu dïng … (3). Thêi ®iÓm giao nhËn hµng vµ thêi ®iÓm thanh to¸n: thêi ®iÓm giao nhËn hµng nhËp khÈu vµ thêi ®iÓm thanh to¸n thêng kh«ng trïng nhau mµ cã kho¶ng c¸ch dµi . (4). Ph¬ng thøc thanh to¸n: Ph¬ng thøc thanh to¸n ®îc sö dông chñ yÕu trong ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu lµ ph¬ng thøc thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông( Letter of credit-L/C). Ngoµi ra, c¸c ph¬ng thøc kh¸c còng ®îc sö dông trong giao dÞch thanh to¸n nh ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn (remittance), ph¬ng thøc ghi sæ hay më tµi kho¶n (Open account), hay ph¬ng thøc nhê thu (collection of payment)… (5). TËp qu¸n ph¸p luËt : Hai bªn mua, b¸n cã quèc tÞch kh¸c nhau, ph¸p luËt kh¸c nhau, tËp qu¸n kinh doanh kh¸c nhau. Do vËy, ph¶i tu©n thñ luËt kinh doanh còng nh tËp qu¸n kinh doanh cña tõng níc vµ luËt th¬ng m¹i quèc tÕ I.2.Vai trß ho¹t ®éng nhËp khÈu. NhËp khÈu cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt vµ kinh doanh th¬ng m¹i v× qua ho¹t ®éng nhËp khÈu nã cã thÓ cung cÊp cho nÒn kinh tÕ nh÷ng hµng hãa, nh÷ng nguyªn vËt liÖu chÝnh phôc vô cho s¶n xuÊt… Thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi4 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - NhËp khÈu ®ång thêi bæ sung nh÷ng mÆt mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o mét sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ æn ®Þnh, khai th¸c ®Õn møc tèi ®a mäi tiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ. NhËp khÈu t¸c ®éng ®Õn sù ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ nhê ®ã mµ cã thÓ t¨ng n¨ng suÊt, gi¶m gi¸ thµnh vµ mang l¹i hÖ sè lîi nhuËn cao. NhËp khÈu gãp phÇn c¶i thiÖn n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n. NhËp khÈu võa tho¶ m·n nhu cÇu cña nh©n d©n vÒ hµng tiªu dïng, võa ®¶m b¶o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, t¹o viÖc lµm æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng. NhËp khÈu cã vai trß tÝch cùc thóc ®Èy xuÊt khÈu, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó hµng ViÖt Nam xuÊt khÈu ra níc ngoµi. Më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña mét níc, cho phÐp tiªu dïng mét lîng hµng ho¸ nhiÒu h¬n møc s¶n xuÊt trong níc. Xo¸ bá sù ®éc quyÒn cña c¸c doanh nghiÖp trong níc. Lµ cÇu nèi gi÷a nÒn kinh tÕ thÞ trêng néi ®Þa víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng quèc tÕ, gãp phÇn ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc. NhËp khÈu lµm t¨ng kh¶ n¨ng tiªu thô, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng, chñng lo¹i, quy c¸ch cho phÐp tho¶ m·n tèt h¬n nhu cÇu trong níc. NhËp khÈu t¨ng cêng sù chuyÓn giao c«ng nghÖ t¹o ra sù ph¸t triÓn vît bËc cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ vµ thêi gian. §ång thêi nhËp khÈu còng t¹o ra sù c¹nh tranh gi÷a hµng néi vµ hµng nhËp khÈu, tøc lµ t¹o ra ®éng lùc buéc c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc ph¶i kh«ng ngõng v¬n lªn, thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc. I.3. C¸c h×nh thøc nhËp khÈu. Cã rÊt nhiÒu c¸c h×nh thøc nhËp khÈu kh¸c nhau nh nhËp khÈu trùc tiÕp, nhËp khÈu uû th¸c, nhËp khÈu liªn doanh, nhËp khÈu hµng ®æi hµng nhËp khÈu t¸i xuÊt. Song lùa chän h×nh thøc nhËp khÈu nµo lµ do mçi doanh nghiÖp tù quyÕt ®Þnh lùa chän sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh ®Ó thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ cao nhÊt. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi5 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - Trong thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu, c¸c nhµ nhËp khÈu thêng tiÕn hµnh chñ yÕu theo hai h×nh thøc lµ : nh©p khÈu trùc tiÕp vµ nhËp khÈu uû th¸c. I.3.1 NhËp khÈu trùc tiÕp : Ho¹t ®éng nhËp khÈu trùc tiÕp lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu ®éc lËp cña mét doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu trªn c¬ së nghiªn cøu kü thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ, tÝnh to¸n chÝnh x¸c chi phÝ, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh nhËp khÈu, tu©n thñ ®óng chÝnh s¸ch luËt ph¸p quèc gia vµ luËt quèc tÕ. §èi víi h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu trùc tiÕp lµm c¸c ho¹t ®éng t×m kiÕm ®èi t¸c, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång …vµ ph¶i bá vèn ®Ó tæ chøc kinh doanh nhËp khÈu. *§Æc ®iÓm: Chñ thÓ thùc hiÖn hµnh vi mua b¸n trong ho¹t ®éng nhËp khÈu cã quèc tÞch kh¸c nhau vµ ®èi tîng mua b¸n còng ®îc di chuyÓn tõ quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c. ThÞ trêng nhËp khÈu réng lín phøc t¹p, khã kiÓm so¸t, ®ång tiÒn thanh to¸n lµ ®éng tiÒn ngo¹i tÖ m¹nh, hµng ho¸ ph¶i vËn chuyÓn qua biªn giíi, c¶ khÈu. Khi sö dông h×nh thøc nµy, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. §Ó nhËp khÈu trùc tiÕp, doanh nghiÖp chÞu mäi chi phÝ giao dÞch, nghiªn cøu thÞ trêng, giao nhËn, lu kho, tiªu thô hµng ho¸, nép thuÕ… ChÝnh v× vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn thËn träng xem xÐt vµ c©n nh¾c tríc khi tiÕn hµnh kinh doanh. §é rñi ro cña ho¹t ®éng nhËp khÈu trùc tiÕp cao h¬n h×nh thøc nhËp khÈu uû th¸c nhng l¹i cã thÓ ®¹t lîi nhuËn cao h¬n. Khi tiÕn hµnh nhËp khÈu trùc tiÕp, doanh nghiÖp chØ lËp mét hîp ®ång víi bªn níc ngoµi cßn hîp ®ång b¸n hµng trong níc sÏ ®îc lËp sau khi hµng vÒ. I.3.2 NhËp khÈu uû th¸c. NhËp khÈu uû th¸c lµ ho¹t ®éng kinh doanh h×nh thµnh gi÷a mét doanh nghiÖp trong nuíc cã vèn vµ ngo¹i tÖ vµ cã nhu cÇu nhËp khÈu mét ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi6 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - sè lo¹i hµng ho¸ nhng kh«ng cã quyÒn hay còng kh«ng cã kinh nghiÖm tham gia vµo nhËp khÈu trùc tiÕp ®· uû th¸c cho doanh nghiÖp cã chøc n¨ng trùc tiÕp giao dÞch ngo¹i th¬ng tiÕn hµnh nhËp khÈu theo yªu cÇu cña m×nh. Bªn nhËn uû th¸c ph¶i tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi níc ngoµi ®Ó lµm thñ tôc nhËp khÈu hµng theo yªu c©ï cña bªn uû th¸c vµ ®îc nhËn mét phÇn thï lao gäi lµ phÝ uû th¸c. *§Æc ®iÓm: Doanh nghiÖp trùc tiÕp nhËp khÈu (bªn nhËn uû th¸c) kh«ng ph¶i bá vèn, kh«ng ph¶i xin h¹n ng¹ch (nÕu cã ), kh«ng ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng tiªu thô hµng nhËp khÈu mµ chØ ®øng ra ®¹i diÖn cho bªn uû th¸c ®Ó t×m vµ giao dÞch víi b¹n hµng níc ngoµi. C¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu trùc tiÕp ph¶i lËp hai hîp ®ång, mét hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi bªn níc ngoµi, mét hîp ®ång víi bªn uû th¸c. Khi tiÕn hµnh nhËp khÈu uû th¸c, doanh nghiÖp nhËn uû th¸c chØ tÝnh kim ng¹ch nhËp khÈu chø kh«ng ®îc tÝnh doanh sè, kh«ng ®îc tÝnh doanh thu. I.4. C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n trong kinh doanh nhËp khÈu: Mäi kho¶n chi tr¶ ph¸t sinh gi÷a c¸c chñ thÒ thanh to¸n cña c¸c níc ®îc diÔn ra th«ng qua mét quy tr×nh xö lý kü thuËt c¸c giÊy tê thanh to¸n, ®îc gäi lµ ph¬ng thøc thanh to¸n. Trong bÊt kú hîp ®ång ngo¹i th¬ng nµo, c¸c bªn xuÊt nhËp khÈu ®Òu ph¶i tho¶ thuËn ¸p dông mét ph¬ng thøc thanh to¸n cô thÓ. Tõ ®ã ®iÒu kiÖn vÒ ph¬ng thøc thanh to¸n sÏ ®iÒu chØnh c¸c quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn liªn quan. Ph¬ng thøc thanh to¸n lµ ®iÒu kiÖn quan träng bËc nhÊt trong ho¹t ®éng mua b¸n th¬ng m¹i. Ph¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th¬ng l¹i cµng quan träng vµ phøc t¹p h¬n c¶. Trong bu«n b¸n ngêi ta cã thÓ lùa chän nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau ®Ó thu tiÒn hoÆc tr¶ tiÒn, nhng xÐt cho cïng viÖc lùa chän ph¬ng thøc thanh to¸n nµo còng ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña ngêi b¸n lµ thu tiÒn nhanh, ®óng, ®ñ vµ tõ yªu cÇu cña ngêi mua lµ nhËp hµng ®óng sè lîng, chÊt lîng vµ ®óng h¹n. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi7 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n c¬ b¶n thêng dïng trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu bao gåm: a. Ph¬ng thøc thanh to¸n b»ng th tÝn dông( Letter of credit) b. Ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn (remitance Transfers) c. Ph¬ng thøc ghi sæ (open account) d. Ph¬ng thøc nhê thu (collection of payment ) *Ph¬ng thøc nhê thu phiÕu tr¬n (clean collection) *ph¬ng thøc nhê thu kÌm chøng tõ (Documentary collection) a. Ph¬ng thøc thanh to¸n b»ng th tÝn dông( Letter of credit) Ph¬ng thøc tÝn dông th lµ mét sù tho¶ thuËn trong ®ã mét ng©n hµng (Ng©n hµng më th tÝn dông - isuing bank) theo yªu cÇu cña mét kh¸ch hµng (Ngêi ®Ò nghÞ më th tÝn dông - applicant ) sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi kh¸c (Ngêi hëng lîi sè tiÒn cña th tÝn dông- beneficiary ) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ngêi nµy ký ph¸t trong ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi ngêi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng mét bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh ®Ò ra trong th tÝn dông. *Quy tr×nh thanh to¸n: Ng©n hµng më L/C (1) (7) (8) Ngêi nhËp khÈu (2) (5) (6) (4) Ng©n hµng th«ng b¸o L/C (6) (5) (3) Ngêi xuÊt khÈu (1). Ngêi nhËp khÈu lµm ®¬n xin më th tÝn dông ( letter of credit) göi tíi ng©n hµng më L/C cho ngêi xuÊt khÈu hëng. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi8 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - (2). C¨n cø vµo giÊy xin më L/C, ng©n hµng më L/C sÏ lËp mét L/C vµ chuyÓn cho ng©n hµng th«ng b¸o L/C. (3). Ng©n hµng th«ng b¸o L/C. Sau khi nhËn ®îc L/C chuyÓn ®Õn ng©n hµng th«ng b¸o cho nhµ xuÊt khÈu biÕt néi dung cña L/C: *NÕu L/C më b»ng th th× ng©n hµng th«ng b¸o chuyÓn b¶n gèc L/C cho ngêi xuÊt khÈu. *NÕu L/C më b»ng ®iÖn th× ng©n hµng th«ng b¸o ph¶i chuyÓn nguyªn v¨n bøc ®iÖn cña m×nh vÒ L/C vÒ L/C ®ã cho ngêi xuÊt khÈu. (4). Giao hµng. Sau khi nhËn ®îc L/C ngêi xuÊt khÈu ph¶i kiÓm tra kü nh÷ng néi dung ghi trong L/C, ®èi chiÕu víi c¸c tho¶ thuËn trong hîp ®ång ngo¹i th¬ng. NÕu thÊy phï hîp vµ khíp ®óng th× tiÕn hµnh giao hµng. ngîc l¹i, nÕu thÊy cha phï hîp, cã néi dung cÇn söa ®æi hoÆc bæ sung th× ph¶i ®iÖn th«ng b¸o nh÷ng néi dung ®ã ®Õn tËn ngêi nhËp khÈu. NÕu ngêi nhËp khÈu ®iÖn tr¶ lêi ®ång ý th× nh÷ng néi dung söa ®æi, bæ sung míi cã hiÖu lùc thi hµnh. (5). Yªu cÇu thanh to¸n cña ngêi xuÊt khÈu: Sau khi hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng, ngêi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ thanh to¸n theo yªu cÇu cña L/C, xuÊt tr×nh cho ng©n hµng më L/C th«ng qua ng©n hµng th«ng b¸o xin thanh to¸n (6). Ng©n hµng më L/C kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n. NÕu thÊy phï hîp víi L/C th× tiÕn hµnh tr¶ tiÒn cho ngêi xuÊt khÈu.NÕu thÊy kh«ng phï hîp, ng©n hµng tõ chèi thanh to¸n vµ tr¶ l¹i bé chøng tõ thanh to¸n cho ngêi xuÊt khÈu. (7). Ng©n hµng më L/C ®ßi tiÒn ngêi nhËp khÈu vµ chuyÓn bé chøng tõ hµng ho¸ cho ngêi nhËp khÈu. (8). Ngêi nhËp khÈu kiÓm tra bé chøng tõ, nÕu thÊy phï hîp víi L/C th× hoµn tr¶ tiÒn cho ng©n hµng. NÕu th©ý kh«ng phï hîp th× cã quyÒn tõ chèi tr¶ tiÒn cho ng©n hµng. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi9 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - Nh vËy, ph¬ng thøc tÝn dông th lµ mét ph¬ng thøc thanh to¸n rÊt chÆt chÏ vÒ mÆt thñ tôc. Trong ph¬ng thøc nµy, ng©n hµng kh«ng chØ lµ mét trung gian thanh to¸n mµ cßn lµ ngêi cã nghÜa vô tr¶ tiÒn nhµ xuÊt khÈu trong thêi gian hiÖu lùc cña L/C víi sè tiÒn tèi ®a b»ng sè tiÒn cña L/C nÕu nhµ xuÊt khÈu tr×nh ®îc bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi néi dung cña L/C. V× vËy ®©y lµ ph¬ng thøc thanh to¸n ®¶m b¶o ch¾c ch¾n quyÒn lîi cho ngêi xuÊt khÈu. Nhng l¹i lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn cña ngêi nhËp khÈu do hä ph¶i ký quü t¹i ng©n hµng ®Ó më L/C nªn vèn cña nhµ nhËp khÈu bÞ ø ®äng. (b) Ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn( Remittance Transfers) Lµ ph¬ng thøc thanh to¸n ®¬n gi¶n nhÊt. §ã lµ ph¬ng thøc mµ ngêi mua yªu cÇu ng©n hµng chuyÓn sè tiÒn nhËp hµng cho ngêi b¸n ë quèc gia kh¸c theo ph¬ng thøc vµ ®Þa chØ mµ ngêi mua yªu cÇu. Ph¬ng thøc thanh to¸n nµy thêng gåm: Thanh to¸n b»ng ®iÖn, b»ng th th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng cña hai níc cã ngêi mua vµ ngêi b¸n. Ph¬ng thøc nµy cã u ®iÓm lµ thñ tôc ®¬n gi¶n, phÝ thanh to¸n thÊp, ®îc ¸p dông cho thanh to¸n sè tiÒn nhá. (c) Ph¬ng thøc ghi sæ( Open account) Lµ ph¬ng thøc thanh to¸n mµ c¶ ngêi mua vµ ngêi b¸n cïng më sæ ghi. Theo tho¶ thuËn, ®Þnh kú ngêi mua sÏ thanh to¸n cho ngêi b¸n vµo tµi kho¶n ®· ®îc më cña ngêi b¸n. Theo ph¬ng thøc nµy, ngêi mua vµ ngêi b¸n cã quan hÖ trùc tiÕp víi nhau, kh«ng cã sù tham gia cña ng©n hµng. Nã thÝch hîp víi h×nh thøc tiªu thô hµng ®æi hµng( XuÊt khÈu hµng ho¸ ®æi lÊy hµng nhËp khÈu). (d) Ph¬ng thøc nhê thu( Collection of Payment) Lµ ph¬ng thøc thanh to¸n mµ ngêi b¸n sau khi giao hµng xong hoÆc sau khi cung øng mét dÞch vô nµo ®ã cho ngêi mua, sÏ ph¸t hµnh hèi phiÕu ®Ó ®ßi tiÒn ngêi mua b»ng c¸ch uû th¸c cho ng©n hµng thu hé sè tiÒn ghi trªn hèi phiÕu. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi10 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - - Nhê thu phiÕu tr¬n: Lµ ph¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ngêi b¸n sau khi ®· giao hµng, ph¸t hµnh hèi phiÕu nhê ng©n hµng thu hé, cßn c¸c chøng tõ vÒ hµng ho¸ th× göi trùc tiÕp cho ngêi mua ®Ó nhËn hµng. - Nhê thu kÌm chøng tõ: Lµ ph¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ngêi b¸n uû th¸c cho ng©n hµng thu hé tiÒn cña ngêi mua kh«ng nh÷ng c¨n cø vµo hèi phiÕu mµ cßn c¨n cø vµo bé chøng tõ mua hµng víi ®iÒu kiÖn ngêi mua tr¶ tiÒn ngay hoÆc chÊp nhËn tr¶ th× ng©n hµng míi trao bé chøng tõ ®ã ®Ó ngêi mua nhËn hµng. II. ý nghÜa vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu. II.1. ý nghÜa NhËp khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh phøc t¹p tõ kh©u ký kÕt hîp ®ång ®Õn kh©u thùc hiÖn hîp ®ång vµ thanh lý hîp ®ång. Trong ®ã cô thÓ bao gåm c«ng viÖc vËn chuyÓn vµ giao nhËn hµng hãa, c«ng t¸c thanh to¸n. Nã liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè trong níc vµ ngoµi níc mµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK khã cã thÓ kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ, toµn diÖn ®îc. Do vËy, kÕ to¸n ho¹t ®éng nhËp khÈu ®ãng vai trß lµ c«ng cô qu¶n lý, phôc vô ®¾c lùc cho qu¶n trÞ néi bé vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. KÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng hãa lµ viÖc ghi chÐp, theo dâi, ph¶n ¸nh, gi¸m ®èc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh kÓ tõ khi tiÕn hµnh mua hµng, tr¶ tiÒn hµng, thanh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan cho ®Õn khi hµng ®· ®îc vËn chuyÓn vÒ kho hoÆc ®îc xuÊt göi b¸n trùc tiÕp. ViÖc tæ chøc hîp lý c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu kh«ng chØ ®¶m b¶o c«ng t¸c qu¶n lý chÆt chÏ ho¹t ®éng nhËp khÈu mµ cßn gãp phÇn gióp cho toµn bé hÖ thèng kÕ to¸n cña c¶ doanh nghiÖp vËn hµnh mét c¸ch nhÞp nhµng ¨n khíp vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. II.2. NhiÖm vô Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ phøc t¹p, thÓ hiÖn sù vËn ®éng cña tiÒn hµng vµ tµi s¶n th«ng qua nhiÒu c«ng ®o¹n vµ chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu yÕu tè, kÕ to¸n ®ãng vai trß tÝch cùc ®Ó qu¶n lý ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi11 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng ®ã. Muèn ph¸t huy ®îc vai trß cña m×nh th× kÕ to¸n cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau: Thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo ®óng chuÈn mùc chÕ ®é kÕ to¸n. Tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu, ph¶n ¸nh ®óng, trung thùc, hîp lý. Tæ chøc ghi chÐp mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµo c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸, nghiÖp vô thanh to¸n mét c¸ch hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qua ®ã, thùc hiÖn kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, c¸c h¬p ®ång nhËp khÈu vµ uû th¸c nhËp khÈu. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng chÕ ®é quy ®Þnh vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, tÝn dông, nh÷ng nguyªn t¾c h¹ch to¸n ngo¹i tÖ trong ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu, nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin trung thùc, lµm c¬ së cho ban l·nh ®¹o ra quyÕt ®Þnh hîp lý trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh. III. H¹ch to¸n tæng hîp nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ t¹i c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK. * Nguyªn t¾c h¹ch to¸n ngo¹i tÖ: Trong thanh to¸n quèc tÕ, c¸c ®¬n vÞ thêng ph¶i dïng mét lo¹i tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh cña mét níc nµo ®ã. Do ®ã, trong hîp ®ång ®Òu cã quy ®Þnh ®iÒu kho¶n tiÒn tÖ dïng ®Ó thanh to¸n vµ thêng dïng lµ c¸c ngo¹i tÖ chuyÓn ®æi tù do, ®ång thêi cã søc m¹nh, cã vÞ trÝ tËp qu¸n sö dông vµ ®îc thanh to¸n thèng nhÊt trong c¸c khu vùc kinh doanh trªn thÕ giíi. §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ ®ång ViÖt Nam. Do vËy ®Ó ph¶n ¸nh ®óng trÞ gi¸ vËt t hµng ho¸ trong ho¹t ®éng kinh doanh XNK cña c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi t¹o thuËn tiÖn cho doanh nghiÖp trong c«ng t¸c qu¶n lý, c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña kÕ to¸n th× Bé tµi chÝnh cã híng dÉn chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ ra ®ång ViÖt Nam sö dông trong h¹ch to¸n kÕ to¸n trong doanh nghiÖp (theo th«ng t sè 77/1998/TT- Bé tµi chÝnh), nh sau : ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi12 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ph¸t sinh ngo¹i tÖ Ýt th× ®îc ghi sæ theo tû gi¸ thùc tÕ( TGTT). Cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ph¸t sinh nhiÒu nghiÖp vô cã liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ th× cã thÓ dïng tû gi¸ h¹ch to¸n( TGHT) ®Ó ghi sæ nh»m gi¶m nhÑ c«ng viÖc ghi chÐp. Khi dïng TGHT ®Ó ghi sæ ph¶i theo nguyªn t¾c sau: - C¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh vÒ tiÒn nh: TK 1112, 1122, 1132 ph¶i ghi theo TGHT. - C¸c tµi kho¶n ph¶i thu nh: TK 131, 136, 138, 331( d Nî) ph¶i ghi theo TGHT. - C¸c tµi kho¶n ph¶i tr¶ nh: TK 331, 336, 338, 311, 341, 315, 342, 131( d Cã) ph¶i ghi theo TGHT. - §èi víi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, mua s¾m vËt t, tµi s¶n, hµng ho¸. C¸c kho¶n doanh thu b¸n hµng, thu nhËp c¸c ho¹t ®éng kh¸c vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c... th× ph¶i ghi theo TGTT t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a TGTT vµ TGHT ®îc h¹ch to¸n vµo Tk 413( Chªnh lÖch tû gi¸). - Sè ngo¹i tÖ ghi sæ ph¶i quy ®æi ra ViÖt nam ®ång, ®ång thêi ph¶i theo dâi chi tiÕt theo tõng lo¹i nguyªn tÖ vµ ®îc ph¶n ¸nh vµo TK007( Nguyªn tÖ), vµ trong ®ã ®ång thêi ph¶i theo dâi riªng ngo¹i tÖ t¹i quü tiÒn mÆt vµ ngo¹i tÖ göi ë ng©n hµng. - Cuèi kú c¨n cø vµo TGTT ®Ó ®iÒu chØnh sè d cuèi kú cña c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ theo TGTT tríc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. - Cuèi kú ph¶i xö lý chªnh lÖch tû gi¸ trong kú vµ cuèi kú theo chÕ ®é tµi chÝnh quy ®Þnh. Cô thÓ lµ: §èi víi sè chªnh lÖch tû gi¸ cña ngo¹i tÖ ph¸t sinh trong kú th× ®îc tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh( h¹ch to¸n trªn TK 635) hay thu nhËp cña ho¹t ®éng tµi chÝnh( h¹ch to¸n trªn TK 515) ( ¸p dông theo chuÈn mùc kÕ to¸n míi). ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi13 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - §èi víi chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i sè d ngo¹i tÖ cuèi kú, kÕ to¸n kh«ng h¹ch to¸n vµo TK 635, hay TK 515 mµ ®Ó nguyªn sè d khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ®Çu n¨m sau th× ghi bót to¸n ngîc l¹i ®Ó xo¸ sè d. * §Æc ®iÓm vÒ tÝnh gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu : Hµng ho¸ nhËp khÈu lµ hµng ho¸ níc ta mua cña níc ngoµi theo hîp ®ång ký kÕt gi÷a c¸c th¬ng nh©n trong níc víi níc ngoµi. Hµng nhËp khÈu thêng nguyªn ®¹i, nguyªn kiÖn, nguyªn toa, nguyªn tµu. Hµng ho¸ nhËp khÈu trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu theo qui ®Þnh ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ, t¬ng tù nh hµng ho¸ kinh doanh néi ®Þa. Gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ mua vµo tuú thuéc vµo tõng nguån hµng kh¸c nhau còng nh tuú thuéc vµo c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ VAT mµ c¸c doanh nghiÖp ¸p dông. §èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× trong gi¸ mua kh«ng bao gåm thuÕ VAT ®Çu vµo; cßn ®èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p thuÕ trùc tiÕp, trong gi¸ mua bao gåm c¶ thuÕ VAT ®Çu vµo. Cô thÓ : Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ nhËp khÈu = Gi¸ mua hµng ho¸ nhËp khÈu(CIF) Gi¸ mua hµng nhËp khÈu = + ThuÕ nhËp khÈu TrÞ gi¸ ghi trªn hîp ®ång th¬ng m¹i + x CP thu mua hµng ho¸ nhËp khÈu - Gi¶m gi¸ hµng mua ®îc hëng Tû gi¸ thùc tÕ cña ngo¹i tÖ Nh vËy, gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ bao gåm hai bé phËn: trÞ gi¸ mua (kÓ c¶ thuÕ ph¶i nép ) vµ chi phÝ thu mua. Khi xuÊt kho, ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸, kÕ to¸n ph¶i t¸ch riªng 2 bé phËn trªn ®Ó tÝnh to¸n. §èi víi bé ph©n trÞ gi¸ mua, kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt kho gièng nh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i néi ®Þa( gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n, gi¸ nhËp tríc xuÊt tríc, nhËp sau xuÊt tríc, gi¸ h¹ch to¸n, gi¸ trùc tiÕp l« hµng, mÆt hµng…).§èi víi chi phÝ thu mua do liªn ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi14 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - quan ®Õn c¶ lîng hµng ®· tiªu thô trong kú vµ tån kho cuèi kú nªn cÇn ®îc tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¶ hµng tiªu thô vµ cha tiªu thô. Th«ng thêng chi phÝ nµy sÏ ®îc ph©n bæ theo doanh thu tiªu thô trong kú. Theo quy ®Þnh gi¸ nhËp kho cña hµng nhËp khÈu bao gåm gi¸ mua, c¸c kho¶n b¶o hiÓm, thuÕ nhËp khÈu, chi phÝ vËn chuyÓn ph¶i tr¶ níc ngoµi…trän gãi ®Ó cã hµng ph¶i h¹ch to¸n vµo TK 156 (1561). C¸c chi phÝ ph¸t sinh kh¸c nh vËn chuyÓn hµng nhËp kho, chi phÝ bèc dì hµng nhËp kho ph¶i h¹ch to¸n vµo TK 156 (1562) ( nÕu kiÓm kª ®Þnh kú th× h¹ch to¸n vµo TK 6112 vµ chi tiÕt thµnh TK 61121 vµ TK 61122) . NÕu hµng ho¸ nhËp khÈu nhËp theo ®iÒu kiÖn gi¸ CIF th× ®èi víi vËn chuyÓn ®êng biÓn, thêi ®iÓm x¸c ®Þnh hµng nhËp khÈu tÝnh tõ ngµy h¶i quan ký vµo tê khai hµng ho¸ nhËp khÈu. Cßn ®èi víi vËn chuyÓn hµng kh«ng th× thêi ®iÓm x¸c ®Þnh hµng ho¸ nhËp khÈu còng lµ ngµy h¶i quan s©n bay ký vµo tê khai hµng ho¸ nhËp khÈu. III.1 H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. III.1.1 Chøng tõ sö dông. C¸c chøng tõ sö dông trong kh©u nhËp khÈu bao gåm c¶ nhËp khÈu trùc tiÕp vµ nhËp khÈu uû th¸c lµ: + Chøng tõ vÒ nhËp khÈu hµng ho¸: Hîp ®ång nhËp khÈu (Hîp ®ång ngo¹i ) Hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu, B¶n thanh lý hîp ®ång uû th¸c (NÕu ®¬n vÞ kinh doanh tham gia ho¹t ®éng uû th¸c) Tê khai h¶i quan vÒ xuÊt nhËp khÈu. Biªn lai thu thuÕ. PhiÕu nhËp kho vµ mét sè chøng tõ liªn quan kh¸c. + Chøng tõ trong thanh to¸n: Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i (Invoice) Ho¸ ®¬n GTGT. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi15 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - GiÊy chøng nhËn phÈm chÊt. VËn t¶i ®¬n (B/L) Chøng tõ b¶o hiÓm B¶ng kª ®ãng gãi bao b× GiÊy chøng nhËn xuÊt xø hµng ho¸ Vµ mét sè chøng tõ liªn quan kh¸c. III.1.2 Tµi kho¶n sö dông . Trªn c¬ së c¸c chøng tõ ®· hîp ph¸p, hîp lÖ kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp, ph©n lo¹i vµ tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ ®Õn c¸c bé phËn cã liªn quan mét c¸ch khoa häc, hîp lý. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ nµy, kÕ to¸n thùc hiÖn c«ng viÖc h¹ch to¸n, ph¶n ¸nh trªn c¸c toµi kho¶n liªn quan. C¸c tµi kho¶n mµ kÕ to¸n ho¹t ®éng nhËp khÈu sö dông theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ: TK 151 - Hµng mua ®ang ®i ®êng . TK 156 - Hµng ho¸ TK 331 -Ph¶i tr¶ ngêi b¸n TK 333-TthuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ níc TK 111-TiÒn mÆt TK 112- TiÒn göi ng©n hµng TK 144 – ThÕ chÊp, ký cîc, ký quü ng¾n h¹n TK413 - Chªnh lÖch tû gi¸. TK 138 -Ph¶i thu kh¸c. TK131- Ph¶i thu kh¸ch hµng. TK511- Doanh thu. TK 007 - Nguyªn tÖ. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi16 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - Ngoµi ra, trong tõng trêng hîp cô thÓ, ®Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp cßn cã thÓ më thªm c¸c tµi kho¶n cÊp 2,3..®Ó theo dâi chi tiÕt nh»m qu¶n lý chÆt chÏ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu. III.1.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n. * H¹ch to¸n nhËp khÈu trùc tiÕp. Khi chuyÓn tiÒn ®Ó ký quü më L/C (kho¶ng tõ 30% ®Õ 100% trÞ gi¸ lo hµng), kÕ to¸n ghi: Nî TK 144: sè tiÒn ký quü më L/C. Cã TK liªn quan (1112, 1122…). Khi hµng vÒ tíi ®Þa ®iÓm giao nhËn theo hîp ®ång, c¨n cø vµo bé chøng tõ thanh to¸n, c¸c chøng tõ ng©n hµng cã liªn quan vµ c¸c chøng tõ ®Ó hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau: +BT1 Ph¶n ¸nh gi¸ mua thùc tÕ cña hµng nhËp khÈu (CIF) Nî TK 156: trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng NK tÝnh theo TGTT ®· kiÓm nhËn, nhËp kho. Nî TK 157: TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng NK ®· kiÓm nhËn ®îc chuyÓn ®i göi b¸n kh«ng qua kho. Nî TK151: TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng NK ®ang ®i ®êng cuèi kú. Nî ( hoÆc cã ) TK 413: PhÇn chªnh lÖch tû gi¸. Cã TK 331, 1112, 1122, 144…: Gi¸ mua vµo theo TGHT. + BT2) Ph¶n ¸nh sè thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép theo th«ng b¸o: Nî TK (1561, 157, 151, 632 ): TÝnh vµo trÞ gi¸ mua cña hµng NK Cã TK 333 (3333 - thuÕ nhËp khÈu ) ThuÕ nhËp khÈu ph¶i = nép Sè lîng hµng ho¸ x ph¶i nhËp §¬n gi¸ tÝnh thuÕ nhËp x khÈu(CIF) ThuÕ xuÊt thuÕ nhËp khÈu + BT3). Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu: ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi17 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - NÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ: Nî TK133 (1331). Cã TK 3331 (33312). NÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× sè thuÕ nµy sÏ ®îc tÝnh vµo trÞ gi¸ mua cña hµng nhËp khÈu. Nî TK liªn quan (1561, 157, 151, 632 ): TÝnh vµo trÞ gi¸ mua cña hµng nhËp khÈu. Cã TK 3331 (33312 ). Sè thuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu ph¶i nép ®îc tÝnh nh sau: ThuÕ GTGT cña hµng NK = ph¶i nép Gi¸ nhËp khÈu hµng ho¸ + ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT Khi nép thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu: Nî TK 333 (3333- thuÕ NK, 33312): sè thuÕ NK vµ thuÕ GTGT ®· nép. Cã TK 111, 112. Trêng hîp doanh nghiÖp nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, ngoµi c¸c bót to¸n ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng nhËp khÈu vµ thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép vµ ghi t¨ng trÞ gi¸ hµng mua. Sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt cña hµng nhËp khÈu ph¶i nép ®îc tÝnh nh sau: ThuÕ TT§B Gi¸ NK ThuÕ NK ThuÕ suÊt thuÕ cña hµng NK = hµng ho¸ ph¶i TT§B cña X + ph¶i nép (CIF) nép hµng NK Sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép ®îc ph¶n ¸nh b»ng bót to¸n: Nî TK liªn quan (151, 1561, 157, 632…) Cã TK 333 (3332): thuÕ TT§B ph¶i nép. C¸c chi phÝ thu mua ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸ ®îc tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng mua vµ h¹ch to¸n riªng trªn TK 1562, ®Õn cuèi kú sÏ ®îc tiÕn hµnh ph©n bæ cho hµng ho¸ tiªu thô trong kú vµ sè hµng ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi18 vµ QTKD hK oa kinh tÕ hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - tån kho cha tiªu thô cuèi kú. Tiªu chuÈn ph©n bæ cã thÓ theo sè lîng mua hµng nhËp khÈu. C«ng thøc ph©n bæ nh sau: Chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng NK b¸n ra trong kú Sè d Nî ®Çu kú (TK 1562) + Sè PS Nî trong kú (TK 1562) = x Sè lîng hµng NK tån ®Çu kú + Sè lîng hµng NK t¨ng thªm trong kú Sè lîng hµng NK b¸n ra trong kú KÕ to¸n ph¶n ¸nh nghiÖp vô nµy nh sau: Nî TK 156(1562) Cã TK 331, 111, 112... Cuèi kú, sè ph©n bæ ®îc tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n: Nî TK 632 Cã TK 156(1562) Ngoµi ra, c¸c trêng hîp mua hµng cña c¸c níc tham gia triÓn l·m héi chî t¹i níc ta; mua hµng t¹i c¸c khu chÕ xuÊt ( phÇn chia thu nhËp cña c¸c bªn ®èi t¸c kh«ng mang vÒ níc, b¸n t¹i thÞ trêng ViÖt Nam, thu ngo¹i tÖ ) còng ®îc coi lµ nhËp khÈu trùc tiÕp vµ h¹ch to¸n t¬ng tù nh trªn. TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ th× ph¶i theo dâi sù t¨ng144 gi¶m cña ngo¹i tÖ trªn 151 tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n 331,®Òu 1112, 1112 1561 ®èi. KÕ to¸n ghi: Nî( hoÆc Cã) TK 007( Nguyªn tÖ) Rót tiÒn göi ký quü TiÒn ký quü ®Ó Hµng ®i ®êng kú tríc, S¬ ®å 1: KÕ to¸n NK trùc tiÕp theo T. To¸nph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn Kú nµy ®· vÒ nhËp kho 413 TGTTTGHT Hµng vÒ mang göi b¸n 632 111, 112 3332, 3333 Nép thuÕ Hµng NK tiªu thô T. Kú ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi19 vµ QTKD 1562 C¸c chi phÝ ph¸t sinh trong níc liªn quan ®Õn hµng nhËp khÈu hK oa kinh tÕ 33312 1331 ThuÕ VAT cña hµng NK hK ãa luËn tèt nghiÖp 8K T K3 Lª Thu Hång - * H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu uû th¸c: Nh÷ng quy ®Þnh chung: Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, bªn uû th¸c nhËp khÈu giao quyÒn nhËp khÈu hµng ho¸ cho bªn nhËn uû th¸c trªn c¬ së hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu hµng ho¸. Bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu thùc hiÖn nhiÖm vô nhËp khÈu uû th¸c hµng ho¸, chÞu tr¸ch nhiÖm kª khai vµ nép c¸c lo¹i thuÕ cña hµng nhËp khÈu vµ lu gi÷ c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn l« hµng nhËp khÈu nh hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu, hîp ®ång nhËp khÈu hµng ho¸ ký víi níc ngoµi, ho¸ ®¬n th¬ng m¹i ( Invoice) do ngêi b¸n (níc ngoµi) xuÊt, tê khai h¶i quan hµng nhËp khÈu vµ biªn lai thuÕ GTGT (ngoµi ho¸ ®¬n GTGT ®èi víi hoa hång uû th¸c ) trong ®ã ghi râ tæng gi¸ thanh to¸n ph¶i thu ë bªn uû th¸c gåm gi¸ mua ( theo ho¸ ®¬n th¬ng m¹i ), thuÕ nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµ thuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu ( theo th«ng b¸o cña c¬ quan h¶i quan ) ho¸ ®¬n nµy lµm c¬ së tÝnh thuÕ ®Çu ra víi bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu vµ lµ thuÕ ®Çu vµo cña bªn uû th¸c. Trêng hîp bªn nhËn uû th¸c cha nép thuÕ GTGT ë kh©u nhËp khÈu khi xuÊt tr¶ hµng nhËn uû th¸c, bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé kÌm theo lÖnh ®iÒu ®éng néi bé lµm chøng tõ lu th«ng hµng ho¸ trªn thÞ trêng. Sau khi ®· nép thuÕ GTGT ë kh©u nhËp khÈu, bªn nhËn uû th¸c míi lËp ho¸ ®¬n GTGT giao cho bªn uû th¸c. ViÖn ®¹i häc Më - Hµ néi20 vµ QTKD hK oa kinh tÕ